Transcript pr w3 - e

Wykład 3
Dr Krzysztof Jonas
RACHUNKOWOŚĆ
1
CO TO JEST BILANS?
Bilans to statyczny finansowy obraz jednostki.
 Bilans to dwustronne zestawienie w ujęciu
wartościowym porządkujące majątek
przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania.

Majątek
Źródła jego finansowania
2
BILANS
AKTYWA
AKTYWA TRWAŁE
PASYWA
KAPITAŁ WŁASNY
AKTYWA OBROTOWE
KAPITAŁ OBCY (ZOBOWIĄZANIA)
3
STRUKTURA BILANSU (UPROSZCZONA)
AKTYWA
PASYWA
A. Aktywa trwałe
A. Kapitał własny
I.
I. Kapitał podstawowy
Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy
III. Należności długoterminowe
III. Udziały (akcje) własne
IV. Inwestycje długoterminowe
IV. Kapitał zapasowy
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
V. Kapitał z aktualizacji wyceny
B. Aktywa obrotowe
VI. Pozostałe kapitały rezerwowe
I.
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
VIII. Zysk (strata) netto
III. Inwestycje krótkoterminowe
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
4
STRUKTURA BILANSU

Poziomy szczegółowości:
 A.
 I.
 1.
 a)
-
5
STRUKTURA BILANSU.
Jednostka która w roku obrotowym nie osiągnęła 2
z 3 wielkości:
 1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na
pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób
 2. suma aktywów bilansu na koniec roku
obrotowego nie przekroczyła równowartości
2.000.000 euro
 3. przychody netto ze sprzedaży produktów,
towarów i operacji finansowych nie przekroczyły
równowartości 4.000.000 euro
 Mogą sporządzić bilans w wersji uproszczonej do 2
poziomów szczegółowości.

6
AKTYWA TRWAŁE
Kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe
 o wiarygodnie określonej wartości,
 mające charakter stały (długoterminowy),
 powstały w wyniku dokonanych wcześniej
zdarzeń
 w przyszłości przyniosą wymierne korzyści
ekonomiczne.

7
AKTYWA TRWAŁE
Do aktywów trwałych zaliczamy:
 Wartości niematerialne i prawne
 Rzeczowe aktywa trwałe
 Inwestycje długoterminowe
 Należności długoterminowe
 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
kosztów

8
WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
Nabyte przez jednostkę gospodarczą
 prawa majątkowe,
 nadające się do gospodarczego wykorzystania
 o przewidywanym okresie ekonomicznej
użyteczności dłuższym niż 1 rok
 przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane
do używania na podstawie umowy najmu,
dzierżawy lub podobnej.

9
WNIP
Zalicza się do nich:
 1. nabyte prawa majątkowe
 - autorskie prawa majątkowe
 - licencje i koncesje
 - prawa do wynalazków, patentów, znaków
towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych
 Know how
 2. wartość firmy
 3. koszty zakończonych prac rozwojowych

10
RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
Na rzeczowe aktywa trwałe składają się:
 Środki trwałe
 Środki trwałe w budowie
 Zaliczki na środki trwałe

11
ŚRODKI TRWAŁE
Kompletne i zdatne do użytku
 rzeczowe składniki majątku trwałego
o
przewidywanym
okresie
użyteczności
dłuższym niż 1 rok
 przeznaczonym na potrzeby jednostki lub
oddane do używania na podstawie umowy
najmu, dzierżawy lub podobnej.

12
ŚRODKI TRWAŁE
Obejmują:
 1. nieruchomości: budynki, budowle, grunty
własne, lokale stanowiące odrębną własność
 - prawa wieczystego użytkowania gruntów,
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
 2. maszyny i urządzenia, środki transportu
 3. ulepszenia w obcych środkach trwałych
 4. inwentarz żywy

13
ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE
Inwestycje rzeczowe z przeznaczeniem
operacyjnym lub inwestycyjnym.
 Obejmują koszty związane z pracami
budowlano montażowymi np.
 - wartość maszyn i urządzeń wymagających
montażu
 - koszty budowy środka trwałego
 - modernizacja istniejących środków trwałych
 - odsetki, prowizje i różnice kursowe od
kredytów i pożyczek w okresie budowy

14
INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE
Aktywa nabyte
 Z intencją pozostawania w jednostce przez
okres dłuższy niż 1 rok
 w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych
 wynikających z przyrostu ich wartości
 lub uzyskania z nich tzw. pożytków

15
INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE
Zalicza się do nich:
 - udziały, akcje
 - obligacje, bony skarbowe, certyfikaty
depozytowe, jednostki uczestnictwa itp. Itd..
 - udzielone długoterminowe pożyczki
 - nieruchomości
 - wartości niematerialne i prawne
 - inne inwestycje długoterminowe

16
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE
Wynikająca ze zdarzeń przeszłych wartość
roszczeń do świadczeń pieniężnych z tytułu
dostarczenia dóbr, usług i innych o terminie
wymaganej zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy
od dnia bilansowego.
 Wyjątek – należności z tytułu dostaw i usług

17
AKTYWA OBROTOWE
Kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe
 O wiarygodnie określonej wartości,
 Ze swej struktury mają pozostawać w jednostce
przez okres krótszy niż rok
 Powstałe w wyniku dokonanych wcześniej
zdarzeń
 W przyszłości przyniosą wymierne korzyści
ekonomiczne

18
AKTYWA OBROTOWE
Zalicza się do nich aktywa o przewidywanym
okresie wykorzystywania krótszym niż rok lub w
1 cyklu produkcyjnym.
 Zalicza się do nich:
 - rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy)
 - należności krótkoterminowe
 - inwestycje krótkoterminowe
 - krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

19
ZAPASY.
1. materiały
 2. półprodukty i produkty w toku
 3. produkty gotowe
 4. towary
 5. zaliczki na dostawy

20
NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE.
Zalicza się do nich całość należności z tytułu
dostaw i usług oraz ta część należności z innych
tytułów wymagalnych w ciągu max. 12 miesięcy
od dnia bilansowego.
 - należności z tytułu dostaw i usług
 - należności z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń,
 - należności z tytułu wynagrodzeń
 - należności dochodzone na drodze sądowej

21
INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
Aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści
ekonomicznych wynikających z przyrostu ich
wartości, uzyskania pożytków w tym również z
transakcji handlowych.
 Zalicza się do nich:
 1. krótkoterminowe aktywa finansowe
 - udzielone pożyczki
 - środki pieniężne
 - akcje, obligacje, udziały, instrumenty
pochodne

22
INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
2. inne inwestycje krótkoterminowe
 - metale szlachetne
 - dzieła sztuki
 - drogie kamienie

23
KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA
MIĘDZYOKRESOWE.
Obejmują te koszty, które dopiero w przyszłości
będą pomniejszać wynik finansowy. Czas
rozliczenia tych kosztów wynosi okres do 12
miesięcy od dnia bilansowego.
 Zalicza się do nich:
 - koszty opłacone z góry: czynsz dzierżawny,
ubezpieczenie, podatek od nieruchomości

24
PASYWA.
W ustawie brak definicji pasywów.
 Kapitał własny – wartościowy odpowiednik
składników majątku, do których danej
jednostce przysługuje prawo własności.
 Zobowiązania
– wynikający z przeszłych
zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o
wiarygodnie
określonej
wartości,
które
spowodują wykorzystanie już posiadanych lub
przyszłych zasobów jednostki.

25
KAPITAŁ WŁASNY.
1. Kapitał (fundusz) podstawowy
 2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)
 3. Udziały (akcje) własne (-)
 4. Kapitał (fundusz) zapasowy
 5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
 6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
 7. Zysk (strata) z lat ubiegłych
 8. Zysk (strata) netto
 9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

26
KAPITAŁ PODSTAWOWY.
Występuje jako:
 Kapitał zakładowy – S.A. (akcyjny), sp. z o.o.
(udziałowy), spółka komandytowo akcyjna
 Kapitał właścicieli – spółka jawna, partnerska,
komandytowa, spółka cywilna
 Fundusz założycielski – przedsiębiorstwa
państwowe, ZOZ
 Fundusz udziałowy - spółdzielnia

27
NALEŻNE WPŁATY NA KAPITAŁ PODSTAWOWY.

Zadeklarowane lecz nie wniesione wkłady
kapitałowe na poczet kapitału podstawowego.
28
UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE






Spółka generalnie nie powinna posiadać własnych akcji.
Wyjątki
Akcje nabyte do zaoferowania pracownikom lub osobom
zatrudnionym w jednostce w okresie co najmniej 3 lat
Akcje nabyte w celu umorzenia
Akcje własne nabyte w celu zapobieżenia szkodom - o wartości
nie przekraczającej 10% kapitału zakładowego spółki (trzeba je
zbyć w ciągu roku)
Akcje nabyte w celu zaspokojenia roszczeń których nie można
inaczej zaspokoić
29
KAPITAŁ ZAPASOWY
Występuje jako:
 Kapitał zapasowy (spółki prawa handlowego)
 Fundusz przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwa
państwowe)
 Fundusz zakładowy (ZOZ)
 Fundusz zasobowy (spółdzielnie)
 W spółkach cywilnych i osobowych prawa
handlowego nie ma obowiązku tworzenia go.

30
KAPITAŁ ZAPASOWY.
Tworzony jest z:
 Agio
 Podział zysku
 Dopłaty statutowe
 Przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny

31
KAPITAŁ Z AKTUALIZACJI WYCENY
Tworzony jest z:
 aktualizacji wyceny środków trwałych
 Przeszacowania inwestycji długoterminowych
wycenianych po cenach rynkowych

32
POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWOWE
Tworzony:
 obligatoryjnie w wysokości nabytych akcji
własnych
 Nieobligatoryjnie na pokrycie strat różnego typu

33
ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH
Występuje jako:
 Nierozliczony zysk z lat ubiegłych (+)
 Nierozliczona strata z lat ubiegłych (-)
 Wartość ta powinna wynikać z zatwierdzonych
sprawozdań finansowych

34
ZYSK (STRATA) NETTO
Wykazuje się osiągnięty zysk netto lub
poniesioną stratę za bieżący okres.
 Kwota zysku musi wynikać w rachunku zysków i
strat.

35
ODPISY Z ZYSKU NETTO W CIĄGU ROKU
OBROTOWEGO.
Wykazywane są zaliczki pobrane przez
właścicieli
spółek
komandytowych,
partnerskich, jawnych i cywilnych.
 Spółki kapitałowe nie wypełniają tej pozycji –
zaliczki na poczet dywidend występują jako
należności od akcjonariuszy.

36
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA.
1. Rezerwy na zobowiązania
 2. Zobowiązania długoterminowe.
 3. Zobowiązania krótkoterminowe
 4. Rozliczenia międzyokresowe

37
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA.
Rezerwy – to zobowiązania, których termin
wymagalności lub kwota nie są pewne. Tworzy
się je na:
 Pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne
przyszłe zobowiązania
 Przyszłe zobowiązania spowodowane
restrukturyzacją
 Z tytułu odroczonego podatku dochodowego

38
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
Zobowiązania o terminie zapłaty dłuższym niż
12 miesięcy.
 Wykazuje się:
 Kredyty i pożyczki
 Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych
 Inne zobowiązania finansowe
 Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
 Wyjątek : zobowiązania z tytułu dostaw i usług

39
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE
Ogół zobowiązań o terminie zapłaty do 12
miesięcy oraz całość zobowiązań z tytułu
dostaw i usług.
 Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się
również fundusze specjalne.
 Są to środki zarezerwowane na ściśle określone
cele np. ZFSŚ, ZFRON.

40
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE
Wykazuje się:
 - ujemną wartość firmy
 - inne rozliczenia międzyokresowe
 Rozliczenia międzyokresowe bierne powstają
gdy koszt poprzedza wydatek – są
odwrotnością czynnych.

41
BILANS JOHANNA GOTTLIEBA, KUPCA Z NORYMBERGI Z 1531 ROKU










Pieniądze
2.229 fl 10 ss 3 h
Długi
20 fl
Dobra (kapitał)
16 fl
Te bogactwa i reszta czynią razem
2.265 fl 10 ss 3 h
Zamykając ten rachunek ja jestem dłużny z tego handlu:
Mnie, Gottliebowi mój kapitał
2.000 fl
Innym wierzycielom
44 fl 16 ss
To czyni razem:
2.044 fl 16 ss
Jedna strona porównana z drugą wykazuje nadwyżkę w czystym
zysku
220 fl 94 ss 3 h
Suma:
2.265 fl 10 ss 3 h
42
BILANS Z 31.12.1910
Majątek czynny – Wartość stanu czynnego
Majątek bierny – Wartość stanu biernego
1. Rzeczowe składniki majątku:
- Gotówka
- Waluty
- Towary
2. Pretensje kupca do osób
3. Ruchomości:
- Urządzenie sklepu
- Urządzenie kantoru
- Urządzenie magazynu
4. Nieruchomości:
- Ziemia
- Budynki
- Ogrody
5. Antycypacje czynne (zapłacone z góry)
- Podatki
- Czynsze
- Odsetki
1. Długi kupca
- Długi księgowe
- Długi wekslowe
- Długi hipoteczne
2. Antycypacje bierne (świadczenia
otrzymane z góry)
SUMA
SUMA
43
BILANS Z 31.12.1910 – CD.
Rekapitulacja:
 Majątek czynny – Majątek bierny = Majątek
czysty
 Majątek czysty = Kapitał

44