Transcript tutaj
Przemoc w rodzinie
Omówienie przepisów kodeksowych w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 10 czerwca 2010 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw .
1. Orzecznictwo
1.
W 2009 roku w Sądach Rejonowych w Polsce skazano ogółem:
410.269
osób
.
Z tego wymierzono:
86.225
- kar grzywny (samoistnych); 21 % -
84.955
1.270
- bezwzględnych; - z warunkowym zawieszeniem wykonania. 1,5 %
44.014 -
kar ograniczenia wolności; 10,7 %
41.677
- bezwzględnych; -
2.337
279.958
- z warunkowym zawieszeniem wykonania. 5,3 % - kar pozbawienia wolności; 68,2% -
37.667
242.291
- bezwzględnych; - z warunkowym zawieszeniem wykonania. 86,9%
Stosunek procentowy rodzajów kar orzekanych w Sądach Rejonowych w Polsce
Kara ograniczenia wolności
10%
Kara grzywny
21%
Kara pozbawienia wolności
68%
Skazani w sądach I instancji – za wszystkie przestępstwa w latach 1999 - 2009 500000 400000 300000 200000 207607222815 315013 365326 415933 500799 515822 477833459010 417184417629 100000 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Skazani w sądach I instancji – za przestępstwo z art. 207 § 1 kk w latach 1999 – 2009 20000 15000 13379 13052 12799 13170 13730 16931 16029 17171 16850 15236 14506 10000 5000 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Orzecznictwo w zakresie art. 207 § 1 kk
1. W 2009 roku w Sądach Rejonowych w Polsce osądzono z art. 207 § 1 kk ogółem:
17.413
osób .
Z tego: -
14.506 501 1.365
- skazano;
-
uniewinniono; - warunkowo umorzono postępowanie; -
1.034
- umorzono postępowanie;
Stosunek procentowy rodzajów orzeczeń Sądów Rejonowych w zakresie art. 207 § 1 kk
Uniewinniono 3% Warunkowo umorzono 8% Umorzono 6% Skazano 83%
2. W 2009 roku w Sądach Rejonowych w Polsce skazano z art. 207 § 1 kk ogółem:
14.506
osób (≈ 83 %)
.
Z tego wymierzono:
229
- kary grzywny (samoistnych); -
199
-
30
- bezwzględnych; - z warunkowym zawieszeniem wykonania.
637 -
kar ograniczenia wolności; -
581
-
56 13.640
- bezwzględnych; - z warunkowym zawieszeniem wykonania.
- kar pozbawienia wolności, w tym: -
1.871
- bezwzględnych;
11.769
- z warunkowym zawieszeniem wykonania.
Stosunek procentowy rodzajów kar orzekanych w Sądach Rejonowych w Polsce z art. 207 § 1 kk
Kara ograniczenia wolności 4% Kara grzywny 2% Kara pozbawienia wolności 94%
Stosunek procentowy wymiaru kary pozbawienia wolności orzekanej w Sądach Rejonowych w Polsce w 2009 roku z art. 207 § 1 kk
powyżej 1 roku do 2 lat 23% powyżej 2 lat do 5 lat 1% 1 miesiąc 0% 2 do 5 mies.
6% 6 mies. do 1 roku 70%
2. Zmiany ustawowe – nowe środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego
a) b) c) w postępowaniu cywilnym
postępowania); , niezależnie od postępowania karnego (np. przed wszczęciem
w postępowaniu karnym
postępowania przygotowawczego; , na etapie
po zakończeniu postępowania karnego
środki karne lub probacyjne, orzekane w orzeczeniu kończącym, na czas określony.
–
a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu cywilnym
Nakaz opuszczenia mieszkania
orzekany na wniosek przez sąd cywilny (niezależnie od postępowania karnego); uprawnienie do złożenia wniosku przysługuje osobie dotkniętej przemocą, wspólnie zamieszkującej ze sprawcą – członkiem rodziny, przesłanką wspólnego jest czynienie zamieszkiwania szczególnie poprzez polegające na stosowaniu przemocy, termin do rozpoznania sprawy – 1 miesiąc, wykonalność orzeczenia – z chwilą ogłoszenia, uciążliwym zachowanie zmiana orzeczenia możliwa w razie zmiany okoliczności (zmiana lub uchylenie).
b) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym
Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego
(oskarżonego) wspólnie zamieszkującego z pokrzywdzonym (środek zapobiegawczy); przez sprawcę przesłanka – uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził; środek ten stosuje prokurator z urzędu lub na wniosek Policji w czasie 48 godzin od zatrzymania (jeżeli takie miało miejsce); środek ten stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesięcy z możliwością przedłużenia przez sąd na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące (może być ich więcej niż jeden); oskarżonemu, na jego wniosek można wskazać miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe.
c) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego po zakończeniu postępowania karnego
Zakaz zbliżania się do określonych osób (pokrzywdzonego)
(środek karny);
Nakaz opuszczenia pokrzywdzonym lokalu
(środek karny);
zajmowanego wspólnie z
przesłanka – skazanie za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym wobec osoby najbliższej; środki karne mogą być połączone z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego organu w określonych odstępach czasu; środki karne (orzekane także łącznie) stosuje sąd w wyroku kończącym sprawę karną; zakaz zbliżania orzeka się w latach od roku do lat 15 (sąd wskazuje odległość od osób chronionych); nakaz opuszczenia lokalu orzeka się w latach od roku do lat 10; (oba można także na zawsze przy ponownym skazaniu za to samo);
c) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego po zakończeniu postępowania karnego - c.d.
Zakaz zbliżania się do określonych osób (pokrzywdzonego)
(środek probacyjny);
Nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym
(środek probacyjny); przesłanka – orzeczenie w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary (zwykle kary pozbawienia wolności), ewentualnie warunkowego umorzenia postępowania; środki probacyjne (orzekane także łącznie) stosuje sąd w wyroku kończącym sprawę karną; środki probacyjne orzeka się w okresie próby w latach od 2 do 5 lat (sąd wskazuje odległość od osób chronionych oraz sposób kontaktu).
d) Obowiązujące środki izolacji sprawcy przemocy domowej od pokrzywdzonego – podsumowanie
nakaz opuszczenia mieszkania orzekany na wniosek przez sąd cywilny (niezależnie od postępowania karnego); oddanie pod dozór policji z obowiązkiem zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym (środek zapobiegawczy w trakcie postępowania przygotowawczego); oddanie pod dozór w miejsce niezastosowalnego tymczasowego aresztu, pod warunkiem opuszczenia lokalu przez sprawcę (ibidem); nakaz opuszczenia lokalu przez sprawcę przy braku przesłanek do TA na okres 3 miesięcy z możliwością przedłużenia na dalsze 3 miesiące (ibidem); środek karny oraz środek probacyjny w postaci zakazu zbliżania się na określoną odległość (środki orzekane w wyroku na czas określony).
900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Orzeczone zakazy zbliżania się do pokrzywdzonego i nakazy opuszczenia lokalu w postępowaniu przygotowawczym w latach 2006 – 2009 317
212 105
401
281 120
562
415 147
732
559 172 2006 2007 nakaz opuszczenia lokalu 2008 2009 zakaz kontaktu z pokrzywdzonym
300 200 100 0 700 600 500 400 Orzeczone środki probacyjne w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym i nakazu opuszczenia lokalu w latach 2006 – 2009 434
253 181
446
280 166
572
375 197 2007 nakaz opuszczenia lokalu 2008 2009 zakaz kontaktu z pokrzywdzonym
20000 Skazani w sądach I instancji – za przestępstwo z art. 207 § 1 kk w latach 2006 – 2009 17171 16850 15236 14506 15000 10000 5000 0 2006 2007 2008 2009
3. Pozostałe zmiany kodeksowe
Wprowadzenie
specjalnej,
osadzenia sprawcy szybkiej procedury
dotyczącej przemocy w wyniku naruszenia warunków probacyjnych: • • wniosek kuratora sądowego o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności albo o odwołanie warunkowego zwolnienia; zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie skazanego na termin posiedzenia; • • nowa podstawa do obligatoryjnego zarządzenia albo odwołania w postaci stwierdzenia ponownego używania przemocy wobec osoby najbliższej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą; postanowienie wydane przez sąd podlega wykonaniu z chwilą jego wydania.
Zmiana trybu ścigania
przestępstwa z art. 157 § 2 kk ( kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2), jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą z trybu prywatnoskargowego na publicznoskargowy – wnioskowy;
Ściganie złamania zakazu
pokrzywdzonego lub zbliżania się do
niewykonania nakazu
opuszczenia lokalu
244 kk w trybie przestępstwa z art.
(do 3 lat pozbawienia wolności).
4. Podsumowanie
Nowela do ustawy wprowadziła nowe, dotychczas niestosowane narzędzia, służące izolacji sprawcy przemocy od pokrzywdzonego; Poprawiła także istniejące unormowania skuteczniejszego i częstszego ich stosowania; w celu Spodziewany jest wzrost orzeczeń skutkujących skutecznym odizolowaniem sprawców od pokrzywdzonych przemocą domową, bez konieczności opuszczania mieszkania przez samych pokrzywdzonych; Unormowania zawarte w samej ustawie, jak i w kodeksach karnych dają szansę na skuteczne działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.