Transcript Gösterge Türleri ve Resim Sanatında Uygulamalar




“Metinleri, resimleri, kentleri, yüzleri, hareketleri ve
manzaraları okuyorum.” (Roland Barthes)
Okumakyorumlamak
Görünenin altındaki derin yapıyı ve sistemi
incelemek.
≠

Görünen gizli

Açık Örtük\Kapalı
≠
Göstergebilim
Ancak nasıl?

"Bir gösterge, kendisinden başka bir şeye gönderme
yapan, duyularımızla kavrayabileceğimiz fiziksel bir
şeydir ve varlığı, kullanıcıların onu bir gösterge olarak
kabul etmelerine bağlıdır."
(J.Fiske, İletişim Çalışmalarına Giriş, 1996, s.63)

Sonuçta, gösterge,
kendisi o şey
olmadığı halde,
o şeyi çağrıştırarak
iletişim kurmayı
sağlayan araçtır,
nesnedir, olgudur.
(Japonca’da «Aşk»ın Simgesi)



Soyluluk
İncelik
Zenginlik




Sıradan Olmayan
Savaş
Güç
Dişilik




Annelik
Özveri
Dışlama
Erkek / Kadın

Resim
-Haz Kaynağı
-Yaratı
-Görsel bir nesne
-Görsel bir metin
-Görsel imgelerden
oluşmuş bir bütün.




Çocukluk
Gençlik
Yaşlılık
Yaşam/ Ölüm
GÖSTERGE TÜRLERİ
DOĞAL NİTELİKLİ GÖSTERGELER
(BELİRTİLER)
Varolan bağıntılar ya da nedensonuç ilişkileri söz konusudur.
Gözlem sonucu dolaysız
algılanabilir.
İnsan yaratımı olmadığından
toplumsal nitelik taşımazlar.
(Örn:bulut-yağmur ilişkisi)
YAPAY NİTELİKLİ GÖSTERGELER
(BELİRTKELER)
İnsan yaratımıdır.
Toplumsal anlaşma sonucu
oluşurlar ve belli anlamlar aktarma
amacı güderler.
GÖRÜNTÜ
GÖSTERGELER
Benzerlik ilişkisi
vardır.
Yansıtma ve öyküleme
işlevi görürler.
İnsan yapısıdır.
Nedene bağlı
oluşurlar.
(Örn. Fotoğraf, resim
gibi...)
SAYMACA/UZLAŞIMS
AL GÖSTERGELER
DİLSEL
GÖSTERGELER
Bir gösteren
(işitim imgesi)
ve bir gösterilen
(içerik) oluşur.
Buyruntusaldır.
Çağrışım söz
konusudur.
Çizgisel ve
ayrık nitelik
taşır.
DİL-DIŞI
GÖSTERGELER
(SİMGELER)
Belli bir ekinsel
çevrede
anlamlandırılabili
r, değerkazanır.
Soyut anlam
aktarmak
amacıyla
kullanılan somut
biçimlerdir.
Biçimsel niteliği
nedenlilik katar.
Görüntü Gösterge –
İKON
Belirttiği nesne var
olmasa bile, kendisini
anlamlı kılan özelliği
taşıyacak bir göstergedir.
-Ör: geometrik bir çizgiyi
canlandıran kurşun
kalemle çizilmiş bir çizgi.
Görüntüsel gösterge
belirttiği şeyi doğrudan
temsil eder, canlandırır.
Bu açıdan bir resim,
desen, fotoğraf bu tür
özellik taşır. Varlığına
işaret ettiği bir nesne ile
benzerlik ilişkisi
içerisindedir.
Henri Matisse
1908 Akşam Sofrası
“Masum göz” ≠”Bilen göz”
Önbilginin önemi.


Çokboyutlu okuma
Çok anlamlılık






Pencere ve ışık kullanımı
Işık-Gölge
Işığın kaynağına yöneliş
Sarı Kullanımı
Günlük yaşamdan kesit
Pencereden gelen ışık ve kişinin aydınlanması
Pencere:
-dış dünyayı simgeler
-fiziksel nesne
-dışa açılma arzusunun simgesi

Rönesans resimlerinde sık
rastlanıyor.
Dikdörtgen biçim
Çerçeve etkisi

Pencere


=
.oda
 açıklık≠kapalılık
Dört duvar arası
izlenimi
.2 duvar
.1 izleyen
. 1 pencere
Resim içinde resim
izlenimi
-”Masa” (Türk)
-”la table” (Fransız)
-”Desk” (İngiliz)
Yorumlayan
olmasaydı
kendisini gösterge
yapan özelliği
yitirecek olan bir
göstergedir.

Örneğin Kılıç gerçeğin simgesi
Gül güzelliğin simgesi
Aslan gücün simgesi
İKON
BELİRTİ
SİMGE
İlişki
Benzeme
Sebep/Sonuç Saymaca
Örnekler
Fotoğraf
Duman/Ateş
Haç/ Bayrak
Süreç
Tanınabilir
Düşüncede
Canlandırılır.
Öğrenilmek
Zorundadır.