Transcript Warunki życia i pracy w subregionie nowosadeckim I PL

lo
WARUNKI ŻYCIA I PRACY
W PODREGIONIE NOWOSĄDECKIM
Województwa Małopolskiego
POLSKA
Małopolski Grant EURES Polska 2013/2014
1
PODSTAWOWE INFORMACJE
Podregion nowosądecki graniczący z Krajem Preszowskim Republiki Słowackiej
wchodzi w skład Województwa Małopolskiego.
Największymi miastami w Województwie są:
Nowy Sącz
Tarnów
Kraków
Współpraca transgraniczna obejmuje 6 powiatów:
- Nowosądecki,
- Gorlicki,
- Limanowski,
- Nowotarski,
- Tatrzański,
- Miasto Nowy Sącz.
2
PODSTAWOWE INFORMACJE
Współpraca transgraniczna
w ramach Partnerstwa
„POPRAD-DUNAJEC”
3
PARTNERSTWO „POPRAD-DUNAJEC”
Partnerstwo tworzy 65 instytucji, z tego:
 34 instytucje z Polski - Subregion nowosądecki Województwa
Małopolskiego, tj. powiaty: gorlicki, nowosądecki, limanowski, nowotarski,
tatrzański i Miasto Nowy Sącz;
 31 instytucji z Republiki Słowackiej – Kraj Preszowszki, tj. powiaty Stara
Lubovna, Keżmarok, Poprad, Bardejowv, Stropkov.
Celem partnerstwa jest działalność na rzecz transgranicznego rynku pracy w 3
obszarach tematycznych: edukacji na rzecz rynku pracy, mobilności
zawodowej, integracji społeczno – zawodowej poprzez inicjowanie wspólnych
projektów i działań na rzecz usprawnienia przypływów pomiędzy obydwoma krajami
na rynku pracy i edukacji.
Strona internetowa Partnerstwa: www.praca-plsk.eu
4
WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA
Głównym koordynatorem polsko – słowackiej współpracy na rynku pracy w Małopolsce jest
Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie poprzez Zespół Zamiejscowy w Nowym Sączu.
WUP Kraków wspólnie z Powiatowym Urzędem Pracy dla Powiatu Nowosądeckiego i Urzędem Pracy
Spraw Socjalnych i Rodziny w Starej Lubowni prowadzi polsko – słowacki portal www.praca-plsk.eu,
na którym można znaleźć m.in.:
 informacje o warunkach życia i pracy w regionie przygranicznym Polski i Słowacji;
 zasady zakładania działalności gospodarczej po obydwu stronach granicy;
 działania prowadzone przez powiatowe urzędu pracy na rzecz osób w trudnej sytuacji na rynku
pracy po obydwu stronach granicy;
 zapotrzebowanie na pracowników i zawodowy w regionie przygranicznym w ramach badania pt.
„BAROMETR ZAWODÓW”.
„BAROMETR ZAWODÓW” to narzędzie badawcze
stasowane we wszystkich powiatach Województwa
Małopolskiego, a od 2013r. również w 4 Urzędach Pracy Spraw
Socjalnych i Rodziny, tj. w Bardejovie, Keżmarku, Popradzie i
Starej Lubovni. Jest narzędziem, które wskazuje zawody, na
które w kolejnym roku będzie zwiększone/zmniejszone
zapotrzebowanie
www.obserwatorium.malopolska.pl
wśród pracodawców.
5
PODSTAWOWE INFORMACJE – subregion
nowosądecki
Powiat
Nowosądecki
Powiat
Gorlicki
Powiat
Limanowski
Powiat
Nowotarski
Powiat
Tatrzański
Miasto
Nowy
Sącz
Liczba
mieszkańców
(2013r.)
211 157
109 201
128 545
189 623
67 847
83 943
Liczba
przedsiębiorstw
(I kw. 2014r.)
14 796
7 360
8 680
14 410
9 588
9 332
Przeciętne
wynagrodzenie
(2013r.)*
2871,55 zł
2920,54 zł
2994,25 zł
2882,17 zł
3276,19 zł
3098,19 zł
Stopa bezrobocia
(na 30.09.2014r.)**
14,1 %
12,2 %
15,8 %
12,8 %
13,2 %
9,1 %
* Przeciętne wynagrodzenie w Małopolsce 3574,22 zł
** Stopa bezrobocia w Małopolsce 9,8% (30.09.2014r.)
6
WARUNKI ŻYCIA
Zakwaterowanie w:
• Hotelach
• Pensjonatach
• Domach/kwaterach prywatnych
Studenci, którzy chcą studiować w
Nowym Sączu mają do dyspozycji
DOM STUDENTA działający pod
egidą Państwowej Wyżej Szkoły
Zawodowej w Nowym Sączu
Oferty z mieszkaniami i pokojami do wynajęcia można znaleźć na stronach
internetowych:
http://www.ogloszenia.nowy-sacz.pl/mieszkanie.wynajme
http://www.ppwsz.edu.pl/mieszkanie-dla-studenta.html
Hotel w Nowym Sączu **** osoba/noc 195-220 zł
Cena w kwaterach prywatnych – osoba/noc 30-50 zł
7
KOSZTY ŻYCIA - ceny podstawowego koszyka
żywności w Polsce
 chleb 2.50 zł (0.60 euro),
 bułka 0.75 zł (0.30 euro),
 masło 4 zł (0.95 euro),
 ser żółty kg 20 zł (4.80 euro),
 10 jajek 5 zł (1.20 euro),
 szynka kg 20 zł (4.80 euro),
 pomidor kg 5zł (1.20 euro),
 ogórek kg 4zł (0.95 euro),
 mleko 1l 2.50 zł (0.60 euro),
 ziemniaki 1kg 1.80 zł (0.43 euro),
Większość sklepów jest otwarta
od poniedziałku do piątku od 9:00
do 18:00, duże domy towarowe i
centra handlowe do 19:00 lub
21:00. Sklepy są otwarte również
w sobotę od 9:00 do 13:00.
Galerie handlowe a także sieci
supermarketów są otwarte
również w sobotę i niedzielę.
 woda mineralna 1.5l 1.60 zł (0.38 euro),
 cukier kg 2 zł (0.48 euro).
Cena tradycyjnego obiadu wynosi ok. 11,00 zł (2,62 Euro)
8
KOSZTY ŻYCIA
Jednoosobowe mieszkanie w Nowym Sączu: 19 000 – 23 000 Euro
Dwupokojowe mieszkanie w Nowym Sączu: 25 000 – 37 000 Euro
Pięciopokojowe mieszkanie z balkonem w Nowym Sączu: 38 000 – 60 000 Euro
Mały dom w Nowym Sączu: 50 000 – 87 000 Euro
Duży dom w Nowym Sączu: 90 000 – 200 000 Euro
Mały dom na prowincji: 40 000 – 70 000 Euro
Domek na wsi: 62 000 – 100 000 Euro
9
SYSTEM EDUKACJI
1-3 lata
• Żłobek
• Wychowanie przedszkolne
(wiek 3-6 lat)
3 lata
6 lat
• Szkoła podstawowa (wiek 7-13 lat)
3 lata
• Gimnazjum (wiek 13-16 lat)
3-4 lat
•
Licea ogólnokształcące/zasadnicze szkoły
zawodowe/technika (wiek 16-20 lat)
3- 5 lat
•
Uczelnie wyższe (wiek 20-25 lat) lub Szkoły
Policealne 1-2 lat (wiek 19-21 lat)
Polski system edukacji jest szczegółowo opisany na stronie
internetowej Partnerstwa „POPRAD- DUNAJEC”
www.praca-plsk.eu.
10
KSZTAŁCENIE NA POZIOMIE WYŻSZYM
W regionie przygranicznym po polskiej stronie działają 3 uczelnie wyższe:
Państwowa
Wyższa
Szkoła Zawodowa w
Nowym Sączu
Wyższa Szkoła Biznesu –
National Louis University
w Nowym Sączu
Podhalańska
Państwowa
Wyższa
Szkoła Zawodowa w
Nowym Targu
www.wsb-nlu.edu.pl
www.pwsz-ns.edu.pl
Uczelnię tworzy 6 instytutów:
Zdrowia,Techniczny,
Ekonomicznym
Pedagogiczny, Kultury
Fizycznej, Języków Obcych
www.ppwsz.edu.pl
Kształci w zawodach:
informatyk, politolog,
psycholog, specjalista ds.
zarządzania.
Istnieją studia w języku
angielskim.
Oferuje możliwość
studiowania architektury i
urbanistyki, filologii
angielskiej, filologii polskiej,
fizjoterapii, gospodarki
przestrzennej, inżynierii
środowiskowej, ochrony
środowiska, pielęgniarstwa.
11
ZNIŻKI DLA STUDENTÓW
Studenci za okazaniem legitymacji
studenckiej mają prawo do zniżek w
czasie podróżowania publicznym
transportem zbiorowym:
 przy przejazdach środkami publicznego
transportu zbiorowego kolejowego w
pociągach osobowych, pospiesznych i
ekspresowych obowiązuje 51% zniżka
na bilety jednorazowe (do ukończenia
26. roku życia). Natomiast na bilety
miesięczne obowiązuje 49% zniżka.
 50% – przy przejazdach środkami
komunikacji miejskiej
Oprócz zniżek transportowych studenci
mają możliwość korzystania z ulgi:
• w większości instytucji kulturalnych
takich, jak np. kino, teatr, muzea,
• przy zakupie biletów na wszelkiego
rodzaju wydarzenia artystyczne,
koncerty, wystawy, pokazy itd.
• coraz częściej spotykane są zniżki
studenckie w sklepach odzieżowych
oraz w klubach tanecznych,
• dla tych, co pasjonują się sportem, ulgi
obowiązują przy zakupie biletów na
każde wydarzenie sportowe.
12
KURSY I SZKOLENIA
Region transgraniczny, oprócz oferty dla
Kursy odbywają się przez cały rok
studentów, ma także ofertę szkoleniową
kalendarzowy i są organizowane w
dla wszystkich chętnych, którzy chcą
zależności od zapotrzebowania. Szkolenia i
podnieść swoje kwalifikacje, zdobyć jakąś
kursy odbywają się w różnych
umiejętność. Najczęściej spotykane są
miejscowościach. Mogą być bezpłatne,
kursy językowe, co jednak nie oznacza, że
częściowo finansowane oraz płatne.
nie istnieje zróżnicowana oferta. Można
odbyć również kursy w zawodzie ślusarza,
spawacza, kierowcę, operatora wózka
Aktualne kursy i szkolenia można znaleźć na
widłowego, obsługa komputera, kasy
stronach:
fiskalnej, księgowa, fryzjera, kosmetyczka,
grafika komputerowego, AutoCad itd.
www.praca-plsk.eu
www.pociagdokariery.pl
13
WARUNKI PRACY W POLSCE
 Minimalne wynagrodzenie – 1680 zł (około 410 euro, na Słowacji 352
euro),
 od 01.01.2015 – 1750 zł (426 euro, na Słowacji 380 euro),
 Przeciętne wynagrodzenie w województwie małopolskim – 3574,22 zł
(około 872 euro),
 umowa o pracę (okres próbny, czas określony, czas nieokreślony, czas
wykonywania określonej pracy),
 umowy cywilno-prawne (umowa zlecenia, umowa o dzieło).
14
NAJWIĘKSZE FIRMY – Subregion nowosądecki
 NEWAG – produkcja, naprawa, modernizacja taboru kolejowego,
 FAKRO – produkcja stolarki okiennej,
 KORAL – zakład produkcji lodów,
 DAKO – produkcja okien,
 WIŚNIOWSKI – produkcja stalowych elementów, bramy, ogrodzenia,
 UZDROWISKO WYSOWA – działalność medyczna,
 UZDROWISKO KRYNICA-ŻEGIESTÓW – działalność medyczna,
 WOJAS – produkcja obuwia,
 DEMAR – producent obuwia,
 KEGEL-BŁAŻUSIAK – producent odzieży,
 GLINIK – fabryka maszyn górniczych.
15
NAJWIĘKSZE FIRMY – Subregion nowosądecki
16
URLOP
Tygodniowy czas pracy
• Czas pracy nie może
przekraczać 8 godzin
na dobę i przeciętnie
40 godzin w
przeciętnie
pięciodniowym
tygodniu pracy
Wymiar urlopu
• 20 dni – jeżeli pracownik
jest zatrudniony krócej niż
10 lat
• 26 dni – jeżeli pracownik
jest zatrudniony co najmniej
10 lat
17
ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY – subregion
nowosądecki
30.09.2014r.
Zapotrzebowanie na pracowników
Barometr Zawodów to
narzędzie badawcze
realizowane każdego
roku po polskiej i
słowackiej stronie.
Namiar pracowników
Dekarz
Pracownik biurowy, asystent biurowy,
technik ekonomista
Kierowca kat. C+E z kursem na przewóz
rzeczy i doświadczeniem w transporcie
międzynarodowym
Sprzedawca, magazynier, kasjer handlowy
Agent ubezpieczeniowy
Kierowca - zaopatrzeniowiec
Główny Księgowy
Cukiernik
Przedstawiciel handlowy ze znajomością
języka obcego
Bufetowy (barman)
Operatorzy maszyn budowlanych
(koparek, sprzętu do robót ziemnych)
Cieśla
Archiwista
Mechanik samochodowy
Asystent ds. księgowości
Sprzątaczka
Informacja o zapotrzebowaniu na pracowników
i zawody w regionie transgranicznym prezentowana
jest na stronie Partnerstwa „POPRAD – DUNAJEC
www.praca-plsk.eu
18
INFORMACJA O ZAWODACH DEFICYTOWYCH W
POLSCE I NADWYŻKOWYCH NA SŁOWACJI (30.09.2014
R.)
Zawody, w których występuje zapotrzebowanie w Polsce
w regionie przygranicznym
Agent ubezpieczeniowy
Archiwista
Asystent ds. księgowości
Bufetowy
Dekarz,
Florysta
Główny księgowy,
Handlowiec ze znajomością języka obcego
Inżynier budownictwa
Inżynier budowy dróg
Kierowca ciągnika siodłowego
Kierowca kat. C +E z kursem na przewóz rzeczy i
doświadczeniem w transporcie międzynarodowym
Kierownik super marketu
Kosmetyczka
Kosztorysant budowlany
Lekarz
Ogrodnik
Operator obrabiarek numerycznych
Przewodnik turystyczny terenowy
Robotnik gospodarczy
Rzeźnik-wykrawacz,
Sekretarka
Specjalista ds. importu, eksportu ze znajomością języka
obcego
Specjalista ds. kadr
Spedytor międzynarodowy,
Zawody, w których występuje nadmiar pracowników na
Słowacji w regionie przygranicznym
Dziewiarka/Dziewiarz
Frezer
Kelner,
Kierowca
Kosmetyczka
Krawcowa
Kucharz
Mechanik
Monter
Murarz
Narzędziowiec
Pracownik administracyjny
Pracownik budowlany
Pracownik leśny
Pracownik socjalny
Ręczny tkacz
Robotnik w przędzalni
Sprzątacz
Pracownicy nie wykwalifikowani do montażu
Sprzedawca,
Szwaczka
Tynkarz
19
INFORMACJA O ZAWODACH NADWYŻKOWYCH W
POLSCE I DEFICYTOWYCH NA SŁOWACJI (30.09.2014 R.)
Zawody, w których występuje nadmiar pracowników w Polsce
w regionie przygranicznym
Architekt
Asystent (pracownik) biurowy,
Barman
Cieśla
Cukiernik
Dozorca
Hydraulik
Instruktor nauki jazdy
Kelner
Kierowca-zaopatrzeniowiec,
Krawiec
Kucharz małej gastronomii
Kucharz
Mechanik samochodów osobowych
Monter izolacji budowlanych
Murarz
Nauczyciel przedszkola
Pielęgniarka
Pomocnik budowlany,
Pracownik obsługi ruchu turystycznego,
Pracownik ochrony,
Robotnik budowlany
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym
Sprzątaczka,
Sprzedawca
Stolarz
Stolarz meblowy
Ślusarz
Zawody, w którym występuje niedobór pracowników na
Słowacji w regionie przygranicznym
Fizjoterapeuta - Masażysta
Informatyk
Kelner
Kelnerka
Kierowca autobusu
Kosmetyczka
Krawcowa
Kucharz
Laborant farmaceutyczny
Mechanik samochodowy
Menadżer logistyk
Murarz
Operator dźwigu
Operator taśmy produkcyjnej
Pielęgniarka
Pielęgniarz
Pracownik administracyjny ze znajomością języków obcych
Pracownik bez kwalifikacji
Pracownik obróbki metalu : frezer, frezer CNC,
Przedstawiciel handlowy
Psycholog
Spawacze wszystkich rodzajów
Szlifierz
Szwaczka
Ślusarz
Tokarz
Technik maszynowy
20
PRACA W POLSCE – jak znaleźć?
W znalezieniu pracy pomagają, działające w każdym powiecie – powiatowe
urzędy pracy do których można się zgłosić i zarejestrować jako osoba
bezrobotna, bądź poszukująca pracy. Zasadnicza różnica pomiędzy tymi
dwoma typami rejestracji polega na tym, że zarejestrowanym jako
bezrobotny można być tylko w jednym urzędzie i trzeba by zameldowanym
na terenie, którym swoim zasięgiem działalności obejmuje urząd.
Oferty pracy z całej Polski można znaleźć na jednym portalu
Publicznych Służb Zatrudnienia: http://www.psz.praca.gov.pl.
Usługi Publicznych Służb Zatrudnienia są bezpłatne.
21
PRACA W POLSCE – jak znaleźć? (I)
• www.praca-plsk.eu – portal internetowy Partnerstwa Na Transgranicznym Rynku Pracy Polski i
Słowacji „POPRAD-DUNAJEC”
• punkty informacyjne o przygranicznym rynku pracy Polski i Słowacji, znajdujące się:
• Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, Zespół Zamiejscowy w Nowym Sączu,
ul.Węgierska 146, 33-300 Nowy Sącz, II piętro, pokój 208
• Urząd Pracy Spraw Socjalnych i Rodziny w Starej Lubowni, ul. ul. Farbiarska 57, 064 -01 Stara
Lubownia,
• www.eures.praca.gov.pl,
www.eures.europa.eu
-
portale
EURES, doradcy
EURES
w urzędach pracy
• www.oferty.praca.gov.pl, www.psz.praca.gov.pl - portal publicznych służb zatrudnienia
• www.pracuj.pl, www.praca.pl, www.jobs.pl - polska prasa, polskie portale z ofertami pracy
• www.kraz.praca.gov.pl - agencje zatrudnienia
• targi, giełdy pracy, inne wydarzenia
22
PRACA W POLSCE – jak znaleźć? (II)
Cykliczne wydarzenia w regionie:
 Małopolski Dzień Uczenia Się (Czerwiec);
 Europejskie Dni Pracy (Maj/Czerwiec);
 Ogólnopolski Tydzień Kariery (Październik);
 Światowy Tydzień Publiczności (Listopad).
Podczas w/w wydarzeń organizowane są konferencje, spotkania informacyjne,
warsztaty, targi pracy, na których można dowiedzieć się o:
 aktualnej sytuacji na rynku pracy,
 źródłach ofert pracy w Polsce i za granicą,
 zapotrzebowaniu na zawody,
 warunkach życia i pracy w Polsce i za granicą,
 a także zaplanować z doradcą zawodowym rozwój dalszej kariery
zawodowej.
23
WARUNKI SOCJALNE
Ubezpieczenie
wypadkowe (od 0,67 do
3,86% podstawy wymiaru
składek – w zależności od
rodzaju prowadzonej
działalności, całość składki
prowadzi pracodawca)
System ubezpieczeń
społecznych
Ubezpieczenie chorobowe (2,45
Ubezpieczenie
emerytalne (19,52 %
podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenie emerytalne,
płatne w równych częściach po
9,76% przez ubezpieczonego i
płatnika składek )
% podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenie chorobowe, całość płaci
ubezpieczony)
Ubezpieczenie
rentowe (8% podstawy
wymiaru składki na
ubezpieczenie rentowe
(płatnik składek płaci 6,5%, a
ubezpieczony 1.5%)
Zakład Ubezpieczeń Społecznych – www.zus.pl
24
GŁÓWNE ŚWIADCZENIA
 Emerytura
 Wcześniejsza emerytura
 Renta z tytułu niezdolności do pracy
 Świadczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
 Renta socjalna
 Renta rodzinna
 Zasiłek chorobowy
 Zasiłek macierzyński
Wiek emerytalny: 67 dla mężczyzn i 65 dla kobiet
25
UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE
Obywatel UE może skorzystać z bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce
jeżeli:
 Podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu innego państwa UE podczas czasowego
pobytu w Polsce (np. w celu odbywania studiów, podczas poszukiwania pracy w
Polsce, jeżeli pobiera zasiłek dla bezrobotnych uzyskany w innym kraju
UE).Przed wyjazdem do Polski należy zaopatrzyć się w Europejską
Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego.
 Podlega polskiemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Obowiązkowa składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru składek
(w tym 7,75% jest odliczane od podatku dochodowego,1,25% jest pokrywane przez
ubezpieczonego.
Więcej informacji: Narodowy Fundusz Zdrowia www.nfz.gov.pl/ue
26
ZASIŁEK DLA OSÓB BEZROBOTNYCH
Aby uzyskać zasiłek dla bezrobotnych należy spełnić następujące warunki:
•
Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy, właściwym do miejsca zameldowania;
•
Wykonywanie pracy (na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, działalności
gospodarczej) łącznie przynajmniej 365 dni w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień
rejestracji i osiągnięcie w tym okresie dochodu w wysokości co najmniej minimalnego
wynagrodzenia, od którego była odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne i
Fundusz Pracy
•
Brak propozycji zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, staży, przygotowania
zawodowego, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych.
Okres obowiązywania zasiłku dla osób bezrobotnych: od 6 do 12 miesięcy w zależności od
sytuacji na lokalnym rynku pracy
Wysokość zasiłku zależy od stażu pracy i spełnienia dodatkowych warunków:
• Zasiłek podstawowy (100%) od 646,70 do 823,60 zł (ok. 144 do 184 euro),
• Zasiłek obniżony (80%) od 517,40 do 658,90 zł (ok. 115 do 146 euro),
• Zasiłek podwyższony (120%) od 776,10 do 988,40 zł (ok. 172 do 220 euro).
27
PODATKI
Istnieją trzy główne rodzaje podatków: bezpośrednie, pośrednie, majątkowe
Podatki bezpośrednie:
Podatek dochodowy od osób fizycznych:
- Dochód mniejszy niż 85528 zł rocznie (ok. 21382 euro) – 18%
- Dochód wyższy niż 85528 zł rocznie (ok. 21382 euro) – 32%
Podatek od osób prawnych – 19%
Podatki pośrednie:
Podatek od towarów i usług VAT– 23%, 8%, 5%, 0%
Podatki majątkowe:
Podatek rolny, leśny, od nieruchomości, od spadków i darowizn, od czynności
cywilnoprawnych, od środków transportowych
28
PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ
Obywatel UE może prowadzić działalność gospodarczą w Polsce na takich samych
zasadach jak obywatel Polski.
Od 31 marca 2009 roku w Polsce obowiązuje zasada „jednego okienka” dla rejestracji
działalności gospodarczej. Urząd, w którym składa się wniosek o rejestrację działalności
zajmuje się automatycznie rozesłaniem dokumentów i rejestracją w Urzędzie Skarbowym,
Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Istnieje również możliwość rejestracji działalności
gospodarczej przez Internet.
Więcej informacji znajduje się na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności
Gospodarczej: https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/
29