Transcript Avian Salmonellosis ระบาดวิทยา

Avian Salmonellosis
ระบาดวิทยา
• ปัจจุบัน (1994) ได้ มีการค้ นพบเชื้อนี้ 2296 สายพันธุ์ และเกือบทุก
สายพันธุ์มีศักยภาพทาให้ เกิดโรคได้ ในโฮสต์ หลายชนิด
• มีการติดเชื้อจากสั ตว์ มาสู่ คน esp สุกรและไก่
• เชื้อที่พบในเนื้อสั ตว์ เพียง 1000 เซลล์
ก็ทาให้ เกิดโรคอาหารเป็ นพิษในคนได้
• ทาให้ โรคนีม้ ีความสาคัญทาง
public health มากขึน้
• Green, 1982 พบว่ า 66.9% ของไก่ที่สารวจในโรงฆ่ า 15 แห่ ง ในปี
1979 มีเชื้อซัลโมเนลลาในพิสัย 2.5% - 87.5%
• Stephen, 1991 คนอเมริกนั ทีเ่ ป็ น Salmonellosis ติดจาก
– เนื้อไก่
– ไข่
6.4%
3.4%
• เชือ้ ซัลโมเนลลาที่พบในไก่ นัน้
มีทงั ้ ชนิดที่เกิดจากการปนเปื ้ อน
จากสิ่งแวดล้ อมและจากเชือ้ ที่
เป็ นสาเหตุทาให้ ไก่ ป่วยเป็ นโรค
• Salmonellosis สามารถจาแนกได้ เป็ น 3 กลุ่ม
1. โรคพัลโลรุ่ ม (Pullorum disease)/โรคขีข้ าว
• * ทาความเสียหายอย่ างรุ นแรง เกิดจาก S. pullorum
2. โรคไทฟอยด์ ไก่ (Fowl typhoid)
• เกิดจาก S. gallinarum
3. โรคพาราไทฟอยด์ ไก่
(Fowl paratyphoid) ส่ วนใหญ่ เกิดจาก
S. typhimurium
1 & 2 เป็ นเชือ้ ชนิด non-motile และเป็ นโรคของไก่ โดยเฉพาะ
ส่ วนกลุ่มที่ 3 มีบทบาทในการทาให้ เกิดโรคอาหารเป็ นพิษใน
คน
การติดต่ อ
• 1. ติดเชือ้ ในแนวดิ่ง (Vertical transmission)
• การถ่ ายเชือ้ จากแม่ ท่ เี ป็ นโรค
มายังลูกไก่ เป็ นสาเหตุท่ สี าคัญมาก
เพราะว่ าโรคเกิดในระบบสืบพันธุ์
ซึ่งรวมอยู่กับระบบขับถ่ าย จะทาให้
ไข่ ตดิ เชือ้ ดังนัน้ ลูกไก่ จะติดเชือ้
ตัง้ แต่ เกิดและไข่ ท่ ตี ดิ เชือ้ ทาให้ เกิด
การแพร่ เชือ้ ในตู้ฟักและตู้เกิด
• 2. ติดเชือ้ ในแนวราบ (Horizontal transmission)
• ไก่ ตดิ เชือ้ จากการเลีย้ งรวมกันเป็ นฝูง
ซึ่งจะมีผลต่ อการ
เจริญเติบโต และผลผลิตไข่
• 2.1 จากการสัมผัสกับไก่ ป่วย
(นิสัยชอบจิกก้ น)
• 2.2 ลูกไก่ แรกเกิดติดต่ อกันจาก
การสัมผัสขณะที่อยู่ในตู้ฟักและตู้เกิด
• 2.3 ไก่ ป่วยถ่ ายเชือ้ ปนเปื ้ อนในอาหาร
นา้ และสิ่งรองนอน
• 2.4 สัตว์ ท่ เี ป็ นพาหะ
โรคพัลโลรุ่ มหรื อโรคอุจจาระขาว
(Pullorum disease)
สาเหตุ
• เกิดจากเชื้อ Salmonella pullorum ซึ่งเป็ นเชื้อรู ปร่ างแท่ ง
ย้ อมติดสี กรัมลบ
อาการ
• 1. ลูกไก่
• การติดเชื้อจากแม่ (แนวดิง่ )
– ตายในตู้ฟัก
– อ่อนแอและแพร่ เชื้อ
อาการ
• 1. ลูกไก่ (ต่ อ)
• ลูกไก่ ท่ ตี ดิ เชือ้ หลังฟั กมีอาการ:
– อ่ อนเพลีย เคลื่อนไหวช้ า นอนสุม ส่ งเสียงร้ อง มักจับกลุ่ม
ใกล้ ไฟกก ปี กขนเปี ยก ยุ่งเหยิง กระหายนา้ มาก หายใจ
ลาบาก
– อัตราการตายสูงถึง 70% โดยเฉพาะ
หลังแสดงอาการได้ 1-2 วัน
(ลูกไก่ อายุ 4-5 วัน)
– ตัวที่รอดท้ องเสีย อุจจาระขาวติดก้ น
อาการ (ต่ อ)
• 2. ไก่ ใหญ่
• อาจทาให้ เกิดโลหิตเป็ นพิษ แต่
ส่ วนใหญ่ อาการไม่ รุนแรง
– ท้ องเสีย ไข่ ลด ซีด ลูกไก่ ตายโคม
(3-5 วัน) รังไข่ อักเสบ
– ตอบสนองต่ อยาเป็ นครัง้ คราว
ไม่ สามารถทาลายเชือ้ หมด
เชือ้ ซัลโมเนลลาเป็ นเชือ้ ที่ดงั ้ เดิมพบในทางเดินอาหารของคนและสัตว์
แต่ ในไก่ พบว่ ามักเป็ นโรคที่เกี่ยวข้ องกับทางเดินอาหารและระบบสืบพันธุ์
2. โรคไทฟอยด์ ไก่ (Fowl typhoid)
• มีการติดเชื้ออย่ างรุนแรงในระบบทางเดินอาหาร และต่ อเนื่อง ทาให้ เกิด
การติดเชื้อในกระแสโลหิต esp. ไก่ที่กาลังเจริญเติบโต และไก่ ใหญ่
อาการ
• 1. แบบรุนแรง ท้ องเสี ย ตาย
• 2. แบบเรื้อรัง เป็ นตัวอมโรคและแพร่ โรค
• : ซีด อ่อนแอ ให้ ไข่ ลด ไข่ ตายโคม รังไข่ อกั เสบ
วิการ
• ตับขยายใหญ่ มีสีบรอนซ์ และเป็ นวิการจาเพาะของโรค
.โรคพาราไทฟอยด์ ไก่ (Fowl paratyphoid)
• เกิดจากการติดเชื้อ Salmonella ซึ่งไม่ ใช่ 2 spp. ที่กล่ าว
มาแล้ ว (ที่สาคัญมี 20 ชนิด และสาคัญทีส่ ุ ดคือ S.
typhimurium
อาการ
• มักพบในลูกไก่ อาการคล้ าย pullorum
วิการ
• ถุงไข่ แดงไม่ ถูกดูดซึม ตับเลือดคัง่ และจุดเนื้อตาย, ลาไส้
อักเสบ
การวินิจฉัย
• 1. จากประวัต,ิ อาการ: ท้ องเสีย อุจจาระขาว
2. วิการ : ไก่ ระยะผลผลิตมีการอักเสบ ฝ่ อของรังไข่ ก้ อนไข่
แดง ถุงน้ อย ฝ่ อ
• 3. การเจาะเลือด เก็บซีร่ ัม
ทดสอบกับแอนติเจน
(Plate Agglutination test)
• 4. โดยการเพาะเชือ้ :
ส่ ง ตับ, ลาไส้ , ท่ อนาไข่
ตะกอนแสดงว่าให้ผลบวก
การป้ องกันโรค
• หลีกเลี่ยงการนาลูกไก่ จากฟาร์ มที่มีโรคระบาด (ไม่ มีวัคซีน)
• สุ่มเจาะเลือดพ่ อแม่ พนั ธุ์ หากพบโรคให้ คัดทิง้
การรั กษา
• ใช้ ยาปฏิชีวนะผสมนา้ หรืออาหาร