Transcript ПОИМ НА ИНТЕЛЕКТУАЛНА СОПСТВЕНОСТ

ПОИМ НА ИНТЕЛЕКТУАЛНА
СОПСТВЕНОСТ
СИСТЕМ НА ИНТЕЛЕКТУАЛНА
СОПСТВЕНОСТ
ПРАВО НА
ИНТЕЛЕКТУАЛНА
СОПСТВЕНОСТ
ПРАВО НА
ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ
АВТОРСКО
ПРАВО И
СРОДНИ ПРАВА
ДОМАШНИ ИЗВОРИ НА
АВТОРСКОТО ПРАВО
• УСТАВ
• ЗАКОН
• ОБИЧАЈ
• СУДСКА ПРАКСА
• ПРАВНА НАУКА
УСТАВ
• ЧЛЕН 47
– СЛОБОДА НА НАУЧНО, УМЕТНИЧКО И ДРУГО
ИНТЕЛЕКТУАЛНО ТВОРЕШТВО
– ГАРАНЦИЈА НА ПРАВАТА
– РЕПУБЛИКАТА ГО ПОТТИКНУВА ТВОРЕШТВОТО
• ЧЛЕН 55
– СЛОБОДА НА ПАЗАРОТ И ПРЕТПРИЕМНИШТВОТО
– ОГРАНИЧУВАЊА РАДИ ЗАШТИТА НА ЗДРАВЈЕТО,
ПРИРОДАТА И ЖИВОТНАТА СРЕДИНА; ОДБРАНА НА
ЗЕМЈАТА
ЗАКОН
• ЗАКОН ЗА АВТОРСКОТО ПРАВО И
СРОДНИТЕ ПРАВА (47/96, 03/98, 98/02
и 04/05):
–
–
–
–
–
ЧЛЕНСТВО ВО СТО И TRIPS
СПОГОДБА ЗА СТАБИЛИЗАЦИЈА И АСОЦИЈАЦИЈА
ОСОВРЕМЕН СИСТЕМ НА КОЛЕКТИВНО ОСТВАРУВАЊЕ
РЕГУЛИРАЊЕ НА НОВИ ПРАВА И ОВЛАСТУВАЊА
ПРИВРЕМЕНИ МЕРКИ И МЕРКИ ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ
НА ЗАШТИТА
– ГРАЃАНСКА КАЗНА
• ЗАКОН ЗА ЦАРИНСКИТЕ МЕРКИ ЗА ЗАШТИТА НА
ПРАВАТА ОД ИНТЕЛЕКТУАЛНА СОПСТВЕНОСТ
(38/05)
МЕЃУНАРОДНИ ИЗВОРИ
• ДОГОВОРИ КОИ ОБЕЗБЕДУВААТ
ОСНОВНА ЗАШТИТА
• ДОГОВОРИ КОИ СОЗДАВААТ СИСТЕМ
НА МЕЃУНАРОДНА ЗАШТИТА
• ДОГОВОРИ КОИ ВОВЕДУВААТ
МЕЃУНАРОДНА КЛАСИФИКАЦИЈА
МАКЕДОНИЈА Е ЧЛЕНКА НА:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
КОНВЕНЦИЈА ЗА ОСНОВАЊЕ НА WIPO
БЕРНСКА КОНВЕНЦИЈА
УНИВЕРЗАЛНА (СВЕТСКА) КОНВЕНЦИЈА
РИМСКА КОНВЕНЦИЈА
ФОНОГРАМСКА КОНВЕНЦИЈА
САТЕЛИТСКА КОНВЕНЦИЈА
ДОГОВОР НА СОИС ЗА АВТОРСКО ПРАВО
ДОГОВОР НА СОИС ЗА ИЗВЕДБИ И ФОНОГРАМИ
TRIPS
ЕВРОПСКА КОНВЕНЦИЈА ЗА КОПРОДУКЦИЈА ВО
КИНЕМАТОГРАФИЈАТА
СУБЈЕКТИ И НОСИТЕЛИ
НА АВТОРСКОТО ПРАВО И
СРОДНИТЕ ПРАВА
НА КОИ ЛИЦА СЕ ПРИМЕНУВА
ЗАСП?
НАЧЕЛО НА
ПРИПАДНОСТ
ФИЗИЧКИЛИЦА
КОИ ИМААТ
ДРЖАВЈАНСТВО
НА РМ
ПРАВНИ ЛИЦА
КОИ ИМААТ
СЕДИШТЕ ВО РМ
• СПОРЕД НАЧЕЛОТО НА
АСИМИЛАЦИЈА НА
СТРАНЦИТЕ - СТРАНСКИТЕ
АВТОРИ И СТРАНСКИТЕ
НОСИТЕЛИ НА СРОДНИТЕ
ПРАВА УЖИВААТ ЕДНАКВА
ЗАШТИТА КАКО И
ДРЖАВЈАНИТЕ НА РМ,
СОГЛАСНО СО
МЕЃУНАРОДНИТЕ ДОГОВОРИ,
РАТИФИКУВАНИ ОД РМ
СУПСИДИЈАРНО ПРАВИЛО
• СТРАНСКИ АВТОРИ И СТРАНСКИ НОСИТЕЛИ
НА СРОДНИТЕ ПРАВА КОИ НЕ УЖИВААТ
ЗАШТИТА ОД СТАВОВИТЕ ВРЗ ОСНОВА НА
МЕЃУНАРОДЕН ДОГОВОР, МОЖАТ ДА
УЖИВААТ ЕДНАКВА ЗАШТИТА КАКО И
ДОМАШНИТЕ ЛИЦА ВРЗ ОСНОВА НА
ФАКТИЧКИ РЕЦИПРОЦИТЕТ
• РЕЦИПРОЦИТЕТОТ ГО ДОКАЖУВА ОНОЈ
КОЈШТО СЕ ПОВИКУВА НА НЕГО
ШТО ПОДРАЗБИРАМЕ ПОД АВТОР
• АВТОР Е ЛИЦЕТО КОЕ ГО СОЗДАЛО ДЕЛОТО
• АВТОР Е СЕКОГАШ ФИЗИЧКОТО ЛИЦЕ
• АВТОР Е ЛИЦЕТО КОЕ ВЛОЖИЛО ИНТЕЛЕКТУАЛЕН
ТРУД ВО СОЗДАВАЊЕТО НА ДЕЛОТО
• АВТОР Е И ЛИЦЕТО КОЕ СОЗДАЛО ИЗВЕДЕНО ДЕЛО
ВРЗ ОСНОВА НА ИЗВОРНОТО ДЕЛО
• АВТОРОТ НЕ МОРА ДА ИМА ДЕЛОВНА СПОСОБНОСТ
• СТАТУСОТ НА АВТОР СЕ СТЕКНУВА СО МОМЕНТОТ
НА СОЗДАВАЊЕ НА АВТОРСКОТО ДЕЛО
КОАВТОРИ
ДВЕ ИЛИ
ПОВЕЌЕ ЛИЦА
СОРАБОТУВААТ
НА СОЗДАВАЊЕ
НА ДЕЛОТО
ИМААТ
НЕДЕЛЛИВО
АВТОРСКО
ПРАВО
ДЕЛОТО Е
НЕДЕЛЛИВА
ЦЕЛИНА
ОДНОСИ ПОМЕЃУ КОАВТОРИТЕ
• КОАВТОРИТЕ ИМААТ ИЗВЕСЕН УДЕЛ ВО ЦЕЛИНАТА
НА АВТОРСКОТО ДЕЛО
• УДЕЛОТ СЕ ОПРЕДЕЛУВА СОГЛАСНО СО
ВИСТИНСКИОТ ПРИДОНЕС ШТО СЕКОЈ ОД
КОАВТОРИТЕ ГО ДАЛ ВО СОЗДАВАЊЕТО НА
АВТОРСКОТО ДЕЛО,
– ДОКОЛКУ СО МЕЃУСЕБЕН ДОГОВОР НЕ Е ПОИНАКУ
ОПРЕДЕЛЕНО
• ЗА КОРИСТЕЊЕ НА ДЕЛОТО ЗАЕДНИЧКИ
ОДЛУЧУВААТ СИТЕ КОАВТОРИ, ПРИ ШТО,
– НИЕДЕН ОД НИВ НЕМА ПРАВО ДА ГО СПРЕЧИ
КОРИСТЕЊЕТО НА ДЕЛОТО СПРОТИВНО НА ПРИНЦИПИТЕ
НА СОВЕСНОСТ И ЧЕСНОСТ
СПОЕНИ ДЕЛА
• НЕ ПОСТОИ ЗАЕДНИЧКА ЗАМИСЛА И
ЗАЕДНИЧКИ АВТОРСКИ ТРУД ПРИ
СОЗДАВАЊЕТО НА ОВИЕ ДЕЛА
• АВТОРИТЕ, ВО ОВОЈ СЛУЧАЈ, ГИ
ЗДРУЖУВААТ СВОИТЕ ДЕЛА ЗАРАДИ
ЗАЕДНИЧКО КОРИСТЕЊЕ,
• КАЈ СПОЕНИТЕ ДЕЛА, СЕПАК, СООДВЕТНО
СЕ ПРИМЕНУВААТ ОДРЕДБИТЕ ЗА
КОАВТОРСТВО
(КО)АВТОРИ НА ФИЛМСКО ДЕЛО
ПОСТОЈАТ ДВЕ
СФАЌАЊА
МОНИСТИЧКО 
ЕДЕН АВТОР
ДУАЛИСТИЧКО 
КОАВТОРСТВО
МОНИСТИЧКО СФАЌАЊЕ
• ОВА СФАЌАЊЕ ИМА ЧЕТИРИ
ВАРИЈАНТИ
– АВТОР
– АВТОР
– АВТОР
– АВТОР
Е
Е
Е
Е
АВТОРОТ НА ИЗВОРНОТО ДЕЛО
РЕЖИСЕРОТ
АВТОРОТ НА СЦЕНАРИОТО
ФИЛМСКИОТ ПРОДУЦЕНТ
ДУАЛИСТИЧКО СФАЌАЊЕ
• ОВА СФЕЌАЊЕ Е ПРИФАТЕНО ВО ЗЕМЈИТЕ
ЧЛЕНКИ НА БЕРНСКАТА КОНВЕНЦИЈА
• ФИЛМОТ Е СЕКОГАШ ПРОИЗВОД НА
ТВОРЕЧКИОТ ТРУД НА ЛИЦАТА КОИ ДАЛЕ
ИНТЕЛЕКТУАЛЕН ПРИДОНЕС ЗА
СОЗДАВАЊЕТО НА КОНЕЧНИОТ
ИНТЕЛЕКТУАЛЕН ПРОИЗВОД КОЈ ГО
НАРЕКУВАМЕ АУДИОВИЗУЕЛНО ДЕЛО - СЕ
РАБОТИ ЗА КОАВТОРСТВО
КОИ ЛИЦА СЕ КОАВТОРИ?
ПИСАТЕЛОТ
НА СЦЕНАРИОТО
КАЈ МУЗИЧКИОТ
ФИЛМ И
АВТОРОТ
НА МУЗИКАТА ЧЛЕН 88
ОД ЗАСП
КАЈ ЦРТАНИОТ
ФИЛМ И
ГЛАВНИОТ
ЦРТАЧ
ГЛАВНИОТ
РЕЖИСЕР
ГЛАВНИОТ
СНИМАТЕЛ
ШТО Е СО ДРУГИТЕ ЛИЦА?!
• ДРУГИТЕ ЛИЦА КОИ УЧЕСТВУВААТ ВО
СОЗДАВАЊЕТО НА ФИЛМСКОТО ДЕЛО НЕ СЕ
СМЕТААТ ЗА КОАВТОРИ ТУКУ ЗА АВТОРИ
НА ПРИДОНЕСИ
• ОВА Е НАПРАВЕНО ОД ПРАКТИЧНИ ПРИЧИНИ
ЗА ДА СЕ ОГРАНИЧИ КРУГОТ НА ЛИЦА СО
КОИ ПРЕГОВАРА ФИЛМСКИОТ ПРОДУЦЕНТ
ОДНОС ПОМЕЃУ КОАВТОРИТЕ И
ФИЛМСКИОТ ПРОДУЦЕНТ
ПОСТОЈАТ ДВА
СИСТЕМА НА
РЕШАВАЊЕ НА ОВИЕ ПРАШАЊА
СИСТЕМ НА
ЛЕГАЛНА ЦЕСИЈА
СИСТЕМ НА
ДОГОВОРНА ЦЕСИЈА
СИСТЕМ НА
ЛЕГАЛНА ЦЕСИЈА
• АВТОРСКИТЕ ПРАВА ПО СИЛА НА ЗАКОН СЕ
ПРЕНЕСУВААТ ОД АВТОРИТЕ НА ПРОДУЦЕНТОТ ВО
МОМЕНТОТ НА ДОВРШУВАЊЕ НА АУДИОВИЗУЕЛНОТО
ДЕЛО
• ОПЦИИ
– СИТЕ ОВЛАСТУВАЊА НА АВТОРИТЕ (МОРАЛНИ И
МАТЕРИЈАЛНИ) СЕ ПРЕНЕСУВАТ НА ПРОДУЦЕНТОТ
– НА ПРОДУЦЕНТОТ СЕ ПРЕНЕСУВААТ САМО ИМОТНИТЕ
ОВЛАСТУВАЊА
– НА ПРОДУЦЕНТОТ СЕ ПРЕНЕСУВААТ САМО ОНИЕ ИМОТНИ
ОВЛАСТУВАЊА НА АВТОРИТЕ КОИ СЕ ДИРЕКТНО
ПОВРЗАНИ СО ЕКОНОМСКОТО ИСКОРИСТУВАЊЕ НА
АУДИОВИЗУЕЛНОТО ДЕЛО
СИСТЕМ НА
ДОГОВОРНА ЦЕСИЈА
• СПОРЕД ОСНОВНИТЕ ПОСТАВКИ НА ОВОЈ СИСТЕМ
ИЗВОРНИ НОСИТЕЛИ НА СИТЕ АВТОРСКИ ПРАВА
ВРЗ АУДИОВИЗУЕЛНОТО ДЕЛО СЕ НЕГОВИТЕ
АВТОРИ
• ДАЛИ ОВИЕ ЌЕ ГИ ПРЕНЕСАТ ПРАВАТА ВРЗ
ФИЛМСКИОТ ПРОДУЦЕНТ, ЗАВИСИ САМО ОД
НИВНАТА ВОЉА
• СО ПРИФАЌАЊЕТО НА ОВАА КОНЦЕПЦИЈА ЦЕЛОСНО
Е УВАЖЕНА СЛОБОДАТА НА АВТОРИТЕ ДА
РАСПОЛАГААТ СО СВОИТЕ ПРАВА
ПРЕТПОСТАВЕН АВТОР
• ПРЕТПОСТАВЕН АВТОР Е ОНА ЛИЦЕ ЧИЕ ИМЕ НА ВООБИЧАЕН
НАЧИН Е ОЗНАЧЕНО НА САМОТО АВТОРСКО ДЕЛО
• ТАА ПРЕТПОСТАВКА ВАЖИ ДОДЕКА СПРОТИВНОТО НЕ СЕ
ДОКАЖЕ
• ВО СЛУЧАЈ КОГА АВТОРОТ НЕ Е ПОЗНАТ, АВТОРСКОТО
ПРАВО НА ОБЈАВЕНО ДЕЛО ГО ОСТВАРУВА ОНОЈ КОЈШТО ГО
ОБЈАВИЛ ДЕЛОТО
– ОД МОМЕНТОТ НА УТВРДУВАЊЕ НА ИДЕНТИТЕТОТ НА АВТОРОТ,
ТОГАШ ПРЕСТАНУВААТ ПРАВАТА НА ОНОЈ КОЈ ГО ОБЈАВИЛ
ДЕЛОТО, А НОСИТЕЛОТ НА АВТОРСКОТО ПРАВО Е ДОЛЖЕН
КОРИСТА ОД АВТОРСКОТО ПРАВО ДА МУ ЈА ПРЕНЕСЕ НА
АВТОРОТ, ДОКОЛКУ СО ДОГОВОР НЕ Е ПОИНАКУ ОПРЕДЕЛЕНО
АВТОР НА АВТОРСКО ДЕЛО
СОЗДАДЕНО ВО РАБОТЕН ОДНОС
• ВО СЛУЧАЈ КОГА АВТОРСКОТО ДЕЛО Е СОЗДАДЕНО
ОД РАБОТНИК ПРИ ИСПОЛНУВАЊЕ НА СВОИТЕ
РАБОТНИ ОБВРСКИ ИЛИ ПО УПАТСТВО НА
РАБОТОДАВЕЦОТ, СЕ СМЕТА ДЕКА МАТЕРИЈАЛНИТЕ
ПРАВА И ДРУГИТЕ ПРАВА НА АВТОРОТ НА ТОА
ДЕЛО, ОСВЕН НА ПРАВОТО НА ИЗНАЈМУВАЊЕ,
ИСКЛУЧИВО МУ СЕ ПРЕНЕСЕНИ НА РАБОТОДАВЕЦОТ
ЗА ВРЕМЕ ОД ПЕТ ГОДИНИ ПО ЗАВРШУВАЊЕТО НА
ДЕЛОТО, ДОКОЛКУ
– СО СООДВЕТЕН КОЛЕКТИВЕН ДОГОВОР, ОДНОСНО
– СО ДОГОВОР ЗА РАБОТА НЕ Е ПОИНАКУ ОПРЕДЕЛЕНО
АВТОР НА АВТОРСКО ДЕЛО
СОЗДАДЕНО ПО НАРАЧКА
• СО ДОГОВОР ЗА НАРАЧКА НА АВТОРСКО
ДЕЛО, АВТОРОТ СЕ ОБВРЗУВА ДА ГО
СОЗДАДЕ НАРАЧАНОТО АВТОРСКО ДЕЛО И
ДА МУ ГО ДОСТАВИ НА НАРАЧАТЕЛОТ, А
НАРАЧАТЕЛОТ СЕ ОБВРЗУВА ЗА ТОА ДА МУ
ИСПЛАТИ НАДОМЕСТ
• АВТОРОТ ГО ЗАДРЖУВА АВТОРСКОТО ПРАВО
ВРЗ НАРАЧАНОТО ДЕЛО, ДОКОЛКУ СО
ЗАКОН ИЛИ ДОГОВОР НЕ Е ПОИНАКУ
ОПРЕДЕЛЕНО
СОДРЖИНА НА АВТОРСКОТО
ПРАВО
МОРАЛНИ
ОВЛАСТУВАЊА
МАТЕРИЈАЛНИ
ОВЛАСТУВАЊА
ДРУГИ
ОВЛАСТУВАЊА
МОРАЛНИ ПРАВА
ОБЈАВУВАЊЕ
НА ДЕЛОТО
ПРАВО НА
ПЕТЕРНИТЕТ
ПРАВО НА
ПОКАЈУВАЊЕ
СОЧУВУВАЊЕ НА
ЦЕЛИНАТА НА
МОРАЛНИ ПРАВА
ОБЈАВУВАЊЕ ПРАВО НА
НА ДЕЛОТО
ПАТЕРНИТЕТ
СОЧУВУВАЊЕ
НА ЦЕЛИНАТА
НА ДЕЛОТО
ПРАВО НА
•ОБЈАВУВАЊЕ Е
ДОСТАПНОСТ НА
ЈАВНОСТА ДО
АВТОРСКОТО ДЕЛО,
СО СОГЛАСНОСТ НА
АВТОРОТ НЕЗАВИСНО
ОД НАЧИНОТ И
ФОРМАТА
•ОВА ПРАВО ИМА КАКО
ЛИЧНО ПРАВЕН, ТАКА
И ИМОТНО ПРАВЕН
КАРАКТЕР, ЗАШТО
ДЕЛОТО НЕ МОЖЕ ДА
СЕ ИСКОРИСТУВА
ПРЕД ДА СЕ ОБЈАВИ
•ОВЛАСТУВАЊЕ НА
АВТОРОТ САМИОТ ДА
ГО МЕНУВА СВОЕТО
ДЕЛО И ДА СЕ
СПРОТИСТАВИ НА
ИЗМЕНИТЕ НА ДЕЛОТО
ОД СТРАНА НА ДРУГИ
ЛИЦА (ДА СЕ
СПРОТИВСТАВИ НА
СЕКАКВО
ДЕФОРМИРАЊЕ,
САКАТЕЊЕ ИЛИ
МЕНУВАЊЕ НА
НЕГОВОТО ДЕЛО,
ОДНОСНО ДА СЕ
СПРОТИВСТАВИ НА
СЕКОЕ КОРИСТЕЊЕ НА
ДЕЛОТО ШТО МОЖЕ
ДА И НАШТЕТИ НА
НЕГОВАТА ЛИЧНОСТ,
ЧЕСТ И УГЛЕД)
•АВТОРОТ ИМА
ИСКЛУЧИВО ПРАВО ДА
МУ ГО ОТКАЖЕ
ПРАВОТО НА
НОСИТЕЛОТ НА
НЕГОВОТО
МАТЕРИЈАЛНО ПРАВО,
ДОКОЛКУ ЗА ТОА ИМА
ВИСТИНСКИ МОРАЛНИ
ПРИЧИНИ И ДОКОЛКУ
ПРЕТХОДНО НА
НОСИТЕЛОТ МУ ЈА
НАДОМЕСТИ ШТЕТАТА
ШТО НАСТАНАЛА
ЗАРАДИ ТОА
• АВТОРОТ ИМА ПРАВО
ДА БИДЕ ПРИЗНАЕН И
НАЗНАЧЕН КАКО
АВТОР НА ДЕЛОТО
•КОМПОНЕНТИ:
• ПРАВО НА АВТОРОТ
ДА ГО ОБЕЛЕЖИ
СВОЕТО ДЕЛО,
•ПРАВО НА АВТОРОТ
ДА ЈА СПРЕЧИ
ЗЛОУПОТРЕБАТА НА
НЕГОВОТО ДЕЛО ОД
БИЛО КОЈ ВИД И ЗА
БИЛО КОЈА ЦЕЛ И
•ПРАВО ДА СЕ
СПРОТИСТАВИ НА
УЗУРПИРАЊЕТО И
НЕДОЗВОЛЕНОТО
ПРИСВОЈУВАЊЕ НА
НЕГОВОТО ДЕЛО
ПОКАЈУВАЊЕ
МАТЕРИЈАЛНИ ПРАВА
• ПРАВО НА ИСКОРИСТУВАЊЕ
НА ДЕЛОТО
• СЕ РАБОТИ ЗА ИСКЛУЧИВО
ИМОТНО ПРАВО, ОД
АПСОЛУТНА ПРИРОДА,
ВРЕМЕНСКИ Е ОГРАНИЧЕНО
И Е ПРЕНОСЛИВО ПРАВО
• СПОРЕД НАЧИНОТ НА
ИСКОРИСТУВАЊЕ НА
АВТОРСКИТЕ ДЕЛА
ПОСТОЈАТ И РАЗЛИЧНИ
ИМОТНИ ПРАВА
•
•
•
•
•
•
•
•
ИЗДАВАЊЕ
РЕПРОДУКЦИЈА
ДИСТРИБУЦИЈА
ИЗНАЈМУВАЊЕ
ПОЗАЈМУВАЊЕ
ЈАВНО ИЗЛОЖУВАЊЕ
ЈАВНО СООПШТУВАЊЕ И
ПРЕРАБОТУВАЊЕ
КАКО МОЖЕ ДА СЕ ИСКОРИСТУВА
АВТОРСКОТО ДЕЛО
• ВО ТЕЛЕСЕН ОБЛИК
ПО ПАТ НА
–
–
–
–
–
ИЗДАВАЊЕ
РЕПРОДУКЦИЈА
ДИСТРИБУЦИЈА
ИЗНАЈМУВАЊЕ И
ПОЗАЈМУВАЊЕ
• ВО БЕСТЕЛЕСЕН
ОБЛИК ПО ПАТ НА
– ЈАВНО ИЗЛОЖУВАЊЕ
И
– ЈАВНОТО
СООПШТУВАЊЕ
ИЗДАВАЊЕ
• ИЗДАВАЊЕ Е
РЕПРОДУКЦИЈА НА
АВТОРСКО ДЕЛО ВО
ДОВОЛЕН БРОЈ
ПРИМЕРОЦИ И
НИВНА
ДИСТРИБУЦИЈА
РЕПРОДУКЦИЈА
• РЕПРОДУКЦИЈА Е
ИЗРАБОТКА НА ПРИМЕРОК
ОД АВТОРСКО ДЕЛО ИЛИ
ДЕЛ ОД НЕГО, СНИМЕНО
НА МАТЕРИЈАЛНА
ПОДЛОГА, ДИРЕКТНО ИЛИ
ИНДИРЕКТНО, ПОВРЕМЕНО
ИЛИ ТРАЈНО, НЕЗАВИСНО
ОД ВИДОТ НА ПОДЛОГАТА
НА ПРИМЕРОКОТ, БРОЈОТ
НА ПРИМЕРОЦИТЕ И
ПОСТАПКАТА
ДИСТРИБУЦИЈА
• ДИСТРИБУЦИЈА Е ПУШТАЊЕ
ВО ПРОМЕТ, ПОНУДУВАЊЕ
НА ЈАВНОСТА ЗАРАДИ
ПРОДАЖБА ИЛИ ДРУГ ВИД
ПРЕНОС НА СОПСТВЕНИЧКО
ПРАВО, КАКО И УВОЗ НА
ОРИГИНАЛ ИЧИ ПРИМЕРОК
• ДИСТРИБУЦИЈАТА
ВКЛУЧУВА И ИЗНАЈМУВАЊЕ
И ПОЗАЈМУВАЊЕ
• НЕ Е БИТНО ДАЛИ
ПРИМЕРОЦИТЕ БИЛЕ
ЛЕГАЛНО НАПРАВЕНИ
ИЗНАЈМУВАЊЕ И ПОЗАЈМУВАЊЕ
• ИЗНАЈМУВАЊЕ Е КОРИСТЕЊЕ НА ОПРЕДЕЛЕНО
ВРЕМЕ НА ОРИГИНАЛОТ ИЛИ ПРИМЕРОКОТ НА
АВТОРСКОТО ДЕЛО ЗАРАДИ НЕПОСРЕДНА ИЛИ
ПОСРЕДНА ЕКОНОМСКА КОРИСТ
• ПОЗАЈМУВАЊЕ Е КОРИСТЕЊЕ НА ОПРЕДЕЛЕНО
ВРЕМЕ НА ОРИГИНАЛОТ ИЛИ ПРИМЕРОКОТ НА
АВТОРСКОТО ДЕЛО, БЕЗ НЕПОСРЕДНА ИЛИ
ПОСРЕДНА ЕКОНОМСКА КОРИСТ, КОГА ТОА СЕ
ВРШИ ПРЕКУ ОРГАНИЗАЦИИ ДО КОИ ЈАВНОСТА ИМА
ПРИСТАП
ЈАВНО ИЗЛОЖУВАЊЕ
• ЈАВНО ИЗЛОЖУВАЊЕ Е ПРЕТСТАВУВАЊЕ НА
ЈАВНОСТА НА ОРИГИНАЛ ИЛИ ПРИМЕРОК НА
ДЕЛО
– ОД ЛИКОВНАТА УМЕТНОСТ,
– НА ФОТОГРАФСКО ДЕЛО ИЛИ НА ДЕЛО
СОЗДАДЕНО ВО ПОСТАПКА СЛИЧНА НА
ФОТОГРАФСКАТА,
– НА ДЕЛО ОД ОБЛАСТА НА ПРИМЕНЕТАТА
УМЕТНОСТ, ДИЗАЈНОТ,
– АРХИТЕКТУРАТА, УРБАНИЗМОТ,
– КАРТОГРАФИЈАТА, КАКО И НА ДРУГО ДЕЛО ОД
НАУЧНА И ТЕХНИЧКА ПРИРОДА
ЈАВНО СООПШТУВАЊЕ
ЈАВНО
ИЗВЕДУВАЊЕ
РАДИОДИФУЗНО
РЕЕМИТУВАЊЕ
ЈАВНО
ПРЕНЕСУВАЊЕ
РАДИОДИФУЗНО
ЕМИТУВАЊЕ
СТАВАЊЕ НА
РАСПОЛАГАЊЕ
НА ЈАВНОСТА
ЈАВНО
ПРИКАЖУВАЊЕ
ЈАВНО ИЗВЕДУВАЊЕ
• ЈАВНО ИЗВЕДУВАЊЕ
Е ПРЕТСТАВУВАЊЕ
ВО ЖИВО ИЛИ СО
ПОМОШ НА
ТЕХНИЧКИ
СРЕДСТВА,
ВКЛУЧУВАЈЌИ
ПРЕТСТАВУВАЊЕ ВО
ЖИВО НА СЦЕНА
ЈАВНО ПРЕНЕСУВАЊЕ
• ЈАВНО
ПРЕНЕСУВАЊЕ Е
ПРЕТСТАВУВАЊЕ
НАДВОР ОД
ПРОСТОРОТ ИЛИ
МЕСТОТО НА
ИЗВЕДУВАЊЕТО
ПРЕКУ ЗВУЧНИК,
ЕКРАН И СЛИЧНО
СТАВАЊЕ НА РАСПОЛАГАЊЕ НА
ЈАВНОСТА
• СТАВАЊЕ НА РАСПОЛАГАЊЕ
НА ЈАВНОСТА Е
ПОЕДИНЕЧНО КОРИСТЕЊЕ
НА ОРИГИНАЛ ИЛИ
ПРИМЕРОК НА АВТОРСКО
ДЕЛО ДО КОЈА ЈАВНОСТА
ИМА ПРИСТАП, БЕЗЖИЧНО
ИЛИ ЖИЧНО, ВО МЕСТО И
ВРЕМЕ КОЕШТО
КОРИСНИКОТ САМИОТ ГО
ИЗБИРА
ЈАВНО ПРИКАЖУВАЊЕ
• ЈАВНО ПРИКАЖУВАЊЕ Е
ПРЕТСТАВУВАЊЕ ПРЕКУ
ТЕХНИЧКИ СРЕДСТВА НА
КИНЕМАТОГРАФСКО ИЛИ
ДРУГО АУДИОВИЗУЕЛНО
ДЕЛО ИЛИ ДЕЛО ОД
ОБЛАСТА НА
ФОТОГРАФИЈАТА,
ЛИКОВНАТА УМЕТНОСТ,
АРХИТЕКТУРАТА,
УРБАНИЗМОТ,
ПРИМЕНЕТАТА УМЕТНОСТ,
ДИЗАЈНОТ,
КАРТОГРАФИЈАТА, КАКО И
ДЕЛА ОД НАУЧНА И
ТЕХНИЧКА ПРИРОДА
РАДИОДИФУЗНО ЕМИТУВАЊЕ
• РАДИОДИФУЗНО ЕМИТУВАЊЕ
Е ПРЕТСТАВУВАЊЕ
АВТОРСКО ДЕЛО ПРЕКУ
РАДИО И ТЕЛЕВИЗИСКИ
ПРОГРАМСКИ СИГНАЛИ
БЕЗЖИЧНО, ВКЛУЧУВАЈЌИ
САТЕЛИТ ИЛИ ЖИЧНО,
ВКЛУЧУВАЈЌИ КАБЕЛСКИ
ИЛИ МИКРОБРАНОВ СИСТЕМ
РАДИОДИФУЗНО РЕЕМИТУВАЊЕ
• РАДИОДИФУЗНО РЕЕМИТУВАЊЕ Е
ИСТОВРЕМЕНО, ВО ЦЕЛИНА И НЕПРОМЕНЕТО
ПРЕНЕСУВАЊЕ НА РАДИОДИФУЗНО
ЕМИТУВАНО ДЕЛО ДОКОЛКУ ГО ВРШИ ДРУГА
РАДИО И ТЕЛЕВИЗИСКА ОРГАНИЗАЦИЈА ИЛИ
СЕ ВРШИ ПРЕКУ КАБЕЛСКО РЕЕМИТУВАЊЕ ПРЕНЕСУВАЊЕ ПРЕКУ КАБЕЛСКИ ИЛИ
МИКРОБРАНОВ СИСТЕМ СО ПОВЕЌЕ ОД СТО
КАБЕЛСКИ ПРИКЛУЧОЦИ, ПОД УСЛОВ
ДЕЛОТО ПОЧЕТНО ДА СЕ ЕМИТУВА ОД
ДРУГА ДРЖАВА
ДРУГИ ПРАВА
• ДРУГИ ПРАВА СЕ
– ПРАВО НА ПРИСТАП ДО ОРИГИНАЛОТ ИЛИ
ДО ПРИМЕРОКОТ НА СВОЕТО ДЕЛО
– ПРАВО НА СЛЕДСТВО И
– ПРАВО НА НАДОМЕСТ
ПРАВО НА ПРИСТАП
• АВТОРОТ ИМА ПРАВО НА ПРИСТАП ДО ОРИГИНАЛОТ
ИЛИ ДО ПРИМЕРОКОТ ОД СВОЕТО ДЕЛО ШТО ГО
ПОСЕДУВА ДРУГ, ЗАРАДИ ОСТВАРУВАЊЕ НА
ПРАВОТО НА РЕПРОДУКЦИЈА ИЛИ ПРАВОТО НА
ПРЕРАБОТКА НА ДЕЛОТО, ДОКОЛКУ ТОА НЕ Е ВО
СПРОТИВНОСТ СО ОПРАВДАНИОТ ИНТЕРЕС НА
ИМАТЕЛОТ
• АВТОРОТ ИМА ПРАВО ДА ПОБАРА, ИМАТЕЛОТ ДА
МУ ГО ПРЕДАДЕ ОРИГИНАЛОТ НА ЛИКОВНОТО ИЛИ
ФОТОГРАФСКОТО ДЕЛО ЗАРАДИ ЈАВНО ИЗЛОЖУВАЊЕ
ИЛИ ДРУГ ВИД ОБЈАВУВАЊЕ, ДОКОЛКУ ЗА ТОА
ПОСТОИ ОПРАВДАН ИНТЕРЕС
ПРАВО НА СЛЕДСТВО
• ДОКОЛКУ ОРИГИНАЛОТ НА УМЕТНИЧКО ДЕЛО Е
ПРОДАДЕН ИЛИ НА ДРУГ НАЧИН ОТУЃЕН,
НЕГОВИОТ АВТОР ИМА ПРАВО ДА БИДЕ ИЗВЕСТЕН
И ДА ДОБИЕ НАДОМЕСТ ОД СЕКОЈА НАРЕДНА
ПРОДАЖБА
• ОРИГИНАЛ НА УМЕТНИЧКО ДЕЛО СЕ ПЛАТНА,
КОЛАЖИ, СЛИКИ, ЦРТЕЖИ, ГРАФИКИ, ГРАВУРИ,
ЛИТОГРАФИИ, СКУЛПТУРИ, КЕРАМИКА, РЕЗБИ,
ТАПИСЕРИИ, ДЕЛА НА СТАКЛО, ФОТОГРАФСКО
ДЕЛО И ДЕЛО СОЗДАДЕНО ВО ПОСТАПКА СЛИЧНА
НА ФОТОГРАФСКАТА, КАКО И ПРИМЕРОЦИ НА
НАВЕДЕНИТЕ ДЕЛА ШТО СЕ СМЕТААТ ЗА
ОРИГИНАЛИ
ПРАВО НА НАДОМЕСТ
• ПО ИСЦРПУВАЊЕТО НА ПРАВОТО НА
ДИСТРИБУЦИЈА, АВТОРОТ ИМА ПРАВО НА
ПРАВИЧЕН НАДОМЕСТ ОД ПОЗАЈМУВАЊЕТО
• АВТОРОТ ИМА ПРАВО НА ПРАВИЧЕН
НАДОМЕСТ ЗА ТОНСКО ИЛИ ВИЗУЕЛНО
СНИМАЊЕ И ФОТОКОПИРАЊЕ НА СВОЕТО
ДЕЛО КОЕ СЕ ВРШИ ЗА ПРИВАТНО
КОРИСТЕЊЕ
ОГРАНУЧУВАЊЕ НА
АВТОРСКОТО ПРАВО
ПОИМ И ВИДОВИ
• СЕ РАБОТИ ЗА КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО
БЕЗ ПРЕНЕСУВАЊЕ СООДВЕТНО
МАТЕРИЈАЛНО ПРАВО
• МОЖЕ ДА СЕ ВРШИ САМО НАД ОБЈАВЕНО
АВТОРСКО ДЕЛО, ВО СЛУЧАИ ОПРЕДЕЛЕНИ
СО ЗАКОН,
• ВИДОВИ
– ЗАКОНСКИ ДОЗВОЛЕНО КОРИСТЕЊЕ СО НАДОМЕСТ
КАКО ЗАКОНСКИ ДОЗВОЛИ И
– ЗАКОНСКИ ДОЗВОЛЕНО КОРИСТЕЊЕ БЕЗ
НАДОМЕСТ КАКО СЛОБОДНО КОРИСТЕЊЕ
ЗАКОНСКИ ДОЗВОЛИ
• ЗАКОНСКИ Е ДОЗВОЛЕНО РЕПРОДУЦИРАЊЕ ВО УЧЕБНИЦИ
ЗАРАДИ ИЛУСТРИРАЊЕ ВО НАСТАВА СО НЕКОМЕРЦИЈАЛНА
ЦЕЛ
• ЗАКОНСКИ Е ДОЗВОЛЕНО И РЕПРОДУЦИРАЊЕ ВО ЦЕЛИНА НА
АКТУЕЛНИ НАПИСИ ОД ДНЕВЕН И ПЕРИОДИЧЕН ПЕЧАТ НА
АКТУЕЛНИ ТЕМИ, ОСВЕН ДОКОЛКУ ПРАВОТО НА ТАКВОТО
КОРИСТЕЊЕ НЕ Е ИЗРЕЧНО ЗАДРЖАНО ОД СТРАНА НА
АВТОРОТ
• ЗАКОНСКИ Е ДОЗВОЛЕНО РАДИО И ТЕЛЕВИЗИСКИ
ОРГАНИЗАЦИИ ДА ВРШАТ РАДИОДИФУЗНО ЕМИТУВАЊЕ НА
АВТОРСКИ ДЕЛА ОД СОПСТВЕНА ПРОДУКЦИЈА, ОСВЕН НА
ИГРАНИ ФИЛМОВИ
• ЗАКОНСКИ Е ДОЗВОЛЕНО РЕПРОДУЦИРАЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО
ЗА ПРИВАТНО КОРИСТЕЊЕ
ПРИВАТНО КОРИСТЕЊЕ
• ЗАКОНСКИ Е ДОЗВОЛЕНО РЕПРОДУЦИРАЊЕ
АВТОРСКО ДЕЛО, НАЈМНОГУ ДО ТРИ КОПИИ
ОД СТРАНА НА ФИЗИЧКО ЛИЦЕ ЗА ПРИВАТНО
КОРИСТЕЊЕ, ЗА ЦЕЛИ КОИ НЕ СЕ
КОМЕРЦИЈАЛНИ, НИТУ НЕПОСРЕДНО НИТУ
ПОСРЕДНО
• РЕПРОДУЦИРАЊЕТО НЕ СЕ ОДНЕСУВА ВО ОБЕМ
НА ЦЕЛО ДЕЛО, И ТОА:
– НА КНИЖЕВНО ДЕЛО, ОСВЕН КОГА ТИРАЖОТ Е
ИСЦРПЕН ПРЕД НАЈМАЛКУ ДВЕ ГОДИНИ;
– НА ГРАФИЧКО ИЗДАНИЕ НА МУЗИЧКО ДЕЛО, ОСВЕН
СО РАЧНО ПРЕПИШУВАЊЕ;
– НА БАЗИ НА ПОДАТОЦИ ВО НЕЕЛЕКТРОНСКИ
ОБЛИК,
– КАКО И НА АРХИТЕКТОНСКИ ОБЈЕКТ
СЛОБОДНО КОРИСТЕЊЕ
• ВО СЛОБОДНО КОРИСТЕЊЕ Е
АВТОРСКО ДЕЛО
– ЗАРАДИ СТЕКНУВАЊЕ ИНФОРМАЦИИ ОД
ОПШТО ЗНАЧЕЊЕ,
– ЗА ЦЕЛИТЕ НА НАСТАВАТА,
– ЗА ПРИВАТНО ИЛИ ДРУГО СОПСТВЕНО
РЕПРОДУЦИРАЊЕ, ЦИТИРАЊЕ И
– ДРУГИ СЛУЧАИ СОГЛАСНО СО ЗАКОН
ИНФОРМАЦИИ ОД ОПШТО
ЗНАЧЕЊЕ
• ЗАРАДИ СТЕКНУВАЊЕ ИНФОРМАЦИИ ОД
ОПШТО ЗНАЧЕЊЕ СЛОБОДНО Е
РЕПРОДУЦИРАЊЕТО И ЈАВНОТО
СООПШТУВАЊЕ НА:
– ДЕЛА ШТО СЕ ГЛЕДААТ ИЛИ СЛУШААТ ВО ТЕКОТ
НА ИЗВЕСТУВАЊЕ ЗА ДНЕВНИ НАСТАНИ,
– ЈАВНИ ПОЛИТИЧКИ ГОВОРИ И ИЗВАДОЦИ ОД
ЈАВНИ ГОВОРИ И ПРЕДАВАЊА ИЛИ СЛИЧНИ ДЕЛА
ПРЕД ДРЖАВНИ, ВЕРСКИ И ДРУГИ ОРГАНИ
НАСТАВА И ИЛУСТРИРАЊЕ
• СЛОБОДНО Е ЈАВНОТО ИЗВЕДУВАЊЕ НА АВТОРСКО ДЕЛО
ЗАРАДИ ИЛУСТРИРАЊЕ ВО НЕПОСРЕДНА НЕКОМЕРЦИЈАЛНА
НАСТАВА И НА НЕКОМЕРЦИЈАЛНИ УЧИЛИШНИ ПРИРЕДБИ
– ДОКОЛКУ УЧЕСНИЦИТЕ НА ПРИРЕДБИТЕ НЕ ДОБИВААТ НАДОМЕСТ
• СЛОБОДНО Е РЕПРОДУЦИРАЊЕ И ЈАВНО ПРИКАЖУВАЊЕ НА
РАДИО И ТЕЛЕВИЗИСКИ ЕМИТУВАНИ АВТОРСКИ ДЕЛА ЗАРАДИ
ИЛУСТРИРАЊЕ ВО НЕПОСРЕДНА НЕКОМЕРЦИЈАЛНА НАСТАВА
• СЛОБОДНО Е ЈАВНО ИЗВЕДУВАЊЕ НА АВТОРСКО ДЕЛО НА
МАНИФЕСТАЦИИ ОД ДОБРОТВОРЕН КАРАКТЕР,
– ДОКОЛКУ УЧЕСНИЦИТЕ НА МАНИФЕСТАЦИИТЕ НЕ ДОБИВААТ
НАДОМЕСТ
РЕПРОДУЦИРАЊЕ ВО ПОСЕБНИ
СЛУЧАЕВИ
• СЛОБОДНО Е РЕПРОДУЦИРАЊЕ НАЈМНОГУ ВО
ТРИ КОПИИ, АВТОРСКО ДЕЛО БЕЗ
КОМЕРЦИЈАЛНА ЦЕЛ ЗА:
– НАУЧНИ ЦЕЛИ, ВО ОБЕМ ОПРАВДАН СО ЦЕЛТА
НА КОРИСТЕЊЕТО И
– ЗА КОРИСТЕЊЕ ОД СТРАНА НА ЛИЦАТА СО
ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ, ПОД УСЛОВ КОРИСТЕЊЕТО
ДА Е ДИРЕКТНО ПОВРЗАНО СО НИВНИТЕ
ПОТРЕБИ
ОБЕМ НА РЕПРОДУЦИРАЊЕ
• ОВА РЕПРОДУЦИРАЊЕ, НЕ СЕ ОДНЕСУВА ВО
ОБЕМ НА ЦЕЛО ДЕЛО, И ТОА:
– НА КНИЖЕВНО ДЕЛО, ОСВЕН КОГА ТИРАЖОТ Е
ИСЦРПЕН ПРЕД НАЈМАЛКУ ДВЕ ГОДИНИ;
– НА ГРАФИЧКО ИЗДАНИЕ НА МУЗИЧКО ДЕЛО,
ОСВЕН СО РАЧНО ПРЕПИШУВАЊЕ;
– НА БАЗИ НА ПОДАТОЦИ ВО НЕЕЛЕКТРОНСКИ
ОБЛИК;
– НА КОМПЈУТЕРСКА ПРОГРАМА,
– КАКО И НА АРХИТЕКТОНСКИ ОБЈЕКТ
РЕПРОДУЦИРАЊЕ ЗАРАДИ
ЗАЧУВУВАЊЕ НА ДЕЛОТО
• СЛОБОДНО Е РЕПРОДУЦИРАЊЕ БЕЗ КОМЕРЦИЈАЛНА
ЦЕЛ НА АВТОРСКО ДЕЛО, НО НАЈМНОГУ ВО ТРИ
ПРИМЕРОЦИ ЗА СОПСТВЕНО КОРИСТЕЊЕ ОД
НЕПРОФИТНИ УСТАНОВИ (АРХИВИ, БИБЛИОТЕКИ,
КИНОТЕКИ, МУЗЕИ, ДРУГИ КУЛТУРНИ,
ОБРАЗОВНИ, НАУЧНИ И СЛИЧНИ УСТАНОВИ)
– ПОД УСЛОВ РЕПРОДУКЦИИТЕ ДА СЕ НАПРАВЕНИ ОД
СОПСТВЕН ПРИМЕРОК ИЛИ ПРИМЕРОК НА ДРУГА СРОДНА
УСТАНОВА И
– ЗАРАДИ ЗАЧУВУВАЊЕ И ЗАШТИТА НА ДЕЛОТО
ОБЕМ НА РЕПРОДУЦИРАЊЕ
• ОВА РЕПРОДУЦИРАЊЕ, НЕ СЕ ОДНЕСУВА ВО
ОБЕМ НА ЦЕЛО ДЕЛО, И ТОА:
– НА КНИЖЕВНО ДЕЛО, ОСВЕН КОГА ТИРАЖОТ Е
ИСЦРПЕН ПРЕД НАЈМАЛКУ ДВЕ ГОДИНИ;
– НА ГРАФИЧКО ИЗДАНИЕ НА МУЗИЧКО ДЕЛО,
ОСВЕН СО РАЧНО ПРЕПИШУВАЊЕ;
– НА БАЗИ НА ПОДАТОЦИ ВО НЕЕЛЕКТРОНСКИ
ОБЛИК;
– НА КОМПЈУТЕРСКА ПРОГРАМА,
– КАКО И НА АРХИТЕКТОНСКИ ОБЈЕКТ
ЦИТИРАЊЕ НА АВТОРСКО ДЕЛО
• ЗАРАДИ ПОЈАСНУВАЊЕ,
ИЛУСТРАЦИЈА, ПОЛЕМИКА И
УПАТУВАЊЕ, СЛОБОДНО Е ЦИТИРАЊЕ
АВТОРСКО ДЕЛО ВО ОБЕМ ШТО
ОДГОВАРА НА НАМЕНАТА И ЦЕЛТА НА
КОРИСТЕЊЕТО
КОРИСТЕЊЕ НА СПОРЕДНИ ДЕЛА
• АВТОРСКОТО ДЕЛО ШТО НЕ Е ОД
БИТНО ЗНАЧЕЊЕ ПО ОДНОС НА
НАМЕНАТА НА НЕКОЈ ПРЕДМЕТ ПРИ
ИСКОРИСТУВАЊЕТО НА ТОЈ ПРЕДМЕТ,
Е ВО СЛОБОДНОТО КОРИСТЕЊЕ, КАКО
СПОРЕДНО
СЛОБОДНА ПРЕРАБОТКА
• СЛОБОДНО Е ПРЕРАБОТУВАЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО,
ДОКОЛКУ СЕ РАБОТИ ЗА:
– ПРИВАТНА ИЛИ ДРУГА СОПСТВЕНА ПРЕРАБОТКА, ШТО НЕ
Е НАМЕНЕТА И НЕ И Е ДОСТАПНА НА ЈАВНОСТА,
– ПРЕРАБОТКА ВО ПАРОДИЈА ИЛИ КАРИКАТУРА, ДОКОЛКУ
ТОА НЕ ДОВЕДУВА ДО ЗАБУНА ПО ОДНОС НА ИЗВОРОТ
НА ДЕЛОТО,
– ПРЕРАБОТКА ПРИ ДОЗВОЛЕНО КОРИСТЕЊЕ, А
СПРОТИВСТАВУВАЊЕТО НА АВТОРОТ НА ПРЕРАБОТКАТА Е
ВО СПРОТИВНОСТ СО НАЧЕЛОТО НА СОВЕСНОСТ И
ЧЕСНОСТ
ЈАВНИ ИЗЛОЖБИ
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКИ ДЕЛА
ШТО СЕ НАОЃААТ НА ЈАВНИ ИЗЛОЖБИ,
ПРОДАЖБИ, НАДДАВАЊА, САЕМИ И СЛИЧНО
ВО ОБЕМ НЕОПХОДЕН ЗА РЕКЛАМИРАЊЕ НА
ТИЕ НАСТАНИ ПРЕКУ КАТАЛОЗИ И ДРУГИ
ФОРМИ, ОД СТРАНА НА НИВНИОТ
ОРГАНИЗАТОР, ИСКЛУЧУВАЈЌИ СЕКАКВО
ДРУГО КОМЕРЦИЈАЛНО КОРИСТЕЊЕ
ТРАЈНО ИЗЛОЖЕНИ ДЕЛА
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКИ
ДЕЛА ШТО ТРАЈНО СЕ ИЗЛОЖЕНИ ВО
ПАРКОВИ, НА УЛИЦИ, ПЛОШТАДИ ИЛИ
ДРУГИ ЈАВНИ МЕСТА,
– ОСВЕН КОГА КОРИСТЕЊЕТО Е ВО
ТРОДИМЕНЗИОНАЛНА ФОРМА, ЗА ИСТА
ЦЕЛ КАКО И ИЗВОРНОТО ДЕЛО И ЗА
ПОСТИГНУВАЊЕ ЕКОНОМСКА КОРИСТ
ЈАВЕН ИНТЕРЕС
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО
ЗА ЦЕЛИТЕ НА ЈАВНАТА БЕЗБЕДНОСТ,
КАКО И ПРЕД АРБИТРАЖИ, СУДСКИ,
УПРАВНИ ИЛИ ДРУГИ ДРЖАВНИ ОРГАНИ, ВО
ОБЕМ ШТО Е НЕОПХОДЕН ЗА ИЗВЕДУВАЊЕ
ДОКАЗИ, ДОНЕСУВАЊЕ ОДЛУКИ, НИВНО
ОБРАЗЛАГАЊЕ И ОБЈАВУВАЊЕ
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО
ВО ТЕКОТ НА ВЕРСКИ ОБРЕДИ ИЛИ
ПРОСЛАВИ НА ДРЖАВНИ ПРАЗНИЦИ
ПРОВЕРКА НА РАБОТАТА НА
ТЕХНИЧКИ АПАРАТИ
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ АВТОРСКО ДЕЛО
ВО ОБЕМ ШТО Е НЕОПХОДЕН ДА СЕ
ПРОВЕРИ РАБОТАТА ПРИ
– ПРОИЗВОДСТВО ИЛИ ПРОДАЖБА НА ФОНОГРАМИ
ИЛИ ВИДЕОГРАМИ,
– АПАРАТИ ЗА НИВНО РЕПРОДУЦИРАЊЕ ИЛИ ЈАВНО
СООПШТУВАЊЕ,
– КАКО И ОПРЕМА ЗА ПРИЕМ НА ПРОГРАМИ, ВО
ПРОЦЕС НА НИВНО ПРОИЗВЕДУВАЊЕ И
ПРОДАВАЊЕ
НАРОДНО ТВОРЕШТВО
• СЛОБОДНО Е КОРИСТЕЊЕ ДЕЛО ОД
НАРОДНОТО ТВОРЕШТВО
• ПРИ КОРИСТЕЊЕТО СЕ НАВЕДУВА ИЗВОРОТ
И ПОТЕКЛОТО НА ДЕЛОТО
• САКАТЕЊЕ И НЕДОСТОЈНО КОРИСТЕЊЕ НА
ДЕЛО ОД НАРОДНОТО ТВОРЕШТВО Е
НЕДОЗВОЛЕНО.
• ЗА ОСТВАРУВАЊЕ НА ОВИЕ ПРАВА Е
НАДЛЕЖЕН ИНСТИТУТОТ ЗА ФОЛКЛОР
"МАРКОВ ЦЕПЕНКОВ" - СКОПЈЕ
ПОСЕБНО ОДРЕДБИ ЗА
КОМПЈУТЕРСКИТЕ ПРОГРАМИ
ОДРЕДБИТЕ ЗА ЗАКОНСКИ ДОЗВОЛИ И
СЛОБОДНО КОРИСТЕЊЕ НЕ СЕ
ОДНЕСУВААТ НА КОМПЈУТЕРСКИТЕ
ПРОГРАМИ!!!
ТРАЕЊЕ НА
АВТОРСКОТО
ПРАВО
ГЕНЕРАЛНО ПРАВИЛО
• АВТОРСКОТО ПРАВО ТРАЕ ЗА ВРЕМЕ
НА АВТОРОВИОТ ЖИВОТ И 70 ГОДИНИ
ПО НЕГОВАТА СМРТ (POST MORTEM
AUCTORIS)
• КАЈ КОАВТОРСТВОТО РОКОТ НА
ТРАЕЊЕ СЕ СМЕТА ОД СМРТТА НА
ПОСЛЕДНИОТ ЖИВ АВТОР
АНОНИМНИ И ПСЕВДОНИМНИ
ДЕЛА
• АВТОРСКОТО ПРАВО НА АНОНИМНИ И
ПСЕВДОНИМНИ ДЕЛА ТРАЕ 70 ГОДИНИ ПО
ЗАКОНСКОТО ОБЈАВУВАЊЕ НА ДЕЛОТО
• ДОКОЛКУ ПСЕВДОНИМОТ НЕ ДОВЕДУВА ДО
ЗАБУНА ЗА ТОА КОЈ Е АВТОР ИЛИ
ДОКОЛКУ АВТОРОТ, ВО РОКОТ ОД 70
ГОДИНИ ПО ЗАКОНСКОТО ОБЈАВУВАЊЕ НА
ДЕЛОТО ГО ОТКРИЕ СВОЈОТ ИДЕНТИТЕТ,
СЕ ПРИМЕНУВА РОКОТ ОД 70 ГОДИНИ POST
MORTEM AUCTORIS
ПОСЕБНИ ПРАВИЛА
• КОГА РОКОТ НЕ ТЕЧЕ ОД СМРТТА НА АВТОРОТ
ИЛИ АВТОРИТЕ, А ДЕЛОТО НЕ БИЛО ЗАКОНСКИ
ОБЈАВЕНО ВО РОК ОД 70 ГОДИНИ ОД НЕГОВОТО
СОЗДАВАЊЕ, АВТОРСКОТО ПРАВО ТРАЕ 70 ГОДИНИ
ПО НЕГОВОТО СОЗДАВАЊЕ
• ВО СЛУЧАЈ КОГА РОКОТ НА ТРАЕЊЕ НА
АВТОРСКОТО ПРАВО СЕ СМЕТА СПОРЕД
ЗАКОНСКОТО ОБЈАВУВАЊЕ НА ДЕЛОТО, А ДЕЛОТО
Е ОБЈАВЕНО ВО ЗБИРКИ, ДЕЛОВИ, ПРОДОЛЖЕНИЈА
И СЛИЧНО, РОКОТ СЕ СМЕТА ПОСЕБНО ЗА СЕКОЈ
СОСТАВЕН ДЕЛ
ОД КОГА ТЕЧАТ РОКОВИТЕ
• РОКОВИТЕ НА ТРАЕЊЕ НА ЗАШТИТАТА
НА АВТОРСКОТО ПРАВО ЗАПОЧНУВААТ
ДА ТЕЧАТ ОД 1 ЈАНУАРИ ОД
ГОДИНАТА ШТО СЛЕДИ ПО НАСТАНОТ,
ШТО Е ОСНОВА ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА
РОКОВИТЕ
ШТО ПО ИСТЕКОТ НА
ЗАШТИТАТА?!
• ПО ИСТЕКОТ НА РОКОВИТЕ 
КОРИСТЕЊЕТО НА АВТОРСКОТО ДЕЛО Е
СЛОБОДНО
• И ПО ИСТЕКОТ НА РОКОВИТЕ ТРААТ
ПРАВАТА ЗА
– ОЗНАЧУВАЊЕ НА АВТОРСТВОТО
– СОЧУВУВАЊЕ НА ЦЕЛИНАТА НА ДЕЛОТО И
– СПРОТИВСТАВУВАЊЕ НА НЕГОВОТО САКАТЕЊЕ
 ЗА ОСТВАРУВАЊЕ НА ОВИЕ ПРАВА СЕ НАДЛЕЖНИ
СООДВЕТНО ЗДРУЖЕНИЕ НА АВТОРИТЕ И МАНУ
ИЗВОРИ НА ПРАВОТО
НА ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ
-ДОМАШНИ И
МЕЃУНАРОДНИ-
ДОМАШНИ ИЗВОРИ
• УСТАВ
• ЗАКОН
• ОБИЧАЈ
• СУДСКА ПРАКСА
• ПРАВНА НАУКА
УСТАВ
• ЧЛЕН 47
– СЛОБОДА НА НАУЧНО, УМЕТНИЧКО И ДРУГО
ИНТЕЛЕКТУАЛНО ТВОРЕШТВО
– ГАРАНЦИЈА НА ПРАВАТА
– РЕПУБЛИКАТА ГО ПОТТИКНУВА ТВОРЕШТВОТО
• ЧЛЕН 55
– СЛОБОДА НА ПАЗАРОТ И ПРЕТПРИЕМНИШТВОТО
– ОГРАНИЧУВАЊА РАДИ ЗАШТИТА НА ЗДРАВЈЕТО,
ПРИРОДАТА И ЖИВОТНАТА СРЕДИНА; ОДБРАНА НА
ЗЕМЈАТА
ЗАКОН
• НОВИОТ ЗАКОН ЗА ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ (47/02; 42/03 И 9/04)
–
–
–
–
–
–
ЧЛЕНСТВО ВО СТО
СПОГОДБА ЗА СТАБИЛИЗАЦИЈА И АСОЦИЈАЦИЈА
ПРОМЕНА НА ПОСТАПКА ЗА РЕГИСТРИРАЊЕ
КОМИСИЈА ЗА ЖАЛБИ ПРИ ВЛАДАТА
НОВИ ДЕФИНИЦИИ НА ПРАВАТА
ВОВЕДУВАЊЕ НА ГЕОГРАФСКА ОЗНАКА, ГАРАНТНА
И СЕРТИФИКАТНА МАРКА
– ДОПОЛНИТЕЛЕН СЕРТИФИКАТ НА ЗАШТИТА
– ГРАЃАНСКА КАЗНА
МЕЃУНАРОДНИ ИЗВОРИ
• ДОГОВОРИ КОИ ОБЕЗБЕДУВААТ
ОСНОВНА ЗАШТИТА
• ДОГОВОРИ КОИ СОЗДАВААТ СИСТЕМ
НА МЕЃУНАРОДНА ЗАШТИТА
• ДОГОВОРИ КОИ ВОВЕДУВААТ
МЕЃУНАРОДНА КЛАСИФИКАЦИЈА
МАКЕДОНИЈА Е ЧЛЕНКА НА:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ПАРИСКА КОНВЕНЦИЈА
КОНВЕНЦИЈА ЗА ОСНОВАЊЕ НА WIPO
МАДРИДСКИ ДОГОВОР И ПРОТОКОЛ
НИЧАНСКИ ДОГОВОР
ЛОКАРНСКИ ДОГОВОР
ДСП
ХАШКИ ДОГОВОР
СТРАЗБУРШКИ ДОГОВОР
БУДИМПЕШТАНСКИ ДОГОВОР
TRIPS
НОСИТЕЛИ НА ПРАВА НА
ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ
ПРАВА НА СТРАНСКИ ЛИЦА
• ИЗЕДНАЧЕНИ ДОМАШНИТЕ И СТРАНСКИ
ФИЗИЧКИ И ПРАВНИ ЛИЦА
• МЕЃУНАРОДНИ ДОГОВОРИ
– НАЦИОНАЛЕН ТРЕТМАН
– АСИМИЛАЦИЈА
• ФАКТИЧКИ РЕЦИПРОЦИТЕТ
• ЗАСТАПУВАЊЕ НА СТРАНСКИ ЛИЦА
ТЕРМИНОЛОГИЈА НА ЗИС
• ПАТЕНТ-ПРОНАОЃАЧ/НОСИТЕЛ
• ИНДУСТРИСКИ ДИЗАЈНАВТОР/НОСИТЕЛ
• ТРГОВСКА МАРКА-НОСИТЕЛ
• ОЗНАКА НА ПОТЕКЛОТО И
ГЕОГРАФСКА ОЗНАКА-ОВЛАСТЕН
КОРИСНИК
СОДРЖИНА НА ПРАВАТА
• МОРАЛНИ ПРАВА
– ПРОНАЈДУВАЧ И АВТОР
– НАЗНАЧУВАЊЕ ВО ПРИЈАВАТА И ИСПРАВИТЕ
• МАТЕРИЈАЛНИ ПРАВА
– НОСИТЕЛИ И ОВЛАСТЕНИ КОРИСНИЦИ
– КОРИСТЕЊЕ
– РАСПОЛАГАЊЕ (ГО НЕМААТ НОСИТЕЛИТЕ НА
КОЛЕКТИВНА ТРГОВСКА МАРКА И КОРИСНИЦИТЕ
НА ОЗНАКА НА ПОТЕКЛО И ГЕОГРАФСКА
ОЗНАКА)
– НАДОМЕСТОК
– ЗАБРАНА НА ДЕЈСТВИЈА НА ПОВРЕДА
ПАТЕНТ
ПОИМ
ИСКЛУЧИВО СУБЈЕКТИВНО ПРАВО КОЕ
ГО ШТИТИ СВОЈОТ ТИТУЛАР ВО
ПОГЛЕД НА СТОПАНСКОТО
ИСКОРИСТУВАЊЕ НА НЕГОВИОТ
ПРОНАЈДОК
ПРЕДМЕТ НА ЗАШТИТА
• ПРОНАЈДОК КАКО:
– ИНТЕЛЕКТУАЛНО ДОБРО
– ТЕХНИЧКО РЕШЕНИЕ НА ТЕХНИЧКИ
ПРОБЛЕМ ОД СИТЕ ОБЛАСТИ НА
ТЕХНИКАТА И ТЕХНОЛОГИЈАТА
• НОСИТЕЛИ СЕ ФИЗИЧКИТЕ ЛИЦА КАКО
ПРОНАЈДУВАЧИ И НИВНИТЕ ПРАВНИ
СЛЕДБЕНИЦИ
УСЛОВИ НА ПАТЕНТИБИЛНОСТ
• НОВОСТ
• ИНВЕНТИВЕН ПРИДОНЕС
• ИНДУСТРИСКА ПРИМЕНЛИВОСТ
НЕ СЕ СМЕТА ЗА ПРОНАЈДОК
•
•
•
•
•
ОТКРИТИЕ
НАУЧНА ТЕОРИЈА
МАТЕМАТИЧКА МЕТОДА
ЕСТЕТСКА ТВОРБА
ПЛАН, ПРАВИЛО И ПОСТАПКА ЗА ВРШЕЊЕ
ИНТЕЛЕКТУАЛНА ДЕЈНОСТ
• КОМПЈУТЕРСКА ПРОГРАМА
• ПРИКАЖУВАЊЕ НА ИНФОРМАЦИИ
• ЧОВЕЧКОТО ТЕЛО ВО РАЗЛИЧНИ ФАЗИ ОД
СВОЕТО ФОРМИРАЊЕ И РАЗВОЈ
ВИДОВИ ПАТЕНТ
•
•
•
•
•
•
•
ПАТЕНТ НА ПРОИЗВОД
ПАТЕНТ НА ПОСТАПКА
ПАТЕНТ НА МАТЕРИЈА
ДОВЕРЛИВ ПАТЕНТ
ОСНОВЕН И ДОПОЛНИТЕЛЕН ПАТЕНТ
ЗАВИСЕН ПАТЕНТ
ПАТЕНТ НА ПРОНАЈДОК СОЗДАДЕН ВО
РАБОТЕН ОДНОС
• ПАТЕНТ ОД ОБЛАСТА НА
БИОТЕХНОЛОГИЈАТА
ИНДУСТРИСКИ
ДИЗАЈН
ПОИМ
ПРАВО НА
ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ СО
КОЕ СЕ ШТИТИ
НОВА ФОРМА НА
ТЕЛО, СЛИКА,
ЦРТЕЖ, КОНТУРА,
КОМПОЗИЦИЈА НА
БОИ ИЛИ НИВНА
КОМБИНАЦИЈА
СОДРЖИНА НА ПРАВОТО
МОРАЛНИ
ПРАВА
МАТЕРИЈАЛНИ
ПРАВА
МОРАЛНИ ПРАВА
• СЕ ЈАВУВААТ САМО КАКО ПРАВА НА
АВТОРОТ
• ПРАВО НА ПАТЕРНИТЕТ
• НАВЕДУВАЊЕ НА ИМЕТО НА АВТОРОТ
ВО ПРИЈАВАТА И ИСПРАВИТЕ КОИ СЕ
ОДНЕСУВАТ НА ДИЗАЈНОТ
МАТЕРИЈАЛНИ ПРАВА
• ПРОИЗВОДСТВО НА ПРОИЗВОДИ ВО КОИ Е
ИНКОРПОРИРАН ДИЗАЈНОТ
• НУДЕЊЕ НА ПРОИЗВОДИТЕ ВО КОИ Е
ИНКОРПОРИРАН ДИЗАЈНОТ РАДИ НИВНО СТАВАЊЕ
ВО ПРОМЕТ
• СТАВАЊЕ НА ПРОИЗВОДИТЕ ВО КОИ Е
ИНКОРПОРИРАН ДИЗАЈНОТ ВО ПРОМЕТ
• СКЛАДИШТЕЊЕ НА ТАКВИТЕ ПРОИЗВОДИ РАДИ
СТАВАЊЕ ВО ПРОМЕТ
• УВОЗ НА ТАКВИТЕ ПРОИЗВОДИ РАДИ СТАВАЊЕ ВО
ПРОМЕТ
• ПРИМЕНА НА ТАКВИТЕ ПРОИЗВОДИ ВО
СТОПАНСКАТА ДЕЈНОСТ
УСЛОВИ НА ЗАШТИТА
• НОВОСТ
• ИНДУСТРИСКА И
ЗАНАЕТЧИСКА
ПРИМЕНЛИВОСТ
 ВО
КОМПАРАТИВНОСТО
ПРАВО ИМА ПРИМЕРИ
КАДЕ СЕ СРЕТНУВА
САМО НОВОСТА КАКО
УСЛОВ
ВИДОВИ ИНДУСТРИСКИ ДИЗАЈН
• ДВОДИМЕНЗИОНАЛЕН
ИНДУСТРИСКИ ДИЗАЈН
(МОСТРА-НОВА ФОРМА
НА СЛИКА)
• ТРОДИМЕНЗИОНАЛЕН
ИНДУСТРИСКИ ДИЗАЈН
(МОДЕЛ-НОВА ФОРМА
НА ТЕЛО)
®
ТРГОВСКА
МАРКА
ПОИМ
ИСКЛУЧИВО ПРАВО НА
ИНДУСТРИСКА
СОПСТВЕНОСТ СО КОЈА
СЕ ШТИТАТ ЗНАЦИ КОИ
ШТО СЛУЖАТ ЗА
РАЗЛИКУВАЊЕ НА
СТОКИТЕ И УСЛУГИТЕ
НА ЕДЕН ПАЗАРАН
СУБЈЕКТ ОД ОНИЕ НА
ДРУГ
ФУНКЦИИ НА ТРГОВСКАТА
МАРКА
•
•
•
•
ГАРАНТНА ФУНКЦИЈА
КОНТРОЛНА ФУНКЦИЈА
РЕКЛАМНА ФУНКЦИЈА
ФУНКЦИЈА НА
ОЗНАЧУВАЊЕ НА
ПОТЕКЛОТО НА
ПРОИЗВОДОТ
• ДИСТИНКТИВНА
ФУНКЦИЈА
• КОНКУРЕНТСКА
ФУНКЦИЈА
ОПШТИ УСЛОВИ НА ЗАШТИТА
• ЗНАК
• ГРАФИЧКО
ПРИКАЖУВАЊЕ
• ДИСТИНКТИВНОСТ
ЗНАКОТ КАКО ПРЕДМЕТ НА
ЗАШТИТА
•
•
•
•
•
• КОМБИНАЦИИ НА
БОИ
• ТРОДИМЕНЗИОНАЛНИ
ФОРМИ
• КОМБИНАЦИИТЕ НА
СИТЕ НАПРЕД
НА БИЛО КОЈ НАВЕДЕНИ
ЗБОРОВИ
БУКВИ
БРОЈКИ
СЛИКИ
ЦРТЕЖИ
ЈАЗИК И СО
БИЛО КОЕ
ПИСМО
ГРАФИЧКО ПРИКАЖУВАЊЕ
• ВЕРБАЛНИ МАРКИ
» СО ПИСМО
• ТРОДИМЕНЗИОНАЛНИ МАРКИ
» СО СЛИКА
• МУЗИЧКИ МАРКИ
» СО НОТИ
• МИРИСНИ МАРКИ
» СО ХЕМИСКИ ФОРМУЛИ
• ГРАФИЧКИ ЗНАЦИ
» СО ЦРТЕЖ
ДИСТИНКТИВНОСТ
ЗНАКОТ Е ПОДОБЕН ЗА
РАЗЛИКУВАЊЕ ДОКОЛКУ НА
СТОКИТЕ ИЛИ УСЛУГИТЕ ВО
СПОРЕДБА СО ИСТОВИДНИ
ИЛИ СЛИЧНИ СТОКИ ИЛИ
УСЛУГИ ИМ ДАВА ПОСЕБЕН,
ДИСТИНКТИВЕН КАРАКТЕР,
А ТОА МОЖЕ ДА ГО
ПРИМЕТИ ПРОСЕЧНИОТ
ПОТРОШУВАЧ
ДЕСЕТТЕ НАЈПОЗНАТИ ТРГОВСКИ
МАРКИ ВО СВЕТОТ
RA N G
@I G
F I RMA
VREDN OS T VO
MI LI JA RDI US $
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
MARLBORO
COCA-COLA
BUDFWEISER
PEPSI-COLA
NESCAFE
KELLOG
WINSTON
PAMPERS
CAMEL
CAMPBELL
PHILIP MORRIS
COCA-COLA
ANHEUSER-BUSCH
PEPSI Co.
NESTLE
KELLOG
RJR NABISCO
PROCTER & GAMBLE
RJR NABISCO
CAMPBELL SOUP
31,2
24,4
10,2
9,6
8,5
8,4
6,1
6,1
4,4
3,9
ВИДОВИ НА ТРГОВСКА МАРКА
• ВЕРБАЛНИ
(ГОВОРНИ) МАРКИ
• ГРАФИЧКИ МАРКИ
• ТРОДИМЕНЗИОНАЛНИ МАРКИ
• МУЗИЧКИ МАРКИ
• МИРИСНИ МАРКИ
МАТЕРИЈАЛНИ ПРАВА НА
НОСИТЕЛИТЕ
• ПРАВО ДА ЈА КОРИСТИ
МАРКАТА ВО ПРОМЕТОТ ЗА
ОЗНАЧУВАЊЕ НА СВОИТЕ
СТОКИ, ОДНОСНО УСЛУГИ
• ПРАВО ПОКРАЈ ТРГОВСКАТА
МАРКА ДА ГО УПОТРЕБУВА
СИМБОЛОТ ®
• ПРАВО ДА ЗАБРАНИ
КОРИСТЕЊЕ ВО ПРОМЕТОТ
ОД СТРАНА ИА ТРЕТИ ЛИЦА
БЕЗ НЕГОВА СОГЛАСНОСТ