Komunikacja interpersonalna

Tezy o komunikacji

Nie można nie komunikować; Reakcji odbiorcy nigdy nie można przewidzieć do końca; Komunikat jest tak na prawdę dziełem odbiorcy; Nie wypowiadając ani jednego słowa i tak komunikujesz; - Komunikacja jest zawsze zwrotna.

Znaczenie i funkcje komunikacji

Pojęcie

komunikowanie

pochodzi z łacińskiego

communico

: „czynić wspólnym, coś z kimś dzielić” ”komuś czegoś użyczyć, udzielić, dopuścić do udziału”

Komunikowanie się

Komunikowanie się

- to wymiana informacji, w której aktywnie uczestniczą dwie osoby (nadawca i odbiorca), którzy wielokrotnie zmieniają role.

Komunikowanie się

może być: -werbalne -niewerbalne

Znaczenie komunikatu

Znaczenie komunikatu wg A.Mehrabiana zawarte jest w : - 7% - 38% w słowach w brzmieniu głosu (

ton, modulacja

) - 55%-

ciała)

w środkach niewerbalnych (

mowa

Spójność słów i mowy ciała jest podstawowym warunkiem w niezakłóconym procesie komunikacji.

Bariery skutecznej komunikacji

OSĄDZANIE UCIEKANIE OD CUDZYCH PROBLEMÓW DECYDOWANIE ZA INNYCH -krytykowanie obrażanie -orzekanie chwalenie połączone z oceną - doradzanie - zmienianie tematu ”logiczne argumentowanie” - pocieszanie - rozkazywanie grożenie - moralizowanie - nadmierne wypytywanie

Przykłady komunikatów barierowych

OSĄDZANIE -

Krytykowanie

Czy ty naprawdę nic nie rozumiesz… Uważam, że zbyt mało czasu poświęca Pani dziecku… -

Obrażanie

Zachowuje się Pani niepoważnie… Jest Pani mało odpowiedzialna.

-

Orzekanie

Stara się Pani po prostu usprawiedliwić swoje dziecko.

Trzyma Pani stronę swojej córki.

-

Chwalenie połączone z oceną

Wiem, że jest Pani wykształconą kobieta i myślę, że poradzi Pani sobie z problemami syna.

Jesteś taka pracowita i mądra to dlaczego inni awansują a nie ty?

UCIEKANIE OD CUDZYCH PROBLEMÓW

-

Doradzanie

Niech Pani spróbuje rozsądnie zaplanować czas… Niech pani ograniczy lub zabroni dziecku przebywanie w takim towarzystwie….

-

Zmienianie tematu

Teraz nie czas mówić o Pana pracy, skupmy się raczej na problemach Pana syna.

-

„Logiczne argumentowanie”

Proszę spojrzeć prawdzie w oczy, Pani po prostu nie radzi sobie z wychowaniem córki.

Jeśli syn nie poprawi tych ocen to pewnie nie zda do następnej klasy.

-

Pocieszanie

Niech się Pani uspokoi, to nie koniec świata… Pana syn nie jest jedynym, który ma takie kłopoty…

DECYDOWANIE ZA INNYCH -

Rozkazywanie

Proszę przestać użalać się nad sobą… zrób mi kawę… -

Grożenie

Jeśli syn nie weźmie się w garść to porozmawiamy w obecności dyrektora… Proszę przestać na mnie krzyczeć, bo jak ja na Pana krzyknę… -

Moralizowanie

Wie pani doskonale, ze obowiązkiem rodzica jest… -

Nadmierne wypytywanie

A dlaczego Pani tak rzadko przychodzi do szkoły, kiedy była Pani ostatni raz…

Następujące wypowiedzi stanowią przykłady, w jak różny sposób wyrażamy własne uczucia. Znajdź te zdania, które nie zawierają przekazu barierowego.

1

. Razi mnie, gdy tak obchodzisz się z ludźmi.

2. Zachowujesz się jak słoń w sklepie z porcelaną.

3. Mógłbyś przynajmniej zachować zasady uprzejmości.

1. Musiałam na ciebie czekać całą godzinę.

2. Jestem zirytowana, że dopiero teraz przychodzisz.

3. Przez Twoje spóźnialstwo zupełnie tu przemarzłam.

1. Znowu daje mi Pani zadanie, nad którym muszę się pogłowić.

2. Czy Pani chce mnie tu zamęczyć?

3. Trochę się boję, czy dam radę rozwiązać to zadanie.

1. Nigdy nie dotrzymujesz słowa!

2. Jestem zawiedziona, że nie załatwiłeś tego, co obiecałeś.

3. Nie liczysz się ze mną!

4. Zupełnie lekceważysz moje sprawy!

1. Jesteś bezwzględny i bez serca!

2. Zycie z Tobą to jedno pasmo udręki!

3. Przykro mi, że zapomniałeś o moich urodzinach.

4. Moja matka miała rację, jesteś bez serca!

Podstawy konstruktywnej komunikacji

Komunikaty typu „JA”

są kluczem konstruktywnej komunikacji. Pomagają zwłaszcza w sytuacjach, kiedy jakieś zachowanie naszego rozmówcy jest dla nas nie do przyjęcia. Ten typ komunikatu informuje rozmówcę, ze to rozmówca sam podejmie decyzję.

JA

mam problem, ale moje wypowiedź nie wymusza i nie nakazuje niczego. To Komunikat

„JA”

jest raczej prośba o pomoc i zachęca do współpracy. Tego rodzaju apel wywołuje dużo lepszy skutek niż żądanie, groźby, pouczanie, krytyka czy moralizowanie.

Budowa komunikatu „JA”

1.

Opis zachowania, którego nie akceptujesz… 2. Twoje uczucia to co na prawdę czujesz.

3. Informacja o skutkach jakie to zachowanie niesie dla ciebie.

Przykład:

„Kiedy nie przychodzisz punktualnie na spotkanie, ja się denerwuję, ponieważ mam ograniczoną ilość czasu na załatwienie tej sprawy”.

Komunikat

„JA”

Opis zachowania, którego nie akceptujesz…

„Kiedy nie przychodzisz punktualnie na spotkanie…

a

„Język żyrafy”

Opis zachowania, którego nie akceptujesz…

„Kiedy nie przychodzisz punktualnie na spotkanie…

Twoje uczucia czujesz. to co na prawdę

…ja się denerwuję,…

Twoje uczucia czujesz.

to co na prawdę

…denerwuję się…

Informacja o skutkach jakie to zachowanie niesie dla ciebie.

….ponieważ mam ograniczoną ilość czasu na załatwienie tej sprawy”.

Opis twoich potrzeb …potrzebuję… Prośba skierowana do odbiorcy

…proszę, żebyś następnym razem przyszedł o czasie.”

Zamiana komunikatu „TY” na „JA”

Sytuacje Wypowiedź „TY” Wypowiedź „JA” 1. Prosiłaś już kilkakrotnie współpracownika o zwrócenie Ci pożyczonej książki. On jednak nadal Ci jej nie zwrócił.

Ale jesteś roztargniony i niesłowny. Znów zapomniałeś o mojej książce!

2. Koleżanka, z którą blisko współpracujesz jest w wyjątkowo złym nastroju. Jest milcząca, wyraźnie Cię unika.

Dlaczego tak się zachowujesz?

Powiesz mi wreszcie o co Ci chodzi?

3. Sąsiadowi ktoś na parkingu uszkodził samochód. Jest mocno zdenerwowany.

Po co Pan się denerwuje, przecież to nie koniec świata! Gdyby Pan inaczej parkował to by się nic nie stało.

Zamiana komunikatu „TY” na „JA”

Sytuacje Wypowiedź „TY” Wypowiedź „JA” 1. Prosiłaś już kilkakrotnie współpracownika o zwrócenie Ci pożyczonej książki. On jednak nadal Ci jej nie zwrócił.

Ale jesteś roztargniony i niesłowny. Znów zapomniałeś o mojej książce!

Kiedy po raz kolejny proszę Cię o zwrócenie mojej książki, jest mi przykro. Proszę Cię o przyniesienie mi jej jutro. 2. Koleżanka, z którą blisko współpracujesz jest w wyjątkowo złym nastroju. Jest milcząca, wyraźnie Cię unika.

Dlaczego tak się zachowujesz?

Powiesz mi wreszcie o co Ci chodzi?

Kiedy nie rozmawiamy ze sobą od dwóch dni jestem tym zaniepokojona (zdezorientowana), chciałabym z Tobą o tym porozmawiać.

3. Sąsiadowi ktoś na parkingu uszkodził samochód. Jest mocno zdenerwowany.

Po co Pan się denerwuje, przecież to nie koniec świata! Gdyby Pan inaczej parkował to by się nic nie stało.

Widzę, że jest Pan zdenerwowany, ale to nie znaczy, że musi Pan tak krzyczeć.

„Złote” zasady dobrego kontaktu

NIE OCENIAJ NIE UOGÓLNIAJ NIE INTERPRETUJ NIE DAWAJ „DOBRYCH RAD”

„Złote” zasady dla nadawcy

NADAWCO!

Mów

DO

partnera, a nie o nim; Oddzielaj sprawy ważne od mniej istotnych; Wyrażaj swoje obawy, potrzeby i uczucia; Bądź spokojny: język ciała „mówi’ to samo co Twoje słowa.

„Złote” zasady dla odbiorcy

ODBIORCO!

Daj czas i uwagę; Nie przeszkadzaj; Przekazuj informacje zwrotne; Sprawdzaj czy dobrze rozumiesz komunikat używając

PARAFRAZY

PARAFRAZA

Parafraza-

umiejętność powtórzenia własnymi słowami, tego, co powiedział rozmówca.

Używając

parafrazy

dajemy rozmówcy swoją uwagę, sprawdzamy, czy dobrze zrozumieliśmy jego wypowiedź i utrzymujemy temat rozmowy.

-

Parafraza

może zaczynać się od zwrotów: Czy dobrze rozumiem, że….

Z tego co mówisz zrozumiałem, że… O ile dobrze zrozumiałem, twierdzisz (sądzisz), że…

Ku refleksji…

„ Umiejętność postępowania z ludźmi jest takim samym towarem handlowym jak cukier czy kawa. Zapłacę wiec za tę umiejętność więcej niż za jakąkolwiek inną pod słońcem.” John D.Rockefeller

Dziękuję za uwagę

PRZYGOTOWAŁA: Ewa Jakubiec

DECYDOWANIE ZA INNYCH ROZKAZYWANIE GROŻENIE MORALIZOWANIE NADMIERNE WYPYTYWANIE

OSĄDZANIE KRYTYKOWANIE OBRAŻANIE ORZEKANIE CHWALENIE POŁĄCZONE Z OCENĄ

UCIEKANIE OD CUDZYCH PROBLEMÓW DORADZANIE ZMIENIANIE TEMATU „LOGICZNE ARGUMENTOWANIE” POCIESZANIE