Transcript 2. Εργαστηριακή προσέγγιση αυτοανόσων νοσημάτων

Κατερίνα Αναστασίου -Γιώργος Παπαδόπουλος
Ειδικευόμενοι βιοπαθολoγίας Γ.Ν.Θ. «Άγιος Παύλος»
Συντονίστρια: Αναστασία Βακαλούδη
Βασική αρχή
ανοσολογικών
αντιδράσεων
 Σύνδεση αντιγόνου-
αντισώματος
Διάγνωση ευρέως φάσματος
νοσημάτων:
Λοιμωδών
Αιμολυτικών
Αυτοάνοσων
Νεοπλασματικών
Ανοσοανεπαρκειών
Διαπίστωση
ιστοσυμβατότητας κ.τ.λ.
Ορατή
Μη ορατή

Κύριες μέθοδοι στην εργαστηριακή διερεύνηση των
αυτοάνοσων νοσημάτων







Aνοσοδιάχυση
Συγκόλληση
Ηλεκτροφόρηση
Θολωσιμετρία
Νεφελομετρία
Χρωματογραφία
Δεσμευτικές ανοσομέθοδοι
-Ραδιοϊσοτοπικές μέθοδοι (RIA-ΙRMA)
-Ανοσοενζυμικές μέθοδοι (EIA-ELISA)
-Χημειοφωταύγεια (CHIA)
-Ανοσοφθορισμός (ΙFA)
Μέθοδοι προσδιορισμού HLA
Κυτταρομετρία ροής


 Αρχή μεθόδου
Ag+Ab
Ημίρρευστο υλικό

Σχέση συγκέντρωσης Ag και
Ab με το σχηματισθέν ίζημα
↑ Ab
Γραμμή καθίζησης
Χρωστική
Πιο εμφανής γραμμή καθίζησης
Ποσοτικές-Ποιοτικές
Συγκέντρωση Ag
↑ Ag
Ποσοτικές
Ποιοτικές
Διπλή
ανοσοδιάχυση
(πηκτή)
Μονή ανοσοδιάχυση
(υγρό μέσο ή πηκτή)
Κυκλοτερής
ανοσοδιάχυση
(πηκτή)
Ηλετροανοσομέτρηση
(πηκτή)
 Διπλή διάχυση προς δύο κατευθύνσεις
(Ouchterlony)
Άγαρ
Διάλυμα
αντισώματος
Γραμμή
καθίζησης
Διάλυμα
αντιγόνου

Κυκλοτερής ανοσοδιάχυση (Mancini)
Εξεταζόμενος ορός
Άγαρ με ενσωματωμένο αντι-IgG,A,M
αντίσωμα (αντιορό)
(1,2,3,4) ορός γνωστής συγκέντρωσης IgG,A,M
Διάμετρος
δακτυλίου
Συγκέντρωση
αντιγόνου (IgG,A,M)
Κυκλοτερής ανοσοδιάχυση σε πλάκα
Προσδιορισμός :

CRP

Ανοσοσφαιρινών

αντι-ΕΝΑ

Παραγόντων του συμπληρώματος

Διάφορων πρωτεϊνών πλάσματος διαγνωστικής σημασίας
κ.α.
Σωματιδιακό αντιγόνο + ομόλογο αντίσωμα → κροκίδες (συγκόλληση)
 Άμεσες
Φυσικό επιφανειακό
αντιγόνο

Έμμεσες ή παθητικές
Προσροφημένο
αντιγόνο
Κύτταρο ή
Σωματίδιο
Latex
Κύτταρο
Εφαρμογές:
Ερυθρά αιμοσφαίρια → Παθητική
αιμοσυγκόλληση
Σωματίδια Latex → Συγκόλληση Latex

Σχηματισμός δικτυωτού πλέγματος
Αντιγονικές
καθοριστικές ομάδες
Fc τμήμα Ab
Fab τμήμα Ab
Fc τμήμα Ab
Fab τμήμα Ab
Προϋποθέσεις: Ικανή ισχύ Ab, σωστή αναλογία Ag/Ab,
παρουσία ηλεκτρολύτη, κατάλληλη θερμοκρασία.

Έμμεση αιμοσυγκόλληση
Ερυθρά με
προσροφημένο
Ag
+
Αb
Συγκόλληση ερυθρών
Rose-Waaler test

Συγκόλληση Latex

Μέθοδος έμμεσης
(παθητικής) συγκόλλησης

Σωματίδιο Latex:
Σωματίδιο πολυστυρενίου
πάνω στο οποίο έχουν
προσροφηθεί μόρια
αντιγόνου
 Σχηματική απεικόνιση
συγκόλλησης Latex
Σωματίδια
Latex
Latex με
αντιγόνο
Ag
Αb
Latex με
αντιγόνο
Συγκόλληση
Latex

Άμεση Coombs
Ερυθρά με
προσκολλημένα IgG
αντισώματα
Αντι-IgG
(αντι- ανθρώπινη
γ-σφαιρίνη)
Συγκόλληση

Έμμεση Coombs
1ο Στάδιο
2ο Στάδιο
+
Φυσιολογικά
ερυθρά
+
Ορός
αίματος με
IgG Ab
Προσκόλληση
Αντι-IgG
IgG στα ερυθρά (αντι-ανθρώπινη
γ-σφαιρίνη)
Συγκόλληση

Πλεονεκτήματα

Γίνονται σε πλάκα ή
δοκιμαστικά σωληνάρια και
είναι ποιοτικές ή
ημιποσοτικές (τίτλος Ab).
Απλότητα, ευκολία,
ταχύτητα, μικρό κόστος,
μεγάλη ευαισθησία και
ποικιλία αντισωμάτων προς  Εφαρμογές
ανίχνευση.
 Ποιοτικό και ημιποσοτικό
προσδιορισμό CRP, RF, anti Μειονεκτήματα
DNA , αντισώματα κατά
Μη ειδικές συγκολλήσεις,
φωσφολιπιδίων (αLP) κ.α.
δυσκολίες στην ανεύρεση
 Διάγνωση της αυτοάνοσης
και συντήρηση ερυθρών
αιμολυτικής αναιμίας.
αιμοσφαιρίων, φαινόμενο
προζώνης.

Φυσικοχημική μέθοδος
διαχωρισμού πρωτεϊνών

Αρχή μεθόδου

Διαχωρισμός πρωτεϊνών
με βάση τη διαφορετική
(λόγω ΜΒ και φορτίου)
κινητικότητα των μορίων
εντός κατάλληλου υλικού,
κατά την εφαρμογή
ηλεκτρικού πεδίου

Υπεργαμμασφαιριναιμία




Οξείες, χρόνιες λοιμώξεις
Χρόνιες φλεγμονώδης παθήσεις
Νεοπλάσματα
Αυτοάνοσα νοσήματα

Ηλεκτροφόρηση
ζώνης

PAGE (polycrilamide
gel electroforesis)

Ηλεκτροφόρηση εντός
αγαρόζης ή οξικής
κυτταρίνης

Ηλεκτροφόρηση σε gel
πολυακρυλαμιδίου
(μοριακό διαχωριστικό
μέσο) → αύξηση
διαχωριστικής ικανότητας

SDS (sulfo dodegylic
sodium)

SDS-PAGE
ηλεκτροφόρηση

Δωδεκυλικό Na →
εκδίπλωση πρωτεϊνών,
σταθερή αναλογία
φορτίου/μάζας→ κίνηση
μορίων αντιστρόφως
ανάλογη του ΜΒ

Συνδυασμός SDS και PAGE
ηλεκτροφόρησης

Αρχή μεθόδου
Ορός
Αγαρόζη
Ηλεκτροφόρηση
Διαχωρισμός πρωτεϊνών ορού
Αυλάκι
Αντίσωμα (Αντιορός)
Ηλεκτροφόρηση Διάχυση αντοορού
+
Διάχυση πρωτεΐνης
Διπλή
Τόξο καθίζησης
ανοσοδιάχυση
Διαδρομή ορού
Επώαση

Ανοσοηλεκτροφορήματα
Τόξο καθίζησης φυσιολογικής πρωτεΐνης
Τόξο καθίζησης μονοκλωνικής πρωτεΐνης
(ανώμαλη πάχυνση ή κύρτωση)
Ανίχνευση μονοκλωνικής
πρωτεΐνης

Αρχή μεθόδου
Ηλεκτροφόρηση του
προς μελέτη ορού
Επίστρωση αντιορού σ’ όλη την
επιφάνεια ηλεκτροφόρησης
Ανοσοκαθήλωση
φυσιολογικού ορού
Επώαση
Χρωστική
Δημιουργία ζώνης
καθίζησης
Ανίχνευση μονοκλωνικής
πρωτεΐνης

Εφαρμογές

Κρυοσφαιρίνες

ds DNA

Μονοκλωνικές
ανοσοσφαιρίνες (ΡΑ, ΣΕΛ,
σύνδρομο Sjögren) κ.α
Ανίχνευση μονοκλωνικής
πρωτεΐνης

Μιας διάστασης διπλή ηλεκτροανοσοδιάχυση
(counter ηλεκτροφόρηση)
 Μιας διάστασης μονή ηλεκτροανοσοδιάχυση
(rocket ηλεκτροφόρηση, τεχνική Laurell)
 Ανοσοαποτύπωση
(Western blotting)
 Αρχή μεθόδου







Ηλεκτροφορητικός διαχωρισμός βάσει ΜΒ σε πήκτωμα
πολυακρυλαμιδίου (SDS-PAGE ηλεκτροφόρηση)
Μεταφορά σε ΝΚ με εφαρμογή ηλεκτρικού πεδίου
Επώαση με Αb
Επώαση με αντι-Αb ιχνηθετημένο
Ακολουθεί ανίχνευση
Ενζυμοανοσολογικά
Ραδιοϊσοτοπικά
Με χημειοφωταύγεια
 Εφαρμογές
 ENA (Sm, RNP, SSA/Ro, SSB/La, Scl70, Jo1, CENP κ.α.),
dsDNA, AMA, αντι- CCP, κ.α.
 Ιστόνες (Η1, Η2Α, Η2Β, Η3, Η4) κ.α.
 Προσδιορισμός κρυοσφαιρινών
 Πολυπεπτίδια σύνθετων Ag
(Β΄,Β, D του Sm), (70kD, A, C του RNP)
 Πολλά ταυτόχρονα Aabs και
πολυπεπτίδια κ.α

Μέτρηση της απορρόφησης της ακτινοβολίας, που
προκύπτει όταν δέσμη φωτός προσπίπτει σε σωματίδια
μεγάλης διαμέτρου (συμπλέγματα μορίων με σωματίδια
Latex, ανοσοσυμπλέγματα)

Μέτρηση της έντασης της σκέδασης, που προκύπτει όταν
δέσμη φωτός προσπίπτει σε σωματίδια μεγάλης διαμέτρου
(συμπλέγματα μορίων με σωματίδια Latex,
ανοσοσυμπλέγματα)

Πλεονεκτήματα-Μειονεκτήματα





Ακριβής,ταχεία, εύκολη
Καλή ευαισθησία και ειδικότητα
Δυνατότητα μέτρησης χαμηλών συγκεντρώσεων (10ˉ³ - 10ˉ⁶g/L)
Αυτοματοποιημένη
Σφάλματα μετρήσεων (λιπαιμικός ορός, σκόνη, συγκρίματα
πρωτεΐνών).
 Εφαρμογές





Ανοσοσφαιρίνες IgG, IgM, IgA, IgE
Υποτάξεις ανοσοσφαιρινών
κ και λ αλυσίδες
C3, C4, CRP, RF
β2 μικροσφαιρίνη
Συγκέντρωση πρωτεϊνών

Ομάδα μεθόδων για το διαχωρισμό των συστατικών ενός
μίγματος, που μοιάζουν μεταξύ τους ως προς τις φυσικές
και χημικές ιδιότητες, π.χ. πρωτεΐνες, αμινοξέα, σάκχαρα,
βιταμίνες, φάρμακα.
 Μίγματα όπως
 Βιολογικά υγρά
 Πλάσμα
 Ούρα
 Εκχύλισμα ιστών

Αρχή μεθόδου
 Είναι σύστημα ΔΥΟ
ΦΑΣΕΩΝ: σταθερής και
κινητής.
 Το δείγμα διοχετεύεται στην
κινητή φάση ή εφαρμόζεται
στη σταθερή
 Η κινητή φάση ρέει κατά
μήκος της σταθερής και
παρασύρει το δείγμα
 Ο διαχωρισμός των
συστατικών του δείγματος
στηρίζεται στο διαφορετικό
βαθμό αντίδρασής τους με
καθεμιά από τις φάσεις.

Χρωματογραφικές
μέθοδοι




Πηκτής
Ανταλλαγής ιόντων
Υγρή χρωματογραφία
υψηλής απόδοσης (HPLC)
Συγγενείας

Εφαρμογές



CRP
ENA
Ανοσοσυμπλέγματα κ.α.
HPLC

Αρχή μεθόδου

Μέθοδοι ΙΑ


RIA-IRMA
ΕΙΑ (ELISA)
CHIA-ΙCHIA
IFA


(10ˉ⁹ - 10ˉ¹² g/L)
Ανταγωνιστικές
Μη ανταγωνιστικές
Ποιοτικές-Ποσοτικές

Αρχή μεθόδου
Ανοσολογικές μέθοδοι όπου η
ένταση του αποτελέσματος
είναι αντιστρόφως ανάλογη
της συγκέντρωσης της
προσδιοριζόμενης ουσίας

Σχηματική απεικόνιση
ανταγωνιστικής μεθόδου

Αρχή μεθόδου
Ανοσολογικές μέθοδοι όπου η
ένταση του αποτελέσματος
είναι ανάλογη της
συγκέντρωσης της
προσδιοριζόμενης ουσίας

Σχηματική απεικόνιση μη
ανταγωνιστικής μεθόδου

Αρχή μεθόδου
Ανταγωνιστική τεχνική στην οποία χρησιμοποιούμε ραδιενεργά
σημασμένο Ag το οποίο ανταγωνίζεται με το προς μέτρηση Ag
για την πρόσδεση σε περιορισμένη ποσότητα του αντίστοιχου
Ab

Αρχή μεθόδου

H προς μέτρηση ουσία
δεσμεύεται από δύο Ab,
ένα ραδιενεργό και ένα μη
ραδιενεργό

Περισσότερο ευαίσθητη

Σχηματική απεικόνιση
ΙRMA

Εφαρμογές

CRP, RF

Συμπλήρωμα

dsDNA, AMA, Αbs κατά
φωσφολιπιδίων (aLP) κ.α.

Αντιθυρεοσφαιρινικά
αντισώματα (anti-TG).

Αντισώματα έναντι της
θυρεοειδικής
υπεροξειδάσης (anti-TPO).

Αντιμικροσωμιακά
θυροειδούς (anti-M).

Αρχή μεθόδου
Ανίχνευση της προσδιοριζόμενης ουσίας με τη χρήση δεύτερης,
ομοιοπολικά συνδεδεμένης με ένζυμο, που έχει σχέση Ag/Ab
Χρωμογόνο υπόστρωμα
(άχρωμο)
Ένζυμο
Προϊόν έγχρωμο
Φωτόμετρο
Οπτική πυκνότητα έγχρωμου προϊόντος
Βαθμονομημένη καμπύλη
Συγκέντρωση προσδιοριζόμενης ουσίας

Ανταγωνιστική ΕLISA

Η τελική χρωματική ένταση
αντιστρόφως ανάλογη της
συγκέντρωσης της
προσδιοριζόμενης ουσίας

Μέθοδος εκλογής για
μικρού ΜΒ ουσίες

Σχηματική απεικόνιση
ανταγωνιστικής ELISA

Μη ανταγωνιστική
(μέθοδος Sandwich)
Η τελική χρωματική ένταση
ανάλογη της συγκέντρωσης
της προσδιοριζόμενης ουσίας

Μέθοδος εκλογής για
ειδικά Ab, αυτοαντισώματα,
κυτταροκίνες, ελεύθερ0υς
υποδοχείς κ.α.

Πιο ευαίσθητη, λιγότερο
ειδική από την ανταγωνιστική

Σχηματική απεικόνιση μη
ανταγωνιστικής ELISA

Αυτοαντισώματα
ΑΝΑ
anti-DNA
Anti-ENA
AMA
 ASMA
 p-ANCA, c-ANCA
 anti-GB
 anti-TG, anti-TPO
 RF
 Αντι-CCP
 Καρδιολιπίνης,
φωσφολιπιδίων κ.α.




 Κυτταροκίνες και διαλυτοί
υποδοχείς κυτταροκινών
 Παράγοντες συμπληρώματος

Ειδικά Ab, τάξης ΙgE, (μέθοδος
RAST)

Μόρια προσκόλλησης,
αυξητικοί παράγοντες,
προσταγλανδίνες,
λευκοτριένια, κυτταροτοξικά
αντισώματα κ.α.
ΕπαναΕύκοληψιΚόστος
λη
μότηχρήση
τα
Ραδιενεργά
απόβλητα
Σταθερότητα
αντιδραστηρίων
Φάσμα
εφαρμογών
Ειδικότητα
Ευαισθησία
ELISA
≤
≤
CV<5%
>
>
—
>
>
RIA
≥
≥
—
<
<
>
<
<
USERIA (x1000 ευαισθησία)

Αρχή μεθόδου
Αντί χρωμογόνων και, φθοριζόντων υποστρωμάτων
χρησιμοποιούνται υποστρώματα τα οποία φωταυγάζουν,
δηλαδή έχουν την ιδιότητα να μετατρέπουν μέρος της
ενέργειας, από μία μεσολαβούσα χημική αντίδραση, σε
φωτεινή ακτινοβολία


Αλκαλική φωσφατάση
Αποφοσφορυλίωση
υποστρώματος → ασταθές
προϊόν που φωταυγάζει




Αντισώματα έναντι
εκχυλίσματος πυρηνικών
αντιγόνων (anti-ENA).

Αντιγλοιαδινικά αντισώματα
(DGP-IgG, IgA).

Αντισώματα
τρανσγλουταμινάσης (antitTG-IgA).

Αντιθυρεοσφαιρινικά
αντισώματα (anti-TG).

Αντισώματα έναντι της
θυρεοειδικής υπεροξειδάσης
(anti-TPO) κ.α.
Αντισώματα έναντι της
διπλής έλικας DNA (antidsDNA).
Αντικαρδιολιπινικά
αντισώματα (αCL-IgG, IgM).
Αντι-β2 γλυκοπρωτ/εϊνικά
αντισ/τα (αβ2GPI-IgM, IgG).

Μεγάλη ευαισθησία

Μικρό όγκο δείγματος

Μικρό χρόνο επώασης

Σταθερά αντιδραστήρια

Πλήρως αυτοματοποιημένη
μέθοδος

Μετράει φως και ευκολότερα
δέχεται παρεμβολές από την
ποιότητα του αίματος που
αναλύεται (αιμολυμένος ή
λιπαιμικός ορός).

Αρχή μεθόδου
Ανοσοϊστοχημική τεχνική κατά την οποία το ειδικό
σύμπλεγμα Ag-Ab γίνεται ορατό με τη βοήθεια Ab
σημασμένου με φθοριόχρωμα στο μικροσκόπιο φθορισμού

Φθορίζον αντίσωμα
Αντιορός έναντι της
ανθρωπείου γ-σφαιρίνης ή
μεμονωμένων τάξεων
ανοσοσφαιρινών,
σημασμένων με
φθορίζουσα χρωστική

Φθορισμός
Εκπομπή φωτός
μεγαλύτερου μήκους
κύματος από μια ουσία όταν
αυτή ακτινοβοληθεί με φως
μικρότερου μήκους
κύματος.




Φθοριοχρώματα
Ισοθειακυανική
φλουορεσκίνη (FITC)πράσινη
Ισοθειοκυανική
τετραμεθυλροδαμίνη
(TMRITC)-κόκκινο
Φυκοερυθρίνη (PE)πορτοκαλί
 Αρχή παραγωγής
φθοριοχρώματος

Μικροσκόπιο με
προσπίπτοντα
φωτισμό
Προσοφθάλμιος
Ηθμός
φραγμού
Δίκοιλο
κάτοπτρο
αντικειμενικός
Διεγερτικός
ηθμός
παρασκεύασμα

Μικροσκόπιο με
διερχόμενο φωτισμό
αντικειμενικός
Προσοφθάλμιος
φακός
Ηθμός
φραγμού
πυκνωτής
παρασκεύασμα
Διεγερτικός
ηθμός

Άμεση μέθοδος

Αρχή λειτουργίας
ανοσοφθορισμού
Άμεσος IFA

Έμμεση μέθοδος
Έμμεσος IFA
Αντι-Ig Ab
σημασμένο
Με φθοριόχρωμα

Χρώση του
συμπληρώματος

Αρχή λειτουργίας χρώσης
του συμπληρώματος
Συμπλήρωμα
Υπόστρωμα + Μη σεσημασμένο Ab
(Ag)
+
Συμπλήρωμα
Σεσημασμένο Ab
έναντι του
συμπληρώματος
Φθορίζον σύμπλεγμα
Αντι- C3 Ab

Διπλή φθορίζουσα χρώση
Δύο αντιοροί + Δύο φθοριοχρώματα
Δύο ανοσοσυμπλέγματα Ag-Ab
Δύο χρώματα στη
μικροσκόπηση

Τεχνική της μεθόδου

Πλεονεκτήματα

Μειονεκτήματα

Καλή ειδικότητα,
ευαισθησία

Εξειδικευμένο προσωπικό
(μικροσκόπηση)

Ευκολία στην εκτέλεση


Χαμηλό κόστος
Υποκειμενική εκτίμηση του
αποτελέσματος

Προσδιορισμός της τάξης
του αντισώματος που
αντιδρά
Ημιποσοτικός
προσδιορισμός

Προσδιορίζεται το αντιγόνο
στο σημείο που υπάρχει
Χρονοβόρα τεχνική
διαδικασία

Ανιχνεύει Ag σε κύτταρα ή
μεγάλα μόρια και όχι
διαλυτά Ag




-Διαφορετικοί αντιοροί
Ο τίτλος του ορού, δηλαδή -Διαφορετικά μικροσκόπια
η μεγαλύτερη αραίωση που -Διαφορετική απόδοση του
μικροσκοπίου.
δίνει θετικό αποτέλεσμα.
Αποτέλεσμα
 Το πρόβλημα….
 Επαναληψιμότητα
 Σύγκριση αποτελεσμάτων
από εργαστήριο σε
εργαστήριο
-Ποικιλία υποστρωμάτων
 Η λύση
 Πρότυπος ορός WHO
(66/233-100 IU/ml όριο
θετικότητας 6 IU/ml)
 Οπτικές πρότυπες
αντικειμενοφόρες πλάκες.

Εφαρμογές

Ανίχνευση αυτοαντισωμάτων
(ANA-screening, αντι-dsDNA,  Αντιγόνα λεμφοκυττάρων,
μακροφάγων,κοκκιοκυττάANCA, AMA, ASMA,
ρων, ερυθρών αιμοσφαιρίων
οργανοειδικά Ab)

Ανίχνευση ανοσοσφαιρινών
και συμπληρώματος (ιστούς)
 Συστατικά ομάδων αίματος
κ.α.

Μη οργανοειδικά αυτοαντισώματα

Έναντι του πυρήνα και της πυρηνικής μεμβράνης (ΑΝΑ)

Έναντι του κυτταροπλάσματος (ΑΜΑ, RIBA, LKM, ARA,
ASMA, MF, IMF)

Ab που συνδέονται με κοιλιοκάκη (AGA, EMA)

BCLA , G-cyt, έναντι των χολαγγείων (CBA), έναντι της
συσκευής Golgi, λυσοσωματίων, κεντριολίων κ.α.

Οργανοειδικά αυτοαντισώματα

Αντιθυρεοειδικά (TMA)

Αντιεπινεφριδικά (CSA)

Αντιπαγρεατικά (ICA)

Αντιτοιχωματικά (APCA)

Έναντι της διαφανούς ζώνης του ωαρίου,
σπερματοζωαρίων, αιμοπεταλίων, ερυθροκυττάρων,
υποδοχέα της ακετυλοχολίνης, μελανοκυττάρων κ.α.

Είδη υποστρωμάτων
Αρχική αραίωση του ορού
 1/80 για ΑΝΑ
 1/20 για anti-DNA
Α) Κύτταρα από καλλιέργειες
ανθρώπινων επιθηλιακών
Σεσημασμένος αντιορός
κυττάρων
(Conjugate)
 Hep-2
 Πολυδύναμος
 Hela
αντιανθρώπειος ορός
 KB
κονίκλου συνδεδεμένος με
Β) Yποστρώματα οργάνων
FITC
αρουραίου (ήπαρ-νεφρόςστόμαχος)
Αποτέλεσμα
Γ) Μαστιγοφόρο Crithidia luciliae
 Τίτλος αυτοαντισωμάτων
(αντι-ds DNA)

Μορφή φθορισμού

Διάχυτος ή ομοιογενείς (diffuse,homogenous)

Στικτός ή κοκκιώδης (coarse,fine-speckled)

Περιφερικός ή δακτυλιοειδής (rim,shaggy,peripheral)

Μεμβρανώδης (membranous)

Διακριτός (Λαμπερός) στικτός (discrete speckled)

Πυρηνιδίου (nucleolar)
Hep-2, ΑΝΑ negative

Φθορισμός

Αφορά όλο το
πυρηνόπλασμα με επίταση
σε ορισμένες περιοχές
 Αντισώματα

Έναντι ιστονών και
δευτερευόντως έναντι
dsDNA, ssDNA και
συμπλέγματος DNA με
ιστόνες.
 Συσχέτιση με νόσο

Όλα τα αυτοάνοσα
νοσήματα
Hep-2, homo. nuclear

Φθορισμός
 Κινητοπλάστη του
Crithidia luciliae σαν
δίσκος ή δακτύλιος
εντονότερος του πυρήνα
Crithidia Luciliae
negative
 Αντιγόνο

ds-DNA
 Συσχέτιση με νόσο


ΣΕΛ
Άλλες ρευματοπάθειες
(χαμηλός τίτλος)
Crithidia Luciliae ds-DNA positive

Φθορισμός
 Μεγάλα κοκκία σαφώς
διακρινόμενα μεταξύ τους
 Αντισώματα

Εκχυλιζόμενα πυρηνικά Ag
ENA (SSA, SSB, nRNP, Sm,
κ.α.)
 Συσχέτιση με νόσο
 ΣΕΛ
 MCTD
 Συστηματική σκλήρυνση
 Sjögren´s Syndrome κ.α.
Hep-2 , coarse speckled

Φθορισμός

Μικρά κοκκία με ασαφή
όρια
 Αντισώματα
 Εκχυλιζόμενα πυρηνικά
Ag ENA (Scl-70, Jo-1)
 Συσχέτιση με νόσο
 Σκληρόδερμα
 Πολυμυοσίτιδα/Δερματομυοσίτιδα
 Αρτηριΐτιδα κ.α.
Hep-2, fine speckled




Φθορισμός
Η περιφέρεια του πυρήνα
εμφανίζεται σαν παχύς
δακτύλιος δίνοντας την
εντύπωση RBC.
Αντισώματα
dsDNA , σύμπλεγμα
dsDNA- ιστονών ή
πρωτεΐνες πυρηνικής
μεμβράνης
 Συσχέτιση με νόσο
 ΣΕΛ
 Άλλες ρευματοπάθειες
(σε χαμηλό τίτλο)
Ηep-2, perif. nuclear




Φθορισμός
Λεπτός φθορισμός της
πυρηνικής μεμβράνης
κυττάρων σε φάση ηρεμίας.
Αντισώματα
Πεπτίδια που βρίσκονται
στις Α, Β, C, πρωτεΐνες της
πυρηνικής μεμβράνης
(lamins)
 Συσχέτιση με νόσο
 Νοσήματα ήπατος
(πρωτοπαθή χολική
κίρρωση)
 Σκληρόδερμα κ.α.
Hep-2, mem. nuclear

Α) Αντικεντρομεριδιακός
(centromere specificity)
 B) Άτυπος λαμπερός ή φθορισμός πολλαπλών
κοκκίων / στιγμάτων του πυρήνα
(atypical discrete speckled - multiple nuclear dots-MND)
 Φθορισμός
 Φάση ηρεμίας: 20-25
μικρά κοκκία
διάσπαρτα στον
πυρήνα.
 Πρόφαση: νέφος
κοκκίων πάνω στα
χρωματοσώματα.
 Μετάφαση-Ανάφαση:
κοκκία με μορφή
ραβδίων (bars).
 Αντισώματα
 Μη ιστονική πρωτεΐνη
στενά συνδεδεμένη με
το κεντρομεριδιακό
τμήμα του DNA.
 Συσχέτιση με νόσο
Σύνδρομο CREST (4996%)
Raynaud
Σκληρόδερμα κ.α.
Hep-2 , cent. nuclear
Hep-2 , cent. nuclear




Φθορισμός
4-20 μικρά ανοσομεγέθη
κοκκία. Δεν υπάρχουν σε
κύτταρα μίτωσης (δ.δ. από
αντικεντρομεριδιακό).
Αντισώματα
Πρωτεΐνες στα πυρηνικά
σωμάτια (nuclear bodies).
 Συσχέτιση με νόσο
 Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
(κυρίως με Secca)
 Αδιαφοροποίητη
κολλαγόνωση (με ή χωρίς
πρωτοπαθή χολική κίρρωση).
Hep-2, MND

Φθορισμός

1-4 μεγάλα, χοντρά και
ανισομεγέθη κοκκία που
δίνουν διάχυτο, στικτό ή
περιφερικό φθορισμό σε
κύτταρα ηρεμίας.

Αντισώματα

RNA ή RNA-πολυμεράση Ι
των πυρηνίσκων
Hep-2, nucl. nuclear
 Συσχέτιση με νόσο
 Σκληρόδερμα
 Sjogren´s Syndrome
 ΣΕΛ κ.α.
Hep-2, nucl. nuclear
Hep-2, homo. nuclear + nucl. nuclear

Αντιγονικός στόχος


Οργανίδια
Κυτταροσκελετός
 Υπόστρωμα
 Ιστικές τομές οργάνων
 Hep-2
 Αρχική αραίωση
 1:40
 Σεσημασμένος
αντιορός
 Πολυδύναμος
αντιανθρώπειος ορός
κονίκλου συνδεδεμένος με
φθοριόχρωμα.




Αντιμιτοχονδιακά (ΑΜΑ:
anti-mitochodrial
antibodies)

Αντισώματα έναντι των
λείων μυϊκών ινών (ASMA:
antismooth muscle
antibodies)

Αντισώματα έναντι των
μικροϊνιδίων (MF: micro
filaments)

Αντισώματα έναντι των
ενδιάμεσων ινιδίων (IMF:
intermedia filaments)
Αντιριβοσωμιακά (RIBA:
ribosomal antibodies)
Αντιμικροσωμιακά (LKM:
Liver kidney microsomal
antibodies)
Αντισώματα έναντι της
ρετικουλίνης (ARA: antireticular antibodies)




Υπόστρωμα
Ήπαρ
Νεφρός
Στόμαχος αρουραίου.
γραμμοειδής
σχηματισμούς (ακτίνες
ποδηλάτου).
 Αντισώματα
 (Μ1-Μ9)
Φθορισμός: Λεπτός,
κοκκιώδης,
 Συσχέτιση με νόσο
κυτταροπλασματικός, όχι  Μ2: ΠΧΚ (95%)
καλά οργανωμένος.
 Μ4: Μικτές χολοστατικές
ηπατοπάθειες με ή χωρίς
 Hep-2
ΠΧΚ, χρόνια αυτοάνοση
ηπατίτιδα (25-30%)
Φθορισμός: Λεπτός
 ΣΕΛ, ΡΑ.
κοκκιώδης,
κυτταροπλασματικός,
αποτελούμενος από
MSK, Mitochondrial
Hep-2, Mitochondrial
Hep-2 + MSK, mem. Nuclear + mito.
Hep-2, AMA + cent. nuclear

Υπόστρωμα
Ήπαρ
Νεφρός
Στόμαχος αρουραίου
Φθορισμός: Λεπτός,
κοκκιώδης, πυκνός και
αρκετά οργανωμένος.



 Αντισώματα
 Τρείς υποομάδες της
ριβοσωματικής πρωτεΐνης
P (P0,P1,P2)
 Συσχετισμός με νόσους
 ΣΕΛ (με προσβολή ΚΝΣ,
 Hep-2
ψύχωση)
Φθορισμός: Λιγότερο σαφής,  ΡΑ
περισσότερο πυκνός από
 Χρόνια ενεργό αυτοάνοση
AMA,LKM, δίνει την
ηπατίτιδα.
εντύπωση διάχυτου
φθορισμού.
HEp-2, Ribosomal
MSK, Ribosomal
MSK,
Hep-2,
Ribosomal,
Mitochondrial
20x




Υπόστρωμα
Ήπαρ
Νεφρός
Στόμαχος αρσενικού
αρουραίου και άλλων
ζώων.
Φθορισμός: νεφρικών
σωληναρίων και αγκύλης
του Henle στη φλοιώδη
μοίρα του νεφρού.
 Αντισώματα
 Πρωτεΐνη της έσω
επιφάνειας των
σωληναρίων του λείου
ενδοπλασματικού δικτύου.
 Συσχετισμός με νόσους
 LKM1: Χρόνια αυτοάνοση
ηπατίτιδα
 LKM2: Ηπατίτιδα από
φάρμακα
 LKM3: Χρόνια αυτοάνοση
ηπατίτιδα.
MSK, LKM Microsomes

Υπόστρωμα
Ήπαρ
Νεφρός
Στόμαχος αρουραίου
Φθορισμός: Λεπτές,
σπειροειδείς,
διακεκομμένες ή συνεχείς
φθορίζουσες ίνες.



 Αντισώματα
 Γλυκοπρωτεΐνη του
συνδετικού ιστού
 Συσχετισμός με νόσους
 Rs, R2: Νόσους του
συνδετικού ιστού (Crohn,
ερπητική δερματίτιδα,
σύνδρομο
δυσαπορρόφησης),
φυσιολογικά άτομα.
 R1: Κοιλιοκάκη, ερπητική
δερματίτιδα, Crohn.
MSK, Reticuline

Υπόστρωμα
Ήπαρ
Νεφρός
Στόμαχος αρουραίου
Φθορισμός: Λείες μυϊκές ίνες
αγγείων νεφρού, ήπατος,
ενδιάμεσα ινίδια και
βλεννογόνια μυϊκή
στοιβάδα στομάχου.



 Αντισώματα
 Πρωτεΐνες του
κυτταροσκελετού: ακτίνη
(SMAT, SMAG), μυοσίνη,
τροπομυοσίνη, βιμεντίνη
κ.α.(SMA-V).
 Συσχετισμός με νόσους
 SMAT-G: Χρόνια
αυτοάνοση ηπατίτιδα,
Πρωτοπαθή χολική
κίρρωση
 SMA-V: Χρόνιες
ηπατοπάθειες, ιογενείς
λοιμώξεις, καρκινοπαθείς
κ.α.
MSK, smooth muscle
MSK, smooth muscle

Υπόστρωμα
Hep-2
Φθορισμός:
Κυτταροπλασματικός με
γραμμώσεις επιμήκεις και
παράλληλες μεταξύ τους
(γρατζουνιά γάτας)-MF.
Κυτταροπλασματικός
αραχνοειδής με
κυματοειδής γραμμώσεις
εν ίδει δικτύου-IMF.

 Αντισώματα
 MF: Ακτίνη
 IMF: Πρωτεΐνες του
κυτταροσκελετού
( βιμεντίνη, δεσμίνη,
κερατίνη κ.α
 Συσχετισμός με νόσους
 MF: Χρόνια αυτοάνοση
ηπατίτιδα, πρωτοπαθή
χολική κίρρωση.
 IMF: Οξεία και χρόνια
ηπατίτιδα, πρωτοπαθή
χολική κίρρωση, ΡΑ, ιώσεις
κ.α.
Hep-2, microfilaments
Hep-2, microfilament+intermedia filaments

Υπόστρωμα
Ουδετερόφιλα
πολυμορφοπύρηνα
μονιμοποιημένα με
αιθανόλη
Φθορισμός:
 cANCA (cytoplasmatic or
classical): λεπτός στικτός
φθορισμός του
κυτταροπλάσματος
 pANCA (perinuclear):
περιπυρηνικός ή και
πυρηνικός φθορισμός.

 Αντισώματα
 cANCA: Πρωτεϊνάση 3 (PR3)
 pANCA:
Μυελοϋπεροξειδάση
(MPO), ελαστάση,
λυσοζύμη κ.α.
 Συσχετισμός με νόσους
cANCA: Κοκκιωμάτωση
Wegener (75-90%)
 pANCA: Μικροσκοπική
πολυαγγειΐτιδα (50-75%),
σύνδρομο Churg-Strauss
(40-60%),
σπειραματονεφρίτιδα κ.α.

cANCA
pANCA
cANCA + ANA

Υπόστρωμα
Στόμαχος ανθρώπου,
ποντικού ή αρουραίου.
Φθορισμός:
Κυτταροπλασματικός,
πυκνός, των τοιχωματικών
κυττάρων των γαστρικών
αδένων.

 Αντισώματα
 Λιποπρωτεΐνη των
μικροσωμάτων.
 Συσχετισμός με νόσους
Κακοήθη αναιμία (90-95%),
δ.δ. από άλλες
μεγαλοβλαστικές αναιμίες
 Ατροφική γαστρίτιδα,
γαστρικά έλκη
 Νόσος του θυρεοειδούς
 Νόσος του Addison
 Διαβήτη τύπου 1
 Σιδηροπενική αναιμία
 Λεύκη
 Υγιή πληθυσμό- Υπερήλικες
(8%)

MSK, parietal cells
MSK, parietal cells

CRP

RF

Μέθοδος συγκόλλησης
Latex

Μέθοδος συγκόλλησης
Latex

Απλή ακτινωτή
ανοσοδιάχυση

Ανοσοενζυμική (ELISA)

Ραδιοανοσολογική (RIA)

Νεφελομετρία κ.α.

Ηλεκτροανοσοδιάχυση

Ραδιοανοσολογική
μέθοδος (RIA)

Νεφελομετρία κ.α.

Συμπλήρωμα

Ραδιοανοσολογική
μέθοδος (RIA)

Θολωσιμετρία

Νεφελομετρία

Ανοσοσυμπλέγματα
(αδιάλυτα μεγαλομοριακά
συμπλέγματα αντιγόνουαντισώματος που
καθιζάνουν στους ιστούς
και προκαλούν βλάβες)

Χρωματογραφία

Ηλεκτροφόρηση

Ανοσοενζυμική μέθοδος
(ΕLISA) κ.α.

Κρυοσφαιρίνες
Ανοσοσφαιρίνες που
καθιζάνουν σε χαμηλή
θερμοκρασία.

Σύνδρομο Sjögren (τύπος ΙΙ)

Αυτοάνοσα νοσήματα
(τύπος ΙΙΙ)

Προσδιορισμός
Ποσοτικά:
 Με κρυοκρίτη
α) V ιζήματ0ς/ V ολικό %
β) Ολική πρωτείνη ορού
προ και μετά την καθίζηση
Ποιοτικά:
 Ανοσοηλεκτροφόρηση
 Ανοσοκαθήλωση
 Ανοσοαποτύπωση

dsDNA (ΣΕΛ)


IFA (Crithidia lucilliae, ειδική
αλλά όχι πολύ ευαίσθητη)

RIA υγρής φάσης (μέθοδος
αναφοράς)
Sm (ΣΕΛ)
nRNB (ΜΝΣΙ)
SS-A(RO), SS-B (LA) (Sgögren)
Scl-70 (σκληρόδερμα)
Jo-I (πολυμυοσίτιδα)

ELISA


Ανοσοαποτύπωση
IFA (ΑΝΑ θετικά + τύπος
φθορισμού)

ELISA

Χρωματογραφία

Ανοσοαποτύπωση

Ανοσοκαθήλωση
ENA

ANCA
pANCA
cANCA (κοκκιωμάτωση
Wegener)


IFA (περιπυρηνικός ή
κυτταροπλασματικός)
ΕLISA (anti-MPO ή antiPR3)

AMA (ΠΧΚ)

IFA

ELISA

Ανοσοαποτύπωση

RIA

Abs κατά φωσφολιπιδίων (aPL)
(αντιφοσφωλιπιδικό σύνδρομο,ΣΕΛ)

RIA

ELISA

Δοκιμασίες πήξεως (αντιπηκτικό του λύκου)

Συγκολλητινοαντιδράσεις (VDRL)

Μικρολεμφοκυτταροτοξική μέθοδος
Kύτταρα
Επώαση
+
Αντιορούς
(αντι-HLA γνωστής
ειδικότητας)
Σύμπλεγμα Ag-Ab ??? +
Συμπλήρωμα
Εωσίνη
Θετική αντίδραση
Λύση κυττάρων
(Μεγάλα, σκοτεινά,
μη ακτινοβόλα κύτταρα)
Αρνητική αντίδραση
Μη λύση κυττάρων
(Μικρά, λαμπερά,
ακτινοβόλα κύτταρα)

Tεχνική κατά την οποία ένα γονίδιο ή τμήμα του
DNA πολλαπλασιάζεται σε εκατομμύρια
αντίγραφα.
 PCR-SSP
(SSP=Sequence Specific Primers)
 PCR-SSOP
(SSOP=Sequence Specific Oligonucleotides Probes )
 PCR-SBT
(Sequencing Based Typing)

In vitro ενζυματική αντίδραση

Ανήκει στις μεθόδους ανίχνευσης του DNA μέσω
πολλαπλασιασμού του στόχου

Τελικός σκοπός της αντίδρασης είναι ο εκθετικός
πολλαπλασιασμός ενός τμήματος DNA που αποτελεί το στόχο
της αντίδρασης

Εκμεταλλεύεται την in vivo δράση του ενζύμου DNA
πολυμεράση που διαβάζει το μονόκλωνο DNA και έχοντάς το
ως πρότυπο συνθέτει συμπληρωματική άλυσο DNA παρουσία
τριφωσφορικών δεοξυριβονουκλεοτιδίων.
 Tα πολλαπλασιασμένα τμήματα του DNA, διαχωρίζονται με
ηλεκτροφόρηση σε πήκτωμα αγαρόζης
 Tο προϊόν της ηλεκτροφόρησης γίνεται ορατό ύστερα από
έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία με την προσθήκη χρωστικής
Ethidium Bromide και αποτυπώνεται σε φωτογραφικό χαρτί.
 Με βάση ειδικούς πίνακες ανάγνωσης ή προγράμματα Η/Υ
(software) εξάγεται το τελικό αποτέλεσμα
Εφαρμογές
 τυποποίηση HLA τάξης Ι και ΙΙ
γονιδίων
 προσδιορισμός αλληλομόρφων
διαφόρων γονιδίων

Μονές άλυσοι DNA με συμπληρωματική αλληλουχία
νουκλεοτιδίων έχουν την τάση να συνδέονται (υβριδίζονται)
και να σχηματίζουν δίκλωνο DNA.

Στο φαινόμενο αυτό στηρίζεται η ανίχνευση τμημάτων DNA
γνωστής αλληλουχίας.

Ο υβριδισμός συνήθως συνδυάζεται με PCR για την ανίχνευση
γνωστών γονιδίων.
 Πολλαπλασιασμός
συγκεκριμένων τμημάτων
των γονιδίων που θέλουμε
να μελετήσουμε με PCR
 Ανίχνευση του προϊόντος με
υβριδισμό με
ολιγονουκλεοτιδικούς
ανιχνευτές σημασμένους
(oligonucleotide probes)

Χρησιμοποιούνται:

Λίγα dideoxynucleotide

Εκκινητής (primer), μονή
άλυσος
ολιγονουκλεοτιδίων
συμπληρωματική του
αρχικού τμήματος

Τα dideoxy- μπορούν να
συνδεθούν αλλά
διακόπτουν την
επιμήκυνση της αλύσου

Μίγμα νουκλεοτιδίων
deoxynucleotide

Πραγματοποιούνται
παράλληλα τέσσερις
διαφορετικές αντιδράσεις
αντιγραφής της
αλληλουχίας

Κάθε μια περιέχει ένα
διαφορετικό ddNTP (αλλά
όλα τα dΝΤP), καθένα εκ
των οποίων είναι
σημασμένο

Προκύπτει ένα μίγμα από
σημασμένες αλυσίδες
διαφόρων μεγεθών, που
τελειώνουν με ένα ddNTP
στο 3΄άκρο

Γίνεται ηλεκτροφόρηση και
λήψη αποτυπώματος σε φίλμ

Ειδικά software, δίδουν σε
σύντομο χρονικό διάστημα
το αποτέλεσμα
 Σήμερα χρησιμοποιούνται
συστήματα αυτόματης
ανάλυσης της άγνωστης
νουκλεοτιδικής αλληλουχίας

Στόχος


Ανίχνευση
Μέτρηση
Αναγνώριση
Ταυτοποίηση
Διαλογή κυττάρων
και άλλων σωματιδίων



Σκέδαση
φθορισμός
Πληροφορική
Μονοκλωνικά Αb

Διαγραμματική απεικόνιση κυτταρομετρίας ροής

Τυποποίηση HLA.

Η οξεία φάση των αυτοάνοσων νοσημάτων χαρακτηρίζεται
κατά κανόνα απο αύξηση της αναλογίας των CD4+ / CD8+ Τλεμφοκυττάρων.

Η διαταραχή των Τ-λεμφοκυττάρων παρέρχεται μετά τη
χορήγηση κατάλληλης ανοσοκατασταλτικής θεραπείας.

Η μείωση των CD8+ Τ-λεμφοκυττάρων σχετίζεται με την κλινική
βαρύτητα της νόσου.

Ο CD19+ και ο CD5+ υποπληθυσμός των Β-λεμφοκυττάρων
θεωρείται υπεύθυνος για την παραγωγή των αυτοαντισωμάτων
.
 Ποσοτική κυτταρομετρία
 Προσδιορισμός
συγκέντρωσης διαλυτών
ουσιών
 Απομόνωση και παραλαβή
καθαρών κυτταρικών
πληθυσμών κ.α.
 Proteomics
technologies

Καταγραφή ενός
στιγμιότυπου του κυττάρου
σε δεδομένη χρονική
στιγμή.

Έλεγχος της έκφρασης,
λειτουργίας και
αλληλεπίδρασης
πρωτεϊνών και γονιδίων
στους πάσχοντες ιστούς,
στους οποίους άλλα γονίδια
ενεργοποιούνται και άλλα
αδρανοποιούνται σε σχέση
με τους φυσιολογικούς
ιστούς.
Νομίζουμε ότι τα ´χουμε δει όλα ???
Οι εργαστηριακές τεχνικές εξελίσσονται……..
Μ. Μπούρα και συν.: Κλινική Ανοσολογία,2011.
Α. Γερμενής: Ιατρική Ανοσολογία.
BIORAD: Image Atlas.
Ε. Δίζα-Ματαυτσή: Αυτοαντισώματα και Νοσήματα του
συνδετικού ιστού, 1997.
 Σ.Δ.Ι. Δρυγιαννάκης, Χρ. Ι. Καλλούδη-Αντωνοπούλου: Τα
αυτοαντισώματα στην καθ’ημέρα κλινική πράξη, 1992.
 Γ. Κυριαζής: Ανοσοδιάγνωση. Γενικές αρχές. Σεμινάριο
Ανοσολογίας, Ελληνική Εταιρεία Ανοσολογίας, 1997.
 Αbul K. Abbas, Andrew H. Lichtman: Βασική ανοσολογία,
2004
 Μικροβιολογικά χρονικά, 2009.
 Μ. Παυλάτου: Ανοσολογία, 1997.




1. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για τη μη ανταγωνιστική ELISA;
α) Η ένταση του αποτελέσματος είναι ανάλογη της συγκέντρωσης της
προσδιοριζόμενης ουσίας
β) Αποτελεί μέθοδο εκλογής για τον προσδιορισμό αυτοαντισωμάτων
γ) Το αποτέλεσμα επηρεάζεται από την ποιότητα του αίματος που αναλύεται
(λιπαιμικός ή αιμολυμένος ορός)
2. Ποια από τα παρακάτω ισχύουν στη μέθοδο ανοσοαποτύπωσης Western
blot;
α) Γίνεται ηλεκτροφορητικός διαχωρισμός των πρωτεϊνών με SDS-PAGE
ηλεκτροφόρηση
β) Η ανίχνευση του αντισώματος μπορεί να γίνει ανοσοενζυμικά
γ) Βρίσκει εφαρμογή στην ανίχνευση των SSA/Ro αντισωμάτων
δ)Το α και το γ
ε) Όλα τα παραπάνω
3. Για την κυτταρομετρία ροής δεν ισχύει:
α) Βρίσκει εφαρμογή στην τυποποίηση των HLA
β) Συνδυάζει τις αρχές σκέδασης και φθορισμού
γ) Στηρίζεται μόνο στην αρχή της σκέδασης
δ) Χρησιμεύει στη μελέτη της πορείας των αυτοάνοσων νοσημάτων
4) Τι από τα παρακάτω δεν ισχύει:
α) Φθορίζον αντίσωμα στον ανοσοφθορισμό είναι αντιορός έναντι της ανθρωπείου
γ-σφαιρίνης σημασμένης με φθοριόχρωμα
β) Φθορισμός είναι η εκπομπή φωτός μικρότερου μήκους κύματος από μία ουσία
όταν αυτή ακτινοβοληθεί με φως μεγαλύτερου μήκους κύματος
γ) Το φθοριόχρωμα που συνήθως χρησιμοποιείται στον ανοσοφθορισμό είναι η
ισοκυανική φλουορεσκίνη (FITC)
5) Η παρακάτω εικόνα του ανοσοφθορισμού σχετίζεται με :
α) ΑΜΑ
β) dsDNA
γ) ASMA
δ) Κανένα από τα παραπάνω
6) Η παρακάτω εικόνα ανοσοφθορισμού σχετίζεται με :
α) APCA
β) ΑΜΑ
γ) Κεντρομεριδίου
δ) Τα α και β
ε) Τα β και γ
7) Η παρακάτω εικόνα ανοσοφθορισμού σχετίζεται με :
α) Φθορισμό κεντρομεριδίου
β) Σύνδρομο CREST
γ) Φθορισμό πυρηνιδίου
δ) Τα α και β
ε) Τα β και γ