Transcript De Toren - 13 november 2014 pagina 18

lezebieze
pagina 8 | Jubileumkrant De Boekenplank | Donderdag 13 november
p
pa
Als je er over na gaat denken
is taal een wonder...
Alleen al het feit dat wij, zo goed als allemaal, kunnen omgaan met een witte
pagina met zwarte kriebeltjes. Dat we
weten dat daar iets te lezen valt, dat we
die kriebeltjes omzetten in beelden in
ons hoofd…..dat is al een uitzonderlijk
besef….
Woorden van de een, roepen beelden
op bij de ander….hoe mooi is dat… dat
is dus gebruik maken van het wonder
taal. Dat is een soort toverkunst, die we
ons eigen hebben gemaakt…. Je kunt
het ook zien als een geschenk van onze
Schepper.
Wat zou het leven zijn zonder taal en
zonder verbeeldingkracht…
Onze dochter wilde jaren geleden wel
heel graag de suggestie wekken dat ze
op zeer jonge leeftijd het lezen en begrijpend lezen onder de knie had. Zij
schreef en las in een geheel zelfbedachte taal de mooiste verhalen. ‘Iezebieze’
noemde ze die taal, ze was toen een jaar
of drie, vier. Ze schreef blocnotevellen
vol in een taal die zij alleen lezen kon. Ik
heb er nooit een touw aan vast kunnen
knopen, maar zij las moeiteloos voor uit
haar werk en ze was trots.
Het waren geen letters, maar op enige
afstand wekte het wel die suggestie. Ze
kon de verhalen mooi voorlezen, met
een ernstige frons en een vlotte babbel.
Er kon zelfs gebeden worden in het iezebieze. Dat ze van de ene op de andere
dag een heel ander verhaal voorlas bij
dezelfde bladzij deerde haar niet. ‘Maar
dat staat er toch niet echt? ’protesteerde
haar broer, die het later schopte tot doctor in de geofysica. ‘Ja hoor,’ zei ze dan,
‘maar vandaag een beetje anders dan
gisteren.’
Daar heb je dan niet van terug als aankomend wetenschapper. ‘Dat is geen
lezen, dat is verzinnen!’ protesteerde hij
dan.
De iezebieze zit nog steeds in ons huisarchief. En intussen is het alfabet geland
op de juiste plek in de hersenen van
onze dochter. Pffftt…gelukkig maar.
Maar sinds die tijd kijk ik met meer dan
gewone belangstelling naar de taal ontwikkeling van kleine kinderen en ik besef dat die wereld van lezen en schrijven
er voor een klein mensje moet uitzien
als een toverland.
Wist u dat een kind van vierenhalf jaar
gemiddeld een woordenschat heeft van
3000 woorden? Voor een kind dat tweetalig opgroeit is het moeilijker, bijvoorbeeld een Turks of Marokkaans kind
dat hier in Nederland in groep twee zit,
kent 3000 woorden in de moedertaal en
000
0
00
0 in de taal
ttaaa
aal van
a school.
sch
1000
Veel wooren leren
lere
en is belangrijk
belangrijk, maar minstens
den
o belangrijk is de inhoud
inhou
ud van het
zo
woord
db
begrijp
ijjpen.
begrijpen.
En dat is een ongelofelijke klus die kinderen moeten klaren om mee te kunnen in de samenleving. Want elke taal
heeft zo zijn eigenaardigheden. Spreekwoorden en gezegden zijn moeilijk voor
mensen met een kleine woordenschat.
Stel voor, je hebt net begrepen wat ‘je
wenkbrauwen fronsen’ betekent en je
moeder zegt dat ze ‘op haar wenkbrauwen loopt’. En om het spreekwoord “de
morgenstond heeft goud in de mond’
te begrijpen moet je toch meer van de
taal weten dan alleen de letterlijke betekenis van de woorden. Het is jammer,
dat we moeten constateren dat spreekwoorden ‘uit’ zijn en het lijkt me logisch
dat we de oorzaak daarvan zoeken in de
meertalige samenleving waarin we momenteel leven.
De taal verschraald door meertaligheid.
We praten niet meer in bloemrijke woorden, we zijn op het functionele taalgebruik over gegaan. En dat ook nog eens
in minder letters per woord, zeker als we
sms’en. Wie veel woorden ter beschikking heeft, kan mooi praten, preken en
vertellen. Voor luisteraars is het prettig
als de woorden gemakkelijk zijn om te
zetten in beelden.
Neem nou de gelijkenissen die Jezus
vertelde. Juist omdat de beelden vanzelf kwamen en de mensen de situatie
herkenden, waren ze onder de indruk.
En wij zijn dat nu ook nog… Een spreekwoord is vaak ook een gelijkenis, het
stoffelijk wordt vergeleken met de gevoelswereld.
‘De pot verwijt de ketel dat zij zwart
ziet’, dat gaat immers niet over hoe potten en pannen met elkaar ruziën, maar
over hoe mensen met elkaar omgaan.
Laatst wilde ik in een brief naar een
vriendin in Engeland een Nederlandse
uitdrukking gebruiken.
“God geeft kracht naar kruis.”
Toen ik na enig zoeken op internet de
Engelse variant vond, was ik daar blij
verrast mee.
‘God tempers the wind to the shorn
lamb.’
Ahh, dat is nog mooier dan die van ons.
God tempert de wind ten behoeve van
het pasgeschoren lammetje…..
Kijk, dat zie je dan meteen voor je…
zo’n bibberend beestje op vier trilpoten, waarvoor God de wind even opzij
zet….. mooi toch… woorden die beelden geven…
Zo wil ik schrijven!
p.s.
Joke Verweerd
het
er van kken?
e
m
erd
tde
Verwe en Taal on 2014.
e
k
o
J
e
nom
n met
mber
same oeiende fe 19 nove
u
t
l
i
W
en b kshop op amma)
sende
gr
or
verras naar de w et dagpro
h
e
m
i
(z
Ko
Karen Witemeyer is een auteur met een grote voorliefde voor de 19e eeuw. ‘Ik heb altijd al
van historische romans gehouden en vooral de 19e eeuw is een van mijn favoriete tijdperken. Al sinds ik in Texas woon, wilde ik mijn verhalen hier plaats laten vinden.
Rond 1880 was er sprake van grote veranderingen. De Indianen werden niet meer aangevallen en men werkte in die tijd aan de aanleg van een spoorweg door de centrale en westelijke
gebieden van de staat Texas. Er ontstonden nieuwe steden en families kwamen in beweging,
het perfecte scenario voor het decor van mijn verhalen.’ Van de hand van Karen Witemeyer
zijn inmiddels verschenen de romans Geknipt voor elkaar, Hoofd in de wolken, Het geheim
van de smid, Strootjesbruid, De Koppelaarster en Druk op de ketel.
Druk op de ketel
Roman – Karen Witemeyer
Een gedreven wetenschapper en een eigenzinnige jongedame, beiden met maar één
doel voor ogen. Krijgt de liefde een kans,
of loopt de druk te hoog op?
Druk op de Ketel
Roman – Karen Witemeyer
Paperback, 400 pag.
Prijs: € 20,00
ISBN 9789077669891
Verkrijgbaarr
in de boekhandell
GRACE PUBLISHING HOUSEE
www.gracepublishinghouse.com | 0318-54 82 822
DE BAZUIN
Dorpsstraat 100
3881 BE Putten
Tel. 0341 36 22 44
[email protected]
www.de-bazuin.com
Muziek voor het hele gezin!
Praktijk De Helianthof
NATUURLIJK GENEZEN
• Orthomoleculaire therapie
• Levend bloed analyse
• Asyra bio-energetische scan
• APS (pijn)therapie
• Pastorale counseling
Elzenhof 173, 3363 HH Sliedrecht
0184-411505 - [email protected]
www.helianthof.nl