Transcript GELİŞİM VE ÖĞRENME ÖĞRENME VE ZEKÂ 07.11.2015 Prof.Dr.Mustafa Ergün Öğrenmeyi etkileyen faktörler nelerdir? Zekâ Yetenek ve ilgi Uygun çevre şartları Motivasyon (güdüleme) Dikkat Öğrenmeye hazır olma Dil İhtiyaç vs.. 07.11.2015 Prof.Dr.Mustafa Ergün http://www.egitim.aku.edu.tr/film1.wmv.

GELİŞİM VE ÖĞRENME
ÖĞRENME VE ZEKÂ
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
1
Öğrenmeyi etkileyen faktörler nelerdir?
Zekâ
Yetenek ve ilgi
Uygun çevre şartları
Motivasyon (güdüleme)
Dikkat
Öğrenmeye hazır olma
Dil
İhtiyaç vs..
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
http://www.egitim.aku.edu.tr/film1.wmv
2
Intelligence Quotient
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
3
Herkes kendince zekâyı
tanımlamaya çalışmıştır.
Eski dönemlerde zekâ daha çok,
“hızlı düşünme” olarak
tanımlanmıştır.
Hattâ insanoğlu, günlük hayatta üstün
başarı gösteren insanları, “üstün zekâlı”
olarak adlandırmıştır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
4
Wechsler’e göre zekâ,
bireyin amaçlı davranma,
akılcı düşünme ve çevresi ile
etkilice başetmesi için
kullandığı kapasite
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
5
Woolfolk’a göre zekâ, bireyin
kalıtım ya da öğrenme ürünü
zihinsel işlevleri, bilgiyi
edinme, hatırlama, geri
getirme ve problem çözme ya
da dünyaya uyum sağlamada
kullanma yetenekleri
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
6
Piaget’e göre zekâ,
çevre ile uyuşma,
düşünce ile aksiyonun
örgütlenmesi ve yeni
baştan organize edilmesi
demek olan belli bir
uyumlu davranış örneğidir
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
Not:
Ona göre
bedensel büyüme
de aslında
birtakım
uyumların
sonucudur.
Herhangi bir
organizmanın
büyümesi onun
çevresi ile
etkileşim halinde
bulunmasını
zorunlu kılar.
7
Psikologlar zekâyı
bir kapasite olarak
tanımlarken,
eğitimciler zekâyı
yetenek olarak
tanımlamaktadır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
8
Faktörel yaklaşım
Spearman’a göre g (genel
zeka) faktörü, zekâ test
maddelerinde performansı
belirleyen temel unsurdur.
Ayrıca her birine s denilen özel
faktörler de belli yetenek ya da
testlerde belirleyici rol
oynamaktadır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
9
Not:
Guilford ise,
120 zekâ
faktörü
saptamıştır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
convergent (bir
tek doğru yanıtın
ya da çözümün
bulunduğu
durumlar) ve
divergent (doğru
çözüm için birden
fazla olasılığın
bulunduğu
durumlar)
düşünme biçimleri
Not:
Zekânın üç
boyutu vardır,
bunlar; zekânın
içeriği, zekânın
işlemleri ve
zekânın
ürünleridir.
10
Küme Etmen Kuramı
Louis Thurstone
Zekâ belli sayıda birincil yeteneğe
bölünebilir.
“Birincil yetenek” dediği kavramla; sayısal
problem çözme, sözel kavrama, bellek
ezberleme, genel akıl yürütme, sözel
akıcılık (sözcük türetme vb.), şekil
ilişkilerini görebilme, algısal hız dediği
yedi faktör vardır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
11
Bileşenler Yaklaşımı
Stenberg’e göre zeka çeşitli
bileşenlerden meydana gelir.
1.Yaşantılardan yararlanma ve
öğrenme yeteneği.
2.Soyut düşünme ya da akıl yürütme
yeteneği.
3.Değişen ve belirsiz bir dünyanın
kaprislerine uyma yeteneği.
4.Kişinin yapması gereken işleri süratle
gerçekleştirmesi, kendini güdüleme
yeteneği.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
12
Zeka türleri
Edward Thorndike zekâyı soyut,
mekanik ve toplumsal olmak üzere
üç türe ayırır
Howard Gardner zekâyı sözel,
müzik, şekilsel, mantıksal,
matematiksel, kendini tanıma,
başkalarını anlama ve bedensel
diye yedi türe ayırmaktadır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
13
Zekâ, ne kalıtımın ne de
çevrenin tek başına
etkilediği bir unsur
değildir, her ikisinin de
sentezidir.
Bunu şu şekilde formüle
etmek mümkündür:
Zekâ = çevre * Kalıtım.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
14
W. Stern, zekâ yaşının kavramını
geliştirdi. Testte kazanılan puan
toplamının, kronolojik yaşa olan
oranı alınıyordu. Amerikalı psikolog
Terman zekâ bölümü kavramını
getirdi.
Zekâ Bölümü = Zekâ Yaşı / Takvim
Yaşı * 100
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
15
Son yıllarda Zekâ kavramı, klasik
zekâ anlayışından farklı bir
boyuta taşınmıştır.
Yapılan araştırmalara göre zekâ
testlerinden alınan puanlar çoğu
ülkede geçen elli yıl içinde
yaklaşık on beş puan artmıştır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
16
Zekanın tek tip olduğunu, doğuşla sabit
bir düzeyde gelip hep aynı düzeyde
kaldığını savunan eski inançlar, Howard
Gardner'ın Çoklu Zeka Teorisi ile
yıkılıyor.
Gardner'a göre yedi tip zeka doğuşta her
çocukta değişik düzeylerde bulunuyor ve
küçük yaşlardan başlayarak yaşam boyu
bütün zeka tipleri geliştirilebiliyor.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
17
Gardner, 7 tip zekayı,
dilsel zeka,
görsel zeka,
matematik zekası,
harakete dayalı (bedensel) zeka,
müzik zekası,
kişislerarası (sosyal) zeka ve
kişinin kendine dönük zekası
olarak adlandırıyor.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
18
Gottman, çocuğun duygusal
dünyasında uzmanlaşmasına yardım
ederek yetişkin dünyasına
hazırlanmasının çocuğun IQ’sundan
daha önemli olduğunu söylemektedir.
Gottman, çocuğun sağlıklı duygusal
hayatını, “duygusal zekâ” (emotional
intelligence) olarak adlandırıyor.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
19
Robert Coles, "Çocukların Ahlâk Zekası"
adlı kitabında, ailelerimizin ve ona bağlı
olarak çocuklarımızın ahlak dışı oluşunu
eleştirmekte, doğruluk-yanlışlık
duygusunu geliştirebilen ve şahsi
menfaatlerine aykırı olsa bile bu duyguya
göre hareket etmeye istekli olan insanları
yetiştirmenin bir uygarlık misyonu olduğu
vurgulanılmaktadır.
07.11.2015
Prof.Dr.Mustafa Ergün
20