Transcript Hamdi Özcan
Melazmada Hidrokinonsuz Renk Açıcılar Dr. Hamdi Özcan İnönü Üniversitesi, Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı 44 280 Malatya [email protected] 5. İstanbul Kozmetik Dermatoloji Simpozyumu 28. Haziran 2012 Kanıta dayalı makale değerlendirme Ia Randomize kontrollü çalışmaların meta analizi Ib En az bir randomize kontrollü çalışma IIa En az bir iyi planlanmış randomize olmayan, kontrollü çalışma IIb En az bir başka yapıda (cohort, vaka kontrol, analitik) iyi planlanmış deneysel çalışma III İyi planlanmış, deneysel olmayan tanımlayıcı çalışma (karşılaştırmalı çalışmalar,korelasyon çalışmaları,olgu) IV Uzman komite raporları ve otörlerin klinik deneyimleri İKDS 28 Haz. 2012 Kaynakların temini Pub-med arama motoru Melasma Makale: 7114 RCT: 97 Melasma ilişkili: 41 Ulaşılan tam metin 27 İKDS 28 Haz. 2012 Meta analiz : 4 (konu ile ilişkisiz) Sistematik derleme: 29 Konu ile ilişki: 5 Tam metin ulaşılan: 5 Non-fenolik bileşikler Tretinoin Topikal Kortikosteroidler Azelaik asid Kojik asid Vitamin C (L-askorbik asid) İKDS 28 Haz. 2012 Retinoidler Tretinoin en yaygın kullanılan Enzim transkripsiyonunu baskılayarak tirozinaz inhibisyonu Keratinositlerdeki pigment granüllerini dağıtır. Melanin oluşumunu baskılar Deskuamasyonu uyarır (tornover artar, yeterli pigment alınamaz) Diğer ajanların emilimini arttırır KS bağlı atrofi etkisini azaltır Tretinoin (%0.05-%0.1), isotretinoin, tazaroten ve adapalan İKDS 28 Haz. 2012 Cestari T, et al. JEADV 2009;23:760-772. Sehgal VN, et al. J Cosmet Laser Ther. 2011;13:265-79. Tretinoin vs Sıvağ İki çalışma mevcut Olgu sayıları 30 /38 Tretinoin krem %0.01, (15), (19) Sıvağ (13), (19) Randomize, 40 hf, MASI, kolorimetre, histopatoloji Anlamlı ilk yanıt 24. hafta, MASI azalma %32, %68 vs %10, %5 İyileşme ve çok iyi yanıt: %73 , %68 vs %46, %5 Kolorimetre %40 vs %4, -0.9/+0.3 Histolojik %8, %36 pigment azalması vs %55, %50 artış. Kanıt Değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Kimbrough-Green CK, et al. Arch Dermatol 1994;130:727-33. Griffithc CE, et al. Br. J Dermatol 1993;129:415-21. Diğer retinoik asidler İsotretinoin: orta ve şiddetli 40 hasta, MASI, 40 hf. Plasebo kontrollü Melasma alanında azalma %68 vs 60, Melanin indeksinde azalma %47 vs 34 Fark anlamsız (Ib) Adapalan %0.1 vs Tretinoin %0.05, 30 hasta 14 hf, MASI azalma %41 vs %37, fark anlamsız Adapalanda daha az yan etki (Ib) İKDS 28 Haz. 2012 Leenutaphong V, et al. J Med Assoc Thai 1999; 82:868-75. Rendon M, et al. J Am Acad Dermatol 2006;54: S272-81. Azelaik asid Malassezia furfur, dikarboksilik asid Melanositlere antiproliferatif, sitotoksik Normal melanositlere etkisiz Zayıf tirozinaz inhibisyonu DNA sentezi ve mitokondrial oksidoredüktazı engeller (antioksidan) Anti-inflamatuar, antibakteriyel ve keratinizasyonu baskılar %15-20 konsantrasyonda Kaşıntı, yanma, astma, vitiligo, hipertrikoz İKDS 28 Haz. 2012 Cestari T, et al. JEADV 2009;23:760-772. Rigopoulos D, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:195-202. Azelaik asid %20 vs sıvağ Çok merkezli, randomize, çift kör AzA 25, sıvağ 27 olgu Pigment yoğunluğunda azalma 16. hf’dan itibaren anlamlı, AzA %55, sıvağ % 12.5 Kolorometre AzA grubunda anlamlı azalma Global iyileşmede 12. hf’dan itibaren iyi. Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Lowe NJ, et al. Clin Ther 1998;20:945-59. AzA %20 vs AzA %20 + Topikal KS Prospektif, tek kör, sağ-sol karşılaştırmalı, pilot çalışma AzA %20: 2x1 24 hf. AzA + KS: 8 hf, sonra 16 hafta sadece AzA 4. hf’dan itibaren renk açılmasında anlamlı fark İyi ve mükemmel yanıt %96.7 / 90 Kanıt değeri: IIb İKDS 28 Haz. 2012 Sarkar R, et al. Dermatology 2002;205:249-54. AzA %20 vs HQ %4 AzA %20 (15) vs HQ %4 (14) 29 hasta, epidermal, orta şiddette 8 hf 2x1 + Güneş koruyucu MASI, AzA, HQ’a göre daha etkin Kanıt değeri IIa AzA %20 vs HQ %4 329 hasta İyi, mükemmel yanıt %64 AzA, %72 HQ Fark anlamlı (Ia) İKDS 28 Haz. 2012 Farshi S. J Cosmet Dermatol 2011;10:282-7. Rendon M, et al. J Am Acad Dermatol 2006;54: S272-81. AzA %20 vs HQ %2 AzA %20 vs HQ %2 155 hasta (78/77), 24 hf İyi, mükemmel yanıt %73 AzA, %19 HQ Fark anlamlı (Ia) AzA %20 vs AzA %20 + Tret %0.05 50 hasta, 24 hf Mükemmel yanıt %5.3 vs %34.8 Fark anlamlı (Ia) İKDS 28 Haz. 2012 Rendon M, et al. J Am Acad Dermatol 2006;54: S272-81 Kojik asid Aspergillus orzae derivesi Tirozinazı baskılar (Cu şalazyonu) Potent antioksidan %1-4 konsatrasyonda HQ %2 ile kombine Glikolik asid (%5) kombine Tek başına plasebo veya sıvağ ile karşılaştırmalı çalışma yok. İKDS 28 Haz. 2012 Cestari T, et al. JEADV 2009;23:760-72. Rigopoulos D, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:195-202. Nikolaou V, et al. J Cosmet Dermatol 2006;5:303-8. Kojik asid Mela D (KA + lipohidroksi asid) Amelan M (KA + fitik asid + butilmetoksi dibenzoilmetan) 1x1, sağ-sol karşılaştırma, 16 hf, 22 olgu UV foto, MASI, mexameter, Her iki tedavi de etkili Amelan daha etkili fakat yan etki daha fazla Kanıt değeri: IIa İKDS 28 Haz. 2012 Levy JL, et al. J Cosmet Dermatol 2005;4:272-6. Kojik asid %2 HQ + %10 GA (>%50 iyileşme) %47.5 %2 HQ + %10 GA + %2 KA %60 40 hasta, sağ-sol kontrollü, 2x1, 12 hf Klinik ve foto, epidermal melasma Objektif değerlendirme yok, (Ib) GA %5 + HQ %4 vs GA %5 + KA %4 39 hasta, sağ-sol kontrollü, 3 ay Her iki kombinasyonun etkinliği eşit, pigmentasyonda azalma %51, Dramatik yanıt %21 (GA+HQ) vs %28 (Ib) İKDS 28 Haz. 2012 Lim JT. Dermatol Surg. 1999;25:282-4. Garsia A, et al.Dermatol Surg 1996;22:443-7. Kojik asid A: %20 TCA soyma, haftada bir B: Jessner solüsyonu soyma, haftada bir C: HQ %2 + KA %2 gece SPF 45 tüm gruplarda 45hasta (15’erli grup) Tedavi 6-8 hf, izlem 16 hf. MASI Etkinlik : B > A > C, İzlemde tüm gruplarda iyileşmede artış Kanıt Değeri: 1b İKDS 28 Haz. 2012 Azzam OA, et al. J Cosmet Dermatol 2009;8:275-81. Kortikosteroidler Etki mekanizması tam bilinmiyor Melanin fonksiyonunu değiştirir Melanositlerin yaşamını kısaltır Diğer ilaçların irritasyonlarını azaltmak amacı ile kullanılır İnflamatuar sitokin ve prostoglandinlerin üretimini baskılar KS etkinliği konusunda yapılmış RCT yok Atrofi yan etkisi nedeni ile tek başına kullanımı uygun değil İKDS 28 Haz. 2012 Cestari T, et al. JEADV 2009;23:760-772. Gupta AK, et al. J Am Acad Dermatol 2006;55:1048-65. Vitamin C (L-askorbik asid) Serbest radikal oluşumunu engelleyerek melanin üretimini baskılar Okside melanini azaltarak melanini koyu siyahtan açık bronza çevirir UV radyasyonu absorbe ederek fotoprotektif etki gösterir Stabil değil Mg L-askorbil-2-fosfat (%10) İKDS 28 Haz. 2012 Rigopoulos D, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:195-202. Espinal-Perez LE,et al. Int J Dermatol 2004;43:604-7. Askorbik asid %25 Melanin oluşumu ve melanosit dallanmasını 40 olgu, açık, kontrolsüz, 16 hf MASI, mexameter, MelasQoL 16. haftada anlamlı düzelme MelasQoL: belirgin iyileşme Kanıt değeri: III İKDS 28 Haz. 2012 Hwang SW. J Cutan Med Surg 2009;13:74-81. Vit C + iyontoforez vs Multivitamin + iyontoforez Multivitamin: Vit A: 10000 IU, D: 1000 IU, E: 5 IU, B1: 50 mg, B2: 12.7 mg, B6: 15 mg, C: 500 mg, nikotinamid: 100 mg, Dexpentanol (B5): 25 mg Invitro ve invivo çalışma Randomize, sağ-sol karşılaştırma, çift kör, 12 hf, 20 olgu Hasta değerlendirmesi, kolorimetre İKDS 28 Haz. 2012 ChoiYK, et al. Int J Dermatol 2010;49:218-26 Vit C + iyontoforez vs Multivitamin + iyontoforez Her ikisi de melanin içeriğini azaltıyor. Her ikisi de melanogenezisi baskılıyor. Vit C antioksidan etkisi daha Multivitaminin antimelanogenik etkisi daha Klinik ve kolorimetrik eşit etki Kanıt değeri: Ib Vit C + iyontoforez vs Su + İyontoforez 29 hasta, 12 hf, sağ sol karşılaştırma haftada iki kez, kolorimetre Vit C ile anlamlı daha iyi sonuç (II) İKDS 28 Haz. 2012 ChoiYK, et al. Int J Dermatol 2010;49:218-26. Rendon M, et al. J Am Acad Dermatol 2006;54: S272-81 Askorbik asid %5 vs HQ %4 16 hasta, sağ-sol karşılaştırmalı 16 hafta, foto, kolorimetre, klinik değ. HQ: 8 olgu: çok iyi, 7: iyi, 1: orta AA: 2 olgu: çok iyi, 8: iyi, 4: orta, 2: hafif Kolorimetrik değerlendirmede fark yok HQ ile etki 4. haftada Askorbik Asid ile 3. ayda oluşuyor İKDS 28 Haz. 2012 Espinal-Perez LE,et al. Int J Dermatol 2004;43:604-7. Diğer renk açıcı ajanlar Prosiyanidin Vitamin E Ellagic asid Tioktik asid (a-lipoik asid) N-undesil-10-enoil-Lfenilalanin Niasinamid N asetil glukozamin Oktadecelene dioktik asid Rucinol 4-n-butil rezorsinol Disodyum gliserofosfat Linoleik asid + linkomisin +Betametazon valereat Glutatyon N-asetil sistein Lignin peroksidaz Pro-Lys-Glu-Lys tetrapeptidi Ayı üzümü ekstraktı Asbergillus biyofermenti Üzüm suyu eksraktı Yer sarmaşığı ekstraktı Dienalla ensifolia ekstraktı %43-62 arasında değişen MASI skoru azalması Kligman &Willis formülü Hidrokinon %5 Tretinoin %0.1 Dexamethasone %0.1 HQ %4 + Tretinoin %0.05 + flucinolone acetonid %0.01 (Tri-Luma krem) Cestari T, et al. JEADV 2009;23:760-772. Kombine tedaviler Pathak formülü: ◦ HQ %2 +Tretinoin %0.05-0.1, irritasyon olursa KS Jessner Solüsyonu: ◦ Salisilik asid %14 + laktik asid %14 + Rezorsinol %14 + Alkol Westerhof formülü ◦ N-asetil sistein %4.7 + HQ %2 + Triamsinolon asetonid %0.1 ◦ N-asetil sistein, glutatyon miktarını ve ömelanin Rigopoulos D, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:195-202. Üçlü kombinasyon vs HQ TC, 8 hf, gece, 129 olgu HQ %4, 8 hf, 2x1, 131 olgu Nemlendirici + güneş koruyucu MASI, klinik %59 vs %36 iyileşme İyi veya çok iyi iyileşme %71 / %50 Fark 4. haftada da belirgin TC’de etki erken başlıyor Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Chan R, et al. Br. J Dermatol 2008;159:697-703. Üçlü kombinasyon vs HQ Randomize, kontrollü, açık çalışma Orta ve şiddetli melasma 120 olgu, 8 hf, klinik değerlendirme TC 1x1 (60 olgu) HQ 2x1 (60 olgu) TC 4. haftadan itibaren daha iyi TC: %35, HQ: %5.1 tam iyileşme TC: %73, HQ: %49 >%75 iyileşme Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Cestari TF, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:36-9. Üçlü kombinasyon Hazır (HQ %4, Tret %0.05, FluoA %0.01) Yapım (HQ %4, Tret %0.05, Triamsinolon asetonid %0.02) 40 olgu, 8 hf tedavi, sağ-sol kontrollü, gece 10 ay uygulama ile izlem Mexameter, foto %88 iyileşme, her ikisi de aynı oranda etkin Tedavi kesildikten sonra güneş koruyucuya rağmen artış Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Pratchyapruit W, et al. Skin Research and Thechnology 2011;17:226-33. Üçlü kombinasyon vs ikili kombinasyonlar Orta şiddette, şiddetli 641 olgu HQ/RA/FA, HQ/RA, FA/RA, ve FA/HQ 8 hafta Tam iyileşme: %26.1, %9.5, %1.9, %3.1 İyileşme : %77, %46.8, %27.3, %42.2 Eritem, karıncalanma, yanma, soyulma Üçlü kombinasyon, ikili kombinasyonlara göre daha etkili (Ib) İKDS 28 Haz. 2012 Taylor SC, et al. Cutis 2003;72:67-72. Üçlü kombinasyon, IPL TC: HQ %4 + Tret: %0.05 + FA %0.01 TC + IPL Plasebo + IPL Sağ-sol karşılaştırma, 10 hf, 56 hasta 6. hf: %41 vs %15 10. hf: %57 vs %23 Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Goldman MP, et al. Dermatol Surg 2011;37:224-33. Kimyasal Soyucular GA Salisilik asid AFA TCA GA, GA+Tret , GA+HQ GA %20 – 25 – 30, (15 olgu)15 günde bir 3 ay, sonraki 3 ay ayda bir, 3 ay izlem GA + Tret %0.025 (17 olgu) GA + HQ %2 (18 olgu) 60 hasta, MASI, Foto, 3, 6, ve 9. ay GA: %34.04, %29.85, %10.78 GA + Tret : %40.79, %38.28, %26.04 GA + HQ : %48.85, %51.87, %44.29 Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Garg VM, et al. Dermatol Surg 2008;34:1032-40. GA+AzA+Adapalan vs AzA+Adapalan GA + AzA + Adapalan: 16 olgu AzA + Adapalan: 12 olgu Randomize, kontrollü, prospektif 2 hf da bir soyma, (%20, 35, 50, 70), 8 seans AzA 2x1, Adapalan akşam 20 hafta MASI, foto MASI azalması 12. haftadan sonra GA gurubunda daha iyi (GA %83, Kontrol %69) İyileşme her iki grupta da artarak 20. haftaya kadar devam ediyor. Yüksek konsantrasyonlar daha etkili Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Erbil H, et al. J Dermatol 2007;34:25-30. GA vs Amino fruit asid (AFA) Epidermal melasma, randomize, sağ-sol kontrollü 2 hf’da bir 12 soyma, 6 ay GA %20, 35, 50,70, AFA %20, 30, 40, 50, 60 MASI, foto, 31 olgu, 24 tamamlayan Her iki tedavide anlamlı düzelme, 6. ayda AFA daha etkin, başlangıca göre etkinlik açısından kıyaslanınca fark yok GA daha fazla yan etki Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 İlknur T, et al. Dermatol Surg 2010;36:490-5. Salisilik asid vs Glikolik asid SA %5-10, GA 20-50 2 hf aralıklarla, 6 seans Randomize, sağ-sol karşılaştırma 50 olgu 12 hf sonunda SA %46, GA %34 düzelme Gruplar arası istatistiksel fark yok Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Oresajo C, et al. J Cosmet Dermatol 2008;7:259-62. HQ vs HQ+Salisilik asid Sağ sol karşılaştırmalı, Randomize 20 olgu Her iki yanağa HQ %4, 2x1 8 hf 0, 2. hf %20, 4, 6. hf %30 SA bir tarafa Mexameter, MASI, Global değerlendirme Başlangıca göre her iki tedavi de etkin Tedaviler arasında etkinlik farkı yok MASI değeri HQ + SA %40, HQ %49 Kanıt değeri: Ib İKDS 28 Haz. 2012 Kodali S, et al. J Am Acad Dermatol 2010;63:1030-5. TCA+Tret+HQ vs TCA+Tret+HQ+AsA TCA + Tretinoin %0.05 + HQ %4 TCA + Tretinoin %0.05 + HQ %4 + AsA %5 TCA %20 haftada bir, 6 hf 30 olgu (15/15) epidermal melasma MASI 6. hf 16. hf A grubu -%34 -%20 B grubu -%61 -%43 Belirgin ve iyi iyileşme %46 vs %66 Askorbik asid ilavesi daha etkili Kanıt değeri:III İKDS 28 Haz. 2012 Soliman MM, et al. J Cosmet Dermatol 2007;6:89-94 TCA+Tret vs TCA+HQ TCA %10-30 + Hidrokinon %2 TCA %10-30 + Tretinoin %0.025 50 hasta, 3 ay, soyma 2 hf’da bir, 12 hf izlem Klinik değerlendirme, MASI HQ: %48, Tret: %40 iyi yanıt İzlemde iyileşme devam ediyor Kanıt değeri: III İKDS 28 Haz. 2012 Nanda S, et al. Dermatol Surg 2004;30:385-9. Cochrane derlemesi Çalışmalarda çok farklı metodolojiler kullanılmış Yaşam kalitesini ölçen çalışma yok İKDS 28 Haz. 2012 257 makaleden 56 tam metin, 20 değerlendirmeye alınan yazı (RCT) 20 makalede, 2125 olgu, 23 farklı tedavi yöntemi değerlendiriliyor Rajaratnam R, Halpern J, Salim A, Emmett C. Interventions for melasma. The Cochrane Library 2010;7 Cochrane derlemesi Melasma için standart tedavi yok Meta analiz yapmak için çalışmaların metodolojisi benzer değil Çalışmaların çoğu iki veya daha fazla ajanı karşılaştırıyor Plasebo ile karşılaştırma az İKDS 28 Haz. 2012 Plasebo kontrollü çalışmalarda Güneş koruyucu kullanılıyor ve iyileşme buna atfediliyor Pratik uygulamaya yöneltecek bilgi yetersiz Çalışma en az 6 ay sürmeli ve 6 ay ek izlem süresi olmalı Rajaratnam R, Halpern J, Salim A, Emmett C. Interventions for melasma. The Cochrane Library 2010;7 Önemli hatırlatma Hasta eğitimi ◦ Hastalık kronik ◦ Uyum önemli ◦ Bilmedikleri ilaçtan uzak durma ◦ Okronozis (kontrolsüz kullanım) ◦ Sürekli güneşten korunma önemi ◦ Yaşam şekli değişiklikleri İKDS 28 Haz. 2012 Doktorların bilgi yenilemeleri İlaçlar ulaşılır olmalı İdame tedavi gereksinimi Koyu deri renginde yüksek konsantrasyonda soyma tedavilerinden kaçınma Melasma Tip tayini (Wood) Epidermal Miks ve Dermal Güneş koruyucu (UVB + A) Üçlü kombinasyon Hidrokinon %4 AzA %20 RA (Tret, İzotret, Ada) Kojik Asit Kortikosteroid Komb. Diğer Tedaviye uyumun kontrolü Biyopsi Kimyasal soyucular (AHA, TCA, AFA) ± Renk açıcılarla kombine Laser tedavisi ± Renk açıcılarla kombine İKDS 28 Haz. 2012 Sonuç Hastalar kendilerini çekici bulmuyorlar ve kirli hissediyorlar. İKDS 28 Haz. 2012