Transcript Health - family

‫دفترسالمت خانواده و جمعيت اززيرمجموعههاي معاونت بهداشت وزارت‬
‫بهداشت‪ ،‬درمان و آموزش پزشکی‪:‬‬
‫عهده‌دار‌تأمين‪‌،‬حفظ‌و‌ارتقاء‌سالمت‌قشر‌عظيمي‌از‌جامعه‪:‬‬
‫از‌دوران‌جنيني‌تا‌ساملندي‬
‫يشگيري‌در‌تمام‌سطوح‌(مقدماتی‪‌،‬سطح‌اول‪‌،‬دوم‌و‌سوم) در‌مراقبتهاي‌‬
‫بهداشت‌خانواده‌انجام‌مي‌شود‪.‬‬
‫جمعيت و تنظيم خانواده‬
‫مراقبت نوزادان‬
‫مراقبت كودكان‬
‫مراقبت مادران باردار‬
‫سالمت نوجوانان‪ ،‬جوانان و مدارس‬
‫مراقبتهاي ساملندي‬
‫تغذيه تكميلي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نسبت سنی مادروکودک (دو سوم جمعیت کشور)‬
‫آسیب پذیری زیاد مادرو کودک (گروه ‪)high risk‬‬
‫بازده‬
‫توجه به بهداشت کودکان کودکان ساملتر طول عمربیشتر‬
‫اقتصادی بیشتر‬
‫بازده اقتصادی بیشتر‬
‫توجه به بهداشت مادران ‪MMR‬کمتر‬
‫‪ ‬جمعیت ( ‪ :)population‬مجموعههاي ازانسهاهها كهه درسهرزممن معينه (شهرر‬
‫یا روسهتا) بهه وهورت خانوادههها یها خانوارهها سهكونت دانهم دارنهد و درطهول زمهان‬
‫بههر سههب وي گخهههاي م ت ه (سههج‪ ،‬جههع ‪ ،‬ول ه فعاايههت‪ ،‬ول ه ازدوا ) تركيههب‬
‫وي هاي يافتهاند‬
‫‪‬خههانواده‪ :‬تشههک ‪ 2‬یهها نههد ههنظ کههه ازنظههرخههون یهها فرزندخوانههد ی بهها هههم معسههو شههده‬
‫باشند‬
‫‪‬خههانوار‪ :‬نههد نکههرکههه درنههذا و مسههوج مشههترک هسههیند و زیههری ه س ه زنههد ی مههیکننههد‬
‫‪(.‬برخالف خانواده نسبت نسبی یا سببی درآن اهمیت ندارد)‬
)‫( باروری‬Fertility
)‫(مرگ و میر‬Mortality
)‫( مهاجرت‬Migration
)‫( ازدواج‬Marriage
‫ جنگ‬، ‫وقایع اجتماعی( انقالب‬Population motility
)..‫و‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
.1
.2
.3
.4
.5
5
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫قاب یت تواید مث یا توانایی باا وه برای باروری (‪)fecundity‬‬
‫ی ی تواید مث یا توانایی بااکع برای باروری (‪)fertility‬‬
‫عم‬
‫تعداد موارد باروری بستگی دارد به‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سج ازدوا‬
‫سطح تحصیالت‬
‫سطح اجتماعی اقتصادی (‪)socioeconomic status‬‬
‫تنوع و دسترس ی به وسای پیشگمری ازبارداری‬
‫‪ ‬ممزان خام مرگ و ممر (‪ CDR‬يا‌‪)Crude Death Rate‬‬
‫تعداد مرگ دريك سال به ازاء هزارنکرجمعيت‬
‫ساده تریج وسی ه اندازه گمری ممرایی است و براي ارزيابي فعاايتهاي بهداشت يك‬
‫جامعه درطول زماههاي متوالي مناسب است‬
‫محدودیت‪ :‬عدم امکان م ایسه دربمن جوام م ت ازنظرترکیب سنی‪ ،‬جعس ی‪،‬‬
‫ن ادی‬
‫باال یا پایمن بودن آن دريك م ط زماني نشانه ولعیت بهداشتی جامعه نیست‬
‫درایران‪ 6.5 :‬درهزار‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هم اکنون ن ش کمی درممزان رشد جمعیتها بازی میکند‬
‫اما تأثمرگذاربرترکیب سنی جعس ی جمعیت هست‪.‬‬
‫ً‬
‫اکثرا جوانان مراجرت میکنند و اذا برهرم سنی جمعیت تأثمرمیگذارند‬
‫( گونه؟)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ازاجزاء برنامه سالمت مادران وكودكان (‪)MCH‬‬
‫ً‬
‫تأثمردربهداشت خانواده و ههايتا سالمت عمومي كشور‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
10
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
11
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
12
‫‪ .1‬ايجاد تناسب بمن عوام توسعه و رشد جمعيت‬
‫‪ .2‬تأممن سالمت مادران‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫ج وگمری ازبارداری پرخطر‬
‫پرهمزازتواد كودك ناخواسته‬
‫داشتن كودك به تعداد دلنواه‬
‫تنظيم فواو بمن بارداريها و ج وگمري ازفواو كوتاه بمن توادها‬
‫ايجاد هماهنگي بمن سج باردارشدن با سج پدرو مادر(سج مناسب بارداري)‬
‫تعيمن زمان مناسب براي تواد هركودك‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪14‬‬
‫روشهاي‌پيشگيري‌از‌بارداري‌و‌فاصلهگذاري‌بين‌فرزندان‬
‫غربالگري‌بيماريهاي‌تناسلي‬
‫مشاوره‌ژنتيك‌(جلوگيري‌از‌ناهنجاريهاي‌ژنتيكي)‬
‫معاينه‌و‌مشاورههاي‌پيش‌از‌ازدواج‬
‫خدمات‌فرزند‌خواندگي‬
‫خدمات‌براي‌زوجهاي‌نازا‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫دالي اهميت مرگ مادري‪:‬‬
‫زياد بودن موارد آن دردنيا (بزر ي مسأاه)‬
‫اهمبت و ن ش ياتي مادردرسالمت خانواده و‬
‫كودكان (شدت مسأاه)‬
‫قاب پيشگمري بودن بسياري ازموارد مرگ مادري‬
‫مرگ يك مادر‪ ،‬مرگ يك نکرنيست‪ ،‬تهديد سالمت ك خانواده است‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫مههرگ ي ه زن درطههول دوران بههارداري تهها ‪ 42‬روزپ ه اززايمههان‪ ،‬بههه هههرع ت ه کههه بههه‬
‫بههارداري مههرتب باشههد و يهها دراثههربههارداري و تغيم هرات مربههوه بههه آن تس هري شههده‬
‫باشد‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫پ ‪:‬‬
‫تصادف‪ ،‬س وه‪ ،‬سوختگي و ‪ ...‬مرگ مادري نيست‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بدي ول بهداشت و تغذيه‬
‫باال بودن باروريها‬
‫سج نامناسب بارداري‬
‫زايماههاي نمرايمج‬
‫كم بودن امكانات پزشكي‬
‫نكته ههه‪ MMR :‬به ههاال ف ه ه به ههه خاطرمسه ههان و امکانه ههات پزشه ههكي نيسه ههت ب كه ههه به ههه‬
‫ول ههعيت اقتص ههادي‪ ،‬اجتم ههاعي‪ ،‬كش ههاورزي‪ ،‬آم ههوزش و پ ههرورش‪ ،‬اقتص ههاد‪ ،‬راه و‬
‫ترابري و‪ ...‬هم مربوه است‬
‫‪17‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬رو به كاهش است‬
‫دالي ‪:‬‬
‫‪ .1‬انجام مراقبتهاي بارداري (پيش ازبارداري‪ ،‬من آن‬
‫يا ‪ Prenatal Care‬و پ ازبارداري)‬
‫‪ .2‬انجام زايماهها توس فرد دوره ديده (پزشك‪ ،‬ماما يا‬
‫ماماي دوره ديده محلي) دربيمارستان يا مراكزبهداشت‬
‫درماني مجرز‬
‫‪18‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬ع مست يم (‪ %80‬ك مرگرا)‪:‬‬
‫◦ خونريزي (‪)%25‬‬
‫◦ عکونت (‪)%15‬‬
‫◦ س نامطمئن (‪)%13‬‬
‫◦ اكالمپس ‪/‬پراكالمپس (‪)%12‬‬
‫◦ مشكالت من زايمان (درد طوالني‪ ،‬پار ي ر م‪ ،‬توق زايمان و ‪)...‬‬
‫(‪)%8‬‬
‫◦ بارداري نابجا (‪)EP‬‬
‫◦ بخهوش‬
‫‪19‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬ع نمرمست يم (‪ %20‬ك مرگرا)‪:‬‬
‫‪‬‬
‫وجود ازقب ازبارداري‪ ،‬تشديد دراثربارداري يا زايمان‬
‫ً‬
‫‪‬‬
‫مرمتريج ع نمر مست يم ‪:‬‬
‫◦ آنم (گزارش‪ :WHO‬نيم ازمادران مبتال هسیند)‬
‫◦ هپاتيت ويروس‬
‫◦ ماالريا‬
‫◦ بيماريهاي دريچهاي ق ب‬
‫◦ سوء تغذيه‬
‫◦ ايدز‬
‫◦ ‪......‬‬
‫◦ مثال دراثربه تعويق افتادن درمان مناسب برخي بيماريها به خاطربارداري‬
‫‪20‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪21‬‬
‫تالش درجرت تغيمرات اقتصادي‪ ،‬اجتماعي‪ ،‬فرهنگي ‪ ...‬درجامعه‬
‫رعايت ‪Family Planning‬‬
‫دسترس به خدمات ‪ PHC‬در من بارداري‪ ،‬زايمان و پ ازآن‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬افزايش سطح سواد زنان‬
‫◦ نوعي سرمايهگذاري است‬
‫◦ مثال اياات كراالي هند (ازنظراقتصادي مث ب يه هند ولي‬
‫سطح تحصيالت باالتر)‬
‫◦ يعن ‪ :‬ارتباه ‪ MMR‬با سواد كم‪ ،‬قويترازارتباه آن با ف ر‬
‫است‬
‫‪22‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫انجام زايمان توس فرد دورهديده‬
‫‪‬‬
‫رعايت ‪Family Planning‬‬
‫◦ تشنيظ و درمان مناسب و به موق موارد نمرعادي‬
‫◦ كاهش عکونتهاي زايماني (ازع مست يم مرگ مادري)‬
‫◦ ج وگمري ازبارداري پرخطر‬
‫◦ ج وگمري ازبارداري ناخواسته‬
‫‪23‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫مراقبتهاي بارداري‬
‫‪ .1‬پيش ازبارداري‬
‫‪ .2‬من بارداري‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪24‬‬
‫نربااگري گروهراي درمعرض خطرو ارجاع به سطوح مناسب‬
‫مشاهده پيشرفت بارداري براي تشنيظ مشكالت و عوارض‬
‫تهديد كننده‬
‫ارت اء سالمت دربارداري (تغذيه صحیح‪)... ،‬‬
‫آموزش‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫انجام جرا خهاي لروري دراوامن سطح ارجاع (بيمارستان منط هاي)‬
‫◦ سزاريج‪ ،‬جراحي براي ‪ EP‬و ‪...‬‬
‫‪‬‬
‫‪25‬‬
‫امكانات م و ن‬
‫بيمار(اورژان )‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬انجام مراقبتهاي بارداري درسطوح م ت‬
‫◦ خانه بهداشت‪ /‬پايگاه بهداشت‬
‫◦ مركزبهداشت درماني شرري‪/‬روستايي‬
‫◦ بيمارستان شررستان‬
‫‪26‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫شبكه ‪:PHC‬‬
‫‪ ‬منظور ازمراقبتهاي بارداري‪:‬‬
‫تضههممن تواههد كههودك سههاام ازهههربههارداري ازپههيشخواسههتهاي‬
‫بدون ايج كه به سالمت مادرخدشهاي وارد كند‬
‫تواد كودك ساام ازمادرساام‬
‫‪ ‬وابستگي سالمت مادردربارداري به سالمت وي قب از‬
‫بارداري‬
‫‪27‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪28‬‬
‫برنامه ههه مراقبتهه ههای ادنه ههام یافته ههه سه ههالمت مه ههادران طه ههی سه ههه سه ههال (‪ 1382‬ته هها‬
‫‪ )1384‬بطور آزمایش ی در‪ 17‬دانشگاه ع وم پزشكي (‪ 18‬شررستان) بهه اجهرا‬
‫درآمد و مورد پایش و ارزشیابی قرارگرفت‬
‫په ه ه ازاعم ه ههال تغيمه ه هرات‪ ،‬ط ه ههي ماهر ه ههاي آب ه ههان و آ رس ه ههال ‪ 1385‬دوره ه ه ههای‬
‫آموزش ه ی ب هرای هسههته آموزش ه ك يههه دانشههگاهرا درمههورد تههدري بههه س هطوح‬
‫محيطي (مراکزبهداشتی درمانی‪ ،‬پایگاهرا و خانه های بهداشت) برگزارشد‬
‫برنامه ههه مراقبه ههت هه ههای ادنه ههام یافته ههه سه ههالمت مه ههادران ته هها پايه ههان سه ههال ‪ 87‬در‬
‫ب شراي دوات تمامی شررستان های کشور است راریافت‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫برنامههه مراقبتهههای ادنههام یافتههه سههالمت مههادران دارای‬
‫پروتک های کام و جام جرت ک یه ارانهه دهنهد ان‬
‫خدمات سالمت مادری می باشد‪.‬‬
‫‪29‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫تهیه ایج پروتک ها به دو منظور می باشد‪:‬‬
‫‪ -1‬بهبود کیکیت خدمات و افزایش اثرب ش ی‬
‫‪ -2‬کاهش هزینه های خدمات و اجتنا ازگران شدن خدمات لروری‬
‫الزم ب ههه ک ههراس ههت پروتکه ه ه هها و دس ههتورااعم رای وزارت ان ههه نش ههات گرفت ههه ازمن ههاب‬
‫رفران ‪ ،‬توویه های ‪ WHO‬و امکانات موجود کشوری است‪.‬‬
‫مراقبتهه ههای سه ههالمت مه ههادری درسه ههه ب ه ههش په ههیش ازبه ههارداری‪ ،‬دوران به ههارداری و ه ه از‬
‫زایمان ارانه می گردد‪.‬‬
‫‪30‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬قب و من ازدوا‬
‫‪ ‬پيش ازبارداري‬
‫‪ ‬من بارداري‬
‫‪ ‬پ اززايمان‬
‫‪‬‬
‫قب و من ازدوا ‪:‬‬
‫◦ بررس ی تاالسمی‪ ،‬تعیمن گروه خون و ‪ ،Rh‬واکسیناسیون توأم‪ ،‬بررس ی اعتیاد‬
‫‪31‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪32‬‬
‫بايد ‪ 3‬ماه قب ازبارداري آنازشود‬
‫تا يك سال اعتباردارد‬
‫شام ‪:‬‬
‫مصا به و تشكي يا بررس پرونده‬
‫معاينه بااين‬
‫آزمايشرا يا بررس تكميلي‬
‫آموزش و مشاوره‬
‫بررس ی و تجویز مكم راي دارويي‬
‫ايمعسازي‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪33‬‬
‫مصا به و تشكي يا بررس پرونده‬
‫معاينه بااين‬
‫پاراك يعيك‬
‫آموزش و مشاوره‬
‫مكم راي دارويي‬
‫ايمعسازي‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫مصا به و تشكي يا بررس پرونده‬
‫معاينه بااين‬
‫پاراك يعيك‬
‫آموزش و مشاوره‬
‫مكم راي دارويي‬
‫ايمعسازي‬
‫‪34‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪1.‬‬
‫‪2.‬‬
‫‪3.‬‬
‫‪4.‬‬
‫‪5.‬‬
‫‪6.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪35‬‬
‫اشاره‌به‌شير‌مادر‌در‌قرآن‌(‪ 5‬بار) و‌احاديث‌‬
‫متناسب‌بودن‌تركيبات‌شير‌هر‌مادر‌با‌نيازهاي‌نوزاد‌خودش‌(نارس‪‌،‬دوقل ‌ويي‌و‌‪)...‬‬
‫ارزش‌اقتصادي‌براي‌خانواده‬
‫بارعاطفي‌براي‌مادر‌و‌نوزاد‬
‫آلودگي‌كمتر‌ميكروبي‌نسبت‌به‌شير‌مصنوعي‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪36‬‬
‫ارزش‌غذايي‌متناسب‌براي‌نوزاد‌انسان‬
‫وجود‌تركيبات‌ايمني‌بخش‌شير‌مادر‌(ايمون‌گلوبينها‌و‌سلولهاي‌زنده‌سيستم‌‬
‫ايمني)‬
‫عدم‌نياز‌به‌تهيه‌كردن‌(هميشه‌در‌دسترس)‬
‫كاهش‌احتمال‌ابتالي‌كودك‌به‌آلرژيها‌و‌آسم‌و‌اگزما‌و‌‪...‬‬
‫ايجاد‌محيط‌آرامتر‌در‌بيمارستان‌!!‬
‫كاهش‌عفونتهاي‌نوزادي‌در‌بيمارستان‌(هم‌اتاقي‌مادر‌و‌نوزاد)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪37‬‬
‫‪‬‬
‫شهمرخواراني كههه ازشههمرمههادرتغذيههه مههي كننههد كمتههرد ههارمشههكالت دنههداني ناشه‬
‫ازپستانك وتغذيه مصنوعي مي شوند‬
‫‪‬‬
‫درجه ههه هه ههوش شه ههمرخوراني كه ههه به هها شه ههمر مه ههادرتغذيه ههه مه ههي شه ههوند به ههاالتراز‬
‫شمرخواراني است كه به طور مصنوعي تغذيه مي شوند‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪38‬‬
‫كاهش‌سريعتر‌اضافه‌وزن‌بارداري‌مادر‌‬
‫برگشت‌سريعتر‌اندامها‌و‌پستان‌به‌حالت‌قبل‌از‌زايمان‬
‫صرفه‌جويي‌در‌وقت‌مادر‌(نسبت‌به‌زمان‌صرف‌شده‌براي‌تهيه‌شير‌مصنوعي)‬
‫كاهش‌احتمال‌ابتال‌به‌سرطان‌سينه‌و‌تخمدان‬
‫كمك‌به‌جلوگيري‌از‌بارداري‌(تأخير‌در‌تخمک‌گذاری‌‪ -‬به‌شرط‌شير‌دهي‌‬
‫انحصاري‌)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫ضروري‌در‌همان‌ابتداي‌تولد‌(‪ 2-1‬ساعت‌اول‌)‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪39‬‬
‫باال‌بودن‌هشياري‌و‌رفلكس‌مكيدن‌نوزاد‌خصوصا‌در‌‪ 30 – 20‬دقیقه‌اول‌تولد‌‬
‫(كمك‌به‌تداوم‌شيردهي‌در‌روزهاي‌آينده)‬
‫كمك‌به‌سالمت‌روان‌مادر‬
‫كمك‌به‌انقباض‌بيشتر‌رحم‌و‌قطع‌خونريزي‌رحم‬
‫كمك‌به‌سالمت‌روان‌نوزاد‌‬
‫تماس‌پوست‌با‌پوست‌(‪)KMC‬‬
‫از‌شرايط‌(ده‌اقدام) بيمارستانهاي‌دوستدار‌كودك‌( ‪baby friendly‬‬
‫‪ )hospital‬می‌باشد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
40
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
41
‫انواع‌شير‌بر‌حسب‌زمان‪:‬‬
‫‪‬‬
‫آغوز‌(‪ 10-7 :)Colostrum‬روز‌اول‌تولد‬
‫‪.1‬‬
‫‪‬‬
‫حجم‌كم‪‌،‬پروتئين‌و‌مواد‌ايمني‌بيشر‪‌،‬قند‌و‌ليپيد‌كمتر‬
‫‪ .2‬شير‌انتقالي‌(‪ :)transition milk‬پس‌از‌آغوز‌تا‌‪ 6‬هفتگي‬
‫‪ .3‬شير‌رسيده‌( ‪ :)mature milk‬پس‌از‌‪ 6‬هفتگي‬
‫روند‌تغييرات‪:‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪42‬‬
‫كاهش ‪Ig‬ها‪‌،‬پروتئين‪‌،‬مينرالها‌و‌ويتامينهاي‌محلول‌در‌چربي‬
‫افزايش الكتوز‪‌،‬ليپيد‪‌،‬كالري‌و‌ويتامينهاي‌محلول‌در‌آب‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
43
‫‪‬‬
‫تركيب شمرمادردرهربارشمردهي‪:‬‬
‫‪‬‬
‫اين‌تغييرات‌كمك‌بزرگي‌به‌سير‌نگهداشتن‌شيرخوار‌مي‌كند‬
‫ازوم ت يه كام يك سينه درهربارشمردهي و سپ دروورت تماي نوزاد‬
‫ادامه ازسينه ديگر‬
‫◦ در‌ابتدا‪ fore milk :‬آب‌بيشتر‌و‌چربي‌كمتر‬
‫◦ در‌انتها‪ hind milk :‬آب‌كمتر‌و‌چربي‌بيشتر‬
‫‪‬‬
‫‪44‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
45
‫پروتئمن‪:‬‬
‫‪.I‬‬
‫تکاوت ازنظرم دارپروتئمن‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫‪46‬‬
‫پروتئين‌شير‌مادر‌يك‌سوم‌شير‌گاو‌است‬
‫رش ددد‌انس ددان‌كن دددتر‌از‌س دداير‌حيوان ددات‌و‌ل ددذا‌ني دداز‌وی‌ب دده‌پ ددروتئين‌‬
‫كمتراست‪ .‬اگر‌نوزاد‌بديش‌از‌مقددار‌مدورد‌نيدازش‌پدروتئين‌د ‌ریافدت‌‬
‫‌‬
‫كند‌دفع‌آن‌براي‌كليه‌هاي‌نارس‌او‌مشكل‌خواهدبود‬
‫نکته‪ :‬ميزان‌پروتئين‌شير‌مادر‌تحت‌تاثير‌تغذیه‌مادر‌نیست‌ولی‌برخی اسیدآمینه‌‬
‫های‌ضروری‌مثل‌ليزین‌و‌متیونين‌تحت‌تاثير‌تغذیه‌‌هستند‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ .II‬تکاوت ازنظرنوع پروتئمن‬
‫◦‬
‫دو نوع پروتئمن شمر‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫‪47‬‬
‫‪ :Casein‬ملكول‌درشت‌تر‌و‌هضم‌سخت‌تر‪ -‬در‌شير‌گاو‌بيشتر‌است‬
‫‪ :whey‬قسمت‌آبكي‌باقيمانده‌پس‌از‌جدا‌كردن‌كازئين‌(نام‌ديگر‪ :‬سرم‌شير‌يا‌‬
‫‪ -)serum lactis‬ريزتر‪ -‬قابل‌هضم‌تر‌– در‌شير‌انسان‌بيشتر‌است‬
‫شمر مادر اوي پروتئينهاي ديگري است كه تغذيهاي نيسیند ولي بسياربراي نوزاد‬
‫لروري هسیند‪ :‬آلفا‌آميالز‪‌،‬الكتوگلوبين‪‌،‬الكتالبومين‪‌،‬الكتوفرين‌و ايمون‌گلوبينها‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
48
‫‪‬‬
‫م ايسه اسيدهاي آمينه شمر مادربا شمر مصنوعي‪:‬‬
‫◦ فني آالنمن‪ ،‬تمروزيج و متيونمن كمترنسبت به شمر او‬
‫‪ ‬نوزادان به وي ه نوازدان نارس در متابوامزكردن فني آالنمن و تمروزيج به ع ت كمبود آنزيمراي خاص‬
‫مورد نيازآهها ناتوان هسیند‬
‫‪ ‬كم بودن آنزيم متيونينازبراي تبدي متيونمن به سيسیئمن درنوزاد‬
‫◦ سيسیئمن و پوريج بيشتر‬
‫‪ ‬سيستمن اسيد آمينه لروري براي رشد جسم و پوريج لروري براي رشد و تكام مغزدركودكان‬
‫خردسال است‬
‫‪ ‬سيستمن براي جنمن و نوزاد نارس اسيدامينه لروري محسو مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬پوریج براي كودكان خردسال به ع ت آنكه برخالف با اغمن فاقد آنزيم الزم براي سنتزآن مي باشند‬
‫ً‬
‫اسيد امينه لروري بوده اساسا شمر او فاقد آن است‪.‬‬
‫‪49‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫ربي‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪50‬‬
‫مرمتريج منب انرژي نوزاد (‪ 50-35‬درصد‌انرژي‌روزانه)‬
‫ً‬
‫عمدتا تري يسريد‬
‫كمتريج م داردروبح و بيشتريج درعصر‬
‫متکاوت بودن م داردرمرا م ت رشد ‪ ،‬شراي محيطي و رواني م ت ‪،‬‬
‫زماههاي م ت شمردهي (ک ستروم‪ ) ... ،‬و ت دريك وعده شمر دهی‬
‫(‪ :foremilk‬ربی کمتر‪ : hind milk ،‬ربی بیشتر‪-‬کم به سمر شدن‬
‫شمرخواردرانتهای شمردهی)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫ربي‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪51‬‬
‫اوي تمام اسيدهاي آمينه لروري (اسيد‌لينولئيك‌و‌آلفالينولئيك)‬
‫عدم تأثمرگمري ازرژيم نذايي مادر‬
‫ترکیب ربی شمرمادرباعث افزایش جذ ک سیم می شود (سر اارضم تربودن‬
‫ربی و درنییجه کاهش اسید ربهای آزاد درروده نوزاد که با اتصال به ک سیم‪،‬‬
‫مان جذ آن می شوند)‬
‫در شمرخواراني كه از شمرمادرتغذيه مي كنند به ع ت متابواسيم بهترك سترول مشك افزايش‬
‫ك سترول دربزرگسالي وا تمال خطرابتالء به بيماريهاي ق ب عروقي كمتراست‪.‬‬
‫ربي شمرمادراني كه نوزاد نارس بدنيا مي آورند تا ‪ %30‬از شمرمادراني كه نوزاد رسيده بدنيا مي‬
‫آروند بيشتراست ‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ .I‬م دار‪ :‬در‌شير‌مادر‌بيشتر‌است‬
‫‪ .II‬تركيبات‪:‬‬
‫‪.I‬‬
‫الكتوز بيشتر‬
‫‪-‬لروري براي رشد بافت مغز‬‫(ت ممرالکتوز توس‬
‫‪-‬تسري رشد باكتريهاي مکيد مث الكتو باسي وي بيکيدوس‬‫ایج باکتريها‪ ،‬اسیدی شدن محی روده و در نییجه ج وگمری ازرشد باکتريهای مضر درروده‬
‫شمرخوار)‬
‫‪--‬كمك در نگرداري مواد معدني مث ك سيم‬
‫‪52‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫◦‬
‫تحت‌تأثير‌مقدار‌ويتامينهاي‌غذاي‌مادر‌(‪Vit‬های‌محلول‌در‌آب)‬
‫حاوی‌‪ Vit D‬محلول‌در‌آب‌‬
‫ويتامينهاي‌‪ A‬و‌‪ C‬و‌نياسين‌و‌اسيد‌فوليك‌بيشتر‬
‫ويتامين‌‪ E‬كافي‬
‫‪Vit B12‬خيلي‌كم‬
‫ويتامين‌‪ :k‬لزوم‌تزريق‌در‌ابتداي‌تولد‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪53‬‬
‫شمرمادر اوي ويتاممن ‪ K‬به م دار كافي و با جذ خو است اما درروزهاي اول تواد‬
‫به ع ت مصرف حجم كم شمر‪ ،‬م دار آن كافي نيست و الزم است جرت ج وگمري از‬
‫خونريزيهاي نوزادي تزريق شود‬
‫◦‬
‫م داركمتر( فسفر‌يك‌هفتم‌و‌ساير‌مينرالها‌يك‌سوم‌شير‌گاو)‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪54‬‬
‫مواد معدني موجود درشمرمادربراي تاممن نيازشمرخواركافي است اما درشمر او به م داربسيار‬
‫زياد وجود دارد ‪.‬‬
‫آهج‪ :‬كمتر‪ ،‬ولي جذ بهتر‬
‫ك سيم‪ :‬كمتر‪ ،‬ولي جذ بهتر‬
‫روي‪ :‬كمتر‪ ،‬ولي جذ بهتر‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫◦‬
‫با وجود كمی ممزان آهج شمر مادرو شمر او (‪ 0/5‬تا‌‪ 1‬ميلي‌گرم‌در‌ليتر)‪ ،‬نوزادان مادراني كه از‬
‫تغذيه متوسطي درزمان بارداري برخورداربوده اند تا والي ‪ 6‬ماهگي به آهج الافي نياز‬
‫ندارند زيرا‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪55‬‬
‫ً‬
‫اوال خايرآهج نوزاد تا سنمن ‪ 4‬تا ‪ 6‬ماهگي براي او كافي است‬
‫ً‬
‫ثانيا جذ آهج شمرمادر به ع ت الكتوز فراوان و وجود ويتاممن ‪ C‬كافي و فاكتور انت ال‬
‫الكتوفريج و ‪ ...‬بسيارخو است‬
‫ً‬
‫و‬
‫و‬
‫ثااثا درتغذيه با شمرمادر آهج ازطريق ر ده ازدست نم ر د (در‌حالي‌كه‌شيرخواراني‌كه با‌شير‌‬
‫خشك‌تغذيه‌مي‌شوند‌به‌طور‌ميكروسكوپي‌از‌ضايعات‌مخاطي‌روده‌هايشان‌آهن‌از‌دست‌مي‌دهند)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫◦‬
‫م ‪ ،‬س نيم و كباات بيشتر‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫سديم كمتر (فشار‌كمتر‌به‌كليه‌ها)‬
‫‪‬‬
‫‪56‬‬
‫شمرخواراني كه با شمرمادرتغذيه مي شوند كمتردرمعرض خطر كمبود يا فزوني دريافت عناور‬
‫ً‬
‫كميا هسیند ممزاههاي م ‪ ،‬كباات و س نيم درشمرانسان عموما بيش ازشمر او است ‪ .‬كمبود‬
‫م كه منجربه كم خوني هيپوكروميك ميكروسيیيك و اختالالت نورواوژيكي مي شود ف در‬
‫شمرخوراني كه به طور مصنوعي تغذيه مي شوند رخ مي دهد‪.‬‬
‫شمرخواراني كه با شمرمادرتغذيه مي شوند سديم و ك رايد را به م دار متناسب دريافت مي كنند و‬
‫ون م دارآ موجود در شمرمادرنمز كافي است اذا شمرخواراني كه با شمر او تغذيه مي شوند به ع ت‬
‫دريافت م دارزيادي ازنمكرا نيازبه آ الافي دارند و ك يه هاي نارس نوازدان براي دف نمكراي‬
‫الافي د ار مشك خواهد شد‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪57‬‬
‫به نظرشما داليلي مانند نداشتن شمركافي درخويشاوندان‪ ،‬گريه نوزاد‪ ،‬مكيدن‬
‫انگشتان و يا خو ن وابيدن شمرخوارشاخظ مناسب براي كافي نبودن شمر‬
‫مادراست ؟‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ ‬توجه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪58‬‬
‫شمرمادرسر اارضم است و به هممن جرت شمرخوارزود گرسنه مي شود اذا‬
‫ت الاي زياد شمرخوردن نم تواند ازدالي نا كافي بودن شمرباشد‪.‬‬
‫مكيدن قوي درشمرخواراست و به دای گرسنه‬
‫مكيدن انگشت بداي‬
‫بودن و ناکافی بودن شمرمادرنیست‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪59‬‬
‫شاخظ نا كافي بودن شمردرماهراي اول پ ازتواد افزايش وزن كمتراز‪600‬‬
‫گرم درماه است ‪.‬‬
‫كمتراز‪ 6‬كرنه تردر‪ 24‬ساعت نمزدرشمرخواراني كه ف‬
‫ممكج است نمايانگرنا كافي بودن شمرباشد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫شمرمادرمي خورند‬
‫‪ ‬ع رايج‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪60‬‬
‫عدم تكرر شمردهي‬
‫شمردهي كوتاه و با عج ه‬
‫زمان نامناسب شروع يا گونگي تغذيه تكميلي‬
‫سردرگم شمرخوار( استکاده ازشيشه یا پستانك)‬
‫ولعیت بد شمردهي‬
‫شمرندادن درشب ( كاهش توايد پرو الكتمن)‬
‫فشارزياد درپستاهها ( بداي ماستيت و ا ت ان)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ ‬ع ا تمالي‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪61‬‬
‫مصرف بسياركم نذا يا مايعات توس مادردردوران شمردهي‬
‫كارزياد و خستگي مادر‬
‫بيماري شديد مادر‪ ،‬كشيدن زياد سيگار‪ ،‬شرم ازشمردهي‬
‫بد مكيدن شمرخوار‬
‫بيماري شمرخوارازقبي عکونت تنکس‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ ‬توجه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪62‬‬
‫سج مادرو يا سج شمرخوارتاثمري برروي كاهش شمردهي ندارد‬
‫بازگشت قاعد ي تاثمري روي شمردهي ندارد‪.‬‬
‫تئوفي من مي تواند سبب افزايش تر ح پرو الكتمن شود بنابرايج اي و قروه‬
‫شمردهي را افزايش مي دهند ‪ .‬اابته مصرف م دارزياد ممكج است مان بازتا‬
‫جرش شمرشود‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫شمردهي مجدد یا ‪Relactation‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪63‬‬
‫آنچه واقعا توايد شمرمادررا افزايش مي دهد مكيدن مكرر شمرخواراست كه‬
‫پستان مادررا براي توايد شمربيشترتحريك مي كند ‪.‬‬
‫بديج ترتيب اگرمادرشمردهي را متوق كرده و شمرش خشك شده‪ ،‬با مویدن‬
‫نوزاد‪ ،‬توايد شمردوباره برقرارمي شود و ممكج است ‪ 1-2‬هکته طول بكشد تا‬
‫شمربه م دارزياد جريان يابد ‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪64‬‬
‫مرمتريج عام درافزايش شمرمادرمكيدن مكرر پستان است‪.‬‬
‫خوردن مايعات در د نيازتوويه مي شود (دريافت‌زياد‌مايعات‌ممكن‌است‬
‫موجب‌كاهش‌شير‌مادر‌گردد)‬
‫اگرمادران معت د به مصرف نذا يا جوشانده خاص براي توايد شمرشان‬
‫هسیند مصرف آن را توويه كنيد زيرا درايجاد اعتماد به نک مادرن ش دارد‬
‫‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫موارد مربوه به شمرخوار‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫موارد مربوه به پستان ‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪65‬‬
‫عکونت‬
‫مشكالت مادرزادي‬
‫خيلي كو ك بودن يا لع درمكيدن‬
‫مشكالت مربوه به بين يا دهان (گرفتگي بين ‪ ،‬برفك و ‪) ...‬‬
‫استکاده ازبطري‪ ،‬پستانك (سردرگم شمرخوار)‬
‫محدود كردن دفعات تغذيه‬
‫به دست نياوردن م داركافي شمر توس شمرخوار‬
‫يكباره جريان يافتن م دارزيادي شمر‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫تغيمراتي كه باعث نگراني شمرخوارمي شود ‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫جدائي ازمادر‬
‫تغيمردرنحوه مراقبت ازكودك یا فرد مراقبت كننده‬
‫بيماري مادر‬
‫تغيمردربوي مادر‬
‫امتناع ظاهري ‪:‬‬
‫◦ ‪ 4-8‬ماهگي‪ :‬پريشاني و واس پرتي ظاهری (نشانه‌هوشياري‌كودك)‬
‫◦ بعد ازيكسااگي‪ :‬خود ازشمر گرفتن ( ‪)Self Weaning‬‬
‫‪66‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist:‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
67
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
68
‫‪ ‬موارد زيررف ك اكس توسمن را مراركرده و موجب‬
‫كاهش شمردهي مي گردد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪69‬‬
‫جدايي مادرو شمرخوار‬
‫كاهش اعتماد به نک مادر‬
‫عج ه مادر‬
‫نارا ت مادر‬
‫دوشيدن پستان توس فردي نمرازمادر‬
‫روشراي ن و دردناك دوشيدن شمر‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫براي دوشيدن شمردستها و ظروف بايد كامال پاكمزه باشند ‪.‬‬
‫شمردوشيده شده به ع ت دارا بودن عوام لد عکونت براي داق ‪ 8‬ساعت‬
‫درخار ازيخچال قاب نگرداري است ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫شمردوشيده شده تا ‪ 24‬ساعت دريخچال ‪ 3 ،‬ماه درفريزرهاي خانگي و ‪ 6‬تا ‪12‬‬
‫ماه درفريزرهاي ونعت قاب نگرداري است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪70‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ً‬
‫شمرفريزشده را نبايد در رارت اتاق و كرد و يا پ از و شدن مجددا فريز‬
‫كرد‪.‬‬
‫روش گرم كردن شمردوشيده شده‪:‬‬
‫◦ براي مصرف شمر منجمد شده نبايد ظرف محتوي شمر را در رارت اتاق يا روي اجاق و‬
‫كرد ب كه بايد ظرف را زيرآ وارم تكان داد تا يخ آن بازشود‬
‫◦ يا ظرف محتوي شمررا درقاب مه اي كه م داري آ دارد قرارداد و قاب مه را روي اجاق‬
‫گذاشت‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪71‬‬
‫شمردوشيده شده بايد با قاشق و فنجان به شمرخوارداده شود‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪72‬‬
‫تركيبات مواد مغذي شمرمادرازمادري به مادرديگر متکاوت مي باشد‪.‬‬
‫حجم شمرمادردرطول دوران شمردهي تغيمرات فراواني مي كند‪.‬‬
‫با توجه به نتايج تح ي ات به نظرمي رسد كه رژيم نذايي نا مناسب كه سوء‬
‫تغذيه هاي مزمج و شديد مادررا به همراه دارد روي حجم شمرمادرتاثمركم‬
‫دارد اما دركيکيت شمرتغيمري نم دهد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪74‬‬
‫تح ي ات نشهان داده اسهت پهروتئمن شهمرمهادردرمهادراني كهه رژيمرهاي كهم پهروتئمن‬
‫يا رژيمرايي با كيکيت پايمن پروتئمن دارند تغيمر نداني ندارد‬
‫درمههادران د ههارسههوء تغذيههه شههديد پههروتئمن مسههئول مههواد ايمنواوژيههك شههمرمههادر‬
‫پايمن تراست‬
‫النري‪ ،‬اقي‪ ،‬وزن طبيعي‪ ،‬وزن براي قد و ربهي زيهرپوسهت معيارههاي خهوبي بهراي‬
‫پيش بين يك شمردهي موفق نيسیند‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪75‬‬
‫انرژي الزم روزانه براي توايد شمرو تاممن افزايش متابوايسم پايه دردوران شمر‬
‫دهي ‪ 580‬كي و كااري است‪.‬‬
‫ربي كه زنان دردوران بارداري خمره مي كنند مي تواند بعنوان خمره تاممن‬
‫انرژي در‪ 2-3‬ماه اول شمردهي م داري ازنيازافزايش انرژي را تاممن نمايد ‪.‬‬
‫ماب ي ايج انرژي مورد نيازدردوران شمردهي بايست ازطريق تغذيه مادرتاممن‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪76‬‬
‫ربخهاي موجود درشمرمادرمرمتريج منب انرژي براي نوزاد و شمرخوارمي‬
‫باشد‪.‬‬
‫ممزان كااري مورد نيازشمرخواركه بايد ازطريق شمرمادرتاممن گردد درمادران‬
‫مبتال به سوء تغذيه شديد كه خمره ربي آهها كم شده كاهش مي يابد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪77‬‬
‫دريافت ك سيم دربرنامه نذايي مادربراي تاممن ك سيم خود مادرو پيشگمري از‬
‫مصرف ك سيم است واني و اسك ت مادربراي ساخت شمرمادرلروري است‪.‬‬
‫آهج موجود درشمرمادرتحت تاثمردريافت آهج ازطريق نذا و يا تحت تاثمرممزان‬
‫آهج سرم مادرنيست ‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪78‬‬
‫افزايش دريافت آهج توس مادرشمرده كه براي تاممن خانربدن او بسيارقاب‬
‫اهميت است تاثمري برروي م دارآهج شمراو ندارد‪.‬‬
‫يد موجود درشمرمادربا دريافت يد دررژيم نذايي تغيمرمي يابد به هممن ع ت‬
‫استکاده ازيد راديو اكتيو درزمان شمردهي ممنوع است‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ ‬توجه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مواد اسيدي موجود دررژيم نذايي مادراثري روي تغيمر ‪ PH‬شمراو ندارد‪.‬‬
‫درنذاهاي بودارمانند سمرايج بو توس ربخهاي شمروارد شمرمادرشده و‬
‫بعض شمرخواران به آن ساسيت دارند‪.‬‬
‫تعدادي ازشمرخواران تحم بعض ازرژيمراي نذايي مادررا ندارند ازجم ه‪:‬‬
‫◦ سمر ‪ ،‬پياز‪ ،‬ك م ‪ ،‬ش غم ‪ ،‬اوبيا ‪ ،‬هندوانه ‪ ،‬زرد آاو و…‬
‫‪‬‬
‫‪79‬‬
‫اگرمادربه ايج موارد مطمئن است بايد ازخوردن آهها خودداري كند‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫سالمت دوران جنين شره اساس ی برای سالمت پ ازتواد‬
‫مراقبتهاي بدو تواد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪80‬‬
‫ايمج بودن محي زايمان‬
‫انجام زایمان توس فرد آموزش دیده‬
‫مناسب بودن رارت اتاق زايمان (‪ 28-25‬درجه)‬
‫وارونه کردن و پاک کردن راهرای تنکس ی‬
‫پاک کردن دور دهان و بینی نوزاد‬
‫خشك كردن بالفاو ه پ ازتواد با واه گرم‬
‫پوشاندن سر با كاله‬
‫تماس سينه به سينه با مادر‬
‫شروع تغذيه با شمرمادر درساعت اول تواد‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪.1‬‬
‫◦‬
‫‪.2‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪.3‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪.4‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪81‬‬
‫ا يا (‪)Resuscitation‬‬
‫اگرپ ازی دقی ه ازتواد تنک نوزاد برقرارنشد باید ا یا آنازشود‬
‫مراقبت از بند ناف‬
‫قط و بستن بتد ناف پ از توق نبض درآن‬
‫‪‬‬
‫(بستن به موق بند ناف باعث ج وگمری ازدف ‪ 10‬میلی ایترخون نوزاد می شود)‬
‫استکاده ازوسای استری‬
‫پاک کردن هرروزه با ااک سکید تا زمان افتادن خودب ود بند ناف‬
‫مراقبت از شمرا‬
‫تممزکردن ابه های پ‬
‫قطره نیترات ن ره‬
‫با سواپ پیش ازباز شدن‬
‫مراقبت از پوست‬
‫خش کردن پ از تواد با واه گرم‬
‫تممز کردن با پار ه‬
‫شسیشو‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪82‬‬
‫◦‬
‫واکسیناسیون‬
‫ث‪-‬ژو هپاتیت دربدو تواد‬‫فلج اطکال هنگام خرو اززایشگاه‬
‫معاينه كام جرت تشنيظ ناهنجاريها‪ ،‬بررس ی موارد ی ‪:‬‬
‫سیانوز ابها‪ ،‬پوست و م اطات‬
‫دشواری تنک‬
‫نداشتن سوراخ م عد‬
‫استکراغ مورر‬
‫نشانههای تحری مغز‬
‫آنومااخهای مادرزادی ازع عمده مرگ نوزادان ع مرنم وزن مناسب هسیند‬
‫آنومااخهای مادرزادی ق بی عروقی خطرناکتریج هسیند‬
‫هم اتاقي مادرو نوزاد (‪) Rooming in‬‬
‫گذاشتن‌تخت‌نوزاد‌در‌کنار‌تخت‌مادر‌(‪)Bedding in‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫ج وگمري از هيپوترمي‬
‫‪.8‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫ج وگمري از خونريزي‬
‫‪.9‬‬
‫◦‬
‫‪.10‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪83‬‬
‫عدم کام بودن سیستم تنظیم گرمای بدن دربدو تواد‬
‫ازوم پوشش کافی با توجه به فص و رارت منط ه‬
‫تزریق عضالنی ی میلی گرم ویتاممن ‪ K‬مح ول درآ‬
‫نربااگري بيماريها‪:‬‬
‫هیپو تمرونیدی‬
‫فنی کتونوریا‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬پيوستگي عاطکی مادر و نوزاد‪-‬پدر و نوزاد‬
‫‪ ‬وابسته بودن تکام طبیعی نوزاد به رواب‬
‫عاطکی بمن نوزاد و واادیج‬
‫‪84‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬یکی ازراهرای مرم سنجش پيامد بارداري‬
‫‪ ‬شاخص معتبراز سالمت و رسيد ي جنمن‬
‫ً‬
‫‪ ‬مرگ و ممرنسبتا کم درنوزادان با وزن مناسب‬
‫(حتي در‌شرايط‌نامساعد‌زيست‌محيطي)‬
‫‪ ‬عوام موثربروزن کودک هنگام تواد‪:‬‬
‫ژنتيک‪‌،‬وضع‌تغذيه‌مادر‪ ،‬فاصدله‌بدين‌مواليدد‪ ،‬جدسس کدود ‪،‬‬
‫ي‪‌،‬سد ددابقه‌عفوند ددت‌مد ددادر‪،‬‬
‫سد دديگار‌کشد دديدن‌در‌دوران‌بد دداردار ‌‬
‫وضعيت‌اقتصادي‌اجتماعي‌خانواده‬
‫‪85‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪86‬‬
‫وزن هنگام تواد كمتراز‪2500‬گرم‬
‫وزن‌كمتر‌از‌‪ 1500‬گرم‌= ‪ VLBW‬يا‌… ‪Very Low‬‬
‫تعیمن وزن باید درساعات اوایه تواد که هنوز کاهش وزن‬
‫شمگمری رخ نداده است انجام شود‬
‫کم وزنی‪ :‬ع ت عمده مرگ نوزادان و شمرخواران‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪ 3‬عام عمده كم وزنی درکشورهای در ال توسعه‪:‬‬
‫‪‬‬
‫سایرعوام خطرکم وزنی نوزاد‪:‬‬
‫‪ .1‬سوء تغذیه مادر‬
‫‪ .2‬عکونتها (س ‪ ،‬عکونتهای ادراری‪ ،‬ماالریا و ‪)...‬‬
‫‪ .3‬بارداری مورر‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪87‬‬
‫کاربدنی شدید‬
‫نبود امکانات پزشکی برای درمان عوارض بارداری مث کمخونی و پراکالمپس ی‬
‫سیگار‬
‫قد مادرکمتراز‪ 145‬و وزن کمتراز‪ 40‬کی وگرم‬
‫سج مادر(کمتراز‪ 20‬یا بیشتراز‪)35‬‬
‫فاو ه کوتاه دو زایمان‬
‫عدم مراقبتهای بارداری‬
‫ساب ه تواد نوزاد ‪LBW‬‬
‫بارداری اول یا رارم به بعد‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
:‫دو گروه نوزادان كم وزن‬

)Preterm( ‫ نارس‬.1
‫ نوزادان كم وزن نسبت به سج به دنيا آمدن‬.2
)SFD = Small For Date(
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
88
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪89‬‬
‫تواد پيش ازهکته ‪37‬‬
‫مموج است رشد داخ ر م آهها عادي باشد‬
‫امكان رشد و به اندازه عادي رسيدن با انجام مراقبتهاي نويج نوزادي‬
‫نارس بودن دود دو سوم کودکان د ار ‪ LBW‬درکشورهاي پيشرفته‬
‫‪‬‬
‫افزايش شدت تظاهرات بااين اکثربيماريهاي نوزادان دراثرکموزنی و نمزازبمن بردن‬
‫مشنصات متمايزكننده آهها‬
‫‪‬‬
‫ازوم دقت عم و وو ه درتغذيه ايج نوزادان‪:‬‬
‫◦ آغاز‌تغذيه‌در‌همان‌ابتدا‌خطرهيپوگليسمي‌و‌دهيدراتاسيون‌را‌بدون‌افزايش‌‬
‫خطرآسپيراسيون‌کاهش‌ميدهد‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬زيرودك دهم بودن وزن براي سج بارداري‬
‫‪ ‬نامراي ديگر‪:‬‬
‫◦ تأخير‌رشد‌داخل‌رحمي‌يا‬
‫(‪)IUGR = Intrauterine Growth Retardation‬‬
‫◦ ‪SGA = Small for Gestational Age‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ممكج است ‪ preterm‬يا ‪ full term‬باشند‬
‫‪ SFD‬بودن سه رارم کودکان د ار ‪ LBW‬درکشورهاي در ال توسعه‬
‫‪ ‬باال بودن خطرمرگ و ممر‬
‫◦ ع ت‪ :‬سوء تغذیه و عکونت‬
‫‪90‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪91‬‬
‫توجه به خطرهیپوکس ی و اتالف رارت من زایمان‬
‫دوشیدن شمردروورت عدم امکان مویدن نوزاد‬
‫نربااگری کودک ازنظرتکام‬
‫آموزش روش تغذیه به مادر‬
‫نیازبیشترآهها به انرژی‪ ،‬پروتئمن‪ ،‬ویتاممن و مینراارا‬
‫بد جذ شدن ربی و ازدست رفتن ک سیم و ویتامینهای مح ول در ربی‬
‫تجویزویتاممن ‪ E‬و اسید فوای تا زمان دو برابرشدن وزن نوزاد و سپ تجویزآهج‬
‫(قط ‪)Vit E‬‬
‫تجویزک سیم‪ ،‬ویتامینهای ‪A, B, C, D‬‬
‫نذا‪ :‬کم حجم و دردفعات متعدد‬
‫مراقبت خاص دربرابرعکونتها‬
‫دروورت بروزآپنه‪ ،‬سیانوز و تاکی پنه‪ :‬دادن اکسمژن‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬تواد پ ازهکته ‪42‬‬
‫‪ ‬ارتباه با نارسایی جکت‬
‫‪ ‬منجربه افزایش ‪NMR‬‬
‫‪ ‬شباهت ظاهری و رفتاری با نوزادان ‪ 3-1‬هکتهای‬
‫ً‬
‫‪ ‬معموال وزن زیاد‬
‫‪92‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬وزن بیش از‪4200‬گرم‬
‫ً‬
‫‪ ‬معموال ‪ term‬هسیند‬
‫‪ ‬افزایش مرگ و ممر‬
‫‪ ‬ازعوام مرتب ‪ :‬دیابت بارداری‬
‫‪ ‬افزایش ا تمال آسیبهای من تواد (عصبی‪‌،‬عضالنی‬
‫اسکلتی‪‌،‬هماتوم‌سر‌و‌‪)...‬‬
‫‪ ‬افزایش ا تمال ناهنجاريهای مادرزادی مث ق بی و ‪ ...‬و‬
‫ع ب ماند ی هنی‬
‫‪93‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫توجه خاص به کودکان زیر‪ 5‬سال‬
‫کودکان درمعرض خطر‪:‬‬
‫‪ .1‬دوق ویی‬
‫‪LBW .2‬‬
‫‪ .3‬عدم تغذیه کافی با شمرمادر‬
‫‪ .4‬فاقد یکی ازواادیج بودن‬
‫‪ .5‬شان بودن مادر‬
‫‪ .6‬عدم افزایش وزن طی سه ماه پیا ی‬
‫‪94‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ .7‬کم کردن وزن طی دو ماه پیا ی‬
‫‪ .8‬مرگ داق دو کودک قبلی درخانواده درزیردو سااگی‬
‫‪ .9‬وزن کمتراز‪ 70‬درود وزن مرج‬
‫‪.10‬بیماريهای اد ( استروانتریت‪ ،‬سرخ ‪ ،‬سیاه سرفه و ‪)...‬‬
‫‪.11‬رتبه تواد پنجم و بعد‬
‫‪.12‬فاو ه کمترازدو سال با کودک قبلی‬
‫‪.13‬بیماری واادیج‬
‫‪95‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬ممزان ممرايي شمرخواران (‪:)IMR‬‬
‫◦ بسيار ساس براي ولعيت سالمت و سطح زند ی مردم‬
‫◦ سه وي ي‪:‬‬
‫‪ ‬بزرگتريج رقم ممرايي درگروهراي سن (تا ‪ 65‬سااگي)‬
‫‪ ‬ع مرگ با ع مرگ بزرگساالن متکاوت است‬
‫‪ ‬با اجراي برنامههاي بهداشت ‪ ،‬تأثمربيشترو مست يمترنسبت به‬
‫ممزاههاي ديگرممرايي ميگمرد‬
‫‪96‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫◦ نشاندهنده توسعه اجتماعي اقتصادي هركشور‬
‫◦ در كشورهاي پيشرفته‪ :‬كمتر از ‪ 15‬و ت ‪( 10‬درهزارتواد زنده)‬
‫◦ در كشورهاي در ال توسعه‪ :‬بمن ‪ 100‬تا ‪( 200‬درهزارتواد زنده)‬
‫◦ ع ت عمده تکاوت فوق‪:‬‬
‫‪ ‬مراقبتهاي بارداري‬
‫‪ ‬نحوه تغذيه و تعدد بارداري‬
‫‪ ‬كم وزني هنگام تواد‬
‫‪97‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫◦‬
‫عوام بيواوژيك‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪.7‬‬
‫سج مادر (زیر‪ ،20‬باالي ‪)35‬‬
‫وزن تواد‬
‫مرتبه زايمان (بيشتريج ممرايي درزايمان اول‪ ،‬كمتريج درزايمان دوم)‬
‫فاو ه بارداريها‬
‫ندق ويي‬
‫بعد خانوار‬
‫تعدد بارداريها‬
‫◦ عوام اقتصادي اجتماعي(‪)Socioeconomic status‬‬
‫◦ عوام فرهنگي ‪:‬‬
‫‪ .1‬آدا و رسوم‬
‫‪ .2‬سواد‬
‫‪... .3‬‬
‫‪98‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫◦ روند نزو لي درك جران طي قرن گذشته‬
‫◦ عام اولي كاهش در‬
‫‪ ‬كشورهاي‌پيشرفته‪ :‬بهبود اقتصادي اجتماعي و سپ خدمات پزشكي‬
‫‪ ‬كشورهاي‌در‌حال‌توسعه‪ :‬خدمات پزشكي و سپ پيشرفت اقتصادي‬
‫اجتماعي‬
‫◦ دشوارترشدن كاهش ‪ IMR‬با ورود به قرن جديد ‪ :‬مست زم پيشگمري‬
‫ازبيماريهاي مادرزادي و ناهنجاريها‬
‫‪99‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
:‫◦ شام دو جزء‬
)Neonatal Mortality Rate( NMR 
‫ روزاول) درهزارتواد زنده‬28(‫ مرگراي نوزادي‬
)Post Natal Mortality Rate( PNMR 
‫ روز ي تا يك سااگي درهزارتواد زنده‬28‫ مرگراي پ از‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
10
0
‫◦ تعداد مرگ كودكان ‪ 1‬تا ‪ 4‬سااه دريكسال ت سیم برك كودكان ‪ 1‬تا ‪4‬‬
‫سااه‬
‫◦ خااظتربراي نشان دادن ول اجتماعي يك كشور‪:‬‬
‫‪ ‬انعكاس عوام زيستمحيطي نامناسب ( وادث و سوانح‪،‬‬
‫سوءتغذيه‪ ،‬عکونت و ‪)...‬‬
‫‪ ‬متأثرازعوام اقتصادي و فرهنگي و ‪...‬‬
‫◦ بيشتريج ممرايي درسال دوم زند ي‬
‫‪10‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫◦ تعداد مرگ كودكان زير‪ 5‬سال دريكسال به ازاي هزارتواد زنده‬
‫◦ كاهش به خاطربهبود بهداشت‪ ،‬تغذيه‪ ،‬مسكج ‪ ،‬واكسج و ‪...‬‬
‫‪10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫مراقبت‌كودكان‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
10
3
‫‪ ‬مانا(‪)IMCI‬‬
‫‪ ‬كودك ساام(‪)WCC‬‬
‫‪ ‬ترويج تغذيه با شمرمادر‬
‫مانا‬
IMCI
‫اهداف كلي‬
‫• كاهش مرگ و ممرشمرخواران و كودكان‬
‫زير‪ 5‬سال‬
‫• ارت اء سطح سالمت كودكان زير ‪ 5‬سال‬
‫‪ ‬ارت اء مرارتهاي كاركنان ارانه دهنده خدمت‬
‫‪ ‬بهبود سيستم هاي بهداشت‬
‫‪ ‬بهبود سيستم ارجاع‬
‫‪ ‬بهبود سيستم داروئي‬
‫‪ ‬بهبود رفتارعم كرد خانواده و جامعه‬
‫‪ ‬نشانه هاي خطر‬
‫‪ ‬عکونت هاي دستگاه تنکس‬
‫‪ ‬اسرال و استکراغ‬
‫‪ ‬ودرد‬
‫‪ ‬بيماري هاي تب دار‬
‫‪ ‬اختالل رشد و تغذيه دربيماري‬
‫‪ ‬سوانح ‪ ،‬مسموميت ها و سوختگي‬
‫‪ ‬واكسيناسيون‬
‫‪ ‬تجويز مكم هاي دارويي‬
‫چرا‌برنامه‌كودك‌سالم‌طراحي‌‬
‫شد؟‌‬
‫با‌توجه‌به‌اينكه‌‬
‫‪ ‬مرگ‌و‌مير‌كودكان‌در‌اثر‌بيماري‌هاي‌عفوني‌و‌واگير‌‬
‫كاهش‌يافته‌‬
‫و‬
‫‪ ‬ازطرفي‌مرگ‌ناش ي‌از‌حوادث‌و‌سوانح‌و‌مرگ‌هاي‌‬
‫دوران‌نوزادي‌(هفته‌او ‌ل) در‌صدر‌علل‌مرگ‌و‌مير‌‬
‫قرار‌گرفته‌‬
‫اي‌كودكان‌در‌مراكز‌‬
‫‌‬
‫در‌مراقبت‌هايي‌كه‌تا‌كنون‌بر‬
‫بهداشتي‌درماني‌انجام‌مي‌شده‌همه‌عوامل‌خطر‌‬
‫ساز‌در‌كودكان‌مورد‌توجه‌قرار‌نگرفته‌‬
‫مراقبت‌هاي‌ادغام‌يافته‌كودك‌سالم‬
‫‪WCC‬‬
‫طراحي‌شده‌است‌‬
‫كليه‌كودكان‌زير‌‪ 8‬سال‌را‌تحت‌پوشش‌‬
‫دارد‬
‫(زير‌‪ 2‬ماه‌و‌‪ 2‬ماهه‌تا‌‪ 8‬سال)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عالئم‌و‌نشانه‌هاي‌خطر‌و‌ارزيابي‌عمومي‌درهر‌بار‌مراقبت‌‬
‫رشد‌و‌تغذيه‌در‌سالمتي‌‬
‫بررس ي‌تكامل‌‬
‫اختالالت‌بينايي‌و‌شنوايي‌‬
‫مشكالت‌دنداني‬
‫اختالالت‌رفتاري‌و‌ارتباطي‌كودك‌و‌والدين‌‬
‫واكسيناسيون‌و‌استفاده‌از‌مكمل‌ها‌‬
‫آزمايشات‌مورد‌نياز‌‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫كودكاني كه ازگزند بيماريهاي واگمررهايي مييابند‪ ،‬با سوء تغذيه و اشكال‬
‫م ت بيماريهاي نمرواگمردست به گريبانند‪.‬‬
‫سؤال‪:‬‬
‫كودكاني كه بيمارنم شوند و نم ممرند‪ ،‬آيا به داكثر رشد و تكام خود‬
‫ميرسند؟‬
‫آيا ايج كودكان درمعرض خطربيماريهاي ههکته و بدون عالمت نيسیند؟‬
‫‪11‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪11‬‬
‫‪8‬‬
‫به عبارتي ديگرپ ازكاهش مرگ وممركودكان‪ ،‬نوبت افزايش كيکيت زند ي‬
‫آههاست‪.‬‬
‫با تغيمرااگوي بيماريها ازواگمرو اد به مزمج و نمرواگمربايد برنامه هاي‬
‫جديدي براي مراقبت كودكان درپيش گرفت‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪11‬‬
‫‪9‬‬
‫جمعيت زياد ( دود ‪ 15‬درود جمعيت)‬
‫ممرايي زياد‬
‫خطربيشترابتال به بيماريها (سوء تغذيه‪ ،‬عکونتهاو ‪) ...‬‬
‫رشد و تكام سري‬
‫مناب انساني آينده كشور‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬مراقبتهاي كودك ساام (‪ Well Child Care‬یا‌‪ )WCC‬عالوه بر‬
‫پيشگمري و درمان بيماريها و پايش رشد‪،‬‬
‫به سايرابعاد زيست كودك‪ ،‬رشد رواني‪ ،‬رشد اجتماعي‪-‬رفتاري‪،‬‬
‫مرارتهاي فردي و ركت‬
‫نمزتوجه ميكند‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪12‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ WCC‬بهها نربههااگري‪ ،‬كودكههان سههاام را جههدا ميكنههد و بهها شناسهايي‬
‫ً‬
‫زودرس بيماريهههايي كههه بعههدا عالمتههدارميشههوند بههه بهبههود كيکيههت‬
‫زند ي كودكان كمك ميكند‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
GOBI FFF
)‫ ( پايش رشد‬Growth monitoring
)‫ (ماي درماني خوراكي‬Oral rehydration therapy
)‫ (تغذيه با شمرمادر‬Breast feeding
)‫ ( ايمعسازي‬Immunization
)‫ (تغذيه كمكي‬Food supplement
)‫ (تنظيم خانواده‬Family planning
)‫ (آموزش به مادران‬Female education
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist







12
2
‫رشد‌كودك‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
3
‫‪ ‬رشد (‪:)Growth‬‬
‫افزايش ابعاد فمزيكي بدن مث وزن و قد‬
‫‪ ‬نمو يا تكام (‪:)Development‬‬
‫افزايش مرارتها وپيچيدهترشدن رفتارها‬
‫پايش رشد و تكام كودك براي بررس سالمت كودك الزم است‪.‬‬
‫رشد وتكام عالوه برجنبههاي بدني شام جنبههاي هوش ‪ ،‬عاطکي و اجتماعي‬
‫هم هست‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪12‬‬
‫‪5‬‬
‫وکات ارثي‬
‫تغذيه‬
‫سج (متکاوت بودن سرعت رشد درسنمن م ت )‬
‫جع‬
‫محي فمزيكي (نور آفتا ‪ ،‬ول مسكج‪ ،‬تهويه و‪)...‬‬
‫عوام روانشناخت (تأثمربرروي تكام و نمزبرروي رشد فمزيكي)‬
‫عکونتها‬
‫عوام اقتصادي‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫وزن‬
‫‪‬‬
‫قد‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫بارزتريج نشانه رشد كودك‪ :‬افزايش وزن‬
‫در‪5‬ماهگي‪ :‬وزن دو برابروزن تواد‬
‫دريكسااگي‪ :‬سه برابر‬
‫دردو سااگي‪ :‬راربرابر‬
‫◦ افزايش قد با سرعت آهستهترازافزايش وزن‬
‫◦ دريكسااگي‪ :‬يك و نيم برابرقد تواد‬
‫◦ در رارسااگي‪ :‬دو برابرقد تواد‬
‫‪12‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫دور سرو سينه‪:‬‬
‫◦ هنگام تواد‪ :‬دور سربيشترازدور سينه‬
‫◦ در‪9‬ماهگي‪ :‬دور سينه بيشترميشود‬
‫◦ ايج معكوس شدن نسبت‪ ،‬درشراي نامناسب تغذيهاي و اختالل رشد ديرتررخ ميدهد‬
‫‪12‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪12‬‬
‫‪8‬‬
‫پايش رشد کودکان‪:‬‬
‫معياره دداي‌مناس ددب‌بد دراي‌قض دداوت‌در‌م ددورد‌رش ددد‌کودک ددان‌ش ددامل‌ان دددازه‌گي ددري‌وزن‪‌،‬ق ددد‌و‌دور‌س ددر‌‬
‫مي‌باش ددد‪ .‬ترکي ددب‌ه ددر‌ي ددک‌از‌اينه ددا‌ب ددا‌س ددن‌ي ددا‌ق ددد‌شاخص ددهايي‌را‌مي‌س ددازند‌ک دده‌ش دداخ ‌هاي‌تن‌س دنجي‌‬
‫ناميده‌مي‌شوند‪.‬‬
‫ش ددايان‌اک ددر‌اس ددت‌ک دده‌ي ددک‌ب ددار‌ان دددازه‌گيري‌ه ددر‌ک دددام‌از‌اي ددن‌معياره ددا‪‌،‬تنه ددا‌وض ددعيت‌هم ددان‌ ظ دده را‌‬
‫نشان‌مي‌دهد‌و‌سير‌پيشرفت‌معيار‌اندازه‌گيري‌شده‌را‌نشدان‌نمي‌دهدد‪ .‬حتدي‌اگدر‌در‌فواصدل‌مدنظم‌‬
‫نيز‌اندازه‌گيري‌صورت‌گيرد‌باز‌نمي‌تدوان‌قضداوت‌مناسدبي‌درمدورد‌چگدونگي‌رشدد‌کدود داشدت‪‌،‬چدرا‌‬
‫که‌عواملي‌مثل‌نژاد‪‌،‬وضعيت‌فرهنگي‌و‌‪ ...‬مي‌توانند‌بر‌روي‌رشد‌موثر‌باشند‪.‬‬
‫لددذا‌تنهددا‌در‌صددورتي‌مي‌تددوان‌در‌مددورد‌چگددونگي‌رشددد‌کودکددان‌يددک‌منطقدده‌ا هددار‌نظددر‌کددرد‌کدده ميددانگين‌‬
‫رشددد‌کودکددان‌خددوب‌تغذيدده‌شددده‌و‌سددالم‌آن‌منطقدده‌را‌بدددانيم‌و‌يددا‌کودکددان‌آن‌منطقدده‌را‌بددا‌مي دانگين‌‬
‫رشددد‌کودکددان‌يددک‌جمعيددت‌اسددتاندارد مقايسدده‌کندديم‪ .‬در‌حددال‌حاضددر‪‌،‬جمعيددت‌مرجددع‌انتخدداب‌شدده‌‬
‫مربدوط‌بده‌‪ ) National Center Health Service( NCHS‬آمريکدا‌مي‌باشدد‌و‌اطالعدات‌‪NCHS‬‬
‫در‌چهددار‌نمددودار‌اسددتاندارد‌ارائدده‌شددده‌اسددت‪ .‬وزن‌بدراي‌سددن‪‌،‬قددد‌بدراي‌سددن‪‌،‬وزن‌بدراي‌قددد‌و‌دور‌سدر‌‬
‫ً‬
‫براي‌سن‪ .‬اخيرا‌شاخ ‌توده‌بدني‌براي‌سن‌نيز‌به‌عنوان‌نمودار‌ديگر‌پيشنهاد‌شده است‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫نموداررشد‪:‬‬
‫نمددوداري‌ديددداري‌از‌وضددعيت‌رشددد‌جسددمي‌و‌ب دراي‌پددايش‌رشددد‌کددود ‌طددرح‌ريددزي‌شددده‌‬
‫اس ددت‌ت ددا‌بت ددوان‌دگرگونده دداي‌رش ددد‌را‌در‌ط ددول‌ي ددک‌م دددت‌زم دداني‌تفس ددير‌ک ددرد‪ .‬وزن‌ک دردن‌‬
‫متددوالي‌کددود ‌ب دراي‌پددايش‌رشددد‌ضددروري‌اسددت‪ .‬اولددين‌مراقبددت‌(وزن‪‌،‬قددد‪‌،‬دور‌سددر‌و‪)...‬‬
‫در‌بدددو‌تولددد‌يددا‌بددا‌فاصددله‌زسدديار‌کددم‌از‌تولددد‌بايددد‌انجددام‌شددود‌و‌سددپس‌در‌سددال اول‌هددر‌‬
‫ماه‌يک‌بار‪‌،‬در‌سال‌دوم‌هدر‌دو‌مداه‌يدک‌بدار‌و‌در‌سدال‌سدوم‌هدر‌‪ 3‬مداه‌يدک‌بدار‌و‌سدپس‌‬
‫تددا‌‪ 6‬سددالگي‌هددر‌‪ 6‬مدداه‌يددک‌بددار‌کددود ‌بايددد‌مراقبددت‌شددود‌(یعنددی‌اندددازه‌گيددري‌وزن‪‌،‬ق دد‪‌،‬‬
‫دور‌س ددر‌و‌‪ .)...‬ع ددالوه‌ب ددر‌اي ددن‌برنام دده‪‌،‬ه ددر‌ب ددار‌ک دده‌ک ددود ‌ب دده‌واح ددد‌بهداش ددتي‌مراجع دده‬
‫ً‬
‫مي‌کند‌بايد‌توزين‌شود‌و‌وزن‌او‌در‌منحني‌رشد‌ثبت‌شود‌خصوصا‌اگر‌بيمار‌باشد‪.‬‬
‫در‌هد ددر‌ب د ددار‌ت د ددوزين‪‌،‬وزن‌ک د ددود ‌در‌نم د ددودار‌وزن‌ب د دراي‌س د ددن‌ثب د ددت‌مي‌ش د ددود‪ .‬وزن‌ب د دراي‌‬
‫ش ددناخت‌رش ددد‌حس دداس‌تر‌اس ددت‌و‌ه ددر‌گون دده‌انحد دراف‌از‌وض ددعيت‌طبي ددي‌را‌ب دده‌آس دداني‬
‫مي‌توان‌با‌مقايسه‌منحني‌وزن‌کود ‌يا‌منحني‌استاندارد‌شناسايي‌کرد‪ .‬کدود ‌ممکدن‌‬
‫است‌وزن‌از‌دست‌بدهد‌ولي‌از‌قد‌او‌چيزي‌کم‌نشود‪.‬‬
‫‪129‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
0
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫‪1‬‬
‫نموداررشد‪:‬‬
‫وسههي هاي اسههت سههاده و ارزان بههراي پههايش افههزايش وزن و درواقه پههايش سههالمت کههودک درطهول‬
‫زمههان‪ .‬درايههج نمههودارم ههداروزن بههه کي ههوگرم روي محههور عمههودي و سههج کههودک روي محههور اف ههي‬
‫نشان داده ميشهود‪ .‬بهراي دقهت بيشهتر‪ ،‬فواوه کي هوگرم بهه اجهزاء کهو وترت سهيم شهده اسهت‪.‬‬
‫سج کودک ازبدو تواد تا ‪ 5‬سااگي درنظرگرفته شده است‪.‬‬
‫جرت منحن کودک (موازي بودن با منحن ههاي اسهتاندارد) مرمتهراسهت‪ .‬اف هي شهدن يها نزو لهي‬
‫شههدن منحنه رشههد کههودک نشههانه نارسههايي رشههد اسههت و اواههمن نشههانه سههوء تغذيههه پههروتئمن انههرژي‬
‫اسههت و ميتوانههد نههد هکتههه تهها نههد مههاه قبه ازنشههانه هههاي بههااين رخ دهههد‪ .‬نههمن کههودکي نيههازبههه‬
‫مراقبت وي ه دارد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
97 ‫صدک‬
‫ انحراف معیار‬-3
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
2
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
3
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪13‬‬
‫‪4‬‬
‫تشنيظ سري اختالل رشد قب ازعالمتدارشدن (كم‬
‫شدن وزن براي سج)‬
‫كمك به ج وگمري ازافت شديد رشد‬
‫تماس مرتب مادربا كاركنان بهداشت‬
‫ابزارآموزش براي مادر‬
‫ارزيابي برنامهها و مداخالت بهداشت‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫سمروعودي‬
‫‪.1‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫سمراف ي‬
‫‪.2‬‬
‫◦‬
‫نشانه مشك يا بيماري‪ ،‬نيازبه مراقبت وي ه‬
‫سمرنزو لي‬
‫‪.3‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪13‬‬
‫‪5‬‬
‫رشد مط و است‬
‫دروورت عدم شيب مناسب‪ :‬نيازبه مراقبت وي ه‬
‫ول بسيارخطرناك‬
‫نيازبه كمك فوري درماني و تغذيهاي‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪.I‬‬
‫‪.II‬‬
‫‪.III‬‬
‫‪13‬‬
‫‪6‬‬
‫ترتیب اختالل رشد‪:‬‬
‫عدم افزایش مناسب وزن‬
‫عدم افزایش مناسب وزن و قد‬
‫عدم افزایش مناسب وزن‪ ،‬قد‪ ،‬دور سر‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪ ‬ارزيابي کودک زير‪ 8‬سال از نظر وزن (برنامه مراقبتهای کودک ساام‪:)WCC-‬‬
‫‪‬‬
‫ک يه کودکان ازنظروزن براي سعشان کنترل ميشوند‪.‬‬
‫در کودکاني که منحن رشد آهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫اا ) سوء تغذيه شديديا کم وزني شديد‪ :‬منحن رشهد کهودک زيهريها منطبهق بهرمنحنه قرمهز(‪ -3‬انحهراف معيهار) قهرارمهیگمهرد‬
‫‪‬‬
‫(درهرسه االت وعودي‪ ،‬اف ي و نزولي)‪.‬‬
‫‪ ‬براساس م دارانحراف معیار)‪ (SD‬وزن به قد يا درود آن‪ ،‬ارزيابي و درمان مناسب براساس ارت مانا انجام دهيد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫) اخههتالل رشههد دارد‪ :‬منحن ه رشههد کههودک بههاالي منحن ه قرمههزبههوده (‪ -3‬انحههراف معيههار) ولههي وههعودي و مههوازي بهها منحنخهههای‬
‫استاندارد نیست‪.‬‬
‫‪ ‬براي بررس اختالل رشد کودک زير‪ 2‬ماه ‪ 10 ،‬روز‪ 2 ،‬ماهه تا يوسال‪ 2 ،‬هکته و باالي يوسال ي ماه بعد پيگمري ميشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫) اختالل رشد ندارد‪ :‬منحن رشد کودک باالي منحنه قرمهز(‪ -3‬انحهراف معيهار) و وهعودي و مهوازي بها منحنخههای اسهتاندارد‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬مادرتشويق ميشود تغذيه کودکش را همچنان ادامه دهد‪.‬‬
‫‪137‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫صدک ‪97‬‬
‫‪ -3‬انحراف معیار‬
‫‪ ‬شاخظ قد براي سج‪:‬‬
‫‪ ‬کوتاهي‌يا‌بلندي‌را‌مي‌سنجد‪.‬‬
‫‪ ‬ب دراي‌کودکددان‌زيددر‌دو‌سددال‪‌،‬اندددازه‌قددد‌بدده‌صددورت‌خوابيددده‌و‌ب دراي‌بزرگتددر‌از‌‪ 2‬سددال‪‌،‬بدده‌‬
‫صورت‌ايستاده‌(‪ ) Height‬حساب‌مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگددر‌قددد‌بدراي‌سددن‌کمتددر‌از‌اسددتاندارد‌باشددد‌‪ Stunting‬گفتدده‌م ‌يشددود‌(يددا‌کوتدداه‌قدددي) کدده‌‬
‫اگ ددر‌ناش د ي‌از‌س ددوء‌تغذي دده‌باش ددد‌نش ددانه‌س ددوء‌تغذي دده‌م ددزمن‌اس ددت‌و‌ناش د ي‌از‌محرومي ددت‬
‫مسددتمر‌در‌دسددتيددابي‌بدده‌غددذاي‌کددافي‌بدده‌علددل‌مختلددا‌مثددل‌فقددر‪‌،‬بيمدداري‪‌،‬عفوندت‌مکددرر‌و‌‬
‫‪ ...‬مي‌باشد‌که‌بازتاب‌غفلتهاي‌گذشته‌و‌فرصتهاي‌از‌دست‌رفته‌است‪.‬‬
‫‪ ‬شاخظ وزن براي قد‪:‬‬
‫‪ ‬نيازي‌به‌دانستن‌سن‌ندارد‌و‌مي‌تواند‌الغري‌(‪ )wasting‬را‌نشان‌دهد‪.‬‬
‫‪139‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪ ‬ارزيابي کودک زير‪ 8‬سال از نظر قد (برنامه مراقبتهای کودک ساام‪:)WCC-‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ک يه کودکان از نظرقد براي سعشان کنترل مي شوند‪.‬‬
‫تا ‪ 2‬سااگي قد خوابيده اندازه گمري مي شود‪ ،‬بعد از‪ 2‬سااگي قد به اات ايستاده انجام مي شود‪.‬‬
‫ً‬
‫براي کودکاني که قبال منحن قد آهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد‪:‬‬
‫‪ ‬اا ) کوتاه قدي شديد‪ :‬منحن قد کودک زيريا منطبق برمنحن قرمز(‪ -3‬انحراف معيار) قراردارد‪.‬‬
‫‪ ‬براس ههاس م ههدارانح ههراف معي ههار)‪ (SD‬وزن ب ههه ق ههد ي هها درو ههد آن ارزي ههابي و درم ههان مناس ههب براس ههاس ههارت مان هها انج ههام‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫) رشههد قههدي نههامط و ‪ :‬منحن ه قههد کههودک بههاالي منحن ه قرمههز(‪ -3‬انحههراف معيههار) بههوده ولههي وههعودي و‬
‫موازي با منحنخهای استاندارد نیست‪.‬‬
‫‪ ‬ولهعيت تغذيهه کهودک را بررسه و دروهورت وجهود ههرنههوع مشهک نهذايي بعهد از‪ 5‬روزپيگمههري کنیهد‪.‬کهودک زيهر‪ 2‬سههال‪،‬‬
‫سه ماه و باالي دو سال ‪ 6 ،‬ماه بعد پيگمري ميشوند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪14‬‬
‫‪0‬‬
‫) رشد قدي مط و ‪ :‬منحن قد کودک باالي منحن قرمهزو وهعودي و مهوازي بها منحنخههای اسهتاندارد‬
‫ميباشد‪.‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫صدک ‪97‬‬
‫‪ -3‬انحراف معیار‬
97 ‫صدک‬
‫ انحراف معیار‬-3
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
14
2
‫‪ ‬ارزيابي شمرخوارزير‪ 18‬ماه از نظردور سر(برنامه مراقبتهای کودک ساام‪:)WCC-‬‬
‫‪‬‬
‫دور سرک يه کودکان زير‪ 18‬ماه براي سعشان کنترل ميشود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫(اندازه گمري دقیق‪ :‬ازوس پيشاني ‪ mid-forehead‬تا بزرگتريج برجستگي پ سر)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ً‬
‫ر‬
‫براي کودکاني که قبال منحن رشد دو سرآهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد‪:‬‬
‫اا ) دور سر نمهرطبيعهي‪ :‬منحنهی دور سهرکهودک زيهرمنحنه قرمهز(‪ -3‬انحهراف معيهار) و يها بهاالي وهدک ‪97‬‬
‫قراردارد‪.‬‬
‫‪ ‬کودک را با توجه به دور سروااديعش ازنظرماکروسکالي يا ميوروسکالي بررس کنيد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫) دور سرنامط و ‪ :‬منحن دور سرکودک باالي منحن قرمز(‪ -3‬انحراف معيار) و زيرودک ‪ 97‬است‬
‫ولي موازي با منحن مرج نیست‪.‬‬
‫‪ ‬درايج طب ه بندي نانچه کودک زير‪ 6‬ماه سج داشته باشد دو هکته بعد و اگرباالي ‪ 6‬ماه سج داشته باشد ي ماه‬
‫بعد پيگمري مي شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫) دور سرطبيعي‪ :‬منحن دور سرکودک باالي منحن قرمز(‪ -3‬انحراف معيار) و موازي با منحن مرج‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬درايج وورت مادرتشويق مي شود در مراقبت هاي بعدي مراجعه نمايد‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫صدک ‪97‬‬
‫‪ -3‬انحراف معیار‬
‫صدک ‪97‬‬
‫‪ -3‬انحراف معیار‬
‫‪‬‬
‫شاخظ توده بدني (‪ )BMI‬براي سج‪:‬‬
‫‪‬‬
‫ترکيبه ازوزن و قهد بههراي سهج اسههت و مهي تههوان بهه وسههي ه آن کودکهان و نوجوانههان را بهه گروهرههاي‬
‫کم وزن‪ ،‬وزن زياد و يا درخطروزن زياد ت سيم کرد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫محاسبه ‪ BMI‬از‪ 2‬سااگي انجام ميشود‪.‬‬
‫‪ ‬الزمه قضاوت درمورد ولعيت تج سنجي‪ ،‬توجه به هر‪ 3‬شاخظ وزن براي سج‪ ،‬وزن بهراي قهد‬
‫و قد براي سج به طور همزمان است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫هرا کهه النهري (‪ -Wasting‬وزن کهم بهراي قههد) نشهانه پديهدهاي هاد و اوه بيمهاري درگذشههته‬
‫نزدي است که کودک وزن خود را ازدست ميدهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫کوتاه قدي تغذيههاي(‪ - stunting‬قهد کهم بهراي سهج) نشهانه سهوء تغذيهه مهزمج اسهت و کهم وزنهي‬
‫(وزن ک ههم ب ههراي س ههج) بازت هها س ههوءتغذيه ههاد و م ههزمج ه ههردو اس ههت و ا ههذا الزم اس ههت ک ههه ع ه ه‬
‫بالفص و زمينهاي سوء تغذيه مع وم شوند‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH‬‬
‫‪Community Medicine Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫کم وزني اهي با النري و اه با کوتاه قدي يا با هردو همراه است‪.‬‬
‫‪‬‬
‫درکههودک کوتههاه قههد مموههج اسههت وزن بهها قههد کههودک بههه ظههاهرمتناسههب ولههي بهها سههج او نامتناسههب‬
‫باشد‪ .‬نمن کهودکي ته فرب ه گمهراه کننهده دارد و هال آنوهه سهوء تغذيهه يها بيماريههاي گذشهته‬
‫قد او را ازآنچه انتظارميرود کوتاهترکردهاست‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بر عو در کودکي که قد او متناسب سج است امکان دارد به ع ت وقوع سوء تغذيه يا بيمهاري‬
‫تا قب از‪ 6‬ماهگي مشک وزن گمري وجود نداشته باشد (کهه ع هت آن تغذيهه بها شهمرمهادراسهت)‬
‫ولي بعد از‪ 6‬ماهگي که نذاي کمکي شروع مي شودکم وزني ديده شود‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪14‬‬
‫‪8‬‬
‫هر‌مرحله‌يك‌نقطه‌عطا‌در‌تكامل‌كودك‌است‬
‫نه‌تنها‌نشانه‌رشد‌بدني‌بلكه‌تكامل‌عقلي‌و‌اجتماعي‌ ‌را‌هم‌نشان‌‬
‫مي‌دهد‬
‫شامل‪:‬‬
‫تكامل‌حركتي‌(گردن‌گرفتن‪‌،‬نشستن‪‌،‬راه‌رفتن‌‪‌،‬دويدن‌و‌‪)...‬‬
‫تكامل‌كالمي‌(اصوات‪‌،‬كلمات‪‌،‬جمالت‌ساده‌و‌پيچيده)‬
‫تكامل‌اجتماعي‌(لبخند‌زدن‪‌،‬بازي‌كردن‪‌،‬قاشق‌دست‌گرفتن‪‌،‬به‌‬
‫تنهايي‌غذا‌خوردن‌و‌‪)...‬‬
‫‪...‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD‬‬
‫‪MPH Community Medicine‬‬
‫‪Specialist‬‬
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
14
9
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
15
0
‫‪‬‬
‫تعری ‪:‬‬
‫هرگونه نذایی که عالوه برشمر مادربه کودک داده میشود‬
‫‪‬‬
‫سه دوره درتغذیه کودک‪:‬‬
‫‪ .1‬شمرخواری انحصاری (‪ 6 :)nursing period‬ماه اول‬
‫‪ .2‬انت الی(‪:)transitional period‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫از‪ 6‬ماهگی تا یوسااگی‬
‫شروع تدریجی نذای کمکی‬
‫هنوز شمرنذای اولی است (ابتدا شمر مادرسپ نذای کمکی)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ازیوسااگی به بعد‬
‫تأممن اکثرنیازهای تغذیه ای کودک با نذای خانواده‬
‫‪ .3‬تعدیلی بزرگساالن (‪:)modified adult period‬‬
‫‪15‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سج شروع نذای کمکی‪ :‬پایان ‪ 6‬ماهگی‬
‫زیرا‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪15‬‬
‫‪2‬‬
‫عدم کافی بودن شمربرای تأممن نیازکودک ازایج زمان به بعد (دو برابرشدن وزن در‪ 5‬ماهگی)‬
‫به داق رسیدن خمره آهج کودک (که درسه ماهه سوم بارداری خمره شده بود)‬
‫آماد ی دستگاه گوارش شمرخواربرای پذیرش نذاهای نیمه جامد از‪ 6‬ماهگی‬
‫تکام عمومی بدن کودک برای پذیرش نذای کمکی (رف و بمرون راندن نذا یا‬
‫‪ ، extrusion reflex‬توانایی نشستن‪ ،‬رکات هدفداردستها و انگشتان و ‪)...‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫افزایش ا تمال ابتال به اسرال (به دای عدم آماد ی دستگاه گوارش شمرخوار)‬
‫سوءتغذیه و عدم رشد کافی کودک – ع ت‪:‬‬
‫‪‬‬
‫افزایش ا تمال بروزآارژی و ساسیت‬
‫‪‬‬
‫◦ جایگزیج شدن با ی وعده شمرمادربه دای حجم کم معهده نهوزاد و درنییجهه کهاهش رنبهت‬
‫نوزاد به مویدن پستان و اذا کاهش تر ح شمر‬
‫‪15‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫‪4‬‬
‫کندی یا توق رشد (به دای عدم کافی بودن شمربرای تأممن نیازهای شمرخوار)‬
‫تأخمریادگمری جویدن‬
‫تأخمرآشنایی با مزه و طعم انواع نذاها‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪15‬‬
‫‪5‬‬
‫حجم کم‪ ،‬انرژی زیاد‬
‫نرم و سر اارضم‬
‫قاب تهیه و دردسترس‪ ،‬ارزان و مناسب عادات نذایی خانواده‬
‫ً‬
‫تازه و بهداشتی‪ ،‬کامال پ ته و مصرف پ ازخن شدن‬
‫امکان استکاده درحجم کم و به دفعات‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.3‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫‪.6‬‬
‫‪15‬‬
‫‪6‬‬
‫شسیشوی دستها با آ و وابون قب ازتهیه نذا‬
‫شسیشوی دستهای کودک‬
‫تهیه به م دارالزم برای مصرف هرروز‬
‫نگرداری ب یه نذا درظرف سرپوشیده و درجای خن‬
‫نگرداری دریخچال تا داکثر‪ 24‬ساعت‬
‫نگرداری درفریزر برای مدت طوالنیتر به شره استکاده ازظروف کو و‬
‫به اندازه ی وعده‬
‫(در‌صورت‌استفاده‌از‌ روف‌بزرگتر‪‌،‬هر‌بار‌فقط‌به‌ميزان‌همان‌وعده از‌‬
‫روی‌ رف‌برداشته‌و‌گرم‌شود)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪.7‬‬
‫‪.8‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.10‬‬
‫‪.11‬‬
‫‪15‬‬
‫‪7‬‬
‫ً‬
‫استکاده ازموادی که بعدا درسکره نذایی خانواده وجود دارد‬
‫درزیریوسااگی بعد ازتغذیه با شمر مادر‪ ،‬نذای کمکی داده شود (نه‌قبل‌و‌‬
‫نه‌در‌فواصل‌تغذیه‌با‌شير‌مادر)‬
‫شروع ازی نوع ماده نذایی ساده و افزایش تدریجی به م وطی از ند نوع‬
‫شروع ازی قاشق مرباخوری و افزایش تدریجی (به‌استثناء‌‌زرده‌تخم‌مرغ‪:‬‬
‫شروع‌به‌انداه‌یک‌نخود)‬
‫افزایش مواد نذایی ه ازنظرنوع و ه ازنظرم دار‪ ،‬به تدریج‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪.12‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪.13‬‬
‫‪.14‬‬
‫‪.15‬‬
‫‪.16‬‬
‫‪15‬‬
‫‪8‬‬
‫فاو ه ‪ 7-5‬روزه بمن الافه کردن مواد نذایی م ت‬
‫برای عادت کردن کودک به نذاها‬
‫فروت برای شناخته شدن ناساز اری یا آارژی به نذای خاص‬
‫ً‬
‫ن ظت درابتدا نسیبا رقیق (کمی بیشتر ازشمر مادر) و سپ افزایش‬
‫تدریجی ن ظت نذای کمکی‬
‫رعایت تنوع‬
‫دادن آ جوشیده خن با شروع نذای کمکی به م دارعالقه نوزاد‬
‫شروع قطره آهج عالوه برقطره مواتی ویتاممن همزمان با شروع نذای‬
‫کمکی‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫دروورت امتناع کودک ازنذای خاص‪:‬‬
‫‪.17‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫تعداد وعده های نذایی درروز‪:‬‬
‫‪.18‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪15‬‬
‫‪9‬‬
‫عدم اوراربه کودک‬
‫ذف برای ‪ 2-1‬هکته و سپ شروع مجدد‬
‫ماه هکتم‪ :‬شروع ازیوباردرروزو رساندن به ‪ 4‬بار(وبح‪ ،‬ظرر‪ ،‬عصر‪ ،‬شب)‬
‫ماه هشتم به بعد‪5 :‬بار(وبح‪10 ،‬وبح‪ ،‬ظرر‪ ،‬عصر‪ ،‬شب)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫هکته اول ماه هکتم‪:‬‬
‫فرنی آرد برنج‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫هکته دوم ماه هکتم‪:‬‬
‫ریره بادام (عالوه برفرنی)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫شروع مانند فرنی ازی قاشق مرباخوری (به ازای هرقاشق ریره‪ ،‬ی قاشق فرنی کم شود)‬
‫دو هکته آخرماه هکتم‪:‬‬
‫سوپ (الافه به نذاهای قبلی)‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪0‬‬
‫شروع ازی قاشق مربا خوری درروزاول تا رسیدن به ‪ 12‬قاشق طی سه وعده درروزهکتم‬
‫شروع ازی قاشق درروزتا رسیدن به ‪ 6-3‬قاشق درروز‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫سوپ اوی گوشت بدون ربی‪ ،‬برنج و هویج‬
‫◦ به ترتیب ارجحیت‪ :‬گوشت گوسکند‪ ،‬مرغ‪،‬گوسااه‬
‫‪‬‬
‫هرسه روزی سبزی جدید به سوپ الافه شود‪:‬‬
‫◦ جعکری‪ ،‬گشنمز‪ ،‬اوبیاسبز‪ ،‬کدوسبز‪ ،‬کرف و ‪...‬‬
‫◦ الافه شدن سبزيها درآخریج لحظات پ ت سوپ‬
‫◦ مجازنبودن اسکنا تا یوسااگی‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪1‬‬
‫عدم الافه کردن نم ‪ ،‬شور یا هرنوع اشنی به سوپ‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫دو هکته اول ماه هشتم‪:‬‬
‫◦ الافه شدن زرده ت م مرغ‬
‫‪ ‬شروع به اندازه ی ن ود و افزایش تدریجی تا ی زرده کام طی ‪ 10‬روز‬
‫‪ ‬سپ هرروزنص زرده یا ی درمیان ی زرده کام‬
‫‪‬‬
‫◦ الافه کردن سبزیجات نشاسته ای مث سیب زمینی‪ ،‬کدو وایی و ن ود فرنگی به‬
‫سوپ به فاو ه هرسه روز‬
‫دو هکته دوم ماه هشتم‪:‬‬
‫◦ ماست‬
‫‪ ‬دو قاشق مرباخوری بعد ازسوپ ظررو شب‬
‫◦ پوره سبزیجات نشاسته ای یا سایرسبزيها‬
‫◦ الافه کردن جو‪ ،‬ب غور گندم و رشته فرنگی به سوپ هرسه روزیوبار‬
‫◦ الافه کردن کره یا رونج مای (ی قاشق مرباخوری)‬
‫‪16‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫دو هکته اول ماه ههم‪:‬‬
‫◦ الافه شدن بوبات به سوپ‬
‫‪ ‬شروع با عدس و ماش (سر اارضم تر)‬
‫‪ ‬سپ هرسه روزتغیمرنوع بوبات (اوبیا یتی‪ ،‬اوبیا قرمز‪)... ،‬‬
‫‪‬‬
‫دو هکته دوم ماه ههم‪:‬‬
‫◦ آ میوه‬
‫‪ ‬شروع با ی قاشق مرباخوری سپ افزایش تا ‪ 6‬قاشق درروز‬
‫‪16‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫دو هکته اول ماه دهم‪:‬‬
‫◦ میوه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫شروع با ی قاشق مرباخوری سپ افزایش تا ‪ 6‬قاشق درروز‬
‫مانند‪ :‬ه و‪ ،‬سیب‪ ،‬موز‪... ،‬‬
‫ممنوع بودن برخی میوه ها درزیریوسااگی (ایجاد ساسیت)‪ :‬انواع توتها‪ ،‬خربزه‪ ،‬کیوی‪ ،‬آابااو‪،‬‬
‫گیالس و ‪...‬‬
‫دراواخرهکته دوم‪ :‬خرما‬
‫◦ دادن نذاهایی که کودک می تواند خودش با دست به دهان ببرد‪ :‬بیسووییت‪ ،‬ماکارونی‪،‬‬
‫توه سیب زمینی‪ ،‬هویج پ ته شده و ‪...‬‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪4‬‬
‫دو هکته دوم ماه دهم‪:‬‬
‫◦ متنوع کردن سوپ‬
‫◦ کته نرم همراه با گوشت‬
‫◦ ماهی‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪ ‬تنوع نذایی درتهیه سوپ‪ ،‬کته‪ ،‬پوره و ‪...‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫الافه کردن م دارنذای کودک با توجه به اشتهای او‬
‫عدم دادن نذای سکره به خاطرداشتن نم و اشنخها و ‪...‬‬
‫نوته مرم‪:‬‬
‫◦ از‪ 6‬تا ‪ 12‬ماهگی نذای اولی شمرمادراست اذا به طور مورر و بر‬
‫اساس تمای کودک باید به او شمرداد‬
‫‪16‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪.1‬‬
‫◦‬
‫‪.2‬‬
‫◦‬
‫‪.3‬‬
‫◦‬
‫‪.4‬‬
‫◦‬
‫‪16‬‬
‫‪6‬‬
‫مواد ساسیت زا‪:‬‬
‫شمر او‪ ،‬سکیده ت م مرغ‪ ،‬برخی میوه ها (انواع‌توت‪‌،‬کیوی‪‌،‬خربزه‪‌،‬آلبالو‪‌،‬‬
‫گیالس)‪ ،‬بادام زمینی‬
‫ا تمال خکگی‪:‬‬
‫کشمش‪ ،‬انگور‪ ،‬رت‪ ،‬آجی و ‪...‬‬
‫مشوالت خاص‪:‬‬
‫قروه و ای پررنگ (ایجاد بی راری)‪ ،‬عس نمرپاستوریزه‬
‫سایرنذاها‪:‬‬
‫برخی بوبات(مث اپه و ن ود)‪ ،‬پنمر‪ ،‬شوالت‪ ،‬میگو‪ ،‬نوشابه های رنگی و ازدار‪،‬‬
‫اسکنا و ک م‪ ،‬ترشخها‪ ،‬ف ک و ادویه جات و ‪...‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫استکاده ازتمام گروهرای نذایی‬
‫الافه کردن شمرینی و ربی‬
‫شمرمادربعد ازنذا‬
‫دفعات تغذیه (نمرازشمرمادر)‪ 6-5 :‬باردرروز‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪7‬‬
‫(به‌دلیل‌کم‌بودن‌حجم‌معده‪‌،‬نمی‌توان‌همه‌نیاز‌غذایی‌او‌را‌در‌‪ 3‬وعده‌داد)‬
‫انت ال تدریجی ازنذای م صوص به نذای خانواده بمن ‪ 1‬تا ‪1/5‬سااگی (برای‬
‫عادت کردن کودک)‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪8‬‬
‫الافه کردن سکیده ت م مرغ به تدریج (مانند زرده)‪ :‬ی درمیان ی ت م‬
‫مرغ کام‬
‫عدم مصرف تن الت و پک و ‪...‬‬
‫ادامه قطره آهج و مواتی ویتاممن‬
‫عدم اوراربه کودک برای نذا خوردن‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪16‬‬
‫‪9‬‬
‫فعاایت بیشترکودک و اذا اشتهای بیشتر‬
‫وبحانه مرمتریج نذای کودک‬
‫نذا خوردن را به عرده خود کودک گذاشتن‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪17‬‬
‫‪0‬‬
‫کاهش اشتها‪ ،‬کاهش جذ و ‪...‬‬
‫عدم استرا ت دادن به دستگاه گوارش کودک دراسراارا‪:‬‬
‫ب وه نذاهای کم حجم و پرانرژی همراه با مایعات فراوان‬
‫ادامه تغذیه دردوران ن اهت برای جبران وزن ازدست رفته‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫ن ش ااگوهای رفتاری خانواده (ت ید)‬
‫شروع ای ه سازی ازدوران تغذیه تومیلی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫عدم تنظیم طعم نذا براساس ای ه مادر‬
‫دروورت امتناع کودک‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪17‬‬
‫‪1‬‬
‫مانند نذای کم نم‬
‫آشنا کردن کودک با طعم انواع نذاها (ماهی آ پز‪ ،‬هویج پ ته و ‪)...‬‬
‫عدم اورار‬
‫ذف برای ند روزو سپ شروع مجدد‬
‫ج وی دیگران نگویید کودک فالن نذا را دوست ندارد‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪17‬‬
‫‪2‬‬
‫م وی کردن (افزایش انرژی) نذا‪:‬‬
‫افزودن رونج یا کره‬
‫‪‬‬
‫به ع ت حجم کم و انرژی زیاد‪ ،‬نرمترشدن نذا و ب آسانتر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مگرایج که دردستور تهیه نذا (و نه برای م وی کردن) وجود داشته باشد مانند فرنی‬
‫به دای عادت کردن کودک به طعم شمریج‬
‫شوربرای م وی کردن توویه نمی شود‬
‫مغذی کردن (افزایش پروتئمن و امالح و ویتامینها)‬
‫ً‬
‫گوشت‪ ،‬بوبات کامال پ ته و اه شده (بعد از‪ 9‬ماهگی)‪ ،‬ت م مرغ‬
‫سبزیجات برگ سبز‪ ،‬نارنجی (ویتاممن ‪)A‬‬
‫‪Dr Seyyed Alireza Moravveji‬‬