Transcript Bütçe Harcama Süreci

BÜTÇE HARCAMA SÜRECİ
Faysal ÖZCAN
Maliye Bakanlığı
Bütçe Başkontrolörü
[email protected]
Harcama Süreci

Harcama Yetkisi ve Harcama Talimatı

Giderin Gerçekleştirilmesi

Ön Mali Kontrol

Ödeme

Denetim
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
2
Harcamanın İdari Organizasyonu
Maliye Bakanlığı
(Genel bütçeli
idareler için)
ÜST YÖNETİCİ
**Harcama Birimi**
Harcama Yetkilisi
(Harcama Talimatı)
Mali Hizmetler Birimi
Muhasebe Birimi
İç Denetim Birimi
Birim Yöneticisi
Muhasebe
yetkilisi
İç Denetçiler
(Ödeme)
(Denetim)
İç Kontrol
Sorumlusu
Gerçekleştirme
Görevlileri
(Giderin Gerçekleştirilmesi)
(ön mali kontrol)
(Ön mali Kontrol)
Harcama süreci
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
Harcama sonrası
Denetim
3
Harcama Birimi
Kamu idaresi bütçesinde
ödenek tahsis edilen ve
harcama
yetkisi bulunan
birim
KURUM
ADI :
KURUMSAL
SINIFLANDIRMA
Analitik
bütçe
sınıflandırmasının üçüncü ve
dördüncü düzeyinde yer alan
birimler bütçeyle ödenek
tahsis
edilen
harcama
birimlerini ifade eder.
I
II
10
01
III
AÇIKLAMA
IV
02
01
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
4
Harcama Yetkilisi
KURUM
ADI :
Genel Kural


Bütçeyle ödenek tahsis edilen
her bir harcama biriminin en üst
yöneticisi harcama yetkilisidir.
Analitik bütçe sınıflandırmasının
üçüncü ve dördüncü düzeyinde
yer alan birimlerin en üst
yöneticileri harcama yetkililerini
ifade etmektedir.
KURUMSAL
SINIFLANDIRMA
I
II
10
01
III
AÇIKLAMA
IV
02
01
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
5
Harcama Yetkilisi
Özel durum 1
Merkez dışı birimlerde harcama yetkililiği
Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri merkez dışı birimlerine
ödenek gönderme belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler. Ödenek
gönderme belgesiyle ödenek gönderilen merkez dışı birimlerin en üst yöneticisi
harcama yetkilisidir.
 Malmüdürlüklerinde ve ilçe özel idarelerinde harcama yetkilisi kaymakamdır.
 Çeşitli bakanlık ve kuruluşlara bağlı; ilköğretim, ortaöğretim ve dengi okullar,
başkanlık, hastane, dispanser, sağlık ocağı, sağlık merkezi, müze ve
kütüphaneler, ceza ve tevkif evleri gibi birimlere ödenek gönderme belgesi ile
ödenek gönderilmesi halinde bu birimlerin okul müdürü, başhekim, tabip,
başkan, müdür gibi unvanlara sahip en üst yöneticileri harcama yetkilisidir.

7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
6
Harcama Yetkilisi
Özel durum 1
Merkez dışı birimlerde harcama yetkililiği
Ödenek Gönderme Belgesiyle
Ödenek Gönderilen Birim
Harcama Yetkilisi
Bölge Müdürlükleri veya eşdeğer birimler
Bölge Müdürü veya eşdeğer yetkili
İl Müdürlükleri veya eşdeğer birimler
İl Müdürü veya eşdeğer yetkili
İlçe Müdürlükleri veya eşdeğer birimler
İlçe Müdürü veya eşdeğer yetkili
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
7
Harcama Yetkilisi
Özel durum 2
Harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idarelerde
harcama yetkililiği
Bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde
harcama yetkililiği
 Bu
durumlarda harcama yetkisi, üst yönetici veya üst yöneticinin
belirleyeceği kişiler tarafından; mahallî idarelerde İçişleri Bakanlığının,
diğer idarelerde ise Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine
yürütülebilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
8
Harcama Yetkilisi
Özel durum 3
Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu,
icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite
kararıyla yapılan harcamalarda harcama yetkililiği

Bu durumda harcama yetkisi ve sorumluluk kurul, komite
veya komisyona ait olacaktır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
9
Harcama Yetkilisi
Özel durum 4

İlgili mevzuatında özel olarak belirlendiği
haller dışında, harcama yetkilileri aynı
zamanda ihale yetkilisi olacaktır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
10
Harcama Yetkilisi
Özel durum 5
yetkililiği ve muhasebe
yetkililiği
görevleri
aynı
kişide
birleşemez
 Harcama
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
11
Harcama Yetkilisi
Düzenleyici Yetki
Harcama yetkililerinin belirlenmesinde Maliye
Bakanlığının düzenleme yetkisi

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde; idareler, merkez ve merkez dışı
birimler ve görev unvanları itibarıyla harcama yetkililerinin belirlenmesine,
harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde birleştirilmesine ve
devredilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
12
Harcama Yetkisinin Birleştirilmesi

Bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerinin
harcama yetkisi (teşkilat yapısında üst yönetici ile harcama birimleri
arasında yönetim kademesi yer almak şartıyla) harcama türleri
itibarıyla kısmen veya tamamen bir üst yönetim
kademesinde birleştirilebilir.

Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanlığının, sosyal
güvenlik kurumlarında ilgili bakanlığın, mahalli idarelerde ise İçişleri Bakanlığının
uygun görüşü ve üst yöneticinin onayı gereklidir.

Üst yönetici ve yardımcılarına harcama yetkisinin birleştirilmesi suretiyle harcama
yetkisi verilemez.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
13
Harcama Yetkisinin Devri

Merkez teşkilatında yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar hiyerarşik
olarak bir alt kademedeki yöneticilere,

Merkez dışı birimlerde yardımcılarına,

Belediye ve il özel idareleri ile bunlara bağlı idarelerde yardımcılarına,
yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere,

Mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkisini birlik genel
sekreteri, birlik müdürü veya birim amirlerine,
kısmen veya tamamen devredebilirler.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
14
Harcama Yetkisinin Devri

Harcama yetkilileri, harcama yetkilerini, üst
yöneticiden onay almak suretiyle, idarenin destek
hizmetlerini
yürüten
birim
yöneticilerine
devredebilirler.

Bu durumda devredilen yetki ihale yetkisiyle
sınırlıdır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
15
Harcama Yetkisinin Devri

Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi
devredenin idarî sorumluluğunu ortadan
kaldırmaz.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
16
Harcama Yetkisi Devrinin Şartları

Yetki devri yazılı olmak zorundadır.

Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş
olmalıdır.

Harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri
alınması mali hizmetler birimine ve muhasebe
yetkilisine, merkez teşkilatında ayrıca üst
yöneticiye, yazılı olarak bildirilmelidir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
17
Yetki Devrinin Sınırı

Her bir harcama işlemi itibarıyla, mal ve hizmet
alımlarında ikiyüzellibin Yeni Türk Lirasını, yapım
işlerinde ise birmilyon Yeni Türk Lirasını aşan
harcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde
devredilemez.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
18
Harcama Yetkisinin Sınırı-1

Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar
çerçevesinde, vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest
bırakma oranlarına göre kullanılır.

Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman
programlarını hazırlar ve harcamalarını bu programa uygun olarak
yaparlar.

Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama
yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar
doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile
diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır.

Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
19
Harcama Yetkisinin Sınırı-2

Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek
gönderme belgesiyle kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise
tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir (md.31).

Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez
(md.26).

Yüklenme süresi mali yılla sınırlıdır (md.26) (ertesi yıla geçen
yüklenmeler md.27, gelecek yıllara yaygın yüklenmeler md.28).

Harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine
getirilmesi amacıyla kullanılır (md.13).
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
20
Harcama Talimatı

Bütçeden harcama yapılabilmesi, harcama
yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle
mümkündür.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
21
Giderin Gerçekleştirilmesi
Harcama Talimatı

Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak
işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği,
gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli
olanlara ilişkin bilgiler yer alır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
22
Giderin Gerçekleştirilmesi

Harcama Talimatı; kamu ihale mevzuatına tabi
olmayan bir giderin idare adına geçici veya kesin
olarak ödenebilmesi için düzenlenen belgeyi,

Onay Belgesi; ihale usulüyle yapılacak alımlarla
ilgili olarak ihale mevzuatında standart form olarak
belirlenen belgeyi
ifade eder.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
23
EK-1
İHALE ONAY BELGESİ
İHALEYİ YAPAN İDARENİN ADI
BELGE TARİH VE SAYISI
[ihale yetkilisinin unvanı]
MAKAMINA
İHALE İLE İLGİLİ BİLGİLER
İŞİN TANIMI
İŞİN NİTELİĞİ
İŞİN MİKTARI
Yaklaşık Maliyet
Kullanılabilir Ödenek Tutarı
Yatırım Proje Numarası (varsa)
Bütçe Tertibi (varsa)
Avans Verilecekse Şartları
İhale Usulü1
İlanın Şekli ve Adedi
Ön Yeterlik/İhale Dokümanı Satış Bedeli
Fiyat Farkı Ödenecekse Dayanağı
Bakanlar Kurulu Kararı
İHALE İLE İLGİLİ DİĞER AÇIKLAMALAR
2
ONAY
Yukarıda belirtilen hizmetin alınması
için ihaleye çıkılması hususunu
onaylarınıza arz ederim
..../..../....
Uygundur
..../..../....
İhale Yetkilisi3
Adı SOYADI
Unvanı
İmzası
Adı SOYADI :
Unvanı
:
EK: İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli
1
4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılacak ihalelerde ilan yapılmaması durumunda davet edilen
istekli listesi bu belgenin ekinde belirtilecektir.
2
Bu kısımda diğer açıklamaların yanında yaklaşık maliyeti eşik değerlerin altında olan ihalelerin, sadece yerli isteklilere açık olup
olmadığı; yaklaşık maliyeti eşik değerlerin üzerindeki ihalelerde yerli istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanıp
sağlanmayacağına ilişkin hususlar belirtilecektir.
3
İhale yetkilisinin kurul olması halinde, üyelerin adı soyadı yazılarak imzalanacaktır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim
Programı
(2. Dönem)
24
Giderin Gerçekleştirilmesi
Tanım

İş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara
uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin,
görevlendirilmiş
kişi
veya
komisyonlarca
onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin
düzenlenmesidir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
25
Giderin Gerçekleştirilmesi

Giderlerin
gerçekleştirilmesi;
harcama
yetkililerince
belirlenen
görevli
tarafından
düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama
yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine
ödenmesiyle tamamlanır.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
26
Giderin Gerçekleştirilmesi
Gerçekleştirme Görevlileri

Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı
üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin
alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin
yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli
belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
27
Giderin Gerçekleştirilmesi
Gerçekleştirme Belgeleri

Gerçekleştirme belgelerinin şekil ve türleri (kamu borç yönetimine ilişkin
olanlarda Hazine Müsteşarlığının uygun görüşünün alınması kaydıyla) ;

merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanlığınca,

mahallî idareler için İçişleri Bakanlığınca,

sosyal güvenlik kurumları için de bağlı veya ilgili oldukları bakanlıklar
tarafından,
Maliye Bakanlığının uygun
yönetmeliklerle belirlenir.
görüşü
alınmak
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
suretiyle
çıkarılacak
28
Ön Mali Kontrol
Kapsam

Mali karar ve işlemler üzerinde gerçekleştirilen bir
kontroldür.

Mali mevzuata uygunluk ile ekonomiklik, verimlilik ve
etkinlik esaslarına uygunluk yönlerinden gerçekleştirilir.

Ön mali kontrol, mali karar ve işlemlerin hazırlanması,
yüklenmeye girişilmesi, iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi
ve belgelendirilmesinden oluşur.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
29
Ön Mali Kontrol
Sorumlu birimler

Ön mali kontrol, harcama birimleri ve mali
hizmetler birimi tarafından gerçekleştirilir
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
30
Ön Mali Kontrol
Harcama Birimlerinde;

Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi ve eki
belgeler üzerinde ön malî kontrol görevi (Süreç
kontrolünü de sağlayacak şekilde), Harcama
yetkilileri
tarafından
ödeme
emri
belgesi
düzenlemekle
görevlendirilen
gerçekleştirme
görevlileri tarafından yerine getirilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
31
Ön Mali Kontrol
Mali Hizmetler Biriminde;

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Esas ve
Usullerde belirtilen mali karar ve işlemler ile
idarenin düzenlemelerinde yer alan mali karar ve
işlemler ön mali kontrole tabidir.

Malî hizmetler biriminde ön malî kontrol yetkisi
malî hizmetler birimi yöneticisine aittir. Bu
yetkisini sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yazılı
olarak yardımcısına veya birimin iç kontrol alt
birim yöneticisine devredebilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
32
Ön Mali Kontrol
Kontrol Usulü:

Malî karar ve işlemin uygun görülmesi halinde, dayanak
belgenin üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür”
şerhi düşülür veya yazılı görüş düzenlenir.

Malî karar ve işlemin uygun görülmemesi halinde ise
nedenleri açıkça belirtilen bir görüş yazısı yazılır.

Mevzuatına uygun olarak giderilebilecek nitelikte eksiklikleri
bulunan malî karar ve işlemlerde, bu eksiklikler ve nasıl
düzeltilebileceği hususları belirtilmek ve bunların düzeltilmesi
kaydıyla işlemin uygun görüldüğü şeklinde yazılı görüş
düzenlenebilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
33
Ödeme
gerçekleştirilmesi, tutarın
hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.
 Giderlerin
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
34
Ödeme
Ödeme bir muhasebe hizmetidir.
Muhasebe Hizmeti

Gelir ve alacakların tahsili,

Giderlerin ve borçların ödenmesi,

Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetin alınması, saklanması,
ilgililere verilmesi, gönderilmesi,

ve diğer tüm mali işlemlerin
kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemleridir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
35
Ödeme
Ödeme muhasebe birimi tarafından yapılır.
Muhasebe Birimi, muhasebe hizmetlerinin
yapıldığı birimdir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
36
Ödeme
Muhasebe Yetkilisi:
Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve
muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu,
usulüne göre atanmış sertifikalı yöneticidir.
Memuriyet kadro ve unvanlarının muhasebe
yetkilisi niteliğine etkisi yoktur.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
37
Ödeme
Ödeme Kontrolü:

Muhasebe yetkilileri ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;




Yetkililerin imzasını,
İlgili mevzuatında sayılı belgelerin tamam olmasını,
Maddi hata bulunup bulunmadığını,
Hak sahibinin kimliğini
kontrol etmekle yükümlüdürler.
Bu hususlarda hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
38
Ödeme
Bütçeleştirilmiş borçlar:

Bir taahhüde ve harcama talimatına dayanmayan
giderlere ilişkin olup bütçede ödeneği öngörülmüş
olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneği
bulunmayan giderler; dayanağını oluşturan harcama
belgeleri de eklenmek suretiyle usûlüne göre
gerçekleştirilerek ilgili hesaplara alınır ve
ödeneğinin gelmesini müteakip ödenir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
39
Ödeme
Bütçe Emaneti:

Ödeme emri belgesine bağlandığı halde
ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak
emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
40
Ödeme
Bütçe emanetinden ödeme:

Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri
karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına
alınma sırasına göre ödenir.

Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine
ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay
ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı
borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi
ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet
hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
41
Ödeme
Ön ödeme:

Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin
saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile
gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek
ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi
açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir.

Sözleşmesinde belirtilmek ve yüklenme tutarının yüzde
otuzunu geçmemek üzere, yüklenicilere, teminat karşılığında
bütçe dışı avans ödenebilir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
42
Ödeme
Ön ödemede düzenleme yetkisi:

Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde ön ödeme şekilleri,
devir ve mahsup işlemleri, yapılacak ön ödemelerin idareler ve gider
türleri itibarıyla miktarı ve oranlarının belirlenmesi, zorunlu hallerde
yapılacak harcamalar için ön ödemenin tutarı ve mahsup süresi,
mutemetlerin görevlendirilmesi ve diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar
Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.

Diğer kamu idarelerinde ön ödemeye ilişkin usul ve esaslar ilgili madde
hükümleri dikkate alınmak suretiyle ilgili mevzuatlarında düzenlenir.
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
43
HARCAMA SÜRECİ
Bütçe Kanunu
(Ödenekler)
AHP/AFP
(Ödeneklerin
Serbest Bırakılması)
Harcama Talimatı
(Harcama Yetkilisi)
Gerçekleştirme İşlemleri
Harcama Yetkilisinin
Onayı
Mali Hizmetler Biriminde
Ön Mali Kontrol
(Fiyat araştırması, İhale, Maaş
Bordrolarının Düzenlenmesi v.s.)
Ödenek Gönderilmesi
(Taşra ve Yurtdışı)
Ödeme Emri Belgesinin
Düzenlenmesi
(Ön Mali Kontrol)
Muhasebe Yetkilisince
Ödeme
Denetim
7. Grup İç Denetçi Eğitim
Programı (2. Dönem)
44
Denetim
İç
Denetim
Dış
Denetim
7. Grup İç Denetçi Eğitim Programı
(2. Dönem)
45