Transcript hér

Námstækni
Vinnubrögð í námi
Skipulagning náms
Dagskrá
Námshringurinn
 Skipulagning náms - dagbókarskráning
 Lestrartækni
 Minnistækni
 Skipulagning náms - gerð tímaáætlunar
 Glósutækni
 Aðalatriði – vísbendingar
 Undirbúningar fyrir próf – próftaka
 http://www.kvenno.is/lisalib/getfile.aspx?it
emid=1889

Námshringurinn
Hvar var stigagjöfin hæst?
 Hvar var stigagjöfin lægst?

Rafrænt efni
GARDNER
FJÖLGREINDIR
HTTP://WWW.NAMS.IS/KLARARI_KLB/INDEX.HTM
NÁMSAÐFERÐIR
HTTP://VARK-LEARN.COM/ENGLISH/INDEX.ASP
Námstækni-1
Skipulagning náms - dagbókarskráning
 Lestrartækni

Minni
Skipulagning
Lestur
Glósutækni
Aðalatriði Próftaka
Skipulagning náms-dagbók
Halda skrá yfir daglegar athafnir í 5 daga.
 Skrá t.d. kennslustundir, heimanám
(sundurgreina námsgreinar), tómstundir,
tíma sem fór í að ,,gera ekki neitt”, svefn
o.s.frv.
 Draga saman í lokin og skrá í hvað
mesti/minnsti tíminn fór.

1
Að líta yfir námsefnið
„Skima”
2
Lestur á texta
3
Upprifjun
HG
Lestrartækni
Skimun
 Lestur á texta
(djúplestur/nákvæmnislestur)
 Upprifjun


Verkefni: Notið námsbók t.d.í sögu til að
vinna verkefnið. Lesið 3-4 bls. með
ofangreindri lestraraðferð. Notið
meðfylgjandi eyðublað til upprifjunar.
Muna!
Dagbókarskráningu heima.
 Æfa sig í að nota þriggja þrepa lestrarlíkan:
skimun/lestur á texta/upprifjun.

Námstækni næst:
Minni
 Gerð vikuáætlunar
 Glósutækni

Námstækni-2
Minnistækni
 Skipulagning náms-gerð tímaáætlunar
 Glósutækni

Minni
Skipulagnin
g
Glósutækni
Lestu
r
Aðalatriði Próftaka
Minni
Skammtímaminni
 Langtímaminni
 Minnisaðferðir

Skammtímaminni/langtímaminni



Nýjar upplýsingar fara í skammtímaminnið
(STM). Geymum þær aðeins í stuttan tíma (u.þ.b.
7-9 ný atriði geymast í um 20 sekúndur).
Verðum að færa atriði úr STM í langtímaminni
(LTM) til að muna í lengri tíma.
Grundvallaratriði að tengja nýjar upplýsingar
(nýtt námsefni) fyrri reynslu og þekkingu (námi).
Skammtímaminni/langtímaminni
Notum ákveðnar minnisaðferðir til að setja
og geyma upplýsingar í langtímaminni.
 Minnistæknina notum við síðan til að
endurheimta úr langtímaminninu þegar við
þurfum á því að halda, t.d. í prófi.
 Með skipulagi og reglu má ná stjórn á
LTM og tryggja skjóta upprifjun þegar á
þarf að halda.

Verkefni
Lesið texta merktan A í 1 mínútu og leggið
hann á minnið.
 Rifjið upp textan með því að skrifa hann
aftan á blaðið. Þið fáið 1 mínútu til
verksins.
 Hvað munduð þið mörg orð?

Verkefni
Lesið texta B í 1 mínútu og leggið hann á
minnið.
 Rifjið upp textann með því að skrifa hann
aftan á blaðið eins og áðan. Þið fáið aftur 1
mínútu.
 Hvað munduð þið mörg orð?

Minnisaðferðir
Hvaða aðferðir notið þið?
 Dæmi um minnisaðferðir:
skilja efnið
glósa
strika undir
sjá innihaldið fyrir sér (sjónminni)
búa til sögu
hugarkort
þylja atriðin o.s.frv.

Minnisaðferðir
Viðhorf skiptir máli. Neikvætt viðhorf
hamlar, jákvætt hvetur.
 Finndu einhvern tilgang með náminu.
Afhverju er nauðsynlegt að kunna þetta?
 Lærðu frá hinu almenna til hins sérstæða.
Sjáðu heildarmyndina fyrst.
 Búðu til tengingar (við fyrra nám, reynslu
eða bara að ímynda þér eitthvað).

Minnisaðferðir
Afslappaður nemandi man frekar.
 Dragðu úr truflun. Sá sem er að gera margt
í einu er ekki með fulla athygli á neinu og
man því síður.
 Gott að dreifa námsefninu, þrepa námið,
og taka hlé.
 Lærðu aðeins meira en nauðsynlega þarf
um ákveðið efni, þú manst það frekar.

Minnisaðferðir
Hættu að nota einungis skammtímaminnið
með því að frumlesa fyrir próf.
 Próflestur felst í upprifjun á áður
lesnu/lærðu efni. Meiri líkur á að geta
munað og sótt flókið efni í
langtímaminnið.
 Lærðu með því að framkvæma (Learning
by doing/John Dewey).
 Nýttu það áður en þú týnir því.

Nota myndræn tákn
Koma skipulagi á gögnin svo þú skiljir
Teiknaðu-miðjumynd
-greinar
Byrjun
Númeraröð 123
Stigveldi
Skrifaðugrunnhugtökin
Bættu viðgreinumundirgreinum
Uppsetning
Notaðu áherslu!
Aðalatriðið
Notaðu tengingar
örvar-litir-tákn
Eiginn stíll
Aðferðir
Hægt að nota
MindManager
Vertu skýr
Prentstafir-línulengd o. fl.
Gerð tímaáætlunar
Setjið fyrst inn fasta liði og daglegar
athafnir, t.d. kennslustundir,
íþróttir/tómstundir, matartíma, svefn
o.s.frv.
 Gerið ráð fyrir ,,smáu” hlutunum sem taka
samt tíma (kaupa hitt og þetta).
 Tími fyrir afslöppun og eitthvað
skemmilegt.

Gerð tímaáætlunar
Raunhæf markmið (það sem tekur 4 klst.
tekur ekki 2 klst.).
 Sveigjanleiki. Óvæntir hlutir geta komið
upp. Gerið ráð fyrir þeim í tímaáætluninni
(opinn tími).
 Áætlið 2 klst. heimanám fyrir hverja
kennslustund. Árangurinn kemur fram á
prófi.

Gerð tímaáætlunar
Ekki gera maraþonáætlun í námi. Þrepa
námið niður og vinna í styttri lotum.
 Gerið ráð fyrir ,,pásu”.
 Skýrir upphafs- og endatímar.
 Gerið ráð fyrir því óvænta. Bílar bila, börn
veikjast, tölvan frýs o.s.frv. Þá er gott að
hafa varadekk og eiga einhvern bakhjarl.

Næst:
Aðalatriði
 Próftaka
 Prófkvíði

HG
Næst

Mörgum reynist erfitt að greina aðalatriði frá aukatriðum
í námi. Til að ná hámarksárangri og góðri nýtingu á tíma,
er vert að gefa gaum nokkrum vísbendingum.
Aðalatriði
Kennslustundir:
1.
2.

3.
Undirbúningur fyrir próf
4.

Kennarinn skrifar atriði á töfluna og/eða notar glærur.
Hann er væntanlega að draga fram aðalatriði.
Fylgist með ef kennarinn endurtekur ákveðin atriði.
Endurtekning getur verið vísbending um aðalatriði.
Hlustið eftir leiðbeinandi orðum frá kennaranum um
að taka sérstaklega vel eftir. Hann er hugsanlega að
vekja athygli ykkar á aðalatriðum, til dæmis á
ákveðinni blaðsíðu í tilteknu námsefni.
Áhugi kennarans á ákveðnu námsefni getur gefið vísbendingar um aðalatriði sem hugsanlega koma á prófi.
Lestur:
Próftaka
1.
2.
3.
Samantekt í lok kafla er samantekt á aðalatriðum.
Gott er að lesa samantektina (skimun) fyrst,
áður en kaflinn er lesinn ítarlega.
Spurningar og verkefni í lok kafla eru vísbendingar
um aðalatriði. Gott er að lesa það yfir áður en
kaflinn er lesinn ítarlega.
Feitletruð og skáletruð orð eru vísbendingar um
hugtök sem skipta máli.
HG
Próf geta verið fjölbreytileg, hvort sem um er að ræða
lesgreinar, tungumál eða raungreinar.
Allar spurningar ber að lesa vel, orð fyrir orð.
Helstu tegundir prófa eru:
Almennar spurningar:
Athuga vel um hvað er spurt. Er það upptalning,
útskýring, skilgreining, samanburður,
lýsing, niðurstöður eða túlkun?
Gerðu hring um lykilorðin. Svarðau eingöngu því sem
spurt er um, annað er tímaeyðsla.
Að lokum skaltu bera saman svar þitt og spurninguna í
samhengi. Er samræmi þar á milli? Varstu að svara því
sem beðið var um í spurningunni?
Fjölvalsspurningar:
Oftast stendur valið á milli fjögurra atriða, tvö svör eru lík
en aðeins eitt er rétt.
Reyndu að svara spurningunni í huganum, áður
þú lítur á svarmöguleika. Það minnkar líkurnar á að
ruglast í ríminu.
Ef svarið sem þú komst með í huganum er einnig að
finna á prófblaðinu, merktu þá við þann valkost.
Ef þú ert í vafa um rétta svarið, notaðu þá
útilokunaraðferðina, þ.e. útilokaðu svör sem koma alls
ekki til greina.
HG
Sannar eða ósannar fullyrðingar:
Oftast er vægi þessara tegunda af spurningum ekki mikið
og því ber að athuga vel að verja hæfilega löngum tíma í
að svara þeim.
Lesið fullyrðingarnar vel. Oft getur eitt orð gert fullyrðinguna
ranga. Leitið eftir orðum eins og: allir, flestir, stundum,
aldrei og sjaldan.
Þetta eru lykilorð sem spurningin byggir á.
Eyðufyllingar:
Oftast er verið að leita að skilgreiningum eða stuttum
lýsingum í þessari tegund spurninga. Einbeittu þér að
lykilorðum og staðreyndum. Þeir sem kunna námsefnið
afturábak og áfram geta svarað þessum spurningum eins
hratt og þeir skrifa.
Ritgerðir:
Ef um val á verkefni er að ræða, veldu þá strax. Skrifaðu
lykilorðalista, þar sem fram koma öll hugsanleg atriði sem
tengjast ritgerðarefninu. Notaðu beinagrind og raðaðu
lykilorðunum í rökræna heild. Komdu þér beint að efninu
og skrifaðu aðeins um það sem skiptir máli.
Muna inngang, meginmál og niðurlag.
Veittu eftirfarandi orðum í fyrirmælum sérstaka athygli:
sundurgreinið; berið saman; sýnið mismuninn;
gagnrýnið; skilgreinið; lýsið, ræðið; teljið upp;
útskýrið; metið gildi; skýrið með dæmum; túlkið;
gerið drög; sannið; tengið saman; greinið frá;
gerið útdrátt; gerið uppdrátt.
Ef þú skilur ekki eitthvert ofangreint hugtak,
flettu þá upp í íslenskri orðabók.
Prófkvíði
Hvað er til ráða?
Dagskrá
Kvíði og kvíðaviðbrögð
 Hugsanir
 Tilfinningar
 Vinnubrögð
 Slökun
 Atriði sem getið aukið kvíða

Kvíði og kvíðaviðbrögð - einkenni




Hugsun: Ég get þetta ekki; mér tekst aldrei að
klára; þetta er hræðilegt; ég fell o.s.frv.
Tilfinningar: kvíði, vanlíðan o.s.frv.
Líkamleg einkenni: líkamleg spenna, óþægindi í
maga, ógleði, skjálfti, sviti, aukinn hjartsláttur
o.fl.
Hegðun: truflun á einbeitingu, getur ekki lesið
fyrir próf, erfitt með að stija kyrr, skipuleggur
ekki próflestur, hættir við að taka próf (veik/ur).
Kvíði og kvíðaviðbrögð
Hugsun: Ég segist vera veik(ur); ég sleppi
prófinu; ég geri þetta seinna; ég læri allt
utanbókar; stöðugar áhyggjur af prófunum.
 Tilfinningar: Kvíði, óróleiki, reiði.
 Líkamlegt: Vöðvabólga, þreyta, svefnleysi,
höfuðverkur o.fl.
 Hegðun: Hliðrun; dregur sig í hlé; kemur
sér undan kröfum; einbeitir sér að því að
læra betur, læra allt.

Hugsanir




Hugsanir einkennast af neikvæðni og
rökvillum.
Alhæfingar – dæma sjálfan sig útfrá einstaka
atburðum eða hegðun.
Bjögun í vali á upplýsingum – einblína á
veikleika; gleyma styrkleika.
Allt eða ekkert hugsun – sjá heiminn annað hvort
svartan eða hvítan, gleyma gráa svæðinu. Dæmi:
Ég næ prófinu aldrei hvort sem er.
Hugsanir
Persónulegir hlutir – taka inn á sig hluti;
taka á sig of mikla ábyrgð
 Draga fljótfærnislegar ályktanir – vera með
forspár og fordóma sem eiga ekki við rök
að styðjast; dæma sig út frá ímynduðum
forsendum. Dæmi: Ég er ekki nógu klár til
að leysa formúlur.

Hugsanir-hvað er til ráða?
Fáðu skýra mynd af þessum hugsunum.
Hvenær birtast þær? Talaðu um þær;
skrifaðu þær niður.
 Hugsaðu á gagnrýninn hátt um slíkar
fullyrðingar. Reyndu að sundurgreina hvað
eru raunhæfar hugsanir og hverjar eru
ímyndun.

Rangar hugsanir – 6 góð ráð
1. Stopp – ef þú finnur fyrir því að slíkar
hugsanir eru að taka völdin, segðu stopp.
 Fylltu hugann af jákvæðum hugsunum,
það dregur úr kvíðahugsunum. Láttu þig
dreyma um eitthvað jákvætt.
 Sjáðu fyrir þér í huganum góðan árangur.
Sjáðu þig sem sigurvegara.

Rangar hugsanir – 6 góð ráð
Beindu athyglinni að einhverjum hlut í
umhverfinu. Skoðaðu hann í smáatriðum,
t.d. mynd á vegg.
 Hrósaðu sjálfum/sjálfri þér í huganum.
Talaðu jákvætt við þig í huganum (eins og
þú myndir tala við vin).
 Hugleiddu hvað er það versta sem gæti
gerst. Er heimsendir í nánd?

Tilfinningar – Slökun - 7 góð
ráð
Beindu athyglinni að andardrættinum –
andaðu djúpt 2-3 sinnum.
 Beindu athyglinni að líkamanum. Segðu
vöðvunum að slaka á. Farðu yfir öll svæði
líkamans (slökun).
 Spenntu og slakaðu á vöðvum til skiptis
(auðveldara að finna slökunina).
 Notaðu ímyndunaraflið og ferðastu í
huganum á stað sem þér líður vel á.

Tilfinningar – 7 góð ráð
Lýstu tilfinningunum (verkjunum) fyrir þér
í huganum. Hvar eru þær, hvernig eru þær
á litinn og í laginu o.s.frv.
 Stundaðu líkamsrækt. Eitthvað sem fær
hjartað til að slá örar.
 Leitaðu aðstoðar ef þessi ráð duga ekki.
Sérstaklega ef þú finnur fyrir depurð,
þunglyndi eða finnst þú félagslega
einangruð/einangraður.

Atriði sem geta aukið kvíða








Hreyfingarleysi.
Tímaskortur – lélegt skipulag.
Aðgerðarleysi.
Fresta/ýta frá sér verkefnum.
Óreglulegur svefn.
Óhollar matarvenjur (sykur, kaffi o.fl.).
Óhóf t.d. í mat, tóbaki og áfengi
Vosbúð eða kuldi (sérstaklega ef þú ert
þreytt/ur).
Atriði sem geta aukið kvíða
Þröng og óþægileg föt (sérstaklega úr
gerviefnum).
 Mikið áhorf á ofbeldis- og
hryllingsmyndir.
 Hlustun á háværa og skerandi tónlist.
 Mannmargir, háværir staðir og
fráhrindandi umhverfi s.s. verksmiðjur,
flugvellir, skemmtistaðir.
 Umgengni við fólk sem er neikvætt,
dómhart og tillitslaust.
