Transcript pr w3 - e
Wykład 3
Dr Krzysztof Jonas
RACHUNKOWOŚĆ
1
CO TO JEST BILANS?
Bilans to statyczny finansowy obraz jednostki.
Bilans to dwustronne zestawienie w ujęciu
wartościowym porządkujące majątek
przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania.
Majątek
Źródła jego finansowania
2
BILANS
AKTYWA
AKTYWA TRWAŁE
PASYWA
KAPITAŁ WŁASNY
AKTYWA OBROTOWE
KAPITAŁ OBCY (ZOBOWIĄZANIA)
3
STRUKTURA BILANSU (UPROSZCZONA)
AKTYWA
PASYWA
A. Aktywa trwałe
A. Kapitał własny
I.
I. Kapitał podstawowy
Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy
III. Należności długoterminowe
III. Udziały (akcje) własne
IV. Inwestycje długoterminowe
IV. Kapitał zapasowy
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
V. Kapitał z aktualizacji wyceny
B. Aktywa obrotowe
VI. Pozostałe kapitały rezerwowe
I.
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
VIII. Zysk (strata) netto
III. Inwestycje krótkoterminowe
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
4
STRUKTURA BILANSU
Poziomy szczegółowości:
A.
I.
1.
a)
-
5
STRUKTURA BILANSU.
Jednostka która w roku obrotowym nie osiągnęła 2
z 3 wielkości:
1. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na
pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób
2. suma aktywów bilansu na koniec roku
obrotowego nie przekroczyła równowartości
2.000.000 euro
3. przychody netto ze sprzedaży produktów,
towarów i operacji finansowych nie przekroczyły
równowartości 4.000.000 euro
Mogą sporządzić bilans w wersji uproszczonej do 2
poziomów szczegółowości.
6
AKTYWA TRWAŁE
Kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe
o wiarygodnie określonej wartości,
mające charakter stały (długoterminowy),
powstały w wyniku dokonanych wcześniej
zdarzeń
w przyszłości przyniosą wymierne korzyści
ekonomiczne.
7
AKTYWA TRWAŁE
Do aktywów trwałych zaliczamy:
Wartości niematerialne i prawne
Rzeczowe aktywa trwałe
Inwestycje długoterminowe
Należności długoterminowe
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
kosztów
8
WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
Nabyte przez jednostkę gospodarczą
prawa majątkowe,
nadające się do gospodarczego wykorzystania
o przewidywanym okresie ekonomicznej
użyteczności dłuższym niż 1 rok
przeznaczone na potrzeby jednostki lub oddane
do używania na podstawie umowy najmu,
dzierżawy lub podobnej.
9
WNIP
Zalicza się do nich:
1. nabyte prawa majątkowe
- autorskie prawa majątkowe
- licencje i koncesje
- prawa do wynalazków, patentów, znaków
towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych
Know how
2. wartość firmy
3. koszty zakończonych prac rozwojowych
10
RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
Na rzeczowe aktywa trwałe składają się:
Środki trwałe
Środki trwałe w budowie
Zaliczki na środki trwałe
11
ŚRODKI TRWAŁE
Kompletne i zdatne do użytku
rzeczowe składniki majątku trwałego
o
przewidywanym
okresie
użyteczności
dłuższym niż 1 rok
przeznaczonym na potrzeby jednostki lub
oddane do używania na podstawie umowy
najmu, dzierżawy lub podobnej.
12
ŚRODKI TRWAŁE
Obejmują:
1. nieruchomości: budynki, budowle, grunty
własne, lokale stanowiące odrębną własność
- prawa wieczystego użytkowania gruntów,
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
2. maszyny i urządzenia, środki transportu
3. ulepszenia w obcych środkach trwałych
4. inwentarz żywy
13
ŚRODKI TRWAŁE W BUDOWIE
Inwestycje rzeczowe z przeznaczeniem
operacyjnym lub inwestycyjnym.
Obejmują koszty związane z pracami
budowlano montażowymi np.
- wartość maszyn i urządzeń wymagających
montażu
- koszty budowy środka trwałego
- modernizacja istniejących środków trwałych
- odsetki, prowizje i różnice kursowe od
kredytów i pożyczek w okresie budowy
14
INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE
Aktywa nabyte
Z intencją pozostawania w jednostce przez
okres dłuższy niż 1 rok
w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych
wynikających z przyrostu ich wartości
lub uzyskania z nich tzw. pożytków
15
INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE
Zalicza się do nich:
- udziały, akcje
- obligacje, bony skarbowe, certyfikaty
depozytowe, jednostki uczestnictwa itp. Itd..
- udzielone długoterminowe pożyczki
- nieruchomości
- wartości niematerialne i prawne
- inne inwestycje długoterminowe
16
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE
Wynikająca ze zdarzeń przeszłych wartość
roszczeń do świadczeń pieniężnych z tytułu
dostarczenia dóbr, usług i innych o terminie
wymaganej zapłaty dłuższym niż 12 miesięcy
od dnia bilansowego.
Wyjątek – należności z tytułu dostaw i usług
17
AKTYWA OBROTOWE
Kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe
O wiarygodnie określonej wartości,
Ze swej struktury mają pozostawać w jednostce
przez okres krótszy niż rok
Powstałe w wyniku dokonanych wcześniej
zdarzeń
W przyszłości przyniosą wymierne korzyści
ekonomiczne
18
AKTYWA OBROTOWE
Zalicza się do nich aktywa o przewidywanym
okresie wykorzystywania krótszym niż rok lub w
1 cyklu produkcyjnym.
Zalicza się do nich:
- rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy)
- należności krótkoterminowe
- inwestycje krótkoterminowe
- krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
19
ZAPASY.
1. materiały
2. półprodukty i produkty w toku
3. produkty gotowe
4. towary
5. zaliczki na dostawy
20
NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE.
Zalicza się do nich całość należności z tytułu
dostaw i usług oraz ta część należności z innych
tytułów wymagalnych w ciągu max. 12 miesięcy
od dnia bilansowego.
- należności z tytułu dostaw i usług
- należności z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń,
- należności z tytułu wynagrodzeń
- należności dochodzone na drodze sądowej
21
INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
Aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści
ekonomicznych wynikających z przyrostu ich
wartości, uzyskania pożytków w tym również z
transakcji handlowych.
Zalicza się do nich:
1. krótkoterminowe aktywa finansowe
- udzielone pożyczki
- środki pieniężne
- akcje, obligacje, udziały, instrumenty
pochodne
22
INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE
2. inne inwestycje krótkoterminowe
- metale szlachetne
- dzieła sztuki
- drogie kamienie
23
KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA
MIĘDZYOKRESOWE.
Obejmują te koszty, które dopiero w przyszłości
będą pomniejszać wynik finansowy. Czas
rozliczenia tych kosztów wynosi okres do 12
miesięcy od dnia bilansowego.
Zalicza się do nich:
- koszty opłacone z góry: czynsz dzierżawny,
ubezpieczenie, podatek od nieruchomości
24
PASYWA.
W ustawie brak definicji pasywów.
Kapitał własny – wartościowy odpowiednik
składników majątku, do których danej
jednostce przysługuje prawo własności.
Zobowiązania
– wynikający z przeszłych
zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o
wiarygodnie
określonej
wartości,
które
spowodują wykorzystanie już posiadanych lub
przyszłych zasobów jednostki.
25
KAPITAŁ WŁASNY.
1. Kapitał (fundusz) podstawowy
2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)
3. Udziały (akcje) własne (-)
4. Kapitał (fundusz) zapasowy
5. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
6. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
7. Zysk (strata) z lat ubiegłych
8. Zysk (strata) netto
9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)
26
KAPITAŁ PODSTAWOWY.
Występuje jako:
Kapitał zakładowy – S.A. (akcyjny), sp. z o.o.
(udziałowy), spółka komandytowo akcyjna
Kapitał właścicieli – spółka jawna, partnerska,
komandytowa, spółka cywilna
Fundusz założycielski – przedsiębiorstwa
państwowe, ZOZ
Fundusz udziałowy - spółdzielnia
27
NALEŻNE WPŁATY NA KAPITAŁ PODSTAWOWY.
Zadeklarowane lecz nie wniesione wkłady
kapitałowe na poczet kapitału podstawowego.
28
UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE
Spółka generalnie nie powinna posiadać własnych akcji.
Wyjątki
Akcje nabyte do zaoferowania pracownikom lub osobom
zatrudnionym w jednostce w okresie co najmniej 3 lat
Akcje nabyte w celu umorzenia
Akcje własne nabyte w celu zapobieżenia szkodom - o wartości
nie przekraczającej 10% kapitału zakładowego spółki (trzeba je
zbyć w ciągu roku)
Akcje nabyte w celu zaspokojenia roszczeń których nie można
inaczej zaspokoić
29
KAPITAŁ ZAPASOWY
Występuje jako:
Kapitał zapasowy (spółki prawa handlowego)
Fundusz przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwa
państwowe)
Fundusz zakładowy (ZOZ)
Fundusz zasobowy (spółdzielnie)
W spółkach cywilnych i osobowych prawa
handlowego nie ma obowiązku tworzenia go.
30
KAPITAŁ ZAPASOWY.
Tworzony jest z:
Agio
Podział zysku
Dopłaty statutowe
Przeksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny
31
KAPITAŁ Z AKTUALIZACJI WYCENY
Tworzony jest z:
aktualizacji wyceny środków trwałych
Przeszacowania inwestycji długoterminowych
wycenianych po cenach rynkowych
32
POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWOWE
Tworzony:
obligatoryjnie w wysokości nabytych akcji
własnych
Nieobligatoryjnie na pokrycie strat różnego typu
33
ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH
Występuje jako:
Nierozliczony zysk z lat ubiegłych (+)
Nierozliczona strata z lat ubiegłych (-)
Wartość ta powinna wynikać z zatwierdzonych
sprawozdań finansowych
34
ZYSK (STRATA) NETTO
Wykazuje się osiągnięty zysk netto lub
poniesioną stratę za bieżący okres.
Kwota zysku musi wynikać w rachunku zysków i
strat.
35
ODPISY Z ZYSKU NETTO W CIĄGU ROKU
OBROTOWEGO.
Wykazywane są zaliczki pobrane przez
właścicieli
spółek
komandytowych,
partnerskich, jawnych i cywilnych.
Spółki kapitałowe nie wypełniają tej pozycji –
zaliczki na poczet dywidend występują jako
należności od akcjonariuszy.
36
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA.
1. Rezerwy na zobowiązania
2. Zobowiązania długoterminowe.
3. Zobowiązania krótkoterminowe
4. Rozliczenia międzyokresowe
37
ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA.
Rezerwy – to zobowiązania, których termin
wymagalności lub kwota nie są pewne. Tworzy
się je na:
Pewne lub w dużym stopniu prawdopodobne
przyszłe zobowiązania
Przyszłe zobowiązania spowodowane
restrukturyzacją
Z tytułu odroczonego podatku dochodowego
38
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
Zobowiązania o terminie zapłaty dłuższym niż
12 miesięcy.
Wykazuje się:
Kredyty i pożyczki
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych
Inne zobowiązania finansowe
Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
Wyjątek : zobowiązania z tytułu dostaw i usług
39
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE
Ogół zobowiązań o terminie zapłaty do 12
miesięcy oraz całość zobowiązań z tytułu
dostaw i usług.
Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się
również fundusze specjalne.
Są to środki zarezerwowane na ściśle określone
cele np. ZFSŚ, ZFRON.
40
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE
Wykazuje się:
- ujemną wartość firmy
- inne rozliczenia międzyokresowe
Rozliczenia międzyokresowe bierne powstają
gdy koszt poprzedza wydatek – są
odwrotnością czynnych.
41
BILANS JOHANNA GOTTLIEBA, KUPCA Z NORYMBERGI Z 1531 ROKU
Pieniądze
2.229 fl 10 ss 3 h
Długi
20 fl
Dobra (kapitał)
16 fl
Te bogactwa i reszta czynią razem
2.265 fl 10 ss 3 h
Zamykając ten rachunek ja jestem dłużny z tego handlu:
Mnie, Gottliebowi mój kapitał
2.000 fl
Innym wierzycielom
44 fl 16 ss
To czyni razem:
2.044 fl 16 ss
Jedna strona porównana z drugą wykazuje nadwyżkę w czystym
zysku
220 fl 94 ss 3 h
Suma:
2.265 fl 10 ss 3 h
42
BILANS Z 31.12.1910
Majątek czynny – Wartość stanu czynnego
Majątek bierny – Wartość stanu biernego
1. Rzeczowe składniki majątku:
- Gotówka
- Waluty
- Towary
2. Pretensje kupca do osób
3. Ruchomości:
- Urządzenie sklepu
- Urządzenie kantoru
- Urządzenie magazynu
4. Nieruchomości:
- Ziemia
- Budynki
- Ogrody
5. Antycypacje czynne (zapłacone z góry)
- Podatki
- Czynsze
- Odsetki
1. Długi kupca
- Długi księgowe
- Długi wekslowe
- Długi hipoteczne
2. Antycypacje bierne (świadczenia
otrzymane z góry)
SUMA
SUMA
43
BILANS Z 31.12.1910 – CD.
Rekapitulacja:
Majątek czynny – Majątek bierny = Majątek
czysty
Majątek czysty = Kapitał
44