Transcript پيوست فايل : معاینه گره های لنفاوی

‫معاینه غدد لنفاوی‬
‫معاینات بالینی شامل سه مرحله زیر است‪:‬‬
‫‪ -1‬مشاهده و بررس ی سالمت عمومی و ظاهر بیمار‬
‫‪ -2‬معاینه خارج دهانی نواحی سر و گردن که غدد لنفاوی جزء این قسمت است‬
‫‪ -3‬معاینه بافتهای داخل دهانی‬
‫معاینه ‪ ،‬به محض ورود بیمار به کلینیک آغاز می گردد‪.‬‬
‫در طی معاینه بیمار ‪ ،‬پزشک باید نشانه های بیماری )‪ (signs‬را تشخیص دهد‪.‬‬
‫همانند تارخچه بیماری ‪ ،‬معاینه بیمار باید به طور کامل و با روش ی منظم انجام‬
‫گیرد‪.‬‬
‫مراحل اول ‪ :‬مشاهده عمومی‬
‫در این مرحله باید به نکات و مشکالت زیر توجه نمود‪:‬‬
‫وزن بدن ‪ ،‬اندازه بودن لباس بیمار (کاهش وزن اخیر بیمار ‪ ،‬ممکن است‬
‫نشان دهنده یک بیماری مهم ظاهرا نهفته مانند سرطان باشد) ‪ .‬پایین‬
‫بودن شدید وزن بیمار می تواند بر سوء تغذیه داللت کند ‪ .‬کاهش بیش‬
‫از حد وزن ممکن است خطر حمالت قلبی و شوک را بویژه به هنگام بی‬
‫هوش ی عمومی در بر داشته باشد‪.‬‬
‫تنگی نفس پس از فعالیت ‪(.‬ممکن است نشانه اختالالت قلبی – تنفس ی باشد‪).‬‬
‫ناتوانایی فیزیکی‬
‫بیماری آشکار و مشخص‬
‫نسبت سن ظاهری به سن واقعی (شناسنامه ای)‬
‫رنگ چهره (چهره بیمار در کم خونی ‪ ،‬رنگ پریده و در یرقان زرد رنگ است)‪.‬‬
‫نقاط عریان پوست ‪ :‬مانند سر و گردن ‪ ،‬دستها و ناخن ها ‪(.‬تمام ضایعات‬
‫مشخص که ممکن اساسا قابل مشاهده باشند مانند ‪ :‬انگشتان چماقی)‬
‫اسکارهای صورت (جراحی قبلی ‪ ،‬تروما ‪ ،‬زدوخورد)‬
‫غدد لنفاوی‬
‫نکته مهم ‪ :‬غده لنفاوی طبیعی را نمی توان ملس کرد ‪ .‬اگر یک غده‬
‫لنفاوی قابل ملس باشد ؛ نشانه یک حالت غیر طبیعی است ‪.‬‬
‫آناتومی غدد لنفاوی ‪ :‬غدد لنفاوی سر و گردن به دو گروه اصلی تقسیم‬
‫می شوند‪.‬‬
‫الف) گره های لنفاوی حلقوی (‪)circular‬‬
‫ب)گره های لنفاوی گردنی (‪)cervical‬‬
‫الف ) گره های لنفاوی حلقوی‪:‬‬
‫( دور تا دور قاعده جمجمه قرار گرفته اند‪ ).‬این گروه به دو دسته گره های لنفاوی حلقوی داخلی و‬
‫خارجی تقسیم می شوند‪.‬‬
‫گره های حلقوی خارجی به شرح زیر می باشند‪:‬‬
‫زیر چانه ای ‪ :‬پشت چانه ‪ ،‬در روی عضله مایلوهایوئید‪.‬‬
‫تحت فکی ‪ :‬بین مندیبل و غده بزاقی تحت فکی ‪.‬‬
‫فاسیال (باکال) ‪ :‬روی عضله باکسیناتور ‪ ،‬در قسمت قدامی محل اتصال عضله ماستر‪.‬‬
‫ماستوئید ( گوش ی خلفی ) ‪ :‬روی زایده ماستوئید‪.‬‬
‫پاروتید ‪ : (Pre – Auricular) :‬در جلوی تراگوس گوش ‪.‬‬
‫پشت سر ‪ :‬در اطراف شریان اکس ی پیتال‪.‬‬
‫گره های حلقوی داخلی شامل گره های لنفاوی زیر است‪:‬‬
‫پشت حلقی )‪(retropharyngel‬‬
‫پیش تراشه ای )‪(Pre-tracheal‬‬
‫مجاور تراشه ای )‪(Para-tracheal‬‬
‫غدد لنفاوی حلقوی به درون زنجیره گردنی عمقی تخلیه می شوند‪.‬‬
‫ب) گره های لنفاوی گردنی ‪:‬‬
‫غدد گردنی سطحی ‪ ،‬در اطراف ورید ژوگوالر قدامی و خارجی قرار گرفته اند ‪ .‬این‬
‫غدد به درون زنجیره گردنی عمیقی تخلیه می شوند‪.‬‬
‫زنجیره گردنی عمقی ‪ ،‬در طول ورید ژوگوالر داخلی قرار گرفته است ‪ .‬اسامی غدد‬
‫لنفاوی مهم در این دسته عبارتند از ‪:‬‬
‫ژوگولودیگاستریک )‪ ( (jugulodigastric‬بین زاویه مندیبل و لبه قدامی‬
‫عضله استرنوکلید و ماستویید قرار دارند)‬
‫ژوگولواموهایوئید )‪ ( (jugulo-omohyoid‬درست در پشت ورید ژوگوالر‬
‫داخلی ‪ ،‬در باالی بطن تحتانی ‪ omohyoid‬و در زیر پوشش لبه خلفی‬
‫استرنوماستوئید قرار دارد)‬
‫غدد لنفاوی تحت فکی (درناژ یکطرفه ) ‪ :‬لنف قسمت میانی پیشانی ‪ ،‬سینوسهای فرونتال و‬
‫ماگزیال ‪ ،‬لب فوقانی ‪ ،‬سطوح خارجی بینی ‪ ،‬گونه ‪ ،‬لثه و دندانهای فک باال و پایین ‪ 3/2 ،‬قدامی‬
‫زبان ( به جز نوک زبان) و کف دهان به درون این غدد تخلیه می شود ‪ .‬غدد لنفاوی تحت فکی ‪،‬‬
‫به نوبه خود ‪ ،‬به گره های لنفاوی ‪ Jugulo-omohyoid‬و ‪ Jugulodigastric‬تخلیه‬
‫می شوند‪.‬‬
‫غدد لنفاوی پاروتید )‪ : (pre-auricular‬این غدد لنف ناحیه پیشانی ‪ ،‬گیجگاه ‪ ،‬فرق سر ‪،‬‬
‫پلکها و کاسه چشم را درناژ کرده و به درون گره های لنفاوی سطحی وعمقی گردن تخلیه می‬
‫کنند‪.‬‬
‫غدد پشت سری و ماستوئید)‪ : (Post – auricular‬لنف ناحیه پوست سر را تخلیه می‬
‫کنند ‪.‬‬
‫غدد پشت حلقی ‪ :‬لنف ناحیه کام نرم به درون آنها تخلیه می شود و ترشحات خود را به درون گره‬
‫های لنفاوی عمقی گردنی درناژ می کنند ‪.‬‬
‫غدد تحت چانه ای (درناژ دو طرفه ) ‪ :‬این غدد ‪ ،‬لنف نوک زبان ‪ ،‬لب تحتانی ‪ ،‬چانه و دندانهای‬
‫ثنایا و لثه مربوط به آنها را درناژ می کنند و به درون گره های لنفاوی تحت فکی و یا به طور‬
‫مستقیم به درون گره ‪ Jugulo-omohyid‬تخلیه می کنند‪.‬‬
‫غدد ‪ : Jugulo-omohyoid‬لنف ‪ 3/1‬خلفی زبان به درون آنها تخلیه می شود‪.‬‬
‫درناژ‬
‫غدد لنفاوی تحت فکی (درناژ یکطرفه ) ‪ :‬لنف قسمت میانی پیشانی ‪ ،‬سینوسهای فرونتال و‬
‫ماگزیال ‪ ،‬لب فوقانی ‪ ،‬سطوح خارجی بینی ‪ ،‬گونه ‪ ،‬لثه ودندانهای فک بال و پایین ‪ 3/2 ،‬قدامی‬
‫زبان ( به جز نوک زبان ) و کف دهان به درون این غدد تخلیه می شود ‪ .‬غدد لنفاوی تحت‬
‫فکی ‪ ،‬به نوبه خود ‪ ،‬به گره های لنفاوی ‪ Jugulo-omohyoid‬و‬
‫‪ Jugulodigastric‬تخلیه می شوند‪.‬‬
‫غدد لنفاوی فاسیال (باکال) ‪ :‬قسمتی از گونه و پلک را درناژ می کنند ‪ .‬این غدد به درون گره‬
‫های لنفاوی عمقی گردن تخلیه می شوند‪.‬‬
‫غدد لنفاوی پاراتید )‪ : (Gre-auricular‬این غدد لنف ناحیه پیشانی ‪ ،‬گیجگاه ‪ ،‬فرق سر‬
‫‪ ،‬پلکها و کاسه چشم را درناژ کرده و به درون لنفاوی سطحی و عمقی گردنی تخلیه می کنند‪.‬‬
‫غدد پشت سری و ماستوئید )‪ : (Post – auricular‬لنف ناحیه پوست سر را تخلیه می‬
‫کنند‪.‬‬
‫غدد پشت حلقی ‪ :‬لنف ناحیه کام نرم به درون آنها تخلیه می شود و ترشحات خود را به درون‬
‫گره های لنفاوی عمقی گردنی درناژ می کنند‪.‬‬
‫غدد تحت چانه ای (درناژ دو طرفه )‪ :‬این غدد ‪ ،‬لنف نوک زبان ‪ ،‬لب‬
‫تحتانی ‪ ،‬چانه و دندانهای ثنایا و لثه مربوط به آنها را درناژ می کنند و‬
‫به درون گره های لنفاوی تحت فکی و یا به طور مستقیم به درون گره‬
‫‪ Jugulo – omohyide‬تخلیه می کنند ‪.‬‬
‫غدد ‪ Jugulo – omohyoid‬لنف ‪ 3/1‬خلفی زبان به درون آنها‬
‫تخلیه می شود‪.‬‬
‫معاینه بالینی غدد لنفاوی‬
‫اغلب گره های لنفاوی را باید با دو دست ‪ ،‬از پشت سر بیمار و از طریق معاینه‬
‫خارج دهانی ملس کرد‪:‬‬
‫از بیمار بخواهیم که یقه لباس خود را باز کند تا گردن او مشخص شود ‪ .‬سربیمار‬
‫را زیاد به عقب نکشید زیرا عضله استرنوماستوئید باید در حالت عادی‬
‫(استراحت) قرار گیرد ‪ .‬از نوک انگشتان استفاده کرده و سعی نمایید که غده را‬
‫از مقابل ساختمانهای سخت مجاور آن حرکت داده و ملس نمائید‪.‬‬
‫ تحت چانه ای ‪ :‬سر را به طرف جلو بچرخانید و سعی کنید غده را بر خالف‬‫سطح داخلی مندیبل حرکت دهید‪.‬‬
‫ تحت فکی ‪ :‬همانند حالت باال عمل کنید ولی سر بیمار را به سمت مورد نظر‬‫بچرخانید‪.‬‬
‫ ‪ : Jugulodigastric‬لبه قدامی استرنوماستوئید را به طرف عقب‬‫بکشید‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫‪ : Jugulo-omohyoid‬لبه خلفی استرنوماستوئید را به طرف‬
‫جلو حرکت دهید‪.‬‬
‫اگر غده لنفاوی قابل ملس باشد ؛ موارد زیر را باید ثبت کرد‪:‬‬
‫• محل غده‬
‫• اندازه غده (از کولیس (‪ ) Vernier Calliper‬استفاده کنید)‪.‬‬
‫• قوام غده ‪ :‬نرم ( عفونی ) ‪ ،‬سخت شبیه به الستیک (احتماال هوجکین) ‪ ،‬بسیار‬
‫سخت ( کارسینومای ثانویه) ‪.‬‬
‫• حساسیت به ملس (عفونت)‬
‫چسبیده به بافت اطراف (احتماال داللت بر یک سرطان متاستاتیک دارد‪).‬‬
‫• به هم پیوسته ‪( :‬مانند سل)‬
‫تعداد غده ها متعدد ‪ :‬منونوکلئوز عفنی (تب غده ای ‪، ) glanduar fever‬‬
‫لوسمی ‪ ،‬غیره ‪ ،‬اگر بیش از یک غده قابل ملس باشد بیمار را برای معاینه کل‬
‫بدن از نظر لنفادنوپاتی عمومی و همچنین تستهای خونی ‪ ،‬ارجاع دهید‪.‬‬
‫خصوصیت غدد لنفاوی قابل ملس‬
‫ عفونت حاد ‪ :‬بزرگ ‪ ،‬نرم ‪ ،‬دردناک ‪ ،‬متحرک ‪ ،‬مجرا ‪ ،‬درگیری سریع ‪.‬‬‫ عفونت مزمن ‪ :‬بزرگ ‪ ،‬سفت ‪ ،‬متحرکت ‪ ،‬مجزا ‪ ،‬متحرک‬‫ لنفوما ‪ :‬سخت با قوام الستیکی ‪ ،‬متعدد ‪،‬‬‫ سرطان متاستاتیک ‪ :‬سخت مانند سنگ ‪ ،‬چسبیده به بافتهای زیرین ‪ ،‬بدون درد‪.‬‬‫اگر احتمال می دهید که یک علت غیر دندانی وجود دارد ؛ بیمار را سریعات جهت‬
‫بررس ی پزشکی ارجاع دهید ‪ .‬همیشه باید به سرطان متاستاتیک و یا لنفوما‬
‫مشکوک بود مگر آنکه خالف آن ثابت شود‪.‬‬
‫با تشکر از توجه شما‬