Transcript BRUCELLOZ AMAÇ  Katılımcıların bruselloz hakkında bilgi, beceri ve tutumlarını artırmak ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bilişsel Alan-1 1.

BRUCELLOZ
AMAÇ
 Katılımcıların bruselloz hakkında bilgi, beceri ve
tutumlarını artırmak
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
Bilişsel Alan-1
1. Vaka tanımını söyleyebilmeli
2. Etkeninin temel özelliklerini sıralayabilmeli
3. Hayvanlarda ve insanlarda hastalık yapan türleri
4.
5.
6.
7.
8.
sayabilmeli
Hayvanlarda ve insanlarda bulaş yollarını
açıklayabilmeli
Risk gruplarını sıralayabilmeli
Klinik belirti ve bulgularını tanımlayabilmeli
Hastalık formlarını sınıflandırabilmeli
Komplikasyonlarını söyleyebilmeli
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
Bilişsel Alan-2
Kullanılabilecek laboratuar yöntemlerini sayabilmeli
Laboratuar bulgularını ayrıştırabilmeli
Klinik ve laboratuar bulgularını yorumlayabilmeli
Ayırıcı tanısındaki hastalıkları ayrıştırabilmeli
Tedavisini açıklayabilmeli
Sevk kriterlerini sıralayabilmeli
Korunmada genel önlemleri sayabilmeli
Halk eğitiminde halka verilecek mesajları
söyleyebilmeli
17. Sağlıklı kişilerin korunması için gerekli önlemleri
sıralayabilmeli
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
Tutum Alanı
1. Genel korunma önlemlerinin farkında olma
2. Risk gruplarından kişilerde bruselloz belirti ve
bulguları ile karşılaşıldığında hastalığı araştırma
gerekliliğinin farkında olma
ÖĞRENİM HEDEFLERİ
Beceri Alanı
 Bruselloz ile ilgili bildirim formları doldurabilme.
Sunu Planı
 Bruselloz Tanımı ve Etkeni
 Epidemiyoloji, Bulaş Yolları ve Risk Grupları
 Klinik ve Laboratuar Bulguları
 Tanı
 Ayırıcı tanı
 Bildirim Basamakları ve Sürveyans
 Sevk Kriterleri
 Tedavi
 Korunma ve kontrol
Bruselloz Nedir?
Bruselloz,
 hayvanlardan insanlara bulaşan,
 hafif belirtilerden ağır klinik tablolara kadar
değişebilen,
 akut veya kronik seyirli olabilen,
 belirti ve bulguları spesifik olmayan ve birçok
hastalığı taklit edebilen sistemik bir enfeksiyon
hastalığıdır.
 Ülkemizde ve gelişmekte olan ülkelerde yaygın
görülen, ekonomik kayıplara neden olması ve gıda
güvenliğini doğrudan etkilemesi nedeniyle önemli
halk sağlığı sorunu oluşturan bir zoonozdur.
 Hastalık, Akdeniz ateşi veya Malta ateşi gibi
isimlerle de anılmaktadır.
HASTALIK ETKENİ
 Brucella bakterisi, 0.6-1.5 μm boyunda, küçük,
Gram negatif, hareketsiz, spor oluşturmayan,
aerop veya mikroaerofil özellikte kokobasildir.
 Brucella bakterilerinin ideal üreme ısısı 37°C’dir,
ancak 20-40°C’de de üreyebilirler.
EPİDEMİYOLOJİ
 Bruselloz, esas olarak hayvanların hastalığıdır.
 Hastalık çoğunlukla hayvanlardan insanlara,
kontamine süt ve süt ürünleri ile bulaşır.
 Hasta hayvanlarla temas ve diğer hayvansal
ürünlerle de bulaşabilir.
B. abortus
B. Melitensis
B. suis
B. canis
 Brucella türlerinden; B. abortus, B. melitensis, B.
suis ve nadiren de B. canis insanlarda hastalığa
neden olur.
 Bu türler içerisinde en virülan olanı B.
melitensis’dir. B. canis ise virülansı en düşük
etkendir.
 Diğer Brucella türlerinin insanlarda hastalık
yapması çok nadirdir.
Brucella türleri ve hayvan
rezervuarları
Tür
Rezervuar
Diğer konakları
Dünyada
insanlarda
yaygınlığı
B. melitensis
Koyun, keçi,
deve
Sığır, antilop
++++ (olguların
%70’i)
B. abortus
Sığır, manda,
çakal, sırtlan
At
+++ (olguların
%25’i)
B. suis
Domuz, kurt,
tilki
Sığır, geyik
++ (olguların
%5’i)
B. ovis
Koyun
-
Yok
B. canis
Köpek
-
Nadir
 Bruselloz Türkiye’de endemik olarak
görülmektedir.
 Olgular, özellikle İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu
Anadolu illerinde yoğunlaşmaktadır.
 Ülkemizde hasta sayısı yıllara göre gittikçe
azalmasına rağmen, insan ve hayvan brusellozu
henüz ülkemizde kontrol altına alınamamıştır.
HASTALIĞIN BULAŞMA
YOLLARI
1. Hayvanlarda Bulaş
2. İnsanlarda Bulaş
a)
b)
c)
d)
İnsandan insana bulaş
Kontamine çevreden bulaş
Mesleki bulaş
Gıdalarla bulaş
Hayvanlarda Bulaş
 Brucella türleri, sığır, koyun, keçi, domuz, koç gibi
hayvanlarda özellikle testis, meme, uterus gibi
genital organlara yerleşir.
 Bu hayvanlarda yavru atma, infertilite, ateşle
seyreden kronik ve bulaşıcı bir hastalığa neden
olur.
 Enfekte hayvanların genital akıntıları, sütleri, atık
yavruları, plasentaları, fötal sıvı ve membranları ile
çevre, meralar, gıdalar ve sular kontamine olur.
 Güneş ışığını az alan kontamine toprakta, hayvan
dokularında, süt veya uterus akıntıları içinde
bakteri uzun süre canlılığını korur.
İnsandan insana bulaş

Bu tür bulaş son derece nadirdir.
 Çok seyrek cinsel ilişki ile bulaş olabileceği
belirtilmektedir.
 Kan bağışı veya organ bağışı ile Brucella
enfeksiyonu bulaşma riski vardır.
Kontamine çevreden bulaş
 Yerleşim birimlerinde yaşayan hayvanların,
özellikle atık yavruları, plasenta atıkları ve diğer
hayvan çıkartıları ile yakın çevre kontamine olur.
 Su kaynakları ve çevre yine yavru atık materyalleri
ile kontamine olur. Yağmur suları ile de bu
kontaminasyon çevreye yayılır.
 Brucella türleri toz, hayvan gübresi, su, sulak alan,
atık yavru, toprak, et ve süt ürünlerinde uzun süre
canlılığını korur.
Mesleki bulaş
 Sığır besicileri ve süt hayvancılığıyapan
çiftliklerde çalışanlar
 Hayvan bakıcıları
 Aile hayvancılığı yapanlar
 Çobanlar
 Sütçüler
 Veteriner Hekimler
Mesleki bulaş
 Mezbaha işçileri
 Et paketleme işleminde çalışanlar
 Süt ürünleri işletmelerinde çalışanlar
 Deri ve yün işleri ile uğraşanlar
 Fötal buzağı serumu toplayanlar
 Laboratuar çalışanları
Gıdalarla Bulaş
Gıdalarla Bulaş
 Kaynatılmadan hazırlanan süt ve süt ürünlerinin
tüketilmesi, toplumda enfeksiyonun en önemli
kaynağıdır.
 Bu kontamine sütlerden hazırlanan, tereyağı,
krema, dondurma, taze peynir, enfeksiyonun
bulaşında rol oynayan önemli süt ürünleridir.
 Koyun veya keçi sütlerinden hazırlanan yumuşak
peynirlerde, peynirin soğuk koşullarda saklanılması
durumunda bakteri canlılığını 6 ay kadar korur. Bu
tür peynirler 6 aydan önce tüketilmemelidir.
 Fermentasyon ile hazırlanan katı peynir, yoğurt ve
ekşitilmiş sütte enfeksiyonun bulaşma riski daha
azdır.
ÜRÜN
CANLI KALMA SÜRESİ
tereyağda
142 gün
dondurmada
30 gün
%10 tuz içeren salamura peynirde
45 gün
%17 tuz içeren salamura peynirde
1 ay
 Et ve et ürünleri ile bulaş riski daha azdır.
 Hasta hayvanlardan elde edilen kırmızı ette
bakteri konsantrasyonu az olmasına rağmen,
karaciğer, dalak, böbrek, meme ve testislerde
bakteri konsantrasyonu yüksektir.
 Et ürünlerinin hiçbiri çiğ tüketilmemelidir.
 Ülkemizde pastörize edilmeden kullanılan süt ve
süt ürünleri hastalık açısından önemli bir risk
oluşturmaktadır.
 HIV ile enfekte veya aklorhidrisi olan hastalarda,
kontamine gıdaların tüketimi, hastalık oluşumu
açısından önemli risk oluşturmaktadır.
KLİNİK SEMPTOMLAR-I
* Bruselloz bakteriyemi yaptığı için herhangi bir organa yerleşerek
hastalık oluşturabilir.
* Asemptomatik , akut veya kronik olabilir.
* İnkübasyon periyodu 1-3 hafta ile 3 ay arasında
* Brucella türlerinde oluşan klinik tablo sıklıkla benzerdir.
* En ağır klinik tablo B. melitensis’te izlenir.
KLİNİK SEMPTOMLAR-II
* Akut bruselloz: ≤8 hafta ise
* Subakut bruselloz: 8-52 hafta arası
* Kronik bruselloz: Bir yıldan daha uzun şikayeti olan hastalar bu
grupta değerlendirilir.
* Lokalize Form: İzole organ tutulumu durumunda lokalize formdan
bahsedilir.
KLİNİK SEMPTOMLAR-III
* Brusellozun başlangıç semptomları hastalığa özgü değildir.
* Başlangıç döneminde sıklıkla halsizlik, baş ağrısı, sırt ağrısı, ateş,
terleme, dikkat kaybı olabilir.
* Hastalık ilerledikçe gastrointestinal semptomlar ortaya çıkabilir.
* Artralji hastaların % 85’inde izlenir.
* Kronik formda bazen depresyon görülebilir.
KLİNİK SEMPTOMLAR-IV
* Lenfadenopati % 10-20
* Splenomegali veya hepatomegali % 20-30
* Ondülan ateş: önceden antibiyotik kullanım öyküsü olmayan ve uzun süre
antibiyotik verilmeden takip edilen hastalarda görülebilir.
•*
Ülkemizde:
Akut form
Subakut form
Kronik form
Asemptomatik form
KLİNİK SEMPTOMLAR-V
* Asemptomatik veya subklinik bruselloz, genellikle çiftçiler,
mezbahane çalışanları ve veterinerlerde gözlenir.
* Akut formda; hastada çoğunlukla ateş, halsizlik, iştahsızlık, baş
ağrısı, sırt ağrısı, kilo kaybı, miyalji ve artralji vardır.
* Hastaların % 85’inden fazlasında ateş 38,5°C’nin üzerindedir.
* Splenomegali ve hepatomegali hastaların % 6-35’inde gözlenmektedir.
* Herhangi bir organ tutulumu olabilir, ancak en sık artrit (% 40-50)
izlenir.
KLİNİK SEMPTOMLAR-VI
* Kronik brusellozda klinik tablo, kronik yorgunluk sendromuna benzer.
* Bu klinik tablo çocuklarda nadir izlenirken yaşlılarda sık görülür.
* Hastalar genellikle depresyon gibi psikiyatrik
semptomlardan, halsizlik, çabuk yorulma, güç kaybı, terleme ve kilo
kaybından yakınır.
* Ateş nadirdir ve genellikle lokal semptomlar izlenir.
KOMPLİKASYONLAR
*
*
*
*
*
*
*
*
*
GİS
Hepatobiliyer
İskelet sistemi
Sinir sistemi
Kardiovasküler
Solunum sistemi komp
GÜS
Hematolojik
Deri-göz ve kulak ile ilgili komplikasyonlar
TANI ve TEDAVİ
TANI

Tanıda tek başına klinik yeterli değil

Bakteriyolojik ve serolojik testler

Endemik bölgelerde yaşayan veya endemik bölgeye seyahat
hikayesi olan ve ateşi olan

Hikaye!!!

Bir haftadan daha uzun ateş hikayesi olan hastalarda
bruselloz akla gelmeli

Rutin kan değerlerinde önemli değişiklikler gözlenir, fakat
bunlar tanı koydurmaz
Serolojik testler

Standart tüp aglütinasyon testi(STA) →serumda tek titrede ≥1/160 veya
2 hafta sonra titrede iki-dört kat artış anlamlı

2-merkaptoetanol ile IgG düzeyleri ölçülebilir

2-merkaptoetanol, serumda IgM ve IgA’nın aglutinan aktivitelerini yok
eder

Bu yöntem, kronik bruselloz ve relaps tanısında yararlıdır

Tedavi takibinde STA titresinin takibinin önemi yoktur, bu titre 6 ay-1
yıl yüksek kalabilir

PCR→hızlı tanı için önemlidir, ancak henüz standardize edilmemiştir

Hayvanlarda tanı; serum, mikroskopi (Köster boyası) ile veya kültür
(fetus, plasenta, vajinal mukus, testiküler doku, semen, süt veya
sekresyonlar)

Serolojik tanıda standart aglütinasyon testi ve ELISA yöntemi
önerilir

Domuz, koyun ve keçide deri testi pozitif

Ring testi
AYIRICI TANI
Tablo.Brusellozun ayırıcı tanısında akla gelmesi gereken enfeksiyon ve
enfeksiyon dışı hastalıklar
TEDAVİ
Brusellozda antimikrobiyal tedavi ile;

Semptomlar düzelir

Hastalığın süresi kısalır

Komplikasyon ve relaps insidansı azalır

Tedavide önerilen en az iki antibiyotiğin kombine verilmesi

Tedavi süresi, klinik formlara göre önerilen sürede olmalı
Önerilen rejim
Erişkin dozu
Doksisiklin
+
Streptomisin
2x100 mg/gün
Doksisiklin
+
Gentamisin
2x100 mg/gün
Çocuk dozu
<8yaş önerilmez
1 gr/gün İM
İlk seçenek değil
T/S
+
Gentamisin
İlk seçenek değil
Doksisiklin
+
Rifampisin
2x100 mg/gün
+
600 mg/gün
6 hafta
2-3 hafta
<8yaş önerilmez
5 mg/kg/gün İV/İM
T/S
+
Streptomisin
Tedavi süresi
6 hafta
7-10 gün
8/40 mg/kg/gün
6 hafta
30 mg/kg/gün İM
3 hafta
8/40 mg/kg/gün
6 hafta
5 mg/kg/gün İM/İV
7-10 gün
Çocuklara önerilmez
6 hafta
6 hafta

Bruselloz tedavisinde kullanılan ilaçlar, yan etki ve toksisite açısından
takip edilmeli

Streptomisin toksisitesinden kaçınılması gereken durumlarda (ileri
yaş, gebelik, böbrek yetmezliği gibi) veya intramuskuler tedavinin
verilemediği kişilerde (trombositopeni, sosyal konum) doksisiklin ile
rifampisin kombinasyonu tercih edilir.

Çocuklarda dişleri boyama riski olduğundan, 8 yaş altında tetrasiklin
kullanılmamalıdır

Gebelerde ise rifampisin ile kotrimaksazol kombinasyonu tedavide
kullanılabilir

Kotrimaksazol, gebeliğin ilk trimestrinde verilmemelidir

Kinolonların da çocuklarda ve hamilelerde kullanılması
önerilmez

Menenjit, endokardit, spondilit gibi komplikasyonların varlığında

Gebelik brusellozlarında→hastanede yatarak tedavi

Bu hastalarda da antibiyotik tedavi ilkeleri benzerdir ancak tedavi
süresi uzun olmalı

Tedavi en az 6 hafta süre ile verilmelidir

Tedavisi hastanede başlanılan hastalar, tedavilerinin tamamlanması
açısından birinci basamakta yakından izlenmeli
Tedavi başarısızlığı

Akut olgularda; üçüncü haftanın sonunda
semptomların ve kültür pozitifliğinin devam etmesi

Subakut ve kronik olgularda; tedavi sonunda
enfeksiyona ait semptom ve/veya bulguların
artması, IgG sınıfı antikor, ESR ve CRP düzeyinde
artış olması
Relaps
 Tedaviden sonraki 12 ay içinde enfeksiyona ait belirti ve
bulguların tekrarlaması
 IgG sınıfı antikor düzeyinde artış olması
 Yeni patolojik, radyografik bulguların olması
 Yeni kan kültürü, kemik iliği veya doku kültürü pozitifliğinin olması

Bakteriyolojik relaps çoğunlukla tedavinin kesilmesinden 36 ay sonra gerçekleşir

Tedavi başarısızlığı ve relaps genellikle antibiyotik
direncine bağlı değildir

Relaps için risk faktörleri; yetersiz tedavi, etkinliği az
antibiyotik tedavisi, hastalığın başlangıcında pozitif kan
kültürü, erkek cinsiyet ve trombosit sayısı<15000 olması
BİLDİRİM VE SURVEYANS
* Bruselloz bildirimi zorunlu A grubu hastalıklar arasında yer
almaktadır.
* Bildirim ve sürveyans
“Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı,
Sürveyans ve Laboratuar Rehberi”
KLINIK TANIMLAMA
* Hayvancılıkla uğraş
* Mesleki temas veya enfekte hayvana ait ürünlerin tüketilmesi
öyküsü ile birlikte;
* Akut veya sinsi başlangıçlı, devamlı ya da değişken süreli
intermittan veya düzensiz ateş,
* Yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, baş ağrısı, özellikle geceleri
yoğun terleme, vücutta yaygın kas ve eklem ağrılarıyla karakterize
hastalık.
TANI IÇIN
LABORATUAR KRITERLERI
* Destekleyici:
Serumda Rose-Bengal testi ile antikor pozitifliği
* Doğrulayıcı:
Klinik örneklerden Brucella spp’in izolasyonu
Daha önce tedavi almamış olguda, tek serum örneğinde STA ile
antikor titresinin >1/160
olması,
* En az iki hafta ara ile alınan çift serum örneğinde Brucella STA
titresinin ≥4 kat artışı
VAKA
SINIFLAMASI
* Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve destekleyici laboratuar
testi ile pozitif bulunan vaka.
* Kesin Vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve doğrulayıcı laboratuar
kriterlerinden en az biri pozitif olan vaka
SEVK KRİTERLERİ-I
* Akut bakteriyemik bruselloz; yüksek ateş ve toksik görünümlü
hastalar
* Nörobruselloz düşünülen hastalar
* Brucella endokarditi düşünülen hastalar.
* Osteoartiküler tutulum düşünülen hastalar.
* Protezi (eklem protezleri veya diğer) olan hastalar
* Kronik hastalığı; malignite, kronik böbrek veya karaciğer hastalığı,
diyabeti olan hastalar.
SEVK KRİTERLERİ-II
* Kemoterapi veya diğer immünosüpresif tedavi alan hastalar.
* HIV/AIDS olan hastalar.
* Gebeler ve daha önce bruselloz tanısı ile tedavi almış ve semptomları
tekrar eden hastalar.
KORUNMA VE KONTROL-I
* İnsan brusellozu, enfekte hayvanlarla direkt temas veya dolaylı
temas ile bulaşır.
* Bu nedenle insanlarda enfeksiyonun önlenmesi ve kontrolü de bu
temas zincirinin kırılması ve hayvan rezervuarlarında enfeksiyonun
kontrolü ve eliminasyonuna bağlıdır.
* Pratik olarak hayvanlarda bu enfeksiyonun kontrolü ve
eliminasyonu uzun soluklu enfeksiyon kontrol programları gerektirir.
KORUNMA VE KONTROL-II
* Eğitimli personel
* Toplumun bilinçlendirilmesi
* Mali kaynak
* Aşı: Hayvanlar için etkili canlı bakteri aşıları; B. Abortus ve B.
Melitensis türlerine karşı hazırlanmıştır.
* Bu aşılar insanlarda uygulanmaz.
KORUNMA
VE KONTROL-III
* Ülkemizde insan brusellozu iki şekildedir
1. Meslek hastalığı olarak,
2. Gıda kaynaklı bulaş
MESLEK GRUPLARINDA HIJYENIK ÖNLEMLERIN
ALINMASI
* Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da sıktır
* Riskli gruplarda;
Temasın azaltılması
Kontamine materyaller ile bulaşın önlenmesi
Aile bireylerinin eğitilmesi
Hayvan barınaklarının yapılandırılması
MESLEK GRUPLARINDA
ALINMASI-II
HIJYENIK ÖNLEMLERIN
* Hayvan bakıcıları,
* Çobanlar,
* Mezbaha çalışanları,
* Sütçüler,
* Suni tohumlama yapan teknisyenler ve
* Veteriner hekimlerin,
enfekte hayvan dokuları, deri ve yünleri gibi hayvansal
materyallerle devamlı temas riski vardır.
MESLEK GRUPLARINDA HIJYENIK ÖNLEMLERIN
ALINMASI-III
* Bu meslek grupları;
* Bruselloz, bulaşma yolları vevönlemler hakkında devamlı
bilgilendirilmeli
* Ayrıca; mezbahalar uygun yapılandırılmalı,
* Periyodik temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri usulune uygun yapılmalı,
* Çevre temizliği ve kontamine atıklar usulune uygun şekilde yok
edilmeli.
* Çiftliklerde sanitasyon koşullarının standartlara uygunluğu sağlanmalı
ve kontrol edilmeli
MESLEK GRUPLARINDA
ALINMASI-IV
HIJYENIK ÖNLEMLERIN
* Kontamine hayvansal materyaller ile temas durumunda;
* Çalışanlar uygun koruyucu giysiler giymeli
* Materyalin özelliğine göre;
su geçirmeyen eldiven,
koruyucu maske,
koruyucu gözlük,
su geçirmeyen önlük,
aerosol oluşturan bir iş ise respiratör kullanılmalı
MESLEK GRUPLARINDA HIJYENIK ÖNLEMLERIN
ALINMASI-V
* İş bittikten sonra eller mutlaka yıkanmalı
* Kontamine materyal bulaşan bölge bol su ile yıkanmalı veya hemen
banyo yapılmalı
* Gözlere herhangi bir materyal sıçradığında yine konjunktivalar bol
su ile yıkanmalı
GIDA KAYNAKLI BULAŞIN ÖNLENMESI
* Enfekte sığır, koyun ve diğer süt veren hayvanların sütlerinde bol
miktarda Brucella bakterisi bulunur.
* Bu sütlerden elde edilen krema veya peynir gibi süt ürünlerinde de
bakteri konsantre olarak bulunur.
* Kaynatılmadan elde edilen yumuşak peynirlerde bakteri
konsantrasyonu oldukça fazladır. Bu peynirler altı ay bekletilmeden
tüketilmemelidir.
* Katıpeynirler, laktik asit fermentasyonu ile elde edildiklerinden
daha az bulaştırıcıdırlar.
GIDA KAYNAKLI BULAŞIN ÖNLENMESİ:
* Tereyağ, ekşi süt, ekşimiş krema, yoğurt, bunlarda asidifikasyon
işlemi nedeni ile daha az bulaş riski taşırlar.
* Eğer gıdada pH 3.5 altına düşer ise Brucella türleri bu asidik
ortamda kısa sürede ölürler.
* Enfekte hayvan sütü katılarak hazırlanan dondurmalar yine önemli
bir enfeksiyon kaynağıdır.
GIDA
KAYNAKLI BULAŞIN ÖNLENM
* Süt ve süt ürünleri ile bruselloz bulaşının önlenmesi:
Süt pastörize edilmeli
Süt en az 80-85 0C’nin üstünde birkaç dakika ısıtılmalı veya
kaynatılmalı, kaynatma karıştırılarak yapılmalı
GIDA KAYNAKLI BULAŞIN ÖNLENMESI
* Brucella bakterisi, et dokusunda daha düşük konsantrasyonda
*
*
*
*
*
Böbrek,
Karaciğer,
Dalak,
Memeler ve
Testislerde yüksek konsantrasyonda bulunur.
GIDA
KAYNAKLI BULAŞIN ÖNLENMESI
* Etin kurutulması, tuzlanması, tütsüleme, Brucella bakterisini
öldürmek için uygun yöntemler değildir.
* Etin buzdolabı veya derin dondurucuda saklanması da bakterinin
canlılığını devam ettirmesini sağlar.
* Bu nedenlerle et ve et ürünleri iyi pişirilmeden tüketilmemelidir.
* Toplumun bruselloz ve diğer zoonozlar konusunda
bilinçlendirilmesi, risk gruplarının eğitilmesi, enfeksiyon kontrolü
açısından son derece önemlidir.
HALK EĞİTİMİ NASIL OLMALI?
1. Bruselloz, hayvan ve hayvansal gıdalardan bulaşan bir hastalıktır
2. Etiket bilgileri bulunmayan, kaynağı belli olmayan ve güvenli
yerlerde
üretildiğinden emin olunmayan süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri
tüketilmemelidir
3. Pastörize veya iyice kaynatılmamış sütten yapılan süt ürünleri
(peynir, krema, tereyağı, kaymak, dondurma gibi) tüketilmemelidir
4. Salamura peynirler en az 3 ay, yumuşak peynirler en az 6 ay
bekletildikten sonra tüketilmelidir
5.Et ve et ürünleri yeterince pişirilmeden tüketilmemelidir
6. Hayvancılık işletmelerine kontrolsüz ve muayene edilmeyen
hayvanlar sokulmamalıdır
7. Hayvanlar düzenli olarak bruselloza karşı aşılatılmalıdır
8. Hayvanlar atık yaptığında atık yavruya, yavru zarlarına ve
plasentaya kesinlikle çıplak elle temas etmeden veteriner hekime
müracaat edilmeli ve hastalık hakkında bilgi alınmalıdır
9. Hastalıklı hayvanlara ait atık yavru, yavru zarları, plasenta gibi
materyaller, etrafa bulaştırılmadan yerleşim alanlarından uzak
yerlere sızdırmaz poşetler içerisinde, yırtıcı hayvanların (kedi,
köpek, tilki, kurt, çakal gibi) ulaşamayacağı derinliğe, üzerlerine
kireç dökülerek gömülmelidir
10. Hasta hayvanların bulunduğu ahırlar ve kullanılan alet ve
ekipmanlar dezenfekte edilmeli, dezenfeksiyon işlemi periyodik
olarak tekrarlanmalıdır
11. Hasta hayvanların sütleri kesinlikle tüketilmemeli, buzağılar
emzirilmemeli, kaynatılarak imha edilmelidir
12. İşletmesinde hastalıklı hayvan tespit edilen kişiler ile bakıcıları
veya bulaş ihtimali olan kişiler sağlık kuruluşuna başvurmalıdır
ÖZETLE;

Bruselloz ülkemizde endemik bir hastalıktır,

İnsan brusellozu, genellikle akut ateşli bir hastalık olarak seyreder

Asemptomatik, subakut, kronik seyirli olabileceği gibi lokal organ
tutulumları da olabilir

Yüksek ateş ile seyreden, ağır toksik olgular, organ tutulumu olan,
immünosüpresif veya kronik hastalığı olan, relaps olarak
değerlendirilen hastalar yataklı tedavi kurumlarına sevk edilmelidir

Ülkemizde olguların çoğunluğunda B. melitensis etkendir

Bütün yaş grupları hastalığa yakalanabilir

Ülkemizde, enfeksiyonun en önemli rezervuarı, koyun, sığır ve
keçilerdir

Enfeksiyon, meslek hastalığı ve gıda kaynalı olarak görülmektedir

Gıda kaynaklı bulaşta, en önemli kaynak çiğ sütten yapılan
peynirlerin ve pastörize edilmeyen sütlerin tüketimidir

Hastalığın kesin tanısı, Brucella türlerinin kan veya diğer
dokulardan izolasyonu ile konur

Kültür negatif olan olgularda serolojik testlerden yararlanılır
“Rose Bengal plate testi” bir tarama testidir, tanıda kullanılmaz

Standart tüp aglutinasyon testi ve ELISA, Coombs testi rutinde
kullanılan testlerdir

Komplike olmayan erişkin brusellozunda tedavide birinci seçenek;
doksisiklin 2x100 mg/gün 6 hafta ve streptomisin 1 g/gün 2-3 hafta
kombine verilmesidir

İkinci seçenek ise; doksisiklin 2x100 mg/gün 6 hafta ile rifampisin 600900 mg/gün 6 hafta kombine verilmesidir

Hastalar; ateşin düşmesi, semptomların düzelmesi ve lokal
komplikasyonlar açısından takip edilmeli, önerilen her tedavi rejimi için
tedavi süresi tamamlatılmalıdır

Tedavi kesildikten sonra relaps açısından hastalar en az 6 ay takip
edilmelidir

Brusellozun önlenmesi, mesleki bulaşlarda, mesleki hijyen kurallarının
uyulması, gıda hijyenine uyulması ile sağlanır

Bütün süt ve süt ürünleri, pastörize edilerek veya kaynatılarak
tüketilmelidir

Et ve et ürünleri iyi pişirilerek tüketilmelidir

İnsanlarda uygulanan bir aşı yoktur

Sahada çalışan hekim bruselloz yönünden duyarlı olmalıdır

Toplum, brusellozun bulaşı, oluşturduğu hastalık ve verdiği ekonomik
kayıplar konusunda bilinçlendirilmelidir
Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi…
Kanuni Sultan Süleyman