Transcript Sunum

BELEDİYELER VE BELEDİYE
ŞİRKETLERİ ARASINDAKİ MALİ
İLİŞKİLER
Balamir GÜNDOĞDU
Genel Sekreter Yardımcısı
SUNUMA İLİŞKİN KONU BAŞLIKLARI
1- BELEDİYELERİN ŞİRKET KURMA YETKİLERİ
2- ŞİRKET KURULMASINDA İZLENECEK PROSEDÜR
3- İHALE YASASI VE BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DURUMU
4- ŞİRKETLERDEN BELEDİYELERE NAKİT AKTARIMI
5- BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE SERMAYE ARTIŞI
6- BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ
1- BELEDİYELERİN ŞİRKET KURMA YETKİLERİ
5216 Sayılı Yasa:
“Şirket Kurulması” başlıklı 26 ncı maddesinde; “ Büyükşehir
Belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta
belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir…..”
“Büyükşehir Belediyesinin Giderleri” başlıklı 24/g maddesinde; “ Belediyenin
kuruluşuna katıldığı şirket kuruluş ve birliklerle ilgili ortaklık payı ….”
5393 Sayılı Yasa:
“Şirket Kurulması” başlıklı 70 inci maddesinde; “ Belediye kendisine verilen
görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre şirket
kurabilir.”
“Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18/i maddesinde; “… 6762 sayılı
TTK’na tabi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye
artışına … karar vermek.”
1- BELEDİYELERİN ŞİRKET KURMA YETKİLERİ
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu:
“Tüzel Kişiler” başlıklı 16 ncı maddesinde; “(1) Ticaret şirketleriyle, amacına
varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları
gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere
Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan
kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar.
(2) Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri ile kamu
yararına çalışan dernekler ve gelirinin yarısından fazlasını kamu görevi niteliğindeki
işlere harcayan vakıflar, bir ticari işletmeyi, ister doğrudan doğruya ister kamu hukuku
hükümlerine göre yönetilen ve işletilen bir tüzel kişi eliyle işletsinler, kendileri tacir
sayılmazlar.
4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun:
“Mahalli İdarelerde Özelleştirme Uygulamaları” başlıklı 26 ncı maddesinde;
“…Belediyeler ve diğer mahalli idareler ile bunların kurdukları birlikler tarafından
ticari amaçla faaliyette bulunmak üzere ticari kuruluşlar kurulması, mevcut veya
kurulacak şirketlere sermaye katılımında bulunması, Bakanlar Kurulu'nun iznine
tabidir.”
2- ŞİRKET KURULMASINDA İZLENECEK PROSEDÜR
A- Belediye Meclis Kararı Alınması:
Belediyelerin şirket kurabilme prosedürü İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler
Genel Müdürlüğünün 2008/31 sayılı Genelgesinde sayılmış ancak bu Genelge Danıştay 8
inci Dairesinin E. 2008/4976 K. 2010/1108 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
Ancak belgesiz ve dosya hazırlanmadan şirket kurulamayacağına göre Bakanlık genelgede
belirtilen belgeleri yinede talep etmek zorunda kalmaktadır.
Genelgede;
1- Şirketin kurulması, devir alınması veya sermaye katılım miktarının
belirlenmesine dair meclis kararı,
2- Kurulacak şirkete ait gerekçe raporu, amaç ve faaliyet konusu,
3- Mevcut şirkete ortak olunacaksa, bu şirkete ait bilanço,
4- Kurulacak , devir alınacak veya sermaye katılımında bulunacak şirketin ana
sözleşmesi veya taslağı,
5- Kurulacak şirkete ait fizibilite etüdü,
6- Talepte bulunan idarenin müracaat tarihi itibarıyla genel mizanı,
7- Bedelsiz devir söz konusu ise ilgili şirketin bilançosu,
İstenmektedir.
2- ŞİRKET KURULMASINDA İZLENECEK PROSEDÜR
B- Bakanlar Kurulu Kararı Alınması:
Belediyelerin şirket kurabilmeleri 4046 sayılı
Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 26
ncı maddesi gereğince Bakanlar Kurulu’nun iznine
tabi kılınmıştır.
Belediyeler, şirket kurulmasına ilişkin dosyayı ikmal
ederek Bakanlar Kurulu Kararı alınmak üzere
İçişleri Bakanlığına sunmak zorundadırlar.
2- ŞİRKET KURULMASINDA İZLENECEK PROSEDÜR
C- Bedelsiz ya da hibe yoluyla şirket edinilmesi
İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğinin 24.05.2010 tarih ve
7897 sayılı görüşünde;
“…Danıştay 8 inci Dairesinin 05.03.2010 tarihli ve E.2008/4976,
K.2010/1108 sayılı Kararında; bedelsiz veya hibe yoluyla şirket
edinilmesiyle ilgili olarak herhangi bir sınırlama olmadığı
doğrultusunda bulunduğu ve idarenin yargı kararlarına uymasının
yasal bir zorunluluk olduğundan bahisle, il özel idareleri ve
belediyelerin kurulmuş veya kurulacak şirketlere bedelsiz olarak pay
verilmek suretiyle hissedar olmaları veya mevcut bir şirketin hibe
yoluyla tüm mal varlığı ile bedelsiz olarak devralınması halinde 4046
sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun 26 ncı
maddesine göre Bakanlar Kurulu izni alınmasına gerek olmadığı,…”
belirtilmiştir.
3- İHALE YASASI VE BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DURUMU
4734 sayılı Yasa:
“Kapsam” başlıklı 2/d nci Maddesinde; “Aşağıda belirtilen idarelerin
kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile
yapım işlerinin ihaleleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür: d) (a), (b) ve (c) bentlerinde
belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından
fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler.
“İstisnalar” başlıklı 3/g maddesinde; “2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d)
bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve
hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları,
Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle
finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 6.629.154.-Türk Lirasını
aşmayan mal veya hizmet alımları,”
“İhale ve ön yeterlik dokümanının verilmesi” başlıklı 28 inci maddesinde; “ İhale ve ön
yeterlik dokümanı idarede bedelsiz görülebilir. Ancak, ön yeterlik veya ihaleye katılmak
isteyen isteklilerin bu dokümanı satın almaları zorunludur. (Ek cümle: 4/7/2012-6353/28
md.) İlan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanı sadece idare tarafından davet edilenlere
satılır. Doküman bedeli, basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek şekilde
idarelerce tespit edilir.”
3- İHALE YASASI VE BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DURUMU
5393 sayılı Yasa’nın 26 ncı Maddesi:
Büyükşehir Belediyeleri mülkiyeti veya tasarrufu altındaki;
-Hafriyat sahalarını,
-Sosyal tesisleri,
-Büfeleri,
-Otoparkları,
-Çay bahçelerini,
Belediye Meclisi kararı almak kaydı ile 2886 sayılı Kanuna tabi
olmaksızın ortağı olduğu şirketlere devredebilirler.
“MADDE 26 – …… Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu
ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin
belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin %
50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu
şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye
meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir.” (12 Nisan 2011 Tarihli Resmi Gazete
Sayı:27903)
4- ŞİRKETLERDEN BELEDİYELERE NAKİT AKTARIMI
5216 sayılı Yasa’nın 23/k Maddesi;
Büyükşehir Belediyelerinin ortak
olduğu şirketlerin net karları belediye
meclis kararı almak kaydı ile belediye
bütçesine aktarılabilir.
Büyükşehir belediyesinin gelirleri
Madde 23- k) Büyükşehir belediyesi iktisadî teşebbüslerinin safi hasılatından büyükşehir
belediye meclisi tarafından belirlenecek oranda alınan hisseler.
5- BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE SERMAYE ARTIŞI
Belediyelerin ortağı olduğu şirketlerde
sermaye artırımına gitmeleri halinde Bakanlar
Kurulu’ndan izin almalarına gerek yoktur. Bu
konuda Meclis Kararı almaları yeterli olacaktır.
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığının
13.02.1995 tarih ve 926 sayılı görüşü de bu
yöndedir.
6- BELEDİYE ŞİRKETLERİNİN DENETİMİ
Belediye Şirketlerinin Denetimi;
1- Belediye Başkanı,
2- Başbakanlık Müfettişleri,
3- Maliye Bakanlığı Denetim Elemanları,
4- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Denetim Elemanları
5- Sayıştay Denetçileri,
tarafından yapılabilir.
“TEŞEKKÜR EDERİM.”