Transcript Slayt 1 - Türkiye Taşkömürü Kurumu

ŞUBAT- 2014
1
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
DÜNYADA TAŞKÖMÜRÜ VE ÖNEMİ
2
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kömür;
-Dünya genelinde yaygın
miktarlarda bulunması,
ve
büyük
60%
40%
- Diğer kaynaklara göre daha uzun süreli
kullanılacak olması,
vazgeçilmez
bir
20%
13%
13%
petrol
doğal gaz
0%
enerji
kömür
Dünya görünür kömür rezervi 826 milyar ton
olup, %49,8'ini taşkömürü oluşturmaktadır.
Dünya kömür rezervleri 100’den fazla ülke sınırları içerisinde
yer almakta, 70 ülkede de taşkömürü üretimi yapılmaktadır.
DÜNYA GORÜNÜR KÖMÜR REZERVİ
60.00%
dünya birincil enerji tüketimi (%)
50.00%
0.9
0.8
74%
80%
-Güvenilir ve ekonomik fosil yakıt olması,
nedenleriyle
kaynağıdır.
DÜNYA FOSİL YAKIT REZERVİ
(petrol eşdeğeri olarak)
49.80%
50.20%
taşkömürü
linyit
40.00%
81%
0.7
30.00%
0.6
20.00%
10.00%
0.5
0.4
0.00%
0.3
0.2
0.1
6.20%
0
fosil yakıtlar
nükleer
10.60%
2.20%
hidrolik
diğer
34%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
26%
21%
3
petrol kömür d.gaz
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dünyada üretilen elektriğin; %41’i kömürden, %20,1’i doğal gazdan, %16’sı hidroelektrik olarak,
%14,8’i nükleer santrallerden, %5,8’i petrol ve %2,3’ü diğer kaynaklardan sağlanmaktadır. Küresel
ısınma tehdidine karşın elektrik üretimindeki en büyük payın kömürde oluşu dikkat çekicidir.
Dünya taşkömürü üretimi yıllar itibarıyla sürekli artmakta, linyit üretimi ise düşük miktarda da olsa
azalmaktadır.1990 yılında 3,49 milyar ton olan Dünya taşkömürü üretimi 2000 yılında 3,61 milyar ton
iken 2008 yılında 5,79 milyar tona, 2009 yılında ise %3,4 artışla 5,99 milyar tona, 2011 yılında 6,2 milyar
tona yükselmiştir. Dünyada üretilen kömürün %70’e yakını elektrik ve ısı üretiminde kullanılmaktadır. Bu
oran taşkömüründe %60’larda kalırken linyitte %90’ları geçmektedir.
Taşkömürü Dünya’da pek çok yerde ve rekabete açık bir şekilde bulunmasına rağmen, %86’sı Çin, ABD,
Hindistan, G.Afrika Cumhuriyeti, Japonya, Rusya ve Kore’den oluşan yedi ülke tarafından
tüketilmektedir.
Türkiye ise Dünya taşkömürü tüketiminde %0,38 pay ile 17.nci sırada yer
almaktadır.1990-2000 döneminde %6,8 oranında artan Dünya taşkömürü tüketimi, 2000-2009 döneminde
%60 . oranında artmıştır. Kömür, Dünya ölçeğinde kullanımı en fazla artan birincil enerji kaynağı olma
özelliğini korumaktadır.
2030 yılına kadar Dünya kömür tüketiminin %74 ve uluslararası kömür
ticaretinin % 44 artacağı ve kömürün Dünya enerji tüketimindeki payının %28’e çıkacağı tahmin
edilmektedir.
4
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dünya taşkömürü üretiminin önemli kısmı yerel pazarlarda tüketilmekte,
uluslararası pazara konu olan kısım; 2006 yılında 593 milyon tonu buhar
kömürü, 222 milyon tonu ise koklaşabilir kömür olmak üzere 815 milyon ton
olup bu miktar Dünya üretiminin %13’ü oranındadır. 2009 yılında ise Dünya
üretiminin %15,7’si oranında 940 milyon ton kömür Dünya ticaretine konu
olmuş olup bunun 708 milyon tonunu buhar kömürü, 232 milyon tonunu ise
taşkömürü oluşturmuştur. Taşkömürü ticaretinde en önemli kullanıcı sektörler;
Buhar kömürü ile çalışan Termik Santraller ile koklaşabilir kömür tüketen
Demir-Çelik Sanayi’dir.
Kömür özellikle demir- çelik endüstrisi için hayati önem taşımaktadır. Son
zamanlarda global pazarda tek damarlı kömür rezervlerinin azalmasıyla birlikte
kömür fiyatları 50 $ seviyelerinden 2011 yılında 200-250 $ seviyelerine
ulaşmıştır. 2013 yılında ise kömür fiyatları 150 $/ton seviyelerine düşmüş
olmakla birlikte, Özellikle fosil yakıtlar içinde taşkömürünün önümüzdeki 10
yılda tüketiminin buna bağlı olarak da fiyatlarının artacağı tahmin edilmektedir.
5
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE’DE TAŞKÖMÜRÜ
6
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ülkemizde en önemli taşkömürü rezervleri Zonguldak Havzasında
bulunmaktadır. Havzada bugüne kadar yapılan rezerv arama çalışmalarında, 1200 m derinliğe kadar tesbit edilmiş toplam Jeolojik rezerv 1.31 Milyar ton
olup, bunun %40’ı (yaklaşık 523 Milyon ton) görünür rezerv olarak kabul
edilmektedir. Zonguldak Taşkömürü Havzası dışında, rezerv açısından önemsiz
birkaç taşkömürü zuhuru daha (Antalya ve Diyarbakır yöresinde) bulunmaktadır.
Havza kömürlerinin kalorifik değeri 5.450-7050 kcal/kg (AID) arasında
değişmektedir. Koklaşabilir rezervler Kozlu, Üzülmez ve Karadon bölgelerinde
yer almaktadır. Armutçuk bölgesinde yer alan rezervler; yarı-koklaşma özelliği,
yüksek ısıl değer ve düşük bünye külü içeriği ile hem koklaşabilir kömürlerle
harmanlanarak hem de pulverize enjeksiyon (PCI) kömürü olarak demir-çelik
fabrikalarında kullanıma uygun niteliktedir. Amasra bölgesi kömürlerinin
koklaşma özelliği bulunmamakla birlikte, belirli oranlarda metalurjik kömürler
ile harmanlandığında koklaşma özelliğini bozmamaktadır
7
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU
.
8
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kuruluş Tarihi : 28.10.1983
Kuruluş KHK Tarih : 08.06.1984
No : KHK / 233
Ana Statü (RG) Tarih : 11.12.1984
No : 18602
Statüsü
TTK, tüzel kişiliği olan, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu
sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür.
İlgili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıdır.
Kuruluş Amacı
Devletin genel sanayi ve enerji siyasetine uygun olarak taşkömürü
rezervlerini en iyi şekilde değerlendirmek ve ülkenin taşkömürü
ihtiyacını karşılayarak yurt ekonomisine katkıda bulunmak amacıyla
teşkil edilmiştir.
Adres : TTK Genel Müdürlüğü
Yayla Mh. Bağlık Cd. İhsan Soyak
Sk. No: 2 67090
Tel : 0 372 2524000
Faks : 0 372 2531661
İnternet : www.taskomuru.gov.tr
Sermayesi : 6.220 MİLYON TL
9
9
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Misyonu
Devletin genel sanayi ve enerji politikalarına uygun olarak taşkömürü
rezervlerinin mümkün olan en ucuz maliyetle ve çevreye en az zararı
verecek şekilde değerlendirilerek ekonomiye kazandırılmasıdır.
Vizyonu
Taşkömürü madenciliğinde ileri ve yeni teknolojilerin kullanılarak üretim ve
verimliliğin artırılması, maliyetlerin düşürülmesi başta Demir-Çelik sektörü
olmak üzere ülkemiz sanayisinde kullanılan taşkömürü ihtiyacının önemli
bir kısmını karşılamaktır.
10
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1–
GENEL BİLGİLER
11
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1 –GENEL BİLGİLER
Havza imtiyaz alanı 6.885 km² olup, 3000 km²’si denizde, 3885km²’ si
karadadır.
Havzanın -1200 m derinliğine kadar hesaplanan jeolojik rezervi 1,313 milyar
ton olup, bunun %66’sı koklaşabilir özelliğe sahiptir. Toplam rezervin 610
milyon (%46) tonu özel sektör işletmeciliğine açılmıştır.
Faaliyetlerini Genel
sürdürmektedir.
Müdürlük
birimleri
ile
beş
müessesede
• Armutçuk, Kozlu, Üzülmez ve Karadon Taşkömürü İşletme
Müesseseleri Zonguldak ili,
• Amasra Müessesesi ise Bartın ili sınırları içindedir.
Havza taşkömürleri koklaşır ve koklaşmaz olmak üzere iki ayrı kalitededir ve
kalorifik değerleri 6200-7250 kcal/kg arasında değişmektedir.
Doğrudan metalürjik kok elde etmeye uygun rezervler Kozlu, Üzülmez ve
Karadon üretim alanlarında bulunmakta olup, toplam rezervdeki payları
yaklaşık 2/3’tür.
Kurumun kurulu üretim kapasitesi 5 milyon ton/yıldır. Bu üretim programı
dikkate alındığında Havzanın ömrü 50-60 yıl olarak hesaplanmaktadır.
12
ÜRETİM MÜESSESELERİ
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2 –MEVCUT DURUM
2.1- Personel Durumu
MEMUR VE İŞÇİ SAYILARI
31.01.2014
MUE_ADI
GENEL
MÜDÜRLÜK
ARMUTÇUK
AMASRA
ÜZÜLMEZ
KARADON
KOZLU
TOPLAM
MEMUR
MEMUR
KADROLU
SÖZLEŞMELİ
MEMUR Toplam
118
553
671
8
8
15
17
16
182
134
151
224
324
212
1598
142
159
239
341
228
1780
Genel Toplam
İŞÇİ
İŞÇİ
YERALTI
YERÜSTÜ
990
597
1560
2902
1640
7689
İŞÇİ Toplam
668
668
1339
208
131
208
449
266
1930
1198
728
1768
3351
1906
9619
1340
887
2007
3692
2134
11399
14
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.2- Yevmiyeli Personel
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
PAÜ Sayısı
4279
3861
3277
2936
2971
2309
3678
4033
3705
3306
3018
YIILIK ORTALAMA İŞÇİ SAYILARI
Yeraltı İşçi Sayısı
Yerüstü İşçi Sayısı
10339
8932
8200
7669
7983
7391
8754
9331
8967
8204
7942
3723
3329
3049
2942
2582
2294
2225
2126
1935
1936
1897
Toplam İşçi Sayısı
14062
12261
11249
10611
10565
9685
10979
11457
10902
10140
9839
15
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.3- Havza Taşkömürü Üretimi
YILLIK TAŞKÖMÜRÜ ÜRETİMİ
TTK TÜVENAN ÜRETİMİ
YIL
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Genel
Toplam
TTK SATILABİLİR ÜRETİMİ
RÖDOVANS ÜRETİMİ
TTK SATILABİLİR+RÖDOVANS ÜRETİMİ
2.954.334
2.804.244
2.620.712
2.296.892
2.423.719
2.335.457
2.833.243
2.727.414
2.607.182
2.441.270
2.190.837
2.011.178
1.879.411
1.665.324
1.522.421
1.675.373
1.586.532
1.879.630
1.708.844
1.592.515
1.457.104
1.369.921
53.044
149.625
837.719
869.586
839.298
1.031.712
1.003.760
883.074
1.026.732
835.157
598.501
2.064.222
2.029.036
2.503.043
2.392.007
2.514.671
2.618.244
2.883.390
2.591.918
2.619.247
2.292.261
1.968.422
28.235.304
18.348.253
8.128.206
26.476.459
16
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.4- İşçilik Randımanları (Stb. KG/Yevmiye)(2003-2013)
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Stb.Randıman PAÜ
1913
1980
2074
2105
2302
2892
2064
2051
2000
1987
2163
YIILIK RANDIMANLAR
Stb.Randıman İçeri
775
834
810
784
832
852
843
788
749
713
728
Stb.Randıman Genel
563
601
583
569
628
650
676
639
611
584
587
17
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.5- Kurumdan Ayrılan ve Kuruma Alınan İşçi Sayıları
KURUMDAN AYRILAN
KURUMA
2 –MEVCUT DURUM
YILLAR
YER ALTI
YER ÜSTÜ
TOPLAM
ALINAN
1990-1995
14.496
6.419
20.915
2.677
1996-2000
4.666
3.632
8.298
4.992
2001-2005
4.222
1.909
6.131
432
2006
841
224
1.065
1215
2007
370
179
549
176
2008
746
198
944
85
2009
544
125
669
3109
2010
328
139
467
120
2011
387
146
533
43
2012
645
182
827
123
2013
518
120
638
230
TOPLAM
27.763
13.273
41.036
13.202
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2-6 Yatırımlar
•2005 yılından itibaren yatırım miktarlarında önemli artış
sağlanarak, 90 milyon ton rezervin üretime hazırlanması
amacıyla ana alt yapı hazırlıklarının önemli bir kısmı
tamamlanmıştır.
70,000
Gerçekleşme (Bin TL)
Program (Bin TL)
YATIRIM TUTARI (Bin TL)
2 –MEVCUT DURUM
60,000
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000
0
2003
YILLAR
Program (Bin TL)
2004
2003
2005
2004
2006
2005
2007
2006
2008
2009
YILLAR
2007
2008
2010
2009
2011
2010
2012
2011
2013
2012
2013
15.500 14.500 26.000 25.000 24.500 31.102 34.866 47.000 55.000 58.000 61.000
Gerçekleşme (Bin TL) 11.802 8.890 25.988 22.323 24.887 31.007 33.085 42.900 33.033 29.192 50.723
19
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.7 -Sektörel Satışlar
TON
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Genel
Toplam
Çates
1.272.763
1.149.963
1.004.575
934.559
1.086.354
962.431
1.108.615
1.023.558
947.215
835.061
750.086
11.075.178
ORAN
0,63
0,61
0,61
0,66
0,65
0,62
0,63
0,58
0,61
0,59
0,57
0,61
SEKTÖREL BAZDA SATIŞLAR
TON
Demir Çelik
392.692
410.401
417.865
305.443
398.742
359.918
419.139
498.639
429.126
416.418
431.864
4.480.247
ORAN
0,19
0,22
0,26
0,21
0,24
0,23
0,24
0,28
0,27
0,29
0,33
TON
Diğer
375.448
320.499
205.206
185.058
192.955
231.490
228.023
246.714
185.733
157.191
132.428
0,25 2.460.744
ORAN
TOPLAM
0,18
0,17
0,13
0,13
0,11
0,15
0,13
0,14
0,12
0,12
0,10
TOPLAM
2.040.903
1.880.863
1.627.646
1.425.059
1.678.051
1.553.839
1.755.777
1.768.911
1.562.074
1.408.669
1.314.378
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
0,13 18.016.170
1,00
20
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.8 -Mali Durum
2.8 .1 –Ticari Maliyet -Ortalama Satış Fiyatı
TİCARİ MALİYET (YILLIK)
YIL
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Genel
Toplam
HASILAT
MALIYET
ORTALAMA
URETIM TONAJ SATILAN TONAJ HASILAT
ORTALAMA MALİYET ORTALAMA KAR/ZARAR
160.334.797,99
143.097.790,18
175.076.891,96
203.780.887,96
263.809.277,78
267.558.855,77
294.747.862,17
274.618.592,54
255.505.077,63
515.604.103,40
512.296.703,56
608.084.608,86
600.154.474,86
650.822.403,91
723.780.605,98
754.693.615,82
801.223.528,76
813.148.841,65
1.659.469
1.522.698
1.675.283
1.586.531
1.879.629
1.708.844
1.592.515
1.457.104
1.369.921
1.627.453
1.425.059
1.678.052
1.553.838
1.755.777
1.768.912
1.562.073
1.408.668
1.314.378
98,52
100,42
104,33
131,15
150,25
151,26
188,69
194,95
194,39
316,82
359,49
362,38
386,24
370,67
409,17
483,14
568,78
618,66
-218,30
-259,08
-258,04
-255,09
-220,42
-257,91
-294,45
-373,83
-424,26
2.038.530.033,98
5.979.808.886,80
14.451.994
14.094.210
144,64
424,27
-279,64
21
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.8 -Mali Durum
2.8.2 -Ticari Maliyet İçindeki Girdilere Ait Paylar
MALZEME
GİDERLERİ
İŞÇİLİK
GİDERLERİ
MEMUR
GİDERLERİ
DIŞARIDAN
SAĞLANAN
FAYDA VE
HİZMETLER
( Bin TL)
2008
2008
2009
2009
2010
2010
2011
2011
2012
2012
2013
2013
TUTAR
ORAN
TUTAR
ORAN
TUTAR
ORAN
TUTAR
ORAN
TUTAR
ORAN
TUTAR
ORAN
70.454,24 0,11
82.824,72 0,11
73.482,58 0,10
79.460,16 0,10
83.975,56 0,10
78.852,37 0,09
438.199,56 0,67
486.293,48 0,66
504.432,43 0,66 543.337,87 0,67 551.774,81 0,65
561.708,37 0,64
63.136,16 0,10
65.478,16 0,09
67.719,47 0,09
76.445,77 0,09
85.254,70 0,10
88.636,71 0,10
61.128,49 0,09
70.601,33 0,10
88.308,18 0,11
73.434,31 0,09
82.514,39 0,10
85.744,72 0,10
DİĞER
GİDERLER
VERGİ RESİM
VE HARÇLAR
7.756,72 0,01
8.276,59 0,01
7.631,54 0,01
8.637,03 0,01
10.424,37 0,01
10.247,76 0,01
1.834,66 0,00
2.080,08 0,00
3.026,08 0,00
2.497,06 0,00
2.586,92 0,00
3.217,84 0,00
AMORTİSMAN
VE TÜKENME
PAYLARI
FİNANSMAN
GİDERLERİ
13.275,27 0,02
19.037,73 0,03
24.715,39 0,03
29.991,47 0,04
38.462,73 0,04
44.688,58 0,05
655.785,10 1,00 734.592,08 1,00 769.315,67 1,00 813.803,69 1,00 854.993,49 1,00
873.096,35 1,00
22
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.8-Mali Durum
2.8.2 -Ticari Maliyet İçindeki Girdilere Ait Paylar (%)
AMORTİSMAN VE
TÜKENME PAYLARI
100%
90%
VERGİ RESİM VE
HARÇLAR
80%
70%
DİĞER GİDERLER
60%
40%
DIŞARIDAN
SAĞLANAN FAYDA VE
HİZMETLER
30%
MEMUR GİDERLERİ
50%
20%
İŞÇİLİK GİDERLERİ
10%
0%
2008
2009
2010
2011
2012
2013
MALZEME GİDERLERİ
23
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2.8-Mali Durum
2.8.3 –Zarar Durumu
900,000
800,000
521,879
700,000
390,401
448,036
456,068
474,047
411,130
X 1000
600,000
500,000
460,364
399,825
415,017
346,787
374,502
339,959
Zarar (TL)
400,000
Zarar ($)
300,000
200,000
330,150
324,210
273,070
266,672
222,080
249,449
277,073
273,874
295,388
295,685
305,034
289,949
100,000
0
339,959
390,401
448,036
474,047
374,502
399,825
411,130
415,017
346,787
456,068
460,364
521,879
Zarar (TL)
339,959
390,401
448,036
474,047
374,502
399,825
411,130
415,017
346,787
456,068
460,364
521,879
Zarar ($)
222,080
330,150
273,070
266,672
249,449
324,210
277,073
273,874
295,388
295,685
305,034
289,949
24
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Kurumda üretim ve verimliliğin artırılması Havza taşkömürü kaynaklarının en
etkin bir şekilde değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması amacıyla yapılan
çalışmalar aşağıda özetlenmiştir.
3 .1 Ana Alt Yapı Hazırlıkları
2004 yılından itibaren Müesseselerimizin ana alt yapı hazırlıklarının (kuyular,
ana kat galerileri, kömürü hazır hale getiren rekup galerileri ve diğer) önemli bir
kısmı ihale yoluyla 3. şahıslara yaptırılmaktadır. Bu kapsamda ana alt yapı
hazırlıklarımızı oluşturan kuyu ve galeri projelerimizden tamamlanan ve devam
edenler aşağıda özetlenmiştir.
25
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kuyular
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Havzadaki kömür madenciliğinde en önemli tesis yatırımlarının başında kuyular gelmektedir. Kuyu
tesislerinden önemli bir kısmı tamamlanarak hizmete alınmış bir kısmının ise proje ve ihale hazırlıkları
devam etmektedir.
HİZMETE ALINAN KUYULAR
Gelik 75.Yıl Cumhuriyet
Kuyusu
Uzun Mehmet-1 Kuyusu
İşletmeye alınma tarihi: 2004
İşletmeye alınma tarihi: 2006
Kuyu Toplam derinliği: 794 m
Kuyu toplam derinliği: 842 metre
Kazı Derinliği: +126/-668
Kazı derinliği: +14/-828
Çalışma derinliği: +126/-540
Teçhiz derinliği: +14/-770
Amaç:
1) İşçilerin ocaklara kısa sürede nakli
2) Havalandırma Kömür ve taş naklinde iyileşme
26
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TAMAMLANAN HİZMETE ALINACAK KUYULAR
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Kozlu TİM İncirharmanı Havalandırma
Kuyusu
İhale tarihi
: 08/04/2009
Yüklenici
: China coal No:5
Construction Company
Sözleşme tarihi
: 02/07/2009
Kuyu toplam derinliği
: 750 m.
Kazı derinliği
: +30/-720
Sözleşme bedeli
: 6.775.998 $
Kesin kabul tarihi
: 16/03/2012
İhale tarihi
: 08/04/2009
Yüklenici
: China coal No:5
Karadon TİM Kilimli Havalandırma Kuyusu
Construction Company
Sözleşme tarihi
: 02/07/2009
Kuyu toplam derinliği
: 716 m.
Kazı derinliği
: +76/-640
Sözleşme bedeli
: 6.858.175 $
Yer Teslimi
: 12/11/2009
Geçici Kabul Tarihi
: 16.02.2012
27
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Galeriler
Üretimin idamesi ve hedeflenen üretim seviyelerine ulaşılması için bazı ana kat hazırlıkları
müteahhit eliyle yaptırılmaktadır. Bu kapsamda yaklaşık 35 km galeri ihalesi yapılmış bugüne
kadar yaklaşık 29,5 km’si tamamlanmıştır. Bir kısım hazırlıklar ise
kurum tarafından
sürdürülmektedir. Bu hazırlıkların tamamlanması ile yaklaşık 90 milyon ton rezerv üretime hazır
hale getirilecektir.
Kozlu TİM -560 ve -630 Kat Hazırlıkları
Proje boyu : 11.000 m
Bu projenin tamamlanması ile;
1. –560/-630 katları arasındaki 10 milyon ton rezerv üretime hazırlanacaktır.
2. Üretim artışı sağlanacaktır.
İhale edilen ikinci kısım : 8.683 m
İhale edilen ilk kısım
: 3.112 m
Yüklenici Firma
: Star İnşaat A.Ş.
İşin Bedeli
: 2.644.195,60 $
Mayıs 2007 tarihinde proje tamamlanmıştır
Ihaleyi kazanan firma
: Star İnşaat A.Ş.
İşin Bedeli
: 12.548.670 $
Firma ile 16 Ocak 2008’de sözleşme imzalanmıştır.
Aralık 2013 itibariyle 7.383 galeri sürmüştür
28
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Karadon Yeni Servis Kuyusu Kat Bağlantı Galerileri ve Su
Atım Tesisleri ile –540 Kat Hazırlığı
Proje miktarı
: 8.088 metre
Yüklenici Firma
: Yapı - Tek İnş. San. A.Ş
İşin Bedeli
: 15.255.374,38 $
Amaç;
Karadon Yeni Servis Kuyusu ile ocak bağlantılarının sağlanması,
-540 katının üretime hazırlanması.
19 Temmuz 2005 tarihinde firma işe başlamış olup 2013 Haziran ayı sonu itibariyle 6.501 m’ lik ilerleme sağlamıştır.
Çalışmalarına 17 Mayıs 2010 tarihinde meydana gelen grizu faciası nedeniyle yaklaşık 1 yıl ara veren firma, daha sonra
faaliyetlerine başlamıştır. Fakat teminata ve All Risk Sigortasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediğinden firmanın
sözleşmesi 24.06.2013 tarihinde Yönetim Kurulu Kararı ile feshedilmiştir.
29
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kozlu TİM-425/-485 Kat Galerilerinin Islahı
Müessesenin -425/-485 katlarındaki galerilerin geri kazanılarak 3,7 milyon ton rezervin üretime hazırlanması
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
amacıyla 21.11.2007 tarihinde ihalesi yapılmıştır.
Kazanan Firma
: Star İnş. ve Tic. A.Ş.
Sözleşme Tarihi
: 28.12.2007
İşin Miktarı
: 3.298 metre
İşin Bedeli
: 3.659.778 $
25 Ocak 2008 tarihinde çalışmalarına başlayan firma 13.09.2010 tarihi itibariyle 3.287 m’lik ilerleme yaparak
projeyi tamamlamış ve 03.11.2011 tarihinde de işin kesin kabulü yapılmıştır.
Armutçuk TİM -400/-450 Kat Galerileri Islahı Ve -500/-550 Kat
Hazırlığı
Müessesenin yarı kapalı/kapalı durumdaki galeriler ile yeni galerilerin açılarak yaklaşık 5,5 milyon ton
rezervin üretime hazır hale getirilmesi amacıyla 13.02.2008 tarihinde ihale yapılmıştır.
Kazanan Firma
: Kasmet İnş. ve Tic. A.Ş.
Sözleşme Tarihi
: 01.04.2008
İşin Miktarı
: 5.343 metre
İşin Bedeli
: 6.472.492 $
2011 Ekim ayı sonu itibariyle 5.338,40 metre galeri işi tamamlanmış olup, geçici kabul süreci dava konusu olmuştur.
Konuyla ilgili hukuki süreç devam etmektedir.
30
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Üzülmez TİM Asma Dilaver –250 Kat Hazırlığı ile Havalandırma ve
Nakliyat Galerilerinin Islahı
Müessesenin -250 katlarındaki toplam 11,5 milyon ton rezervin üretime hazırlanması amacıyla
29.09.2008
tarihinde ihale yapılmıştır.
Kazanan Firma
: Star İnş. ve Tic. A.Ş
Sözleşme Tarihi
: 11.11.2008
İşin Miktarı
: 6.367 metre
İşin Bedeli
: 10.702.030 $
2013 Mart ayı sonu itibariyle 4.648 metre iş yapılmıştır.
12 Ocak 2009 tarihinde yer teslimi yapılmış olup, yüklenici firma çalışmalarına
başlamıştır. 2013 Haziran ayı sonu itibariyle 4.831 metre iş yapılmıştır. Firma işi
süresinde tamamlayamadığı için 24.06.2013 tarihinde Yönetim Kurulu Kararı ile
sözleşmesi feshedilmiştir.
31
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3.2-Tüvenan Kömürlerin Yıkattırılması
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
Üretim
miktarlarının arttırılmasına yönelik alt yapı yatırımlarına paralel olarak başta
demir-çelik sektörü olmak üzere günümüz piyasa şartlarına uygun kalitede ürünle elde
edilebilmesi için tüvenan kömürlerin hizmet alımı yolu ile yıkattırılmasına başlanmıştır.
Kozlu
ve Üzülmez Müesseseleri’nde kurulan lavuarlarda kömür yıkama işlemlerine
Mart 2006 tarihinde başlanmış ve sözleşme süresi Nisan 2011 tarihinde tamamlanmıştır.
Her iki müessesede tüvenan kömürlerin yıkattırılması işlerinin kesintisiz yapılmasını
sağlamak amacıyla ayrı ayrı ihaleye çıkılmıştır.
Karadon
TİM için 5 Nisan 2010 tarihinde ihale yapılmış olup, ihaleyi kazanan
Firmanın sözleşmesi 31/08/2012 tarihinde fesh edilmiş ve yıkama işlemlerinin kesintisiz
sürdürülmesi için 01/09/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 18 aylık süre için doğrudan
temin yapılmıştır. İhale süresinin 5 yıl olması sorunlar yaşanmasına sebep olmuştur.
Tüvenan kömürlerin hizmet alımı yoluyla yıkattırılması süresinin 15 yıla çıkarılması ile
ilgili Bakanlığımız nezdinde yapılan girişimler sonucu gerekli izin alınmıştır. Bu
kapsamda 15 yıllık süre için Kozlu, Karadon ve Amasra TİM’leri tüvenan taşkömürlerinin
15 yıl süre ile yıkattırılmasına ilişkin ihale hazırlıkları sürdürülmektedir.
32
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
Kömür üretiminde mekanizasyonun sağlanarak üretim ve randımanlarda önemli oranda
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
iyileştirme sağlanması amacıyla 1,1 – 2,2 metre kalınlıklardaki kömür damarlarında mekanize
kazı yöntemlerinin uygulanmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Bu kapsamda başlangıçta
pilot bir kömür panosunda mekanize üretim metodunun uygulanması ve elde edilecek sonuçlara
göre havza çapında yaygınlaştırılması planlanmaktadır Bu amaçla 13 Haziran 2012 tarihinde
ihale yapılmış olup, 15 Ağustos 2012 tarihinde de sözleşme imzalanmıştır. İhaleyi kazanan firma,
2012 yılsonu itibariyle teçhizatın imalatına yönelik çalışmalarını tamamlamış ve 2013 Mart ayı
başında Kurumumuza naklini gerçekleştirmiştir. Mekanize Kazı Teçhizatı ile yapılan deneme
çalışmaları ile istenilen başarı elde edilmiştir. Teçhizatın geçici kabulü yapılmıştır.
Ayrıca teçhizatın Karadon TİM, Üzülmez TİM ve Kozlu TİM’ deki dik damarlarda kullanılmasına
yönelik planlama yapılmış olup, bu müesseselerdeki hazırlık çalışmaları devam etmektedir.
Teçhizatın bu müesseselerimizde yaygınlaştırılması halinde üretimde önemli artış sağlanacaktır.
33
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
Amasra TİM’deki pilot panoda kullanılacak mekanize kazı teçhizatının klasik uzun ayak
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
uygulamasına göre mukayesesi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
PARAMETRE
KLASİK YÖNTEM
MEKANİZE UZUN AYAK
GERÇEKLEŞMELER
GERÇEKLEŞMELER
İŞÇİ SAYISI (kişi)
90
27
GÜNLÜK ÜRETİM
(Ton)
208
600
Pano Ayak üretim İşçiliği
Randımanı
Pano Ayak üretim İşçiliği Randımanı
3.619
15.185
2.171
9.111
RANDIMANLAR
Tüvenan
(Kg/Yev.)
Satılabilir
(Kg/Yev.)
34
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
1,200
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
1,091
1,087
1,120
990
1,000
885
810
800
757
780
824
812
738
771
600
400
200
0
Jan/2013 Feb/2013 Mar/2013 Apr/2013 May/2013 Jun/2013 Jul/2013 Aug/2013 Sep/2013 Oct/2013 Nov/2013 Dec/2013
Aylara Göre Ortalama Günlük Tüvenan
Üretim Fiili (Ton)
35
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
Bu teçhizatın Karadon, Kozlu ve Üzülmez TİM’lerinde kullanılmasına yönelik
uygun damarlar mevcut olup, Amasra TİM’deki panoların 2 yıl içinde
tamamlanmasına müteakip bu
müesseselerimizde
de kullanılması ve
yaygınlaştırılması planlamıştır. 2. bir teçhizatın alımı ve bu müesseselerimizde
kullanılması halinde klasik uzun ayak yöntemine göre mukayese edildiğinde;
1-Mekanize üretimde yıllık ortalama 100.000 ton üretim artışı,
2-İşçilik maliyetlerinde 11,7 milyon TL /yıl olmak üzere toplam maliyetlerde yıllık
ortalama 13,3 milyon TL tasarruf sağlanacaktır.
36
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Mekanize kazı teçhizatının Kurum çapında yaygınlaştırılmasına
yönelik çalışmalar
Hazırlanması Planlanan Dik Damar (40° Üstü) Damar Rezervleri (ton)
DAMAR
AMASRA
ÜZÜLMEZ
KOZLU
KARADON
Tavan Damar
Kalın damar
Taşlı damar
Piç
Nasifoğlu
Ömerağa
Civelek
Büyük kılıç
Acılık
Piriç
Çay
Akalın
Gökcan
KALINLIK
EĞİM
1-2,2
52
2,5-3,2
52-61
2,5-3,2
52-61
1,5
55
3,3
55
2,5
70º
2,5-3,00
70º
7,00
70º
3,00
60º
1,80
60º
3,00
60º
1,70
60º
1,50
60º
TOPLAM
PANO
BOYU
300-330
300-340
300-340
400-450
400-450
400-450
400-450
400-450
530
540
560
580
590
AYAK
BOYU
75-85
70-80
70-80
100-150
100-150
70
70
70
110
110
1010
110
110
REZERV
140.000
285.000
285.000
204.000
303.000
898.000
694.000
1.579.000
297.330
181.760
314.160
184.380
165.490
5.531.120
37
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Mekanize kazı teçhizatının Kurum çapında yaygınlaştırılmasına
yönelik çalışmalar
2014-2023 dik damarlar üretim planlaması (Ton/yıl)
Müessese 2014
Amasra
Üzülmez
2015
2016
2017
180.000
180.000
140.000
2018
2019
2020
2021
2022
2023
150.000
180.000
180.000
180.000
360.000
360.000
200.000
200.000
200.000
200.000
180.000
Kozlu
Karadon
*200.000
200.000
*2. Teçhizatın alınması halinde
38
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
39
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
40
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
2.3 Üretimde Mekanizasyon Çalışmaları
41
41
42
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.4 İş Güvenliğinin ve Ekonomisinin Geliştirilmesi Projesi
 Ayrıca Kurumumuz 2011 yılında Uluslararası Sosyal Güvenlik Birliği Madencilik
Bölümüne (ISSA MINING) üye olmuştur. 16.04.2012 tarihinde Issa Mining ile
teknik işbirliği anlaşması yapılarak, Türkiye madenciliğinde, mevcut şartları
iyileştirmek, iş kazaları ve meslek hastalığı tazminatlarını düşürmek, üretim ve
verimliliği artırmak amacıyla “Taşkömürü Madenlerinde İş Güvenliğinin ve
Ekonomisinin Geliştirilmesi Projesi” uygulamaya konulmuştur. Proje kapsamında,
Kozlu TİM’de -485/-560 Milepero damarında pilot çapta JACPOT ‘lu tahkimat
elemanlarının uygulanmasına yönelik
deneme çalışmaları sürdürülmektedir.
Deneme amaçlı uygulama çalışmaları devam eden sistemde malzemeden %30’luk
iyileşme sağlanmıştır.
 Ayrıca benzer proje olarak İspanya ocaklarında kullanılan ve kurum ocaklarında da
kullanılması uygun görülen kömür kazı makinasının denenmek üzere alımına
yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
43
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.4 İş Güvenliğinin ve Ekonomisinin Geliştirilmesi Projesi
44
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
3-YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
3.4 İş Güvenliğinin ve Ekonomisinin Geliştirilmesi Projesi
45
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KISA VADEDE YAPILACAK
ÇALIŞMALAR
46
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
4-KISA VADEDE YAPILACAK ÇALIŞMALAR
4.1-Karadon TİM I Nolu Kuyu Derinleştirme ve Teçhizi Projesi
Karadon TİM’de ;
Üretimin derin kotlara inmesi, mevcut ihraç kuyusu olan Çatalağzı kuyusunda yaşanan su problemleri, yüksek
maliyetler ve (yıllık 19 milyon kw enerji kullanılması ve 2 milyon TL nin üzerinde maliyet)
–360 katına
kadar hizmet vermesi, yeni bir ihraç kuyusu ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.
Karadon TİM I Nolu Kuyu Derinleştirme ve Teçhizi Projesi
Yapılan değerlendirmeler sonucu en uygun alternatifin 1 No.lu Kuyunun derinleştirilmesi olacağına karar
verilmiştir.
Proje kapsamında I No.lu kuyunun açık olan +50/-420 kotları arası tamirinin yapılması, -420/-780 kotları arasında
derinleştirilmesi,
-540 ve -700 katlarında çift taraflı inset tesis edilerek ihraç kuyusuna dönüştürülmesi planlanmıştır. Ayrıca -360
katında yer altı sızdırmazlık barajı inşa edilecek ve Çatalağzı kuyusu devre dışı bırakılacaktır.
47
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
4-KISA VADEDE YAPILACAK ÇALIŞMALAR
4.2- Armutçuk TİM Yeni Kuyu Tesisi Projesi
Armutçuk Müessesesi toplam 100 km² lik bir alanda üretim faaliyetini ilk yıllardan itibaren rezervin %75’ ini
oluşturan büyük damarda gerçekleştirmiş ve halen devam etmektedir. Müessesenin Büyükdamar için rezerv
durumu toplam 21.938.405 ton’dur. Bu rezerv Deniz Altı İşletme Sahasındaki kömür varlığını da kapsamakta
olup, -300/-650 katları arasındaki rezerv 16 milyon tondur.
Mevcut durumda 1964 yılında hizmete alınarak +191/-430 kotları arasında açık bulunan 13 nolu kuyu,
+191/-400 katlarına hizmet vermektedir. Müessesede üretim faaliyetlerinin önümüzdeki yıllarda -500 ve alt
kotlar ile denizaltına inilmesi zorunlu olduğundan mevcut altyapı ile Müessese üretiminin idame ettirilmesi
mümkün olmayacaktır.
Bu nedenle Müessese üretiminin zorunlu olarak yoğunlaşacağı I. ve II. Blok Dikdamar Üretim Projesiyle
birlikte yeni bir kuyunun tesis edilmesi planlanmış olup, ihale hazırlıkları sürdürülmektedir.
48
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
4-KISA VADEDE YAPILACAK ÇALIŞMALAR
4.4 Diğer Çalışmalar
 Karadon TİM Gelik -460 Kat hazırlığı
(Toplam rezerv miktarı 4,5 milyon ton, proje boyu 6 km, 1,8 km si
tamamlanmıştır. )
 Karadon TİM Kilimli -540 Batı Kanadı Kat hazırlığı
(Toplam rezerv miktarı 10 milyon ton, proje boyu 5,3 km )
 Amasra -250/-350 Kat Hazırlığı,
(Toplam rezerv miktarı 4,3 milyon ton, proje boyu 6 km, projenin 3,6 km’si
tamamlanmıştır )
 Armutçuk -500/-600 Kat Hazırlığı
(Toplam rezerv miktarı 16 milyon ton, proje boyu 4,12 km )
Projelerinin önümüzdeki dönemde tamamlanması planlanmaktadır.
49
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5- RÖDEVANS YOLUYLA ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARA
YAPTIRILAN ÇALIŞMALAR
50
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5.1-Rödövanslı Sahalar
o05.06.2004 Tarih ve 25483 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5177 sayılı
Kanunla getirilen düzenlemelerle, özel sektörün Zonguldak Havzasında rödövans yoluyla
üretim yapmasının önü açılmıştır. Böylece taşkömürü potansiyelimizin en iyi şekilde
değerlendirilmesi ve üretimin artırılması ile yaratılacak istihdam marifetiyle bölge
ekonomisi canlandırılmıştır.
o Bu kapsamda 31 taşkömürü, 2 kuvars kumu ve 1 adet de boksit olmak üzere toplam 34
saha rödövans yoluyla özel sektör işletmeciliğine açılmıştır. Rödövanslı sahaların
tamamında
2013üretim
yılı sonu
itibariyle
598.500
Bu sahalardaki
miktarları
ile rödevans
geliri ton taşkömürü üretimi gerçekleştirilmiştir
ÜRETİM (Ton)
YILLAR
1989-2009
2010
2011
2012
2013
Kömür
Şiferton
Boksit
Kuvars kumu
4.612.579
16.181
305.692
-
883.073
33.278
1.026.732
72.048
835.157
21535
72.517
598.500
31.714
31.518
Rödövans Geliri ($)
51.862.865
9.611.948
14.789.915*
15.225.007*
10.229.065*
* Tahakkuk edilen rödövans geliri TL.
51
KANDİLLİ – HEMA A:Ş
BBAĞLIK İNAĞZI– SOMA A:Ş
GELİK GÜNEY DİK KANAT – DEMİR
MADENCİLİK A.Ş
AMASRA –B HEMA
1.490 km2
5.395 km2
5252
52
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5.1-Rödövanslı Sahalar
Amasra B Sahası
–400/-1200 m kotları arasında 375 milyon ton taşkömürü rezerv mevcuttur.
İhale tarihi
Kazanan firma
: 14.02.2005
: Hema End. A.Ş
Kademeli olarak 3,6 milyon ton üretime ulaşılarak 20 yıllık sözleşme süresince
toplam 56 milyon ton
kömür üretilecektir.
Firma Amasra-B sahasında her biri 8 m çapında 1 adet havalandırma kuyusu, 1 adet
kömür ihraç
kuyusu ve 1 adet servis kuyusu olmak üzere toplam
etmiştir. Firma kuyu
3 adet derin kuyu tesis
akrosaj galerileri ve kat hazırlıklarını sürdürmektedir. Bu kapsamda toplam 3.212 m
galeri sürmüştür.
53
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5.1-Rödövanslı Sahalar
Alacaağzı Kandilli Sahası
+100/-300 arasında yaklaşık 13 milyon ton taşkömürü rezervi mevcuttur.
İhale tarihi
: 24.01.2005
İhaleyi kazanan firma
: Hema Endüstri A.Ş
Sözleşme süresi
: 20 yıl
24.01.2005 tarihinde yapılan ihale sonucu sahayı 20 yıl süre ile işletmek üzere alan Hema Endüstri
A.Ş. İle Kurumumuz arasında sözleşme imzalanmıştır. Firmanın hazırlamış olduğu projeler
onaylanmış, yer teslimi yapılmıştır.
Sahada yaklaşık 13 milyon ton rezerv mevcut olup, firma sözleşme süresi boyunca toplam 8
milyon
ton üretim taahhüdünde bulunmuştur. Sahada yaklaşık 800 kişi istihdam edilmektedir. Alacaağzı
Kandilli -300 kotu üzeri sahasında bugüne kadar 956.272 ton üretim yapılmıştır.
54
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5.1-Rödövanslı Sahalar
Bağlık-İnağzı Sahası
Bu proje ile 136 milyon ton koklaşabilir taşkömürünün özel sektör tarafından üretilerek ülke
ekonomisine kazandırılması amaçlanmıştır.
İşletmeye alınma süresi; 2 yıl sahanın etüdü ve işletme projesi hazırlama, 4 yıl hazırlık dönemi olmak
üzere 6 yıldır. Toplam 36 yıl süreli olarak 10.10.2011 tarihinde ihalesi yapılan Bağlık-İnağzı sahasının
ihalesini Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Kazanmıştır. Firma 92 milyon ton üretim taahhüdünde
bulunmuştur. Ödeyeceği rödövans bedeli 15,50 TL/ton’dur.
Firma mevcut durumda “Saha etüdü ve proje hazırlama” faaliyetlerini sürdürmektedir.
Gelik Dik Kanat Sahası
Karadon Taşkömürü İşletme Müessesesi Gelik İşletmesinin 1 Nolu Fayın güneyinde kalan dik damarlar
yaklaşık 23 milyon ton rezerv ile üçüncü şahıslar tarafından işletilmek üzere Gelik Güneyi Senklinal
Dikkanat-A Sahası olarak 13.06.2012 tarihinde yapılan ihaleyi Demir Madencilik A.Ş kazanmıştır.
İşin süresi; 1 yılı proje hazırlama dönemi ve en az 4 yılı hazırlık dönemi olmak üzere toplam 25 yıldır.
Firma 22,6 milyon ton üretim taahhüdünde bulunmuştur. Ödeyeceği rödövans bedeli 31 TL/ton’dur.
55
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
5.2 Kömür Kaynaklı Metan Gazı Arama Ve İşletme Projesi
(Coal Bed Methane Cbm)
1.Saha
Gelir Payı : %17,4
2.Saha
Gelir Payı :
%10
Tahmini Rezerv:
60 Milyar M3
Havzada kömürlü seriler içerisinde bulunan ve işletmecilik esnasında tehlike arz ettiği için
ortamdan uzaklaştırılması gereken metan gazının üretimden önce dışarı alınması, ortamdan
çekilen gazın kullanıma sunularak kuruma ve ülke ekonomisine katkıda bulunması amacıyla
Kömür Kaynaklı Metan Gazı Araştırma ve İşletme Projesi (Coal Bed Methane) ihale
56
edilmiştir.
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
24.01.2005 tarihinde yapılan ihaleyi Hema Doğal Enerji Kaynakları
08.03.2005 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.
A.Ş. kazanmış ve firma ile
Çalışma süresi; 2 yıl arama ve 15 yıl işletme safhası olmak üzere toplam 17 yıldır. Firma % 17,4
oranında, rödevans payı ödeyecektir. Bugüne kadar 10 ayrı sondaj tamamlanmıştır. Bu sondajlardan 5
adedinde çatlatma işlemleri yapılmıştır. Ticari olarak metan gazı üretimi için çalışmalar sürdürülmektedir.
Ayrıca 2 no.lu saha için 21.11.2011 tarihinde tekrar ihaleye çıkılmıştır. İhaleyi Delta Uluslararası İnşaat
Sanayi ve Tic Ltd.Şt. kazanmıştır. Firma ile 9 Şubat 2012 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Firma 2 no.lu
saha için % 10 oranında, rödövans payı ödemeyi taahhüt etmiştir.
Projenin etüt ve arama dönemi 3 yıldır. Firma başarılı olması durumunda işletme dönemine geçecektir.
İşletme dönemi 30 yıldır. İşletme döneminde ticari bir gaz üretemeyen firma aylık 5000 ABD doları ceza
ödeyecektir.
5.3- Maden Ocaklarından Aspiratörle Emilen Hava İçindeki Metan Gazından Enerji Üretimi
Projesi (Ventilation Air Methane VAM)
Kurumumuz taşkömürü üretim faaliyetleri esnasında ocak içinden aspiratörle emilen hava içindeki metan gazının
kurulacak tesiste yakılarak elde edilecek elektrik enerjisi yanında sıcak buhar
( prosesten alınan ) ve CO2
üretimine de imkan sağlamak ve aynı zamanda CO2 den 23 kat daha fazla sera etkisi yapan zararlı metan gazının
atmosfere salınımını önlemek amacıyla 21.11.2011 tarihinde ihaleye çıkılmıştır. İhaleyi METANOKS Elektrik Üretim
A.Ş kazanmıştır. Firma ile 8 Şubat 2012’de sözleşme imzalanmıştır.
Proje öncelikle Amasra + 40 pervane sahası içinde başlatılacaktır, Amasra ‘da başarı sağlandığı takdirde Kuruma ait
diğer pervaneler için de değerlendirilecektir. Firma %10,2 rödövans payı ödemeyi taahhüt etmiştir.
57
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
HEDEF:
Devam eden ve hazırlık aşamasındaki projelerin gerçekleştirilmesi ile ;
1. Devreye alınan derin kuyular ve sürdürülmekte olan ana kat hazırlıklarının
tamamlanması ile ana alt yapı hazırlıkları gelecek 30 yıl hizmet verecektir.
2. TTK tarafından 5 milyon ton, özel sektörce 5 milyon ton olmak üzere, toplam
10 milyon ton/yıl üretim gerçekleştirilecektir.
3. 4 milyon tonun üzerinde koklaşabilir kömür üretilerek ülkemiz Demir-Çelik
sektörü ihtiyacının büyük bir kısmı havzadan karşılanabilecek ve bu sektörde
dışa bağımlılık azaltılacaktır.
4. Yeniden Yapılandırma Çalışmaları birbirini tamamlayıcı niteliktedir. Tüm bu
çalışmalar sonucunda Hazineye olan yükümüz azaltılarak başabaş noktasına
ulaşılacaktır.
58
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
59
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
6- SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
6.1 -İşçi Eksikliği
Kurumuzun yeniden yapılanma programının temel hedefi üretim artışının sağlanarak
kısa dönem içinde 5 milyon ton/yıl üretim seviyesine ulaşmaktır. Bu hedefe ulaşabilmek
için işçiliğin belirlenen norm kadro yer altı 12000, yerüstü 2000 olmak üzere toplam
14000 seviyesinde tutulması gerekmektedir. Bu nedenle mevcut durumda ihtiyaç olan
işgücü açığının ivedilikle giderilerek norm kadro seviyesine gelinmesi, bu seviyenin
korunması için ise her yıl ihtiyaç olacak şekilde işçi alımı yapılması önem arz etmektedir.
Bunun için işçi alımlarında bürokratik işlemlerin en aza indirilerek işçiliğin norm kadro
seviyesinde tutularak sürdürülebilir bir istihdam politikasının oluşturulması
gerekmektedir.
. Bu nedenle gerek mevcut yapının korunması gerekse yeni yatırımlara paralel olarak
yeraltında üretime destek gayesiyle bu işlerin sağlıklı ve güvenli bir şekilde yapılması
gerekmektedir. Bu eksiğin bir an önce kapatılması zorunluluk arz etmektedir.
Mevcut durumda faaliyetlerin yürütülmesi ve üretimin idamesi açısından acil olarak
1500 pano ayak üretim işçisi ile 1000 üretime destek işçisi olmak üzere toplam 2500
işçiye ihtiyaç bulunmaktadır
60
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
6- SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
6.2- Rödevans İşletmeciliği Sorunları
3213 Sayılı Maden Kanunu ve Bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin 05.06.2004
tarih ve 25483 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5177 Sayılı Kanuna
ilave edilen Ek Madde-1 ile 3867 Sayılı Ereğli Kömür Havzasındaki Ocakların Devletçe
işletilmesi hakkında Kanun ile Devletçe İşlettirilmesi kararlaştırılan Ereğli Kömür
Havzasındaki Madencilik Faaliyetleri, bu kanun kapsamına alınmış ve sınırları Bakanlar
Kurulu Kararı ile belirlenen Ereğli Kömür Havzasındaki taşkömürlerini işletmeye ve
hukuku uhdesinde kalmak şartıyla işlettirmeye Türkiye Taşkömürü Kurumu yetkili
kılınmıştır.
Kurumumuz imtiyaz sahası içerisinde bulunan ancak; kamu kaynağı aktarılmaması
nedeniyle işletilemeyen ya da Kurumumuzca işletilmesi ekonomik olmayan veya daha
önce çalışılıp terk edilen sahalardaki küçük ölçekli taşkömürü rezervlerinin, gerek ülke
ekonomisine kazandırılması ve yeni istihdam olanakları yaratılması, gerekse kaçak
kömür işletilmesi faaliyetlerinin önlenebilmesi açısından, rödövans karşılığı
işlettirilmesinin önündeki hukuki engeller, Maden Kanununda yapılan değişikliklerle
ortadan kaldırılmıştır.
61
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
6- SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
6.2- Rödevans İşletmeciliği Sorunları
Bu düzenlemeyle Kurumumuzun 3867 Sayılı Kanun ile kazanılmış hakları güvenceye
alınmıştır.
Ancak, uygulamada ortaya çıkan sorunlar nedeniyle RÖDÖVANS İŞLETMECİLİĞİ,
KURUMUMUZ ALEYHİNE sonuçlar doğurmaya başlamıştır.
Şöyle ki: Kurumumuzun ruhsat alanında, hukuku Kurumumuz uhdesinde kalmak
kaydıyla bağımsız bir işyeri sahibi olarak faaliyetlerini sürdürmekte olan rödövanslı
saha işletmecileriyle imzalanan sözleşmelerde, firmaların yükümlülükleri ve
sorumlulukları çok açık olarak ifade edilmiş olmasına rağmen, Maden Kanunu ve
Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde, “MADEN İŞYERLERİNDEKİ TÜM
SORUMLULUKLARIN RUHSAT SAHİBİNE AİT OLACAĞINA” ilişkin hükümler
nedeniyle önemli sonuçlar doğuracak hukuki ve idari sorunlara muhatap olunmaktadır.
Bu sorunun çözümlenmesine ilişkin olarak, Maden Kanunu ve Maden Kanunu
Uygulama Yönetmeliğinde yapılması önerilen değişiklik taleplerimiz 12/11/2013 tarih
ve 111/3380 sayılı yazımızla Bakanlığımıza arz edilmiştir.
62
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
6- SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
6.3- Limanlar
3241 Sayılı Kanunda belirtilen ve işletme yetkisi Kurumumuza ait olan inhisarların
gerektiğinde kurumumuz tarafından üçüncü şahıslara işlettirilebilmesini teminen
amacına yönelik olarak hazırlanan Ereğli şirketinden alınan demiryolu ve madenlerle
Kozlu ve Kilimli demiryollarının işletilmesi ve havzadaki deniz işlerinin inhisar altına
alınması hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı taslağı
Bakanlığımızın 26 haziran 2013 tarih ve 4415 sayılı yazısı ile başbakanlığa
gönderilmiştir.
63
TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ARZ OLUNUR…
64