Transcript Volledig artikel

w e t - e n re ge lge ving
Deze rubriek is verzorgd door Nysingh advocaten-notarissen N.V.
Nieuwe vakantiewetgeving
zes maanden tot aan de vervaltermijn zijn vakantiedagen
niet heeft kunnen benutten. Dat geval doet zich niet
zomaar voor. Denkt u aan de situatie dat de werkgever
het de werknemer al die tijd heeft verboden om vakantie
op te nemen. Denkt u ook aan de situatie dat een werknemer langdurig volledig arbeidsongeschikt is en die geen
benutbare mogelijkheden heeft. De gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer zal zich niet snel op de uitzondering kunnen beroepen. De regering heeft bij de behandeling van het wetsvoorstel duidelijk gemaakt dat ook
een re-integrerende werknemer vakantie opneemt; deze
werknemer kan tijdelijk vrijgesteld willen worden van de
verplichting om te re-integreren en zal dan vakantie
moeten opnemen.
De vervaltermijn geldt niet voor vakantiedagen die vóór
1 januari 2012 zijn opgebouwd; voor die vakantiedagen
blijft de verjaringstermijn van vijf jaar van kracht. De
regering gaat er van uit dat de vakantiedagen die als eerste met verjaring c.q. verval worden bedreigd, als eerste
worden opgenomen.
mr. w.j.f. nieuwenhuis, advocaat arbeidsrecht
In januari 2009 maakte een arrest van het Hof van
Justitie voor de Europese Gemeenschappen duidelijk dat de huidige Nederlandse wetgeving omtrent
vakantiedagen niet in overeenstemming is met het
Europese recht. Daarbij gaat het vooral om de
opbouw en het opnemen van vakantiedagen in geval
van arbeidsongeschiktheid. De Nederlandse wetgever kwam naar aanleiding van het arrest met een
wetsvoorstel. Op 24 mei 2011 stemde ook de Eerste
Kamer met het wetsvoorstel in. De regering heeft
bekend gemaakt dat de nieuwe wetgeving per 1
januari 2012 in werking treedt. Dit artikel geeft een
korte schets van de belangrijkste wijzigingen in het
wettelijke systeem van de vakantiedagen.
Arbeidsongeschiktheid en vakantie
Het huidige wettelijke systeem in Nederland gaat ervan
uit dat een volledig arbeidsongeschikte werknemer
gedurende de laatste zes maanden van volledige arbeidsongeschiktheid een volledige opbouw kent, waar hij in
beginsel niets van opneemt. De gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer bouwt vakantiedagen op voor het
gedeelte dat hij werkt en neemt ook slechts vakantie op
voor de uren die hij normaliter zou hebben gewerkt
indien hij geen vakantie zou hebben genoten. Daarmee
bouwt een arbeidsongeschikte werknemer slechts
gedeeltelijk vakantiedagen op en neemt hij (hooguit)
gedeeltelijk vakantiedagen op. Het huidige systeem kent
aldus een zekere evenwichtigheid. Het nieuwe wettelijke
systeem kent een geheel ander evenwicht: de (geheel of
gedeeltelijk) arbeidsongeschikte werknemer bouwt volledig wettelijke vakantiedagen op en neemt in beginsel
ook volledig wettelijke dagen op.
Bovenwettelijke vakantiedagen
De nieuwe wet ziet niet op de opbouw of het opnemen
van bovenwettelijke vakantiedagen, dat wil zeggen de
vakantiedagen die uitstijgen boven het wettelijke minimum aantal vakantiedagen van 20 per jaar (voor de fulltime werknemer). Zowel de regeling omtrent de volledige opbouw/opname tijdens arbeidsongeschiktheid als
de vervaltermijn zijn daarmee dus niet van toepassing op
de bovenwettelijke vakantiedagen. De wetgever heeft het
uitdrukkelijk aan de sociale partners overgelaten om op
dat vlak afspraken te maken.
CAO’s
De nieuwe vakantiewetgeving heeft tot op heden in twee
CAO’s in de zorgsector een uitwerking gekregen, te
weten de CAO (Algemene) Ziekenhuizen 2011-2014 en de
CAO Gehandicaptenzorg 2011-2014. Deze beide CAO’s
zijn pas zeer recent opnieuw afgesloten (bij het schrijven
van dit artikel bestaat voor de Gehandicaptenzorg nog
slechts een onderhandelaarsakkoord). In de beide CAO’s
zijn de bovenwettelijke vakantieuren (22 uren) als zodanig afgeschaft en toegevoegd aan het Persoonlijk Budget
Levensfase (PBL). PBL wordt alleen gedurende de eerste
zes maanden van arbeidsongeschiktheid opgebouwd. Na
die periode van zes maanden bouwt de arbeidsongeschikte werknemer dus geen “bovenwettelijke vakantiedagen” meer op. Aldus wordt in deze CAO’s gebruikgemaakt van de ruimte die de wetgever heeft gelaten om
ten aanzien van de opbouw/het opnemen van bovenwettelijke vakantiedagen tijdens arbeidsongeschiktheid,
afwijkende afspraken te maken.
Het ligt voor de hand dat de andere sectoren binnen de
zorg dit voorbeeld zullen volgen.
Vervaltermijn
De meest in het oog springende noviteit in de wet is zonder twijfel de introductie van een vervaltermijn (deze
geldt zowel voor de ‘gezonde’ als de arbeidsongeschikte
werknemer): wettelijke vakantiedagen die niet zijn opgenomen uiterlijk binnen zes maanden na het kalenderjaar
waarin deze vakantiedagen zijn opgebouwd, komen te
vervallen. (Voorbeeld: de wettelijke vakantiedagen die in
2012 worden opgebouwd, moeten uiterlijk op 30 juni
2013 zijn opgenomen.) Werkgever en werknemer mogen
ook een langere vervaltermijn afspreken. De wetgever wil
met de vervaltermijn bewerkstelligen dat geen stuwmeren aan verlof ontstaan.
De vervaltermijn geldt niet indien de werknemer redelijkerwijs niet in de gelegenheid is geweest om de wettelijke vakantiedagen op te nemen. Bepalend is dat de
werknemer gedurende de gehele opbouwperiode en de
12