Transcript Xây dựng kế hoạch lấy trẻ làm trung tâm

A. MỤC TIÊU
Sau bài học, học viên nắm được:
• Kỹ năng xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
• Kỹ năng xác định mục tiêu và lập kế hoạch cho một
hoạt động học.
B. TÀI LIỆU VÀ ĐIỀU KIỆN HỖ TRỢ
• Chương trình Giáo dục mầm non
• Hướng dẫn thực hiện chương trình GDMN
theo các độ tuổi
• Tài liệu tham khảo: Mục tiêu giáo dục năm; Kế
hoạch chủ đề, Kế hoạch tuần…..
• Máy chiếu, máy tính
• Giấy A0, bút dạ
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
• Hoạt động 1. Trao đổi
– Theo bạn loại kế hoạch nào trong các kế hoạch
giáo dục năm, tháng, tuần, ngày là quan trọng?
– Hãy giải thích tại sao?
– Các kế hoạch giáo dục đã thể hiện được quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm chưa?
Thông tin phản hồi
1. Kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là:
• Kế hoạch giáo dục căn cứ vào khả năng, nhu cầu
học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục
tiêu, nội dung cụ thể.
• Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của
quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo mọi cơ hội cho
trẻ được tham gia vào các hoạt động:
* Trải nghiệm: trẻ
được học qua
thực tế, qua việc
làm, qua khám
phá tìm tòi
* Giao tiếp:
Chia sẻ với
bạn và học từ
mọi người
* Suy ngẫm: suy
nghĩ và vận dụng
những điều đã lĩnh
hội được vào việc
giải quyết các tình
huống.
* Trao đổi: diễn
đạt và chia sẻ suy
nghĩ và mong
muốn
Giáo viên chỉ là
người tạo cơ hội,
hướng dẫn, gợi
mở giúp trẻ được
chiếm lĩnh kiến
thức
2. Vì sao phải XDKH lấy trẻ làm trung tâm
• Trẻ em vừa là đối tượng của hoạt động
• Trẻ em vừa là chủ thể của hoạt động
• Khi trẻ được tham gia trải nghiệm, giao tiếp,
chia sẻ  hoạt động giáo dục có hiệu quả nhất
• Con người thích khám phá những điều mới lạ 
nên dạy cái trẻ cần, điều mà trẻ thích. Vì vậy xây
dựng kế hoạch phải hướng vào trẻ, lấy trẻ làm
trung tâm
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TOÀN DIỆN CHO TRẺ
3
tháng
Thẩm mỹ
Tình cảmxã hội
Nhận thức
Ngôn ngữ
Sự phát triển của trẻ
(Sẵn sàng đến trường và bước vào đời)
Thể chất
6 tuổi
Khả năng lưu giữ thông tin của con người
Nghe, nhìn:
20%
Trao đổi ý kiến:
55%
Dạy lại cho người
khác: 90%
3. Việc xây dựng kế hoạch giáo dục rất
cần thiết vì:
– Giúp giáo viên dự kiến kế hoạch
– Chủ động tổ chức các hoạt động
Xây dựng kế hoạch
Kế hoạch
ngày, hoạt động
Hoạt động 2: Thảo luận
Giáo viên có những khó khăn gì
khi lập KHGD lấy trẻ làm
trung tâm
Thông tin phản hồi
• Để trẻ thực sự trở thành trung tâm của việc xây
dựng KHGD thì người gv cần có một quan điểm
xuyên suốt luôn luôn hướng vào trẻ, căn cứ vào
nhu cầu của trẻ để xây dựng KHGD và tổ chức các
HĐGD.
• Quá trình giáo dục (phát triển chương trình giáo
dục) đòi hỏi gv thực hiện các hoạt động sau:
- Xây dựng kế hoạch giáo dục
- Tổ chức thực hiện
- Đánh giá kết quả thực hiện để điều chỉnh kế
hoạch cho thời gian tiếp theo
Xây dựng kế hoạch giáo dục
(Mục tiêu, ND, HĐ, đồ dùng)
Đánh giá kết quả
thực hiện
Tổ chức HĐGD
(HĐ chơi, học,
LĐ, VS)
I. Xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm
1. Xác định mục tiêu:
Mục tiêu trong kế hoạch được xây dựng phải căn cứ
vào:
– Đặc điểm của trẻ:
• Khả năng
• Nhu cầu học tập
• Sở thích của trẻ
 Đó là kết quả được lựa chọn từ việc theo dõi,
quan sát trẻ hàng ngày, sau một tuần, một
tháng…
–Nội dung giáo dục theo từng độ tuổi (trong
chương trình giáo dục mầm non) để xác
định mục tiêu phù hợp:
• Khả năng, kinh nghiệm sống của trẻ
• Đáp ứng được yêu cầu của chương trình
• Phù hợp vói vùng miền, với trường lớp
của bạn
• XĐ mục tiêu luôn hướng vào trẻ, nghĩa là:
– Trẻ sẽ làm được gì?
– Trẻ sẽ như thế nào?
sau một năm học (kế hoạch năm),
sau 1 tháng (kế hoạch tháng)
sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần,
ngày).
• Do đó mục tiêu giáo dục nhất là mục
tiêu cho một bài (một nội dung) giáo
viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt
được, thực tế và có giới hạn về thời gian
để có thể dễ dàng xác định trong một
khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã
đạt được chưa.
Ví dụ. Mức độ cụ thể khi viết mục tiêu
Mục tiêu GD năm
Phát
thức
triển
Mục tiêu tháng
Mục tiêu giáo dục ngày
nhận Tháng 4 (chủ đề Hiện
Hoạt động ngoài trời: Quan
tượng tự nhiên)
sát hiện tượng thiên nhiên
Trẻ có khả năng
quan sát, so sánh,
phân loại, phán
đoán, chú ý, ghi
nhớ có chủ định
Quan sát, phán đoán
một số hiện tượng tự
nhiên đơn giản (trời
sắp mưa, trời nắng
to..)
- Kiến thức: Nhận ra biểu hiện
trời sắp mưa, trời nắng to, trời
mát
- Kỹ năng: quan sát, phán đoán
hiện tượng tự nhiên: Trời sắp
mưa, nắng to, trời mát
- Thái độ: có ý thức bảo vệ cơ
thể: Nếu biết trời sắp mưa,
nắng to thì không nên đi ra
ngoài nếu đi thì phải mang áo
mưa, đội mũ
2. Lựa chọn nội dung:
• Từ mục tiêu cụ thể hóa nội dung
• Nội dung:
– Cụ thể, trẻ muốn biết,
– Gẫn gũi,
– Phù hợp với vùng, miền.
• Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có
mục tiêu thì phải có nội dung. Một mục tiêu có thể
có 2-3 nội dung
3. Lựa chọn hoạt động giáo dục.
• Các HĐGD:
– Hoạt động chơi,
– Hoạt động học,
– Hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh,
– Hoạt động lao động
* Tổ chức các hoạt động giáo dục
• GV:
– Hướng dẫn, khuyến khích, gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hội
– Quan sát để đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết, tìm tòi,
khám phá qua những câu hỏi thắc mắc của trẻ.
• Trẻ tích cực, chủ động tham gia HĐ, làm việc theo cặp,
theo nhóm trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ, trình bày ý kiến
• Phương pháp, hình thức tổ chức, đồ dùng sử dụng phù
hợp, đúng lúc, đúng chỗ để kích thích sự tìm tòi, phám phá
của trẻ.
• Đặt câu hỏi phù hợp…
• Có hai dạng câu hỏi chính: Câu hỏi đóng và câu hỏi
mở:
– Câu hỏi đóng: để đánh giá ở mức độ ghi nhớ thông tin, đòi hỏi
tư duy rất ít (thường dùng trong phần giới thiệu bài hoặc kết
luận).
– Câu hỏi mở: là câu hỏi có nhiều đáp án đòi hỏi tư duy nhiều
(thường dùng trong phần giới thiệu và phát triển bài)
• Thế nào là câu hỏi tốt?
• Thế nào là câu hỏi hạn chế tư duy của trẻ”
• + Câu hỏi tốt tạo ra một thách thức, tìm kiếm
hiểu biết và tạo hứng thú cho trẻ.
• Để có được câu hỏi tốt giáo viên có thể làm như sau:
– Đặt ít câu hỏi hơn, nhưng câu hỏi phải khiến trẻ suy nghĩ, không
hỏi tràn lan.
– Dành thời gian để trẻ suy nghĩ trả lời.
– Không nên vội đánh giá, hãy động viên, khuyến khích để nhận
được câu trả lời tốt hơn từ trẻ.
– Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi.
– Trân trọng câu hỏi và câu trả lời của trẻ.
Ví dụ một số câu hỏi mở …
•
•
•
•
•
* Con nghĩ thế nào?
* Làm sao con biết?
* Tại sao con lại nghĩ như vậy?
* Nếu.. thì sao? Nếu không… thì sao?
* Theo con thì điều gì / cái gì sẽ xảy ra tiếp theo?
• Câu hỏi tốt thường là câu hỏi mở và có câu trả lời
mở, đòi hỏi sự tư duy, tạo được một điều mới mẻ,
ví dụ những câu hỏi như:
* Câu hỏi về so sánh: Hai hành động/ hai nhân vật/ hai bức tranh
này giống nhau ở chỗ nào?
• Câu hỏi về đánh giá:
+ Hành động nào tốt hơn? Vì sao?
+ Bức ảnh nào đẹp hơn? Vì sao?
+ Nhân vật nào xấu? Vì sao?
• Câu hỏi hạn chế tư duy của trẻ là những câu hỏi không
khuyến khích trẻ nỗ lực suy nghĩ học tập, ngược lại còn
làm cản trở hoạt động trí tuệ. Đó là những câu hỏi có
dạng:
– Những câu hỏi quá phức tạp, quá lớn, trừu tượng khiến trẻ
không thể trả lời được ví dụ: “Gió là gì?” “ Tại sao có gió?” “Mưa
là gì?” “ Ngày hôm qua là gì?”
– Những câu hỏi đóng và hẹp: “Đây là cái gì?”, “Kia là cái gì?”, “Cái
này màu gì”, “Hai bức tranh này có giống nhau không?”…
• GV cần biết tạo ra một sự cân bằng giữa những câu hỏi phải trả
lời ngắn với những câu hỏi mở.
• Để tạo ra các câu hỏi tốt gv cần lưu ý khi đặt câu hỏi:
– Phải chú ý đến mục đích của câu hỏi: hỏi để làm gì? Để
hướng dẫn, gợi mở hay để kiểm tra, đánh giá mức độ hiểu,
hỏi cái gì?
– Câu hỏi phải phù hợp với trình độ, khả năng để trẻ có thể trả
lời được và cố gắng để trả lời.
– Câu hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Phân bổ
câu hỏi cho tất cả các đối tượng trẻ: trẻ nhút nhát đến trẻ
tích cực.
– Nên dành thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi và sử dụng
ngôn ngữ, cử chỉ (ánh mắt, cười, gật đầu, vỗ tay…) để
khuyến khích, khen ngợi trẻ.
– Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi để học.
Hoạt động 3. Hoạt động nhóm
Lập kế hoạch
một hoạt động học
(soạn giáo án) lấy trẻ làm trung tâm
Đánh giá
hoạt
động
Xác định
mục tiêu
Tổ chức
dạy – học
Lập kế
hoạch
dạy học
1. Xác định mục tiêu:
• Mục tiêu của bài học: trẻ sẽ đạt được gì? Làm
được gì/hoặc sẽ trở nên như thế nào
• Mục tiêu đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được.
• Những từ nên dùng để viết mục tiêu như: nhận ra,
liệt kê, đếm, xây dựng, lựa chọn.. (kiến thức);
quan sát, so sánh, phân tích, kể, nói được …(kỹ
năng); có ý thức, tự giác, bảo vệ… (thái độ)
Mục tiêu có thể phân ra thành 3 phần
chính:
• Kiến thức: nhấn mạnh vào kết quả tư duy, trí tuệ
về hiểu biết, nhận thức
• Kỹ năng: chú trọng vào kỹ năng vận động như: nói,
sử dụng, chăm sóc, so sánh....
• Thái độ: chú trọng đến tình cảm, cảm xúc như mối
quan tâm, thái độ và sự đánh giá cao
2. Thiết kế các hoạt động
Các phần bài học
Mục đích
Giới thiệu bài
- Củng cố những kiến thức, kỹ năng đã
học dẫn dắt học sinh vào nội dung
của bài
- Cung cấp cho trẻ những kỹ năng cần
thiết đủ để hỗ trợ cho trẻ học trong
phần phát triển bài
Phát triển bài
- Tạo cơ hội cho trẻ tiến hành các hoạt
động để lĩnh hội phát triển kiến thức,
kỹ năng và thái độ
- Củng cố hệ thống lại những ND trẻ
thu nhận được trong quá trình học
Kết luận
Cụ thể
Các phần
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của trẻ
Giới thiệu - Kích thích tư duy của trẻ - Quan sát, lắng
bài
bằng cách đưa ra tranh,
nghe , tham gia
ảnh, tình huống, câu
các hoạt động
chuyện
giáo
viên
tổ
- Đặt câu hỏi (câu hỏi mở),
chức
nêu vấn đề....
- Tìm tòi khám phá
- Đưa ra mục đích học
theo hình thức
- Giải thích ND chính để trẻ
cá nhân, nhóm
tự khám phá, tìm tòi
- Tổ chức HĐ học theo
nhóm, cá nhân
Phát
triển
bài
- Trẻ thực hiện các HĐ nhằm
đạt mục tiêu bài học
- Hỗ trợ trẻ bằng cách hướng
dẫn, đặt câu hỏi gợi ý, giải
đáp thắc mắc, sử dụng đồ
dùng dạy học
- Làm việc cụ thể với 1 nhóm
hoặc đối tượng cần được
quan tâm hơn
- Khuyến khích trẻ tìm cách
làm tốt hơn
- Quan sát động viên, giúp đỡ
trẻ kịp thời
Xác định được
nhiệm vụ cần làm
- Tích cực tham gia
các HĐ, sử dụng
ĐD , tranh ảnh…
- Tự hoặc làm việc
theo nhóm, lắng
nghe ý kiến của
bạn, chia sẻ, trao
đổi với bạn
- Kiểm tra công việc
sửa sai (nếu có),
tìm cách làm tốt
hơn
-
Kết luận
- Khuyến kích trẻ trình - Trình bày kết quả
bày kết quả
công việc
- Bổ sung nhấn mạnh
những vấn đề chính
- Khen ngợi động viên
những trẻ, nhóm
tích cực
Một số lưu ý khi thiết kế hoạt động:
• Xác định rõ thiết kế hoạt động nhằm mục đích gì? Thời gian thực
hiện trong bao lâu.
• Hoạt động học tập được tổ chức phải phù hợp với khả năng, hứng
thú của trẻ không quá khó hoặc quá dễ
• Tổ chức hoạt động đa dạng, phong phú phối hợp nhiều phương
pháp dạy học (Quan sát, giảng giải, đàm thoại..) các kỹ thuật dạy
học (kỹ thuật đặt câu hỏi, sử dụng đồ dùng dạy học…) và cách thức
dạy học linh hoạt (học cá nhân, học nhóm…)
• Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học phù hợp để hỗ trợ,
minh họa cho quá trình thực hiện hoạt động học
Ví dụ 1
• Khám phá sáng và tối
Lấy chăn kê lên bàn ghế làm đường hầm cho trẻ chui
vào.
Cho trẻ nêu nhận xét:
+ Nhận xét trong bóng tối cảm giác thế nào?
+ Khi ra ngoài sáng cảm giác ra sao?
Hoặc:
Cho trẻ nêu
+ Đường hầm có đèn
cảm
nhận
+ Đường hầm không có đèn
Ví dụ 2
• Dạy trẻ về Đất nước Việt Nam
Vẽ bản đồ Việt Nam cho trẻ chọn gắn:
Trang phục
Hoa quả
Những địa danh nổi tiếng
Dừa
Ẩm thực
Hoặc dạy trẻ Thủ đô có gì đặc trưng?
 Cho trẻ tô màu đất, nước, làm các hòn đảo,……
Xin tr©n träng cảm ¬n!