Μαθήματα Εταιρείας Ιατρικής Βιοπαθολογίας Βορείου Ελλάδος περίοδος 2012-2013  Ομιλήτρια: Στέλλα Μαυρίδου

Ειδικευόμενη ιατρικής βιοπαθολογίας Γ.Ν. « Αγ. Παύλος» , Θεσσαλονίκη

 Συντονίστρια: Αναστασία Αστρεινίδου - Βακαλούδη

ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Αντισώματα που δρουν εναντίον των «ιδίων» αντιγόνων του οργανισμού.

ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ 1) 2) Φυσικά-IgM Παθογενετικά-IgG 1) 2) Οργανοειδικά Μη οργανοειδικά

ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΙΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ

Φυσικά • Υγιείς (αυξάνονται με την ηλικία) • IgM • Χαμηλός τίτλος • Μικρή συγγένεια στο αυτοαντιγόνο Παθογενετικά • Νόσος • IgG • Ειδικά • Υψηλός τίτλος • Μεγάλη συγγένεια στο αυτοαντιγόνο • Ελάττωση τίτλου στην ύφεση της νόσου • Παρόντα στη

βλάβη ιστού

ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ

 

Κυτταρικών στοιχείων

•DNA •Πυρηνικών αντιγόνων •Κυτταροπλασματικών αντιγόνων •Μεμβρανικών αντιγόνων

Πρωτεϊνών ορού

•Ανοσοσφαιρινών (ΡΠ)  Κυττάρων αίματος  Κυττάρων οργάνων  υποδοχέων

Μη οργανοειδικά Οργανοειδικά

•

ΜΗ ΟΡΓΑΝΟΕΙΔΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Αντιδρούν με αντιγόνα που βρίσκονται στα κύτταρα όλων των ιστών και οργάνων προκαλώντας συνήθως βλάβες Αυτοαντίσωμα

+

ιστική βλάβη

Συστηματικά (μη οργανοειδικά) αυτοάνοσα νοσήματα

• • • • Αντίδραση τύπου ΙΙΙ Ανοσοσυμπλέγματα Προσβολή

πολλών

οργάνων-διάχυτες βλάβες Όργανα στόχοι :δέρμα,νεφρός,αρθρώσεις και μύες

ΜΗ ΟΡΓΑΝΟΕΙΔΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

• • Αντιπυρηνικά αντισώματα (ANA) Έναντι νουκλεϊνικών οξέων(ds-DNA) ΕΝΑΝΤΙ ΠΥΡΗΝΑ ΚΑΙ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ • • • • • • • • Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (AMA) Έναντι των λείων μυϊκών ινών (ASMA) Έναντι του κυταροπλάσματος των ουδετεροφίλων (ANCA) Αντιριβοσωμιακά (RIBA) Αντιμικροσωμιακά (LKM) Έναντι της ρετικουλίνης (ARA) Έναντι μικροϊνιδίων (MF) Έναντι των ενδιάμεσων ινιδίων (IMF) ΕΝΑΝΤΙ ΚΥΤΤΑΡΟ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ

ΜΗ ΟΡΓΑΝΟΕΙΔΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

• Αντισώματα που συνδέονται με κοιλιοκάκη (AGA,EMA,tTg,DGP) • BCLA αντισώματα • G-cyt αντισώματα • αντισώματα έναντι των χολαγγείων (CBA)

ANA (Anti Nuclear Antibodies)

• Αντιγόνο: πυρήνας κυττάρου Νόσοι που ανιχνεύονται Συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα − ΣΕΛ (96-99%) − Μικτή Νόσος Συνδετικού Ιστού (95-100%) − Σκληροδερμία (40-88%) − Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (24-55%) − Σύνδρομο Sjögren (72-85%) − Πολυμυοσίτιδα / Δερματομυοσίτιδα α

Θετικά ANA (Anti Nuclear Antibodies)

Λοιμώδη νοσήματα :

−Λέπρα −Φυματίωση −Ηπατίτιδα −Λοιμώδης μονοπυρήνωση −Ελονοσία −Χρόνια αποστήματα

Νεοπλασίες :

−Λευχαιμία −Λέμφωμα −Μελάνωμα

Άλλες παθήσεις :

−Χρόνια ενεργός ηπατίτιδα −Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα −Φαρμακευτικός λύκος

ANA (Anti Nuclear Antibodies)

Τα Αντιπυρηνικά Αντισώματα ταξινομούνται σε : 1.

2.

3.

4.

έναντι νουκλεϊνικών οξέων (αντι-DNA) έναντι ιστονών (H1, H2A, H2B, H3, H4) έναντι μικρών πυρηνικών και κυτταροπλασματικών πρωτεϊνών (αντι-ENA : nRNP, αντι-Sm, Ro(SS-A), La(SS-B), Scl70, Jo-1, ACA) έναντι κυτταροπλασματικών αντιγόνων (λυσοσώματα, μιτοχόνδρια, ριβοσώματα,Golgi,ακτίνη, βιμεντίνη)

Anti-D ΝΑ

• Anti ss-DNA (Single-Stranded DNA) Μ η ε ι δ ι κ ά • Anti ds-DNA (Double-Stranded DNA ) Ε ι δ ι κ ά ( Σ Ε Λ )

Anti ds-DN Α (Double-Stranded DNA)

• • • αντιγόνο: ds-DNA που περιέχεται στο γιγάντιο μιτοχόνδριο του κινετοπλάστη του πρωτοζώου Crithidia luciliae

Ειδικό

→ ΣΕΛ Χαμηλός τίτλος σε ΡΑ Κλινική σημασία ΣΕΛ ,>95% Συσχέτιση με νεφρίτιδα (+ χαμηλό C3) Πρόβλεψη έξαρσης (αυξανόμενοι τίτλοι + χαμηλό C3)

ΑΝΤΙΪΣΤΟΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ



Ιστόνες

: Ομάδα πρωτεϊνών που στους πυρήνες των ευκαρυωτικών κυττάρων βρίσκονται σε σύμπλεγμα με το DNA σχηματίζοντας χρωματίνη.

• − Η1,Η2Α,Η2Β,Η3,Η4.

Νόσοι που ανιχνεύονται Φαρμακευτικός Λύκος 59 - 80% − προκαϊναμίδη, υδραλαζίνη, κινιδίνη, ισονιαζίδη − ΣΕΛ 35-80% (κυρίως Η1,Η2Β) − Νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.ά.

ENA (Extractable Nuclear Antigens)

-

Τα αντισώματα έναντι μικρών πυρηνικών και κυτταροπλασματικών πρωτεϊνών λαμβάνονται με εκχύλιση από πυρήνες κυττάρων



Sm (Smith)

Αντιγόνα: πρωτεΐνες οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα των ριβονουκλεοπρωτεϊνών Νόσοι που ανιχνεύονται ΣΕΛ (ειδικό) 30 % φαινόμενο Raynaud

ENA (Extractable Nuclear Antigens)

 -

Jo-1

Αντιγόνο: ιστιδυλ- tRNA Νόσοι που ανιχνεύονται Πολυμυοσίτιδα (+πνευμονική προσβολή) Δερματομυοσίτιδα 

Sn-RNPs

(small nuclear ribonucleoproteins) •  Αντιγόνα : συμπλέγματα μορίων RNA και πρωτεϊνών U1-RNA  U1-RNP Νόσοι που ανιχνεύονται ΜΝΣΙ (υψηλός τίτλος) ΣΕΛ 30-40% (ήπιος, απουσία νεφρικής βλάβης)

ENA (Extractable Nuclear Antigens)



anti-SSA/Ro

: πυρηνικά αντιγόνα Νόσοι που ανιχνεύονται − − − − − σύνδρομο Sjögren (SS) ,70-80% (οι υψηλοί τίτλοι συνδυάζονται με μεγαλύτερη συχνότητα εξωαδενικής προσβολής) ΣΕΛ (30%) , οροαρνητικός ΣΕΛ νεογνικός λύκος / Συγγενή καρδιοπάθεια ΜΝΣΙ  anti-Ro52:SSc

anti-SSB/La

: πυρηνικά αντιγόνα Νόσοι που ανιχνεύονται σύνδρομο Sjögren (SS) , 45-60% ΣΕΛ To SS-B εντοπίζεται π ά ν τ α μ α ζ ί με το SS-A

ENA (Extractable Nuclear Antigens)

− − − − 

Scl-70

(scleroderma): μη ιστονική πυρηνική πρωτεΐνη(τοποϊσομεράση Ι) Νόσοι που ανιχνεύονται − − − διάχυτο Σκληρόδερμα, 30-60%(ειδικό) φαινόμενο Raynaud σύνδρομο Sjögren  −

ACA( αντικεντρομεριδιακά):

Αντιγόνο: συνδεδεμένη πρωτεΐνη με το κεντρομεριδιακό τμήμα του χρωμοσωμιακού DNA Νόσοι που ανιχνεύονται σύνδρομο CREST, 80 - 90% πρωτοπαθές φαινόμενο Raynaυd ,30% ΜΝΣΙ,12% διάχυτο σκληρόδερμα, 4-18% σύνδρομο Sjögren

ΤΑ ΑΝΑ ΩΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΝΟΣΟΥ

ΘΕΤΙΚΑ ANA

ΣΕΛ ΜΝΣΙ 95-100% 96-100% ΡΑ 25-55% ΣΣ 60-90% Σύνδρομο Sjögren 65-85% • • Υψηλοί τίτλοι (ταχέως αυξανόμενοι) ενεργότητα της νόσου.

→ Πτώση του τίτλου μετά από θεραπεία → ανταπόκρισης της θεραπείας.

δείκτης

ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑ

• • • • Αρνητικά ΑΝΑ με κλινική εικόνα → επανάληψη με άλλο υπόστρωμα.

Η χρήση τους ως δείκτες δεν έχει απόλυτη σχέση με την ειδικότητα τους, αλλά με τη μεγάλη συγκέντρωση αυτών σε ορισμένα νοσήματα Δεν ανευρίσκονται αποκλειστικά σε μια νόσο Τα περισσότερα νοσήματα του συνδετικού ιστού χαρακτηρίζονται από συνδυασμούς αντισωμάτων με ορισμένη ειδικότητα

AMA (Antimitochondrial Antibodies)

• • • Αντισώματα που δρουν έναντι κυτταροπλάσματος Αντιγόνο: μιτοχόνδρια Μ1-Μ9 Νόσοι που ανιχνεύονται πρωτοπαθής χολική κίρρωση ,87-98% ΣΕΛ ΡΑ θυρεοειδικά νοσήματα κακοήθης αναιμία νόσο του Addison ηπατίτιδα (όχι αλκοολική) απόφραξη χοληφόρων Δεν εμφανίζουν συσχέτιση με το στάδιο και την πρόγνωση της νόσου.

AMA (Antimitochondrial Antibodies)

ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΑΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ

Μ1 Μ2 Μ3 Μ4 Μ5 Μ6 Μ7 Μ8 Μ9

ΝΟΣΟΙ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΤΕΙ

Δευτεροπαθή σύφιλη Πρωτοπαθής χολική κίρρωση Ψευδολύκος από φάρμακα χρόνια αυτοάνοση ηπατίτιδα και πρωτοπαθή χολική κίρρωση Κολλαγονώσεις και λύκος Υπερτροφική διατατική καρδιοπάθεια Πρωτοπαθής χολική κίρρωση, υγιή πληθυσμό 10% Πρωτοπαθής χολική κίρρωση και τους συγγενείς πασχόντων, Παραϊατρικό προσωπικό, υγιείς Μ-Α, Μ-Β, Μ-C Πρωτοπαθής χολική κίρρωση ,προοδευτική συστηματική σκλήρυνση

ASMA(Anti-smooth muscle antibody)

• •  πρωτοπαθή χολική κίρρωση 

SMA-V

(μη ειδικά) Νόσοι που ανιχνεύονται χρόνιες ηπατοπάθειες Αντιγόνο: πρωτεΐνες του κυτταροσκελετού (ακτίνη, μυοσίνη, βιμεντίνη, δεσμίνη, κυττοκερατίνη, τουμπουλίνη) SMA-V, SMA-G, SMA-T

SMA-G

(ειδικά) Νόσοι που ανιχνεύονται χρόνια αυτοάνοση ηπατίτιδα,90% ιογενείς λοιμώξεις νεοπλασίες χρήστες ηρωίνης

ANCA (Antibodies against Neutrophil Cytoplasmic Antigens)

• Αντισώματα έναντι συστατικών των κοκκίων των ουδετεροφίλων και μονοκυττάρων.

Α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς μ ο ρ φ έ ς φ θ ο ρ ι σ μ ο ύ :

c - ANCA

/ κυτταροπλασματικός •

p - ANCA

Αγγειίτιδες / περιπυρηνικός

Νόσοι που ανιχνεύονται

Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου c-ANCA αντιγόνο : κοκκιωμάτωση Wegener, 50-96% Οζώδης αρτηρίτιδα p ANCA αντιγόνο : αγγειίτιδες Churg-Strauss και Takayassu Νεκρωτική σπειραματονεφρίτιδα

RIBA (anti ribosomal antibodies)

• − − − Αντιγόνο: πρωτεΐνες του ριβοσώματος Νόσοι που ανιχνεύονται ΣΕΛ (ΚΝΣ,ψύχωση) Ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) Χρόνια ενεργό αυτοάνοση ηπατίτιδα

LKM (

Liver-kidney microsomal antibodies)

• Αντιγόνα: μικροσώμια του ήπατος και του νεφρού Κυτόχρωμα P450-2D6 Κυτόχρωμα P450-2C9

ΑΝΤΙΣΩΜΑ ΝΟΣΟΙ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΑ

LKM1 LKM2 LKM3 Χρόνια αυτοάνοση ηπατίτιδα που έχει σχέση με τον ιό C Φαρμακευτική ηπατίτιδα (methyldopa, clonidine) ηπατίτιδα

ARA(Anti Reticular Antibodies)

• Αντιγόνο: γλυκοπρωτεΐνες του συνδετικού ιστού.

• R1,R2,R0  R1: Νόσοι που ανιχνεύονται κοιλιοκάκη, 60% νόσο Crohn ερπητική δερματίτιδα

MF(micro filament antibodies) IMF(intermedia filaments antibodies)

 • -

MF

( ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΜΙΚΡΟΙΝΙΔΙΩΝ) Αντιγόνο: ακτίνη Νόσοι που ανιχνεύονται χρόνια αυτοάνοση ηπατίτιδα •  πρωτοπαθή χολική κίρρωση

IMF

( ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΙΝΙΔΙΩΝ) Αντιγόνο: πρωτεΐνες του κυτταροσκελετού (βιμεντίνη) Νόσοι που ανιχνεύονται οξεία και χρόνια ηπατίτιδα πρωτοπαθής χολική κίρρωση ΡΑ λοιμώξεις από βακτηρίδια

ΑΕCΑ (Antiendothelial cell antibodies)

•

ΑΕCΑ

:έναντι αντιγόνων της μεμβράνης των ενδοθηλιακών κυττάρων. Νόσοι που ανιχνεύονται Νόσο Kawasaki Φλεγμονώδης αγγειίτιδα των ΣΕΛ,ΡΑ,ΜΝΣΙ,ΣΣ

ΑΝΤΙΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

 Lupus anticoagulant, LA  αντι-β2GPI IgG και IgM  έναντι προθρομβίνης  anticardiolipin antibodies, ACA IgA  έναντι πρωτεΐνης C  έναντι φωσφατιδυλοσερίνης  ACA IgG και IgM  αντισώματα έναντι αννεξίνης V  αντι-β2GPI IgΑ

ΑΝΤΙΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

• Αντιγόνα: σύμπλοκα πρωτεϊνών του ορού με φωσφολιπίδια.

Νόσοι που ανιχνεύονται πρωτοπαθές αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS) φλεβική θρόμβωση αποβολή κυήματος εγκεφαλικά επεισόδια στεφανιαία νόσος σύφιλη λοιμώξεις (επανάληψη της εξέτασης μετά από 6 μήνες) Κύηση (ο τίτλος τους μπορεί να ελαττωθεί )

ΑΝΤΙΚΑΡΔΙΟΛΙΠΙΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ



ACA IgA

Πρωτοπαθές αντισφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS) εγκεφαλικά επεισόδια βαλβιδοπάθεια ΣΕΛ (πρόσφατες μελέτες) συγγενείς ανωμαλίες 

ACA IgG

Πρωτοπαθές αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS) αποβολές 

ACA Ig Μ

μικρής διαγνωστικής αξίας

ΑΝΤΙΦΩΣΦΟΛΙΠΙΔΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ



LA (Lupus anticoagulant)

To LA είναι ένα αντιφωσφολιπιδικό αντίσωμα που αδρανοποιεί την ενδογενή οδό της πήξης Νόσοι που ανιχνεύονται πρωτοπαθές αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS) στεφανιαία νόσο 

αντι-β2-γλυκοπρωτεΐνης Ι IgA



αντι-β2GPI IgG και IgM

Συμπαράγοντες της καρδιολιπίνης Νόσοι που ανιχνεύονται πρωτοπαθές αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (APS) Σχετίζονται με επιπλοκές της κύησης.

LA και αντι-β2 GpI IgG σχετίζονται με εντονότερες θρομβωτικές εκδηλώσεις σε σχέση με τα ACA

ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ

 

Αντιγλιαδινικά (AGA):

έναντι πεπτιδίων της γλουτένης.

( αντιγλιαδινικά IgG ευαίσθητα, αντιγλιαδινικά IgA ειδικά) Η εξέταση σήμερα σχεδόν εγκαταλήφθηκε.

Έναντι ενδομυῒου οισοφάγου πιθήκου (EMA):

Νόσοι που ανιχνεύονται Κοιλιοκάκη ερπητική δερματίτιδα 

tTg

IgA tTg, 98% ευαισθησία και ειδικότητα στην κοιλιοκάκη  Εξέταση εκλογής

DGP

( Πρόσφατες μελέτες) Αντισώματα κατά απαμιδιωμένων πεπτιδίων γλιαδίνης ίδια ευαισθησία και ειδικότητα με IgA tTg

ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΣΤΗ ΡΑ

• • • • • •

ΜΗ ΕΙΔΙΚΑ

Ρευματοειδείς Παράγοντες Αντι –RA33 αντισώματα Abs έναντι καλπαστατίνης, κολλαγόνου, βιμεντίνης, φιμπρονεκτίνης, pANCA, αντιφωσφολιπιδικά, έναντι μη ιστονικών χρωμοσωμιακών πρωτεϊνών HMG 1 και HMG2.

• • • • • • •

ΕΙΔΙΚΑ

Πρωτεΐνη SA Πρωτεΐνη συνδέουσα βαριές αλύσσους Γλυκόζη 6-φωσφορική ισομεράση Αντιπεριπυρηνικός παράγοντας (APF) Αντισώματα έναντι κερατίνης (AKA) Αντισώματα έναντι φιλαγγρίνης (APF) Αντισώματα έναντι του κυκλικού κιτρουλινικού πεπτιδίου (CCP)

ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ (RF)

• αυτοαντίσωμα έναντι του Fc κλάσματος της IgG Νόσοι που ανιχνεύονται ΡΑ (όλων των ειδών οι ανοσοσφαιρίνες) νοσήματα του συνδετικού ιστού οξείες και χρόνιες λοιμώξεις νεοπλάσματα υγιή άτομα (IgM ανοσοσφαιρίνες)

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΜΕ ΘΕΤΙΚΟ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ

ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗΣ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΧΡΟΝΙΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΥΠΟΞΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΑΡΚΟΕΙΔΩΣΗ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ SJOGREN ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΙΝΩΣΗ ΛΕΠΡΑ ΜΕΙΚΤΗ ΝΟΣΟΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΑΣΒΕΣΤΩΣΗ/ΠΥΡΗΤΙΑΣΗ ΣΥΦΙΛΗ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ ΠΟΛΥΜΥΟΣΙΤΙΣ/ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΟΣΙΤΙΣ ΣΚΛΗΡΟΔΕΡΜΑ ΗΠΑΤΙΤΙΑ C ΗΠΑΤΙΤΔΑ Β ΗΛΙΚΙΑ >65 ANCA ΑΓΓΕΙΙΤΙΔΑ ΟΖΩΔΗΣ ΠΟΛΥΑΡΤΙΡΙΤΙΔΑ ΆΛΛΕΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΧΟΛΙΚΗ ΚΙΡΡΩΣΗ

ΚΥΚΛΙΚΟ ΚΙΤΡΟΥΛΙΝΙΚΟ ΠΕΠΤΙΔΙΟ (CCP)

• • • Ρευματοειδή αρθρίτιδα (ειδικότητα 97%, ευαισθησία 70-80%) Είναι συχνά θετικά νωρίς στην πορεία της Ρ.Α. όταν η διάγνωση μπορεί να μην είναι βέβαιη Η εύρεσή τους σε ασθενείς με Ρ.Α. συσχετίζεται με εντονότερες διαβρώσεις των οστών Αντι CCP + RF Διάγνωση ΡΑ

ΟΡΓΑΝΟΕΙΔΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

• Ειδικότητα έναντι ορισμένων ιστών και οργάνων

Οργανοειδικά αυτοάνοσα νοσήματα

• • • • Βλάβες σε

ένα

μόνο όργανο Όργανα στόχοι: θυρεοειδής, επινεφρίδια, στομάχι, πάγκρεας Αντίδραση υπερευαισθησίας τύπου ΙΙ, κυτταροτοξική Αντισώματα IgG και IgM αντιδρούν με το αυτοαντιγόνο

ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Αντιγόνα: Θυρεοσφαιρίνη υπεροξειδάση

(TPO)

, θυρεοειδοτρόπου ορμόνης

(TG)

, θυρεοειδική υποδοχέας

(TSH-R)

Νόσοι που ανιχνεύονται θυρεοειδίτιδα Hashimoto νόσος Graves πρωτοπαθές μυξοίδημα όγκοι θυρεοειδούς κακοήθη αναιμία υγιείς 10 - 15% (γυναίκες κυρίως ηλικίας 20-70)

Anti-AChR (Antiacetylcholine receptor antibodies)

• Τα αντισώματα αυτά σχετίζονται με υποδοχείς επιφανείας κυττάρων Νόσοι που ανιχνεύονται μυασθένεια Gravis, 90% (πολύ υψηλοί τίτλοι) Χολική κίρρωση, 94% (χαμηλοί τίτλοι) όψιμη δυσκινησία, 65% σύνδρομο Down αιματολογικές ασθένειες θύμωμα ΡΑ ηλικιωμένοι ασθενείς με αντιθυρεοειδικά αντισώματα

ΑΝΤΙΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ



ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΥΣ ΜΟΙΡΑΣ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ (ICA)

σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι, (ΣΔ Ι) (ίσως χρόνια πριν την εκδήλωση της νόσου) Μετά την εκδήλωση της νόσου, πιθανώς να μην ανιχνεύονται λόγω καταστροφής του παρεγχύματος του παγκρέατος.



ΙΝΣΟΥΛΙΝΙΚΑ ΑΥΤΟΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ (ΙΑΑ)

ΣΔ Ι, 85-90%

APCA (Antiparietal Cells Antibodies)

Αντιτοιχωματικά αντισώματα του στομάχου.Το αντιγόνο βρίσκεται στα μικροσώματα των γαστρικών αδένων Νόσοι που ανιχνεύονται αυτοάνοση κακοήθης αναιμία, 80-90% ατροφική γαστρίτιδα γαστρικό έλκος καρκίνος του στομάχου θυρεοειδικά νοσήματα ΣΔ Ι 10% υγιών ενηλίκων Με την πάροδο του χρόνου οι τίτλοι των αντισωμάτων έναντι των τοιχωματικών κυττάρων ελαττώνονται σε ορισμένους ασθενείς με κακοήθη αναιμία

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Π. Μπούρα, Α. Γαρύφαλλος, Ε. Ιωαννίδου,Γ. Κυριαζής,Ε. Ορφανού, Μ. Ραπτοπούλου, Μ. Χατζηστυλιανού Κλινική Ανοσολογία, 2011 Δίζα - Ματαυτσή Ε. Αυτοαντισώματα και νοσήματα του συνδετικού ιστού,1992 Κ.Τσέλιος, Γ.Νταλέκος Ημερίδα Κλινικής Ανοσολογίας Εταιρείας Παθολογίας Βορείου Ελλάδος, Ανοσία, τόμος 8, τεύχος 1, 2012 Σ.Δ. Δρυγιαννάκης, Χρ. Καλιούδη Τα αυτοαντισώματα στην καθ’ημέρα κλινική πράξη ,1992 Γιγή Ραπτοπούλου Μ. Κλινική Ανοσολογία, 2007 Γερμενής Α. Ιατρική ανοσολογία, 2000 Α.Παυλίτου , Α.Αστρεινίδου Μικροβιολογικά Χρονικά, τόμος 19 ος – 2003 Μικροβιολογικά Χρονικά , τόμος 23 ος Μικροβιολογικά Χρονικά , τόμος 16 ος - 2007 - 2000 PubMed Mar 6;Clinical significance of antibodies to Ro52/TRIM21 in systemic sclerosis,2012

Απαντήσεις

1.

Τα αυτοαντισώματα Sm είναι ειδικά για: α)ΣΕΛ β)φαρμακευτικό λύκο γ)ΜΝΣΙ δ)σύνδρομο Sjögren 2.

Στο CREST ανιχνεύονται σε υψηλούς τίτλους τα α)Sc70 β)ACA γ)SMA-G δ)ANCA 3.

Τα αυτοαντισώματα AMA απαντούν σε α)ΣΕΛ β)ΡΑ γ)Πρωτοπαθής χολική κίρρωση δ)σε όλα τα παραπάνω 4.Ποιο από τα παρακάτω αυτοαντισώματα δεν ανήκει στα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα α)LA β)β2GPI γ)έναντι πρωτεΐνης C δ)ARA 5.Τα αυτοαντισώματα APCA ανιχνεύονται σε α)μυασθένεια Gravis β)αυτοάνοση κακοήθης αναιμία γ)πρωτοπαθές μυξοίδημα δ)κανένα από τα παραπάνω