Transcript Magazine in pdf

MAGAZINE
MAGAZINEVOOR
VOORVERVOER
VERVOEROVER
OVERWATER
WATER
.be
#77 . DECEMBER 2016
Van blauwe wijk tot
betonponton
Driemaandelijks, winter 2016, Afgiftekantoor Gent X, P911147
Duurzame bouwlogistiek
Gespot: ms Presagio
Nieuwe app en website VisuRIS
‘Slimmer varen, sterkere service’
PANTONE Process Blue. C100M13Y1K2
PANTONE 293. C100M70Y0K4
Lees Binnenvaart op je tablet
binnenvaart
1
vooraf
‘Innovatie
en expertise’
Beste lezer
Deze editie toont het dynamische en creatieve gezicht van de
hedendaagse binnenvaart. Binnenvaartondernemers en specialisten zoals bevrachters helpen graag om voor elke situatie
een oplossing op maat te bedenken. In een interview met en
over die tussenpersonen (p.16) lees je hoe zij zich de voorbije
jaren tot intellectuele dienstverleners ontpopten.
Ook in ons openingsartikel over bouwlogistiek (p.4) vind
je die creatieve aanpak terug. Bij het bouwproject Quartier
Bleu in Hasselt zorgde een tijdelijke stortbrug voor een vlottere
werfplanning en minder hinder. De firma De Rycke Bouwmaterialen en Beton exploiteert sinds dit najaar een drijvende mobiele betoncentrale. Beide projecten halen honderden vrachtwagens van de weg en laten zien dat de Watersnelweg voor
bijna elk vraagstuk een passend antwoord biedt.
De vele binnenvaart-actoren verkennen ook de mogelijkheden van een verdere digitalisering. Het project VisuRIS (p.10)
introduceert een pakket toepassingen dat een schat aan informatie over de Vlaamse binnenvaart in beeld brengt. De technologie is beschikbaar en de komende maanden gaan we op
zoek naar de diensten die de grootste meerwaarde bieden
voor de waterweggebruikers en logistieke spelers. Dat wordt
een van dé uitdagingen bij de uitrol van nieuwe RIS-diensten.
Alleen zo kunnen we samen een nog slimmere en sterkere
binnenvaart uitbouwen!
Veel leesplezier,
Joël Bijnens
voorzitter Raad van Bestuur
Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw
2
Lees Binnenvaart op je tablet
Download de ‘Binnenvaart’-app in de app store
of op play.google.com voor Android.
Volg ons ook op
www.facebook.com/watersnelweg
www.twitter.com/Watersnelweg
in dit nummer
MARKT
Bouwen met binnenvaart.
04
Twee creatieve en innovatieve praktijkvoorbeelden: het grootschalige project
Quartier Bleu in Hasselt en de allereerste drijvende betoncentrale.
Ambassadeur. Op bezoek bij beton-
12
specialist Tubobel uit Tessenderlo: ‘Blind
vertrouwen, en ecologisch en economisch voordeel dankzij binnenvaart.’
Interview BFTB. Wie zijn de moderne
bevrachters en met welke uitdagingen
worden ze geconfronteerd?
16
BELEID
RIS-app maakt indruk. Tijdens de RIS-
10
week werd een ambitieuze nieuwe tool
voorgesteld: wat is VisuRIS en hoe maakt
die ons binnenvaartnetwerk slimmer?
VLOOT
Groener varen. Alles over de nieuwe
‘We kunnen er blind op
vertrouwen dat op het
afgesproken ­moment
een schip met onze
goederen aanmeert.’
Luc Lemmens
gedelegeerd bestuurder Tubobel
08
steunprogramma’s voor milieuvriendelijke investeringen in hermotorisatie of
nabehandelingstechnieken.
Gespot. Een verpleegkundige en
een elektricien aan boord: welkom bij
Rudy Willaert en Wendy Verbiest van
ms Presagio.
12
14
EN OOK
#Screenshot
Newsfeed
Highlight
09
18
20
colofon
Verantwoordelijke uitgever: Vzw Promotie
Binnenvaart Vlaanderen, Havenstraat 44, 3500 Hasselt.
Het magazine Binnenvaart verschijnt 4 keer per jaar.
Voor suggesties, advertenties of een gratis abonnement:
T 011 23 06 06, pbv@­binnenvaart.be,www.binnenvaart.be
Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Creative Content,
www.jaja.be. De meningen die derden in dit magazine
vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van PBV.
binnenvaart
binnenvaart
3
markt
Slimme bouwlogistiek
Van blauwe wijk
tot Bonton
1
Kijk, daar vaart een betoncentrale!
Bijna een kwart van alle in 2015 vervoerde
binnenvaartgoederen waren bouw­materialen
zoals granulaten, puin, palletten of ondeelbare
stukken voor een werf. En de binnenvaart kan
nog meer betekenen voor de bouwsector.
Twee praktijkvoorbeelden van slimme
bouwlogistiek: het grootschalige bouwproject
Quartier Bleu in Hasselt en de allereerste
drijvende betoncentrale.
Jawel, de firma De Rycke Bouwmaterialen en Beton exploiteert sinds dit najaar
een drijvende mobiele betoncentrale.
De indrukwekkende installatie is gemonteerd op een ponton van 13 op 50 meter
en is 14 meter hoog. Het betonponton is
daarmee geschikt voor alle grote werven
die in de wijde omgeving van een grote
waterweg gelegen zijn. De centrale kan
beton pompen tot een paar honderd
­meter van de kade en je kunt er ook een
­rijdende betonmixer mee vullen.
Flexibel en stabiel
Medezaakvoerder Koen De Rycke: ‘Met
deze betoncentrale hebben wij de
helft van het beton voor de Kieldrechtsluis gemaakt. Op vijf jaar tijd was dat
740.000 m³ beton, of 1 voetbalveld van
30 verdiepingen (89 meter nvdr.) hoog.
4
Toen de sluis klaar was, zochten we een
oplossing om de installatie efficiënt uit te
baten naast onze vaste betoncentrales in
Kallo en Herdersem. Via die sites hebben
we al veel ervaring met de binnenvaart.
Zoals vele bedrijven zien we onze vrachtwagens ook meer en meer in de file
staan. Zo kwamen we op het idee om de
installatie mobiel en drijvend te maken.’
Ongeveer één jaar na de beslissing is
het ponton operationeel. ‘We hebben vrij
snel een geschikt ponton kunnen kopen
en de samenwerking met het studiebureau en het montageteam verliep vlot’,
vertelt Koen. ‘Het viel nog af te wachten
hoe de installatie zou reageren op bewegend water, bijvoorbeeld van voorbijvarende schepen. Zoiets kun je niet op papier testen. Maar de praktijktests zijn vlot
verlopen en we hebben alle noodzakelijke
‘Het betonponton is geschikt
voor alle grote werven die in de
wijde omgeving van een grote
waterweg gelegen zijn.’
Koen De Rycke
Medezaakvoerder De Rycke
Bouwmaterialen en Beton
2
‘Binnenvaart als
morele plicht –
en slimme keuze’
Het betonponton kan honderden vrachtwagenritten
­overbodig maken op werven in de buurt van een waterweg.
keuringen vlot doorstaan. Momenteel
voeren we de eerste gesprekken om het
ponton in te zetten bij de bouw van kaaimuren en andere grote projecten in de
buurt van g
­ rote ­waterwegen.’
Met of zonder last mile
Met het betonponton ‘Bonton’ mikt
De Rycke Bouwmaterialen en Beton
op werven waarvoor per dag ‘een paar
honderd kubieke meter’ beton nodig is:
de centrale produceert 120 m3 beton
per uur. Koen De Rycke: ‘Ons werkgebied is best groot; we kunnen de installatie ook demonteren om onder bepaalde
bruggen te varen. Daar hangt een extra
opstartkost aan vast, maar voor sommige projecten betaalt dat zichzelf terug. Bij elk project moet je kijken naar
de ­omvang, de lokale mogelijkheden en
de mobiliteitswensen. Wij kunnen alle
voertuigen overbodig maken tot een
paar honderd meter van het water. Maar
je kunt ook the last mile met rijdende
­betonmixers afleggen.’
Het ponton heeft als grote voordeel
dat alle granulaten tot op of vlakbij de
bouwsite over water worden aangevoerd. ‘We zijn ook snel in orde met
­formaliteiten zoals een milieuvergunning
en de vereiste kwaliteitslabels voor het
beton. Aangezien we rechtstreeks vanaf het ponton kunnen pompen z­ onder
de inzet van vrachtwagens, spreken we
algauw over een besparing van e
­ nkele
honderden vrachtwagenritten. Geef
toe: voor lokale besturen of andere
over­heden die aansturen op duurzame
­mobiliteit in hun offertevragen is dat een
­interessante optie…’
In Hasselt brengt het grootschalige bouwproject Quartier Bleu straks de charme
van water tot aan het stadscentrum. Op
de site van een vroegere gelatinefabriek
aan de Slachthuiskaai komt een nieuwe stadswijk met promenade en open
groene ruimtes. Het project wordt gerealiseerd door projectontwikkelaars Chateaux Real Estate en Matexi. Zij schakelen
waar mogelijk de binnenvaart in om de
impact van de bouwactiviteiten op de lokale mobiliteit en het milieu te beperken.
Tijdelijke stortbrug
Van februari tot oktober is voor het
­project 400.000 m3 grond uitgegraven
en per schip afgevoerd. ‘Daarbij hebben we 27.000 vrachtwagenritten vermeden’, zegt Philippe Onclin, eigenaar
van ­Chateaux Real Estate. ‘De keuze voor
binnen­vaart was niet opgelegd, maar
werd zeker aangemoedigd door de stad
Hasselt en nv De Scheepvaart, die nauw
bij het project betrokken zijn. Duur­zame
logistiek past in onze bedrijfsfilosofie,
en voor dit project, dat de aantrekkingskracht van het water sterk uitspeelt,
markt
binnenvaart
5
markt
Van februari tot oktober is voor
het project 400.000 m3 grond
uitgegraven en per schip afgevoerd.
‘De oplossing met de brug
vergde wat denkwerk,
maar ze is economisch
perfect haalbaar.’
Philippe Onclin
eigenaar van
Chateaux Real Estate
De aannemer bouwde een tijdelijke
halve brug vanwaar
vrachtwagens rechtstreeks in een schip
konden storten.
6
v­ onden we het onze morele plicht om
binnenvaart in te zetten.’
Speciaal voor de afvoer van de grond
bouwde aannemer Baldewijns & Co een
tijdelijke halve brug van waaruit vrachtwagens rechtstreeks in een schip konden
storten. De brug bestaat uit 3 prefab-­
delen, is 5,20 meter breed en steekt
5 ­meter uit boven het kanaal. Geladen
vrachtwagens konden er achterwaarts
op rijden en in een laadruim lossen. De
afgegraven grond ging naar andere
water­gebonden projecten zoals de verhoging van bruggen langs het Albertkanaal, een gedempte groeve in Zutendaal
en de ­ophoging van dijken in Nederland.
‘De oplossing met de brug vergde wat
denkwerk, maar ze was economisch perfect haalbaar. Het kostenplaatje ervan is
vergelijkbaar met afvoer per vrachtwagen, alleen scoort deze aanpak veel beter
op het vlak van uitstoot en verkeersdruk.’
Werforganisatie en aanvoer
De keuze voor binnenvaart bood ook
voordelen op het vlak van organisatie op de site. ‘We konden veel makkelijker de continuïteit van de grondafvoer ­garanderen,’ zegt Steven Lissens,
bestuurder van Baldewijns & Co. ‘Het
was ook veiliger omdat we geen autoweg moesten gebruiken. De tijdelijke
brug loopt ­boven het autoverkeer, dat
op geen enkel moment hinder van de
werkzaam­heden ­ondervond.’
Na de eerste fase, waarbij gemiddeld
drie binnenschepen per dag werden ingezet, bekijken de opdrachtgevers momenteel hoe ook de aanvoer van bouwmaterialen zo duurzaam mogelijk kan
verlopen. Philippe Onclin: ‘De komende
twee jaar verrijst hier een stadswijk met
ondergrondse parking, appartementen,
handelsruimte en een wandelboulevard. Daarvoor heb je enorme volumes
­beton en andere bouwmaterialen nodig.
We zijn nu met verschillende partners
creatieve oplossingen aan het bedenken
over hoe we die het best ter plaatse krijgen. De kans is groot dat we de tijdelijke brug licht zullen aanpassen, zodat
­schepen er ook kunnen lossen. De kogel
is nog niet door de kerk, maar we blijven
onze minder hinder-filosofie zeker ook
de komende maanden trouw.’
Bekijk de reportage op het videokanaal
van Watersnelweg www.youtube.com >
watersnelweg
advertentie
NIEUWE EDITIE - OKTOBER 2016
Toeristische vaarkaart
Waterwegen in Vlaanderen
en omliggende vaargebieden
NEDERLAND
VLAANDEREN
BRUSSELS
HOOFDSTEDELIJK
GEWEST
FRANKRIJK
WALLONIË
Vlaanderen
Wallonië I Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Limburg (NL) I Noord-Brabant (NL)
Nord-Pas de Calais (FR)
VAARKAART
CARTE FLUVIALE
BINNENSCHIFFFAHRTSKARTE
WATERWAYS MAP
1/220.000
Bestel de kaart
op www.waterrecreatie.be
op verschillende watersportbeurzen, aan de PBV-stand
bij heel wat nautische winkels, jachthavens
en kunstwerken, zie lijst op www.waterrecreatie.be
Vragen of de kaart ook verdelen? [email protected]
€10
WATERBESTENDIG
EN SCHEURVAST!
vloot
Dien nu je aanvraag in
Groener
varen
In oktober lanceerde Vlaams minister van Openbare ­Werken
en Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) twee steun­programma’s voor
milieuvriendelijke investeringen. Hoe schrijf je je schip in?
1
2
Hermotorisatie van kleine schepen
Hoe inschrijven?
Wat? Op een klein schip (< CEMT klasse IV) kun je 50% van de totale investeringskost voor de aankoop en de plaatsing van een nieuwe motor terugbetaald
krijgen. De steun kan maximaal oplopen
tot 50.000 euro per schip. Voorwaarde is
wel dat je nog geen steun genoten hebt
van het oude impulsprogramma emissiearme motoren.
Bezorg voor 30 september 2017 je ingevuld aanvraagformulier aan waterwegbeheerders nv De Scheepvaart of Waterwegen & Zeekanaal NV.
Nabehandelingstechnieken zoals
een roetfilter of katalysator op
middelgrote en grote schepen
Wat? Op een middelgroot of groot schip
(≥CEMT klasse IV) kun je 50% van de totale investeringskost voor de aankoop en
de plaatsing van een nabehandelings­
systeem terugbetaald krijgen. De steun
kan maximaal oplopen tot 50.000 euro
per schip. Voorwaarde is wel dat je nog
geen steun genoten hebt van het oude impulsprogramma e­ missiearme ­motoren.
8
Extra voorwaarden?
De steunmaatregel valt onder de
­de-minimis­­­regelgeving van de Europese
Unie. Elke begunstigde kan volgens de
de-minimisregelgeving van de Europese
Commissie maximaal 200.000 euro over
een periode van 3 jaar ontvangen.
Enkel de investeringskosten voor
­zover de uitgaven verworven zijn tegen
marktvoorwaarden van derden waarin
de aanvrager geen directe of zijdelingse
zeggenschap uitoefent, komen in aanmerking voor de subsidie.
De nabehandelingstechniek of de motor behoort tot de vaste structuur en/of
vaste uitrusting van het motorschip en
verbetert de ecologische prestaties.
Info & inschrijvings­
formulieren
Waterwegen & Zeekanaal NV
T 03 860 63 92
www.wenz.be > beroepsvaart >
­steunmaatregelen
> hermotorisatie
> nabehandelingstechnieken
nv De Scheepvaart
T 011 29 84 00
www.descheepvaart.be
> ­beroepsvaart > steunmaat­regelen
> hermotorisatie
> nabehandelingstechnieken
#screenshot
#havenhuis
#samensterk
#legoschip
#12TEUextra
#havenhuis
Sfeervol lichtspel
Het nieuwe Havenhuis in Antwerpen
is na vier jaar werkzaamheden klaar en
werd in september feestelijk ingehuldigd
met een klank- en lichtspel rond het iconische gebouw. Wist je overigens dat je
er ook events kunt organiseren, in een
van de twee zalen die het Havenbedrijf
Antwerpen verhuurt?
www.portofantwerp.com
#legoschip
1 miljoen legoblokken
Met een lego-champagnefles doopte de
ferryrederij DFDS Seaways in november
een met meer dan 1 miljoen legoblokken nagebouwde ferry. Het legoschip
van 12,03 x 1,67 x 2,72 (lxbxh) was een
stunt voor de 150ste verjaardag van het
#riverdating
bedrijf en is opgenomen in het Guinnes
Book of World records.
www.dfds.com
#samensterk
Fusie Gentse en Zeelandse haven
De Haven van Gent en Zeeland Seaports
(Terneuzen en Vlissingen) maken de weg
vrij voor een fusie. De havens maakten bekend dat ze ‘verdere stappen zetten om
hun samenwerking te versterken met een
fusie als stip aan de horizon.’ Tegen eind
april 2017 willen beide haven­bedrijven
weten of ze definitief de stap zetten.
www.havengent.be
#riverdating
700 deelnemers, 4000 meetings
Op 9 november was PBV samen met
verschillende varende ondernemers
present op de River Dating bijeenkomst
in Rouen. In totaal werden er 4000 ontmoetingen met mogelijke klanten georganiseerd tussen zo’n 700 deelnemers.
Tijdens het event werd ook een River
Dating award uitgereikt aan ms ­Essex,
een ­
Nederlandse spits met hybride
­voortstuwing.
www.river-dating.com
#12TEUextra
Drie lagen containers
naar Noord-Frankrijk
Rederij Contargo heeft geslaagde proefvaarten afgelegd met drie lagen containers tussen Antwerpen en V
­ alenciennes.
Normaal neemt het schip maximum
72 TEU meer, maar na de proefvaart
met ms Centurion is in de toekomst ook
84 TEU mogelijk.
www.contargo.net
binnenvaart
9
beleid
Internationale interesse voor RIS-week
‘Slimme binnenvaart
met VisuRIS’
Van 21 tot 25 november woonden meer dan
100 i­nternationale experten en stakeholders
in Hasselt de RIS-week bij. Op uitnodiging
van ­Promotie Binnenvaart Vlaanderen,
nv De ­Scheepvaart en Waterwegen & Zeekanaal NV
staken ze de koppen bij elkaar over de verdere
harmonisatie van RIS binnen Europa en maakten
ze kennis met de ­nieuwe app VisuRIS.
W
at is VisuRIS?
Lieven Dejonckheere, afdelingshoofd bij W&Z: ‘VisuRIS
is een pakket toepassingen dat een schat
aan informatie over de Vlaamse binnenvaart in beeld brengt. Denk aan: kernmerken van de waterwegen, bruggen,
sluizen, waterstanden, berichten aan de
schipperij, verwachte bedieningstijden,
een actueel verkeersbeeld, … De nieuwe ­website en apps maken de vele data
waarover w
­ aterwegbeheerders beschikken ­toegankelijk en nuttig voor varende
ondernemers en andere partners uit de
­logistieke keten. Met oog voor de privacy
van alle betrokkenen.’
Klopt het dat experts al sinds 2014
aan VisuRIS werken?
LD: ‘Jawel, ons RIS-team, van in het begin één team binnen W&Z en DS, startte
in oktober 2014 met de realisatie. Sinds
10
kort hebben de RIS-operatoren een versie ter beschikking in de RIS-centra in
Evergem en Hasselt, die overigens 24/7
­bereikbaar zijn. In 2017 lanceren we ook
het webportaal en de apps voor alle andere doelgroepen. Aan de ontwikkeling
gaan maanden van overleg met alle actoren vooraf. De noden en suggesties uit
de sector vormden de basis. Onze ontwikkeling is ook afgestemd op die van
internationale partners en private spelers, zoals ook de Vlaamse zeehavens en
andere waterwegbeheerders. Voor wie
de omvang van het project in centen wil
uitdrukken: in totaal is hiervoor 1,8 miljoen euro vrijgemaakt, waarvan de helft
uit Europese cofinanciering komt.’
• schip-, reis- en lading­informatie
weergeven​(als je over de juiste
­rechten ­beschikt),
• een ligplaats reserveren voor
­sommige locaties.
Welke informatie bevat VisuRIS?
LD: ‘VisuRIS omvat erg veel functionaliteiten. Binnenkort starten we een campagne op om zo veel mogelijk gebruikers
vertrouwd te maken met de beschikbare
informatie en de mogelijkheden ervan.
Zo kun je onder meer:
• snel je route bekijken (afgelegd traject,
huidige locatie en geplande route),
• berichten aan de schipperij op een
­vertrouwde kaart zien,
• verwachte aankomsttijden en drukte
aan kunstwerken bekijken,
• informatie over locaties, kunstwerken,
schepen, … opzoeken​,
• een automatische melding instellen
als de verwachte aankomsttijd in het
­gedrang komt,
Is VisuRIS gratis?
LD: ‘Je zal de app gratis kunnen downloaden en de website gratis bezoeken.
De basisfuncties zijn voor iedereen kosteloos beschikbaar. Afhankelijk van bepaalde diensten, kan er een vergoeding
gevraagd worden. Algemene informatie,
zoals o.a. scheepvaartberichten of waterstanden, blijft uiteraard gratis toegankelijk. VisuRIS vormt ook het communicatiekanaal tussen de RIS-centra Hasselt/
Evergem en het terrein. ‘
Welke voordelen biedt VisuRIS me als
varende ondernemer?
LD: ‘VisuRIS maakt het binnenvaartnetwerk slimmer. Het versterkt de logistieke
troeven van de binnenvaart en het maakt
varen makkelijker. Voor alle duidelijkheid: VisuRIS bekijk je op je laptop, je tablet of je smartphone, niet op je navigatiescherm. VisuRIS is bedoeld om een reis
beter te plannen. De software berekent
je vaarroute en houdt daarbij rekening
met waterstanden of getijden, de voorziene bedieningstijden en zelfs calamiteiten. Het actuele verkeersbeeld in VisuRIS
helpt om het scheepvaartverkeer vlotter
en veiliger te laten verlopen. En het biedt
kansen om een administratieve vereenvoudiging te realiseren, zoals eenmalig
melden of online betalingen.’
Welke voordelen biedt VisuRIS voor
andere logistieke actoren?
LD: ‘VisuRIS kan andere spelers in de
logistieke keten een beter inzicht verschaffen in de vaarroutes, wachttijden,
ligplaatsen, enzovoort. Dankzij VisuRIS
kunnen we dienstverleningsovereen-
komsten definiëren, waarbij al-dan-niet
tegen een bepaalde vergoeding RIS-functionaliteiten en -informatie worden aangeboden. Als binnenvaartondernemers
daarvoor de toelating geven, kan een
verlader bijvoorbeeld een schip volgen,
of automatische meldingen ontvangen
als de verwachte aankomsttijd in het gedrang komt. De gegevensuitwisseling
tussen alle betrokken actoren maakt het
mogelijk om de binnenvaartplanning
te optimaliseren en om onze logistieke
partners informatie te verschaffen zodat
‘VisuRIS berekent je vaarroute
en houdt daarbij rekening
met waterstanden of getijden,
de voorziene bedieningstijden
en zelfs calamiteiten. ’
zij ook hun eigen processen nog beter
­kunnen organiseren.’
Hoe past VisuRIS in de Europese
RIS-strategie?
LD: ‘Met dit project heeft Vlaams minister
van Mobiliteit en Openbare Werken Ben
Weyts ons verder laten groeien tot een
van de RIS-pioniers in de Europese Unie.
Onze technologie staat te boek als best
practice voor andere landen. VisuRIS, dat
ook als Engelstalige versie bestaat, sluit
naadloos aan bij wat de EU op het vlak
van River Information Services nastreeft.
Onze tool is afgestemd op informatieuitwisseling met alle actoren en havenautoriteiten binnen Vlaanderen en met gelijkaardige systemen van andere landen.
Op langere termijn kunnen we zo evolueren naar een slim corridormanagement
voor alle grote Europese vaarassen, waarin onze Vlaamse havens en waterwegen
belangrijke knooppunten vormen.’
Lieven Dejonckheere,
afdelingshoofd bij W&Z: ‘Als
binnenvaart­ondernemers
daarvoor de toelating geven,
kan een verlader een schip
volgen, of automatische
meldingen ontvangen als de
verwachte aankomsttijd in
het gedrang komt.’
beleid
binnenvaart
11
ambassadeur
Tubobel, tevreden gebruiker van de binnenvaart
‘Ecologisch en budgettair
een uitstekende zaak’
Betonspecialist Tubobel uit ­Tessenderlo
voert vrijwel al zijn grondstoffen over
het water aan. ‘Op jaarbasis h­ alen we
zo 60.000 ton van de weg af,’ zegt
­gedelegeerd bestuurder Luc Lemmens.
‘Hopelijk kunnen we die stap ooit ook
voor onze afgewerkte producten zetten.’
N
adat Luc Lemmens in 2009 zijn
participatie in een ­
Antwerpse
haven­
natie van de hand had
gedaan, kocht hij op korte tijd twee
ondernemingen met aanvullende
­activi­teiten. Bovin Beton & Natuursteen
uit ­Kortenaken legde zich de voorbije
vijftig jaar onder meer toe op de productie van poreuze buizen, klinkers en borduren. Tubobel (Tessenderlo) is dan weer
12
een middelgrote speler in de fabricatie
van betonnen prefabelementen voor
wegenbouw en riolering. Het is jaarlijks
goed voor zo’n 300 kilometer buizen en
6000 inspectieputten met alle mogelijke
aansluitingen en opzetstukken.
Watergebonden locatie
De aantrekkelijke situering van Tubobel,
pal aan het Albertkanaal, was voor Luc
Lemmens een doorslaggevend argument om in het bedrijf te stappen: ‘Uit
mijn vorige job ken ik de binnenvaart uiteraard door en door. In de betonsector
is het een serieus nadeel als je geen gebruik kan maken van waterwegen. Op
dat vlak zit Tubobel hier gebeiteld: sinds
jaar en dag wordt zo’n 90 procent van
de grondstoffen voor onze productie
via de ­binnenvaart aangeleverd. Kiezel,
grind en zand komen vanuit het Maasgebied en kalksteen uit Wallonië. ­Jaarlijks
gaat het om zo’n 60.000 ton. Aan een
gemiddelde van 25 ton halen we dus
2400 vrachtwagens van de weg.’
‘Het grote voordeel van het water is
dat je snel, efficiënt en goedkoop aanzienlijke volumes kan transporteren.
Als een bepaalde grondstof dreigt op te
­geraken, hoeven wij alleen maar c­ ontact
op te nemen met onze vaste leverancier.
Daarna kunnen wij er blind op vertrouwen dat we een paar dagen later op
het afgesproken moment een schip en
een kraanman van het overslagbedrijf
‘De kilometerheffing heeft
de concurrentiepositie
van de binnenvaart
gevoelig versterkt.’
Tubobel is jaarlijks goed voor zo’n 300 kilometer
buizen en 6000 inspectieputten met alle ­mogelijke
aansluitingen en opzetstukken.
Tubobel in
een notendop
Productie van rioleringsbuizen,
inspectieputten, doorpersbuizen,
kopmuren, overstortconstructies,
pompputten, bezinkbekkens …
Aan het
Albertkanaal in
Tessenderlo
op bezoek krijgen. Gemakkelijker kan
gewoonweg niet. Alleen voor cement
moeten we noodgedwongen nog wegvervoer inschakelen. Anders zouden we
een bijkomende silo moeten plaatsen
en die investering halen we er met de
­relatief kleine volumes die wij verbruiken
momenteel niet uit. Maar dat kan altijd
nog veranderen.’
Natransport op de weg
Technisch is het perfect mogelijk om ook
de afgewerkte producten van Tubobel via
de binnenvaart tot bij de klanten te brengen. Luc Lemmens: ‘Helaas worden de
meeste nieuwe rioleringen niet in de onmiddellijke nabijheid van een waterweg
aangelegd. Er is dus vrijwel altijd een natraject per vrachtwagen naar de werf en
die extra kost is er in principe te veel aan.
Bij mijn weten hebben we nog maar één
dergelijk project met succes ­uitgevoerd.
ongeveer 20 miljoen
omzet (samen met
zusterbedrijf Bovin)
Dat was via de haven van Luik. De burgemeester van een nabij­gelegen gemeente zag de komst van honderden zwaarbeladen trucks absoluut niet zitten en
gooide zijn volle politieke gewicht in de
schaal om de aannemers een alternatief
te ­laten uitdokteren.’
Luc heeft er vertrouwen in dat dit in
de toekomst vaker zal gebeuren. ‘Ook
de kilo­meterheffing voor vrachtwagens
is wat dat betreft uitstekend nieuws. Het
beduidend hogere kostenplaatje van het
wegvervoer heeft de concurrentiepositie
van de binnenvaart het afgelopen jaar gevoelig versterkt. De waterwegen hadden
voor ons type bedrijf al grote troeven en
die zijn alleen maar verder toegenomen.
Als de opbrengst van het rekeningrijden
effectief gebruikt wordt om het budget
voor infrastructuurwerken op te trekken,
kan onze productie daar bovendien alleen maar wel bij varen.’
bijna
70 werknemers
60.000 ton
per jaar
over water
Duurzaamheid hoog in het vaandel
Kortom: voor Tubobel is de binnenvaart
zowel ecologisch als budgettair een
volwaardig alternatief voor transport
­
over de weg. ‘Wij vinden het milieu­
aspect sowieso heel belangrijk’, zegt Luc
­Lemmens. ‘Sinds 2012 zetten we volop in
op de productie van groene energie. Wehebben toen liefst 1008 zonne­panelen
geplaatst. Twee jaar later kwamen er
ook nog eens twee wind­
molens bij.
­Tegelijk deed de gefaseerde omschakeling naar ledverlichting ons energieverbruik ­gevoelig dalen. Wij nemen graag
onze verantwoordelijkheid om onze
impact op milieu, mens en maatschappij maximaal te verlichten. Binnenvaart
maakt de duurzame gedachte voor ons
­helemaal compleet.’
Ontdek meer
­ambassadeurs op
www.watersnelweg.be
www.tubobel.be
markt
binnenvaart
13
gespot
4
5
3
id-kit
Naam: mvs Presagio
Bouwjaar: 2006
Eigenaar: Rudy Willaert en
­Wendy Verbiest
Vrachten: droge lading
Afmetingen: 109,95 × 11,45 × 3,63
Capaciteit: 3202 ton
Motoren: Caterpillar 3512 (B) DI-TA
electronic 1835 pk
14
1
2
Voorbestemd
Nieuwer, groter, moderner
‘Mijn vrouw heeft verpleegkunde gestudeerd en had een mooie job in het Universitair Ziekenhuis Gent. Ik werkte als
elektricien. Maar we waren vrijwel nooit
samen thuis. In die omstandigheden wilden we geen gezin stichten. Uiteindelijk
leek het ons het beste om toch te gaan
varen. We zijn allebei in de binnenvaart
opgegroeid, dus al bij al was het geen
zo’n grote stap. Toen we in 1999 ons eerste schip kochten – eentje van 80 meter
– kozen we voor een toepasselijke naam:
Presagio, Latijn voor voorteken. In zekere zin kan je zeggen dat we voorbestemd
waren om vroeg of laat weer het water
op te gaan. We hebben er nog geen dag
spijt van gehad.’
‘Intussen zijn we 17 jaar verder en hebben we drie kinderen. We zijn ook al
aan ons derde schip toe. Naarmate onze
kroost groeide en bloeide, kozen we
voor groter en moderner. In 2008 konden we deze kanjer op de kop tikken,
hij was toen amper twee jaar oud. Het
is zalig om op zo’n jonge snaak te kunnen leven en werken. We hebben ruimte zat en beschikken over al het nodige
hedendaagse comfort. Dit is een keuze
voor de lange termijn. Als we met ons
vorige schip waren blijven varen, hadden
we binnen afzienbare tijd serieuze kosten moeten maken. Met deze investering
zitten we in principe goed voor de rest
van onze ­carrière.’
1
2
3
4
5
Duidelijke afspraken
Vast traject
Waardig ouder worden
‘Het is logisch dat we bij onze werkplanning maximaal rekening houden
met onze kinderen. Sinds hun zesde
zitten ze door de week op internaat in
Evergem. Dat is op zich ook geen ideale
situatie maar het kan nu eenmaal niet
anders. Ze leren er van jongs af aan heel
zelfstandig te zijn. En in het weekend
zijn we er zoveel mogelijk voor hen en
kunnen ze zich zoals andere tieners uitleven in diverse hobby’s. We maken bovendien duidelijke afspraken met onze
opdrachtgevers, zodat we af en toe
met z’n allen op vakantie kunnen. We
hebben dat nodig om de rest van het
jaar deze job met hart en ziel te kunnen
blijven doen.’
‘Om de weekends met de kinderen te
kunnen doorbrengen, proberen we op
vrijdagavond niet te ver uit de buurt te
zijn. Als dat echt niet lukt, gaat Wendy ze
met de wagen oppikken. Verre reizen zijn
er natuurlijk niet meer bij, maar dat hebben we er graag voor over. We hebben al
14 jaar min of meer een vast traject, tussen Roeselare en de Beneden-Rijn. Richting Ruhrgebied vervoeren we meestal
raapzaad of rollen staal. Terug brengen
we steevast zand mee. Ons bevrachtingskantoor regelt dat voor ons. Wendy
en ik delen aan boord alle taken, zij is ook
volwaardig kapitein. Verder hebben we
één matroos aan boord. Hij staat vooral
in voor het buitenwerk.’
‘In 2009, toen de crisis uitbrak, heb ik me
serieus zorgen gemaakt. We hadden dit
schip net gekocht en konden niet meer
terug. Maar het is gelukkig allemaal
goedgekomen, dus we klagen niet. Mijn
ouders varen trouwens nog steeds: dit
is echt wel een branche waarin je waardig ouder kan worden. Wendy’s moeder
heeft na haar schipperscarrière nog aan
de sluis van Evergem gewerkt en haar vader was een tijdje kapitein van een veerpont. Eenmaal de lokroep van het water je te pakken heeft, raak je er blijkbaar
niet zo makkelijk meer van af.’
Locatie: Leie richting
sluis Sint-Baafs-Vijve
vloot
binnenvaart
15
markt
Bevrachters pleiten
‘Onze
Wie zijn de moderne bevrachters,
die als tussenpersoon tussen
verladers en varende ondernemers
oplossingen op maat uitwerken?
We vroegen het aan Willem Pierre
en Philip Cornelis, respectievelijk
voorzitter en ondervoorzitter
van de B­ elgische Federatie
van Transportorganisatoren in
­Binnenvaart (BFTB).
W
Wie is wie?
BFTB-voorzitter Willem Pierre was
tot aan zijn pensioen hoofd van
De ­Grave-­Antverpia in Luik. Eerste
ondervoorzitter Philip Cornelis is Manager
Barge Freighting bij Lalemant in Gent.
16
aarvoor staat
de BFTB ­vandaag?
Willem Pierre: ‘’De BFTB is de
officieel erkende beroepsvereniging voor
goederen­vervoer via de binnenwateren.
In de loop der jaren werd de toegang tot
het beroep in diverse wetten vastgelegd.
Je moet aan duidelijk omschreven voorwaarden voldoen om een vergunning te
krijgen. De BFTB vertolkt sinds 1955 een
belangrijke stem in het mobiliteitsvraagstuk in ons land. Wij zoeken actief mee
naar mogelijkheden om de binnenvaart
naar een hoger niveau te tillen.’
Philip Cornelis: ‘Wij vertegenwoordigen een twintigtal Belgische logistieke
bedrijven die zich specifiek op binnenvaart richten. We laten bij een tiental
federale, gewestelijke en internationale instanties onze stem horen over de
economische en sociale aangelegen­
voor openheid en samenwerking
expertise
blijft onontbeerlijk’
heden in de sector. We promoten mee
de binnenvaart en doen er alles aan
om nieuwe trafieken binnen te halen.
Als transportorganisator zijn we één van
de vier cruciale schakels van de binnenvaart, naast de verlader, de vervoerder en
de vaarwegbeheerder.’
De Vereniging Expediteurs Antwerpen (VEA) riep op haar congres in november op om haar functie als intellectuele dienstverlening te erkennen.
Geldt dat ook voor bevrachters?
PC: ‘Absoluut, dat is voor alle transportorganisatoren zo en wordt trouwens
verdedigd door BITO (Belgisch Instituut
Transport Organisatoren). Onze dienstverlening is erop gericht om er als neutrale tussenpersonen voor te zorgen dat
iedereen na afloop tevreden is. Wij lossen
praktische problemen op, zodat de andere partijen zich op hun eigenlijke business kunnen concentreren. Uiteraard zijn
er standaardtransporten die verladers en
schippers ook zonder ons kunnen afhandelen. Dat is met name het geval voor het
vervoer van zand en grind. Maar in het
gros van de gevallen blijft onze specifieke
expertise vrij onontbeerlijk.’
WP: ‘Ik was onlangs nog in mijn voormalige kantoor. Mijn opvolger was een
transport voor een binnenvaartondernemer aan het regelen. Hij nam hem daarbij een pak werk uit handen. Dat gezegd
zijnde, zou het administratief allemaal
wel wat eenvoudiger mogen. Vervoer je
afvalstoffen van Charleroi naar Rotterdam en ga je via Brussel, dan heb je liefst
vier verschillende vergunningen nodig.
Dat is niet meer van deze tijd.’
Een ander probleem waar de
­sector volgens jullie mee kampt,
is de ­grote versnippering.
PC: ‘Neem nu de varende ondernemers:
alleen al in Vlaanderen worden hun belangen door een zestal organisaties
verdedigd. In Nederland en Duitsland
zijn dat er hooguit twee. Het is goed
en begrijpelijk dat de vervoerders voor
hun rechten opkomen, maar met de
huidige structuren is een constructief
­debat moeilijk.’
Ook het nijpende tekort aan kleine
schepen staat hoog op jullie agenda?
‘Wij willen als neutrale
tussenpersoon de
hele transportketen
efficiënter organiseren.’
Philip Cornelis
WP: ‘Als er niet langer schepen zijn
om de klanten langs de kleinere water­
wegen te bedienen, moeten die op den
duur toch voor het wegvervoer kiezen.
Daarom financieren bevrachters vaak
zelf nieuwe initiatieven: ze staan borg en
beloven binnenvaartondernemers dat
ze over een langere periode werk zullen
hebben. Ook al hebben ze geen enke-
‘Varende ondernemers hebben
baat bij meer openheid.
Wij zijn geen vijand maar
een bondgenoot.’
Willem Pierre
le garantie dat hun opdrachtgever het
­contract aan hen zal blijven gunnen.’
Tot slot vragen jullie een
­commercialisering van de River
­Information Services (RIS).
PC: ‘Het is een uitstekende zaak dat elke
binnenvaartondernemer een transponder voor tracking & tracing aan boord
moet hebben. Helaas hebben wij er om
privacyredenen geen toegang toe. Het is
nochtans allerminst onze bedoeling om
iemand te controleren. We willen de hele
transportketen gewoon efficiënter organiseren. Het komt tegenover onze opdrachtgevers weinig professioneel over
dat we maar bij benadering kunnen vertellen waar hun vracht zich bevindt. Nu
moeten we ook de hele tijd rondbellen
om een leeg schip te vinden. Trouwens:
we willen gerust voor die info betalen.’
WP: ‘De sector zou echt wel varen bij
een grotere openheid. Wij zijn geen vijand maar een bondgenoot. Een verdere
professionalisering kan de binnenvaart
nog extra wind in de zeilen geven.’
markt
binnenvaart
17
newsfeed
Overleg langetermijnvisie
Noordzee 2050
Midden december heeft staatssecretaris Philippe De
Backer in Zeebrugge een startoverleg georganiseerd
voor de ontwikkeling van een lange­termijnvisie
Noordzee 2050. De visie gaat onder meer over visserij, scheepvaart en zandwinning, maar ook over
de bescherming van natuurwaarden en van onroerend erfgoed. De langetermijnvisie wordt een bijlage bij het nieuwe marien ruimtelijk plan, waarvan de procedure tot hernieuwing in 2018 zal
­worden ­opgestart.
www.vliz.be
Nieuwe website
voor technische standaarden
Het Europees Comité voor de opstelling van standaarden in de binnenvaart (CESNI) bundelt voortaan alle nuttige info over zijn
activiteiten op een nieuwe website
www.cesni.eu. Vraagje over pas
gepubliceerde besluiten over technische standaarden voor binnen-
schepen? Je vindt het antwoord op
de website van de organisatie, die
werd opgericht na een beslissing
van de Centrale Commissie voor de
Rijnvaart (CCR) in juni 2015.
www.cesni.eu
Automatisch afmeren
met SMART?
Het Franse bedrijf NG3 introduceerde een nieuwe oplossing om
snel en duurzaam af te meren.
SMART staat voor Self Mooring
And Release Technology: een systeem dat ferries en andere schepen in enkele seconden aan een
afmeerlijn vastmaakt. SMART verankert zich vanaf de wal automatisch aan een sleuf in het schip, zodra het de kade nadert. Daarvoor
18
maakt het gebruik van 3D-video
om de exacte positie van het schip
te volgen. De technologie garandeert volgens NG3 veilig en snel
afmeren in alle omstandigheden,
bij nieuwe en bestaande schepen
en terminals. Doordat de voortstuwing niet aan hoeft te blijven tijdens korte stops, beperkt SMART
alvast het brandstofverbruik en de
uitstoot van het schip.
Agendatip:
Boot in Düsseldorf en Belgian Boat Show
Van 21 tot 29 januari staat PBV opnieuw op
de grootste Europese watersportbeurs Boot
in Düsseldorf. Kom zeker eens langs aan
onze stand en ontdek onze nieuwe Vaarkaart en andere handige publicaties!
En ook dichter bij huis staat PBV paraat
voor watersporters: bezoek van 11 tot 19 februari onze gemeenschappelijke stand met
de Vlaamse waterwegbeheerders op de
­Belgian Boat Show in Flanders Expo Gent.
Telex
www.boot.de en www.belgianboatshow.be
Arras
Cambrai
Seine Nord klaar voor
7 jaar werkzaamheden
St-Quentin
In de loop van 2017 wil Frankrijk starten met de voorbereidende werkzaamheden voor het nieuwe Seine
Nord-kanaal. De Franse waterwegbeheerder VNF heeft
ook een nieuwe website over het project gelanceerd:
www.canal-seine-nord-europe.fr. Volgens de huidige
timing zou het kanaal in 2024 bevaarbaar moeten zijn.
Compiègne
www.canal-seine-nord-europe.fr
Parijs
Zon en
veel volk op NIBS
Meer dan 200 exposanten – waaronder
PBV –, veel geïnteresseerde bezoekers
en een aangename herfstzon: oktober
bracht opnieuw een geslaagde editie van
Nieuwpoort International boat Show.
Pleziervaart blijft populair in Vlaanderen!
17 Europese actoren waaronder de
Havens van Antwerpen en Gent hebben hun samenwerking in het Europese project CLean INland Shipping
(CLINSH) bekrachtigd. Ze zullen samen technieken testen om de binnenvaartvloot te verduurzamen.
Eind november is gestart met de
afbraak van de IJzerlaanbrug in
Antwerpen, de laagste brug over
het Albertkanaal. De hieraan gekoppelde herinrichting van de IJzerlaanregio duurt nog tot de zomer van
2018.
In de eerste helft van 2017 wordt een
versoepeling van de bemannings- en
technische vereisten voor estuaire
vaart verwacht. Een werkgroep buigt
zich momenteel over het KB op basis
van een risicoanalyse.
17 Europese actoren – waaronder
het departement Mobiliteit en Openbare Werken en de havens van Gent
en Antwerpen – slaan de handen in
elkaar voor een nieuw Europees LIFE
project CLINSH: CLean INland Shipping. Door vernieuwende technieken, alternatieve brandstoffen en
walstroom te testen, willen ze forse emissiereducties in de binnenvaart ­realiseren.
www.nibs.be
binnenvaart
19
highlight
Doorgesluisd
1 dag op bezoek in een van de drukste
binnenvaartknooppunten. Wat passeert
er op 24 uur aan de sluis van Wintam?
ZEESLUIS
WINTAM
31×
MOTORVRACHTSCHIP
9×
MOTORTANKSCHIP
6×
(6)
(3)
(2)
DUW- OF SLEEPKONVOOI
(BESTAANDE UIT 6 SLEPERS, 3 DUWBOTEN, 2 DUWBAKKEN)
5×
ZEESLUIS
WINTAM
CONTAINERSCHIP
3×
TOTAAL
62
SCHEPEN
PASSAGIERSSCHIP
2×
ZEEVRACHTSCHIP(STUKGOED)
1×
MOTORJACHT/PATROUILLEVAARTUIG
56 BESTEMMINGEN
24 OPVAREND
38 AFVAREND
TONNAGE
VAN 15 TOT
4.200
VRACHTEN
TON
28 SOORTEN
34 LEEG
NATIONALITEITEN
NL 36
BE 25
FR 1
Meer cijfers over de Vlaamse binnenvaart? Lees de PBV-brochure ‘Cijfers met vaart’
Gegevens gebaseerd op: di 8/11/2016