Transcript reumatoidalne zapalenie stawów

N-KOŃCOWY PEPTYD NATRIURETYCZNY
I GRUBOŚĆ KOMPLEKSU BŁONY
WEWNĘTRZNEJ I ŚRODKOWEJ TĘTNICY
SZYJNEJ W OCENIE RYZYKA POWIKŁAŃ
SERCOWO-NACZYNIOWYCH U CHORYCH NA
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW
Bożena Targońska-Stępniak*, Maria Majdan*, Anna DrelichZbroja**, Małgorzata Szczerbo- Trojanowska**
*Katedra i Klinika Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej,
**Katedra Radiologii, Zakład Radiologii Zabiegowej i Neuroradiologii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
REUMATOIDALNE
ZAPALENIE STAWÓW




skrócenie oczekiwanego czasu życia
chorych
główne czynniki warunkujące zwiększoną
chorobowość i śmiertelność - schorzenia
układu sercowo-naczyniowego (CV)
epizody CV występują ok. 10 lat wcześniej
niż w populacji ogólnej
główną przyczyną zgonów CV – choroba
wieńcowa
PRZEDWCZESNA MIAŻDŻYCA

Współdziałanie tradycyjnych
czynników ryzyka, przewlekłego stanu
zapalnego i układowego zapalenia
naczyń, prowadzi do przyśpieszonego
uszkodzenia ściany naczyniowej
i wczesnego rozwoju miażdżycy
WCZESNA DIAGNOSTYKA
ZMIAN MIAŻDŻYCOWYCH




ocena USG (w opcji B-mode, dwuwymiarowej)
grubości kompleksu błony wewnętrznej
i środkowej tętnicy szyjnej wspólnej (IMT)
diagnostyka w fazie subklinicznej
czuły wskaźnik miażdżycy uogólnionej
wartość IMT wprost proporcjonalna do ryzyka
wystąpienia zawału serca, udaru mózgu
i śmierci CV
MÓZGOWY PEPTYD
NATRIURETYCZNY (BNP)


oligopeptydowy neurohormon, uwalniany przez
kardiomiocyty lewej komory serca
w odpowiedzi na wzmożone napięcie miocytów
wykazuje działanie
– natriuretyczne
– moczopędne
– bezpośrednie wazodilatacyjne

specyficzny marker dysfunkcji komór serca
i aktywacji mechanizmów kompensacyjnych
N-KOŃCOWY PEPTYD
NATRIURETYCZNY
(NT-proBNP)



biologicznie nieaktywnym N- końcowym
fragmentem BNP
dłuższy okres półtrwania niż BNP
dostępny do badania biomarker chorób CV
BNP / NT-proBNP

podwyższone stężenia BNP/ NT-proBNP mają
znaczenie rokownicze w:
–
–
–
–


niewydolności serca
ostrych zespołach wieńcowych
także w stabilnej chorobie wieńcowej
w populacji bez objawów niewydolności serca
marker nie tylko dysfunkcji komór serca,
ale także ryzyka chorób CV u pacjentów
bez jawnych objawów klinicznych
cytokiny prozapalne indukują produkcję BNP
CEL PRACY
Ocena zależności pomiędzy wskaźnikami
uszkodzenia układu sercowo-naczyniowego
(NT-proBNP, IMT CCA)
a aktywnością i zaawansowaniem RZS.
GRUPA BADANA
59 chorych na RZS (dgn. wg ACR 1987 r.),
bez objawów klinicznych miażdżycy, leczonych
w Klinice Reumatologii i Układowych Chorób
Tkanki Łącznej UM w Lublinie
23 zdrowych (oceniono IMT)
20 zdrowych (oznaczono NT-proBNP)
METODY

dane demograficzne, choroby towarzyszące

przebieg kliniczny i zmiany radiologiczne

wskaźnik aktywności choroby (DAS28)

kwestionariusz oceny stanu zdrowia (HAQ)

morfologia, CRP, OB, albumina, białko całk., fibrynogen, profil lipidowy,
NT-proBNP (chemiluminescencja immunometryczna) w osoczu

USG z pomiarem IMT (w Zakładzie Radiologii Zabiegowej i Neuroradiologii
UM) obustronnie na ścianie tylnej w 3 lokalizacjach (średnia z 6 pomiarów):
–
t. szyjna wspólna (ok. 2 cm poniżej miejsca podziału)
–
miejsce podziału (rozwidlenie t. szyjnej)
–
opuszka t. szyjnej wew (część bliższa t. szyjnej wewn)
CHARAKTERYSTYKA GRUPY
CHORYCH NA RZS

Wiek: 50 lat (11,3) (22- 76)

Płeć: 49 K (83%)/ 10 mężczyzn (17%)

Wywiad rodzinny CV: 33 (55,9%)

Nadciśnienie tt.: 21 (35,6%)

Cukrzyca: 3 (5,1%)

Palenie papierosów obecnie: 12 (20,3%)
CHARAKTERYSTYKA GRUPY
CHORYCH NA RZS

Czas trwania RZS: 107,7 (94,6) msc (6- 396)

Długotrwały RZS (>120 msc):
21 (35,6%)

Czynnik reumatoidalny:
48 (81,4%)

Postać nadżerkowa:
47 (79,7%)

Objawy pozastawowe:
20 (33,9%)

Wysoka aktywność RZS:
18 (30,5%)
(DAS28 ≥ 5,1)
RÓŻNICE ŚREDNICH IMT
R
ó
ż
n
ic
ac
c
IM
Tuc
h
o
ry
c
hn
aR
Z
Si z
d
ro
w
y
c
h
.
(p
=
0
,0
0
0
5
)
0
,9
5
0
,9
0
0
,8
5
0
,8
0
ccIMT(mm)
0
,7
5
0
,7
0
0
,6
5
0
,6
0
0
,5
5
0
,5
0
0
,7
5(0
,1
7
)
C
h
o
rz
yn
aR
Z
S
0
,6
4(0
,1
1
)
G
ru
p
ak
o
n
tro
ln
a
POSTAĆ ZAAWANSOWANA
MIAŻDŻYCY W USG
%
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
p=0,0002
Blaszki/zwapnienia
Chorzy na RZS
Bez blaszek/zwapnień
Grupa kontrola
RÓŻNICE STĘŻEŃ NT-proBNP
R
ó
ż
n
ic
as
tę
ż
e
ńN
T
-p
ro
B
N
P
uc
h
o
ry
c
hn
aR
Z
S
iz
d
ro
w
y
c
h
.
(p
=
0
,0
0
0
1
)
3
5
0
2
5
0
NT-proBNP(pg/ml)
1
5
0
5
0
-5
0
-1
5
0
1
0
8
,1(1
9
7
,3
)
C
h
o
rz
yn
aR
Z
S
3
0
,8(3
0
,6
)
G
ru
p
ak
o
n
tro
ln
a
KORELACJA IMT I NT-proBNP
U CHORYCH NA RZS.
K
o
re
la
c
jap
o
m
ię
d
z
yc
c
IM
Ti N
T
-p
ro
B
N
Puc
h
o
ry
c
hn
aR
Z
S
.
(R
=
0
,3
4
,p
=
0
,0
1
)
1
6
0
0
1
4
0
0
1
2
0
0
1
0
0
0
NT-proBNP(pg/ml)
8
0
0
6
0
0
4
0
0
2
0
0
0
-2
0
0
0
,3
0
,4
0
,5
0
,6
0
,7
0
,8
c
c
IM
T(m
m
)
0
,9
1
,0
1
,1
1
,2
STĘŻENIE NT-proBNP A
AKTYWNOŚĆ RZS.
S
tę
ż
e
n
ieN
T
-p
ro
B
N
Puc
h
o
ry
c
hzd
u
ż
ąi ś
re
d
n
ią
/m
a
łąa
k
ty
w
n
o
ś
c
iąR
Z
S
.
(p
=
0
,0
3
)
6
0
0
5
0
0
4
0
0
3
0
0
NT-proBNP(pg/ml)
2
0
0
1
0
0
0
-1
0
0
-2
0
0
(D
A
S
2
8>5
,1
)
1
7
1
,5(3
2
5
,8
)
(D
A
S
2
8<5
,1
)
7
8
,8(8
4
,4
)
KORELACJA NT-proBNP i OB
U CHORYCH NA RZS.
K
o
re
la
c
jap
o
m
ię
d
z
yN
T
-p
ro
B
N
Pi O
B
(R
=
2
,2
,p
=
0
,0
3
)
1
6
0
0
1
4
0
0
1
2
0
0
1
0
0
0
NT-proBNP(pg/ml)
8
0
0
6
0
0
4
0
0
2
0
0
0
-2
0
0
-1
0
1
0
3
0
5
0
O
B
(m
m
/h
)
7
0
9
0
1
1
0
KORELACJA NT-proBNP i HAQ
U CHORYCH NA RZS.
K
o
re
la
c
jap
o
m
ię
d
z
yN
T
-p
ro
B
N
Pi H
A
Q
(R
=2
,4
,p
=
0
,0
2
)
1
6
0
0
1
4
0
0
1
2
0
0
1
0
0
0
NT-proBNP(pg/ml)
8
0
0
6
0
0
4
0
0
2
0
0
0
-2
0
0
-0
,2
0
,4
1
,0
1
,6
H
A
Q
2
,2
2
,8
KORELACJE U CHORYCH BEZ
NADŻEREK
R Spearman
p

DAS28/ IMT:
DAS28/ NT-proBNP:
0,69
0,59
0,01*
0,04*

LDL-chol/ NT-proBNP: 0,67
0,02*

KORELACJA NT-proBNP i eGFR
W POSTACI NADŻERKOWEJ RZS
K
o
re
la
c
jap
o
m
ię
d
z
yN
T
-p
ro
B
N
Pi e
G
F
R
uc
h
o
ry
c
hzn
a
d
ż
e
rk
o
w
ąp
o
s
ta
c
iąR
Z
S
.
(R
=-0
,3
5
,p
=
0
,0
2
)
1
6
0
0
1
4
0
0
1
2
0
0
1
0
0
0
NT-proBNP(pg/ml)
8
0
0
6
0
0
4
0
0
2
0
0
0
-2
0
0
2
0
6
0
1
0
0
1
4
0
e
G
F
R(m
l/m
in
/1
,7
3
m
2
)
1
8
0
2
2
0
2
6
0
WNIOSKI (1/3)



U chorych na RZS IMT jest istotnie
większe niż u osób zdrowych, istotnie
częściej występują zaawansowane
zmiany miażdżycowe (blaszki lub
zwapnienia w ścianie tt)
Stężenie NT-proBNP jest istotnie wyższe
u chorych na RZS niż u osób zdrowych
Wykazano zależność pomiędzy IMT i
stężeniem NT-proBNP
WNIOSKI (2/3)


Stężenie NT-proBNP jest wyższe u chorych
z wysoką aktywnością choroby (DAS28)
i gorszą oceną stanu zdrowia w HAQ
We wczesnej, beznadżerkowej fazie
choroby wykazano także zależność
pomiędzy IMT (wskaźnik wczesnej
miażdżycy) i wskaźnikiem aktywności RZS
(DAS28)
WNIOSKI (3/3)


Wydaje się, że u chorych na RZS
podwyższone stężenie NT-proBNP w
powiązaniu ze zwiększonym IMT są
wskaźnikami procesu miażdżycowego
Nie można wykluczyć, że podwyższone
stężenie NT-proBNP u chorych na RZS
wskazuje na subkliniczną dysfunkcję
serca
UWAGI KOŃCOWE

Wyniki przeprowadzonych badań
potwierdzają obecność zmian
miażdżycowych oraz stanu
zwiększonego ryzyka sercowonaczyniowego u chorych na RZS.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ