Transcript I OSK /1444/10 - Dolnośląski Urząd Wojewódzki

Dolnośląski Urząd Wojewódzki
Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego
Udostępnianie informacji z bazy katastralnej
Organy egzekucyjne oraz
wierzyciele
Wrocław, 12.12.2011 r.
Wojciech Kumiega
Udostępnianie informacji




W ostatnim okresie obserwujemy wzmożone
zapotrzebowanie na szczególny rodzaj informacji z
katastru nieruchomości, a mianowicie wykazywania
nieruchomości będących w posiadaniu wskazanej
osoby.
Z żądaniem o udzielenie takiej informacji zwracają
się do starostów miedzy innymi:
Organy egzekucyjne w administracji,
Wierzyciele i ich pełnomocnicy.
USTAWA
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954),

Organ egzekucyjny – rozumie się przez to
organ uprawniony do stosowania w całości
lub w części określonych w ustawie
środków służących doprowadzeniu do
wykonania przez zobowiązanych ich
obowiązków o charakterze pieniężnym
lub obowiązków o charakterze niepieniężnym
oraz zabezpieczania wykonania tych
obowiązków;
Upoważnione organy egzekucyjne
(art. 19)





naczelnik urzędu skarbowego
właściwy organ gminy
przewodniczący organu orzekającego w
sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych
dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych.
dyrektor izby celnej.
Upoważnione organy egzekucyjne (art. 19)
. Dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej
 Organem egzekucyjnym może być ponadto
inny organ w zakresie określonym odrębnymi
ustawami.
Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej
obowiązków o charakterze niepieniężnym jest:




wojewoda,
właściwy organ jednostki samorządu
terytorialnego
kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub
straży
kierownik powiatowej służby, inspekcji lub
straży
W przypadkach określonych szczególnymi przepisami jako
organ egzekucyjny w zakresie egzekucji administracyjnej
obowiązków o charakterze niepieniężnym działa





organ Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu lub Straży Granicznej,
organ Państwowej Inspekcji Pracy,
organ straży pożarnej
inne organy powołane do ochrony spokoju,
bezpieczeństwa, porządku, zdrowia
publicznego lub mienia społecznego.
Najczęstsze uzasadnienia we wnioskach żądania udzielenia informacji
-

–
–
–
–
–
–
§ 36 ustawy o egzekucji w administracji
Tytuł wykonawczy, wyrok sądu wskazujący osobę dłużnika, której majątku
wierzyciel poszukuje,
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (ANR),
Art.24 ust.2 Pgik (Informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne),
Interes prawny wynikający, zdaniem wnioskodawcy, z art.. 761 Kpc. (Organ
egzekucyjny może żądać informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji),
Wpis hipoteki przymusowej,
Zdaniem wnioskodawcy żądana informacja mieści się w zakresie art. 20 ust1 w
związku z art. 24 ust.2 ustawy Pgik.
USTAWA
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954),



art.36 § 1. W zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji organ
egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania informacji i
wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielenie informacji do
organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im
podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów.
§ 1a. Informacje i wyjaśnienia, o których mowa w § 1, udzielane są
nieodpłatnie przez uczestników postępowania egzekucyjnego oraz
organy administracji publicznej i jednostki im podległe lub przez nie
nadzorowane.
§ 1b. Udostępnianie informacji przez organy i jednostki, o których
mowa w § 1a, oraz dłużników zajętej wierzytelności nie narusza
obowiązku zachowania przez nich tajemnicy określonej w odrębnych
przepisach.
Przedmiot sporu.

Sporną kwestią w toczących się
postępowaniach jest to czy na
podstawie art.. 36 § 1 upea organ
egzekucyjny może żądać informacji o
bliżej nieokreślonych nieruchomościach
dłużnika.
Pgik

24.2. Informacje zawarte w operacie
ewidencyjnym są jawne./dane przedmiotowe/
Formy udostępniania (Pgik)






24.3. Starosta udostępnia informacje zawarte w operacie
ewidencyjnym w formie:
1) wypisów z rejestrów, kartotek i wykazów tego operatu;
2) wyrysów z mapy ewidencyjnej;
3) kopii dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych
operatu ewidencyjnego;
4) plików komputerowych sformatowanych zgodnie z
obowiązującym standardem wymiany danych
ewidencyjnych;
5) usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca
2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.
Ograniczenia w udostępnianiu
informacji (Pgik)




24.5. Starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków
zawierające dane osobowe podmiotów, o których mowa w art.
20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, oraz wydaje wypisy z operatu
ewidencyjnego, zawierające takie dane osobowe, na żądanie:
1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych
władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy
udostępniany zbiór danych lub wypis;
2) organów administracji publicznej albo podmiotów
niebędących organami administracji publicznej, realizujących,
na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji
publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami
lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub
wypis;
3) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1 i 2, które mają
interes prawny w tym zakresie
Udostępnianie nieodpłatne (Pgik)








40.3d. (134) Wypisy i wyrysy z operatu ewidencyjnego wydaje
się nieodpłatnie na żądanie:
1) prokuratury;
2) sądów działających w sprawach publicznych;
3) organów kontroli państwowej w związku z wykonywaniem
przez te organy ich ustawowych zadań;
4) organów administracji rządowej oraz jednostek samorządu
terytorialnego, w związku z ich działaniami mającymi na celu:
a) ujawnienie prawa do nieruchomości Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego w księdze wieczystej,
b) przeniesienie praw do nieruchomości Skarbu Państwa na
rzecz jednostki samorządu terytorialnego,
c) przeniesienie praw do nieruchomości jednostki samorządu
terytorialnego na rzecz Skarbu Państwa.
Organy kontroli państwowej



Najwyższa Izba Kontroli
Rzecznik Praw Obywatelskich
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Komentarz

Cytowane przepisy ustawy Pgik wskazują, że
udostępnienie danych z ewidencji gruntów i
budynków jest limitowane. Ustawa definiując
ewidencje jako jawny i ogólnodostępny zbiór
danych jednocześnie wskazuje katalog
podmiotów, którym te dane, w ustawowo
określonym zakresie i formie mogą zostać
udostępnione.
I OSK /1444/10

…przepisy art. 217 § 1 i 2 k.p.a. w zakresie
uregulowanym w Prawie geodezyjnym i
kartograficznym nie mają zastosowania do
wydawania wypisów i wyrysów z ewidencji
gruntów i budynków, o jakich mowa w art. 24
ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego
oraz informacji o gruntach, budynkach i
lokalach, o jakich mowa w art. 24 ust. 2 tej
ustawy. Dokumenty te należy uznać za
informacje publiczne wydawane na podstawie
wymienionych przepisów ustawy z 17 maja 1989
r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.
I OSK /1444/10

Zgodnie z art. 36 § 1 ustawy z dnia 17
czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005
r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) organ
egzekucyjny w zakresie niezbędnym do
prowadzenia egzekucji może zwracać się o
udzielenie niezbędnych mu informacji do
organów administracji publicznej oraz
jednostek organizacyjnych im podległych lub
podporządkowanych a także innych
podmiotów.
I OSK /1444/10

Nie jest przy tym istotne, że skarżący – jako
organ egzekucyjny – nie prowadzi egzekucji
z nieruchomości. Jego interes prawny w
uzyskaniu żądanej informacji wynika
zarówno z tego, iż jest organem
egzekucyjnym jak i z tego, że jako
wierzyciel zobowiązany jest wskazać
organowi egzekucyjnemu majątek
dłużnika (por. art. 801 k.p.c.).
I OSK /1444/10

. "Skuteczna egzekucja prawa jest jednym z
najważniejszych zadań demokratycznego
państwa prawa. Wszelkie ustawy
szczególne, które wprowadzają tajemnice
dotyczące niektórych informacji i danych
nie mogą chronić zachowań
naruszających prawo, jakim jest uchylenie
się od egzekucji należności przez
dłużników" (wyrok WSA w Gdańsku z 3
kwietnia 2008 r., I SA/Gd 547/07, Lex nr
567099).
USTAWA
z dnia 6 września 2001 r.
o dostępie do informacji publicznej
(Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.)

Art.16 ust.1. Odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz
umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w
przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy
publicznej następują w drodze decyzji.
2. Do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że:
1) odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni,
2) uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji
zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły
stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji,
oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o
których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie
udostępnienia informacji.
II SA/Wr 546/10 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Podstawą wydania zaskarżonego w niniejszej
sprawie postanowienia odmawiającego
(udzielenia informacji o nieruchomościach
dluznika) są przepisy art. 219 k.p.a., zgodnie z
którym odmowa wydania zaświadczenia bądź
zaświadczenia o treści żądanej przez osobę
ubiegającą się o nie następuje w drodze
postanowienia, na które służy zażalenie oraz
przepisy art. 24 ust.5 pkt.3 ustawy z dnia 17
maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
II SA/Wr 550/09 - Wyrok WSA we
Wrocławiu

Podstawę materialnoprawną zaskarżonego
postanowienia stanowią przepisy ustawy z
dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i
kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr
240, poz. 2027 ze zm.) oraz akty
wykonawcze do tej ustawy. Podstawę
proceduralnoprawną stanowią natomiast
przepisy kpa, w szczególności regulacje
działu VII o wydawaniu zaświadczeń.
II SA/Wr 550/09 - Wyrok WSA we
Wrocławiu

Nie można zaś uznać za przepisy
uzasadniające interes prawny strony
przepisów proceduralnych Kodeksu
postępowania cywilnego, dotyczących
postępowania egzekucyjnego. Poszukiwanie
majątku nieruchomego dłużników nie należy zaś
do procedury administracyjnej, lecz uregulowane
jest przepisami art. 913-9201 k.c. W szczególności też, przepis art. 797 k.p.c., nie nakłada na
wierzyciela obowiązku przedłożenia dowodów
stwierdzających stan majątkowy dłużnika
(por.wyr. WSA w Poznaniu z dnia 13 marca
2008 r., sygn. akt I Po 102/08, niepubl)
II SA/Wr 546/10 - Wyrok WSA we
Wrocławiu

Udzielenie informacji o majątku dłużnika
niewątpliwie należy do sfery postępowania
cywilnego przed sądem powszechnym, a nie
do procedury postępowania administracyjnego, w tym, w trybie wydawania
zaświadczeń o stanie posiadania osób
trzecich /zob. wyrok NSA z dnia 22 kwietnia
1998r., sygn. akt II SA 1378/97, LEX nr
41684/.
USTAWA
z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Art. 153.
Ocena prawna i wskazania co do dalszego
postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu
wiążą w sprawie ten sąd oraz organ,
którego działanie, bezczynność lub
przewlekłe prowadzenie postępowania było
przedmiotem zaskarżenia.
ART. 36


§ 1. W zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji
organ egzekucyjny może żądać od uczestników
postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać
się o udzielenie informacji do organów administracji
publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub
podporządkowanych, a także innych podmiotów.
§ 1a. Informacje i wyjaśnienia, o których mowa w § 1,
udzielane są nieodpłatnie przez uczestników postępowania
egzekucyjnego oraz organy administracji publicznej
i jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane.
Art. 71.

§ 1. Jeżeli egzekucja administracyjna
należności pieniężnych staje się
bezskuteczna, organ egzekucyjny lub
wierzyciel może zwrócić się do sądu o
nakazanie zobowiązanemu wyjawienia
majątku, zgodnie z przepisami Kodeksu
postępowania cywilnego.
Komentarz

Wnioski o udzielenie informacji o
nieruchomościach wskazanej osoby bez
wskazywania tych nieruchomości wykraczają
poza formę udzielanych informacji jakie
dopuszcza ustawa Pgik (art. 24 ust.3)
wyrok WSA w Kielcach z dnia 28
września 2007 r. (II SA/Ke 420/07, LEX
nr 438969)

…gdy organ egzekucyjny zwraca się w trybie
art. 36 u.p.e.a. o udzielenie informacji, organ
administracji publicznej, do którego zwróci
się organ egzekucyjny, nie może uznać się
za niewłaściwy i pismo żądające informacji
przekazać komuś innemu do załatwienia,
lecz powinien udzielić takich informacji,
jakimi dysponuje na dany temat (bądź też
poinformować organ egzekucyjny, że nie
posiada żadnych informacji na dany
temat)”
Komentarz

Uprawnienia do informacji nie są jednak
tożsame z prawem żądania poszukiwania
informacji
Komentarz

Art. 36 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji musi być interpretowany w kontekście
innych postanowień tej ustawy. Ustawa ta dokonała
bowiem rozróżnienia pomiędzy żądaniem informacji w
ramach postępowania egzekucyjnego a
poszukiwaniem majątku dłużnika. Zgodnie z art. 71
ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
jeżeli egzekucja administracyjna należności
pieniężnych staje się bezskuteczna, organ egzekucyjny
lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie
zobowiązanemu wyjawienia majątku, zgodnie z
przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.
Komentarz

Konstatacja ta ma o tyle ważkie znaczenie,
że „zwalnia” organy ewidencyjne z
obowiązku wyszukiwania informacji na
potrzeby organu egzekucyjnego względem
określonych dłużników. W tym tez zakresie
należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem
zawartym w przedstawionych wyżej
orzeczeniach, że państwowy zasób
geodezyjny i kartograficzny jest zbiorem
przedmiotowym, nie zaś podmiotowym.
Podsumowanie
1) żądanie informacji z katastru nieruchomości
przez organ egzekucyjny w świetle art. 36
ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji, polegające na odszukaniu
nieruchomości wskazanej osoby nie jest
tożsame z udzieleniem informacji w trybie
art. 24 ustawy prawo geodezyjne i
kartograficzne.
Podsumowanie

2) nie ma możliwości „udzielenia informacji o
majątku dłużnika” z katastru nieruchomości;
ujawnienie majątku dłużnika nastąpić
powinno w trybie art. 71 ustawy o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji
w zw. z art. 913-9201 k.p.c.
.

Dziękuję za uwagę !