Transcript www.tokay.com.tr - Ankara Ticaret Borsası

AHİBOZ
DEPOLAMA TESİSLERİNDE
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ
İlham ÖZTÜRK
Hikmet ÖZKAN
TOKAY DANIŞMANLIK
15.11.2014/Ankara
Tarım Piyasalarının Özellikleri
• Piyasaya arz dönemi kısa,
• Talep yıl boyunca,
• Üretici : küçük, finansmanı yetersiz, depolayarak
bekletme imkanı yok, hasatta satma zorunluluğu var,
• Tüccar, sanayici: yetersiz depo, sınırlı finansman
SONUÇ : Hasat dönemlerinde fiyatlarda arz döneminde
düşüş, talep döneminde artış, depo ve finansman imkanı
olanlar için kazanç,
ÇÖZÜM : Lisanslı Depoculuk
2
Dünyada Lisanslı Depoculuk
ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde yaygın bir
lisanslı depoculuk ticareti sistemi bulunmaktadır.
ABD’de fedaral düzeyde 863, eyalet düzeyinde
6.937 lisanslı depo faaliyet göstermektedir.
ABD’de lisanslı depoculuk ve ürün borsacılığı
tamamen özel sektör eliyle yürütülmektedir.
Polonya, Bulgaristan, Romanya, Macaristan gibi
eski doğu bloku ülkelerinde bile lisanslı depoculuk
sistemi bulunmaktadır.
www.tokay.com.tr
3
Lisanslı Depoculukta Amaç
Tarım ürünlerinin;
• Ticaretini kolaylaştırmak,
• Depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak,
• Kalitesinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından
saptanarak ve kalitesine göre sınıflandırılarak
depolanmasını sağlamak,
• Emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak.
• Mülkiyetini temsil eden ve elektronik ortamda
alım ve satışını sağlayan ürün senedi çıkartmak,
• Ürün senedi sahiplerine kredi yoluyla finansman
sağlamak.
4
Lisansı Depoculuğun Sağladığı Faydalar
• Yoğun hasat döneminde uygun fiyata alınan ürünü
güvenli, emniyetli ve sigortalı lisanslı depolara
depolama,
• Depolanan ürünü talep döneminde çekme veya
satma,
• Kalitesi ve sınıfı yetkili sınıflandırıcı tarafından
belirlenmiş standart ürünü elektronik ortamda temin
edebilme,
• Ürün senedi karşılığı bankalardan finansman
sağlama,
5
Lisanslı depoculuk sistemine konu ürünler;
•
•
•
•
•
Hububat, Baklagiller, Yağlı tohumlar
Pamuk,
Fındık,
Zeytin, Zeytinyağı,
Kuru Kayısı
mevzuat altyapısı tamamlanmıştır.
www.tokay.com.tr
6
Lisanslı depo şirketi kuruluşu;
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının
Anonim Şirket şeklinde kurulur.
izniyle
- En az 1.000.000 Tl ödenmiş sermaye,
- Hububatta en 20.000 Ton kapasiteli depo,
- Gereklilik raporu,
- Diğer evraklar
www.tokay.com.tr
7
KAPASİTEYE GÖRE GEREKLİ SERMAYA TUTARI (TL)
20.000 ton için
1
milyon
20.001-40.000 ton için
1,5 milyon
40.001-70.000 ton için
2
70.001-110.000 ton için
2,5 milyon
milyon
110.000 tonu aşan her 30.000 ton için ilave
250.000
165.000 ton için (Ahiboz tesisleri)
3 milyon
www.tokay.com.tr
8
Lisanslı depo işletmelerinin faaliyete geçmesi,
GTB’ce yapılan inceleme sonucunda faaliyet izni (lisans) verilir.
•Teminat (%15’)
• Sigorta (tesisler ve depolanan ürünler için)
• Yeterli depolama kapasitesi (Minimum 20.000 TON)
• Yeterli teknik özellikler (havalandırma, ısı ölçme, toz
toplama, baskül, yangın tesisatı vb.)
•Personel, bilgisayar donanımı, yazılım,
•Yetkili sınıflandırıcı laboratuvarı,
•Yetkilendirilmiş ticaret borsası,
•MKK, Takasbank üye,
gerekmektedir.
9
Lisanslı Depoculuk Sisteminin İşleyişi
Lisanslı depo
işletmesi
A.Ş olarak,
Sermaye ,
en az
1 milyon TL,
GTB izniyle
Ürün
Senedi
Lisanslı
Depo
En az
20.000 ton
kapasiteli
Mudi
Banka
Lisans
Ürün
Teknik yeterlilik,
Tahıl
Yeterli personel,
Bilgi işlem altyapısı
Sigorta,
Teminat (% 15),
Y.Sınıf. Sözleşme,
Yetk.Borsa sözleşme
2 yıl süreli
Borsa
MKK
Yetkili
Sınıflandırıcı
Ayrı bir şirket olmalı,
GTB Lisans veriyor,
Kalite tespiti,
Konya, Polatlı, Ankara,
Bandırma,Çorum,
G.antep…
Mudiye
teslim
Fon
Kredi
Değerli
Ürün senedi
kağıt, elindeki gerçek
2 yıl süreli ve tüzel kişi
GTB tarafından
yetkilendirilmiş,
www.tokay.com.tr
Aynı kalite,
Aynı miktarda
Tazmin fonu,
ürün Teslim
edilemezse
tazmin
10
Lisanslı Depoculuk Sisteminin Paydaşları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lisanslı Depo İşletmeleri
Mudi (Üreticiler/Tacirler/Spekülatörler/Sanayiciler vb)
Ürün ihtisas Borsası/Yetkilendirilmiş Borsalar,
Yetkili Sınıflandırıcılar,
Referans Yetkili Sınıflandırıcılar,
Tazmin Fonu,
Merkezi Kayıt Kuruluşu,
Takasbank,
Bankalar,
Sigorta Şirketleri,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
11
Sağladığı Vergi Muafiyetleri
• Üreticilerden zirai stopaj kesintisi yapılmamaktadır.
Ürününü lisanslı depoya teslim ederek ürün senedi alanların, yapacakları
satışlardan % 2 oranındaki zirai stopaj kesintisi yapılmamaktadır.
•
Gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.
Ürün senetlerinin satışından doğan kazançlar 31/12/2018 tarihine kadar gelir ve
kurumlar vergisinden muaftır. (%20)
•
Borsadaki alım satım işlemleri KDV’den muaftır.
Ürünün lisanslı depoya tesliminden sonra ürün senedinin borsada alınıp satılması
KDV’den muaftır. (%1)
•
Depo kira desteği verilmektedir.
16.10.2014 tarihi itibariyle 5 yıl süreyle ürüne bağlı olarak 3-10 TL/TON depo kira
desteği lisanslı depo işletmelerine verilmektedir.
www.tokay.com.tr
12
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNİN VERGİ İSTİSNALARI VE
KİRA DESDEĞİ TUTARINI GÖSTERİR TABLO
ÜRETCİYE ALIM SATIMDAN
ALIM
LİSANSLI
SAĞLANAN
DOĞAN % 20
SATIŞDAN
DEPOYA
1 YILLIK TOPLAM 5 YILLIK TOPLAM
% 2 STOPAJ
KURUMLAR
TAHSİL
ÖDENECEK DESTEK TUTARI DESTEK TUTARI
ALI FİYATI SATIŞ FİYATI AVANTAJI
VERGİSİ
EDİLMEYECEK KİRA DESTEĞİ
(TL)
(TL)
(TL/TON)
(TL/TON)
( TL)
AVANTAJI (TL) % 1 KDV (TL)
TL/10 AY
BUĞDAY
MİKTAR
(TON)
20.000
800
960
320.000
640.000
40.000
800
960
640.000
60.000
800
960
100.000
800
165.000
800
192.000
600.000
1.752.000
8.760.000
1.280.000
384.000 1.200.000
3.504.000
17.520.000
960.000
1.920.000
576.000 1.800.000
5.256.000
26.280.000
960
1.600.000
3.200.000
960.000 3.000.000
8.760.000
43.800.000
960
2.640.000
5.280.000
1.584.000 4.950.000
14.454.000
72.270.000
Açıklamalar:
1- Stopaj. deponun tamamen üreticiden alınacak ürünle doldurulacağı varsayımıyla hesaplanmıştır.
2- Gelir vergisi, lisanslı depo şirketi sahibinin farklı bir şirketiyle elektronik ürün senedi alım satımından
elde edeceği kazanca göre hesaplanmıştır.
3- KDV desteği, elektronik ürün senedinin alım satımında % 1 KDV ödenmemektedir.
4- Kira desteği ürünü depoda 8 ay muhafaza edileceği varsayılarak hesaplanmıştır. .
www.tokay.com.tr
13
KURULUŞ İZNİ ALAN ŞİRKETLER
ŞİRKET ADI
TİRYAKİ
ÖZOVA
TÜRSA
AS LİDAŞ
ZİYA
DNY
SELÇUKLU YILDIZI
TOPRAK
ASKO
MARMARA BİRLİK
TOPLAM
MERKEZİ
Gaziantep
Hatay
Konya
Konya
Kırklareli
Edirne
Afyon
Konya
Gaziantep
Bursa
HUBUBAT
38.000
40.000
30.000
100.000
20.000
20.000
40.000
40.000
ZEYTİN
PAMUK
-
-
20.000
328.000
20.000
17.500
17.500
10 ŞİRKET GENEL TOPLAM 365.500 TON
www.tokay.com.tr
14
FAALİYET İZNİ (LİSANS) ALAN ŞİRKETLER
ŞİRKET ADI
MERKEZİ
HUBUBAT
TMO-TOBB
Ankara
90.000
YAYLA
Mersin
20.000
TİRYAKİ
Gaziantep
70.000
GK
Kırıkkale
40.000
Kainat
Konya
30.000
EGE
İzmir
TOPLAM
ZEYTİN
PAMUK
-
-
15.000
250.000
15.000
6 ŞİRKET GENEL TOPLAM 265.000 TON
www.tokay.com.tr
15
Lisanslı Depoculukta Mevcut Kapasite;
ÜRÜN GRUBU
Hububat,
Baklagiller ve
Yağlı Tohumlar
KURULUŞ İZNİ
ALINAN
LİSANS ALINAN
TOPLAM
328.000
250.000
578.000
Pamuk
20.000
15.000
35.000
Zeytin
17.500
TOPLAM
365.500
17.500
265.000
630.500
www.tokay.com.tr
16
AHİBOZ TESİSLERİ DEPOLAMA KAPASİTESİ
SIRA
NO
ADA
NO
1
124
2
124
3
125
4
128
5
129
6
130
7
131
TOPLAM
DEPO
ADEDİ
12
10
10
12
14
14
14
86
TOPLAM
HACİM
(M3)*
29.106
24.255
24.255
29.106
33.957
33.957
33.957
208.593
DEPOLAMA
KAPASİTESİ (TON)
BUĞDAY
22.994
19.161
19.161
22.994
26.826
26.826
26.826
164.788
ARPA
18.919
15.766
15.766
18.919
22.072
22.072
22.072
135.586
*Bazı depoların hacimleri değişik olup ağırlıklı ortalama hacim alınmıştır.
Stoklama yüksekliği 5 metre alınmıştır.
www.tokay.com.tr
17
Teknik Yönüyle Değerlendirme-1
1. Depolarda havalandırma sistemi kurulmalıdır.
2. Depolara ısı kontrol sistemi kurulmalıdır.
3. Depo bölemelerinde havalandırma aspiratörleri
takılmalıdır.
4. Depolarda ürün giriş çıkışını sağlayacak yeterli alet
bulundurulmalıdır.
5. Tesislerdeki yangın söndürme sisteminin yeterliliği
gözden geçirilmelidir.
6. Tesislere yangın algılama ve alarm sistemi
kurulmalıdır.
7. Tesisin ihatası yapılmalıdır.
18
Teknik Yönüyle Değerlendirme-2
7. İdari bina yapılmalıdır.
8. Yetkili sınıflandırıcı için laboratuvar yoktur. Ancak
Ankara Ticaret Borsası laboratuvarının
kullanılabileceği düşünülmektedir.
9. Elektronik ürün senedi alım satımı için Yetkilendirilmiş
bir borsayla sözleşme yapılması gerekmekte olup,
Ankara Ticaret Borsası ile sözleşme düzenlenmelidir.
10. Tesislerde elektronik vasıta baskülü bulunmamaktadır.
ATB’den faydalınılabilir.
www.tokay.com.tr
19
Personel Yönüyle Değerlendirme
Lisanslı depo işletmesi için;
- 1 Şirket müdürü,
- 1 Muhasebeci
- 1 eksper . (Depolama kapasitesine göre 2 olabilir)
-1 Teknisyen ( Depolama kapasitesine göre 2 veya 3 olabilir.)
olmak üzere en az 4 personel gerekmektedir.
20
Diğer Hususlar
• Tesislerin güvenliğini 24 saat esasıyla sağlayacak
güvenik elemanı gerekmektedir.
.
• Tesis iç ve dış aydınlatmalarının yeterli olması
gerekmektedir.
• Bilgisayar yazılım programı ve donanımı gerekmektedir.
• Lisanslı depo personelinin eğitilmesi gerekmektedir.
www.tokay.com.tr
21
Lisanslı Depoculuk Yönüyle Değerlendirme
•Üretim ve tüketim merkezlerine yakındır.
•Coğrafi
konumu
itibariyle
lisanslı
depoculuğa uygundur.
•Depolama kapasitesi yönüyle yeterli ve
işletme yönüyle optimumdur.
•Yetkili sınıflandırıcı, borsa ve baskül
yönleriyle hazır durumdadır.
• Lisans için gerekli teknik ve idari hususlar
kısa sürede tamamlanabilecektir.
• 2015 hasat dönemine yetiştirilebilecek
seviyededir.
22
Ahiboz’da Lisanslı Depoculuk içinYol haritası
.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Kaç ton kapasite için yapılacağı belirlenmelidir.
Gerekçeli rapor hazırlanmalıdır.
Esas sözleşme hazırlanmalıdır.
A.Ş kuruluşu için GTB’na müracaat edilmelidir.
Gerekli sermaye ödenmelidir.
Depolar teknik olarak yeterli hale getirilmelidir.
Personel alımı ve eğitimi yapılmalıdır.
Tesisler ve ürün sigorta yaptırılmalıdır.
Teminat ödenmelidir.
Yetkili sınıflandırıcı ile sözleşme yapılmalıdır.
Yetkililendirilmiş borsa ile sözleşme yapılmalıdır.
GTB heyeti incelemeye davet edilmelidir.
Belirtilen tüm hususlar tamam ise lisans verilecektir.
Elektronik Ürün Senedi düzenlenmeye başlanacaktır.
Senetler borsada işlem görecek veya kredi kullanılacaktır.
www.tokay.com.tr
23
Sonuç
Yerinde yapılan inceleme ve değerlendirmede;
belirtilen hususların yerine getirilmesi halinde
Ahiboz depolama tesislerinin lisanslı depoculuk
açısınndan uygun olduğu tespit edilmiştir.
Talep edilmesi halinde şirketimizce, konuyla ilgili
detaylı bir fizibilite raporu hazırlanabilecektir.
Lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunulmasına
karar
verilmesi
halinde
ise
uygulamalar
konusunda şirketimiz kurulacak şirketle işbirliği
yapabilecektir.
24
Arz ederiz…
TOKAY DANIŞMANLIK TARIM ÜRÜNLERİ GIDA PAZ. SAN. TİC. LTD.ŞTİ
Adres : Oğuzlar Mah, 1397 sk. No : 23/4 – Balgat-Çankaya/ ANKARA
Tel : 0312 285 00 38
Faks: 0312 285 45 47
www.tokay.com.tr
25