Transcript Laboratuar Güvenliği

LABORATUAR GÜVENLİĞİ
Fazilet TAVUKÇUOĞLU
31.01.2013
Sunum İçeriği
•
•
•
•
•
Laboratuvar Güvenliğinin Önemi,
Laboratuvar Genel Kuralları,
Kapsamı,
Kurum Uygulamaları,
İlgili Mevzuat.
2
• Laboratuvar Güvenliği
Çalışan kişinin ve çalışma
materyalinin korunması için;
çalışma sırasında belirli
laboratuvar kurallarının,
yöntemlerin, altyapı ve cihazların
kullanılmasıdır.
3
Önemi
 Sağlık kurumlarına başvuran hastalara yapılan
birçok işlem laboratuvar verilerine
dayanmaktadır.
 Tanı koymak,
 Tedavi yapmak,
 Tedavinin takibini yapmak
 Toplum sağlığı açısından tarama yapmak
bunlardan sadece bir kaçıdır.
4
Önemi
 Yapılan çalışmalar verilen tıbbi kararların
%70’inden fazlasının laboratuvar verilerine
dayandığını göstermektedir.
 Biyokimya, Mikrobiyoloji, Patoloji ve
Doku tipleme laboratuvarlarına ait
çalışmaların bir gün durdurulduğu
düşünüldüğünde o kurumda sağlık
hizmetlerinin verilmesi neredeyse durma
noktasına gelmektedir.
5
Önemi
Hatalı laboratuvarlar sonuçları,
Hastanın yanlış tedavi almasına,
Tedavisinin uzamasına,
Tedavi masraflarının artmasına,
Hatta ölümler bile söz konusu
olabilecektir.
6
Önemi
 Hastalar ve sağlık kurumları için bu kadar
önemli olan laboratuvarlarda; verilen
hizmetin hem kesintisiz hem de güvenli
olması gerekmektedir.
 Bunun için öncelikle bir sistem kurulmalıdır.
7
SKS HEDEFLERİ
Etkinlik
Etkililik
SKS
Memnuniyet
Güvenlik
8
Güvenli Laboratuvar
1
• ÇALIŞANLAR İÇİN GÜVENLİ BİR
LABORATUVAR
2
• HASTALAR İÇİN GÜVENİLİR BİR
LABORATUVAR
9
1
• ÇALIŞANLAR İÇİN GÜVENLİ BİR
LABORATUVAR
10
Sağlıkta
Kalite
Standartları
 Bölüm bazında risk değerlendirmesi yapılmalı, [radyasyon, gürültü, tehlikeli maddeler
kanserojen/mutajen maddeler, tıbbi atıklar, enfeksiyon, alerjen maddeler, ergonomi,
şiddet, iletişim]
 Bölüm bazında tespit edilen risklere yönelik çalışan güvenliği için koruyucu
önlemler alınmalıdır.
 Kesici ve Delici alet yaralanmalarının azaltılması,
 Kan ve vücut sıvılarıyla bulaşma risklerinin azaltılması,
 Riskli alanlarda çalışanlara yönelik gerekli önlemlerin alınması,
 Sağlık taramalarının yapılmasını,
11
Laboratuvar Güvenlik Rehberi
 Laboratuvar çalışanlarının uyması gereken kuralları,
 Kullanılan kimyasal maddelere karşı alınması gereken
tedbirleri,
 Yangına karşı alınması gereken tedbirleri,
 Elektrik güvenliğini sağlamaya yönelik tedbirleri,
 Giriş ve çıkışlara ilişkin kuralları,
 Temizlik, dezenfeksiyon, sterilizasyon kurallarını
kapsamalıdır.
 Laboratuvar uzmanları performans parametreleri
arasında da Laboratuvar Güvenliği ile ilgili uzmanların
her ay eğitim vermesi istenmektedir.
12
Laboratuvar Genel Kuralları
 Laboratuvarda çalışma boyunca önlük ilikli tutulmalıdır.
 Laboratuvarda rahat ve düz ayakkabı giyilmeli ve özellikle açık ayakkabı
giyilmemelidir.
 Çalışmanın niteliğine göre gerektiğinde eldiven ve koruyucu gözlük
kullanılmalıdır.
 Laboratuvarda yemek, içmek ve gıda malzemelerini bulundurmak,
laboratuvar ekipmanları bu amaçla kullanılmamalıdır.
 Çalışma esnasında saçlar uzun ise mutlaka toplanmalıdır.
 Laboratuvarda çatlak ve kırık cam eşyalar kullanılmamalıdır.
 Laboratuvarda çalışılırken ağız yoluyla sıvı çekilmemelidir.
 Laboratuvarda bulunan hiç bir kimyasal madde koklanmamalı veya
tadılmamalıdır.
 Zararlı kimyasallar asla LAVABOLARA DÖKÜLMEMELİDİR!
 Çalışmalarda dikkat ve itina ön planda tutulmalıdır.
13
Laboratuvarda Çalışma Kuralları
 Laboratuvarda
çalıştığınız alanı her zaman temiz
tutulmalı,
 Laboratuvar
çalışmalarının
bitiminde,
kullanılan
tezgahlar ve cam malzemeler mutlaka temiz bırakılmalı,
 Laboratuvar çalışmalarından çıkan atıklar, Laboratuvar
Yönetimi’nce
tanımlanan
kurallar
doğrultusunda
uzaklaştırılmalı,
 Laboratuvar malzemelerinin temizliği sırasında eldiven
ve gerekli olması durumunda gözlük kullanılmalı,
 ….
14
Laboratuvar Kişisel Koruyucu Ekipmanları
15
2
• HASTALAR İÇİN GÜVENİLİR BİR
LABORATUVAR
3 D KURALI
• Doğru hastaya,
• Doğru zamanda,
• Doğru sonuç vermek.
16
2
• HASTALAR İÇİN GÜVENİLİR BİR
LABORATUVAR
3 Y KURALI
•Yanlış hastaya,
•Yanlış zamanda,
•Yanlış sonuç vermek
17
Güvenilir Bir Laboratuvar
Laboratuvarı birim olarak değil
süreç olarak değerlendiren,
Preanalitik, Analitik, Postanalitik
süreçlerinde risklerini inceleyen ve hatalarını ölçen,
Ölçtüğü hataları periyodik değerlendirerek, DÖF başlatan,
Doğru hastaya
Preanalitik süreç
Doğru zamanda
Postanalitik süreç
Doğru sonuç
Analitik süreç
18
Laboratuvar Süreçleri
Pre-analitik süreç,
 Analitik süreç,
 Post-analitik süreç,
19
LABORATUVAR SÜREÇLERİ
Mikrobiyoloji ve
Biyokimya laboratuvarları
Preanalitik
Analitik
Örneklerin
alınması,
İç kalite
kontrol
sonuçları
Örneklerin
transferi,
Reddedilen
örnekler
Post analitik
Panik
değerlerin
bildirimi
Dış kalite
kontrol
sonuçları
Zamanında
verilmeyen
sonuçlar,
Cihaz
arızaları
Otomasyon
sorunları,
Patoloji Laboratuvarı
Preanalitik
Reddedilen
örnekler,
Eksik
doldurulan
patoloji tetkik
istem formu,
İntraoperatif
konsültasyon
(frozen
section)
örnekleri
arasında
reddedilen
örnekler
Analitik
İç kalite
kontrol
sonuçları
Cihaz
arızaları
Post analitik
Panik tanı bildirimi
Zamanında verilmeyen
sonuçlar
Zamanında verilmeyen
intraoperatif
konsültasyon (frozen
section) sonuçlar
Otomasyon sorunları
20
Red Edilen Numunelerinin Takibi;
 Red nedenlerine göre,
 Birimlere göre,
 Red edilme zaman aralığına göre,
 Tetkik türüne göre.
21
2012 Yılı Red edilen Numune Dağılım %’si
0.11%
2012 Yılı 1. Dönem
0.14%
2012 Yılı 2. Dönem
22
Red Nedenlerine Göre Dağılım %’si
30%
25%
24%
20%
20%
14%
15%
10%
10%
7%
5%
6%
4%
4%
2% 2%
2%
1%
2%
1%
0%
Pıhtılı Kan
Hemolizli Kan
Yetersiz Örnek
Lab. Gelmedi
2012.1
Hatalı Barkod
Yanlış Tüp
Yanlış Zamanlı
Numune
2012.2
23
Red Edilen Numunelerin Birimlere Göre
Dağılım %’si
25%
21%
20%
15%
15%
14%
10%
9%
10%
8%
8%
7%
7%
Klinik-4
Klinik-1
5%
0%
Kan Alma
Klinik-6
Yoğun
Bakım
Klinik-5
Klinik-3
Acil
Klinik-2
24
Kaynaklar
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu,
• Tıbbi Laboratuvar Yönetmeliği,
• Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına
Dair Yönetmelik,
• TS-EN 12128 Standardı,
• Sağlıkta Kalite Standardı,
• Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,
• …
25
Güvenliğiniz Sizin Elinizde!
26
TEŞEKKÜR EDERİM.