Transcript Превземи материјал

КРВНИ ГРУПИ
• Крвта е течно ткиво со солен вкус кое во
еден организам е застапено во
количина од околу 5 л
• Крвта ја сочинуваат
• - Крвната плазма
• Крвните елементи (Er, Le, Tr)
• ----------- Крвна плазма
• ---------Крвни елементи
Крвни елементи
• Еритроцити
• Леукоцити
• Тромбоцити
Црвени крвни клетки
Еритроцити
•
•
•
•
Најбројни
Се создаваат во коскената срцевина
Се распаѓаат во слезината
Немаат јадро и имаат ограничен век на
живеење
• Хемоглобин
Бели крвни клетки
Леукоцити
• Го штитат организмот од болест
• Нивниот број зависи од состојбата на
организмот
• При нарушени состојби во организмот
нивниот број е зголемен
Крвни плочки
Тромбоцити
• Учествуваат во коагулацијата
• Се создава Фибриноген
• Доведуваат до згрутчување на крвта со
што се спречува прекумерно губење на
крв
Коагулација
• Тромбоцити
Нормални вредности на крвните
елементи
Крвни групи
• Крвната група претставува
класификација на крвта која се базира
на присуство или отсуство на наследни
антигенски суспстанции кои се составен
дел на мембраната на Ер.
• Се наследуваат од двата родитела
• Познати се 29 системи на крвни групи,
но најчесто се користи класификацијата
според АБО и Rh системо на антигени
Постојат 4 крвни групи А,Б,О и АБ кои ги одредуваме
спрема присуството или отсуството на А и Б
Аглутиногени во еритроцитите
Анигени и антитела
• Антигените се супстанции со голема
молекулска маса, најчесто тоа се протеини
или полисахариди кои имаат способност да
предизвикаат имунолошка реакција во
организмот создавајќи антитела.
• Антигените на крвните клетки се наречени
аглутиногени затоа што доведуваат до
аглутинација и хемолиза доколу се поврзат со
адекватните антитела кои се наречени
аглутинии
КРВНИ ГРУПИ
Крвна група
Аглутиногени
(antigen)
Аглутинини
(antitelo)
А
А
B
B
B
A
AB
A, B
NEMA
O
NEMA
A,B
-Носителите на крвната група А во мембраната на Ер имаат
посебен протеин аглутиноген А (антиген А)
- Крвната група Б го содржи Б аглутиногенот
- Крвната група АБ содржи и двата аглутиногена А и Б
- Крвната група 0 немаат аглутиногени во Ер
• Со спојување на аглутиногенот со
соодветниот аглутинин се созадава
комплекс антиген-антитело кој доведува
до аглутинација т.е до слепување на
клетките и до хемолиза.
• Ова ќе се случи доколку крвната клетка
од еден човек се најде во циркулацијата
на друг човек со неадекватна крвна
група
Застапеност на крвните групи
45
40
35
30
A
AB
B
0
25
20
15
10
5
0
1st Qtr
• Krvnite grupi se nasleduvaat vo tek na
`ivotot i istite ne mo`at da se promenat. Tie
ja odreduvaat genetskata individualnost i
ne se vrzani samo za krvta , tuku i za
drugite organi i tkiva, pa poradi toa vo
organizmot predstavuvaat edinstvena
biolo{ka celina.
Одредување на крвни групи
• Се прави пред трансфузија на крв
• При првиот преглед на трудниците за да
се одреди Rh факторот
• Да се утврди крвното сродство
• Да се докаже татковство
Техника
•
•
•
•
Се користат 2 методи
1. Одредување на крвна групана плочка
2. Одредување во епрувета
И во двата случаи се користи венска
крв,а кај бебињата може да се земе крв
и од петата или од ресичката на увото
Одредување крвна група на плочка
Потребен материјал
•
•
•
•
•
Шишенца со тест серуми - anti "A" i
anti "B" ili anti "AB" ;
Porcelanska ploчka so vdlabnatini, koi se
odbele`ani so "A", "B", "O" ;
Posebni pipeti ili stakleni cevki koi se
koristat za me{awe na krvta so serumot
koj prethodno }e se stavi na plo~kite;
Sterilna igla ;
Hartieni vati ( gazi) i {i{e so
dezinfekciono sredstvo , za dezinfekcija
na jagodivata na prstot ili na v.kubitalis.
Техника
• a) Jagodicata na prstot se prebri{uva so dezinfekciono
sredstvo i se pravi ubod so iglata.
• b) Prvata kapka se bri{e i se zema slednata kapka na
staklenata plo~ka odbele`ana so bukvata "A", kade
prethodno se stavaat 2 kapki od test serumot anti "A" i
zaedno se prome{uvaat so pipetata.
• v) So vtorata ivica od staklenata plo~ka se zema
slednata kapka na krv i se stava na mestoto odbele`ano
so bukvata "B" , kade prethodno se stavaat 2 kapki od
test serumot anti "B" i pak se prome{uva ;
• g) So tretata ivica od staklenata plo~ka se zema i
slednata kapka krv i se stava na mestoto odbele`ano so
"AB" kade prethodno se staveni 2 kapki od test serumot
anti "AB" i se prome{uva.
Читање на резултатите
• Posle 15 min. od zemaweto na krvta se pristapuva kon
~itawe na rezultatite .
• 1. Ako na site 3 vdlabnuvawa koi se odbele`ani so A, B,
O ne se pojavi aglutinacija toga{ krvnata grupa na toj
pacient e "O".
• 2. Ako aglutinacija nema na vdlabnuvaweto odbele`ano
so "B" , a ima na mestoto odbele`ano so "A" i "O" ,
bolniot ima krvna grupa "A".
• 3. Ako aglutinacija nema na vdlabnuvaweto odbele`ano
so "A" , a ako ima na vdlabnuvaweto odbele`ano so "B" i
"O", zna~i deka bolniot pripa|a na krvnata grupa "B".
• 3.Ako na site 3 vdlabnati mesta na plo~kata ima
aglutinacija, bolniot ima krvna grupa "AB".
Табеларен приказ а резултатите
Серум
анти А
Серум
анти Б
Серум
анти АБ
Крвна
група
/
/
/
О
+++
/
+++
А
/
+++
+++
B
+++
+++
+++
AB
Одредување на крвна група во
епрувета
•
•
•
•
•
5 ml na krv koja se zema vo sterilna epruveta vo
koja nema ni{to i istata e zatvorena so gumen
sterilen ~ep.Na epruvetata se zapi{uvaat podatocite
na bolniot;
Stalak so 5 epruveti ;
[i{enca so test serumi : anti A, anti B i anti AB;
Suspenzija od eritrociti od ve}e utvrdena krvna grupa
: A i B vo fiziolo{ki rastvor;
Centrifuga, sterilni pipeti, fiziolo{ki r-or, kniga za
zapi{uvawe na rezultatite, formulari.
Техника
• No stalkata za epruveti vo eden red se redat 5 epruveti i
se odbele`uvaat so penkalo so redni broevi od 1 do 5;
•
Prvata i petata epruveta se ozna~uvaat so imeto na
bolniot na koj }e se odreduva krvnata grupa.
•
a) Vo prvata epruveta se stavaat 2 kapki od test
serumot anti "A" ;
•
b) Vo vtorata epruveta se stavaat 2 kapki od test
serumot anti "B";
•
v) Vo tretata epruveta se stavaat 2 kapki od test
serumot anti "AB";
• Potoa vo sekoja od epruvetite se stava po edna
kapka od fiziolo{kiot rastvor za da se razbla`i
serumot i da se izbegne pojava na
pseudoaglutinacija ( la`na aglutinacija, ovde ne
nastanuva reakcija antigen - antitelo.
• Vo epruvetite se stava i edna kapka od 2 %
suspenzija od eritrocitite od krvta na koja }e se
odreduva krvnata grupa.
• g) Vo ~etvrtata epruveta se stavaat 2 kapki od
serumot na koj }e se odreduva krvnata grupa i
se stava edna kapka od suspenzijata na
poznatite eritrociti od krvnata grupa "A".
• d) Vo petata epruveta se stavaat 2 kapki
na serum od krvta ~ija krvna grupa }e se
odreduva i edna kapka od suspenzijata na
poznatite eritrociti od krvna grupa "B".
•
Site 5 epruveti se prome{uvaat i se
ostavaat 2 ~asa na sobna temperatura za
da nastane aglutinacija.Ako lima
centrifuga se centrifugiraat 1-2 min, a
potoa se ~itaat rezultatite.
Читање на резултатите
• 1. Ako aglutinacija nema vo site 3 epruveti - toa e krvna
grupa "O";
•
2. Ako aglutinacija lima vo 1 i 3 epruveta , a nema vo
vtorata, krvnata grupa e " A" ;
•
3. Ako aglutinacija ima vo 2 i 3 epruveta - bolniot e
so krvna grupa " B" ;
•
4. Ako aglutinacija postoi vo site 3 epruveti - krvnata
grupa e "AB" ;
•
5. ^etvrtata i petata epruveta se kontrolni i rezultatite
od 3-te epruveti mora da se sovpa|aat so naodite vo
kontrolnite epruveti(4 i 5)
Табеларен приказ на резултатите
1
епрувета
2 ЕПРУВЕТА
3 ЕПРУВЕТА
4 ЕПРУВЕТА
5 ЕПРУВЕТА
КРВНА
ГРУПА
/
/
/
+++
+++
0
+++
/
+++
/
+++
А
/
+++
+++
+++
/
Б
+++
+++
+++
/
/
АБ
Rh фактор
• Покрај поделбата на АБО системот постои и
Rh (resus) фактор
• Сите луѓе се дела на Rh+ и Rh- во зависност
од тоа дали го содржат или не Rh факторот
Одредување на Rh фактор
Rh krvnata grupa se nasleduva po Mendelovite zakoni, kako i
site ostanati krvni faktori ;
- Od roditelite se nasleduva po eden Rh gen koj e nositel na
svojstvata za Rh aglutinogenot.
Посебно важен е кај трудниците
Важност на Rh факторот кај
трудниците
• Доколку трудницата носи Rh – крв, а плодот
се утврди дека е Rh + настанува Rh
инкомпатибилија.
• За време на бременоста или при
породувањето Rh + крв од детето може дсе
помеша со Rh – крв од мајката, после што
имунолошкиот систем кај мајката почнува да
произведува антитела, односно настанува
сензибилизација, поради која може да дојде
до уништување на Ер кај детето
• Rh сензибилизацијата обично нема влијание
на здравјето на детето кое мајката го носи.
Но, ако во следната бременост жената пак
носи Rh + плод, ќе дојде до развој на
проблеми со различен интензитет т.е до
развој на хемолитичка болест кај
новороденчето или еритробластоза феталис,
која доколку не се лекува може да настапи
смрт
• Затоа кај овие жени се дава
Римуглобулин)Ерогам) кој 10% ја спречува
сензибилизацијата
Крвна група на
родители
Можна крвна група
кај дете
Крвни групи кои не
се можни
A,A
A, O
B, AB
A, B
A,B,AB,O
/
A, AB
A,B, AB
0
A, 0
A, 0
B. AB
B, B
B, 0
A, AB
B, AB
A, B, AB
0
B, 0
B, 0
A, AB
AB, AB
A, B, AB
0
AB, O
A, B
AB, 0
O, O
O
A, B, AB