Transcript Konuşma sunumu için tıklayınız

ADALET BAKANLIĞI
KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
YARGI HİZMETLERİNİN DAHA ETKİN,
SÜRATLİ VE VERİMLİ ŞEKİLDE
SÜRDÜRÜLEBİLMESİ AMACIYLA
GETİRİLEN YENİLİKLER
18 OCAK 2012
GENEL OLARAK

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 6 ncı maddesinde
herkesin, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından
davasının “makul süre içinde” görülmesini isteme hakkına
sahip olduğu düzenlenmiştir.

1982 Anayasasının 141 inci maddesinin son fıkrasında da
davaların en az giderle ve mümkün olan süratle
sonuçlandırılması, yargının görevi olarak belirtilmiştir.

Makul sürede yargılama ilkesinin ihlâli sebebiyle AİHM’de
ülkemiz aleyhine kararlar çıktığı bilinen bir gerçektir.

31 Mart 2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin
Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun ve 26 Ağustos 2011 tarihli Resmi
Gazetede yayımlanan 650 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameyle,
 Adaletin hızlandırılmasını, süratli, verimli ve ekonomik bir
şekilde yürütülmesini sağlamak,
 Mahkemelerin iş yükünü azaltmak ve
 Yargılama faaliyetinde zaman ve emek kaybını önlemek,
 Amacıyla çeşitli kanunlarda değişiklikler yapılmıştı.
 Yargı hizmetlerinin hızlandırılması amacıyla bugüne kadar
yapılan düzenlemelerin devamı niteliğinde olan bu üçüncü
Tasarı,
 Ceza,
 İcra-iflas,
 İdarî yargı,
Mevzuatında değişiklik yapılarak yargı hizmetlerinin
etkinleştirilmesi amacıyla hazırlanmıştır.
CEZA MEVZUATINDAKİ
YENİLİKLER
EHLİYETSİZ ARAÇ KULLANANLAR ADLİYEYE
SEVK EDİLMEYECEK



Ehliyetsiz veya alkollü araç kullananlara Cumhuriyet
savcılarınca idari para cezası verme uygulamasına son
verilmektedir.
Bu yetki kaymakamlık ve valiliklerce kullanılacaktır.
Böylece, savcıların iş yükü azalacağından asıl görevleri
olan soruşturmalara daha fazla vakit ayırabileceklerdir.
BAZI FİİLLER SUÇ OLMAKTAN ÇIKARTILARAK
KABAHATE DÖNÜŞTÜRÜLMEKTEDİR
Bu bağlamda;
Yurda kaçak girip yakalananlar,
 Sınır dışı edildiği halde tekrar yurda girmek isteyen
yabancılar,
 Belge almadan seyahat acenteliği yapanlar,
 Belge almadan turist rehberliği yapanlar,


Hakkında hapis cezası yerine mülki amir tarafından
idari para cezası verilecektir.
VATANDAŞ BASİT SUÇLAR İÇİN HÂKİM ÖNÜNE
ÇIKMAK ZORUNDA KALMAYACAK
Önödemenin kapsamı genişletilmektedir.
–
–
–
–
–


Kamu görevlisinin ticaretle uğraşması (TCK 259/1)
Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi,(TCK. 176/1)
Yabancı devlet bayrağına karşı hakaret (TCK 341/1)
Yedieminlik görevini kötüye kullanma (TCK 289/4)
Usulsüz cenaze defni (TCK 196/1)
Ve benzeri suçlar önödeme kapsamına alınmaktadır.
Sabıkalı olanlar ile mağduru gerçek kişi olanlara bu hüküm
uygulanmayacaktır. (Yaralama, hakaret suçları gibi)
Para cezası miktarı 100 TL ile 3600 TL arasında
olabilecektir.
KAÇAK ELEKTRİK KULLANIMI KARŞILIKSIZ
YARARLANMA SUÇUNA DÖNÜŞTÜRÜLMEKTEDİR

Hapis cezasının miktarı değiştirilmemektedir.
(2 yıldan 5 yıla kadar hapis)



Borcun faiziyle birlikte ödenmesi durumunda hapis
cezası verilmeyecektir.
Ancak bu cezasızlık hali suçu ilk kez işleyenler
hakkında uygulanacaktır.
Beş yıl içinde aynı suçun işlenmesi durumunda kişi bu
hükümden yararlanamayacak ve hapis cezası alacaktır.
MOLOTOFKOKTEYLİ KULLANANLAR PATLAYICI
MADDE KULLANMA SUÇUNDAN
CEZALANDIRILACAK


Molotofkokteylinin
silah
ve
patlayıcı
madde
kapsamında
değerlendirilip
değerlendirilmeyeceği
konusunda uygulamada tereddütler vardır.
Molotofkokteyli silah ve patlayıcı madde kapsamına
alınarak uygulama birliği sağlanmaktadır.
KİMSE ÖMÜR BOYU SABIKALI SAYILMAYACAK


Mevcut uygulamada adli sicil arşiv kayıtları kişinin
ölümü veya 80 yıl geçmesi üzerine silinmektedir.
Adli sicil arşiv kayıtları;
Kural olarak 5 yıl,
 Yüz kızartıcı veya devlete karşı işlenen suçlarda 15 yıl,
 Her halükarda 30 yıl,
geçmesiyle silinecektir.

TUTUKLAMA YERİNE UYGULANABİLECEK
ALTERNATİF TEDBİRLER GENİŞLETİLİYOR

Adlî kontrol tedbiri,
Üst sınırı üç yıl veya
 Daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlar
yönünden uygulanmaktadır.



3 yıl olarak uygulanan adli kontrol sınırı 5 yıla
çıkarılmaktadır.
Tutuklamanın alternatifi olarak adli kontrol tedbirinin
kapsamı genişletilmektedir.
TUTUKLAMA KARARI VERİLMESİ ZORLAŞACAK
 Tutuklamaya,
 Tutuklamanın devamına,
 Tahliye isteminin reddine,
İlişkin kararlarda hukukî ve fiilî nedenler
gerekçelerinin gösterileceği düzenlenmiştir.
 Düzenlemeyle, verilen kararlarda;
Kuvvetli suç şüphesi,
 Tutuklama nedenlerinin varlığı,
 Tutuklama tedbirinin ölçülü olduğu,
Somut olgularla gerekçelendirilerek açıkça yazılacaktır.

ile
YOLSUZLUKLA DAHA ETKİN MÜCADELE
SAĞLANACAK - I



OECD bünyesinde görev yapan Yolsuzluğa Karşı Devletler
Gurubunun (GRECO) ülkemiz hakkındaki tavsiyeleri ve
Başbakanlığın Yolsuzlukla Mücadele Eylem Planına uyum
sağlamak amacıyla rüşvet suçu yeniden tanımlamıştır.
Kamu görevlilerinin, yapmak zorunda oldukları işler için
vatandaştan para almaları, görevi kötüye kullanma suçunu
oluşturmaktadır. Yapılan düzenlemeyle rüşvet suçu haline
gelmektedir.
Buna göre halen görevi kötüye kullanma suçu olarak kabul edilen;
İcra memurunun görevini yapması,
 Doktorun ameliyat etmesi,
 Tapu memurunun işlemleri hızlandırması,
için para alma eylemleri RÜŞVET suçunu oluşturacaktır.
Görevi kötüye kullanma suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis iken
rüşvet suçunun cezası 4 yıldan 12 yıla kadar hapistir.


YOLSUZLUKLA DAHA ETKİN MÜCADELE
SAĞLANACAK - II


Kişinin haklı bir işini gereği gibi, hiç veya en azından
vaktinde görülmeyeceği endişesiyle kendini mecbur
hissederek kamu görevlisine menfaat temin etmek
zorunda olması halinde bu menfaati temin etmiş
olan kişi hakkında ceza verilmeyecektir.
“Yetkili olmadığı bir iş için yarar sağlama” suçu
yeniden tanımlanmış ve suçun failinin kamu
görevlisi olması zorunluluğu kaldırılmıştır.
ÖRGÜTE ÜYE OLMAMAKLA BİRLİKTE ÖRGÜT
ADINA SUÇ İŞLEYENLER (TCK 220/6)

Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç
işleyen kişiler,
– İşledikleri esas suç dışında
– Ayrıca örgüte üye olmak suçundan
dolayı da cezalandırılmaktadır.

Örgüte üye
cezaların
olmak
suçundan
dolayı
– Yarı oranında indirilmesi öngörülmektedir.
verilecek
ÖRGÜTE BİLEREK VE İSTEYEREK YARDIM
EDENLER (TCK 220/7)

Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla
birlikte,
– Örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi,
– Örgüt üyesi olarak cezalandırılmaktadır.

Örgüte üye olmak suçundan dolayı,
– Verilecek ceza, yapılan yardımın niteliğine göre, üçte
ikisine kadar indirilebilecektir.
ÖZEL YETKİLİ MAHKEMELERDE
SAVUNMA HAKKININ KULLANIMI
GENİŞLETİLMEKTEDİR - I

Özel
yetkili
soruşturmalarda;
savcılarca
yürütülen
– Şüphelinin ifade tutanağına,
– Bilirkişi raporuna,
– Diğer bir kısım adli işlemlerle elde edilen
delillere,
İlişkin olarak en fazla 3 ay süreyle gizlilik
kararı verilebilecektir.
ÖZEL YETKİLİ MAHKEMELERDE
SAVUNMA HAKKININ KULLANIMI
GENİŞLETİLMEKTEDİR - II

CMK ve TMK’da yer alan bazı özel soruşturma ve
kovuşturma usullerinde şüpheli ve sanık lehine
iyileştirmeler yapılmaktadır.
Kovuşturma
aşamasında;
esas
hakkındaki
savunmasını yapmak üzere sanık ve müdafisine
hâkim tarafından verilen süre sınırlaması
kaldırılmaktadır.
BASİT TERÖR SUÇLARINDA DA CEZA
ERTELENEBİLECEK, PARAYA ÇEVRİLEBİLECEK
Terör suçları bakımından;
 Hükmün açıklanmasının geri bırakılması,
 Seçenek yaptırımlara çevirme,
 Erteleme,
Yasağı yürürlükten kaldırılarak bu
müesseselerin
terör suçluları bakımından da uygulanabilmesi
mümkün hale getirilmektedir.
PETROL BORU HATLARINA
DOKUNAN YANACAK

Petrol boru hattından
hırsızlık;



3 yıldan 7 yıla kadar
hapis cezası
Örgütlü ise 3 yıldan 15
yıla
Petrol boru hattına
zarar verilmesi;

Mevcut düzenlemede 1
yıldan 6 yıl

Tasarıyla;



5 yıldan 12 yıla
Örgütlü ise 7,5 yıldan
18 yıla
Tasarıyla;

4 yıldan 12 yıla kadar
ÇEK BORCUNDAN DOLAYI KİMSE
CEZAEVİNE GİRMEYECEK



Tasarı TBMM Genel Kurul gündemindedir.
Karşılıksız çek keşide edenlere
 Hapis veya
 Para cezası verilmeyecektir.
 Sadece çek düzenleme ve çek hesabı açma
yasağı uygulanacaktır.
Bu sayede, borcunu ödeyemediğinden dolayı kimse
hapse girmeyecek ve yargının iş yükü azalacaktır.
İCRA VE İFLAS KANUNUNDAKİ
YENİLİKLER
İCRA DAİRELERİNDEKİ İŞ YÜKÜ

Ülkemizde yılda ortalama 6.500.000 icra takibi
başlatılmaktadır.
–İlamlı icra takibi
–İlamsız icra takibi
500.000 (% 8)
6.000.000 (% 92)

2012 yılı itibarıyla icra dairelerinde yaklaşık 12.700.000 dosya
bulunmaktadır.

Yılda açılan ortalama 6.000.000 ilamsız takip dosyasının
yaklaşık 2.500.000 kadarını (% 42’si) 800,00 TL’nin
altındaki takipler oluşturmaktadır.
–Bu takiplerin 1.500.000 den fazlasını (%60-%65) aboneliğe dayalı
takipler oluşturmaktadır.
İLAMSIZ TAKİPTE MASRAF ÖRNEĞİ
Takibe konu 100 TL lik bir borç

(2012 yılı itibarıyla)
Ödeme emrinin tebliği üzerine borcun
kendiliğinden ödenmesi halinde 234 TL,
Haciz ve satış sonrası ödendiğinde ise 541,65 TL
Olarak tahsil edilmektedir.
İCRAYA BAŞVURMADAN ÖNCE
BORÇLUYA DAVET YAZISI
GÖNDERİLECEKTİR

İlamsız takiplerde alacağın miktarı aylık asgari ücret
tutarının (886.50 TL) altındaysa,
– Doğrudan icra takibine başlanamayacaktır.
– İcra takibine başlayabilmek için borçluya
“ödemeye davet yazısı” gönderilecektir.
– Borçlunun borcunu ödemesi halinde borçlu
yukarıda belirtilen masraflardan kurtulacak,
– Ayrıca icra dairelerine önemli bir iş yükünün
gelmesi önlenebilecektir.
İCRA DAİRELERİNDE PARA İLE TEMAS
KESİLMEKTEDİR

Her türlü nakdi tahsilat
aracılığıyla yapılacaktır.
ve
ödemeler
banka
– Tahsilatlar, icra daireleri adına bankalarda açılan
hesaba yatırılacaktır.
– Ödemeler, ilgilinin banka hesabına icra dairesi
tarafından yatırılacaktır.
– İcra dairelerinin para ile ilişiği (zorunlu haller
dışında) tamamen ortadan kaldırılacaktır.
VATANDAŞIN EVİNDE KULLANDIĞI
LÜZUMLU EŞYALAR
HACZEDİLEMEYECEKTİR

KURAL: Borçlu ile aynı çatı altında yaşayan aile
bireyleri için, gerekli olan her türlü ev eşyası
haczedilemeyecektir.
– İSTİSNA: Para, banknot, altın ve gümüş gibi
değerli şeyler haczedilecektir.

Haczedilen taşınır malların toplam değeri aylık
asgari ücretin beş katının (5 x 886.50 = 4.432.50
TL) altında kalıyorsa eşya götürülemeyecek;
borçluya yediemin olarak bırakılacaktır.
VATANDAŞ İCRADAKİ İHALEYE ELEKTRONİK
ORTAMDA KATILABİLECEKTİR

Hacizli mal satış prosedürü yeniden düzenlenerek hacizli
malların satış ilanının elektronik ortamda da yapılması
öngörülmektedir.
– Böylece ilanın herkes tarafından kolayca görülmesi imkânı
getirilmektedir.
 Açık artırmaya, artırmanın yapılacağı yere gitmeye gerek
kalmadan elektronik ortamda da teklif verme imkânı
getirilmektedir.
– Bunun sonucunda bireylerin herhangi bir zorlukla karşılaşmadan
ihaleye katılmaları sağlanmaktadır.
– Ayrıca, malın gerçek değerinde satılmasına imkân tanınmaktadır.
İDARİ YARGI MEVZUATINDAKİ
YENİLİKLER
VATANDAŞLAR DİLEKÇE VERMEK İÇİN
MAHKEMEDE BEKLEMEYECEK


İdare mahkemelerinde her türlü dilekçeler,
hakimi beklemeden, evrak bürolarına teslim
edilecek.
Vatandaşa, dilekçenin evrak ve
gösteren ücretsiz belge verilecek.
tarihini
YARGILAMA SÜRESİ KISALACAK



Danıştay’a gelmesine gerek bulunmayan
davalar ile konusu 50 bin TL’nin altındaki
davalar
bölge
idare
mahkemesinde
kesinleşecektir.
Bölge idare mahkemeleri ikiden fazla kurul
halinde çalışabilecektir.
Davalar daha kısa sürede karara bağlanacaktır.
DANIŞTAYDA GÖRÜLEN DAVALAR AZALACAK


Bakanlıkların ülke genelinde uygulanmayan
imar planları gibi yerel nitelikli işlemleri yerel
mahkemelerde görülecektir.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Rekabet
Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumunun da içinde yer aldığı bazı üst
kurullar tarafından tesis edilen işlemlere karşı
açılan
davalar
idare
mahkemelerinde
görülecektir.
İDARİ DAVA DAİRELERİNDE BEKLEYEN
DOSYALAR İKİ YILDA BİTİRİLECEK



Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, üç yıllık
geçici bir süre için sürekli çalışabilecek şekilde
yeniden düzenlenmektedir.
Düzenleme ile İdari Dava Dairelerinde
bekleyen 6 bin temyiz dosyası iki yıl içinde
tamamen karara bağlanacaktır.
Bu düzenleme yapılmadığı taktirde bu süre 10
yıldan aşağı olmayacaktır.
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN YARGININ İŞ
YÜKÜNE SAYISAL OLARAK ETKİSİ
Etkilenecek Dosya Sayısı Yaklaşık :
2.000.000

Karşılıklı çek keşide etmekten kaynaklanan dosya sayısı: 600.000

Önödeme kapsamına girecek dosya sayısı: 65.000


Elektrik hırsızlığından ilk derece mahkemelerine gelen yıllık dosya
sayısı: 70.000
Elektrik hırsızlığından Yargıtay Ceza Daireleri ve Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan dosya sayısı: 53.000

Suç olmaktan çıkan fiillere ilişkin dosya sayısı: 1.500

Kabahat sayısı: 260.000

İcra dosyası sayısı: 1.000.000
BASIN VE İFADE
ÖZGÜRLÜĞÜ
İLERİYE DÖNÜK
YAYIN DURDURMA OLMAYACAK

Terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde;
– Suç işlemeye alenen teşvik,
– İşlenmiş olan suçları ve suçlularını övme,
– Terör örgütünün propagandasını içeren süreli yayınlar,
İleriye dönük olarak onbeş günden bir aya kadar
durdurulabilmektedir.

Yayınların durdurulmasına
yürürlükten kaldırılmaktadır.
ilişkin
bu
hüküm
YAYINLAR ÜZERİNDEKİ YASAKLILIK
KALDIRILMAKTADIR
Yapılacak değişiklikle;

Hakkında yasaklama ve toplatma kararı verilmiş olan yayınlarla
ilgili olarak,

belli bir sürede

bu yayınlar hakkında


mahkemelerce yeni bir yasaklama veya toplatma kararı
verilmemiş olması durumunda,
Daha önceden verilmiş olan tüm toplatma kararları HÜKÜMSÜZ
HALE GELECEKTİR.
DAVA VE CEZALARIN ERTELENMESİ
• Basın ve yayın yoluyla ya da sair düşünce açıklama
yöntemleriyle işlenmiş olup; adlî para cezasını ya da
üst sınırı beş yıldan fazla olmayan hapis cezasını
gerektiren bir suçtan dolayı;
• Soruşturma
evresinde,
kamu
davasının
açılmasının ertelenmesine,
• Kovuşturma
evresinde,
kovuşturmanın
ertelenmesine,
• Kesinleşmiş olan mahkûmiyet hükümlerinin
infazının ertelenmesine,
• karar verilecek.
DAVA VE CEZALARIN ERTELENMESİ
• Hakkında kamu davasının açılmasının veya
kovuşturmanın ertelenmesi kararı verilen
kişinin,
• erteleme kararının verildiği tarihten itibaren
üç yıl içinde
• aynı suçu işlememesi hâlinde,
• Hakkındaki dosya işlemden kaldırılacaktır.
• Aksi takdirde. soruşturmaya, kovuşturmaya
veya hükmün infazına karar verilecek.
Teşekkürler…