Transcript Wykład część 2

Bilans majątkowy
Bilans majątkowy jest statycznym
spojrzeniem na majątek jednostki gospodarczej.
Bilans
majątkowy
jest
wartościowym
zestawieniem środków gospodarczych (aktywów)
i
źródeł
jego
pochodzenia
(pasywów)
sporządzonym na określony dzień (zwany dniem
bilansowym) w ściśle określonej formie
Bilans
Bilans przedstawia w dwóch różnych
ujęciach ten sam majątek podmiotu
gospodarczego, a mianowicie w ujęciu
rzeczowym (aktywa) i w ujęciu
finansowym (pasywa). Dlatego przy
sporządzaniu bilansu obowiązuje zasada
równowagi bilansowej.
Podstawowe równanie rachunkowości
 aktywów trwałych i obrotowych =
 kapitałów własnych i zobowiązań,
czyli:
 A=  P.
Majątek = Kapitał
Bilans majątkowy
AKTYWA
A. Aktywa trwałe
PASYWA
A. Kapitał (fundusz)
własny
B. Aktywa obrotowe B. Zobowiązania i
rezerwy na
zobowiązania
Aktywa razem
Pasywa razem
Bilans
Bilans jako podstawowe sprawozdanie musi spełniać
następujące wymogi formalne:
 określenie nazwy, adresu, numeru statystycznego
(regonu) jednostki gospodarczej sporządzającej bilans,
 określenie daty bilansowej,
 podział składników bilansu na aktywa i pasywa,
 wyszczególnienie przedmiotowe i określenie wartości
poszczególnych grup aktywów i pasywów,
 określenie sum końcowych bilansu,
 data i miejsce sporządzenia bilansu,
 podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg
rachunkowych,
 podpis kierownika jednostki gospodarczej.
Cechy bilansu
Bilans powinien charakteryzować się
następującymi, istotnymi cechami:
 zupełność,
 rzetelność,
 sprawdzalność,
 ciągłość,
 przejrzystość.
Majątek -Aktywa
Przez
aktywa
rozumie
się
kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe o wiarygodnie określonej
wartości
powstałe
w
wyniku
przeszłych zdarzeń, które spowodują
w przyszłości powstanie dla jednostki
korzyści ekonomicznych.
Kryteria podziału aktywów







Kryterium rodzajowe
rzeczowe
finansowe
niematerialne
Kryterium czasu
długoterminowe
krótkoterminowe
Aktywa trwałe i Aktywa obrotowe

Do aktywów trwałych zaliczamy te, które nie
zmieniają swej formy, charakteru, funkcji w okresie
dłuższym niż rok.

Aktywa obrotowe tworzą składniki które pod daną
postacią występują przejściowo i są wykorzystywane
w działalności gospodarczej. W trakcie procesu
produkcyjnego, przechodząc przez kolejne fazy
(zaopatrzenie-produkcja-zbyt),
ulegają
one
przekształceniu i przyjmują nową postać.
Aktywa
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
III. Należności długoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B.
Aktywa obrotowe
I.
Zapasy
II.
Należności krótkoterminowe
III.
Inwestycje krótkoterminowe
IV.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktywa razem
Aktywa trwałe –Rzeczowe Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe obejmują:
 środki trwałe
 środki trwałe w budowie
Środki trwałe są to składniki majątku o
przewidywanym
okresie
ekonomicznej
użyteczności dłuższym od 1 roku. Składniki
te w momencie przyjęcia do użytkowania
muszą być kompletne i zdatne do użytku, a
także przeznaczone na potrzeby jednostki.
Aktywa trwałe –Rzeczowe Aktywa trwałe
Strukturę rodzajową środków trwałych tworzą takie
składniki, jak:
- nieruchomości- w tym grunty, prawo użytkowania
wieczystego gruntu, budowle, a więc obiekty
inżynierii lądowej i wodnej oraz budynki, a także
będące odrębną własnością lokale, jak i spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz
użytkowego,
maszyny, urządzenia , środki transportu i inne
rzeczy,
ulepszenia w obcych środkach trwałych,
inwentarz żywy.
Aktywa trwałe –Rzeczowe Aktywa trwałe
Środki trwałe w budowie obejmują ogół
kosztów (nabycia lub wytworzenia), które
zostały poniesione w związku z nie
zakończoną wciąż budową, montażem czy
przekazaniem do użytkowania nowego
środka trwałego. Do środków trwałych w
budowie są również zaliczane koszty
ponoszone
w
celu
ulepszenia
lub
modernizacji
już
istniejącego
środka
trwałego.
Aktywa trwałe - Wartości niematerialne i prawne
Wartości niematerialne i prawne- są to nabyte
przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych
prawa majątkowe , nie zakwalifikowane do
środków trwałych lub inwestycji nadające się
gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż
rok, przeznaczone do użytkowania na potrzeby
jednostki.
Aktywa trwałe - Wartości niematerialne i prawne
Do wartości niematerialnych i prawych zaliczamy w
szczególności:
- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje,
koncesje, prawa do projektów
- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych,
wzorów użytkowych oraz zdobniczych
- know-how
- nabyta wartość firmy
- koszty zakończonych prac rozwojowych.
Aktywa trwałe- Inwestycje długoterminowe
Inwestycje długoterminowe obejmują składniki nabyte w celu
uzyskania korzyści ekonomicznych, jak:
- udziały,
- akcje,
- długoterminowe papiery wartościowe (lokaty),
udzielone długoterminowe pożyczki.
Korzyści z nich mają postać przychodów w formie odsetek,
dywidend.
Do inwestycji długoterminowych należą też nieruchomości
oraz wartości niematerialne i prawne, których jednostka nie
używa, ponieważ nabyła je dla osiągnięcia korzyści (odsetek,
dywidend).
Aktywa trwałe - Należności długoterminowe
Do należności długoterminowych zaliczane
są kwoty pieniężne należne danemu podmiotowi
gospodarczemu-od innych podmiotów lub od
osób fizycznych, których zapłata nastąpi
najwcześniej po upływie roku od daty
sporządzenia bilansu (dnia bilansowego), w
którym zostały ujęte (powinny więc być
wykazane w dwóch kolejnych bilansach
sporządzanych na koniec roku obrotowego), np.
należności z tytułu leasingu finansowego,
należności objęte ugodą bankową lub układem.
Aktywa obrotowe
Do aktywów obrotowych należą:
 zapasy,
 należności krótkoterminowe,
 inwestycje krótkoterminowe, które
obejmują krótkoterminowe aktywa
finansowe w innych jednostkach oraz
środki pieniężne i pozostałe aktywa
pieniężne.
Aktywa obrotowe- Zapasy
W grupie zapasów występują:
 materiały,
 półprodukty i produkty w toku,
 produkty gotowe,
 towary,
 zaliczki na dostawy.
Aktywa obrotowe - Zapasy
Materiały
- składniki majątkowe nabyte od dostawców,
przeznaczone do bieżącego zużycia. Służą na ogół do
jednorazowego zużycia, które następuje całkowicie w 1
cyklu produkcyjnym. Przenoszą one całą swoją wartość
na nowowytworzone produkty.
Do materiałów zalicza się:
 zapasy surowców, które stanowią istotę produkowanego
wyrobu, np. skóra przy produkcji obuwia,
 nadają mu pewne cechy ( np. farby do barwienia skóry ),
 są źródłem energii (np. paliwa płynne, stałe i gazowe),
 służą do celów ogólnogospodarczych i
administracyjnych ( np. materiały biurowe).
Aktywa obrotowe - Zapasy
Przyjmując za kryterium ekonomiczne znaczenie
materiałów w procesie wytwórczym, można dokonać
podziału materiałów na:
1) materiały podstawowe, które tracą swa postać
naturalną i tworzą substancję wytworzonych
wyrobów,
2) materiały pomocnicze, które nie wpływają na postać
wyrobu, lecz umożliwiają jego wytworzenie, służąc
do obsługi procesu produkcyjnego,
3) paliwo,
4) części zapasowe urządzeń technicznych i maszyn,
5) opakowania,
6) odpadki, np. powstałe w toku produkcji lub
likwidacji środków trwałych.
Aktywa obrotowe -Zapasy
Produkty gotowe – to produkty zakończone,
przyjęte przez kontrolę techniczną wyroby,
roboty i usługi przeznaczone do sprzedaży.
Półprodukty- są to wytworzone przez jednostkę
wyroby,
które
przeszły
określone,
technologicznie zamknięte fazy produkcji
przeznaczone głównie do montażu lub
przerobu w dalszych fazach wytwarzania
produktu gotowego w danym zakładzie
produkcyjnym.
Aktywa obrotowe – Zapasy
Produkty w toku- są to produkty rozpoczęte, nie
zakończone pod względem technologicznym,
znajdujące się nadal w toku produkcji,
wymagające dalszej obróbki.
Towary –są to różnego rodzaju nabyte artykuły
obcej produkcji przeznaczone do odsprzedaży
w niezmienionej postaci. Do towarów
zaliczamy: surowce wtórne i runo leśne
będące przedmiotem skupu.
Aktywa obrotowe - Należności krótkoterminowe
Należności krótkoterminowe- to należne
jednostce kwoty pieniężne z tytułu dostaw i
usług oraz innych tytułów, których okres
zapłaty nie przekracza 12 miesięcy od dnia
bilansowego. Podstawowa grupa należności są
tu należności od odbiorców za sprzedane im
wyroby gotowe lub świadczone usługi.
Aktywa obrotowe - Inwestycje krótkoterminowe

Inwestycje krótkoterminowe obejmują nabyte
aktywa finansowe w celu osiągnięcia korzyści
ekonomicznych z przyrostu ich wartości lub
uzyskania pożytków w innej postaci, w tym również
z transakcji handlowej, które są płatne i wymagalne
lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od
dnia bilansowego lub od daty ich założenia,
wystawienia lub zbycia, albo stanowią aktywa
pieniężne.
Aktywa obrotowe - Inwestycje krótkoterminowe
Inwestycje krótkoterminowe obejmują w
szczególności:
 Udziały i akcje
 Inne papiery wartościowe
 Udzielone pożyczki
 Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
Pasywa
Pasywa bilansu informują o źródłach
finansowania majątku i obejmują kapitały
własne oraz zobowiązania.
Kapitały
Kapitał własny to źródło finansowania
majątku i działalności przedsiębiorstwa,
pochodzące z wkładów wspólników oraz z
reinwestowanych przez wspólników zysków z
działalności
spółki.
Drugim
źródłem
finansowania majątku przedsiębiorstwa są
kapitały obce, czyli dług (np. kredyt, leasing,
czy wyemitowane papiery dłużne, jak np.
obligacje)
Rodzaje kapitałów
Kapitał podstawowy
Forma prawna
przedsiębiorstwa
(Fundusz powierzony)
Kapitał zapasowy
(Fundusze wypracowane)
Przedsiębiorstwa
państwowe, komunalne
Fundusz
założycielski
Fundusz
przedsiębiorstwa
Spółki kapitałowe
z ograniczoną
odpowiedzialnością
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Spółki kapitałowe akcyjna
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Spółdzielnie
Kapitał udziałowy
Kapitał zasobowy
Spółki cywilne, jawne,
partnerskie,
komandytowe, osoby
fizyczne
Kapitał wspólników
Wkład właściciela
Kapitały
Kapitał (fundusz) obcy tworzą obce środki
gospodarcze pozostające w czasowej dyspozycji
podmiotu gospodarczego, a związane przede wszystkim
z zaciągniętymi przez niego zobowiązaniami (długami).
Wyróżnia się dwie grupy zobowiązań podmiotów
gospodarczych, a mianowicie:
1) zobowiązania długoterminowe, których termin spłaty
przekracza jeden rok (wobec banków i instytucji
finansowych z tytułu zaciągniętych długoterminowych
pożyczek lub długoterminowych kredytów bankowych,
zaciągnięte długoterminowe zobowiązania drogą
wyemitowania własnych obligacji i innych papierów
wartościowych, zobowiązania z tytułu umów leasingu
finansowego),
Kapitały
2) Zobowiązania krótkoterminowe o terminie spłaty do
jednego roku (z tytułu krótkoterminowych pożyczek,
krótkoterminowych kredytów bankowych, zaciągnięte
krótkoterminowe zobowiązania drogą wyemitowania
własnych papierów dłużnych i innych papierów
wartościowych, zobowiązania wekslowe z tytułu
wystawionych weksli własnych, zobowiązania wobec
dostawców, zobowiązania z tytułu podatków, ceł,
ubezpieczeń społecznych, wynagrodzeń, ubezpieczeń
majątkowych, leasingu, komisu, niewypłaconej dywidendy).
Do kapitałów (funduszy) obcych zalicza się także
fundusze specjalne, będące ekwiwalentem środków
przeznaczonych na specjalne cele, np. zakładowy fundusz
świadczeń socjalnych
PASYWA
A. Kapitał (fundusz) własny
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Kapitał (fundusz) zapasowy
III. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
IV. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
V. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VI. Zysk (strata) netto
VII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe
III. Zobowiązania krótkoterminowe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem