مدل الماس در مزیت رقابتی ملل - نسخه پاورپوینت (ارائه کلاسی)
Download
Report
Transcript مدل الماس در مزیت رقابتی ملل - نسخه پاورپوینت (ارائه کلاسی)
MICHELE PORTER
مدیریت استراژیک
استاد:دکتر حجاریان
حسین یزدانی
88124140213
مدیریت صنعی – تحقیق درعملیات
1
تا اواخر دهۀ 80نظریهی جامعی که بتواند رقابت در سطح ملی را تشریح کند وجود
نداشت.
پورتر بعنوان مشاور عالی استراتژيك دولتي در سطح بین امللل؛تدوینگر برنامههاي
استراتژيك کشورهای متعددی بوده (مثل اياالت متحده ،كانادا ،نيوزيلند ،كره،
سنگاپور ،اسپانيا و .)...
او بر اساس تحقيقاتي که طي دهۀ 80در 10کشور منتخب داشت ،در کتاب
"مزیتهای رقابتی ملل" الگویي تحلیلی جهت ارزيابي و رتبه بندي مزیتهای رقابتی ملل
ارائه كرد و آن را املاس ناميد
ي مزيتهاي
پورتر در كتاب مزيتهاي رقابتي ملل درسال 1990بيان ميكد كه پايدار
رقابتي كشورها در سطح صنايع توسط 6عامل با ديگر كشورها قابل مقايسه است
و آن را املاس ناميد.
اين مدل ابتدا در 10كشو ر ؛ 8کشو ر توسعه یافته و 2کشو ر در حال توسعه مورد
بررس ی قرار گرفت(دانمارك ،آملان ،ايتاليا ،ژاپن ،كره ،سنگاپور ،سوئد ،سوئيس،
انگلستان و اياالت متحده).
2
پورتردراينمدل،رقابتپذيريراحاصلتعاملوبرهمکنشچهارعاملاصليميداند :
-1فاکتورهايدروني؛
-2شرايطتقاضايداخلي؛
-3صنايعمرتبطوحمايتکننده؛
- 4استراتژي،ساختارورقابت.
بهاعتقاد«پورتر»،اينفاكتورهايچهارگانهبهصورتمتقابلبريکديگرتاثیردارندو
تغيیراتدرهرکدامازآنهاميتواندبرشرايطبقيهفاکتورهامؤثرباشد .عال وهبرآن،دو
عاملبیرونيدولت واتفاقاتپيشبينينشدهنیزبرعواملچهارگانهتأثیرغیرمستقيم
دارندوازطريقتاثیربرآنهاميتواننددررقابتپذيرينیزتاثیرگذارباشند.
3
4
الف -فاکتورهايدروني :مجموعهايازعواملمؤثردرتوليدکاالياخدمات،مانند
مواداوليه،کيفيتومیزاندسترس يبهآن،نیرويانسانيبدونمهارتوياماهرو
آموزشديده،بهره وريوخالقيتونوآورينیرويانساني،زيرساختها،مسائل
يبهآن،توانمنديهاوقابليتهايمديريتيو ...کهبراي
تکنولوژيک،میزانسرمايهودسترس
رقابتدرعرصهبازارهايرقابتيضرورياست،فاکتورهايدرونيراتشکيلميدهند.
پورترفاکتورهايدرونيرادردودستهتقسيمبنديميکند
فاکتورهايعموميشاملموارديمانند منابعطبيعي ،مواداوليه،انرژي،نیرويانسانيبدونمهارتخاص .
فاکتورهايتخصص يشاملموارديمانند زيرساختهايارتباط ،نیرويانسانيماهرومتخصص،دانشفنيپيشرفتهوفناوريپيشرفته.
فاکتورهايتخصص يدرمقايسهبافاکتورهايعموميمزيترقابتيپايدارتريراايجاد
ميكند.
5
ب -شرايطتقاضايداخلي :اندازه ورشد تقاضادررقابتپذيري
صنايعتاثیربسزاييدارد.
پورترمعتقداستکهوجودبازارداخليبزرگودرحالرشدموجبتشويقسرمايهگذاران
برايتوسعهفناوريوبهبودبهرهوريگرديدهواينمسئلهبهعنوانمزيترقابتيبرايآنملت
محسوبميگردد.
تقاضايداخليدارايدوجنبه کمي وکيفي بازاراست.
اندازهتقاضايداخليبنگاههايداخليرا قادرميسازدتاازيکتقاضايپايداربرخوردار
گردند.
امابايدتوجهداشتکهمنافعاصليتقاضايداخليدررقابتپذيريازديدگاهکيفياست.
مشتریانپرتوقعوخبره ميتواند
انتظاراتمشتريانازکيفيتمحصوالتوخدمات ودرواقع
انگیزهايبرايافزايشقدرترقابتپذيرييککسبوکاروحتيازديدكالن رقابتپذيري
کشورهاگردد.
6
ج -صنايعمرتبطوحمايتکننده :ميتواندشاملتأمینکنندگانمواداوليهياتجهیزات،توزيع کنندگانو
فروشندگان،سيستمهايتوزيعمحصول،موسساتتحقيقاتي،سرويسهايماليمانندبانکهاو بورس
اوراقبهادار،سيستمهايحملونقل،دانشگاهها،مراکزومؤسساتتحقيقاتي .ارتباطوهمکاريبااين
صنايعومراکزدرتوسعهسطحمحصوالتوخدماتوبهبودآنهاودرنهايتارتقايرقابتپذيريمؤثراست .
تشكيلخوشههايصنعتيهمازجهتمنابعدردسترسوباكيفيتوهمازجهتتبادلمهارتهاو فناوريهاي
نوينبسيارمنفعتآمیزميباشد.
پیشروبودنایاالتمتحدهدرصنعتالکترونیکنتیجهروشنیازخوشههایصنعتینیمهرساناهادردهه
1980بودهاست.
د -استراتژي،ساختارورقابت بنگاه :رقابتدرسطحکالناجتماعی وهمچنینراهوروش يکهبنگاههاو
سازمانهاتأسيس،سازماندهيومديريتميشوندبررقابتپذيريتأثیربسزاييدارد .بنابراين،ساختارو
استراتژيهاييکهبرايمديريتوراهبرييکبنگاهياصنعتتدوينواجراميگردد،تاثیريمستقيمبرعملکرد
ورقابتپذيريآندارد.
رقابتداخلیمحرکیقویجهتبهبودکیفیت،نوآوریوایجادودواممزیترقابتیبشمارمیرود.
برايمثالصنايعصوتيوتصويريدرژاپنبيشازهمهوامدارفضايرقابتداخليبودهاست.
7
ه– دولت :دولتبهعنوانيکنیرويعمده،هموارهدررقابتپذيريمؤثراستوبامداخله
خوددرامورمختلفسياس ي،اقتصاديواجتماعيواعمالقوانینومقرراتبررقابتپذيري
تأثیرمثبتوحتيمنفيداشتهاست.
سياستهايپولي،ماليوبازرگانيوقوانینمالياتي
قوانینمربوطبهصادرات ،واردات وضدتراست
نرخارز،حجمپولونرخبهره،تورم
هزينههايدولتوتصميمگیريهايديگردرسطحاقتصادخردوکالن
توافقهايرسميوغیررسميمقاماتسياس ي
برقراريياتوسعهروابطسياس يتجاريوياقطعروابطاقتصادي -تجاريباسايرکشورهااز
جملهبارزترينعواملتأثیرگذاربررقابتپذيريبنگاهها،صنايعوکشورهاهستندکهبهطور
مستقيمبادولتهادرارتباطند .
ساختنوحمايتازمحيطمناسببرايرشدروزافزونبهرهوريبنگاههاوهدایتروند
صنعتوسیاستهایتشویقیونهکمککنندهواحدهایصنعتیجهتكمكبهشرايطالزم
برايارتقاءمزيترقابتيازطريقتاثیربرهريكازابعاداملاسوظیفهدولتاست.
8
و -اتفاقاتپيشبينينشده :اتفاقاتپيشبينينشدهحوادثومسائليهستندکهبر
رقابتپذيريتأثیر -مثبتويامنفي -داشتهوليبهصورتتصادفيوخارجاز کنترلبنگاهها،
صنايعوحتيدولتهارخميدهند .حوادثغیرمترقبه،جنگ،تحريمهاياقتصادي،
شوکهاينفتي،بحرانهاياقتصادي -سياس يويانوآوريهايعميقتکنولوژيک نمونه اياز
اتفاقاتپيشبينينشدههستند.
9
مدل اصلی املاس دردو مسیرمتمایز
گسترش یافت.
مدل 2املاسجديدیرامعرفيمیکندکهعواملانسانی را
بصورتيكمنبعمزیترقابتيبیناملللیبهمدلاملاساوليه
افزودهاست .مدل2همانمدل 9عامليموناستكهعالوه
بر 4عاملاملاس 4عاملانسانيرانیزبهآناضافهنمود،
بنابراينازساختاريكاملتروپيشرفتهتريبرخ وردارگرديده
است .اماهمچنانهريكازاينعواملتنهادرمحيطداخلي
يككشورارزيابيميشوندوتوجهيبهمسائلبینامللليو
خارجيندارد.
مدل 3باعنواناملاسمضاعف(دوگانه) اوليههماناملاس
اصلیاستکهدرگسترۀرقابتپذیریملیازمسائل داخلی
تامسائلبیناملللیراموردتوجهقراردادهاست.
10
مدل 4ادغامایندومدلبهیکچارچوبکلی منتجشدکه
منجربه شکلگیریمدلاملاسمضاعفثانویه گردید .در
سمتراستوپائینمدلاملاسمضاعفثانویهنشانداده
ادربرگرفته
شدهکهتماميخصوصياتمدلهایپیشینر
است .همعواملفیزیکیوانسانیوهممسائلداخلیو
خارجي،بههمیندلیلانتظارمیرودکهتشریحکاملتریاز
وضعیترقابتپذیریمللنسبتبهمدلهایارائهشدهارائه
نماید.
مدل 9عاملي مون 1994
دراینمدل 4عاملمتغیرهایانسانیبه 4عاملفیزیکیبیانشدهدرمدلاملاسپورتر
افزودهشدهبود. .منابعطبيعي،محيطتجاري،تقاضايداخليوصنايعمرتبطو
پشتيباندربخشعواملفیزيكيقرارميگرفتند .بخشدومكهموتورمحرك كشورهاي
درحالتوسعههستندشاملگروههايانسانيميشودكهبرايرشداقتصادي الزمندو
آنهانیزبهنوبۀخودبه4دستهتقسيمميشدند .اینشاخصهاعباتبودنداز:
کارگران،سیاستمدارانودولتمردان،کارآفرینان ودانشمندان.
شاخصهایانسانیدرمدل 9عاملی،اقتصادملیرابوسیلۀخالقیت،انگیزشوکنتر ِل
4شاخصفیزیکیدرمدلاملاسپورتربهبودميدهدوبنابرایننقشمهمیرادرتبیین
مزیتهایملیایفامیکند
11
مدل 9عاملي مون 1994
كارگرانكسانيهستندكهفعاليتهاياقتصاديجاريواساس ييكسازمان را
انجامميدهند.
اطرحريزيو
سياستمدارانودولتمردانكسانيهستندكهبرنامههاياقتصادير
اجراميكنند.
كارآفرينانكسانيهستندكهعلیرغموجودريسكباجسارتودانشخوددر
موقعيتهايمناسبسرمايهگذاريميكنند .مديرانحرفهاينیزكسانيهستند
كهمسئوليتمديريتفعاليتهايتجاريرابرعهدهدارند،
مهندسانفناوريهايجديدرابكارميگیرند،
بخشسوماينمدلكهدربرگیرندۀعواملخارجي،شانسووقايعميباشد .اين
اينعواملدرعرصۀ
عواملدرمحيطهستندولينميتوانآنهاراپيشبينيكرد.
رقابتپذيريبیناملللوقتيكهتوسطعواملانسانيحاضرتبديلبهيكفرصتو
كسبمزيتگردندقدرتمندخواهندبود.
12
مدل املاس مضاعف (دوگانه) ،راگمن 1991
13
تعدادزياديازمحققانپيشنهادميكنندكهتأثیرMNCهادرمدلپورتربايد
قويتربيانشود.براساسنظردانينگ %75تجارتجهانيتوسطMNCها
انجامميشود
رقابتپذيرييككشورتنهامعطوفبهمحيطداخلينميشود .چراكهبسيارياز
كشورهابنابرمنافعمليخودووجودروابطسياس يواقتصاديسرمايه
گذاريهاييرادركشورهايمختلفانجامميدهند
ازفاكتورهايمهمكشورهانزديكيوهمسايگيدوكشورازنظرجغرافيايياست.
ً
مثالسنگاپوروكره– اياالتمتحدهباكانادايامكزيك .يكيديگراز فاكتورها
برايانتخابشركايتجاريوجودروابطاقتصاديوسياس يكشورهابايكديگر
است
انتقاداتيكهنسبتبهمدلاملاسمطرحگرديدموجبتوسعۀمدلدرحوزۀ
محيطوقلمرويكسبمزيترقابتيگرديد .راگمنبامعرفيمدلخوداين طور
بيانكردكهمزيترقابتييككشورهمناش يازمحيطداخليكشورهااستهم
ناش يازمحيطخارجيكشورهاوبرآيندعواملمدلاملاسدرايندومحيط
رقابتپذيرييككشوررامشخصميكند.
مدل املاس مضاعف ثانویه چو ،مون و كيم2007
درعصرجهانیشدن،مسائليهمچونعواملانسانیدرسطحبینامللل از
اهمیتباالئيبرخوردارشدهاند،موضوعاتیکهدرگذشتهبهاندازۀکافیمورد
توجهاذهانقرارنگرفتهاند .بههمیندليلبودكهیکچارچوبیبرایبررس ي
مزیتهایرقابتیارائهگرددتابهاندازۀکافیگسترشیافتهباشدوعوامل
انسانیبیناملللیراجهتاینمشکلحلکند،دراینبینچو،مونوكيمبا
رويكردينوينمدلاملاسمضاعفثانویهراباروشنظاممندیکهMASI
خواندهمیشودبرایدرکوبهبودرقابتپذیریملیمعرفیميكنند.
اينمدلجدیدمدلهایکنونیرادریکچارچوبواحدادغامنمودهو
عواملانسانی درسطحبیناملللیراموردبررس یقرارداده.
14
مدل املاس مضاعف ثانویه چو ،مون و كيم2007
براساستحقيقاتآنهااینرویکرددر 4فازمتواليبهارزيابيرقابتپذيري
كشورهاميپردازند:
مدلاملاسمضاعفثانویهرقابتپذیریمللرااندازهگیریمیکند(اندازه
ی.)M-
گیر
تجزیهو
ازیکچارچوب3×3برایگروهبندیکردنکشورهااستفادهمیکند(
تحلیل.)A-
مدلهایاستراتژیکسبوکار(هزینهدرمقابلتمایز) راجهتتحلیل رقابت
پذیریمللبکارمیگیرد(شبیهسازی.)S-
مجموعهایازاستراتژیهایپایدارراجهتافزایشقدرترقابتپذیریتعیین
میکند(اجرا.)I-
تجزیهوتحلیلهايمدلاملاسمضاعفثانویهباروش MASIدر 66کشور
بصورتمستدلتجربهشدهومدلراتائیدنموده.
15
با تشکر
16