Transcript servies-beschrijving

betekenis. Het pronkstilleven symboliseert de rijkdom van de opdrachtgever, maar het kan
de toeschouwer ook wijzen op de vergankelijkheid van het leven en manen tot matigheid.
Adriaen van Utrecht (Antwerpen,1599-1652) was een Brabantse
barokschilder. Hij behoorde tot de Antwerpse School en schilderde
voornamelijk stillevens.
Met dit pronkstilleven liet hij zien dat hij werkelijk alles kon schilderen:
kostbaar vaatwerk, glas, een enorme kreeft op een Chinese schaal, een
grote tafel met een pastei, schalen met fruit (druiven, citroenen, perziken,
pruimen, vijgen en bramen). In het midden de kreeft en enkele krabben,
een bord met een ham en een sierbokaal, een tazza, enkele glazen en
een grote schelp op een voetstuk. Rechtsachter een bakje met aardbeien, een kalebas en wijnranken met een roemer. Op de voorgrond
staat een hondje bij een wijnkoeler en een aap bij een omgevallen mand
met fruit. Links een stoel met muziekinstrumenten (cello, viool, luit, fluit)
en een liedboek en een papegaai op een stok.
Gezien het opvallend lage standpunt zal het grote schilderij van
185 cm hoog en 242,5 cm breed wel bedoeld zijn geweest om boven
een schoorsteen te hangen.
Stillevens kunnen verborgen symbolen bevatten of als symbool bedoeld
zijn door de kunstenaar. Veel 17e-eeuwse stillevens hadden een symbolische of moraliserende betekenis. Het pronkstilleven symboliseert de
rijkdom van de opdrachtgever, maar het kan de toeschouwer ook wijzen
op de vergankelijkheid van het leven en manen tot matigheid.
De op
servies
onderdelen
het pronkstilleven
verteDe dit
op dit
servies geïsoleerde
geïsoleerde onderdelen
van het van
pronkstilleven
vertegenwoordigen
symbolen en komen
veelvuldig en
voor komen
in de schilderkunst,
hieronder
volgtin
eende
beschrijving
van
genwoordigen
symbolen
veelvuldig
voor
schilderkunst,
wat zij in het algemeen aan symbolische betekenis vertegenwoordigen.
hieronder volgt een beschrijving van wat zij in het algemeen aan symbolische betekenis vertegenwoordigen.
Citroen: Citroen staat vanwege zijn smaak symbool voor zure liefde en
valse vriendschap. Om zoete wijn op smaak te brengen werd ook vaak
citroen gebruikt, de mate van gebruik was daarbij erg belangrijk, waar-
door citroenen ook voor matigheid kunnen staan. Vooral de geschilde
citroen was een veelgebruikt symbool voor matigheid.
Perzik: de schil van de perzik voelt aan als de huid van een vrouw. Zij
kan ook worden vergeleken met het vrouwelijk geslachtsdeel, de perzik
staat symbool voor lust. Zij kan daarentegen ook symbool staan voor de
heilige drie-eenheid, bestaande uit vruchtvlees, pit en kern.
Aardbei: het blad wat drieledig is staat voor de drie-eenheid, de witte
bloem voor kuisheid. De kruipende manier van groeien staat voor nederigheid. De bloeitijd staat symbool voor de Annunciatie en de vleeswording van Christus. De vruchten zouden het feestmaal der zaligen zijn
in het Hemels Paradijs. De aardbei kan echter ook symbool staan voor
kortstondig genot.
Hond: de hond figureert als jachthond, troeteldier of speelkameraad.
Als symbool verwijst de hond naar (huwelijks)trouw of waakzaamheid,
als waarschuwing voor zedeloos gedrag. In seksueel getinte schilderijen
geldt de hond juist vaak als symbool van wellust en onkuisheid.
Aap: vanaf de middeleeuwen stond de aap te boek als een ondeugend
en schaamteloos dier. In de kunst duikt het dier vaak op als symbool
voor de duivel. In de 17e-eeuwe schilderkunst verwijst een ketende aap
naar de zondige mens die zich door zijn lusten laat regeren. Bovendien
was een aap iets exotisch, het bezit van een aap was een luxe die alleen rijkelui zich konden permitteren. Behalve met zonden worden apen
ook met na-apen geassocieerd, in de beeldende kunst bootsen ze vaak
menselijke bezigheden na.