Health - family
Download
Report
Transcript Health - family
دفترسالمت خانواده و جمعيت اززيرمجموعههاي معاونت بهداشت وزارت
بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی:
عهدهدارتأمين،حفظوارتقاءسالمتقشرعظيميازجامعه:
ازدورانجنينيتاساملندي
يشگيريدرتمامسطوح(مقدماتی،سطحاول،دوموسوم) درمراقبتهاي
بهداشتخانوادهانجامميشود.
جمعيت و تنظيم خانواده
مراقبت نوزادان
مراقبت كودكان
مراقبت مادران باردار
سالمت نوجوانان ،جوانان و مدارس
مراقبتهاي ساملندي
تغذيه تكميلي
نسبت سنی مادروکودک (دو سوم جمعیت کشور)
آسیب پذیری زیاد مادرو کودک (گروه )high risk
بازده
توجه به بهداشت کودکان کودکان ساملتر طول عمربیشتر
اقتصادی بیشتر
بازده اقتصادی بیشتر
توجه به بهداشت مادران MMRکمتر
جمعیت ( :)populationمجموعههاي ازانسهاهها كهه درسهرزممن معينه (شهرر
یا روسهتا) بهه وهورت خانوادههها یها خانوارهها سهكونت دانهم دارنهد و درطهول زمهان
بههر سههب وي گخهههاي م ت ه (سههج ،جههع ،ول ه فعاايههت ،ول ه ازدوا ) تركيههب
وي هاي يافتهاند
خههانواده :تشههک 2یهها نههد ههنظ کههه ازنظههرخههون یهها فرزندخوانههد ی بهها هههم معسههو شههده
باشند
خههانوار :نههد نکههرکههه درنههذا و مسههوج مشههترک هسههیند و زیههری ه س ه زنههد ی مههیکننههد
(.برخالف خانواده نسبت نسبی یا سببی درآن اهمیت ندارد)
)( باروریFertility
)(مرگ و میرMortality
)( مهاجرتMigration
)( ازدواجMarriage
جنگ، وقایع اجتماعی( انقالبPopulation motility
)..و
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
.1
.2
.3
.4
.5
5
قاب یت تواید مث یا توانایی باا وه برای باروری ()fecundity
ی ی تواید مث یا توانایی بااکع برای باروری ()fertility
عم
تعداد موارد باروری بستگی دارد به:
سج ازدوا
سطح تحصیالت
سطح اجتماعی اقتصادی ()socioeconomic status
تنوع و دسترس ی به وسای پیشگمری ازبارداری
ممزان خام مرگ و ممر ( CDRيا)Crude Death Rate
تعداد مرگ دريك سال به ازاء هزارنکرجمعيت
ساده تریج وسی ه اندازه گمری ممرایی است و براي ارزيابي فعاايتهاي بهداشت يك
جامعه درطول زماههاي متوالي مناسب است
محدودیت :عدم امکان م ایسه دربمن جوام م ت ازنظرترکیب سنی ،جعس ی،
ن ادی
باال یا پایمن بودن آن دريك م ط زماني نشانه ولعیت بهداشتی جامعه نیست
درایران 6.5 :درهزار
هم اکنون ن ش کمی درممزان رشد جمعیتها بازی میکند
اما تأثمرگذاربرترکیب سنی جعس ی جمعیت هست.
ً
اکثرا جوانان مراجرت میکنند و اذا برهرم سنی جمعیت تأثمرمیگذارند
( گونه؟)
ازاجزاء برنامه سالمت مادران وكودكان ()MCH
ً
تأثمردربهداشت خانواده و ههايتا سالمت عمومي كشور
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
10
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
11
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
12
.1ايجاد تناسب بمن عوام توسعه و رشد جمعيت
.2تأممن سالمت مادران
13
ج وگمری ازبارداری پرخطر
پرهمزازتواد كودك ناخواسته
داشتن كودك به تعداد دلنواه
تنظيم فواو بمن بارداريها و ج وگمري ازفواو كوتاه بمن توادها
ايجاد هماهنگي بمن سج باردارشدن با سج پدرو مادر(سج مناسب بارداري)
تعيمن زمان مناسب براي تواد هركودك
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
14
روشهايپيشگيريازبارداريوفاصلهگذاريبينفرزندان
غربالگريبيماريهايتناسلي
مشاورهژنتيك(جلوگيريازناهنجاريهايژنتيكي)
معاينهومشاورههايپيشازازدواج
خدماتفرزندخواندگي
خدماتبرايزوجهاينازا
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
.1
.2
.3
15
دالي اهميت مرگ مادري:
زياد بودن موارد آن دردنيا (بزر ي مسأاه)
اهمبت و ن ش ياتي مادردرسالمت خانواده و
كودكان (شدت مسأاه)
قاب پيشگمري بودن بسياري ازموارد مرگ مادري
مرگ يك مادر ،مرگ يك نکرنيست ،تهديد سالمت ك خانواده است
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
مههرگ ي ه زن درطههول دوران بههارداري تهها 42روزپ ه اززايمههان ،بههه هههرع ت ه کههه بههه
بههارداري مههرتب باشههد و يهها دراثههربههارداري و تغيم هرات مربههوه بههه آن تس هري شههده
باشد
16
پ :
تصادف ،س وه ،سوختگي و ...مرگ مادري نيست
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
بدي ول بهداشت و تغذيه
باال بودن باروريها
سج نامناسب بارداري
زايماههاي نمرايمج
كم بودن امكانات پزشكي
نكته ههه MMR :به ههاال ف ه ه به ههه خاطرمسه ههان و امکانه ههات پزشه ههكي نيسه ههت ب كه ههه به ههه
ول ههعيت اقتص ههادي ،اجتم ههاعي ،كش ههاورزي ،آم ههوزش و پ ههرورش ،اقتص ههاد ،راه و
ترابري و ...هم مربوه است
17
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
رو به كاهش است
دالي :
.1انجام مراقبتهاي بارداري (پيش ازبارداري ،من آن
يا Prenatal Careو پ ازبارداري)
.2انجام زايماهها توس فرد دوره ديده (پزشك ،ماما يا
ماماي دوره ديده محلي) دربيمارستان يا مراكزبهداشت
درماني مجرز
18
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
ع مست يم ( %80ك مرگرا):
◦ خونريزي ()%25
◦ عکونت ()%15
◦ س نامطمئن ()%13
◦ اكالمپس /پراكالمپس ()%12
◦ مشكالت من زايمان (درد طوالني ،پار ي ر م ،توق زايمان و )...
()%8
◦ بارداري نابجا ()EP
◦ بخهوش
19
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
ع نمرمست يم ( %20ك مرگرا):
وجود ازقب ازبارداري ،تشديد دراثربارداري يا زايمان
ً
مرمتريج ع نمر مست يم :
◦ آنم (گزارش :WHOنيم ازمادران مبتال هسیند)
◦ هپاتيت ويروس
◦ ماالريا
◦ بيماريهاي دريچهاي ق ب
◦ سوء تغذيه
◦ ايدز
◦ ......
◦ مثال دراثربه تعويق افتادن درمان مناسب برخي بيماريها به خاطربارداري
20
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
21
تالش درجرت تغيمرات اقتصادي ،اجتماعي ،فرهنگي ...درجامعه
رعايت Family Planning
دسترس به خدمات PHCدر من بارداري ،زايمان و پ ازآن
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
افزايش سطح سواد زنان
◦ نوعي سرمايهگذاري است
◦ مثال اياات كراالي هند (ازنظراقتصادي مث ب يه هند ولي
سطح تحصيالت باالتر)
◦ يعن :ارتباه MMRبا سواد كم ،قويترازارتباه آن با ف ر
است
22
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
انجام زايمان توس فرد دورهديده
رعايت Family Planning
◦ تشنيظ و درمان مناسب و به موق موارد نمرعادي
◦ كاهش عکونتهاي زايماني (ازع مست يم مرگ مادري)
◦ ج وگمري ازبارداري پرخطر
◦ ج وگمري ازبارداري ناخواسته
23
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
مراقبتهاي بارداري
.1پيش ازبارداري
.2من بارداري
24
نربااگري گروهراي درمعرض خطرو ارجاع به سطوح مناسب
مشاهده پيشرفت بارداري براي تشنيظ مشكالت و عوارض
تهديد كننده
ارت اء سالمت دربارداري (تغذيه صحیح)... ،
آموزش
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
انجام جرا خهاي لروري دراوامن سطح ارجاع (بيمارستان منط هاي)
◦ سزاريج ،جراحي براي EPو ...
25
امكانات م و ن
بيمار(اورژان )
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
انجام مراقبتهاي بارداري درسطوح م ت
◦ خانه بهداشت /پايگاه بهداشت
◦ مركزبهداشت درماني شرري/روستايي
◦ بيمارستان شررستان
26
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
شبكه :PHC
منظور ازمراقبتهاي بارداري:
تضههممن تواههد كههودك سههاام ازهههربههارداري ازپههيشخواسههتهاي
بدون ايج كه به سالمت مادرخدشهاي وارد كند
تواد كودك ساام ازمادرساام
وابستگي سالمت مادردربارداري به سالمت وي قب از
بارداري
27
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
28
برنامه ههه مراقبتهه ههای ادنه ههام یافته ههه سه ههالمت مه ههادران طه ههی سه ههه سه ههال ( 1382ته هها
)1384بطور آزمایش ی در 17دانشگاه ع وم پزشكي ( 18شررستان) بهه اجهرا
درآمد و مورد پایش و ارزشیابی قرارگرفت
په ه ه ازاعم ه ههال تغيمه ه هرات ،ط ه ههي ماهر ه ههاي آب ه ههان و آ رس ه ههال 1385دوره ه ه ههای
آموزش ه ی ب هرای هسههته آموزش ه ك يههه دانشههگاهرا درمههورد تههدري بههه س هطوح
محيطي (مراکزبهداشتی درمانی ،پایگاهرا و خانه های بهداشت) برگزارشد
برنامه ههه مراقبه ههت هه ههای ادنه ههام یافته ههه سه ههالمت مه ههادران ته هها پايه ههان سه ههال 87در
ب شراي دوات تمامی شررستان های کشور است راریافت.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
برنامههه مراقبتهههای ادنههام یافتههه سههالمت مههادران دارای
پروتک های کام و جام جرت ک یه ارانهه دهنهد ان
خدمات سالمت مادری می باشد.
29
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
تهیه ایج پروتک ها به دو منظور می باشد:
-1بهبود کیکیت خدمات و افزایش اثرب ش ی
-2کاهش هزینه های خدمات و اجتنا ازگران شدن خدمات لروری
الزم ب ههه ک ههراس ههت پروتکه ه ه هها و دس ههتورااعم رای وزارت ان ههه نش ههات گرفت ههه ازمن ههاب
رفران ،توویه های WHOو امکانات موجود کشوری است.
مراقبتهه ههای سه ههالمت مه ههادری درسه ههه ب ه ههش په ههیش ازبه ههارداری ،دوران به ههارداری و ه ه از
زایمان ارانه می گردد.
30
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
قب و من ازدوا
پيش ازبارداري
من بارداري
پ اززايمان
قب و من ازدوا :
◦ بررس ی تاالسمی ،تعیمن گروه خون و ،Rhواکسیناسیون توأم ،بررس ی اعتیاد
31
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.1
.2
.3
.4
.5
.6
32
بايد 3ماه قب ازبارداري آنازشود
تا يك سال اعتباردارد
شام :
مصا به و تشكي يا بررس پرونده
معاينه بااين
آزمايشرا يا بررس تكميلي
آموزش و مشاوره
بررس ی و تجویز مكم راي دارويي
ايمعسازي
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.1
.2
.3
.4
.5
.6
33
مصا به و تشكي يا بررس پرونده
معاينه بااين
پاراك يعيك
آموزش و مشاوره
مكم راي دارويي
ايمعسازي
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
مصا به و تشكي يا بررس پرونده
معاينه بااين
پاراك يعيك
آموزش و مشاوره
مكم راي دارويي
ايمعسازي
34
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
1.
2.
3.
4.
5.
6.
35
اشارهبهشيرمادردرقرآن( 5بار) واحاديث
متناسببودنتركيباتشيرهرمادربانيازهاينوزادخودش(نارس،دوقل وييو)...
ارزشاقتصاديبرايخانواده
بارعاطفيبرايمادرونوزاد
آلودگيكمترميكروبينسبتبهشيرمصنوعي
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
36
ارزشغذاييمتناسببراينوزادانسان
وجودتركيباتايمنيبخششيرمادر(ايمونگلوبينهاوسلولهايزندهسيستم
ايمني)
عدمنيازبهتهيهكردن(هميشهدردسترس)
كاهشاحتمالابتاليكودكبهآلرژيهاوآسمواگزماو...
ايجادمحيطآرامتردربيمارستان!!
كاهشعفونتهاينوزاديدربيمارستان(هماتاقيمادرونوزاد)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
37
شهمرخواراني كههه ازشههمرمههادرتغذيههه مههي كننههد كمتههرد ههارمشههكالت دنههداني ناشه
ازپستانك وتغذيه مصنوعي مي شوند
درجه ههه هه ههوش شه ههمرخوراني كه ههه به هها شه ههمر مه ههادرتغذيه ههه مه ههي شه ههوند به ههاالتراز
شمرخواراني است كه به طور مصنوعي تغذيه مي شوند.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
38
كاهشسريعتراضافهوزنبارداريمادر
برگشتسريعتراندامهاوپستانبهحالتقبلاززايمان
صرفهجوييدروقتمادر(نسبتبهزمانصرفشدهبرايتهيهشيرمصنوعي)
كاهشاحتمالابتالبهسرطانسينهوتخمدان
كمكبهجلوگيريازبارداري(تأخيردرتخمکگذاری -بهشرطشيردهي
انحصاري)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
ضروريدرهمانابتدايتولد( 2-1ساعتاول)
◦
◦
◦
◦
39
باالبودنهشياريورفلكسمكيدننوزادخصوصادر 30 – 20دقیقهاولتولد
(كمكبهتداومشيردهيدرروزهايآينده)
كمكبهسالمتروانمادر
كمكبهانقباضبيشتررحموقطعخونريزيرحم
كمكبهسالمترواننوزاد
تماسپوستباپوست()KMC
ازشرايط(دهاقدام) بيمارستانهايدوستداركودك( baby friendly
)hospitalمیباشد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
40
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
41
انواعشيربرحسبزمان:
آغوز( 10-7 :)Colostrumروزاولتولد
.1
حجمكم،پروتئينوموادايمنيبيشر،قندوليپيدكمتر
.2شيرانتقالي( :)transition milkپسازآغوزتا 6هفتگي
.3شيررسيده( :)mature milkپساز 6هفتگي
روندتغييرات:
◦
◦
42
كاهش Igها،پروتئين،مينرالهاوويتامينهايمحلولدرچربي
افزايش الكتوز،ليپيد،كالريوويتامينهايمحلولدرآب
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
43
تركيب شمرمادردرهربارشمردهي:
اينتغييراتكمكبزرگيبهسيرنگهداشتنشيرخوارميكند
ازوم ت يه كام يك سينه درهربارشمردهي و سپ دروورت تماي نوزاد
ادامه ازسينه ديگر
◦ درابتدا fore milk :آببيشتروچربيكمتر
◦ درانتها hind milk :آبكمتروچربيبيشتر
44
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
45
پروتئمن:
.I
تکاوت ازنظرم دارپروتئمن
◦
46
پروتئينشيرمادريكسومشيرگاواست
رش دددانس ددانكن دددترازس ددايرحيوان دداتول ددذاني ددازویب ددهپ ددروتئين
كمتراست .اگرنوزادبديشازمقددارمدوردنيدازشپدروتئيند ریافدت
كنددفعآنبرايكليههاينارساومشكلخواهدبود
نکته :ميزانپروتئينشيرمادرتحتتاثيرتغذیهمادرنیستولیبرخی اسیدآمینه
هایضروریمثلليزینومتیونينتحتتاثيرتغذیههستند.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
.IIتکاوت ازنظرنوع پروتئمن
◦
دو نوع پروتئمن شمر:
◦
47
:Caseinملكولدرشتتروهضمسختتر -درشيرگاوبيشتراست
:wheyقسمتآبكيباقيماندهپسازجداكردنكازئين(نامديگر :سرمشيريا
-)serum lactisريزتر -قابلهضمتر– درشيرانسانبيشتراست
شمر مادر اوي پروتئينهاي ديگري است كه تغذيهاي نيسیند ولي بسياربراي نوزاد
لروري هسیند :آلفاآميالز،الكتوگلوبين،الكتالبومين،الكتوفرينو ايمونگلوبينها
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
48
م ايسه اسيدهاي آمينه شمر مادربا شمر مصنوعي:
◦ فني آالنمن ،تمروزيج و متيونمن كمترنسبت به شمر او
نوزادان به وي ه نوازدان نارس در متابوامزكردن فني آالنمن و تمروزيج به ع ت كمبود آنزيمراي خاص
مورد نيازآهها ناتوان هسیند
كم بودن آنزيم متيونينازبراي تبدي متيونمن به سيسیئمن درنوزاد
◦ سيسیئمن و پوريج بيشتر
سيستمن اسيد آمينه لروري براي رشد جسم و پوريج لروري براي رشد و تكام مغزدركودكان
خردسال است
سيستمن براي جنمن و نوزاد نارس اسيدامينه لروري محسو مي شود.
پوریج براي كودكان خردسال به ع ت آنكه برخالف با اغمن فاقد آنزيم الزم براي سنتزآن مي باشند
ً
اسيد امينه لروري بوده اساسا شمر او فاقد آن است.
49
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
ربي:
•
•
•
•
50
مرمتريج منب انرژي نوزاد ( 50-35درصدانرژيروزانه)
ً
عمدتا تري يسريد
كمتريج م داردروبح و بيشتريج درعصر
متکاوت بودن م داردرمرا م ت رشد ،شراي محيطي و رواني م ت ،
زماههاي م ت شمردهي (ک ستروم ) ... ،و ت دريك وعده شمر دهی
( :foremilkربی کمتر : hind milk ،ربی بیشتر-کم به سمر شدن
شمرخواردرانتهای شمردهی)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
ربي:
•
•
•
◦
◦
51
اوي تمام اسيدهاي آمينه لروري (اسيدلينولئيكوآلفالينولئيك)
عدم تأثمرگمري ازرژيم نذايي مادر
ترکیب ربی شمرمادرباعث افزایش جذ ک سیم می شود (سر اارضم تربودن
ربی و درنییجه کاهش اسید ربهای آزاد درروده نوزاد که با اتصال به ک سیم،
مان جذ آن می شوند)
در شمرخواراني كه از شمرمادرتغذيه مي كنند به ع ت متابواسيم بهترك سترول مشك افزايش
ك سترول دربزرگسالي وا تمال خطرابتالء به بيماريهاي ق ب عروقي كمتراست.
ربي شمرمادراني كه نوزاد نارس بدنيا مي آورند تا %30از شمرمادراني كه نوزاد رسيده بدنيا مي
آروند بيشتراست .
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
.Iم دار :درشيرمادربيشتراست
.IIتركيبات:
.I
الكتوز بيشتر
-لروري براي رشد بافت مغز(ت ممرالکتوز توس
-تسري رشد باكتريهاي مکيد مث الكتو باسي وي بيکيدوسایج باکتريها ،اسیدی شدن محی روده و در نییجه ج وگمری ازرشد باکتريهای مضر درروده
شمرخوار)
--كمك در نگرداري مواد معدني مث ك سيم
52
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
◦
تحتتأثيرمقدارويتامينهايغذايمادر(Vitهایمحلولدرآب)
حاوی Vit Dمحلولدرآب
ويتامينهاي Aو Cونياسينواسيدفوليكبيشتر
ويتامين Eكافي
Vit B12خيليكم
ويتامين :kلزومتزريقدرابتدايتولد
◦
◦
◦
◦
◦
53
شمرمادر اوي ويتاممن Kبه م دار كافي و با جذ خو است اما درروزهاي اول تواد
به ع ت مصرف حجم كم شمر ،م دار آن كافي نيست و الزم است جرت ج وگمري از
خونريزيهاي نوزادي تزريق شود
◦
م داركمتر( فسفريكهفتموسايرمينرالهايكسومشيرگاو)
◦
◦
◦
54
مواد معدني موجود درشمرمادربراي تاممن نيازشمرخواركافي است اما درشمر او به م داربسيار
زياد وجود دارد .
آهج :كمتر ،ولي جذ بهتر
ك سيم :كمتر ،ولي جذ بهتر
روي :كمتر ،ولي جذ بهتر
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
◦
با وجود كمی ممزان آهج شمر مادرو شمر او ( 0/5تا 1ميليگرمدرليتر) ،نوزادان مادراني كه از
تغذيه متوسطي درزمان بارداري برخورداربوده اند تا والي 6ماهگي به آهج الافي نياز
ندارند زيرا:
55
ً
اوال خايرآهج نوزاد تا سنمن 4تا 6ماهگي براي او كافي است
ً
ثانيا جذ آهج شمرمادر به ع ت الكتوز فراوان و وجود ويتاممن Cكافي و فاكتور انت ال
الكتوفريج و ...بسيارخو است
ً
و
و
ثااثا درتغذيه با شمرمادر آهج ازطريق ر ده ازدست نم ر د (درحاليكهشيرخوارانيكه باشير
خشكتغذيهميشوندبهطورميكروسكوپيازضايعاتمخاطيرودههايشانآهنازدستميدهند)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
◦
م ،س نيم و كباات بيشتر
◦
سديم كمتر (فشاركمتربهكليهها)
56
شمرخواراني كه با شمرمادرتغذيه مي شوند كمتردرمعرض خطر كمبود يا فزوني دريافت عناور
ً
كميا هسیند ممزاههاي م ،كباات و س نيم درشمرانسان عموما بيش ازشمر او است .كمبود
م كه منجربه كم خوني هيپوكروميك ميكروسيیيك و اختالالت نورواوژيكي مي شود ف در
شمرخوراني كه به طور مصنوعي تغذيه مي شوند رخ مي دهد.
شمرخواراني كه با شمرمادرتغذيه مي شوند سديم و ك رايد را به م دار متناسب دريافت مي كنند و
ون م دارآ موجود در شمرمادرنمز كافي است اذا شمرخواراني كه با شمر او تغذيه مي شوند به ع ت
دريافت م دارزيادي ازنمكرا نيازبه آ الافي دارند و ك يه هاي نارس نوازدان براي دف نمكراي
الافي د ار مشك خواهد شد
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
57
به نظرشما داليلي مانند نداشتن شمركافي درخويشاوندان ،گريه نوزاد ،مكيدن
انگشتان و يا خو ن وابيدن شمرخوارشاخظ مناسب براي كافي نبودن شمر
مادراست ؟
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
توجه:
58
شمرمادرسر اارضم است و به هممن جرت شمرخوارزود گرسنه مي شود اذا
ت الاي زياد شمرخوردن نم تواند ازدالي نا كافي بودن شمرباشد.
مكيدن قوي درشمرخواراست و به دای گرسنه
مكيدن انگشت بداي
بودن و ناکافی بودن شمرمادرنیست
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
59
شاخظ نا كافي بودن شمردرماهراي اول پ ازتواد افزايش وزن كمتراز600
گرم درماه است .
كمتراز 6كرنه تردر 24ساعت نمزدرشمرخواراني كه ف
ممكج است نمايانگرنا كافي بودن شمرباشد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
شمرمادرمي خورند
ع رايج:
60
عدم تكرر شمردهي
شمردهي كوتاه و با عج ه
زمان نامناسب شروع يا گونگي تغذيه تكميلي
سردرگم شمرخوار( استکاده ازشيشه یا پستانك)
ولعیت بد شمردهي
شمرندادن درشب ( كاهش توايد پرو الكتمن)
فشارزياد درپستاهها ( بداي ماستيت و ا ت ان)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
ع ا تمالي:
61
مصرف بسياركم نذا يا مايعات توس مادردردوران شمردهي
كارزياد و خستگي مادر
بيماري شديد مادر ،كشيدن زياد سيگار ،شرم ازشمردهي
بد مكيدن شمرخوار
بيماري شمرخوارازقبي عکونت تنکس
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
توجه:
62
سج مادرو يا سج شمرخوارتاثمري برروي كاهش شمردهي ندارد
بازگشت قاعد ي تاثمري روي شمردهي ندارد.
تئوفي من مي تواند سبب افزايش تر ح پرو الكتمن شود بنابرايج اي و قروه
شمردهي را افزايش مي دهند .اابته مصرف م دارزياد ممكج است مان بازتا
جرش شمرشود.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
شمردهي مجدد یا Relactation
63
آنچه واقعا توايد شمرمادررا افزايش مي دهد مكيدن مكرر شمرخواراست كه
پستان مادررا براي توايد شمربيشترتحريك مي كند .
بديج ترتيب اگرمادرشمردهي را متوق كرده و شمرش خشك شده ،با مویدن
نوزاد ،توايد شمردوباره برقرارمي شود و ممكج است 1-2هکته طول بكشد تا
شمربه م دارزياد جريان يابد .
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
64
مرمتريج عام درافزايش شمرمادرمكيدن مكرر پستان است.
خوردن مايعات در د نيازتوويه مي شود (دريافتزيادمايعاتممكناست
موجبكاهششيرمادرگردد)
اگرمادران معت د به مصرف نذا يا جوشانده خاص براي توايد شمرشان
هسیند مصرف آن را توويه كنيد زيرا درايجاد اعتماد به نک مادرن ش دارد
.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
موارد مربوه به شمرخوار:
◦
◦
◦
◦
موارد مربوه به پستان :
◦
◦
◦
◦
65
عکونت
مشكالت مادرزادي
خيلي كو ك بودن يا لع درمكيدن
مشكالت مربوه به بين يا دهان (گرفتگي بين ،برفك و ) ...
استکاده ازبطري ،پستانك (سردرگم شمرخوار)
محدود كردن دفعات تغذيه
به دست نياوردن م داركافي شمر توس شمرخوار
يكباره جريان يافتن م دارزيادي شمر
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
تغيمراتي كه باعث نگراني شمرخوارمي شود :
◦
◦
◦
◦
جدائي ازمادر
تغيمردرنحوه مراقبت ازكودك یا فرد مراقبت كننده
بيماري مادر
تغيمردربوي مادر
امتناع ظاهري :
◦ 4-8ماهگي :پريشاني و واس پرتي ظاهری (نشانههوشياريكودك)
◦ بعد ازيكسااگي :خود ازشمر گرفتن ( )Self Weaning
66
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist:
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
67
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
68
موارد زيررف ك اكس توسمن را مراركرده و موجب
كاهش شمردهي مي گردد
69
جدايي مادرو شمرخوار
كاهش اعتماد به نک مادر
عج ه مادر
نارا ت مادر
دوشيدن پستان توس فردي نمرازمادر
روشراي ن و دردناك دوشيدن شمر
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
براي دوشيدن شمردستها و ظروف بايد كامال پاكمزه باشند .
شمردوشيده شده به ع ت دارا بودن عوام لد عکونت براي داق 8ساعت
درخار ازيخچال قاب نگرداري است .
شمردوشيده شده تا 24ساعت دريخچال 3 ،ماه درفريزرهاي خانگي و 6تا 12
ماه درفريزرهاي ونعت قاب نگرداري است.
70
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
ً
شمرفريزشده را نبايد در رارت اتاق و كرد و يا پ از و شدن مجددا فريز
كرد.
روش گرم كردن شمردوشيده شده:
◦ براي مصرف شمر منجمد شده نبايد ظرف محتوي شمر را در رارت اتاق يا روي اجاق و
كرد ب كه بايد ظرف را زيرآ وارم تكان داد تا يخ آن بازشود
◦ يا ظرف محتوي شمررا درقاب مه اي كه م داري آ دارد قرارداد و قاب مه را روي اجاق
گذاشت.
71
شمردوشيده شده بايد با قاشق و فنجان به شمرخوارداده شود.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
72
تركيبات مواد مغذي شمرمادرازمادري به مادرديگر متکاوت مي باشد.
حجم شمرمادردرطول دوران شمردهي تغيمرات فراواني مي كند.
با توجه به نتايج تح ي ات به نظرمي رسد كه رژيم نذايي نا مناسب كه سوء
تغذيه هاي مزمج و شديد مادررا به همراه دارد روي حجم شمرمادرتاثمركم
دارد اما دركيکيت شمرتغيمري نم دهد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
74
تح ي ات نشهان داده اسهت پهروتئمن شهمرمهادردرمهادراني كهه رژيمرهاي كهم پهروتئمن
يا رژيمرايي با كيکيت پايمن پروتئمن دارند تغيمر نداني ندارد
درمههادران د ههارسههوء تغذيههه شههديد پههروتئمن مسههئول مههواد ايمنواوژيههك شههمرمههادر
پايمن تراست
النري ،اقي ،وزن طبيعي ،وزن براي قد و ربهي زيهرپوسهت معيارههاي خهوبي بهراي
پيش بين يك شمردهي موفق نيسیند.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
75
انرژي الزم روزانه براي توايد شمرو تاممن افزايش متابوايسم پايه دردوران شمر
دهي 580كي و كااري است.
ربي كه زنان دردوران بارداري خمره مي كنند مي تواند بعنوان خمره تاممن
انرژي در 2-3ماه اول شمردهي م داري ازنيازافزايش انرژي را تاممن نمايد .
ماب ي ايج انرژي مورد نيازدردوران شمردهي بايست ازطريق تغذيه مادرتاممن
گردد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
76
ربخهاي موجود درشمرمادرمرمتريج منب انرژي براي نوزاد و شمرخوارمي
باشد.
ممزان كااري مورد نيازشمرخواركه بايد ازطريق شمرمادرتاممن گردد درمادران
مبتال به سوء تغذيه شديد كه خمره ربي آهها كم شده كاهش مي يابد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
77
دريافت ك سيم دربرنامه نذايي مادربراي تاممن ك سيم خود مادرو پيشگمري از
مصرف ك سيم است واني و اسك ت مادربراي ساخت شمرمادرلروري است.
آهج موجود درشمرمادرتحت تاثمردريافت آهج ازطريق نذا و يا تحت تاثمرممزان
آهج سرم مادرنيست .
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
78
افزايش دريافت آهج توس مادرشمرده كه براي تاممن خانربدن او بسيارقاب
اهميت است تاثمري برروي م دارآهج شمراو ندارد.
يد موجود درشمرمادربا دريافت يد دررژيم نذايي تغيمرمي يابد به هممن ع ت
استکاده ازيد راديو اكتيو درزمان شمردهي ممنوع است.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
توجه:
مواد اسيدي موجود دررژيم نذايي مادراثري روي تغيمر PHشمراو ندارد.
درنذاهاي بودارمانند سمرايج بو توس ربخهاي شمروارد شمرمادرشده و
بعض شمرخواران به آن ساسيت دارند.
تعدادي ازشمرخواران تحم بعض ازرژيمراي نذايي مادررا ندارند ازجم ه:
◦ سمر ،پياز ،ك م ،ش غم ،اوبيا ،هندوانه ،زرد آاو و…
79
اگرمادربه ايج موارد مطمئن است بايد ازخوردن آهها خودداري كند.
Dr Seyyed Alireza Moravveji
Community Medicine Specialist
سالمت دوران جنين شره اساس ی برای سالمت پ ازتواد
مراقبتهاي بدو تواد:
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
.9
80
ايمج بودن محي زايمان
انجام زایمان توس فرد آموزش دیده
مناسب بودن رارت اتاق زايمان ( 28-25درجه)
وارونه کردن و پاک کردن راهرای تنکس ی
پاک کردن دور دهان و بینی نوزاد
خشك كردن بالفاو ه پ ازتواد با واه گرم
پوشاندن سر با كاله
تماس سينه به سينه با مادر
شروع تغذيه با شمرمادر درساعت اول تواد
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.1
◦
.2
◦
◦
◦
.3
◦
◦
.4
◦
◦
◦
81
ا يا ()Resuscitation
اگرپ ازی دقی ه ازتواد تنک نوزاد برقرارنشد باید ا یا آنازشود
مراقبت از بند ناف
قط و بستن بتد ناف پ از توق نبض درآن
(بستن به موق بند ناف باعث ج وگمری ازدف 10میلی ایترخون نوزاد می شود)
استکاده ازوسای استری
پاک کردن هرروزه با ااک سکید تا زمان افتادن خودب ود بند ناف
مراقبت از شمرا
تممزکردن ابه های پ
قطره نیترات ن ره
با سواپ پیش ازباز شدن
مراقبت از پوست
خش کردن پ از تواد با واه گرم
تممز کردن با پار ه
شسیشو
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.5
.6
◦
◦
◦
◦
◦
◦
◦
.7
82
◦
واکسیناسیون
ث-ژو هپاتیت دربدو توادفلج اطکال هنگام خرو اززایشگاه
معاينه كام جرت تشنيظ ناهنجاريها ،بررس ی موارد ی :
سیانوز ابها ،پوست و م اطات
دشواری تنک
نداشتن سوراخ م عد
استکراغ مورر
نشانههای تحری مغز
آنومااخهای مادرزادی ازع عمده مرگ نوزادان ع مرنم وزن مناسب هسیند
آنومااخهای مادرزادی ق بی عروقی خطرناکتریج هسیند
هم اتاقي مادرو نوزاد () Rooming in
گذاشتنتختنوزاددرکنارتختمادر()Bedding in
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
ج وگمري از هيپوترمي
.8
◦
◦
ج وگمري از خونريزي
.9
◦
.10
◦
◦
83
عدم کام بودن سیستم تنظیم گرمای بدن دربدو تواد
ازوم پوشش کافی با توجه به فص و رارت منط ه
تزریق عضالنی ی میلی گرم ویتاممن Kمح ول درآ
نربااگري بيماريها:
هیپو تمرونیدی
فنی کتونوریا
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
پيوستگي عاطکی مادر و نوزاد-پدر و نوزاد
وابسته بودن تکام طبیعی نوزاد به رواب
عاطکی بمن نوزاد و واادیج
84
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
یکی ازراهرای مرم سنجش پيامد بارداري
شاخص معتبراز سالمت و رسيد ي جنمن
ً
مرگ و ممرنسبتا کم درنوزادان با وزن مناسب
(حتي درشرايطنامساعدزيستمحيطي)
عوام موثربروزن کودک هنگام تواد:
ژنتيک،وضعتغذيهمادر ،فاصدلهبدينمواليدد ،جدسس کدود ،
ي،سد ددابقهعفوند ددتمد ددادر،
سد دديگارکشد دديدندردورانبد دداردار
وضعيتاقتصادياجتماعيخانواده
85
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
86
وزن هنگام تواد كمتراز2500گرم
وزنكمتراز 1500گرم= VLBWيا… Very Low
تعیمن وزن باید درساعات اوایه تواد که هنوز کاهش وزن
شمگمری رخ نداده است انجام شود
کم وزنی :ع ت عمده مرگ نوزادان و شمرخواران
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
3عام عمده كم وزنی درکشورهای در ال توسعه:
سایرعوام خطرکم وزنی نوزاد:
.1سوء تغذیه مادر
.2عکونتها (س ،عکونتهای ادراری ،ماالریا و )...
.3بارداری مورر
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
.9
87
کاربدنی شدید
نبود امکانات پزشکی برای درمان عوارض بارداری مث کمخونی و پراکالمپس ی
سیگار
قد مادرکمتراز 145و وزن کمتراز 40کی وگرم
سج مادر(کمتراز 20یا بیشتراز)35
فاو ه کوتاه دو زایمان
عدم مراقبتهای بارداری
ساب ه تواد نوزاد LBW
بارداری اول یا رارم به بعد
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
:دو گروه نوزادان كم وزن
)Preterm( نارس.1
نوزادان كم وزن نسبت به سج به دنيا آمدن.2
)SFD = Small For Date(
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
88
89
تواد پيش ازهکته 37
مموج است رشد داخ ر م آهها عادي باشد
امكان رشد و به اندازه عادي رسيدن با انجام مراقبتهاي نويج نوزادي
نارس بودن دود دو سوم کودکان د ار LBWدرکشورهاي پيشرفته
افزايش شدت تظاهرات بااين اکثربيماريهاي نوزادان دراثرکموزنی و نمزازبمن بردن
مشنصات متمايزكننده آهها
ازوم دقت عم و وو ه درتغذيه ايج نوزادان:
◦ آغازتغذيهدرهمانابتداخطرهيپوگليسميودهيدراتاسيونرابدونافزايش
خطرآسپيراسيونکاهشميدهد
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
زيرودك دهم بودن وزن براي سج بارداري
نامراي ديگر:
◦ تأخيررشدداخلرحمييا
()IUGR = Intrauterine Growth Retardation
◦ SGA = Small for Gestational Age
ممكج است pretermيا full termباشند
SFDبودن سه رارم کودکان د ار LBWدرکشورهاي در ال توسعه
باال بودن خطرمرگ و ممر
◦ ع ت :سوء تغذیه و عکونت
90
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
91
توجه به خطرهیپوکس ی و اتالف رارت من زایمان
دوشیدن شمردروورت عدم امکان مویدن نوزاد
نربااگری کودک ازنظرتکام
آموزش روش تغذیه به مادر
نیازبیشترآهها به انرژی ،پروتئمن ،ویتاممن و مینراارا
بد جذ شدن ربی و ازدست رفتن ک سیم و ویتامینهای مح ول در ربی
تجویزویتاممن Eو اسید فوای تا زمان دو برابرشدن وزن نوزاد و سپ تجویزآهج
(قط )Vit E
تجویزک سیم ،ویتامینهای A, B, C, D
نذا :کم حجم و دردفعات متعدد
مراقبت خاص دربرابرعکونتها
دروورت بروزآپنه ،سیانوز و تاکی پنه :دادن اکسمژن
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
تواد پ ازهکته 42
ارتباه با نارسایی جکت
منجربه افزایش NMR
شباهت ظاهری و رفتاری با نوزادان 3-1هکتهای
ً
معموال وزن زیاد
92
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
وزن بیش از4200گرم
ً
معموال termهسیند
افزایش مرگ و ممر
ازعوام مرتب :دیابت بارداری
افزایش ا تمال آسیبهای من تواد (عصبی،عضالنی
اسکلتی،هماتومسرو)...
افزایش ا تمال ناهنجاريهای مادرزادی مث ق بی و ...و
ع ب ماند ی هنی
93
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
توجه خاص به کودکان زیر 5سال
کودکان درمعرض خطر:
.1دوق ویی
LBW .2
.3عدم تغذیه کافی با شمرمادر
.4فاقد یکی ازواادیج بودن
.5شان بودن مادر
.6عدم افزایش وزن طی سه ماه پیا ی
94
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.7کم کردن وزن طی دو ماه پیا ی
.8مرگ داق دو کودک قبلی درخانواده درزیردو سااگی
.9وزن کمتراز 70درود وزن مرج
.10بیماريهای اد ( استروانتریت ،سرخ ،سیاه سرفه و )...
.11رتبه تواد پنجم و بعد
.12فاو ه کمترازدو سال با کودک قبلی
.13بیماری واادیج
95
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
ممزان ممرايي شمرخواران (:)IMR
◦ بسيار ساس براي ولعيت سالمت و سطح زند ی مردم
◦ سه وي ي:
بزرگتريج رقم ممرايي درگروهراي سن (تا 65سااگي)
ع مرگ با ع مرگ بزرگساالن متکاوت است
با اجراي برنامههاي بهداشت ،تأثمربيشترو مست يمترنسبت به
ممزاههاي ديگرممرايي ميگمرد
96
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
◦ نشاندهنده توسعه اجتماعي اقتصادي هركشور
◦ در كشورهاي پيشرفته :كمتر از 15و ت ( 10درهزارتواد زنده)
◦ در كشورهاي در ال توسعه :بمن 100تا ( 200درهزارتواد زنده)
◦ ع ت عمده تکاوت فوق:
مراقبتهاي بارداري
نحوه تغذيه و تعدد بارداري
كم وزني هنگام تواد
97
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
◦
عوام بيواوژيك:
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
سج مادر (زیر ،20باالي )35
وزن تواد
مرتبه زايمان (بيشتريج ممرايي درزايمان اول ،كمتريج درزايمان دوم)
فاو ه بارداريها
ندق ويي
بعد خانوار
تعدد بارداريها
◦ عوام اقتصادي اجتماعي()Socioeconomic status
◦ عوام فرهنگي :
.1آدا و رسوم
.2سواد
... .3
98
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
◦ روند نزو لي درك جران طي قرن گذشته
◦ عام اولي كاهش در
كشورهايپيشرفته :بهبود اقتصادي اجتماعي و سپ خدمات پزشكي
كشورهايدرحالتوسعه :خدمات پزشكي و سپ پيشرفت اقتصادي
اجتماعي
◦ دشوارترشدن كاهش IMRبا ورود به قرن جديد :مست زم پيشگمري
ازبيماريهاي مادرزادي و ناهنجاريها
99
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
:◦ شام دو جزء
)Neonatal Mortality Rate( NMR
روزاول) درهزارتواد زنده28( مرگراي نوزادي
)Post Natal Mortality Rate( PNMR
روز ي تا يك سااگي درهزارتواد زنده28 مرگراي پ از
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
10
0
◦ تعداد مرگ كودكان 1تا 4سااه دريكسال ت سیم برك كودكان 1تا 4
سااه
◦ خااظتربراي نشان دادن ول اجتماعي يك كشور:
انعكاس عوام زيستمحيطي نامناسب ( وادث و سوانح،
سوءتغذيه ،عکونت و )...
متأثرازعوام اقتصادي و فرهنگي و ...
◦ بيشتريج ممرايي درسال دوم زند ي
10
1
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
◦ تعداد مرگ كودكان زير 5سال دريكسال به ازاي هزارتواد زنده
◦ كاهش به خاطربهبود بهداشت ،تغذيه ،مسكج ،واكسج و ...
10
2
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
مراقبتكودكان
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
10
3
مانا()IMCI
كودك ساام()WCC
ترويج تغذيه با شمرمادر
مانا
IMCI
اهداف كلي
• كاهش مرگ و ممرشمرخواران و كودكان
زير 5سال
• ارت اء سطح سالمت كودكان زير 5سال
ارت اء مرارتهاي كاركنان ارانه دهنده خدمت
بهبود سيستم هاي بهداشت
بهبود سيستم ارجاع
بهبود سيستم داروئي
بهبود رفتارعم كرد خانواده و جامعه
نشانه هاي خطر
عکونت هاي دستگاه تنکس
اسرال و استکراغ
ودرد
بيماري هاي تب دار
اختالل رشد و تغذيه دربيماري
سوانح ،مسموميت ها و سوختگي
واكسيناسيون
تجويز مكم هاي دارويي
چرابرنامهكودكسالمطراحي
شد؟
باتوجهبهاينكه
مرگوميركودكاندراثربيماريهايعفونيوواگير
كاهشيافته
و
ازطرفيمرگناش يازحوادثوسوانحومرگهاي
دوراننوزادي(هفتهاو ل) درصدرعللمرگومير
قرارگرفته
ايكودكاندرمراكز
درمراقبتهاييكهتاكنونبر
بهداشتيدرمانيانجامميشدههمهعواملخطر
سازدركودكانموردتوجهقرارنگرفته
مراقبتهايادغاميافتهكودكسالم
WCC
طراحيشدهاست
كليهكودكانزير 8سالراتحتپوشش
دارد
(زير 2ماهو 2ماههتا 8سال)
عالئمونشانههايخطروارزيابيعموميدرهربارمراقبت
رشدوتغذيهدرسالمتي
بررس يتكامل
اختالالتبيناييوشنوايي
مشكالتدنداني
اختالالترفتاريوارتباطيكودكووالدين
واكسيناسيونواستفادهازمكملها
آزمايشاتموردنياز
كودكاني كه ازگزند بيماريهاي واگمررهايي مييابند ،با سوء تغذيه و اشكال
م ت بيماريهاي نمرواگمردست به گريبانند.
سؤال:
كودكاني كه بيمارنم شوند و نم ممرند ،آيا به داكثر رشد و تكام خود
ميرسند؟
آيا ايج كودكان درمعرض خطربيماريهاي ههکته و بدون عالمت نيسیند؟
11
7
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
11
8
به عبارتي ديگرپ ازكاهش مرگ وممركودكان ،نوبت افزايش كيکيت زند ي
آههاست.
با تغيمرااگوي بيماريها ازواگمرو اد به مزمج و نمرواگمربايد برنامه هاي
جديدي براي مراقبت كودكان درپيش گرفت.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
11
9
جمعيت زياد ( دود 15درود جمعيت)
ممرايي زياد
خطربيشترابتال به بيماريها (سوء تغذيه ،عکونتهاو ) ...
رشد و تكام سري
مناب انساني آينده كشور
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
مراقبتهاي كودك ساام ( Well Child Careیا )WCCعالوه بر
پيشگمري و درمان بيماريها و پايش رشد،
به سايرابعاد زيست كودك ،رشد رواني ،رشد اجتماعي-رفتاري،
مرارتهاي فردي و ركت
نمزتوجه ميكند.
12
0
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
1
WCCبهها نربههااگري ،كودكههان سههاام را جههدا ميكنههد و بهها شناسهايي
ً
زودرس بيماريهههايي كههه بعههدا عالمتههدارميشههوند بههه بهبههود كيکيههت
زند ي كودكان كمك ميكند.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
GOBI FFF
) ( پايش رشدGrowth monitoring
) (ماي درماني خوراكيOral rehydration therapy
) (تغذيه با شمرمادرBreast feeding
) ( ايمعسازيImmunization
) (تغذيه كمكيFood supplement
) (تنظيم خانوادهFamily planning
) (آموزش به مادرانFemale education
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
2
رشدكودك
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
3
رشد (:)Growth
افزايش ابعاد فمزيكي بدن مث وزن و قد
نمو يا تكام (:)Development
افزايش مرارتها وپيچيدهترشدن رفتارها
پايش رشد و تكام كودك براي بررس سالمت كودك الزم است.
رشد وتكام عالوه برجنبههاي بدني شام جنبههاي هوش ،عاطکي و اجتماعي
هم هست.
12
4
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
5
وکات ارثي
تغذيه
سج (متکاوت بودن سرعت رشد درسنمن م ت )
جع
محي فمزيكي (نور آفتا ،ول مسكج ،تهويه و)...
عوام روانشناخت (تأثمربرروي تكام و نمزبرروي رشد فمزيكي)
عکونتها
عوام اقتصادي
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
وزن
قد
◦
◦
◦
◦
بارزتريج نشانه رشد كودك :افزايش وزن
در5ماهگي :وزن دو برابروزن تواد
دريكسااگي :سه برابر
دردو سااگي :راربرابر
◦ افزايش قد با سرعت آهستهترازافزايش وزن
◦ دريكسااگي :يك و نيم برابرقد تواد
◦ در رارسااگي :دو برابرقد تواد
12
6
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
دور سرو سينه:
◦ هنگام تواد :دور سربيشترازدور سينه
◦ در9ماهگي :دور سينه بيشترميشود
◦ ايج معكوس شدن نسبت ،درشراي نامناسب تغذيهاي و اختالل رشد ديرتررخ ميدهد
12
7
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
12
8
پايش رشد کودکان:
معياره ددايمناس ددببد درايقض دداوتدرم ددوردرش دددکودک ددانش دداملان دددازهگي ددريوزن،ق دددودورس ددر
ميباش ددد .ترکي ددبه ددري ددکازاينه دداب دداس ددني دداق دددشاخص ددهاييراميس ددازندک ددهش دداخ هايتنس دنجي
ناميدهميشوند.
ش دداياناک ددراس ددتک ددهي ددکب دداران دددازهگيريه ددرک دددامازاي ددنمعياره ددا،تنه دداوض ددعيتهم ددان ظ دده را
نشانميدهدوسيرپيشرفتمعياراندازهگيريشدهرانشداننميدهدد .حتدياگدردرفواصدلمدنظم
نيزاندازهگيريصورتگيردبازنميتدوانقضداوتمناسدبيدرمدوردچگدونگيرشددکدود داشدت،چدرا
کهعوامليمثلنژاد،وضعيتفرهنگيو ...ميتوانندبررويرشدموثرباشند.
لددذاتنهددادرصددورتيميتددواندرمددوردچگددونگيرشدددکودکددانيددکمنطقددها هددارنظددرکددردکدده ميددانگين
رشدددکودکددانخددوبتغذيددهشدددهوسددالمآنمنطقددهرابدددانيمويدداکودکددانآنمنطقددهرابددامي دانگين
رشدددکودکددانيددکجمعيددتاسددتاندارد مقايسددهکندديم .درحددالحاضددر،جمعيددتمرجددعانتخددابشدده
مربدوطبده ) National Center Health Service( NCHSآمريکداميباشددواطالعداتNCHS
درچهددارنمددوداراسددتانداردارائددهشدددهاسددت .وزنبدرايسددن،قدددبدرايسددن،وزنبدرايقدددودورسدر
ً
برايسن .اخيراشاخ تودهبدنيبرايسننيزبهعنواننمودارديگرپيشنهادشده است.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
نموداررشد:
نمددوداريديددداريازوضددعيترشدددجسددميوب درايپددايشرشدددکددود طددرحريددزيشددده
اس ددتت ددابت ددواندگرگونده ددايرش دددرادرط ددولي ددکم دددتزم ددانيتفس دديرک ددرد .وزنک دردن
متددواليکددود ب درايپددايشرشدددضددرورياسددت .اولددينمراقبددت(وزن،قددد،دورسددرو)...
دربدددوتولددديددابددافاصددلهزسدديارکددمازتولدددبايدددانجددامشددودوسددپسدرسددال اولهددر
ماهيکبار،درسالدومهدردومداهيدکبدارودرسدالسدومهدر 3مداهيدکبداروسدپس
تددا 6سددالگيهددر 6مدداهيددکبددارکددود بايدددمراقبددتشددود(یعنددیاندددازهگيددريوزن،ق دد،
دورس ددرو .)...ع ددالوهب ددراي ددنبرنام دده،ه ددرب ددارک ددهک ددود ب ددهواح دددبهداش ددتيمراجع دده
ً
ميکندبايدتوزينشودووزناودرمنحنيرشدثبتشودخصوصااگربيمارباشد.
درهد ددرب د ددارت د ددوزين،وزنک د ددود درنم د ددوداروزنب د درايس د ددنثب د ددتميش د ددود .وزنب د دراي
ش ددناخترش دددحس دداستراس ددتوه ددرگون ددهانحد درافازوض ددعيتطبي دديراب ددهآس دداني
ميتوانبامقايسهمنحنيوزنکود يامنحنياستانداردشناساييکرد .کدود ممکدن
استوزنازدستبدهدوليازقداوچيزيکمنشود.
129
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
0
13
1
نموداررشد:
وسههي هاي اسههت سههاده و ارزان بههراي پههايش افههزايش وزن و درواقه پههايش سههالمت کههودک درطهول
زمههان .درايههج نمههودارم ههداروزن بههه کي ههوگرم روي محههور عمههودي و سههج کههودک روي محههور اف ههي
نشان داده ميشهود .بهراي دقهت بيشهتر ،فواوه کي هوگرم بهه اجهزاء کهو وترت سهيم شهده اسهت.
سج کودک ازبدو تواد تا 5سااگي درنظرگرفته شده است.
جرت منحن کودک (موازي بودن با منحن ههاي اسهتاندارد) مرمتهراسهت .اف هي شهدن يها نزو لهي
شههدن منحنه رشههد کههودک نشههانه نارسههايي رشههد اسههت و اواههمن نشههانه سههوء تغذيههه پههروتئمن انههرژي
اسههت و ميتوانههد نههد هکتههه تهها نههد مههاه قبه ازنشههانه هههاي بههااين رخ دهههد .نههمن کههودکي نيههازبههه
مراقبت وي ه دارد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
97 صدک
انحراف معیار-3
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
2
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
13
3
13
4
تشنيظ سري اختالل رشد قب ازعالمتدارشدن (كم
شدن وزن براي سج)
كمك به ج وگمري ازافت شديد رشد
تماس مرتب مادربا كاركنان بهداشت
ابزارآموزش براي مادر
ارزيابي برنامهها و مداخالت بهداشت
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
سمروعودي
.1
◦
◦
سمراف ي
.2
◦
نشانه مشك يا بيماري ،نيازبه مراقبت وي ه
سمرنزو لي
.3
◦
◦
13
5
رشد مط و است
دروورت عدم شيب مناسب :نيازبه مراقبت وي ه
ول بسيارخطرناك
نيازبه كمك فوري درماني و تغذيهاي
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
.I
.II
.III
13
6
ترتیب اختالل رشد:
عدم افزایش مناسب وزن
عدم افزایش مناسب وزن و قد
عدم افزایش مناسب وزن ،قد ،دور سر
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
ارزيابي کودک زير 8سال از نظر وزن (برنامه مراقبتهای کودک ساام:)WCC-
ک يه کودکان ازنظروزن براي سعشان کنترل ميشوند.
در کودکاني که منحن رشد آهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد:
اا ) سوء تغذيه شديديا کم وزني شديد :منحن رشهد کهودک زيهريها منطبهق بهرمنحنه قرمهز( -3انحهراف معيهار) قهرارمهیگمهرد
(درهرسه االت وعودي ،اف ي و نزولي).
براساس م دارانحراف معیار) (SDوزن به قد يا درود آن ،ارزيابي و درمان مناسب براساس ارت مانا انجام دهيد.
) اخههتالل رشههد دارد :منحن ه رشههد کههودک بههاالي منحن ه قرمههزبههوده ( -3انحههراف معيههار) ولههي وههعودي و مههوازي بهها منحنخهههای
استاندارد نیست.
براي بررس اختالل رشد کودک زير 2ماه 10 ،روز 2 ،ماهه تا يوسال 2 ،هکته و باالي يوسال ي ماه بعد پيگمري ميشود.
) اختالل رشد ندارد :منحن رشد کودک باالي منحنه قرمهز( -3انحهراف معيهار) و وهعودي و مهوازي بها منحنخههای اسهتاندارد
میباشد.
مادرتشويق ميشود تغذيه کودکش را همچنان ادامه دهد.
137
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
صدک 97
-3انحراف معیار
شاخظ قد براي سج:
کوتاهييابلنديراميسنجد.
ب درايکودکددانزيددردوسددال،اندددازهقدددبددهصددورتخوابيدددهوب درايبزرگتددراز 2سددال،بدده
صورتايستاده( ) Heightحسابميشود.
اگددرقدددبدرايسددنکمتددرازاسددتانداردباشددد Stuntingگفتددهم يشددود(يدداکوتدداهقدددي) کدده
اگ ددرناش د يازس ددوءتغذي ددهباش دددنش ددانهس ددوءتغذي ددهم ددزمناس ددتوناش د يازمحرومي ددت
مسددتمردردسددتيددابيبددهغددذايکددافيبددهعلددلمختلددامثددلفقددر،بيمدداري،عفوندتمکددررو
...ميباشدکهبازتابغفلتهايگذشتهوفرصتهايازدسترفتهاست.
شاخظ وزن براي قد:
نيازيبهدانستنسننداردوميتواندالغري( )wastingرانشاندهد.
139
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
ارزيابي کودک زير 8سال از نظر قد (برنامه مراقبتهای کودک ساام:)WCC-
ک يه کودکان از نظرقد براي سعشان کنترل مي شوند.
تا 2سااگي قد خوابيده اندازه گمري مي شود ،بعد از 2سااگي قد به اات ايستاده انجام مي شود.
ً
براي کودکاني که قبال منحن قد آهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد:
اا ) کوتاه قدي شديد :منحن قد کودک زيريا منطبق برمنحن قرمز( -3انحراف معيار) قراردارد.
براس ههاس م ههدارانح ههراف معي ههار) (SDوزن ب ههه ق ههد ي هها درو ههد آن ارزي ههابي و درم ههان مناس ههب براس ههاس ههارت مان هها انج ههام
ميشود.
) رشههد قههدي نههامط و :منحن ه قههد کههودک بههاالي منحن ه قرمههز( -3انحههراف معيههار) بههوده ولههي وههعودي و
موازي با منحنخهای استاندارد نیست.
ولهعيت تغذيهه کهودک را بررسه و دروهورت وجهود ههرنههوع مشهک نهذايي بعهد از 5روزپيگمههري کنیهد.کهودک زيهر 2سههال،
سه ماه و باالي دو سال 6 ،ماه بعد پيگمري ميشوند.
14
0
) رشد قدي مط و :منحن قد کودک باالي منحن قرمهزو وهعودي و مهوازي بها منحنخههای اسهتاندارد
ميباشد.
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
صدک 97
-3انحراف معیار
97 صدک
انحراف معیار-3
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
14
2
ارزيابي شمرخوارزير 18ماه از نظردور سر(برنامه مراقبتهای کودک ساام:)WCC-
دور سرک يه کودکان زير 18ماه براي سعشان کنترل ميشود.
(اندازه گمري دقیق :ازوس پيشاني mid-foreheadتا بزرگتريج برجستگي پ سر)
ً
ر
براي کودکاني که قبال منحن رشد دو سرآهها رسم شده است سه طب ه بندي وجود دارد:
اا ) دور سر نمهرطبيعهي :منحنهی دور سهرکهودک زيهرمنحنه قرمهز( -3انحهراف معيهار) و يها بهاالي وهدک 97
قراردارد.
کودک را با توجه به دور سروااديعش ازنظرماکروسکالي يا ميوروسکالي بررس کنيد.
) دور سرنامط و :منحن دور سرکودک باالي منحن قرمز( -3انحراف معيار) و زيرودک 97است
ولي موازي با منحن مرج نیست.
درايج طب ه بندي نانچه کودک زير 6ماه سج داشته باشد دو هکته بعد و اگرباالي 6ماه سج داشته باشد ي ماه
بعد پيگمري مي شود.
) دور سرطبيعي :منحن دور سرکودک باالي منحن قرمز( -3انحراف معيار) و موازي با منحن مرج
میباشد.
درايج وورت مادرتشويق مي شود در مراقبت هاي بعدي مراجعه نمايد.
14
3
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
صدک 97
-3انحراف معیار
صدک 97
-3انحراف معیار
شاخظ توده بدني ( )BMIبراي سج:
ترکيبه ازوزن و قهد بههراي سهج اسههت و مهي تههوان بهه وسههي ه آن کودکهان و نوجوانههان را بهه گروهرههاي
کم وزن ،وزن زياد و يا درخطروزن زياد ت سيم کرد.
محاسبه BMIاز 2سااگي انجام ميشود.
الزمه قضاوت درمورد ولعيت تج سنجي ،توجه به هر 3شاخظ وزن براي سج ،وزن بهراي قهد
و قد براي سج به طور همزمان است.
هرا کهه النهري ( -Wastingوزن کهم بهراي قههد) نشهانه پديهدهاي هاد و اوه بيمهاري درگذشههته
نزدي است که کودک وزن خود را ازدست ميدهد.
کوتاه قدي تغذيههاي( - stuntingقهد کهم بهراي سهج) نشهانه سهوء تغذيهه مهزمج اسهت و کهم وزنهي
(وزن ک ههم ب ههراي س ههج) بازت هها س ههوءتغذيه ههاد و م ههزمج ه ههردو اس ههت و ا ههذا الزم اس ههت ک ههه ع ه ه
بالفص و زمينهاي سوء تغذيه مع وم شوند.
14
6
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH
Community Medicine Specialist
کم وزني اهي با النري و اه با کوتاه قدي يا با هردو همراه است.
درکههودک کوتههاه قههد مموههج اسههت وزن بهها قههد کههودک بههه ظههاهرمتناسههب ولههي بهها سههج او نامتناسههب
باشد .نمن کهودکي ته فرب ه گمهراه کننهده دارد و هال آنوهه سهوء تغذيهه يها بيماريههاي گذشهته
قد او را ازآنچه انتظارميرود کوتاهترکردهاست.
بر عو در کودکي که قد او متناسب سج است امکان دارد به ع ت وقوع سوء تغذيه يا بيمهاري
تا قب از 6ماهگي مشک وزن گمري وجود نداشته باشد (کهه ع هت آن تغذيهه بها شهمرمهادراسهت)
ولي بعد از 6ماهگي که نذاي کمکي شروع مي شودکم وزني ديده شود.
14
7
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
◦
◦
◦
◦
14
8
هرمرحلهيكنقطهعطادرتكاملكودكاست
نهتنهانشانهرشدبدنيبلكهتكاملعقليواجتماعي راهمنشان
ميدهد
شامل:
تكاملحركتي(گردنگرفتن،نشستن،راهرفتن،دويدنو)...
تكاملكالمي(اصوات،كلمات،جمالتسادهوپيچيده)
تكاملاجتماعي(لبخندزدن،بازيكردن،قاشقدستگرفتن،به
تنهاييغذاخوردنو)...
...
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
14
9
Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD
MPH Community Medicine
Specialist
15
0
تعری :
هرگونه نذایی که عالوه برشمر مادربه کودک داده میشود
سه دوره درتغذیه کودک:
.1شمرخواری انحصاری ( 6 :)nursing periodماه اول
.2انت الی(:)transitional period
از 6ماهگی تا یوسااگی
شروع تدریجی نذای کمکی
هنوز شمرنذای اولی است (ابتدا شمر مادرسپ نذای کمکی)
ازیوسااگی به بعد
تأممن اکثرنیازهای تغذیه ای کودک با نذای خانواده
.3تعدیلی بزرگساالن (:)modified adult period
15
1
Dr Seyyed Alireza Moravveji
سج شروع نذای کمکی :پایان 6ماهگی
زیرا:
◦
◦
◦
◦
15
2
عدم کافی بودن شمربرای تأممن نیازکودک ازایج زمان به بعد (دو برابرشدن وزن در 5ماهگی)
به داق رسیدن خمره آهج کودک (که درسه ماهه سوم بارداری خمره شده بود)
آماد ی دستگاه گوارش شمرخواربرای پذیرش نذاهای نیمه جامد از 6ماهگی
تکام عمومی بدن کودک برای پذیرش نذای کمکی (رف و بمرون راندن نذا یا
، extrusion reflexتوانایی نشستن ،رکات هدفداردستها و انگشتان و )...
Dr Seyyed Alireza Moravveji
افزایش ا تمال ابتال به اسرال (به دای عدم آماد ی دستگاه گوارش شمرخوار)
سوءتغذیه و عدم رشد کافی کودک – ع ت:
افزایش ا تمال بروزآارژی و ساسیت
◦ جایگزیج شدن با ی وعده شمرمادربه دای حجم کم معهده نهوزاد و درنییجهه کهاهش رنبهت
نوزاد به مویدن پستان و اذا کاهش تر ح شمر
15
3
Dr Seyyed Alireza Moravveji
15
4
کندی یا توق رشد (به دای عدم کافی بودن شمربرای تأممن نیازهای شمرخوار)
تأخمریادگمری جویدن
تأخمرآشنایی با مزه و طعم انواع نذاها
Dr Seyyed Alireza Moravveji
15
5
حجم کم ،انرژی زیاد
نرم و سر اارضم
قاب تهیه و دردسترس ،ارزان و مناسب عادات نذایی خانواده
ً
تازه و بهداشتی ،کامال پ ته و مصرف پ ازخن شدن
امکان استکاده درحجم کم و به دفعات
Dr Seyyed Alireza Moravveji
.1
.2
.3
.4
.5
.6
15
6
شسیشوی دستها با آ و وابون قب ازتهیه نذا
شسیشوی دستهای کودک
تهیه به م دارالزم برای مصرف هرروز
نگرداری ب یه نذا درظرف سرپوشیده و درجای خن
نگرداری دریخچال تا داکثر 24ساعت
نگرداری درفریزر برای مدت طوالنیتر به شره استکاده ازظروف کو و
به اندازه ی وعده
(درصورتاستفادهاز روفبزرگتر،هربارفقطبهميزانهمانوعده از
روی رفبرداشتهوگرمشود)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
.7
.8
.9
.10
.11
15
7
ً
استکاده ازموادی که بعدا درسکره نذایی خانواده وجود دارد
درزیریوسااگی بعد ازتغذیه با شمر مادر ،نذای کمکی داده شود (نهقبلو
نهدرفواصلتغذیهباشيرمادر)
شروع ازی نوع ماده نذایی ساده و افزایش تدریجی به م وطی از ند نوع
شروع ازی قاشق مرباخوری و افزایش تدریجی (بهاستثناءزردهتخممرغ:
شروعبهانداهیکنخود)
افزایش مواد نذایی ه ازنظرنوع و ه ازنظرم دار ،به تدریج
Dr Seyyed Alireza Moravveji
.12
◦
◦
.13
.14
.15
.16
15
8
فاو ه 7-5روزه بمن الافه کردن مواد نذایی م ت
برای عادت کردن کودک به نذاها
فروت برای شناخته شدن ناساز اری یا آارژی به نذای خاص
ً
ن ظت درابتدا نسیبا رقیق (کمی بیشتر ازشمر مادر) و سپ افزایش
تدریجی ن ظت نذای کمکی
رعایت تنوع
دادن آ جوشیده خن با شروع نذای کمکی به م دارعالقه نوزاد
شروع قطره آهج عالوه برقطره مواتی ویتاممن همزمان با شروع نذای
کمکی
Dr Seyyed Alireza Moravveji
دروورت امتناع کودک ازنذای خاص:
.17
◦
◦
تعداد وعده های نذایی درروز:
.18
◦
◦
15
9
عدم اوراربه کودک
ذف برای 2-1هکته و سپ شروع مجدد
ماه هکتم :شروع ازیوباردرروزو رساندن به 4بار(وبح ،ظرر ،عصر ،شب)
ماه هشتم به بعد5 :بار(وبح10 ،وبح ،ظرر ،عصر ،شب)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
◦
هکته اول ماه هکتم:
فرنی آرد برنج
◦
هکته دوم ماه هکتم:
ریره بادام (عالوه برفرنی)
◦
شروع مانند فرنی ازی قاشق مرباخوری (به ازای هرقاشق ریره ،ی قاشق فرنی کم شود)
دو هکته آخرماه هکتم:
سوپ (الافه به نذاهای قبلی)
16
0
شروع ازی قاشق مربا خوری درروزاول تا رسیدن به 12قاشق طی سه وعده درروزهکتم
شروع ازی قاشق درروزتا رسیدن به 6-3قاشق درروز
Dr Seyyed Alireza Moravveji
سوپ اوی گوشت بدون ربی ،برنج و هویج
◦ به ترتیب ارجحیت :گوشت گوسکند ،مرغ،گوسااه
هرسه روزی سبزی جدید به سوپ الافه شود:
◦ جعکری ،گشنمز ،اوبیاسبز ،کدوسبز ،کرف و ...
◦ الافه شدن سبزيها درآخریج لحظات پ ت سوپ
◦ مجازنبودن اسکنا تا یوسااگی
16
1
عدم الافه کردن نم ،شور یا هرنوع اشنی به سوپ
Dr Seyyed Alireza Moravveji
دو هکته اول ماه هشتم:
◦ الافه شدن زرده ت م مرغ
شروع به اندازه ی ن ود و افزایش تدریجی تا ی زرده کام طی 10روز
سپ هرروزنص زرده یا ی درمیان ی زرده کام
◦ الافه کردن سبزیجات نشاسته ای مث سیب زمینی ،کدو وایی و ن ود فرنگی به
سوپ به فاو ه هرسه روز
دو هکته دوم ماه هشتم:
◦ ماست
دو قاشق مرباخوری بعد ازسوپ ظررو شب
◦ پوره سبزیجات نشاسته ای یا سایرسبزيها
◦ الافه کردن جو ،ب غور گندم و رشته فرنگی به سوپ هرسه روزیوبار
◦ الافه کردن کره یا رونج مای (ی قاشق مرباخوری)
16
2
Dr Seyyed Alireza Moravveji
دو هکته اول ماه ههم:
◦ الافه شدن بوبات به سوپ
شروع با عدس و ماش (سر اارضم تر)
سپ هرسه روزتغیمرنوع بوبات (اوبیا یتی ،اوبیا قرمز)... ،
دو هکته دوم ماه ههم:
◦ آ میوه
شروع با ی قاشق مرباخوری سپ افزایش تا 6قاشق درروز
16
3
Dr Seyyed Alireza Moravveji
دو هکته اول ماه دهم:
◦ میوه
شروع با ی قاشق مرباخوری سپ افزایش تا 6قاشق درروز
مانند :ه و ،سیب ،موز... ،
ممنوع بودن برخی میوه ها درزیریوسااگی (ایجاد ساسیت) :انواع توتها ،خربزه ،کیوی ،آابااو،
گیالس و ...
دراواخرهکته دوم :خرما
◦ دادن نذاهایی که کودک می تواند خودش با دست به دهان ببرد :بیسووییت ،ماکارونی،
توه سیب زمینی ،هویج پ ته شده و ...
16
4
دو هکته دوم ماه دهم:
◦ متنوع کردن سوپ
◦ کته نرم همراه با گوشت
◦ ماهی
Dr Seyyed Alireza Moravveji
تنوع نذایی درتهیه سوپ ،کته ،پوره و ...
الافه کردن م دارنذای کودک با توجه به اشتهای او
عدم دادن نذای سکره به خاطرداشتن نم و اشنخها و ...
نوته مرم:
◦ از 6تا 12ماهگی نذای اولی شمرمادراست اذا به طور مورر و بر
اساس تمای کودک باید به او شمرداد
16
5
Dr Seyyed Alireza Moravveji
.1
◦
.2
◦
.3
◦
.4
◦
16
6
مواد ساسیت زا:
شمر او ،سکیده ت م مرغ ،برخی میوه ها (انواعتوت،کیوی،خربزه،آلبالو،
گیالس) ،بادام زمینی
ا تمال خکگی:
کشمش ،انگور ،رت ،آجی و ...
مشوالت خاص:
قروه و ای پررنگ (ایجاد بی راری) ،عس نمرپاستوریزه
سایرنذاها:
برخی بوبات(مث اپه و ن ود) ،پنمر ،شوالت ،میگو ،نوشابه های رنگی و ازدار،
اسکنا و ک م ،ترشخها ،ف ک و ادویه جات و ...
Dr Seyyed Alireza Moravveji
استکاده ازتمام گروهرای نذایی
الافه کردن شمرینی و ربی
شمرمادربعد ازنذا
دفعات تغذیه (نمرازشمرمادر) 6-5 :باردرروز
◦
16
7
(بهدلیلکمبودنحجممعده،نمیتوانهمهنیازغذاییاورادر 3وعدهداد)
انت ال تدریجی ازنذای م صوص به نذای خانواده بمن 1تا 1/5سااگی (برای
عادت کردن کودک)
Dr Seyyed Alireza Moravveji
16
8
الافه کردن سکیده ت م مرغ به تدریج (مانند زرده) :ی درمیان ی ت م
مرغ کام
عدم مصرف تن الت و پک و ...
ادامه قطره آهج و مواتی ویتاممن
عدم اوراربه کودک برای نذا خوردن
Dr Seyyed Alireza Moravveji
16
9
فعاایت بیشترکودک و اذا اشتهای بیشتر
وبحانه مرمتریج نذای کودک
نذا خوردن را به عرده خود کودک گذاشتن
Dr Seyyed Alireza Moravveji
◦
17
0
کاهش اشتها ،کاهش جذ و ...
عدم استرا ت دادن به دستگاه گوارش کودک دراسراارا:
ب وه نذاهای کم حجم و پرانرژی همراه با مایعات فراوان
ادامه تغذیه دردوران ن اهت برای جبران وزن ازدست رفته
Dr Seyyed Alireza Moravveji
ن ش ااگوهای رفتاری خانواده (ت ید)
شروع ای ه سازی ازدوران تغذیه تومیلی
◦
◦
عدم تنظیم طعم نذا براساس ای ه مادر
دروورت امتناع کودک:
◦
◦
17
1
مانند نذای کم نم
آشنا کردن کودک با طعم انواع نذاها (ماهی آ پز ،هویج پ ته و )...
عدم اورار
ذف برای ند روزو سپ شروع مجدد
ج وی دیگران نگویید کودک فالن نذا را دوست ندارد
Dr Seyyed Alireza Moravveji
◦
◦
◦
◦
17
2
م وی کردن (افزایش انرژی) نذا:
افزودن رونج یا کره
به ع ت حجم کم و انرژی زیاد ،نرمترشدن نذا و ب آسانتر
مگرایج که دردستور تهیه نذا (و نه برای م وی کردن) وجود داشته باشد مانند فرنی
به دای عادت کردن کودک به طعم شمریج
شوربرای م وی کردن توویه نمی شود
مغذی کردن (افزایش پروتئمن و امالح و ویتامینها)
ً
گوشت ،بوبات کامال پ ته و اه شده (بعد از 9ماهگی) ،ت م مرغ
سبزیجات برگ سبز ،نارنجی (ویتاممن )A
Dr Seyyed Alireza Moravveji