Transcript Download pdf

42
benchmark 43
tek st : quinten snijders
Aedes-benchmark:
meer
inzicht,
betere
prestaties
Met de Aedes-benchmark
krijgen corporaties inzicht in hun
prestaties. Wat levert dat op?
Flinke verbeteringen, vertellen
ervaringsdeskundigen uit de zorg en
het middelbaar beroepsonderwijs,
waar benchmarken al jaren gebeurt.
‘Dit vraagt een inspanning van
corporaties, maar benchmarken
levert veel meer op dan het kost.’
44
benchmark 45
inzichtelijk waar corporaties staan, ten opzichte
Marc Calon:
van collega-corporaties.
‘Benchmark zorgt voor competitie’
Aedes heeft vier ‘bouwstenen’ opgesteld, vier
‘Ik ben een hartgrondig voorstander van benchmarken. In onze sector bestaat namelijk
thema’s die belangrijk zijn voor de prestaties
geen marktwerking, corporaties concurreren niet met andere corporaties. Om toch dat
van de sector. Het eerste en misschien wel
competitieve element in de sector te krijgen, hebben we de Aedes-benchmark. Zo
belangrijkste onderdeel is ‘bedrijfsvoering’.
kunnen corporaties duidelijk zien waar ze het goed doen, waar ze het minder goed
‘De bedrijfslasten van de corporaties staan
doen en waar ze kunnen verbeteren. Het is mooi om te merken dat veel corporaties al
politiek in de belangstelling, dus daar beginnen
gehoor hebben gegeven aan ons verzoek om extra gegevens aan te leveren over
Door de Benchmark in de Zorg merkte Patricia Esveld,
we mee’, zegt Robbert-Jan Poerstamper van
bedrijfslasten en het oordeel van de huurders. Ik reken erop dat de rest van de leden dit
bestuursvoorzitter van zorginstelling Hilverzorg, dat haar
PwC, die ook de benchmarks voor de zorg
ook zal doen, voor 19 september 2014.'
organisatie laag scoorde op de klanttevredenheid van dementerende
en het mbo begeleidde. ‘Maar de Aedes-
Lees het volledige interview met Marc Calon over de Aedes-benchmark op
patiënten. Een kijkje bij de best scorende instelling zou veel duidelijk
benchmark meet ook meteen het oordeel
www.aedes.nl/benchmarking.
maken, dacht ze. Omdat de Benchmark in de Zorg, net als de Aedes-
van de huurders. Want je kunt wel lage
benchmark, anoniem is, regelde ze via PwC, het bedrijf dat de
bedrijfslasten hebben, maar je bent er als
benchmark begeleidt, een werkbezoek. ‘Wat bleek: bij die instelling
corporatie niet voor jezelf maar voor je huur-
kregen medewerkers de ruimte om samen met de bewoners en hun
ders. Er moeten voldoende betaalbare wonin-
familie de dag te bepalen’, aldus Esveld. ‘Door gewoon te vragen: wat
gen beschikbaar zijn voor mensen met een
wilt u? Ze werkten zo min mogelijk met regels; zelforganisatie heet dat.
smalle beurs, de kwaliteit van die woningen
Wij namen dat over en dat leidde tot een betere benchmarkscore op dit
moet goed zijn en de woonomgeving leefbaar.’
onderdeel.’
Het tweede onderdeel van de benchmark is
Een ander voorbeeld, uit het middelbaar beroepsonderwijs: Oege de
daarom het oordeel van de huurders over de
jaren geleden ook onder flinke maatschappelijke en politieke druk
Jong, lid van het college van bestuur van het ID College, kwam er door
corporatie; de bouwsteen ‘kwaliteit’.
stond. In de benchmark was een positieve trend voor ‘diplomaresultaat’
de Benchmark in het middelbaar beroepsonderwijs achter dat ‘zijn’ ID
De uiteindelijke benchmark, die in 2016 klaar
te zien: waar voorheen ongeveer 60 procent van alle mbo-studenten
College een stuk duurder uit was qua vastgoed, dan vergelijkbare mbo-
is, bevat nog twee onderdelen: ‘maatschappij’,
de eindstreep haalde, is dat nu bijna 70 procent. ‘Met een goede,
instellingen. ‘De kosten per vierkante meter waren relatief hoog en we
waarin het oordeel van belanghebbende par-
objectieve benchmark kun je dit soort dingen laten zien en zo het beeld
betaalden voor sommige panden te veel huur. We hebben toen enkele
tijen als gemeenten en zorginstellingen naar
dat er over jouw sector bestaat, corrigeren’, zegt De Jong.
panden verkocht en wat huurpanden afgestoten.’
voren komt. En het onderdeel ‘medewerkers’
Met een gezaghebbende benchmark in de hand sta je als branche
waarin het personeel van een corporatie laat
sterker, ook in gesprekken met de overheid. Dat zegt Esveld, die naast
weten wat het van de organisatie vindt.
bestuursvoorzitter van Hilverzorg ook bestuurslid is van ActiZ, de
Inzichtelijk
Hier raken we de kern van benchmarken: het meten, vergelijken en
brancheorganisatie voor zorgondernemers. ‘Als branche kunnen wij aan
uiteindelijk verbeteren van de prestaties van je organisatie. En op die
Meerwaarde bewijzen
de hand van de benchmark snel doorrekenen wat bezuinigingen
manier ook het verbeteren van de prestaties van de sector als geheel. Dat
Benchmarken verbetert niet alleen de pres-
betekenen voor ons. Sommige instellingen in onze branche pasten op
is ook het belangrijkste doel van de Aedes-benchmark, die Aedes nu,
taties van de organisatie. Het geeft ook inzicht
basis van informatie uit de benchmark hun bedrijfsvoering of
samen met corporaties en onder begeleiding van PwC, opstelt. Aedes
in de maatschappelijke meerwaarde van de
productportfolio aan, waardoor het effect van de bezuinigingen minder
verzamelt cijfers over de prestaties van corporaties en maakt zo
hele sector. Poerstamper: ‘Met een bench-
groot werd. Bovendien biedt de benchmark ons veel houvast in de
mark geef je jezelf en de maatschappij inzicht
onderhandelingen met het ministerie van VWS en kunnen we
in wat je presteert. Corporaties staan dezer
bijvoorbeeld zeggen: “Staatssecretaris, als u dit doet, leidt dat tot
dagen in media en politiek in een negatief
ontslagen“.’
De benchmark-activiteiten van Aedes
daglicht. Als de beelden gaan regeren, word je
Benchmarken ondersteunt corporaties bij hun bedrijfsvoering en bevordert de
een speelbal van de maatschappij. Met een
Meerdimensionaal
transparantie over de branche. Aedes faciliteert haar leden daarom binnen het
benchmark heb je harde cijfers, waarmee
Een goede benchmark voldoet aan een aantal voorwaarden. Zo is
Corporatie Benchmark Centrum (CBC) met een online benchmarktool en
je de maatschappelijke meerwaarde van de
een
benchlearning. Om corporaties en stakeholders op hoofdlijnen te informeren over
sector kunt aantonen. Zonder breed gedragen,
eendimensionale benchmark, waarbij je bijvoorbeeld alleen op de
prestaties binnen de corporatiebranche, ontwikkelt Aedes samen met leden, PwC
degelijke benchmark heb je als sector geen
bedrijfslasten let, is gevaarlijk. Er bestaat namelijk een kans dat de
en andere partijen de Aedes-benchmark.
weerwoord tegen eenzijdige beeldvorming in
politiek daarna, op basis van die benchmark, aan naming and shaming
Om data binnen de benchmark te verbeteren werkt Aedes met leden en andere
media en politiek.’
doet.’ Want, zoals gezegd: bedrijfslasten staan altijd in verband met
partijen binnen de volkshuisvesting aan het eenduidig maken van de definitie
Veel corporaties voerden na de incidenten van
andere factoren. Wil je ook tevreden huurders, tevreden medewerkers
‘bedrijfslasten’. Daarnaast werken Aedes en KWH momenteel aan de bouwsteen
de
door.
en tevreden partners, zoals gemeenten en zorginstellingen, dan moet je
‘kwaliteit’, die het oordeel van huurders over aangeboden diensten bevat. Daarmee
Verbeteringen die het grote publiek nog niet
investeren. Dat kost geld, wat weer drukt op de bedrijfslasten. Daarom
krijgen cijfers over bedrijfslasten context. De resultaten van de eerste Aedes-
hebben bereikt. Met een goede benchmark
is het belangrijk om alle vier de onderdelen waaruit de benchmark
benchmark verschijnen dit najaar in een brancherapportage over de relatie tussen
kun je die vooruitgang laten zien. Dat merkte
bestaat, te meten. Ranglijstjes, gebaseerd op één van de onderdelen van
bedrijfslasten en kwaliteit. De resultaten worden op corporatieniveau toegevoegd
De Jong in het mbo, een sector die enkele
de benchmark, komen er niet. Per onderdeel worden corporaties
aan het CBC.
afgelopen
jaren
verbeteringen
goede
benchmark
‘meerdimensionaal’.
Poerstamper:
‘Een
‘Met een goede,
objectieve
benchmark kun je
het beeld dat er over
de sector bestaat
corrigeren’
46
Aanvullende
gegevens
bedrijfsvoering
en kwaliteit
Om binnen de branche tot eenduidige definities van de bedrijfslasten te
komen, is het noodzakelijk dat corporaties een aantal aanvullende ge-
Een benchmark is alleen
nuttig als je die meerdere
keren uitvoert
gevens leveren. Op termijn, zodra
meer uniforme definities beschikbaar zijn, is dat niet meer nodig. De
financiële vragen gaan onder meer
over personeelslasten, bedrijfsopbrengsten en leefbaarheidsuitgaven.
Ook de toedeling van de bedrijfslasten naar de rollen van corporaties
punten de benchmark meet. ‘Wij krijgen elk jaar van verschillende
komt aan de orde.
mbo-instellingen het verzoek om extra factoren op te nemen in de
Corporaties kunnen hun gegevens
benchmark. Je moet proberen het aantal indicatoren te beperken;
over bedrijfsvoering aanleveren tot
tien is wat mij betreft het maximum.’ Die stuurgroep is dus erg
19 september 2014 via de portal
kritisch als het gaat om het toevoegen van indicatoren. Toch voegt de
op benchmarkaedes.nl.
groep af en toe een indicator toe. De Jong: ‘Bijvoorbeeld naar
De tweede bouwsteen 'kwaliteit'
aanleiding van het incident met Amarantis, de onderwijsgroep die in
omvat oordelen van huurders over
2012 failliet ging. Daar ging het onder andere mis op het vastgoed:
de dienstverlening en de woning,
dat kostte te veel. De kosten van het vastgoed zaten al in onze
zoals omgaan met reparatieverzoe-
benchmark, maar de financiering daarvan niet. We kwamen erachter
ken en het uitvoeren van groot on-
dat het heel belangrijk is om te weten onder welke condities de
derhoud. Voor corporaties die geen
instellingen de financiering van hun vastgoed hebben geregeld, die
informatie over het huurdersoordeel
indicator voegden we daarom toe.’
hebben, biedt Aedes een zogeheten
Belangrijk is ook om de hele organisatie te betrekken bij het
quickscan aan, waarmee ook zij een
verzamelen van de cijfers. Esveld: ‘Bij ons bestaat de benchmark uit
duidelijk huurdersoordeel krijgen.
drie bouwstenen. De eerste keer zagen we die als drie aparte
Kijk voor meer informatie over de
onderdelen. Eén collega verzamelde de gegevens, en voor de rest
Aedes-benchmark en het aanleveren
van de organisatie lagen die cijfers er opeens. Dan maak je een valse
van gegevens op www.aedes.nl/
start, want dan kun je de cijfers al niet goed met elkaar bespreken. De
benchmarking of neem contact op met
tweede keer deden we het anders. Van elke bouwsteen leverde de
Marc van Rosmalen, projectleider van-
verantwoordelijke afdeling de cijfers in. We bespraken de cijfers
uit Aedes: [email protected].
eerst per afdeling, daarna als geheel samen met PwC en vervolgens
keken we wat we met de cijfers gingen doen.’
Lean and mean
anoniem ingedeeld in een A-, B-, of C-klasse.
De Aedes-benchmark opstellen kost tijd, het verzamelen van de
Corporaties met A-scores op alle bouwstenen
gegevens ook. Daarom maakt de benchmark zoveel mogelijk gebruik
vormen de ‘kopgroep’.
van bestaande gegevens. Poerstamper: ‘Het is een lean and mean
Een benchmark is bovendien alleen nuttig als
benchmark. We maken zoveel mogelijk gebruik van de informatie
je die meerdere keren uitvoert. ‘De kracht zit
die er al is. Dit vraagt een inspanning van corporaties, maar de
hem in de herhaling, je moet vooral naar de
benchmark levert veel meer op dan hij kost.’
trend kijken’, zegt Poerstamper. ‘De bench-
Esveld herinnert zich dat er in de zorgsector veel onrust heerste over
mark is een foto, een momentopname.’
de tijd die het zou kosten om de gegevens voor de eerste benchmark
Om zo’n goede, continue benchmark te krij-
te verzamelen. ‘En dat is ook zo: de eerste keer dat je die gegevens
gen, moet je ook elk jaar hetzelfde meten.
inlevert, kost het wat meer tijd, omdat je er nog aan moet wennen.
De Jong zit in de Stuurgroep Strategische
Maar ik kan je verzekeren: je krijgt er meer ervaring mee. En de
Informatievoorziening en Benchmark van de
tweede keer dat je de gegevens aanlevert kost het niet meer twee
MBO Raad. Die stuurgroep bepaalt op welke
dagen, maar hooguit een halve werkdag.’