Transcript çocuk koruma

Sporda Çocuk Koruma
Dr. Mustafa Yaşar ŞAHİN
Arş. Gör. Özgün PARASIZ
Sunum İçeriği,
• Çocuk istismarı nedir?
• Çocuk istismarı ile ilgili yasal
mevzuat.
• BM Çocuk hakları
• Sporda Çocuk koruma programı ve
önemi
• Sporda Çocuk koruma programının
İngiltere ve İskoçya Masa Tenisi
Federasyonları örneği
Çocuk tanımı;
BM Çocuk Hakları
Sözleşmesi
• 1.Madde: 18 yaşından küçük
her insan çocuk sayılır.
5395 Sayılı Çocuk
Koruma Kanunu
• 3. Madde: Daha erken ergin
(reşit) olsa bile 18 yaşını
doldurmamış kimse çocuk
sayılır
5237 sayılı Türk
Ceza Kanunu
• 6. Madde: Çocuk deyiminden
18 yaşını doldurmamış kişi
anlaşılır.
Daha erken ergin olmak
• Evlenmek kişiyi ergin yapar. 18
yaşından önce evlenen çocuk ergin
sayılır.
• Ancak Çocuk Koruma Kanununa göre
çocuk 18 yaşından önce evlenmiş olsa
ve bu nedenle ergin sayılsa bile 18
yaşını doldurmamış her kişi çocuk
olarak kabul edilir.
Çocuk İstismarı ve İhmali
• Çocukların anne – babaları, öğretmenleri,
antrenörleri gibi, onlara bakıp gözetmek ve
eğitmekle görevli sorumluluk, güç ve güven
ilişkisi içinde oldukları kişiler ya da yabancılar
tarafından:
• Bedensel ve/veya psikolojik sağlıklarına zarar
verecek, sosyal gelişimlerini engelleyecek şekilde
uygulanan tüm fiziksel, duygusal veya cinsel
tutumları, ihmali ve ticari amaçlı sömürüyü
kapsar.
Çocuğa yönelik kötü muamele;
• (Child maltreatment) çocuk
istismarını ve ihmalini kapsayan
genel bir tanımdır.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4 tip kötü
muamele tanımlanmaktadır.
•
•
•
•
Fiziksel İstismar
Cinsel İstismar
Duygusal İstismar
İhmal
Fiziksel İstismar;
• Çocuğun yaşamına, gelişimine, bedenine
veya onuruna zarar veren ya da zarar
verme ihtimali olan hareketlerde
bulunma ve çocuğun kaza dışı her türlü
yaralanmasına sebep olmaktır.
Cinsel İstismar;
• Çocuğun tam olarak anlayamadığı, onay
vermesinin mümkün olamayacağı,
toplumun yasalarına, sosyal normlarına
aykırı olacak şekilde bir cinsel etkinliğe
dahil edilmesidir.
Duygusal İstismar;
• Ebeveyn, antrenör ya da çocuğa bakan
kişinin, reddetme, aşağılama, tehdit etme,
suçlama, gibi davranışları ya da sözleriyle
çocuğun ruh sağlığını bozacak etkide
bulunması ve çocuğun bu nedenle büyüme
gelişme ve ruh sağlığı açısından genetik
kapasitesine ulaşmasının engellenmesidir.
İhmal
Çocuğa bakmakla yükümlü
kimselerin;
• Çocuğun beslenme, barınma, eğitim,
korunma, sevilme gibi temel fiziksel ve
duygusal gereksinimlerini karşılamada
ihmal göstermesidir.
Çocuk istismarı ile ilgili yasal
mevzuat
(5237 sayılı Türk Ceza Kanunu)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
İNSAN TİCARETİ (Madde 80)
İŞKENCE (Madde 94)
EZİYET (Madde 96)
TERK (Madde 97)
YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ (Madde 98)
ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI (Madde 103)
REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ (Madde 104)
CİNSEL TACİZ (Madde 105)
KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA (Madde 109)
AYIRIMCILIK (Madde 122)
KİŞİLERİN HUZUR VE SÜKUNUNU BOZMA (Madde 123)
HAYASIZCA HAREKETLER (Madde 225)
MÜSTEHCENLİK (Madde 226)
FUHUŞ (Madde 227)
DİLENCİLİK (Madde 229)
ÇOCUĞUN SOYBAĞINI DEĞİŞTİRME (Madde 231)
KÖTÜ MUAMELE (Madde 232)
AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLÂLİ (Madde 233)
ÇOCUĞUN KAÇIRILMASI VE ALIKONULMASI (Madde 234)
Çocukların cinsel istismarı (Madde 103)
(1) Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, üç yıldan sekiz yıla
kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Cinsel istismar deyiminden;
• Onbeş yaşından küçük çocuklara karşı her türlü cinsel
davranış cinsel istismar olarak kabul edilerek cezalandırılır (a
bendi).
• Onbeş yaş ve üzerindeki çocuklar için gönüllü olmak durumu
söz konusu ise ve şikayet edilmiyorsa ceza uygulamasına
gidilmez (b bendi).
Ceza miktarının artırılmasına
neden olabilecek durumlar;
ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI (Madde 103)
(3) Cinsel istismarın üstsoy, ikinci veya üçüncü derecede
kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici,
bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim
yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da hizmet
ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle veya
birden fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi
hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı
oranında artırılır.
(4) Cinsel istismarın, birinci fıkranın (a) bendindeki
çocuklara karşı cebir veya tehdit kullanmak suretiyle
gerçekleştirilmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek
ceza yarı oranında artırılır.
Reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104):
• 1) Cebir, tehdit ve hile olmaksızın,
15 yaşını bitirmiş olan çocukla
cinsel ilişkide bulunan kişi, şikâyet
üzerine, altı aydan iki yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır.
CİNSEL TACİZ (Madde 105)
(1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi
hakkında, mağdurun şikâyeti üzerine, üç aydan iki yıla
kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına hükmolunur.
(2) Bu fiiller; hiyerarşi, hizmet veya eğitim ve öğretim
ilişkisinden ya da aile içi ilişkiden kaynaklanan nüfuz
kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde
çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği
takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı
oranında artırılır.
• Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan
(SPORDAN) veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış
ise, verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
Müstehcenlik (madde 226):
1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren
ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan
veya dinleten,
b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği
yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde
sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,
c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya
kiraya arz eden,
d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında,
satışa arz eden, satan veya kiraya veren,
e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya
dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,
f) Bu ürünlerin reklamını yapan,
Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası
ile cezalandırılır.
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Suçu bildirme
TCK 278., 279., 280. maddeler
Korunma gereksinimini bildirme
TCK 98. madde
SHÇEK Kanunu 21. madde
Çocuk Koruma Kanunu 6. madde
Suçu Bildirim Yükümlülüğü
TCK Madde 278 –
• (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili
makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır.
• (3) Mağdurun onbeş yaşını bitirmemiş
bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan
özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle
kendisini savunamayacak durumda bulunan
kimse olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara
göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.
Kamu Görevlisinin Suçu Bildirim
Yükümlülüğü
TCK Madde 279 –
1. Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı
gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle
bağlantılı olarak öğrenip de yetkili
makamlara bildirimde bulunmayı ihmal
eden veya bu hususta gecikme gösteren
kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır.
Sporda Çocuk Koruma
Programı
Sporda Çocuk Koruma
Programının Önemi ;
• Toplumların geleceği çocukların
bedensel, ruhsal, ahlaki ve fikirsel
olarak iyi korunmasına ve
geliştirilmesine bağlıdır.
• Çocukların, sosyal, zihinsel, fiziksel,
ve ahlaki gelişimlerinin en iyi
şekilde sağlanması için en önemli
unsur ise «SPOR» dur.
Spor;
• Spor, fiziksel, zihinsel , ruhsal ve
toplumsal refahın temel
kaynağıdır.
Ancak;
• Bireyin sosyolojik,
psikolojik ve
bedensel gelişimi için
büyük önem taşıyan
spor faaliyetleri,
doğası gereği
maalesef zaman
zaman bir takım
istismarların
zeminini de
oluşturabilmektedir.
• Özellikle çocuk ve genç sporcuların gerek
eğitimcileri gerekse yöneticileri
tarafından isteyerek ya da farkında
olmadan ruh sağlıklarını ve gelişimlerini
bozabilecek, söz ve davranışlarla sürekli
olarak muhatap olabildikleri
görülmektedir.
Sporda Çocuk Koruma
• Farklı insan grupları farklı
ihtiyaçlara, isteklere ve farklı
özelliklere sahiptirler.
• Bu nedenle farklı insan gruplarıyla
çalışan antrenörlerin de farklı
özelliklere farklı bilgilere, farklı
yeteneklere ve farklı eğitimlere
ihtiyaçları vardır.
• Çocuklar ise yetişkinlerden
tamamen farklı düşünce ve fiziksel
yapıya sahip oldukları için
tamamen özel bir gruptur.
Sporda Çocuk Koruma
• Her çocuğun ayrı yetenekleri ve ayrı
zayıf ve güçlü yönleri olmasına
rağmen bütün çocuklar kolayca
incinebilir ve ufak şeylerden büyük
zararlar görebilir.
• Bu nedenle Sporda çocukların
yoğunlukta olduğu her yerde çocuk
koruma herkesin
sorumluluğundadır.
Çocukların korunması
kavramı;
• Çocuğun fiziksel, sosyal, duygusal,
ekonomik, kültürel, ahlaki ve siyasal
olmak üzere tüm yönlerden güvenliğinin
hukuki zeminde ve uygulamada
sağlanması demektir.
• Spor eğitiminin doğasında bulunan
fiziksel temasalar ve çocukların
kendilerine özgü incinebilir hassas
yapıları nedeniyle,
• Çocuklarla çalışan antrenör ve
yöneticiler, kötü amaçlı olmadan ya
da istemeyerek bile Çocuk istismarı
durumlarına neden olabilirler.
• Bu nedenlerle
• Dünyanın gelişmiş ve Sporda Çocuk
koruma politikalarını hayata geçirmiş
ülkelerinde, Sporda çocuk koruma ile ilgili
eğitim ve sertifika almamış hiçbir
antrenörün çocuklarla çalışamamalarını
sağlayan düzenlemeler bulunmaktadır.
Sporda Çocuk Koruma
Programı
• Kişisel etkileşim ve iletişimin çok
sıkı olduğu alanlardan biri olan spor
eğitimi içerisinde, duygusal ya da
bedensel istismarın önlenebilmesi
için yasal düzenlemelere ek olarak
disiplinler arası işbirliği ile
hazırlanacak bir Çocuk koruma
eğitim programı kaçınılmazdır.
Çocuklarla çalışabilecek Antrenörler
eğitimenin faydaları nelerdir ?
• Çocukların spor yaparken ki özel
ihtiyaç ve özelliklerini anlamak,
• İş gücünüzü, çalışabilme yeteneğinizi,
ihtiyaçlar doğrultusunda
güçlendirmek,
• Çocukları spordan uzaklaştırmak
yerine spora özendirerek, sporu
kitlelere yaymak,
• Çocuklar için ilham verici ve onları
motive etmeyi beceren antrenörler
yetiştirerek, başarıyı arttırmak
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi
• 20 kasım 1989’da kabul edilen BM Çocuk
Hakları Sözleşmesinin 19. maddesi;
• Çocuğun, bakımıyla sorumlu olan
kişilerden gelecek her türlü kötü
muameleye karşı korunmasının sözleşmeyi
imzalayan devletlerin yükümlülüğünde
olması koşulunu getirmiştir.
Madde 31. ;
1. Taraf Devletler çocuğun dinlenme, boş
zaman değerlendirme, oynama ve yaşına
uygun eğlence (etkinliklerinde) bulunma
ve kültürel ve sanatsal yaşama serbestçe
katılma hakkını tanırlar.
2. Taraf Devletler, çocuğun kültürel ve
sanatsal yaşama tam olarak katılma
hakkını saygı duyarak tanırlar ve
özendirirler ve çocuklar için, boş zamanı
değerlendirmeye, dinlenmeye, sanata ve
kültüre ilişkin (etkinlikler) konusunda
uygun ve eşit fırsatların sağlanmasını
teşvik ederler.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi
• Olimpizmin Temel Prensiplerinin 4.
maddesi:
• Spor yapmak bir insan hakkıdır. Her birey
hiç bir ayırımcılığa muhatap olmaksızın ve
karşılıklı anlayışı, arkadaşlık, dayanışma ve
fair-play anlayışını içeren olimpik ruh ile
spor yapmak imkânına sahip olmalıdır.
Beden Eğitimi ve Spor
Uluslararası Şartı (UNESCO 1978)
• 1. maddesi; “ her insanın, kişiliğinin
gelişmesi için elzem olan, beden
eğitimi ve spora ulaşma temel
hakkı vardır ”.
• Aynı Şart’ın 3. maddesi: “beden
eğitimi ve spor programları kişilerin
ve toplumun gereksinimlerine
cevap verecek nitelikte olmalıdır”
hükümlerini içermektedir.
1992’de kabul edilmiş olan Avrupa
Konseyi Avrupa Şartı’nda;
• “Hükümetler, insanın gelişmesinde
önemli bir unsur olan sporu teşvik
niteliğinde, her bireyin spor yapmasına
olanak sağlayacak tedbirleri alacaklardır”
ibaresi vardır
• Avrupa Birliği ülkeleri ve Avusturalya, ABD gibi
bir çok gelişmiş ülke, bu yasal dayanaklardan
hareketle,
• Spor yönetimi ile ilgili kamu kuruluşları, spor
federasyonları ve spor kulüpleri içerisinde
spor da çocuk koruma sistemi oluşturarak
antrenör, yönetici gibi spor elemanlarını
kapsayan düzenlemeler yapmıştır.
• Bu noktadan hareketle ülkemizde sporda
çocuk korumaya yönelik bir düzenlemenin
olmaması büyük bir eksiklik ve sorun olarak
gözükmektedir
İskoçya ve İngiltere'de Sporda
Çocuk Koruma Örnekleri