Transcript تفای وا زا مان يتسه هک وا مان هب

‫به نام او که هستي نام از او یافت‬
‫زمین جنبش فلک آرام از او یافت‬
‫سازمان آموزش فني وحرفه اي كشور‬
‫معاونت مهارتهاي پيشرفته‬
‫گروه آموزش مجازي‬
‫كليات آموزش مجازي‬
‫تهيه و تنظيم‪ :‬هالله سيدميرنسب‬
‫ليال صوفي‬
‫سال ‪1387‬‬
‫ارائه دهندگان‪:‬‬
‫بخش اول ‪:‬‬
‫نام و نام خانوادگي ‪ :‬هالله سيدميرنسب‬
‫مدرك تحصيلي ‪ :‬كارشناس كامپيوتر ‪ /‬نرم افزار‬
‫پست سازماني ‪ :‬كارشناس آموزش مجازي‬
‫واحد سازماني ‪ :‬معاونت مهارتهاي پيشرفته – مديريت توسعه فناوري آموزش ي – گروه آموزش مجازي‬
‫بخش دوم ‪:‬‬
‫نام و نام خانوادگي‪ :‬ليال صوفي‬
‫مدرك تحصيلي ‪ :‬كاردان كامپيوتر ‪ /‬نرم افزار‬
‫پست سازماني ‪ :‬كاردان آموزش مجازي‬
‫واحد سازماني ‪ :‬معاونت مهارتهاي پيشرفته – مديريت توسعه فناوري آموزش ي – گروه آموزش مجازي‬
‫بخش اول‬
‫* تاریخچه آموزش مجازی درجهان‬
‫* تاریخچه آموزش مجازی درایران‬
‫* اقدامات انجام شده درسازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور‬
‫* ضرورت روی آوردن سازمان آموزش فنی و حرفهای‬
‫کشور به آموزش الکترونیکی‬
‫* آموزش الکترونیکی چیست ؟‬
‫* تعابيرحرف ‪ e‬درواژه ‪e-learning‬‬
‫* مزایای آموزش الکترونیکی‬
‫* مقایسه آموزش الکترونیکی با آموزش سنتی‬
‫* دسته بندی نوع یادگيری‬
‫* استاندارد سازی درآموزش الکترونیکی‬
‫* ضرورت استاندارد سازی‬
‫* استانداردهاي مطرح درآموزش الکترونيکي‬
‫تاریخچه آموزش مجازی در جهان‬
‫زمااان پیاادازش آمااوزش مجااازی بااه اواساار داارن ب ساات برم ا گااردد‪ .‬ایااده ای ا ن اوع‬
‫آماوزش كااه پایااه تاااریش آماوزش این دنتااا یااا دانشااباه مجاازی محسااو ما شااودب بااه‬
‫طار دانشاباه بااز کاه از ساوی كشاور انبلا مطار شادب ارتباا پیادا ما کناد‪.‬‬
‫طباای ای ا طاار ب ن دااه مناادان بااا اساات اده از برنامااههااای تلویزیااون ب آمااوزشهااای‬
‫نلما الزم را پشت سر م گذاشتند و مدرك دریافت م كردند ‪.‬‬
‫در سا ااال ‪ 1800‬ما ااي دي آما ااوزش از راه دور ب آما ااوزش م اتبا ااه اي تل ا ااي ميشا ااد‪.‬‬
‫آموزش م اتبه اي كه با نامه نباري توسر مدرساه ياا مسسساه هااي واجاد شاراير‬
‫اداره مي شد و بین دانشاوويان و اساتادان از طريای ناماه نبااري ارتباا بردارار‬
‫مي كرد مورد توجه دانشوويان و دانش آموزان‬
‫فهرست‬
‫بود همزمان با آمري ا كه در زمينه آموزش از راه دور فعاليت داشت‬
‫كشورهاي اروپايي دوره هاي آموزش ي را دبل از سال ‪ 1840‬به صورت‬
‫جزوه هاي خ صه شده آغاز كرده بودند ‪.‬‬
‫اولین دوره آموزش ي از راه دور دانشباهي كه در سال ‪ 1892‬تأسي شد‬
‫مت ي بر اداره پست اداره مي شد‪.‬‬
‫همچنین با ابداع م هوم ”كلینیك آزاد“ در ایاالت متحده آمری ا (در دهه‬
‫‪ )1960‬ب گام مه و بزرگ در ای زمینه برداشته شد‪ .‬در دهه ه تاد به‬
‫خاطر افزازش دس دس ا گس دده و نموم به كامپیوتر در آمری اب تدری‬
‫غیدحضوری رایج شد و برای نخستین بارب ارائه واحدهای درس ا به شیوه‬
‫آن الی در اوایل دهه ‪ 1980‬به وسیله ی از بنیانگذاران دانشباه مجازی‬
‫در ایاالت متحده آمری ا ابداع شد ‪.‬‬
‫با ظهور اين دنت اولین دروس دوره كارشناس ي به صورت آن ي توسر‬
‫فهرست‬
‫انستيتوي فناوري نيوجرس ي در سال ‪1984‬ارائه دروس دوره كارشناس ي‬
‫وتحصي ت تكميلي در رشته مهندس ي و انطاي مدارك تحصيلي به‬
‫دانشوويان افتتا كند اولین دروس آن ي توسر دانشباه فونيك در سال‬
‫‪ 1989‬ارائه شد و دانشباه مجازي كالي رنيا با ائت ف ‪ 100‬دانشكده و دانشباه‬
‫و با ارائه بيش از ‪ 1500‬درس افتتا شد‪.‬‬
‫در سال ‪1988‬نیز برای اولین بار یك برنامه نرمافزاری ب با نام ” استاد‬
‫دیجیتال “كه ی از است اده های اولیه از كامپیوتر را در امور آموزش ا‬
‫پ شنهاد م كردب در آمری ا است اده شد‪.‬از آن زمان تا به امروزب دانشباه‬
‫مجازی تغییدات و پ شرفت های بسیاری داشته است؛ مث در سال ‪1995‬‬
‫مراكز نلما ا آموزش ا آمری ا با ایجاد تغییدات در س ست خود و‬
‫بهینه سازی آنب توانستند روش آموزش الك دونی را در همه جهان‬
‫گس دش و اشانه دهند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫تنها درآمریکا بالغ بر یک ميلیون ن ردرحال گرف ن مدارک معتبد‬
‫تحص ا اایل خ ا ااود از ایا ا ا س س ا اات های آموزشا ا ا ا در رش ا ااتههای ا ااون “آم ا ااوزش و‬
‫پاارورشب پرسااتاریب فناااوری اط ناااتب بازرگااان ب حسااابداریب مهندس ا ا نرماف ازارب‬
‫ح ا ااوی جزای ا ا ب ما اادیریت مراکا ااز بهداشا ااتا و درما ااان و سا ااایر رشا ااتههای موجا ااود”‬
‫هس ا ااتند‪ .‬ت ا ااا س ا ااال ‪ 2007‬از ه ا اار ‪ 10‬دانش ا ااوو ی ا ااک ن ا اار ب ا ااه ط ا ااور تم ا ااام ود ا اات در‬
‫س ست های آموزش مجازی ثبتنام كرده است ‪.‬‬
‫روباارت ماارداک(‪ ) Rupert Murdoch‬کااه روی آخااری فناوریهااای آمااوزش‬
‫مجازی کار م کند م گوید‪:‬‬
‫آموزش بخش نظیما از این دنت را بهخود اختصاص خواهد داد‪.‬‬
‫فهرست‬
‫تاريخچه آموزش مجازي در ايران‬
‫از حاادود سااالهای ‪ 1375‬مبحااآ آمااوزش مجااازی در کشااور مااورد توجااه دارار گرفتااه‬
‫اساات و طاار مل ا توسااعه آمااوزش مجااازی در وزارت نلااوم تح ی ااات و فناااوری ب اا‬
‫حمایت دانشباه های بزرگ مانند دانشباه صنعتا شریف آغاز شده است‪.‬‬
‫در پاي ااان ده ااه ‪ 70‬آم ااوزش مج ااازي در دس ااتور ك ااار دانش ااباه تها اران دا ارار گرف اات و‬
‫پا اارويه ها اااي تحا اات اي ا ا ننا ااوان آغا اااز شا ااد در سا ااال ‪ 1380‬سا ااايت آما ااوزش مجا ااازي‬
‫دانشااباه تهاران بااا ارائااه ‪ 9‬درس باراي دانشااوويان روزانااه دانشااباه راه اناادازي شااد و‬
‫از ني سال اول تحصيلي همان سالب ازآن بهره برداري شد‪.‬‬
‫در حال حاضر بسیاری از دانشباه های کشور آموزش مجازی را شروع‬
‫فهرست‬
‫نموده اند و ای جدای از دانشباه پیام نور است که ک با سیاست‬
‫آما ااوزش از راه دور تشا ااتیل شا ااده اسا اات واما ااروزه تا ااا م ا اااط دک ا ادا در رشا ااته ها ااای‬
‫مختلف دانشوو م پذیرد‪ .‬و بسیاری از دانشباه ها و موسساات آماوزش ناال در‬
‫کنا ااار آما ااوزش معما ااول خا ااود دانشا ااباه مجا ااازی نیزتاسا ا نما ااوده انا ااد و تا ااا م ط ا ا‬
‫کارشناس ا ارشد دانشوو م پذیرند‪.‬‬
‫ان ا اادكي بع ا ااد از اد ا اادام دانش ا ااباه ه ا ااا در اس ا اات اده از روش آم ا ااوزش الك دوني ا ااي ب‬
‫آمااوزش وپاارورش كااه بزرگ اادي بخااش آموزش ا ي كشااور اساات ب فعالياات هااايي را در‬
‫اي ا زمينااه شااروع كاارد و در حااال حاضاار تعاادادي مسسسااه خصو ا ي نیااز از روش‬
‫آموزش الك دوني ي بهره مند هستند‪.‬‬
‫در اياران دانشااباه شاایدازب ب بااه ننااوان اولااین دانشااباه كشااور موفاای بااه آغاااز رساامي‬
‫دوره آموزشا ي دانشااباه مجااازي شااده اساات‪ .‬در ايا نااوع آمااوزشب نمااده فعالي هاااي‬
‫آموزش ي از دبيل ثبت نامب انتخا واحد دريافت‬
‫فهرست‬
‫مطالب درس يب مذاكره با استاد از طريی شبكه كامپيوتري اجرا و‬
‫در برخي موارد ك سهاي رف اش ال و برخي ك سهاي آزمايشباهي‬
‫به صورت حضوري ولي با زمان بندي مناسب اجرا ميشود‪.‬‬
‫ن ا وه ب اار آن در ح ااال حاض اار دانش ااباه نل ا و ص اانعت ب دانش ااباه ب ااین ا لل ااي ام ااام‬
‫خمين ااي ب دانش ااباه ته اران ب دانش ااباه ن م ااه طباطب ااايي و دانش ااباه فردوس ا ي مش ااهد‬
‫داراي مراكز آموزش مجاازي هساتند ‪.‬همچناین دانشاباههاي ديگاري اون دانشاباه‬
‫خواج ااه نص اایدب دانش ااباه نلا ا و ص اانعتب امیدکبی اادب نل ااوم و ح ااديآب و دانش ااباه‬
‫الك دونيا ااك دانشا ااباه آزادب در رشا ااتههاي مختلا اافب پا ااذيراي دانشا ااوو با ااه ص ا اورت‬
‫مجازي هستند‪.‬‬
‫با توجه به رشاد خاو آماوزش مجاازي در اياران و همچناین رشاد روز افازون تعاداد‬
‫دانش ا ااباههايي ک ا ااه ماي ا اال ب ا ااه ارائ ا ااه خ ا اادمات آموزشا ا ا ي از راه دور هس ا ااتندب ن ا ااین‬
‫برداشت مي شود که در اي زمينه گامهاي خوبي برداشته شده‬
‫است و به نظر مي رسد در آينده اي نه ندان دور شاهد ارائه‬
‫فهرست‬
‫خدمات آموزش از راه دور توسر اکثد دانشباههاي کشور خواهي بود‪.‬‬
‫بااا ايا وجااود در مجمااوع مااي تااوان گ اات كااه نظااام آمااوزش الك دوني ااي در ايااران در‬
‫مرحله ش ل گیدي و آزمون و خطا به سر مي برد‪.‬‬
‫اما آموزش مجازی در دانشباه های نلوم پزشک بسیار نوپااتر و ن اب تار اسات و‬
‫در واد ا ب اادلیل اوال ج اادای ای ا دانش ااباه ه ااا از وزارت نل ااوم و ن اادم دس دس ا ا با اه‬
‫بسیاری از رشته های فنا و مهندس ا و ثانیا گرفتاری در امر‬
‫خطی ااد درم ااان؛ نما ا ایا ا مراک ااز آم ااوزش ن ااال از ایا ا مس اااله غاف اال مان ااده ان ااد و‬
‫ح ااداکثد ک اااری ک ااه انج ااام ش ااده اس اات ایج اااد تع ااداد انگش اات ش ااماری رش ااته ه ااای‬
‫کارشناس ا ا ارشااد بصااورت مجااازی اساات کااه غالبااا رشااته هااای نظااری یااا رشااته هااای‬
‫مرتبر با فناوری اط نات م باشند ‪.‬‬
‫امااا نتتااه مهمااا کااه در آمااوزش دانشااباه هااای نلااوم پزشااک مااورد نظاار دارار گرفتااه‬
‫است اینست که ای مراکز ن وه بر آموزش دانشوویان و‬
‫برخ ف سایر رشته های تحصیل متول آموزش دانش آموختبان نیز‬
‫فهرست‬
‫م باشند که ای امر تا پایان دوره کار حرفه ای بسیاری از‬
‫فااارل التحصاای ن ای ا رشااته هااا بازسااتا ادامااه یابااد‪ .‬و لااذا بااار آمااوزش ای ا مراکااز‬
‫آموزش ا ب ش از سایر دانشباه ها م باشد‪.‬‬
‫همچنین بدلیل پراکنده شدن دانش آموختبان در ادص ا ن ا کشوربرای‬
‫ارائه خدمات بهداشتا و درمان و مشغله کاری زیاد آنان نیاز مبدم به‬
‫ای امر وجود دارد‪.‬‬
‫فهرست‬
‫اددامات انجام شده در سازمان آموزش فنا و حرفهای کشور‬
‫راه اندازي آموزش الت دونيک سازمان آموزش فني وحرفه اي از اواخر سال‬
‫‪ 1380‬و ابتداي سال ‪ 1381‬آغاز گرديد‪ .‬مرکز فناوري اط نات و ارتباطات‬
‫اص هان با راه اندازي سايت استاد آن الي در زمينة آموزشهاي فناوري‬
‫اط نات آغازگرديد که تاکنون نیز به صورت مستمر فعال مي باشد‪ .‬در ستاد‬
‫سازمان نیز از سال ‪ 1383‬اددامات در زمینه تولید )‪ (LMS‬انجام گرفته‬
‫است‪.‬‬
‫در استان کرمان نیز ثبت نام و آزمون به صورت الت دونیک انجام م شود‪.‬‬
‫در حال حاضر نیز گروه آموزش مجازي كار را ادامه گرفته است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ضرورت روی آوردن سازمان آموزش فنا و حرفهای کشور به آموزش‬
‫الت دونیک ‪:‬‬
‫با توجه به است بال جوانان از آموزشهای فنا و حرفهای و کمبود نیدوی کار‬
‫متخصص در جامعه و كافي نبودن ظرفیت مراکز آموزش اب به نظر م رسد‬
‫آموزش مجازی م تواند ددم در جهت پوشش نیاز آموزش ا مهارتهای شغل‬
‫جامعه بردارد‪ .‬از آنجا كه در تمام دنیا فناوری اط نات به ننوان ابزاری در‬
‫خدمت رشته ها و مشاغل درآمده و ن وه بر پایین آوردن هزینه ها و کمک به‬
‫بهبود مشاغل سنتاب مشاغل جدیدی را نیز تعریف نموده است ب آموزش‬
‫الت دونیک م تواند مهارتهای کامپیوتری و فناوری اط نات کارآموز را ارت اء‬
‫بخشد و ب شک فرد برای احراز شغل در دنیای امروز آمادگ ب ش دی پیدا‬
‫م کند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫آموزش الك دوني ي‬
‫فهرست‬
‫آموزش الت دونيکي يست؟‬
‫منظور از ‪ E-Learning‬یا آموزش الت دونیک به طورکل بهرهگیدی از‬
‫س ست های الت دونیک مثل کامپیوترب این دنتب دزستهای ندرسانهایب‬
‫نشریههای الت دونیک و خبدنامههای مجازی و نظایر ای هاست که با هدف‬
‫کاس ن از رفت و آمدها و صرفهجوی در ودت و هزینه و در ضم یادگیدی‬
‫به د و آسانتر صورت م گیدد‪.‬‬
‫تتنولويي اين دنت دربرگیدنده سروي هاي متعددي همچون تب ايميلب‬
‫وب گب و سايتب فروم و تلنت است که هر يک از اي سروي ها امکانات‬
‫فراواني را براي آموزش دارا هستند‪ .‬به همین جهت بحآ آموزش‬
‫الت دونيکي ‪E-Learning‬و دانشباههاي مجازي ‪E-Universities‬‬
‫در ار و فضاي اين دنتي مطر شده و مورد است اده و بهرهبرداري‬
‫درار گرفته است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ای س ست ها گاه م توانند جایگزی ک سهای حضوری ه‬
‫باشااند‪ .‬درنااین حااال ب ارای اف اراد قاانتکوش و ن دهمنااد م توانااد متماال کت اا و‬
‫کا س باشااد‪ .‬در یااک جملااه م تااوان گ اات ‪ E-Learning‬آوردن یااادگيری بارای‬
‫مردم است بهجای آوردن مردم برای یادگيری‪.‬‬
‫روشا ااهاي نا ااوي آما ااوزش مبتنا ااي با اار فنا اااوري با ااا ننا اااوي مت ا اااوتي ماننا ااد روش ا اهاي‬
‫جا ااايگزي ب رس ا ااانه ه ا اااي ن ا ااوي و ندرس ا ااانه اي ب رس ا ااانه دان ا ااش ب به ا اادي راه ح ا ال‬
‫آموزش ي و غیده خوانده شده است ب اما به نظر مي رسد به ادي نباارت کاه تعرياف‬
‫جام کاملي از تمام نامهاي مذکور باشد ب همان آموزش الت دونيکي است‪.‬‬
‫هر ند آموزش الت دونيکي از فناوري شبته گس دده جهاني )‪(www‬‬
‫فهرست‬
‫(‪ ) World Wide Web‬بهره مي گیدد ب ولي به هيچ وجه به آن محدود نمي‬
‫شود‪ .‬در نرصه آموزش الت دونيکي ب ن وه بر آموزش بر مبناي و بآموزش‬
‫غیدحضوري بآموزش از راه دور ب تعلي و تربيت از راه دور ب بازآموزي‬
‫بخودآموزي وآموزش بر مبناي رايانه (( ‪Computer Based‬‬
‫‪ )Training (CBT‬نیزمي توانند مطر شوند‪.‬‬
‫آموزش الت دونیک روشهای آموزش ا کنون را تتمیل م کند و در بعض ا از‬
‫موارد جایگزی آن م شود‪ .‬یک از رویتردهای اصل آموزش الت دونیک ب آموزش‬
‫ترکیبا به معنا بهکارگیدی ب ش از یک رسانه در امر آموزش است که از ای‬
‫موارد م توان به ترکیب آموزش توسر معل و ابزارهای بر پایه و اشاره کرد‬
‫که البته با ای روشب آموزش الت دونیک جایگزی آموزش کنون نماشودب‬
‫بلته آن را تتمیل‬
‫فهرست‬
‫م کند‪ .‬هر ند که در موارد بسیاری آموزش الت دونیک بهتنهای‬
‫م تواند پاقخگوی نیازهای آموزش ا باشد‪.‬‬
‫نكته دابل توجه اينكه آموزش رايانه اي اگر از طريی اين دنت باشد آموزش‬
‫شبكه اي و اگر از طريی فناوري اط نات باشد آموزش مجازي ناميده ميشود‪.‬‬
‫منظور از آموزش مجازي آموزش افراد با است اده از فناوري اط نات و‬
‫ارتباطات است‪ .‬يك سيست آموزش مجازي محيطي مجازي فراه ميكند‬
‫تا فراگید بدون نياز به حضور ياد دهنده بتواند مطالب را فراگیدد‪.‬‬
‫آموزش مجازي نوع جديدي از آموزش است كه در آن نيازي به حضور‬
‫دانشوويان در ك سهاي برنامه ريزي شده نيست‪ .‬در واد يك محير‬
‫آموزش ي مجازي در شبكه است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫موضوعهاي درس ي نان طراحي شدهاند كه دانشوويان را به به دي وجه‬
‫راهنمايي كنند ون آنها در ك سهاي درس شركت نداشته و از حضور مست ي‬
‫استادان بهره نميبرند‪.‬‬
‫به نبارت ديگر ب محتواي دوره آموزش ي با است اده از انت ال صدا ب تصويروم ن‬
‫ارائه مي شودکه با بهره گیدي ازارتبا دوسويه بین افراد فراگید و استاد يا بین‬
‫فراگیدان ب کي يت ارائه دوره آموزش ي به باالتري سطح خود مي رسد‪.‬‬
‫است اده از تجهیزات و امکانات پيشرفته تر ب امکان ارائه اط نات و دانش را با‬
‫ً‬
‫کي يت به د و باالترفراه مي سازد‪.‬مث در کسب اط نات ازطريی و بهر ه‬
‫پهناي باند ارسال داده ها بيش د شود ب اط نات بيش دي دريافت مي شود‪.‬‬
‫فهرست‬
‫حرف ‪ e‬در وايه آموزش الت دونيکي ‪e-Learning‬از ديدگاه کاربران‬
‫نین تعبید مي شود‪:‬‬
‫اکتشاف ‪exploration :‬‬
‫براي فراگیدان و اي شيوه آموزش ي وسيله اکتشافي براي دستيابي به‬
‫اديانوس ي از اط نات و مناب است‪.‬‬
‫تجربه ‪experience :‬‬
‫و مي تواند تجربيات آموزش ِي همه جانبه و فراگیدي را از آموزش‬
‫همزمان سلسله مباحآ متوالي و خودآموزها ب در اختيار فراگیدان درار‬
‫دهد‪.‬‬
‫فهرست‬
‫سرگرمي ومشغوليت‪engagement :‬‬
‫و بااا فاراه ساااخ ن رويتردهاااي خا ی آموزشا ي باراي کاااربران ب و ايجاااد حا‬
‫مشارکت و همکاري ب فراگیدان را مشتای و ن ده مند مي سازد‪.‬‬
‫سهولت است اده‪easy of use :‬‬
‫است اده از و نه تنها براي فراگیداني که با دابلي هاي آن آشنا هساتند ب بلتاه باراي‬
‫ف اراه آورن اادگان مطال ااب اين دنت ااي نی ااز س اااده ب س ااهل و آس ااان اس ااتب زيا ارا آنه ااا م ااي‬
‫تواننااد بااه راحتااي مطالااب را در کليااه ساااختارهاي فنااي هماننااد يااونيت و ويناادوز‪...‬‬
‫در اختيار کاربران درار دهند‪.‬‬
‫انطاي ددرت انتخا ‪empowerment :‬‬
‫و باه کماک مجموناه اي از ابزارهاا ب فراگیادان را داادر ماي ساازد‬
‫به دي روش يادگیدي را از ديدگاه خود برگزينند‪.‬‬
‫کاه‬
‫فهرست‬
‫مي توان براي آموزش الت دونيکي تعاريف زير را در نظر گرفت‪:‬‬
‫الف‪ .‬آموزش الت دونيکي آموزش مبتني بر فناوري است‪.‬‬
‫‪ .‬آموزش الت دونيکي ن طه نطف و همگرايي آموزش و اين دنت است‪.‬‬
‫پ‪ .‬آموزش الت دونيکي است اده و بهره گیدي از فناوري شبته براي طراحيب‬
‫ارائه ب انتخا ب مديريت و توسعه آموزش است‪.‬‬
‫ت‪ .‬آموزش الت دونيکي به م هوم آموزش راه اندازي شده با اين دنت است که‬
‫مي تواند مواردي نظید ارائه مطالب درس ي در دالبهاي ندگانهب مديريت‬
‫آموزش ي و شبته اي مرکب از فراگیدانب کارشناسان و تهيه کنندگان‬
‫مطالب را دربرگیدد‪.‬‬
‫فهرست‬
‫اما ند دلیل برای است اده از آموزش الت دونیک ‪:‬‬
‫*معرف تتنولويی های جدید به دانش آموزان و آموزش بونب‬
‫دست یاب به تتنولويی های جدید‪.‬‬
‫*تشویی دانش آموزان برای بدست آوردن اط نات از طریی تتنولويی های‬
‫جدید‪.‬‬
‫*حضور در اطای های بحآ و گ تبو برای تبادل نظر در مورد مطالب که‬
‫منجر به تولید دانش م شود ‪.‬‬
‫*بردرای ارتبا با مدیر دسمت آموزش ا در هر زمان‪.‬‬
‫*برای افرادی که امکان خروج از کشورشان را برای ادامه تحصیل ندارند‪.‬‬
‫*دستیاب به جدید تری اط نات روز دنیا در رشته مورد نظر‪.‬‬
‫آموزش مجازی از برخ جهات با آموزش سنتا ت اوت دارد که البته‬
‫ب ش د دال بر برتری ای شیوه نوی آموزش ا است‪ .‬به نظر م رسد‬
‫فهرست‬
‫مزاياي آموزش الت دونيکي‬
‫هدف آموزش الت دونيکي ارت اي دانش و مهارتهاي نیدوي انساني با‬
‫بکارگیدي برنامه اي به روز و م رون به صرفه است‪ .‬حتي اگر کارمندان‬
‫مسسسه اي ودت کافي براي حضور در ک سهاي سنتي داشته باشند ب‬
‫باز ه آموزشهاي زنده مبتني بر ک س درس هزينه بااليي براي شرکت‬
‫ايجاد خواهد کرد‪ .‬ن وه بر اي ب کارمندان بايد همزمان با پيشرفت فناوريب‬
‫اط نات خود را به روز کنند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫از مزاياي ديگر آموزش الت دونيکي مي توان به اي موارد اشاره کرد‪:‬‬
‫‪ -1‬آموزش هميشبي براي همه ک و در همه جا‬
‫‪ -2‬صرفه جويي در هزينه ها‬
‫‪ -3‬همکاري و تعامل‬
‫‪ -4‬يادگیدي بدون واهمه‬
‫‪ -5‬دابليت انتخا سطو مختلف‬
‫‪ -6‬سنجش سطح در هر م ط‬
‫‪ -7‬آموزش به روز‬
‫‪ -8‬شبيه سازي محيطهاي آموزش ي‬
‫‪ -9‬كاهش هزينه هاي مربو به ترمي و نگهداري ساختمانها و مدارس دديمي‬
‫فهرست‬
‫‪ -10‬ندم نياز به صرف ودت و حضور در ك س هاي درس‬
‫‪ -11‬برداراري ارتبااا از طرياای شاابكه بااا دانشااوويان و مدرسااان تمااام‬
‫بحآ و گ تبو‬
‫‪ -12‬كاهش محدوديت زماني و م اني‬
‫‪ -13‬آموزش فردي در کنار يادگیدي مشارکتي‬
‫‪ -14‬نامحدود بودن ظرفيت پذيرش دانشوو و آموزشپذير‬
‫‪ -15‬انجام آموزشهاي حین خدمت در نظام اداري کشور‬
‫‪ -16‬فراگیدي بيش از يك درس يا رشته‬
‫‪ -17‬ارزيابي به صورت ‪online‬‬
‫‪ -18‬گس دش فرهنگ يادگیدي مست ل‬
‫‪ -19‬است اده از استادان مجر در حوزه هاي گس دده تر‬
‫‪ -20‬كاهش نابرابري جنسيتي‬
‫دنياا باراي‬
‫فهرست‬
‫مزاياي غيرآموزش ي ‪:‬‬
‫شامل کمک به ح ظ محير زيستب کاهش ترافيک و کااهش آلودگيهااي هاوايي و‬
‫صوتي‬
‫پا ا از بررسا ا ي مزاي اااي نم ااومي ب مزاي اااي آم ااوزش الت دونيک ااي را از دي ااد م ااديران ب‬
‫اساتيد ب توسعه دهندگان آموزش ي و دانشوويان بررس ي مي کني ‪.‬‬
‫الف‪ .‬مزاياي آموزش الت دونيکي از ديدگاه مدير‪:‬‬
‫‪.١‬آمااوزش الت دونيکااي بااه طااور خودکااار وپيوسااته ب وضااعيت پيشاارفت دانشااوويان‬
‫را بررس ي و تعيین مي کند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫‪ .2‬به وسيله طيف وسيعي از سيستمهاي نامل دابل دس دس ي است‪.‬‬
‫‪ .3‬دالب بندي آن به گونه اي است که دابليت توسعه و ارت ا دارد‪.‬‬
‫‪ .4‬ب ا ااه مسسس ا ااات اج ا ااازه م ا ااي ده ا ااد ک ا ااه م ا اادلهاي آم ا ااوزش الت دونيک ا ااي را مط ا ااابی‬
‫راهنماييهاي استادان بسازند‪.‬‬
‫‪ .‬مزاياي آموزش الت دونيکي از ديدگاه استاد‪:‬‬
‫‪ .١‬آم ااوزش الت دونيک ااي ب ااه اس ااتادان اج ااازه م ااي ده ااد ک ااه از ش اابته جه اااني اين دن اات‬
‫براي توسعه موارد آموزش ي است اده کنند‪.‬‬
‫‪.٢‬درآم ااوزش الت دونيک ااي باس ااتادان م ااي توانن ااد از روش ااهاي متن ااوع و بيش ا دي ب اراي‬
‫ارائا ااه آموزشا ااهاي خوداسا اات اده کننا ااد‪.‬اي ا ا آما ااوزش طيا ااف وسا اايعي از م ا ا ن ها ااا و‬
‫ً‬
‫تصاوير را به همراه فيل و صدا با فناوري وادعا پيشرفته ب در اختيار اساتاد دارار‬
‫مي دهد که تاثید شمگیدي در اص و پيشرفت‬
‫فهرست‬
‫روند يادگیدي دانشوو خواهد داشت‪.‬‬
‫‪.٣‬دس دس ي استادان به دانشوويان به طور دائ و از راههاي‬
‫مختلف امکان پذير است‪.‬‬
‫‪ .٤‬اسااتادان اي ا امکااان را مااي يابنااد کااه اط نااات پايااه را بااه صااورت بسااته ه اايي در‬
‫دس دس تمام دانشوويان درار داده وخود بر روي فعالي هاي تح ي اتي نميای تاري‬
‫متمرکز شوند‪.‬‬
‫‪ .٥‬امکاان بحااآ و گ تبااو و مراجعاه بااه اسااتاد از طريای تابلوهاااي الت دونيکااي وجااود‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ .٦‬استادان با توجه به ديدگاههاي دانشوويان مطالبشان را آماده مي کنند‪.‬‬
‫‪ .7‬هزينه هاي مربو به مسافرت استادان كاهش مي يابد‬
‫فهرست‬
‫پ‪ .‬مزاياي آموزش الت دونيکي از ديدگاه توليدکنندگان محتواي آموزش ي ‪:‬‬
‫‪. ١‬توليدکنندگان محتواي آموزش ي مي توانند مواد آموزش ي را باتوجه به‬
‫نيازها در کنار ه يده و دوره هاي مختلف آموزش ي را پديد آورند‪.‬‬
‫‪. ٢‬توليدکنندگان محتواي آموزش ي مي توانند مواد آموزش ي خود را در‬
‫ار و و استانداردي خاص آماده کنند‪.‬‬
‫‪. ٣‬اص مواد آموزش ي به سادگي امکان پذير خواهد بود‪.‬‬
‫‪. ٤‬با توجه به دابليت است اده مجدد از مطالب آموزش ي ب توليدکنندگان‬
‫دادر خواهند بود مدلهاي مختل ي براي دوره هاي آموزش ي تهيه کنند‪.‬‬
‫ت‪ .‬مزاياي آموزش الت دونيکي از ديدگاه دانشوو‪:‬‬
‫‪ .1‬آموزش الت دونيکي ب نمل و نت العمل را در ميان دانشوويان و‬
‫فهرست‬
‫استادان پرورش مي دهد‪ .‬اي اثر مت ابل موجب درک و يادگیدي بيش د م اهي‬
‫مي شود‪.‬‬
‫‪ .٢‬دانشوويان با توجه به توانايي و درک خود ب به فراگیدي مطالب آموزش ي با‬
‫سرنت دلنواه مي پردازند‪.‬‬
‫‪ .٣‬دانشوويان در هر زمان يا مکاني به مناب آموزش ي دس دس ي دارند‪.‬‬
‫‪ .٤‬هزينه رفت و آمد دانشوويان کاهش مي يابد‪.‬‬
‫‪ .٥‬اشتيای دانشوويان به جستجوي اط نات از طريی لينتهاي مربو به‬
‫ساي هاي شبته جهاني و ياف ن اط نات مورد نياز بيش د خواهد شد‪.‬‬
‫‪ .٦‬دانشوويان اختيار انتخا مطلب براي مطالعه را خواهند داشت‪.‬‬
‫‪ .٧‬ارت اي دانش با روشها و سبتهاي مختلف آموزش ي انجام مي شود‪.‬‬
‫‪ .٨‬دانش است اده از اين دنت در دوره هاي آتي افزايش مي يابد‪.‬‬
‫‪ .٩‬به دانشوويان هنبام انجام تکالي شان کمک مي شود‪.‬‬
‫‪ . ١٠‬دانشوويان براي پذيرش مسئوليت تشويی و آماده مي شوند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫م ايسه آموزش الت دونيکي با آموزش سنتي‬
‫فهرست‬
‫در درن جدید تنها یزی که شما را م تواند از ب یه جلوتر ب ندازدب‬
‫یادگیدی سری تر است‪ .‬ه زمان و همراه با تحوالت و تغییدات وسیع که‬
‫درجهان به وجود آمده استب رویتردها و دیدگاههای اندزشمندان نسبت به‬
‫آموزش و یادگیدی نیز تحوالت داشته است‪ .‬در گذشته جهت آموزش‬
‫‪ Training‬را بهکار م بردند که به معنای آموزش دادن است و اکنون‬
‫وايه ‪ Learning‬بهکار برده م شود که به معنا آموزش گرف ن است‪.‬‬
‫در آموزش سنتا ون مبنای کار در آموزش دادن همراه بوده استب‬
‫در نتیجه آموزش بهصورت اجبارب تنبیه و با زور همراه بوده و در نتیجه افت‬
‫تحصیل ه در ک س درس و ه در خارج از ک س را به همراه‬
‫داشته استب اما در ‪ Learning‬ون خود فرد خواسته است که یاد‬
‫بگیددبهمراه با بازده باالی است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫مه تری ت اوت که آموزش از راه دور با آموزش سنتا دارد در‬
‫ندم محدودیت زمان و مکان باشد‪ .‬به ای معنا که افراد در هر مودعیت‬
‫جغرافیای و در هر بازه زمان دلنواهب م توانند به محتوای آموزش ا مورد نظر‬
‫خود دس دس ا داشته باشند؛ ای مزیت دوره های آموزش از راه دور به خصوص‬
‫ً‬
‫برای افرادی که به دلیل پر مشغله بودن نما توانند ددی ا در زمان مشنص ا‬
‫خود را به محل برگزاری ک س ها برسانندب بسیارم ید است‪ .‬از طرف ممت‬
‫است برخ افراد به دلیل ناتوانای های جسما نتوانند در ک س های آموزش ا‬
‫سنتا حاضر شوند به همین دلیل آموزش از راه دور برای ای دسته از افراد‬
‫م شود‪ .‬به ن وه گروه از افراد که به‬
‫شیوه ای م ید و کارآمد محسو‬
‫دلیل مشت ت مال و پرهزینه بودن آموزش سنتا نما توانند در دوره آموزش ا‬
‫دلنواه خود شرکت نمایند دادر خواهند بود از طریی است اده از ک س های‬
‫آموزش از راه‬
‫فهرست‬
‫دور بر ای مشکل فائی آیند‪ .‬ت اوت نمده دیگری که آموزش‬
‫الت دونیک با شیوه های آموزش سنتا دارد به "محوریت ن ش کاربر و یاد‬
‫گیدنده" در آموزش از راه دورب مربو م شود‪ .‬روش های سنتا آموزشب م ن‬
‫محور است و استاد ن ش تعیین کننده ای در محتوای مطالب آموزش ا دارد در‬
‫حال که در آموزش از راه دور ن ش محوری را یاد گیدنده ای ا م کند بنابرای یاد‬
‫گیدنده بر دانش خود متک است در واقع آموزش از راه دور تجلی گاه مفهوم‬
‫حقیقی دانشجو است‪ ،‬یعنی فردی که گيرنده صرف دانش نیست بلکه‬
‫جوینده دانش می باشد‪.‬‬
‫در ادامه به برخ ت اوت های آموزش سنتا و آموزش از راه دور اشاره خواهی‬
‫کرد‪.‬‬
‫فهرست‬
‫فرآیند آموزش‬
‫رویترد سنتا‪ :‬یک روش و محتوای آموزش ا برای همه‬
‫رویترد مدرن‪ :‬روش و محتوای آموزش ا س ارش ا شده برای هر آموزش‬
‫زمان آموزش‬
‫رویترد سنتا ‪ :‬یک بازه زمان برای همه‬
‫رویترد مدرن ‪ :‬بازه زمان که توسر آموزش گیدنده تعیین م شود‬
‫محل آموزش‬
‫رویترد سنتا ‪ :‬یک مکان خاص برای همه‬
‫رویترد مدرن ‪ :‬هر مکان که آموزش گیدنده بتواند به مطالب آموزش ا دس دس ا‬
‫پیدا کند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ويا بصورت جدول زير ميتوان دسته بندي كرد‪.‬‬
‫ابعاد‬
‫آموزش سنتي‬
‫آموزش الکترونيکي‬
‫نوع ارائه محتويات‬
‫(‪)Delivery‬‬
‫‪Push‬‬
‫مربي مسير آموزش را تحميل مي کند‬
‫‪Pull‬‬
‫فراگير مسير آموزشي را انتخاب مي کند‬
‫نحوه پاسخگويي‬
‫(‪)Responsiveness‬‬
‫‪Anticipatory‬‬
‫پاسخهاي از قبل تعيين شده‬
‫‪Reactionary‬‬
‫برسازي پاسخها به هنگام مواجهه با مساله‬
‫نحوه پيشرفت‬
‫خطي‬
‫مسير يادگيري از قبل تعيين شده است‬
‫غير خطي‬
‫مسير ياادگيري باا توجاه باه موقعيات جااري‬
‫فراگير و نيازمنديهاي او تعيين مي گردد‬
‫يكپارچگي با ساير فعاليتها‬
‫يادگيري يک فعاليت متمايز از ديگر کارهاست‬
‫يادگيري يک بحث يکپارچه با ديگر فعاليتها از‬
‫قبيل اشتغال است‬
‫چگونگي فرايند‬
‫‪Discrete‬‬
‫آموزش در قالبهاي مشخصي با شروع و پايان از پيش‬
‫تعيين شده صورت مي پذيرد‬
‫‪Continuous‬‬
‫يادگيري هيچ گاه متوقف نمي شود‪ ،‬و بطاور‬
‫موازي با کسب و کار پيش مي رود‬
‫اختيارات‬
‫‪Centralized‬‬
‫مواد آموزشي از کتابخانه اي از محتوياتي که بوسيله‬
‫آموزشيار ايجاد شده اند‪ ،‬انتخاب مي گردند‪.‬‬
‫‪Distributed‬‬
‫ماااواد آموزشاااي در نتيجاااه تعامااال شااارکت‬
‫کنندگان و آموزشياران انتخاب مي شوند‬
‫تطبيق نيازها‬
‫‪Mass produced‬‬
‫محتويات آموزشي بايستي نيازمندي طيف وسيعي از‬
‫يادگيرنده ها را پوشش دهد‬
‫‪Personalized‬‬
‫محتويات آموزشاي بوسايله نيازمنادي هااي‬
‫کاربران متمايز مشخص شاده و ساعي ماي‬
‫شود نيازمندي هر کادام از کااربران جداگاناه‬
‫تامين شود‬
‫قابليت سازگاري‬
‫ايستا‬
‫محتويات در شکل اوليه شان بدون تغيير باقي مي‬
‫مانند‬
‫پويا‬
‫محتويااات متناسااب بااا وروديهاااي کاااربران‪،‬‬
‫تجارب‪ ،‬تمرينات جديد‪ ،‬تغيير مي کنند‬
‫فهرست‬
‫سایرتفاوت های آموزش مجازی و آموزش سنتی‬
‫در آموزش سنتا نگرش نمده به آموزش ها و مهارت های فردی است در‬
‫حال که در آموزش الت دونیک نگرش بر توسعه مهارتهای اجتماع افراد‬
‫است‪ .‬آموزش سنتا روحیه ردابت را در دانشآموزان ایجاد م کند و گاه ای‬
‫روحیه تبدیل به روحیه حسادت م شود که پیامد های اجتماع خاص خود‬
‫را دارد‪.‬‬
‫در حال که در آموزش الت دونیک با توجه به بس د و محیر تعامل م توان‬
‫به سادگ روحیه مشارکت و کار گروه را در دانشآموزان ایجاد کرد‪ .‬ای‬
‫بهخاطر وجود یک منب نظی پژوهش ا (این دنت) است که به سادگ در‬
‫اختیار دانشآموزان درار م گیدد و امکان انجام هر گونه کار پژوهش ا به‬
‫صورت گروه را برای آن ها فراه م کند‪ .‬به نلت دس دس ا به این دنت‬
‫محتوای درس ا نیز دارای انعطاف زیادی استب معلمان م توانند به‬
‫فهرست‬
‫راحتا با است اده از ای منب مطالب درس ا خود را بروز کنندب در حال‬
‫که در آموزش سنتا مناب محدود و در حد ند کتا است که تجدید‬
‫و بازنگری در محتوای آن ها شاید سال ها طول بتشد‪ .‬نتته دیگر در‬
‫آموزش الت دونیک است اده از ابزار های مولتا مدیا و شبیه ساز ها در‬
‫فرآیندآموزش است که به دانشآموز اجازه م دهد تا وادعیتا مجازی از آنچه‬
‫را که درار است بیاموزد کندب حال آنته ما در آموزش سنتا ف ر با‬
‫ندص حه نت یا م ن و یا در نهایت ط یک یا دو جلسه آزمازشباه‬
‫م توانی به آموزش بپددازی ‪ .‬با توجه به نوع فناوری که است اده م شود‬
‫نوع نگرش به ک س و معل نیز به ننوان ستون های اصل آموزش تغیید‬
‫خواهد کرد‪ .‬اگر در گذشته ک س های درس ا به صورت یک قنندان‬
‫توسر معل یا در به دی حالت به صورت سسال و جوا برگزار م شدب‬
‫ً‬
‫اکنون ک س درس مجازی محیط کام تعامل میان دانش آموزان‬
‫فهرست‬
‫است که معل در ای محیر تبدیل به یک ناظر و تولید کننده توفان‬
‫ذهنا در مغز مخاطبان خود شده است و دیگر مدرس یک مطلب خاص‬
‫ن ست بلته راهنمای خود آموزی دانش آموزان است‪ .‬در ک س درس‬
‫سنتا اگر ما از لحاظ مکانب زمان و هزینه محدودیت برگزاری داشتی‬
‫در ک س مجازی نین محدودیتا نداری ‪ .‬دفعات برگزاری ک س برای‬
‫یک یا ند ن ر نه هزینه بر است نه مکان اختصا ا الزم خواهد داشت‬
‫و نه زمان ویژهای را م طلبد زعنا دانشآموز تا زمان که مطلب را متوجه‬
‫شد م تواند مطالب آن جلسه آموزش ا را تترار و مرور کند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫دسته بندی نوع یادگیدی‬
‫ک نوع یادگیدی را م توان به سه دسته ت سی کرد‪:‬‬
‫‪ .1‬یادگیدی شنص ا‬
‫‪ .2‬یادگیدی جمع‬
‫‪ .3‬ک س های مجازی‬
‫‪ .1‬یادگیدی شنص ا ‪ :‬در ای دسته فرد رشته مورد ن ده خود را انتخا‬
‫م کند و در محیر اطراف خود مخصوصا این دنت به دنبال اط نات مرتبر‬
‫با آن م گردد و در آن زمینه تح یی م کند سپ سواالت خود را از‬
‫اساتید آن رشته به صورت ‪ offline‬م پرسد‪.‬‬
‫‪ .2‬یادگیدی جمع ‪ :‬در ای دسته شرایط برای افراد مهیا م شود تا با‬
‫یتدیگر و اساتید خود ارتبا بر درار کنند‪ .‬از جمله ای ابزار ‪Forum‬‬
‫فهرست‬
‫و ‪ chat‬و غیده است‪ .‬در ای روش معموال زمان شروع و خاتمه دوره‬
‫آموزش ا و امتحانات برای همه آن گروه یتسان است‪.‬‬
‫‪ .3‬ک س های مجازی ‪ :‬در ای دسته شرایر کام مانند ک س درس است‬
‫و حتا در بعض ا از موارد در ک س های فیزیک برگزار م شود‪.‬‬
‫در ای جا از ویدئو کن ران و به جای تخته سیاه از یک ویدئو پرويکتور‬
‫است اده م شود‪.‬گاه از اودات برای هر فرد یک کامپیوتر در نظر گرفته‬
‫م شود و ارتبا ویدئوی از طریی ص حه نمازشگر و دوربین یا و ک‬
‫خواهد بود و هر کس ا م تواند از طریی کامپیوتر با استاد ارتبا بردرار‬
‫کند‪ .‬ای روش مخصوصا برای برگزاری ک س های که استاد مربو به آن‬
‫درس به تعداد کاف موجود ن ست و امکان جابه جای اساتید ه وجود‬
‫ندارد م ید م باشد به ویژه برا ی دانشباه ها‪ .‬شاخه ای از ای دسته‬
‫در پزشک از راه دور نیز است اده م شود‪.‬‬
‫فهرست‬
‫استانداردسازي در آموزش الت دونيکي‬
‫فهرست‬
‫ضرورت استانداردسازي‬
‫به طور کلي ورود و پذيرش هر نوآوري و پديده صنعتي ب با تعريف و پذيرش‬
‫ً‬
‫ی‬
‫همه جانبه استانداردهاي جام آن پديده توام بوده است‪ .‬مث در صنعت بر ب‬
‫استانداردهاي مربو به ولتاي و دوانین مداري؛ در صنعت راه آه ب‬
‫استانداردهاي مربو به خر آه ؛ و در اين دنت ب استانداردهاي جام‬
‫‪ TCP/IP‬ب‪ HTML‬و ‪HTTP‬پذيرفته شده اند‪.‬استانداردسازي محصوالت‬
‫هر صنعت ب است اده بهينه و فراگید کاربران از اي محصوالت را در پي خواهد‬
‫داشت‪ .‬پ براي اينته در زمينه آموزش نیز نین مودعيتي ايجاد شود ب‬
‫وجود و تعريف استانداردهاي جام براي ساختار و وسايل آموزش ي ضروري‬
‫است‪.‬خوشبختانه طي سالهاي اخید بتح ي ات وسيعي به منظور تعريف و‬
‫ايجاد استانداردهاي پذيرفتني در آموزش الت دونيکي انجام شده است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫مي توان استانداردهاي آموزش ي را با نوعي اسبا بازي به نام‬
‫» خانه سازي« م ايسه کرد‪.‬که درآن بااست اده ازترکيب دطعات‬
‫مي توان اشکال مختلف مثل خانه ب ماشین و غیده را ساخت‪ .‬هر دطعه در اي‬
‫اسبا بازي ب صرف نظر از شکل ب رنگ ب اندازه يا کاربردش ب‬
‫مي تواند به دطعات ديگر متصل شود‪ .‬به نبارت ديگر ب تمامي بلوک هاي آن‬
‫استاندارد خا ي دارند که مي توانند به دطعات ديگر متصل شوند‪.‬‬
‫در مورد مطالب و ساختارآموزش الت دونيکي نیز بايد مانند اسبا بازي فوی ب‬
‫استانداردهايي را ايجاد کرد که با آنها دستيابي به امکاناتي نظید است اده مجدد‬
‫ازمطالب بجم آوري يا ت تيک مطالب از مناب گوناگون ب در زمانهاي مختلف‬
‫ممت شود‪ .‬اهميت و ضرورت تدوي و ارائه استانداردهاي معتبد در م وله‬
‫فناوري آموزش ي ببا طر بحآ آموزش و تحصيل از طريی اين دنت بيش د آشکار‬
‫مي شود‪.‬‬
‫کليه سيست هاي آموزش الت دونيکي داراي يک سيست مديريت‬
‫فهرست‬
‫آموزش ي با وظايف زير هستند‪:‬‬
‫الف‪ .‬ثبت نام ب پيگیدي امور و ارائه مطالب به فراگیدان‪.‬‬
‫‪ .‬بررس ي گزارش پيشرفت فراگیدان و نتايج ارزيابيها و در نهايت شناسايي‬
‫کاستي ها توسر آموزگاران‪.‬‬
‫پ‪ .‬ايجاد و تامین امنيت و کن دل سطح دس دس ي کاربران توسر مديران‪.‬‬
‫اولین گام درمورد استانداردسازي به منظور است اده مطلو وسري ازآموزش‬
‫الت دونيکي ب ايجاد امکان است اده کاربران از نملتردهاي مناسب و داش ن‬
‫ويژگي انعطاف پذيري محصوالت آموزش ي است‪ .‬کاربران از هر توليدکننده يا‬
‫فروشباهي که خريد مي کنند ب مي بايست بتوانندموادآموزش ي رادرمحير‬
‫آموزش ي خود نصب کرده و بدون حضور هيچ راهنما و مشاوري با آن کار کنند‪.‬‬
‫ً‬
‫ً‬
‫ل‬
‫ز‬
‫مث نبايد محصو آمو ش ي به گونه اي تهيه شود که صرفا درمحير سيست‬
‫نامل ويندوز ‪ ٩٥‬دابل اجرا باشدو کاربر درصورت داش ن سيست نامل ديگري ب‬
‫ناگزير به تغيیدسيست نامل خود شود‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ن وه بر اي ب مي بايست امکان بردراري ارتبا مجريان سيستمهاي‬
‫مديريت آموزش ي مت اوت با يتديگر فراه باشد‪ .‬همان طور که گ تي ب‬
‫است اده از استانداردهاي آموزش ي سبب مي شود که مطالب در انحصار‬
‫موسسه خا ي درار نگیدند و امکان است اده مجدد ب انت ال يا تبادل مواد‬
‫آموزش ي فراه شود‪.‬‬
‫موسسه‪ IEEE‬ب کنسرسيوم آموزش نمومي‪ IMS‬و موسسات‪AICC‬‬
‫و‪ ADL SCORM‬ب پيشتازان تدوي و ارائه استانداردهاي آموزش‬
‫الت دونيکي هستند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫استانداردهاي مطر در آموزش الت دونيکي‬
‫با توجه به جديد بودن م وله آموزش الت دونيکي ب استانداردسازي در آن‬
‫هنوز تتميل نشده است‪.‬‬
‫ً‬
‫در حال حاضر صرفا ند سازمان يا موسسه درگید کار استانداردسازي اي‬
‫نوع آموزش هستند که در اي بخش برخي از آنها را معرفي مي کني ‪:‬‬
‫استانداردهاي متاديتا و ‪Interoperability‬‬
‫براي اينته فناوري هاي آموزش ي مناف ادتصادي نیز داشته باشند ب همراهي‬
‫و پشتيباني با استانداردهاي متاديتا ‪ Metadata‬و ‪Interoperability‬‬
‫ضرورت دارد‪.‬‬
‫متاديتا اط ناتي است که به نوعي شناسنامه اط نات ديگرمحسو‬
‫فهرست‬
‫مي شود‪.‬به بيان به د ب متاديتا به اط نات مختصري گ ته مي شود که براي بيان‬
‫مشنصات اط نات اصلي ضرورت دارد‪ .‬کارتهاي فهرست بندي موضوعي بمولف‬
‫ب ننوان وغیده در کتابخانه ها ب مي توانند مثال مناسبي در توضيح متاديتا‬
‫باشند‪.‬‬
‫در اي کارتها ننوان کتا ب نام نويسنده ب نام ناشر ب رده بندي موضوعي و نوبت‬
‫اپ ديد شده است که اط ناتي در مورد مطالب کتا مي دهد ‪ MIME .‬نیز‬
‫بخش ي از استاندارد متاديتاست که به اط نات ارسال شده روي اين دنت مربو‬
‫مي شود و گیدنده را از وضعيت يا طبيعت کلي اط نات و نرم افزار مورد نياز‬
‫براي پردازش آن آگاه مي سازد‪.‬‬
‫‪ Interoperability‬استانداردهايي هستند که امکان ارتبا سيستمهاي‬
‫مختلف يا اجزاي مختلف سيست را با يتديگر فراه ميسازند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫پروتکلهايي نظید( ‪ IP(Internet Protocol‬و استانداردهايي‬
‫نظید (‪ PS(Post Script‬از جمله اي استانداردها هستند‪IP .‬به‬
‫سيستمهاي مختلف اجازه تبادل اط نات مي دهد‪ .‬مستندات با است اده از‬
‫استاندارد ‪PS‬مي توانند روي هر سيستمي که دابليت تطابی با آن را داشته‬
‫باشد و زبان اي فرمت را بشناسد ب به کار گرفته شوند‪ .‬در بسياري از موارد‬
‫متاديتا ن ش استانداردهاي ‪ Interoperability‬را اي ا ميتند‪.‬‬
‫موسسات ‪IEEE LTSC‬ب ‪IMS‬ب ‪ADL‬ب ‪ AICC‬و ديگر گروههاي‬
‫اروپايي مشغول تح يی روي استانداردهاي فوی هستند ‪ AICC .‬به طور‬
‫خاص در پي صنعتي مست ل و منحصر به فرد ب ‪ADL‬در پي نمومي کردن‬
‫کاربردها و ‪ IEEE LTSC‬در صدد ايجاد استاندارد رسمي هستند‪ .‬ديگر‬
‫سازمانهاي درگید در استانداردهاي فناوري آموزش ي نیز هر کدام دستيابي به‬
‫اهداف خا ي را پي گرفته اند که هنوز نتايج آنها مشنص نشده است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫بخش دوم‬
‫* زيرساختهاي ضروري براي آموزش الكترونيكي‬
‫* الزمات اجراي آموزش درسازمانها و موسسات‬
‫* چند نکته که درآموزش الکترونیکی باید مورد توجه قرارگيرد‬
‫* اهداف آموزش الكترونيكي درايران‬
‫* موانع و مشكالت استفاده ازنظام آموزش الكترونيكي درايران‬
‫* مشکالت آموزش الکترونيکی برای فراگيران‬
‫* شيوههاي بررس ي فرهنگ‬
‫* محتواي آموزش ي‬
‫* انواع درس مجازی‬
‫* انواع قالب درس مجازی‬
‫* ‪LMS‬‬
‫زيرساختهاي ضروري براي آموزش الكترونيكي‬
‫آموزش الك دوني ي مستلزم زيرساختهاي فراواني است كه نبارتاند از ‪:‬‬
‫‪. 1‬توسعه مهارتهاي فناوري اط نات و ارتباطات در تمام سطو جامعه‬
‫براي نموم مردم؛‬
‫‪. 2‬ترغيب و ترويج پژوهشهاي آموزش ي در زمينه فناوري اط نات؛‬
‫‪. 3‬گس دش كمي و كي ي در توليد نرمافزارهاي آموزش ي؛‬
‫‪. 4‬تجهیز مدارس و دانشباهها به رايانه و دس دس ي به شبكه جهاني؛‬
‫‪. 5‬توسعه مراكز آموزش مهارتهاي اط نات و ارتباطات؛‬
‫‪.‬ت ويت زيرساختهاي شبكه اين دنت در كشور؛‬
‫‪6‬‬
‫‪. 7‬گس دش سطح دس دس ي نموم به رايانه و شبكه جهاني؛‬
‫‪. 8‬توسعه فرهنگ است اده از فناوري اط نات در امور روزمره‪.‬‬
‫فهرست‬
‫الزمات اجراي آموزش درسازمانها و موسسات‬
‫براي اجراي آموزش به روش جديد مديران سازمانها و مسسسات بايد‬
‫م دماتي را در سازمانها فراه كنند‪ .‬اي م دمات از الزامات اجرايي آموزش‬
‫به روش جديد به شمار ميرود كه در يك نباه كلي همه مراحل اجرايي اي‬
‫روش را به صورت همه جانبه در بر مي گیدد و رنايت اي مراحل سازمانها‬
‫و مسسسات را در اجراي اي روش موفی مي كند‪ .‬در اي دسمت الزامات اي‬
‫روش مورد بررس ي درار ميگیدد‪:‬‬
‫‪ -1‬حمايت مديريت ارشد‬
‫يادگیدي الك دونيك ‪-‬صرفه جويي در هزينه هاي سازمان ‪-‬ارت اي كي يت‬
‫توليدات و سود رساني ‪ -‬فناوريهاي روز و جديد‪ -‬تشويی كاركنان‬
‫فهرست‬
‫‪ -2‬ارائه آموزشهاي اوليه به كاربران سيست وترويج است اده از اين دنت‬
‫در سازمانها تمايل كم دي به است اده از حضور در دورههاي يادگیدي‬
‫الك دونيك از خود نشان ميدهند كه در زندگي شنص ي شان موثر خواهد بود‬
‫كه در انبلي آزمايش ي بر اي اساس انجام شد ودر نتيجه خيلي از كارمندان‬
‫كارهاي روزانه خود را ازطريی اين دنت انجام مي دادند‪.‬‬
‫‪ -3‬تعيین موضونات و اهداف براي كاركنان سازمان‬
‫در زمينه يادگیدي الك دونيك صورت گرفتب مشنص شد كه كليه فراگیدان‬
‫نيازمند اي هستند كه از شيوه هايي كه به به دي نحو مي توانند آموزش‬
‫ببينندب آگاه باشند‪ .‬بنابراي در اي زمينه بايد برنامهاي مدونب تنظي و ارائه‬
‫شود‪ .‬در اي بررس ي مشنص شد كه طراحي آموزش بايد بر اساس نيازهاي‬
‫سازماني موجود در شركت ايجاد شودب نه مطابی با البوهاي آماده و از پيش‬
‫تعيین شده‪.‬‬
‫فهرست‬
‫‪ -4‬در نظر گرف ن فرهنگ يادگیدي در سازمان‬
‫در يك سازمان بايد آموزش به ننوان يك اس داتژي براي پيشرفت كاركنان در‬
‫نظر گرفته شود و اشتباهات در آموزش نبايد جريمه و مجازات داشته باشد‪.‬‬
‫همچنینب روشهاي يادگیدي بايد مطابی و مشابه با روشهاي آموزش ي متداول در‬
‫سازمان باشد‪.‬‬
‫‪ -5‬انتخا و طراحي محتواي مناسب‬
‫براي آموزش مجازي تهيه هر نوع محتوايي مناسب نيست‪ .‬با توجه به اينكه در‬
‫آموزش سنتي دورههاي آموزش ي مختل ي براي كاركنان هر سازماني طراحي و در‬
‫نظر گرفته ميشودب بايد در انتخا دوره آموزش ي و تهيه محتواي الك دونيك‬
‫تحليل وبررس ي الزم صورت گیدد؛ را كه با توجه به هزينه بر بودن محتواي‬
‫الك دونيكب محتوايي بايد تهيه شود كه‬
‫فهرست‬
‫دابليت است اده براي تعداد زيادي از فراگیدان را داشته باشد واز صوتب‬
‫تصويرب م ن وطراحي مناسب وبه طور كلي از جذابيت بااليي برخوردار‬
‫باشد‪.‬بنابراي ايجاد جذابيت در طراحي محتوا ن ش بسيار زيادي در است اده‬
‫واست بال كاربران از سيست دارد‪.‬‬
‫‪ -6‬تبادل نظر در سازمان‬
‫براي ايجاد آموزش مجازي در سازمانب بايد نظر مديران واحدها وكاركنان آنان را‬
‫در مورد انتظارات آنها ازسيست جويا شد؛ زيرا سيست براي ادامه تحصيل و‬
‫ارت اي كاركنان راه اندازي مي شود و به همین جهت بحآ و ارتبا با‬
‫يادگیدندگان در مورد انتظارات آنها ازسيست الزامي استب تا آنها ه انتظارات‬
‫وتودعات خود را ازسيست درخواست كنند وه ام انات ارائه شده توسر‬
‫آموزش مجازي را درك كنند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫همچنین از طريی همین روش ميتوان به بزرگنمايي ن ا ضعف سيست‬
‫آموزش سنتي پرداخت و ن ات دوت آموزش مجازي را مه جلوه داد تا كاركنان با‬
‫رغبت بيش دب از اي نوع آموزش است بال كنند‪.‬‬
‫‪ -7‬ايجاد سيست مديريت آموزش و يادگیدي در سازمان(‪)LMS‬‬
‫‪ -8‬ارزيابي موف يت آموزش مجازي به صورت مداوم‬
‫‪ -9‬تشكيل تي هاي تخصص ي جهت تهيه برنامه هاي آموزش مجازي‬
‫آموزش مجازي يك فرايند گروهي است نه فردي‪ .‬در اي گروه بايد از‬
‫متخصصان رايانهب متخصصان آموزش از راه دور و آموزش مجازي و نیز‬
‫ً‬
‫متخصصان روانشناس ي و نلوم تربيتي بهره گرفته شود‪ .‬مسلما اگر درار باشد‬
‫ف ر متخصصان رايانه يا ف ر آموزش دهندگان (اساتيد) نین برنامه اي را‬
‫تهيه كنندب نتيجه اي نخواهد داشت‪.‬‬
‫فهرست‬
‫چند نکته که درآموزش الکترونیکی باید مورد توجه قرارگيرد‬
‫بدون در نظر گرف ن زيرساخ هاى آموزش مجازى و اهداف آنبنما توان‬
‫به پياده سازى و اثربخش ا آن اميدوار بود‪.‬‬
‫‪ -۱‬زير ساخ هاى «مخابراتى» كه هر ند در ايران ام انات مخابراتى مطلو‬
‫نيست ولى با ورود تكنولوييهاى نوي در آينده نزديك اي ضعف برطرف‬
‫خواهد شد و به احتمال دوى اي بخش جلوتر از ساير بخشهاى آموزش‬
‫مجازى خواهد بود ولى متاس انه در حال حاضر اساس كار آموزش مجازى‬
‫را بر همین نكته يعنا تهيه قنت افزار و ايجاد ارتباطات مخابراتى‬
‫گذاشته اند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ساخ ها است‪ .‬اي‬
‫‪ -۲‬دومین مسئله « فنون هم ارى» و ي ى از مهم دي زير‬
‫مبحثا است كه اروپائيها خود حتا بيش د از م اد آموزش ا روى آن تاكيد دارند‪.‬‬
‫به ننوان مثال فردى كه پشت كامپيوتر نشسته و از طريی اين دنت در رشته اى‬
‫دك دا گرفته است يعنا فردى كه ارتباطات اجتماعى نداشته بونه مى تواند‬
‫فردا مدير موسسه يا سازمانى شود كه ‪ ۳۰‬يا ‪ ۴۰‬ن ر كارمند دارد و آن را هدايت‬
‫و رهبدى كند‪« .‬فنون هم ارى» حتا در بخش مطالعات دسته جمعى و هم ارى‬
‫روى متون در درسها ه مطر است‪.‬‬
‫‪ -۳‬نكته بعدى « م اد آموزش ا» است‪ .‬م اد آموزش ا در آموزش مجازى با‬
‫آموزش سنتا كام مت اوت است و با همین م اد اگر بخواهي آموزش مجازى‬
‫راه بيندازي اشتباه محض خواهد بود‪ .‬م هوم آموزش مجازىب تنها تبديل متون‬
‫درس ا سنتا به متون كامپيوترى نيستب در آموزش‬
‫فهرست‬
‫مجازى ‪ ۴۰‬يا ‪ ۵۰‬درصد م ن آموزش ا از طريی استاد ارائه ميشود و ب يه درس از‬
‫طريی هم ارى و ارتبا دانشوويان تعيین و تدوي ميشود يعنا موضوع اصلى را‬
‫استاد مى گويد و ب يه موارد از طريی ايده هاب كارهاب پژوهشها و تح ي هاى خود‬
‫دانشوويان تكميل مى شود‪ .‬بر همین اساس اينجا بار ديگر بحآ «فنون‬
‫هم ارى» مطر مى شود‪ .‬اگر دانشوويان با يكديگر هم ارى نداشته باشند‬
‫آموزش مجازى موفی نخواهد بود‪.‬‬
‫فهرست‬
‫به روزآورى اطالعات‬
‫اط نات و مباحآ انجام شده كام به روز و بر اساس ابدانات واكتشافات‬
‫صورت گرفته است يا پيشرف هايى كه در آن زمينه به وجود آمده خواهد بود‪.‬‬
‫بدي ترتيب گروههاى تحصيلى با ه مت اوت خواهند بودب به ننوان مثال در‬
‫درس ا مثل كامپيوتر شايد گروهى ن دمند به كار در زمينه نرم افزارب نده اى‬
‫قنت افزار و نده اى در زمينه »داده ها« باشند‪ .‬بنابر اي م اد آموزش ا نیز‬
‫كام مت اوت خواهد بود‪.‬هدف آموزش مجازىب تبديل آموزش سنتا به مجازى‬
‫نيست بلكه آموزشهاى تخصص ا با شيوه هاى مدرن است‪ .‬شعار آموزش‬
‫مجازى آموزش براى همه ك و براى همه سنین است‪ .‬ما بايد ببيني ام ان ارائه‬
‫ه یزهايى از طريی آموزش سنتا وجود ندارد كه آنها را از طريی آموزش‬
‫مجازى ارائه كني ‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ما بايد از ام انات در جهت بهبودب نه جايگزي كردن آنها است اده كني ‪.‬‬
‫بعض ا از كشورها كه مش ل كمبود دانشوو دارند آموزش مجازى را‬
‫جايگزي آموزش سنتا كرده اندب ون م رون به صرفه نخواهد بود براى‬
‫درس ا با دو ن ر در يك منط ه ك س داير كنند و استاد ب رستندب اما در ايران‬
‫ما مش ل تراك دانشوو داري و با انزام يك استاد پروازى به دورتري ن طهب‬
‫ام ان تشكيل ك س با ظرفيت كامل هست‪ .‬پ ما نبايد آموزش مجازى‬
‫در ايران را از روى آموزش مجازى كشورهاى غربى كپا بردارى كني ب ون‬
‫هدف ما مت اوت از هدف آنهاست‪.‬هدف آموزش مجازى در ايران بايد روى‬
‫دروس و رشته هايى متمركز شود كه ام اناتمان كم د است و يا سيست‬
‫آموزش سنتا ما جواببو نيست‪.‬‬
‫فهرست‬
‫اهداف آموزش الك دوني ي در ايران‬
‫به كارگیدي آموزش الك دوني ي در ايران مي تواند شش هدف نمده و‬
‫اساس ي زير را تأمین كند كه هر يك به نوعي تأثید پذيرفته از آموزش‬
‫مي باشند‪.‬‬
‫اي اهداف نبارتند از‪:‬‬
‫اهداف آموزش ي‬
‫ كمك به توانمند سازي افراد براي يادگیدي مست ل‬‫ كشف و پرورش استعدادهاي پنهان با ايجاد فرصت دوم آموزش ي‬‫ كمك به پرورش خ ديت هاي يادگیدندگان از طريی خودآموزي وخود‬‫پژوهش ي‬
‫ ايجاد زمينه مساند براي رخه دانش در جامعه كه امروزه مهم د از‬‫توليد دانش تل ي مي شود‬
‫فهرست‬
‫ فراه كردن زمينه هاي مناسب گذار از آموزش معل محور به آموزش‬‫ياد گیدنده محور از طريی سازماندهي فراينده يادگیدي ‪ -‬ياددهي‬
‫ پا قخ ت اضاي آموزش در كشور به ويژه آموزش نالي‬‫اهداف فرهنبي‬
‫ فراه كردن زمينه هاي تبادل آزاد فرهنبي در داخل وخارج كشور‬‫ ايجاد زمينه هاي مناسب براي خ دي هاي فرهنبي كه ضام ب اي فرهنبي‬‫كشور است‬
‫ ح ظ ويژگي فرهنبي مليب منط ه اي و محلي براي محا فظت از اصالت‬‫فرهنبي در برابر تهاج فرهنبي‬
‫ فراه كردن زمينه هاي رشد فرهنبي در ميان ادشار مختلف‬‫فهرست‬
‫اهداف اجتماعي‬
‫ كمك به تح يی نملي جامعه يادگیدنده‬‫ فراه كردن بس د مناسب براي توسعه پايدار‬‫بهره گیدي از ظرفيت هاي اط ع رساني كشور براي تأمین حی دانسان براي همه‬
‫با است اده از روش هاي يادگیدي‬
‫ فراه كردن زمينه هاي كاهش تنش در ميان خا نواده ها از طريی پذيرش‬‫داوطلبان بازمانده از راهيابي به دانشباه هاي ديگر‬
‫اهداف پژوهش ي‬
‫ ايجاد روحيه تح يی و پژوهش در افراد از طريی ترغيب آنان به اددام‬‫پژوهش ي‬
‫ فراه كردن زمينه هاي مناسب براي پژوهش در دانش ناميانه و نظام مند‬‫كردن اط نات مردم دربره مسائل اجتماعي ونحو حل وفصل آنها‬
‫‪ -‬فراه كردن زمينه هاي مناسب براي پژوهش در محل كار و اشتغال‬
‫فهرست‬
‫محلي و منط ه اي و تحوالت ايجاد شده در اي زمينه براي كمك به‬
‫كار آفريني و خود اشتغالي محلي و منط ه اي‬
‫ ايجاد تواناي تجزيه و تحليل اط نات و است اده از نتايج آن براي بهبود كمي و‬‫كي ي زندگي‬
‫اهداف ادتصادي‬
‫ كمك به تأمین نیدوي انساني ماهر جامعه‬‫ كمك به بازآموزي نیدوهاي شاغل براي سازگار شدن با تحوالت نوي كاري و نیز‬‫جلوگیدي از بي اري‬
‫ كمك به غني سازي سرمايه هاي انساني و باال بردن كار آمدي و بهره وري آنها‬‫ ايجاد زمينه مساند براي ورود نامل دانش و تكنولويي به دنياي توليد با‬‫نوامل سنتي كار‬
‫فهرست‬
‫ كمك به كاهش هزينه ها از طريی پژوهش و است اده از اين دنت و اين دانت‬‫ كمك به تغيید و بهبود البوهاي مصرف در سطح جامعه از طريی افزايش دانش‬‫ملي‬
‫‪ -‬است اده از آموزش الك دوني ي به ننوان يك اس داتژي دوي تجاري و ادتصادي‬
‫اهداف نلمي‬
‫ فراه كردن زمينه هاي آموزش هاي ميان رشته اي و حركت به سوي تل يی‬‫نلوم طبيعي با نلوم انساني‬
‫ ايجاد زمينه هاي مناسب براي جذ و تحليل دانش در ميان مردم و نملياتي‬‫كردن دانش‬
‫ ايجاد انگیزه براي ياد گیدي دانش جزيي به منظور روان سازي رخه‬‫فهرست‬
‫دانش و فراه كردن زمينه هاي مشاركت ادشار مختلف جامعه در توليد دانش‬
‫ ابهام زدايي از نل و وارد كردن آن در م ن زندگي‬‫ توليد اط نات و دانش براي تصمي گیدي هاي نلمي‬‫ ايجاد زمينه براي است اده مديران از دانش روز‬‫ فراه كردن زمينه مناسب براي شكس ن مرزهاي دانش‬‫آموزش تحت و مناسب است براي ‪:‬‬
‫افراد حرفه اي كه به دنبال راهي مناسب براي تازه كردن مهارت ها ودانش ويژه‬‫هستند‪.‬‬
‫افراد حرفه اي كه بايد وضعيت گواهي يا انتبارنامه هاي خود را از طريی كسب‬‫برخي مهارتها‪ ,‬ح ظ كنند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ افراد بالغي كه براي مطالعه به روش خود‪ ,‬برنامه ريزي كرده‪ ,‬ترجيح‬‫مي دهند كه مست كار كنند‪.‬‬
‫ شركت هايي كه در ت ش براي آموزش گروه زيادي از مردم در مدت زمان كوتاه‬‫و يا گروهي كو ك در مدت زمان بيش دي هستند‪.‬‬
‫ يك گروه شغلي با ن ا شروع مت اوت در يك مهارت الزم‪.‬‬‫‪-‬گروههايي كه در م انهاي جغرافيايي مختلف هستند ‪.‬‬
‫فهرست‬
‫موانع و مشكالت استفاده ازنظام آموزش الكترونيكي‬
‫درايران‬
‫الش سازمانها در اجراي آموزش مجازي‬
‫مت كران رفتار سازمانيب نوامل و نناصر فرايند آموزش راب با توجه به تحوالت‬
‫ً‬
‫جديد خصوصا تحوالت تكنولوييك تغيید دادهاند و براي ارائه آموزش اثر بخش‬
‫روش جديدي را پيشنهاد ميكنند‪ .‬آنها معت دند شيوه هاي مدرن مي توانند‬
‫با بهره گیدي از نناصر اط ناتب راه آموزش را سريع د و نتايج آن را نملي تر‬
‫كنند‪ .‬از اي روب نظام آموزش ي مدرنب كي يب تح ي يب نامحدود و متنوع است‬
‫و وظي ه فراگیدان در اي نظامب مديريت اط نات و توليد دانش است‪ .‬در‬
‫نتيجه به نظر مي رسد در نهادهاي سازماني به جهت نوع رفتارب س‬
‫مخاطبانب سبك روابرب رشد تكنولوييك و حركت سازمانها به سمت‬
‫سازمانهاي دانايي محورب است اده از روشهاي نوي ب كاربردي تر و مسثرتر‬
‫فهرست‬
‫باشد؛ اما سازمانها براي اجراي اي روش با مشك تي متعددي مواجه هستند‬
‫که شناسايي وارائه راهکار مناسب جهت از بین بردن اي مشت ت الزم وضروري‬
‫به نظر مي رسد‪.‬‬
‫اي مشت ت نبارتند از‪:‬‬
‫ نبود جايباه مناسب براي آموزش الك دونيك در سازمانها و مسسسات‬‫اساس ايده آموزش الك دوني ي در ايران با مخال ت هايي مواجه شده است كه‬
‫امري طبيعي است زيرا جايگزيني يك نظام نوي ونوپا به جاي نظام سنتي همواره‬
‫با م اومت هاي متعددي روبه رو مي شود آموزش الك دوني ي يك تحول در‬
‫سيست آموزش ي كه الزاما فرهنگ خاص خود را در پي دارد و همین امر ممك‬
‫است موجب مخال ت نده اي با اساس است اده از اي شيوه آموزش ي شود‬
‫اگر ه دغدغه هاي فرهنبي امري منط ي است اما مخال ت اساس ي با يك تحول‬
‫تكنولوييك ب منط ي به‬
‫فهرست‬
‫نظر نمي رسد ب زيرا دس دس ي وتسلر بر تكنولويي ارتباطات و‬
‫بهره گیدي از آن در امر اس داتژيك ومه آموزش و تربيت نیدوي انساني‬
‫خود ي ي از مسل ه هاي مه ددرت محسو مي شود و نبايد از آن غافل‬
‫بود از سوي ديگر ب گس دش بي ود ه و ك هزينه سيست آموزش ي‬
‫الك دوني ي در سراسر دنيا ب ضرورت است اده از اي روش آموزش ي را اثبات‬
‫مي كند ‪ .‬از سوي ديگر دس دس ي نداش ن همه دانشوويان به ام انات اين دنتي‬
‫سرنت پايین اين دنت در ايران و هزينه هاي سنگین آن در م ايسه با ساير‬
‫كشورهاي جهان از ديگر مشك تي است كه در زمينه گس دش آموز شهاي‬
‫الك دوني ي در ايران وجود دارد ‪.‬‬
‫هر ند آموزش مجازي (الك دونيك) منجر به كاهش هزينه هاي اجراي‬
‫آموزشب افزايش بهره وريب صرفه جويي در زمانب حذف تردد كاركنان به‬
‫محلهاي آموزش ي و دهها مزاياي ديگر مي شودب ولي ضرورتب فرهنگ‬
‫پذيرش و مزاياي اي نوع آموزش هنوز براي بسياري از مديران و‬
‫فهرست‬
‫مسئوالن سازمانهاروش نشده است؛ دليل اي امر را ميتوان در وجود‬
‫نداش ن راهبددها به طور كلي وراهبددهاي آموزش ي به طور خاص دانست‪- .‬‬
‫مشك ت فني ( قنت افزاريب نرمافزاريب الزامات سرنت ‪ -‬شبكه و…)‬
‫ تعيین اهداف و اولويت بندي اجراي آموزش مجازي‬‫در درجه اول کاهش هزينه هاي اجرايي آموزش وبراي سازماني ديگر‬
‫افزايش کي يت آموزش ودس دس ي سري وآسان کارکنان به مناب آموزش ي باشد‪.‬‬
‫بنابراي وجود راهبدد و اهدافب راهنماي مناسبي در اجراي اي روش‬
‫درسازمانهاست‪.‬‬
‫ مشك ت مربو به طراحي و تهيه محتواي دروس در آموزش الك دونيك‬‫ مشك ت مربو به پشتيباني و حمايت مديران ارشد از روش جديد‬‫در زمان كار با يادگیدي الك دوني ي همراه باشد‬
‫فهرست‬
‫ مشك ت مربو به پايین بودن سواد اط ناتي كاركنان مسسسات و سازمانها‬‫ مشك ت مربو به سيست مديريت آموزش و يادگیدي سازمان‬‫بر اي اساس فرايند آموزش سازمانها بايد توسر يك تي مجر با تخصصهاي‬
‫مختلف (كارشناسان نرمافزار و قنتافزارب كارشناسان‬
‫مديريت آموزش و برنامهريزي هر سازمانب كارشناسان نلوم تربيتي وروانشناس ي‬
‫بتكنولويي آموزش ي) مورد تجزيه وتحليل درار گیدد و سپ نرمافزار مديريت‬
‫آموزش ويادگیدي هر سازماني با توجه به تجزيه وتحليل انجام شده به شرك هاي‬
‫نرمافزاري س ارش داده شود‪.‬‬
‫فهرست‬
‫مشکالت آموزش الکترونيکی برای فراگيران‬
‫داليل که ممت است بانآ شود آموزش الت دونيک به اندازه ساير‬
‫شيوه های آموزش ا مورد است بال درار نگیدد نبارتند از ‪:‬‬
‫•مسائل تتنيک ‪ :‬بسياری از افراد فادد مهارت های تتنيک الزم برای‬
‫است اده از شيوه های آموزش الت دونيک هستند ‪.‬‬
‫•دابليت تحرک‪ :‬هر ند شبته اين دنت و است اده از کامپيوترهای کي‬
‫و جيبا وحتا تل های موبايل به شدت گس دش يافتهب اما هنوز هيچ‬
‫يک از موارد فوی از نظر سهولت حمل ون ل و امکان است اده در همه جاب‬
‫ددرت ردابت با کتا و دف دهای سنتا را ندارند ‪.‬‬
‫•کاهش تعام ت فرهنب و اجتماع ‪ :‬در آموزش الت دونيک در م ايسه‬
‫با شيوه های سنتا و حضوری آموزشب ارتبا رو در رو و هره به هره‬
‫و زنده ت ريبا" وجود ندارد‪ .‬اي امر م تواند اثرات من ه بر میزان‬
‫فهرست‬
‫پيشرفت درس ا و ه بر رشد شنصيتا فراگیدان داشته باشد‪ .‬البته با پيشرفت‬
‫مداوم و سري تتنولويیب اي مشکل مرتب درحال ک رنگ تر شدن است ‪.‬‬
‫فهرست‬
‫شيوههاي بررس ي فرهنگ‬
‫اگر بپذيري کهب آموزش آنالي در هر جا و در هر زمان ميتواند انجام‬
‫شود و هر کس ي ميتواند به آن دس دس ي داشته باشدب پ بايد بپذيري‬
‫که دانشوويان ميتوانند از فرهنگها و پيشينههاي مختل ي باشند‪.‬لذاب اي‬
‫ً‬
‫بدان معناست کهب آنها با کولهباري از تجربه و فه ب آنالي ميشوندب مث در‬
‫ً‬
‫خصوص اي که اساسا يادگیدي آنالي يستب ايدههاي مختل ي دارند‪.‬در‬
‫مورد اي که اي نوع يادگیدي ه یز به آنها ميدهد و مستلزم ه‬
‫یزهايي است نیز نظارت گوناگي دارند‬
‫به منظور بررس ي ماهيت تأثید فرهنگ بر ک س آنالي ب ابتدا الزم است که‬
‫فه از فرهنگ را در بافت آموزش ي روش کني ‪ .‬جارونپا و ليدنر معت دند‬
‫کهب برغ انبوه تح ي ات درخصوص ارتباطات کامپيوترمحور و ارتباطات‬
‫فهرست‬
‫بین فرهنبيب هنوز جاي پژوهش درخصوص ارتباطات کامپيوتر محور‬
‫بین فرهنبي خالي است‪.‬آنهاب مانند بسياري ديگرب ار و تحليل خود‬
‫را از م ولهبندي هافستد که اثرش با ننوان «پيامدهاي فرهنبي» هنوز‬
‫مدنظر بسياري از مح ان است و در سيست هاي آموزش ي آنالي کاربرد‬
‫داردب استخراج کردهاند (ن رغ اي که در بافت مديريت بازرگاني نیز‬
‫ريشه دارند‪.‬‬
‫فهرست‬
‫محتواي آموزش ي‬
‫فهرست‬
‫مراحل اجرايي تهية محتواي‬
‫گردآوري اسناد برنامه (ليست كردن دستورنمل ها)‬
‫تهية نمودارهاي ارائة خدمتب نمودار كلي و نمودارهاي جزئي‬
‫تعيین فعاليت هاي اجرائي مرتبر با فرايندهاي‬
‫خدمت كه در نمودار مشنص شده است‬
‫تعيین اهداف رفتاري‬
‫تعيین پيش نيازها‬
‫تعيین نناوي كلي و جزئي محتواي آموزش ي (طب ه بندي)‬
‫تهيه و تايپ محتواي آموزش ي اوليه مرتب ظا هر ننوان‬
‫تهية تصاوير آموزش يب جداول و نمودارها‬
‫فهرست‬
‫كارگروه محتواي آموزش ي وظي ة برنامهريزي و نظارت بر تح ی اهداف كارگروه‬
‫در زمينه محتواي آموزش ي مورد نياز كشور در حوزة آموزش الك دوني ي را نهده‬
‫دار است‪ .‬اي كارگروه در مرحله اول شامل كميتههاي تخصص ي طراحي و توليد‬
‫محتواي يادگیدي و استانداردسازي و ارزيابي محتوا است‪.‬‬
‫شرح وظايف‬
‫اي كارگروه وظي ه تعيین وض مطلو محتواي آموزش الك دوني ي را بر اساس‬
‫مطالعات تطبي ي تجربيات كشورهاي مختلف و بوميسازي اي تجربيات بر‬
‫نهده خواهد داشت‪ .‬همچنین مطالعه وض موجود توليد محتويات آموزش‬
‫الك دوني ي در كشور و ياف ن ن ا ضعف و خ ءها و فعاليت در زمينه رف اي‬
‫نوادص از ديگر وظايف اي كارگروه خواهد بود‬
‫فهرست‬
‫از ديگر وظايف اي كارگروه ميتوان به موارد زير اشاره كرد‪:‬‬
‫تدوي سند بومي استاندارد كي ي محتويات آموزش ي شامل‬‫•استاندارد ذخیده و بازيابي محتويات آموزش الك دونيك‬
‫•استاندارد كي ي توليد محتويات آموزش ي در م اط آموزش ي‬
‫مختلف‬
‫•استاندارد فرآيند توليد محتواي آموزش الك دوني ي در م اط‬
‫آموزش ي مختلف‬
‫تدوي سند بررس ي كي ي فرآيند توليد محتويات در موسسات آموزش ي‬‫سطح كشور‬
‫توسعه سيست ارزيابي خودكار مراكز آموزش ي بر حسب استانداردهاي‬‫توسعه يافته‬
‫‪-‬راهبدي پرويههاي توليد محتوا با كاربرد نام‬
‫فهرست‬
‫بررس ي طر هاي ارسالي جهت توسعه محتويات آموزش الك دوني ي خاص و‬‫تصمي گیدي در راستاي حمايت از توليد‬
‫ راهبدي طر میز اش داك و دانشبانك محتويات آموزش الك دوني ي در سطح‬‫كشور‬
‫برنامههاي كارگروه محتواي آموزش ي‬
‫برنامههاي كارگروه تخصص ي محتواي آموزش ي در دالب دو كميته تخصص ي زير‬
‫صورت ميپذيرند‪:‬‬
‫طراحي و توليد محتواي يادگیدي بر اساس شناخت و نيازسنجي‬‫استانداردسازي و ارزيابي محتوا‬‫فهرست‬
‫اي برنامهها شامل شناسايي وض موجود توليد محتوا در مراكز مختلف آموزش‬
‫الك دوني يب تعيین وض مطلو با است اده از مطالعات تطبي ي و بررس ي‬
‫تجربيات ساير كشورهاب توسعه استانداردهاي بوميب تدوي سند بررس ي محتواي‬
‫آموزش ي مورد است اده در مراكز آموزش ي كشورب اجراي پرويه دانشبانك و ‪...‬‬
‫است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫انواع درس مجازی‬
‫درس مجازی م تواند شامل یک از حاالت زیر باشد‪:‬‬
‫کل محتوای درس بصورت مجازی برگزار شود و هیچ ک س درس حضوری برای‬
‫آن تشتیل نما شود‪ .‬و فضای مشارکتا آن نیز مجازی م باشد ‪.‬‬
‫کل محتوای درس بصورت مجازی ارائه م شود اما حدادل یک جلسه رف‬
‫اشکال بصورت حضوری برای آن تشتیل م شود‪.‬‬
‫تبصره یک‪ -‬ممت است در یک درس جلسات درس ا برخ اساتید بصورت‬
‫مجازی تشتیل شود که م تواند به یک از دو صورت فوی باشد‪.‬‬
‫بخش تئوری درس نمل بصورت مجازی برگزار م شود و سپ آموزش نمل‬
‫در محل مربوطه کماف السابی برگزار م گردد ‪.‬‬
‫فهرست‬
‫درس بصورت معمول برگزار م گرددب اما محتوای درس ا بصورت‬
‫مجازی نیز در اختیار دانشوویان درار م گیدد ‪.‬‬
‫محتوای درس بصورت مجازی ارائه شده در ک س های درس راج به آن بحآ و‬
‫گ تبو م شود ‪.‬‬
‫ک س درس بصورت معمول برگزار م شود اما در س ست آموزش ا مجازی‬
‫تکالی برای دانشوویان م رر م گردد‬
‫ک س درس بصورت معمول برگزار م گردد اما استاد در فضاهای مشارکتا‬
‫همزمان و غیدهمزمان س ست آموزش مجازی نیز با دانشوویان بحآ و گ تبو‬
‫م نماید‪.‬‬
‫فهرست‬
‫انواع دالب درس مجازی‬
‫محتواهای درس مجازی م تواند شامل یک از انواع زیر باشد و الزم بذکر است‬
‫که کلیه انواع زیر دو ساختار همزمان و غیدهمزمان ( به ای معنا که برای‬
‫مطالعه محتواهای همزمان نیاز به ح ظ ارتبا این دنتا الزم م باشد اما برای‬
‫محتواهای غیدهمزمان فراگید م تواند محتوا را دریافت و بر روی رایانه شنص ا‬
‫خود ذخیده نماید و ارتبا خود با این دنت را دط نماید) را دارند‪:‬‬
‫•محتوای متنا ( فرمت های ( ‪Word, Html : webpage‬‬
‫‪PDF‬‬
‫•محتوای درس ا صوت )… ‪( MP3, Wave,‬‬
‫•محتوای درس ا اس یدی ‪( PowerPoint, Adobe‬‬
‫) ‪Captivate, Macromedia Flash‬‬
‫فهرست‬
‫•محتوای درس ا اس ید‪-‬صوت ‪PowerPoint, Adobe‬‬
‫) ‪Captivate, Macromedia Flash‬‬
‫•محتوای درس ا‪-‬ویدیوی … ‪( AVI, MP4, Mpeg, 3GP,‬‬
‫)‬
‫•محتوای درس ا انیم شنا ‪ Macromedia Flash‬و سایر نرم‬
‫افزارهای تولید کننده فایل ‪ Swf‬و مانند آن‬
‫الزمست که هر درس هر استادی حدادل یک تکلیف زمان دار داشته باشد‬
‫که بازستا دانشوویان در ط طول ترم آن را تتمیل نموده و برای استاد مربوطه‬
‫ارسال نمایند‪ .‬ای تکلیف م تواند شامل یک از انواع زیر باشد ‪:‬‬
‫‪a.‬گزارش یک مورد بیمار برحسب رشته موردنظر از بیماران بس دی یا‬
‫سرپای‬
‫فهرست‬
‫‪b.‬انجام یک تح یی میدان و گزارش آن‬
‫‪c.‬انجام یک تح یی کتابخانه ای و گزارش نمودن آن‬
‫‪d.‬انجام یک مورد جستجو در مناب الت دونیک و‪ .‬این دنت‬
‫‪e.‬ترجمه یک م اله یا یک مبحآ از کتب مرج‬
‫‪f.‬ارائه یک گزارش از یک یافته نلما جدید‬
‫‪g.‬حل یک مساله یا یک سوال مطروحه توسر استاد‬
‫‪h.‬پاقخ تحلیل به یک موضوع مطروحه در یک انجم ایجاد شده‬
‫توسر استاد مربوطه‬
‫فهرست‬
‫‪LMS‬‬
‫فهرست‬
‫‪ LMS‬ست ؟‬
‫سيست مديريت فراگیدي يك بسته نرم افزاري است كه مديريت آموزش و‬
‫فراگیدي افراد يك سازمان را بر نهده دارد‪.‬به بيان ديگر ‪ LMS‬يك راه حل‬
‫راهبددي جهت برنامه ريزيب ارائه و مديريت تمام رخدادهاي آموزش ي است و‬
‫تمركز آن بر مديريت فراگیدان و پيگیدي پيشرفت و توانايي آنها در مجمونه‬
‫فعالي هاي آموزش ي است‪ .‬اي ابزار توانايي پشتيباني اش ال مختلف آموزش‬
‫(همزمان يا غید همزمانب به كمك آموزگار يا بدون كمك آموزگار و به كمك رايانه‬
‫يا غید آن) را دارد‪.‬از خصوصيات اي سيست ميتوان به ام ان مديريت ثبت نام‬
‫و ذخیده اط نات شنص ي فراگیدانب دس دس ي مديران به‬
‫فهرست‬
‫تعداد‬
‫پايباه داده هاي آموزش يب دابليت گس دش سيست با افزايش‬
‫كاربرانب ام ان پشتيباني از دروس توليد شده توسر توليدكنندگانب ارزشيابيب‬
‫آزمون و امتحان از فراگیدان و آموزگارانب مديريت مناب آموزش يب تشنيص و‬
‫ثبت پيشرفت هر كاربر در ضم ارائه محتواب مديريت آزمونب ان م نتيجه و‬
‫پيشنهاد مرحله بعد به فراگید پ از اتمام درس و… با ايجاد اي سيست در‬
‫سازمانها و مسسسات اجراي آموزش مجازي اشاره كرد‪.‬‬
‫ودتا وارد مبحآ آموزش آن ی م شوی ب یک از وايه هائ که زیاد با آن برخورد‬
‫‪LMS‬است ‪. LMS‬مخ ف کلمات ‪Learning‬‬
‫م کنی ب‬
‫‪Management System‬به معنای (س ست مدیریت فراگیدی) م‬
‫باشد ‪. LMS‬در واد نوع نرم افزار مدیریت محتوای سایت است‪.‬‬
‫فهرست‬
‫ممت است با نرم افزار های مدیریت محتوائ مانند ‪Php nuke‬‬
‫و ‪ Movable type‬آشنا باشید‪ .‬ما برای ای که راحت تر بتوانی‬
‫محتویات سایتمان را مدیریت کنی و آن را به روز رسان کنی ب از ای‬
‫گونه نرم افزار های کمک م گیدی ‪ .‬ای نرم افزار های مدیریت محتوا‬
‫به طور کل ب ) ‪CMS (Content Management System‬‬
‫نامیده م شوند ‪. LMS‬ها نیز گونه ای از ای نرم افزارها هستند‪ .‬با ای‬
‫ت اوت که ‪ CMS‬کاربرد نام دارد و ‪ LMS‬کاربرد خاص‪ .‬ما از ‪ LMS‬ها‬
‫برای راه اندازی و مدیریت سایت های آموزش ا است اده م کنی ‪.‬‬
‫م دانید که اگر بخواهی یک سایت داشته باشی ب باید ص حات آن را‬
‫یا با نرم افزارهای طراح و ( مثل ‪ FrontPage‬و ‪(Dream weaver‬‬
‫فهرست‬
‫طراح کنی و یا با زبان های برنامه نویس ا تحت و ( مثل‬
‫‪ ASP‬و ‪ PHP ) .‬اما اگر یک بار ب یک نرم افزار مدیریت آموزش‬
‫روی سایتمان نصب کنی ب دیگر احتیاج ندان به ابزار های دبل نداری ‪.‬‬
‫نرم افزارهای مدیریت آموزش معموال همه امکانات را که در یک سایت‬
‫آموزش ا باید باشدب دارند‬
‫فهرست‬