Transcript Inkijkexemplaar - Boom test uitgevers

Inhoud
Inleiding
1
11
Visie op onderwijs: waarom opbrengstgericht ontwerpen?13
1.1 Onderwijs in verandering
14
1.1.1 Veranderende behoeften aan kennis en vaardigheden in
de maatschappij
15
1.1.2 Nieuwe leermogelijkheden door ict21
1.1.3 Nieuwe wetenschappelijke inzichten over leren
22
1.1.4 Rekening houden met verschillen tussen leerlingen
23
1.2 Betekenis voor het onderwijs
24
1.3 De leerkracht voor de toekomst: opbrengstgericht ontwerpen
27
1.4Samenvatting
29
2
Inzicht in ontwikkelingskenmerken31
2.1 Ontwikkelingskenmerken van kinderen
2.2 Kenmerken van jonge kinderen
2.3 Kenmerken van oudere kinderen
2.4 Jongens en meisjes
2.5Samenvatting
3
33
35
37
40
42
Inzicht in leren45
3.1Informatie, weetjes, kennis en vaardigheden
3.2 Leren van leerlingen
3.3 Leerpsychologische stromingen
3.3.1 Behavioristische inzichten
3.3.2Cognitivistische inzichten
3.3.3 (Sociaal-)constructivistische inzichten
3.4 Verschuivende panelen
3.5Samenvatting
Bakx, Ros, Teune - Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen - © Uitgeverij Coutinho
47
50
51
52
54
58
61
65
4
Doelen vaststellen voor opbrengstgericht ontwerpen67
4.1 Activiteitgericht versus opbrengstgericht onderwijs
4.2 Wat zijn doelen?
4.3 Doelen van de school en doelen van de leerkracht
4.4 Uitgangspunten voor het formuleren van doelen
4.5 Het stellen van doelen: typen doelen
4.5.1 Het formuleren van doelen gericht op kennis en inzichten
4.5.2 Het formuleren van vaardigheidsdoelen
4.5.3 Het formuleren van attitudegerelateerde doelen
4.6 Doelen stellen op basis van leerlijnen, kerndoelen en data
4.6.1 Het formuleren van doelen met behulp van leerlijnen
4.6.2 Het formuleren van doelen op basis van data
4.7Criteria voor doelen
4.8Samenvatting
5
69
71
73
75
80
82
84
87
91
93
95
97
99
Ontwerpen van leeractiviteiten101
5.1 Wat is een leeractiviteit?
5.2 Afstemming op het soort leerdoel dat wordt beoogd
5.2.1 Leeractiviteiten voor het leren van inzichten en
conceptuele kennis
5.2.2 Leeractiviteiten voor het leren van feiten
5.2.3 Leeractiviteiten voor het leren van vaardigheden
5.2.4 Leeractiviteiten voor het leren van attitudes
5.2.5 Een combinatie van leeractiviteiten
5.3 Afstemming op de voorkennis en behoeften van leerlingen
5.3.1 Afstemming op de voorkennis
5.3.2 Afstemming op de behoeften
5.4Samenvatting
103
106
6.1 Ontwerpen van leeractiviteiten: het gebruik van methodes
6.2 Hoe organiseer ik de leeractiviteiten: klassenmanagement
6.3 Differentiatie en groepsindeling
6.3.1Niveaudifferentiatie
6.3.2 Andere vormen van differentiatie
6.3.3 Differentiatie in groepsvormen
6.3.4Groepsgrootte
6.3.5Groepswerk
6.4Samenvatting
129
131
134
134
135
136
137
138
140
6
110
116
116
118
119
120
120
121
126
Effectieve organisatie van leeractiviteiten127
Bakx, Ros, Teune - Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen - © Uitgeverij Coutinho
7
Het begeleiden van leeractiviteiten141
7.1 Begeleiding
7.2 Pedagogisch handelen
7.2.1Motivatie
7.2.2 Van geen motivatie naar extrinsieke motivatie
7.2.3 Van geen motivatie of extrinsieke motivatie naar
intrinsieke motivatie
7.3 Psychologische basisbehoeften
7.3.1Autonomie
7.3.2 Relatie (of sociale verbondenheid)
7.3.3Competentie
7.4 Didactisch handelen
7.4.1 Feedback geven
7.4.2 Niveaus van feedback
7.5 Dialoog voeren
7.6Samenvatting
8Evalueren
8.1 Evalueren om te leren
8.2 Summatief en formatief toetsen
8.2.1 Summatief toetsen
8.2.2 Formatief toetsen
8.3 Visie op toetsing: summatieve en formatieve toetsing in balans
8.4 Goed toetsen en evalueren start bij de doelen
8.5 Korte- en langetermijndoelen
8.5.1Toetsing van kortetermijndoelen
8.5.2Toetsing van langetermijndoelen
8.6Toetsing van inzichten, feiten, vaardigheden en attitude
8.6.1Toetsing van inzichten en conceptuele kennis
8.6.2Toetsing van feiten
8.6.3Toetsing van vaardigheden
8.6.4Toetsing van attitudes
8.7 De rol van de leerlingen bij toetsing
8.8Toetsvormen
8.8.1Observatie
8.8.2Portfolio’s
8.9Criteria en normen voor toetsen
8.9.1 Normen voor toetsscores
8.9.2 Schoolbrede visie op toetsing
8.10Samenvatting
Bakx, Ros, Teune - Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen - © Uitgeverij Coutinho
143
143
143
146
147
148
148
150
152
154
154
156
161
163
165
167
168
168
168
170
172
174
174
175
176
177
177
178
179
179
182
183
183
185
186
187
191
9
De leerkracht als professional193
9.1 Wat is een professional?
9.2 Bekwaamheidseisen en bekwaamheidsdossier
9.3 Onderzoek naar professionele ontwikkeling van leerkrachten
9.4 Voorwaarden voor professionele ontwikkeling
9.4.1Autonomie
9.4.2 Relatie of verbondenheid
9.4.3Competentie
9.5 Eigen professionalisering
9.5.1 Nieuwe kennis en vaardigheden opdoen
9.5.2 Het organiseren van feedback
9.6 Leren in een team
9.7Samenvatting
Literatuur
Register
195
196
198
199
199
201
201
202
203
208
212
213
215
219
Over de auteurs223
Bakx, Ros, Teune - Opbrengstgericht onderwijs ontwerpen - © Uitgeverij Coutinho