Afdeling Handchirurgie

Rode

Kruis Ziekenhuis

praktijk voor handtherapie

Paramedisch Triggerfinger

v.02 - 09/2013

De medische naam voor 'triggerfinger' is tendovaginitis stenosans. De aandoening wordt ook wel 'hokkende vinger', 'knipvinger' of 'snapping finger' genoemd. Een triggerfinger verwijst naar een hapering of zelfs vastlopen van de vinger tijdens het buigen waarna de vinger met een vaak pijnlijk 'knapje' weer gestrekt moet worden.

De prevalentie wordt geschat op 28:100.000 met een 'life-time risk' van 2,6% oplopend tot 10% bij patiënten met diabetes mellitus. Vrouwen krijgen vier maal vaker een triggerfinger dan mannen.

Dit protocol geldt NIET voor de congenitale triggerduim bij kinderen.

Presentatie

• • • • • Aanvankelijk geringe pijn of irritatie bij het buigen van de vinger. De meest typische klacht is als de vinger hierbij gaat haperen of zelfs vastloopt en geholpen moet worden om zich weer te strekken. Er zit dan vaak een pijnlijke synoviale verdikking in de handpalm. In ernstige gevallen slaat de vinger 'op slot'.

Zie de STS classificatie.

Een triggerfinger thv. de A2 of A3 pulley is zeldzaam.

Het kan in alle vingers optreden, maar in dig.1 en dig.4 het meeste.

Een triggerfinger kan gepaard gaan met een andere tendinitis, carpale tunnel syndroom of artrose.

Oorzaak

• • Verdikking (nodulus) van de buigpees ter hoogte van de A1 pulley, wel of niet in combinatie met een ontstekingsreactie, die de peesschede vernauwd.

Verdikking van de A1 pulley door chronisch verhoogde druk op de proximale rand bij maximale flexie.

STS classificatie (Stadia Tendovaginitis Stenosans vlgs. Quinell)

‣ ‣ ‣ ‣ ‣ ‣ Stadium 1: normaal Stadium 2: pijnlijke palpabele nodus Stadium 3: triggering | lichte hapering, vinger blijft niet hangen Stadium 4: het PIP gewricht blijft hangen in flexie maar kan met actieve extensie loskomen Stadium 5: het PIP gewricht blijft hangen in flexie en kan alleen met passieve extensie loskomen Stadium 6: het PIP gewricht staat vast in flexie

CONSERVATIEVE BEHANDELING

Conservatieve behandeling van een triggerfinger bestaat uit een spalkbehandeling en rust. Lokale injecties met Kenacort ter hoogte van de A1-pulley worden ook vaak gegeven. NSAIDs hebben weinig nut.

Indicaties

• Indien primair invasieve therapie niet wenselijk is • Bij minder dan 6 weken bestaande triggerfinger met STS stadium < 5

© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling handchirurgie van het RKZ.

p. 2 - paramedisch protocol | triggerfinger | v.2 - 09/2013 praktijk voor handtherapie

Afdeling Handchirurgie

Rode Kruis Ziekenhuis

Beoogd eindresultaat

• Ongehinderde en pijnloos bewegen van de vingers en/of duim.

WEEK 0 - 3

Spalk

‣ MCP in lichte flexie, PIP en DIP/IP vrij (Figuur 1). ‣ Met deze spalk kan de flexorpees wel glijden in de peeskoker maar verminderd de belasting op de A1 pulley.

‣ ‣ Bij de duim: in principe is het IP vrij maar indien IP functie de klacht provoceert mee immobiliseren.

De spalk wordt, afh. van het herstel, 3-6 weken continu gedragen en mag alleen af bij persoonlijke hygiëne.

Figuur 1: 'Triggerfinger'-spalk zonder en met fixatieband Therapie

‣ Uitleg aandoening en behandeling.

‣ Pijnreductie (zo nodig). Wanneer de vinger drukpijnlijk en/of gezwollen is kan het koelen met ijs worden ‣ overwogen. Eventueel medicatie (NSAID’s).

Advisering t.a.v. ADL, werk en sportactiviteiten.

• • Bij aanhoudende klachten (trigger/pijn) patiënt naar een handchirurg verwijzen ter overweging van een injectie of chirurgie. Bij patiënten waar de klachten in de 1e fase zijn verminderd maar nog niet volledig zijn verdwenen kan de spalktherapie nog maximaal 3 weken worden voortgezet.

WEEK 3 – 6

Spalk

‣ Afbouwen spalk op basis van de klachten.

Therapie

‣ ‣ ‣ ‣ ‣ ‘tendon gliding exercises’ van FDS/FDP of FPL Toenemend inschakelen van hand tijdens ADL activiteiten.

Advisering t.a.v. werk, sport, vrijetijdsbesteding.

Aanhoudende grip, repeterende bewegingen en duurbelasting vermijden.

Bespreken van mogelijkheden om recidief te voorkomen.

Overige behandelmogelijkheden: Ultrageluid: geen evidentie hiervoor gevonden in de literatuur.

© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling handchirurgie van het RKZ.

p. 3 - paramedisch protocol | triggerfinger | v.2 - 09/2013 praktijk voor handtherapie

Afdeling Handchirurgie

Rode Kruis Ziekenhuis

POSTOPERATIEVE BEHANDELING

Indicaties chirurgie

• Bij STS stadium > 4 • Bij onvoldoende resultaat of recidief na Corticosteroïd injectie • Indien meer dan 6 maanden bestaand • Bij patienten met Diabetes Mellitus • Bij de wens om een synoviabiopt voor histologisch onderzoek • •

Operatietechniek

Klieven van de A1 pulley tot aan of net in de begrenzing van de A2 pulley. Evt. lokale tenosynoviectomie

Complicaties

• • • • • Hypertrofisch, gevoelig litteken met eindextensiebeperking van de vinger Iatrogeen digitaal zenuwletsel (m.n. dig.1 en dig.5 en door onervaren chirurg) Iatrogeen A2 pulley letsel met 'bowstringing' ten gevolg Wondinfectie, haematoom Aanhoudende ROM beperking • • • •

Indicaties consult handtherapeut

• Patiënten met DM type 1 Na chirurgie voor recidief Multiple vingers aangedaan Na uitgebreide tenosynoviectomie Aanhoudende ROM beperking

WEEK 0-3

Wondgenezing

‣ Oedeem preventie (zo nodig coban zwachtel).

‣ 2 dagen na het verwijderen van de hechtingen starten met massage van het littekengebied met crème.

Therapie

‣ Drie dagen na de operatie, op geleide van pijn starten met oefenen ‣ ‣ ‣ Uitleg aandoening en ingreep.

Pijnreductie (zo nodig) met ijsapplicatie of medicatie (NSAID’s) Rustige ‘tendon gliding exercises’ FDP/FDS ‣ ‣ Bij beperkte mobiliteit vingers/duim actief en passief mobiliserende oefentherapie.

Advisering t.a.v. ADL, werk en sportactiviteiten.

3 – 6 weken postoperatief

Wondgenezing

‣ Zo nodig continueren adviezen/behandeling ten aanzien van oedeem reductie ‣ Continueren litteken massage.

Therapie

‣ Continueren ‘tendon gliding exercises’.

‣ ‣ Pijnreductie (zo nodig) met ijsapplicatie of medicatie (NSAID’s) Toenemend inschakelen van de hand tijdens ADL activiteiten, hobby’s en werk. Aanhoudende grip, repeterende bewegingen en duurbelasting vermijden.

© 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling handchirurgie van het RKZ.

p. 4 - paramedisch protocol | triggerfinger | v.2 - 09/2013 praktijk voor handtherapie

Afdeling Handchirurgie

Rode Kruis Ziekenhuis

ASSESSMENT

Intake, 2 wkn, einde behandeling

• AROM MCP/PIP/DIP aangedane vinger (evt. TAM) • Pijn (NRPS rust en NRPS max) • Quick Dash • Bij specifieke klachten PSFS-DLV of PSK

Disclaimer

Dit protocol is gemaakt door de handchirurgen, handtherapeuten en gipsmeesters van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk samen met de handtherapeuten van de praktijk 4Hands te Amsterdam. Dit protocol is geen strikt voorschrift, doch bevat zoveel mogelijk op 'evidence' gebaseerde inzichten en aanbevelingen om kwalitatief goede zorg te verlenen. Afwijken van het protocol is, als de situatie van de patiënt dat vereist, zelfs noodzakelijk.

Aan de informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wij spannen ons in om de informatie in dit protocol zo volledig en nauwkeurig mogelijk te laten zijn. De makers van het protocol en de afdeling handchirurgie van het RKZ aanvaarden geen enkele verantwoordelijkheid voor schade op welke manier dan ook ontstaan door gebruik, onvolledigheid of onjuistheid van de aangeboden informatie en adviezen in dit protocol.

Europees erkend Hand Trauma Centrum © 2013 Het auteursrecht op dit protocol berust bij de afdeling handchirurgie van het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk (RKZ) of bij derden welke met toestemming materiaal beschikbaar hebben gesteld aan de afdeling handchirurgie van het RKZ. Vermenigvuldiging in wat voor vorm dan ook en/of verspreiden van dit protocol is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de afdeling handchirurgie van het RKZ.