Transcript مفهوم قابلیت پویا و کاربرد آن برای کسب برتری رقابتی - نسخه پاورپوینت (ارائه کلاسی)

‫ارائه دهنده‪ :‬امیرنعمتی قمصری‬
‫رقابت در دنیای امروز با گذشته متفاوت است‪ .‬برخی از ابعاد این تفاوتها عبارتند‬
‫از‪:‬‬
‫• افزایش جهانی شدن رقابت‬
‫• فشرده ترشدن رقابت‬
‫• اتکای بیشتر به نوآوری و فناوری های جدید‬
‫• افزایش نقش منابع غیر فیزیکی دررقابت‬
‫به طور طبیعی این دوران جدید نیاز به نظریه های جدید دارد‪ .‬در‬
‫سطح بنگاه ها‪ ،‬نظریه های بنگاه و نظریه های سازمان و رقابت نیز‬
‫دچار تحوالتی شده است‪ .‬از بین نظریه های جدید اقتصادی‪ ،‬دو‬
‫نظریه ای که با مفهوم قابلیت پویا ارتباط نزدیکی دارند در درجه اول‬
‫دیدگاه منبع محور و در درجه دوم رویکرد تکاملی به بنگاه است‪.‬‬
‫رویکرد تکاملی را معموال بر اساس نظریه تکاملی داروین توضیح‬
‫میدهند‪ .‬در نظریه داروین تغییرات ژنتیکی در بین نسلهای جانداران‬
‫باعث میشود برخی از گونه های سازگارتر با تغییرات محیط‪ ،‬در یک‬
‫فرایند طبیعی انتخاب شوند و خصوصیات ژنتیکی آنها تثبیت گردد و‬
‫گونه هایی که نتوانند با تغییرات محیطی سازگار شوند و یا در تنازع‬
‫بقا نتوانند رقابت کنند از بین میروند‪.‬‬
‫دیدگاه منبع محور و برتری رقابتی‬
‫سؤال اصلی دردیدگاه منبع محور‪ ،‬به عنوان یک حوزه پژوهش ی این است که‬
‫“ چرا عملکرد بعض ی ازبنگاه ها به طور مداوم فراترازدیگران است؟ ”‬
‫دیدگاه منبع محور تفاوت عملکرد بنگاهها را در تفاوت منابع در اختیار و نحوه بکارگیری منابع‬
‫میداند‪.‬‬
‫برتری رقابتی‬
‫با تلفیق مفاهیم مدیریت‬
‫استراتژیک و این دیدگاه‪،‬‬
‫شایستگی ها‬
‫مراحل کلی کسب برتری‬
‫رقابتی با استفاده از این‬
‫دیدگاه در نمودار روبرو‬
‫نشان داده شده است‪:‬‬
‫قابلیت ها‬
‫منابع‬
‫( مشهود و نا‬
‫مشهود)‬
‫نظریه منبع محور چنین استدالل میکند که برتری رقابتی پایدار منوط‬
‫به در اختیار گرفتن منابعی ارزشمند‪ ،‬کمیاب‪ ،‬به سختی قابل تقلید و‬
‫غیر قابل جایگزین است‪ .‬طبیعی است که در صورت نبود‪ ،‬چنین‬
‫منابعی باید خلق یا در اختیار قرار گیرند‪ .‬برای تعیین میزان ارزشمند‬
‫بودن منبع یا قابلیت‪ ،‬میتوان از تحلیل زنجیره ارزش استفاده کرد‪.‬‬
‫مزیت این دیدگاه این است که به دلیل ریشه ای که در نظریه های‬
‫اقتصادی و بخصوص نظریه بنگاه دارد‪ ،‬میتواند در سیاستگذاری‬
‫های کالن نیز مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬بنابراین رسیدن به درک‬
‫مشترک بین مدیران بنگاه ها‪ ،‬سیاستگذاران و فعاالن بخشهای‬
‫پژوهشی را تسهیل میکند‪.‬‬
‫برخی از انتقاداتی که به این دیدگاه وارد است عبارتند از اینکه‪:‬‬
‫• این نظریه‪ ،‬ایده جدیدی ندارد‬
‫• تنها قدرت توضیح “چرایی” دارد و هیچ نظری در مورد‬
‫“چگونگی” رسیدن به برتری رقابتی ندارد‬
‫• در این نظریه به محیط و تغییرات بازار به اندازه کافی توجه نشده‬
‫است‬
‫تعاریف قابلیت پویا‬
‫کالیس (‪ :)1991‬قابلیتی که امکان نوآوری و مانند آن را سریع تریا بهترفراهم میکند‪.‬‬
‫هلفات (‪ :)2003‬آن ظرفیتی از یک بنگاه که به صورت هدفمند‪ ،‬پایه منابع خود را‬
‫خلق‪ ،‬گسترش و بهبود میدهد‪.‬‬
‫منون (‪ :)2008‬آن توانایی در یک بنگاه که هدفمندانه منابع خود را به صورت‬
‫اثربخش ی مورد استفاده قراردهد تا به وفاق با تغییرات محیط تجاری برسد‪.‬‬
‫به عنوان یک جمع بندی کلی میتوان قابلیت پویا را قابلیتی دانست که مهمترین ویژگی های‬
‫آن عبارتند از‪:‬‬
‫‪ ‬هدف این قابلیت‪ ،‬تطبیق با تغییرات در محیط و بازار است و بنابراین با افزایش سرعت‬
‫تغییرات محیطی‪ ،‬اهمیت و نقش قابلیت پویا بیشتر میشود‪.‬‬
‫‪ ‬قابلیت پویا نوعی قابلیت سطح بال است و برای توسعه و بازآفرینی قابلیتها و گسترش و‬
‫تعمیق پایه منابع و قابلیتهای عادی بکار میرود‪ .‬به عبارت دیگر میتوان گفت قابلیت پویا “‬
‫قابلیت توسعه قابلیتها است ”‪.‬‬
‫‪ ‬قابلیت پویا به طور مستقیم با نتایج عملکردی مرتبط نیست اما از طریق ارتقاء و‬
‫توسعه اثربخش قابلیتهای عملیاتی میتواند بر آنها اثرات عمیقی بگذارد‪.‬‬
‫استفاده ازقابلیت پویا درکسب برتری رقابتی‬
‫تیس (‪ )Teece‬به عنوان یک ازمهمترین صاحب نظران دراین زمینه‪ ،‬مراحل اصلی و کلی‬
‫قابلیت پویا را اینگونه بیان کرده است‪.‬‬
‫مدیریت تهدیدات و‬
‫تغییرات‬
‫شکارفرصت ها‬
‫حس کردن‬
‫منون و موهانتی‪ ،‬مراحل قابلیت پویا را در مدلی پنج مرحله ای ارائه کرده اند‪:‬‬
‫یکپارچگی‬
‫هماهنگ‬
‫سازی‬
‫پیکربندی‬
‫مجدد‬
‫یادگیری‬
‫احساس و‬
‫درک‬
‫آنها سپس در قالب یک جدول‪ ،‬دیدگاههای صاحب نظران مختلف را در مورد‬
‫هر کدام از این مراحل منعکس کرده اند‪:‬‬
‫احساس و ادراک‬
‫پاولو و ساوی (‪ :)2006‬درک نیازهای مشتریان و پویایی بازار‬
‫کاگت و زاندر(‪ :)1996‬انتشاراطالعات بازار‬
‫یادگیری‬
‫زوت (‪ :)2003‬شناسایی راه حلهای جدید‬
‫پیزانو و زوت (‪ :)1994‬طوفان فکری‪ ،‬آزمایش و تجربه و تنوع بخش ی‬
‫پیکربندی مجدد‬
‫پاولو و ساوی (‪ :)2006‬پیکربندی مجدد شایستگی های عملیاتی که دربرتری رقابت مؤثرند‬
‫هلفات و پتراف (‪ :)2003‬به خدمت گیری مجدد منابع موجود‬
‫آبرناتی و کالرک (‪ :)1986‬نوآوری درمعماری (بنگاه)‬
‫هماهنگی و یکپارچگی‬
‫زولو و وینتر(‪ :)2002‬الگوی فعالیتهای همکارانه‬
‫آکیوزن و ایزنهارت (‪ :)2002‬توزیع و تخصیص منابع دانش‪ ،‬اشتراک دانش فردی درگروه‬
‫ازسوی دیگر‪ ،‬رویکرد تکاملی به بنگاه‪ ،‬مراحل توسعه بنگاه و انطباق آن با شرایط محیطی را‬
‫میتوان درقالب نمودارزیربیان کرد‪:‬‬
‫انتخاب داخلی‬
‫تولید تنوع (راه حل های‬
‫جدید)‬
‫محرک های محیطی و‬
‫بازخوردها‬
‫تکثیر‬
‫تثبیت‬
‫از تلفیق مدلهای فوق و در یک جمع بندی‪ ،‬مراحل بکارگیری قابلیت پویا برای‬
‫کسب برتری رقابتی را میتوان به صورت زیر بیان کرد‪:‬‬
‫بازتابی محیط به داخل سازمان‬
‫بازاندیشی و دگراندیشی راه‬
‫حلهای کسب برتری رقابتی‬
‫بازآرایی و خلق منابع و قابلیت ها‬
‫بازتثبیت رویه ها‬
‫مدیریت استراتژیک در‬
‫دیدگاه منبع محور‬