Transcript Slayt 1

LOGO
DİN EĞİTİMİNDE yenİ
Yöntem ve teknİkler
Prof. Dr. Mustafa Köylü
[email protected]
Eski ve Yeni Öğretim
Eski Öğretim Anlayışı
Yeni Öğretim Anlayışı
 Bilgi, öğretmen
 Bilgi öğretmen ve
tarafından öğrencilere
aktarılır.
 Öğrenci, öğretmenin
bilgisiyle doldurulması
gereken ”boş bir kutu”
olarak algılanır.
 Amaç, öğrencileri belli
kategorilere göre
sınıflandırmak ve
seviyelendirmektir.
öğrenciler tarafından
birlikte inşa edilir.
 Kendi bilgisinin inşacısı,
keşifçisi ve transfercisi
olarak algılanır
 Bütün öğrencilerin
performanslarını,
becerilerini ve
yeteneklerini geliştirmek
esastır.
Eski ve Yeni Öğretim
 İlişki açısından,
 Öğretmen ve öğrenci
Öğretmen ve öğrenci
arasındaki ilişkiler
resmidir.
 Sınıf ortamı, rekabetçi ve
bireyselci bir yapıdadır.
 Sınıf İklimi, öğrencilerin
belli bir düzene uyumu
esastır.
 Öğretim süreci, basit bir
yapı arz eder ve “alan
bilgisine “sahip her uzman
öğretebilir” anlayışı
hakimdir.
arasındaki ilişki daha
samimi ve sıcaktır.
 Sınıf ortamı, işbirlikçi bir
yapıdadır.
 Öğretimde bireysel
farklılıkların gözetilmesi
esastır.
 Öğretim süreci, karmaşık
bir yapı arz eder ve
öğretmenin yoğun bir
şekilde pedagojik
formasyon bilgisini
gerektirir.
Ders Anlatımının Temel
İlkeleri
 Giriş
 Gelişme
 Sonuç
1. Dikkat Çekme
 Bir dersin işlenişinde ilk basamak öğrencinin
dikkatini çekmektir. Bunun için de ders başında bir
anı, fıkra, öykü, masal, günlük bir olay anlatma veya
espri yapma gibi etkinliklerden biri veya bir kaçı
kullanılabilir.
 Ancak bu giriş etkinlikleri, hem konuya ve
kazandırılacak davranışa, hem de öğrencilerin
yaşına, cinsiyetine, psikolojisine ve sahip olduğu
kültürel değerlere uygun olmalıdır.
 Bu basamakta ayrıca, cevabı
olmayan, fakat konu ve
davranışlarla ilgili olan sorular da
öğrencilerin dikkatini çekmek için
kullanılabilir.

2. Güdüleme, İstekli Kılma
 Hangi konu olursa olsun, öğrencilerin mevcut
konuyu niçin öğrenmek zorunda oldukları bir
tartışma ortamı yapılarak, öğrencilerde o
konuya karşı bir ilgi uyandırılmalıdır.
Anlatılan konunun hemen yakın gelecekte
hem de uzak gelecekte kendileri için ne
kadar önemli olduğu vurgulanabilir.
 Güdüleme ve istekli kılmada örnek
olaylardan faydalanılabilir. Örneğin sabır
konusu işlenirken, Kur’an-ı Kerim’den Hz.
Eyyub’un kıssası anlatılabilir.
3. Gözden Geçirme
 Derste kazandırılacak hedef ve hedef
davranışlar bu basamakta öğrencilere
sunulur.
»Yani hedef davranışların neler olduğu
söylenir; zira böyle bir tutum, öğrenme
için yol gösterici bir harita olarak
görülebilir.
 Öğrenciler ders sonunda kendilerinden
beklenenlerin neler olduğunu bildikleri
zaman, dersi daha dikkatli izleyebilirler.
4. Geçiş
 Dersin geliştirme
bölümüne girmeden
önce, öğretmen
tarafından düzenlenmiş
olgu, olay, anı, levha,
tablo,örnek olay vs.
öğretim araçlarının
sunulduğu, açıklamaların
yapıldığı basamaktır.
5. Geliştirme Bölümü
Belli bir konu alanında belli bir sürede kazandırılacak davranışların her
bir öğrenciye mal edilmesi için yapılan her türlü yerinde ve tutarlı
etkinliği kapsar.
Bu basamakta, eğitim biliminin tüm ilkeleri uygulanmaya çalışılmalıdır.
Örneğin;
 Soru-cevap metodu kullanılmalıdır,
 Öğrencilerin derse katılımı sağlanmalıdır,
 İçerik somuttan soyuta, kolaydan zora, basitten
karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, yakın
çevre ve zamandan uzağa birbirlerinin ön koşulu olarak
sıralanmalıdır.
 Eğitim durumunda beş öğrenme-öğretme etkinliği bir
arada bulunmalıdır. Bunlar; dinleme, görme, tartışma,
yapıp gösterme ve başkasına öğretmedir.
6. Özet
 Özetler değişik zamanlarda yapılabilir.
 Eğer davranışların hepsi bilgi
düzeyinde ise, bilgi vermek amacıyla
her yardımcı nokta (düşünce)
açıklandıktan sonra özetlemeye
gidilebilir.
 Yok eğer hedefler değişik düzeylerde
ise, her hedef kazandırıldıktan sonra
bir ara özet yapılabilir.
 Ancak mutlaka bir son özet yapılarak,
ana nokta söylenmelidir.
KONUNUN
ÖZÜ
ŞUDUR...
7. Tekrar GüdülemeTekrar İstekli Kılma
 Bu basamaktaki amaç,
öğrencilerin derse ve
öğrendiklerine karşı
ilgilerinin devamını
sağlamaktır.
 Eğer bir önceki derste
öğretilen davranışlar, bir
sonraki ders için ön
koşulsa, bu basamak
daha da önemli olabilir.
8. Kapanış
 Bu basamakta öğretmen, dikkat çekme basamağında
sorduğu açık uçlu soruyu tekrar sormalıdır.
 Anlattığı örnek olayın sonunun ne olduğunu gündeme
getirmeli, aldığı cevaplara göre örnek olayın sonunu
tamamlamalıdır.
9. Değerlendirme Bölümü
 Bu basamakta öğretmen,
öğrenciye kazandırmayı
amaçladığı hedef
davranışların her biriyle
ilgili en az bir soru
sormalıdır.
 Dersin bitimine beş-on dakika
kala, biçimlendirme ve yetiştirmeye
yönelik bir değerlendirme yapmalı
ve öğrencilere; “İyi dersler”, “iyi
günler” ya da “iyi tatiller” gibi
ifadeler kullanarak, sınıftan
ayrılmalıdır.
Değerlendirmeye ilişkin bir
örnek
 1. Savurganlık nedir? Hangi davranışlar





savurganlık içine girebilir?
2. Savurganlıkla ilgili birer ayet ve hadis yazınız?
3. Savurganlığın kişiye zararları nelerdir?
4. Savurganlığın topluma zararları nelerdir?
5. Tutumluluk, cömertlik ve cimrilik kavramlarının
aralarındaki farklar nedir?
6. Savurganlık neden kötü bir davranıştır?
Din Eğitiminde Yöntem ve
Metotlar
Yöntemler
 Anlatma Yöntemi
 Soru-Cevap Yöntemi
 Problem Çözme Yöntemi
 Örnek Olay İnceleme
 Tartışma Yöntemi
 Gösterip Yaptırma Yöntemi
 Gezi-Gözlem Yöntemi
Örnek Olay
 “Küçük Hasan, bir akşam, babasının ödemesi gereken






borçları hesapladığını görünce, hemen odasına çıktı.
Aklına bir düşünce gelmişti. Annesine yaptığı ufak tefek
yardımın karşılığını para olarak pekâlâ isteyebilirdi. Ertesi
gün, annesi mutfaktaki masanın üzerinde bir hesap
pusulası buldu. Kağıt parçasında şöyle yazıyordu:
Annesinin, oğlu Hasan’a borcu:
Çarşıdan paketleri taşıma ücreti
2 lira
Bakkaldan ekmek alma ücreti 50 kuruş
İyi bir çocuk olduğu için 2 lira
Çiçekleri sulama ücreti 2 lira
Toplam
Altı lira elli kuruş”
Öğretmen
 “Hasan’ın annesinin yerinde siz olsaydınız ne





yapardınız?”
“Hasan’ın yerinde siz olsaydınız ne yapardınız?”
“Hasan’ın yerinde siz olsaydınız pusulayı nasıl
doldururdunuz?”
“Hasan’ın yaptığı doğru mudur?”
“Hasan’ın annesinin yerinde siz olsaydınız nasıl bir
pusula yazardınız?”,
sorularıyla tartışma başlatılır. Verilen cevaplardan doğru
olanları, tahtaya yazılarak örnek olayın ikinci bölümü
yansıtılır.
Örnek olay: İkinci Bölüm
 “Hasan’ın annesi, pusulayı okuyunca hiçbir şey demedi.






Hasan, o akşam masanın üzerinde altı buçuk lirayı
bulunca öyle sevinmişti ki. Parayı hemen cebine koydu.
Paranın yanı başında bir hesap pusulası vardı ve
üzerinde şöyle yazıyordu.
Hasan’ın, annesine borcu:
Evde geçirdiği mutlu on dört yılın ücreti
Hiç
Bu süre içinde evde yediği yemeğin ücreti Hiç
Hastalığı esnasında bakım masrafı Hiç
İyi bir anneye sahip olmanın ücreti
Hiç
Toplam
“Hiçbir şey”
Örnek Olay üçüncü bölüm
 Öğretmen,
“Bu pusulayı gördükten sonra,
Hasan’ın yerinde siz olsaydınız ne yapardınız?”
diye sorar ve örnek olayın sonucunu yansıtır.
 “Küçük Hasan kağıdı okuyunca çok üzüldü.
Hatasını anladı. Yaşlı gözlerle annesine koştu.
Onun kollarına atılarak özür diledi. Aldığı altı lira
elli kuruşu yavaşça annesinin cebine bıraktı.”
 (Rıza AKDEMİR, Çocuk Hikâyeleri’nden
uyarlanmıştır.)
Öğretim Teknikleri
 Beyin Fırtınası Tekniği
 Rol Yapma
 Büyük-Küçük Grup Tartışması
 Kavram Haritaları Oluşturma
 Konuşan Resimler Tekniği
 Öğrencilerin Duygu ve Tecrübelerinden
Yararlanma
LOGO
Din Eğitiminde Kavram
Haritaları
Kavram haritası; bireyin belli
bir konudaki bilgi yapısının
görsel bir temsilidir. Bu nedenle
kavram haritası, “zihin haritası”
olarak da bilinir.
 Kavram haritalarının ortaya çıkışında
“inşaacılığın” önemli yeri olmuştur. Bu
anlayışın temeli, bilginin objektif bir
gerçeklik olarak “dışarıda”
olmadığıdır.
 Bilgi aktif olarak öğrenen tarafından
ve onun içinde inşaa edilir.
 Bu yöntemde öğretmenin temel görevi,
öğrencilerin bilgi inşaa etmesine
fırsatlar sağlamaktır.
Kavram haritaları farklı şekillerde, görsel
olarak ortaya çıkmaktadır. En yaygın olanları
şunlardır:
Balık Kılçığı Haritası
Örümcek Harita
Kavram
Haritaları
Sınıflama Haritası
Olaylar Zinciri Haritası
Örümcek Haritalar
 Örümcek haritalar,
merkezi bir fikir veya
bir düşünce etrafında
detaylı düşünmeyi
sağlamada kullanılan
bir yöntemdir.
Haritanın ortasında bir
fikir yer alır, dallarda
destek fikirler,
örnekler ve ayrıntılar
yer alır.
ÖRÜMCEK HARİTA
VAKİTLERİ
TÜRLERİ
SABAH
GÜNLÜK NAMAZ
CUMA NAMAZI
ÖĞLE
BAYRAM NAMAZI
İKİNDİ
TERAVİH NAMAZI
AKŞAM
CENAZE NAMAZI
YATSI
NAMAZ
KABE’YE YÖNELMEK
NİYET
TEMİZLİK
GİYİNİK OLMAK
ABDEST
VAKİT
HAZIRLIK ŞARTLARI
KAZA
NAFİLE
SÜNNET
VACİP
FARZ
HÜKÜMLERİNE GÖRE
Balık Kılçığı Bilgi Haritası
Karmaşık bir olayın nedenlerini ve sonuçlarını
ortaya koymak için kullanılır. Kılçığın üst
tarafında olaylar, alt tarafında da olayların
nedenleri gösterilir. Bir bakıma bu harita ile,
olayların neden-sonuç ilişkileri görsel olarak
ortaya konur.
KÖTÜ
DAVRANIŞLAR
BALIK KILÇIĞI BİLGİ HARİTASI
Kötü Davranışların Nedenleri
Olaylar Zinciri Haritaları
Herhangi bir kavramın
aşamalarını, bir
işlemin basamaklarını,
olayların sırasını ve
sonuçlarını açıklamak
için kullanılır.
OLAYLAR ZİNCİRİ HARİTASI
PAYLAŞMA
VE
YARDIMLAŞMA
ZEKAT
SADAKA
Hayır Kurumları
Zekat Verilecek
Kişiler
Zekat Vermenin
Şartları
Zekat Verilecek
Mallar
Fakirler
Müslüman Olmak
Hayvan
Düşkünler
Akıllı Olmak
Menkul
Fıtır Sadakası
Sadaka-i Cariye
Yol
Köprü
Borçlular
Yolda Kalmışlar
Ergen Olmak
Ticaret Eşyası
Zengin Olmak
Toprak Ürünleri
Çeşme
Mal, para
güzel davranış
Sınıflama Haritaları
Öğrenilen bilgileri sistematik olarak
sınıflamayı amaçlar. Bu sınıflama
genelden özele aşamalı bir dağılım
gösterir.
SINIFLAMA HARİTALARI
GÖRÜNMEZLER
NANKÖRDÜR
YORULMAZLAR
İNATÇIDIR
ALLAH’A KARŞI GELMİŞTİR
ŞEYTAN
ÇOK HIZLIDIRLAR
CİNSİYETİ YOKTUR
KÖTÜLÜĞÜN SİMGESİDİR
GELECEĞİ BİLMEZ
KİBİRLENMİŞTİR
GÖRÜNMEYEN MELEKLER
VARLIKLAR
DOĞAR,BÜYÜR,ÖLÜR
AZRAİL
MİKAİL
GIDA İHTİYAÇLARI VARDIR
GÖRÜNMEZLER
UZUN YAŞARLAR
ATEŞTEN YARATILMIŞLARDIR
CİNLER
İSRAFİL
CEBRAİL
Bundan Sonra
 Bütün bu anlatılanlar uygulanabilir mi?
 Evet, hayır; evet ama;
 Ders anlatılmayacak, işlenecek. Onun
için de;
 derslerde resim çizdirilecek
 Derslerde öğrenci merkezli, aktif
öğretim yöntemleri kullanılacak
TEŞEKKÜRLER