ANTRENMANIN ORGANİZMA ÜZERİNE ETKİLERİ Prof.Dr.Yaşar SEVİM ANTRENMAN NEDİR? Kişinin sağlık durumunu geliştiren ve gelişmiş sağlık durumunun sürekliliğini sağlayan uygulamalar Alıştırmaların fizyolojik ve psikolojik yüklenme altında uygulanmasıdır
Download ReportTranscript ANTRENMANIN ORGANİZMA ÜZERİNE ETKİLERİ Prof.Dr.Yaşar SEVİM ANTRENMAN NEDİR? Kişinin sağlık durumunu geliştiren ve gelişmiş sağlık durumunun sürekliliğini sağlayan uygulamalar Alıştırmaların fizyolojik ve psikolojik yüklenme altında uygulanmasıdır
ANTRENMANIN ORGANİZMA ÜZERİNE ETKİLERİ Prof.Dr.Yaşar SEVİM ANTRENMAN NEDİR? Kişinin sağlık durumunu geliştiren ve gelişmiş sağlık durumunun sürekliliğini sağlayan uygulamalar Alıştırmaların fizyolojik ve psikolojik yüklenme altında uygulanmasıdır Niçin Antrenman? ? ? ? DAHA İYİ BİR BEDENSEL YAPI Kapasitesi artmış akciğerler ve verimli çalışan bir kalp Atardamar sisteminde kan basıncının azalarak kalp hastalığı risklerinin azalması Verimli bir şekilde kilo kaybı Kuvvetlenen kemik yapısı Sağlıklı bir cilt Daha uzun ve daha iyi bir yaşam DAHA İYİ BİR BEYİN Gelişen zihinsel performans ve düşünme yeteneği Pozitif bakış açısı Artan cinsel performans Daha fazla kendine saygı Rahat ve kesintisiz uyku Azalan endişe ve kuruntular Zeka gelişimi Şunu unutmayın; Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. DAHA SAĞLIKLI BİREYLER Sağlığınızın değerini anlamanıza yardımcı olur. Hayat kalitenizi arttırmanıza ve geliştirmenize yardımcı olur. Yaratıcılık gücünüzün artmasına yardımcı olur. Cinsel hayatınızın istenen doyumda ve düzeyde artmasını sağlar. Yeni insanlarla karşılaşmanıza ve yeni arkadaşlar edinmenize yardımcı olur. Fiziksel zindeliğinizi geliştirerek, hayata daha yaratıcı olarak adapte olmanızı sağlar. ANTRENMANIN ETKİLERİ • Oksijen vücuda solunum sistemi aracılığıyla girer, Dolaşım sistemiyle aktarılır ve Kas sistemi tarafından kullanılır. O₂ Dolaşım Sistemi Akciğerlerden oksijenin kana karışması kılcal damar miktarına oksijeni taşıyan kırmızı kan hücrelerine Kalp çıktısına ve kaslara ulaşan kanın hacmine bağlıdır. Kas Sistemi Kas sistemi tarafından kullanılması da mitokandrinin miktar ve sayısına ve onların ATP yapabilme yeteneklerine bağlıdır. Solunum Sistemi Solunum sisteminin etkinliği nefes verme esnasında karbondioksitin atılması esnasında kalan alanın genişliğine bağlıdır Normal şartlar altında nefes verme işlemi pasiftir ve basitçe diyaframın gevşemesinden olur. Fakat egzersiz esnasında the CO2’ nin ciğerlerde birikmesi öyle çok olur ki taze havanın ciğerlere alınabilmesi için CO2’nin bilinçli olarak atılarak azaltılması devam eder Akciğerlerden dolaşım sistemine oksijen transferi bu şartlarda daha az verimlidir. ANTRENMANIN ETKİLERİ Antrenman tüm bu faktörlere pozitif etkilidir Düzenli antrenmanın sağlık üzerine etkisi Psikolojik iyi olmayı artırır Uzun yaşamı artırır Düzenli sporun yararları Yaşlanma sırasında iş kapasitesini korur Kemik kitlesini artırır Diabet riskini azaltır Kalp hastalığı riskini azaltır Bedensel Sağlık Ruhsal Sağlık Entellektüel Sağlık Duygusal Sağlık Sosyal Sağlık Sağlıklı yaşam unsurları arası iletişim Kalp-Solunum kondisyonu Vücut kompozisyonu Esneklik Kas Kuvveti Kas Dayanıklığı Sporla gelen sağlıklı yaşam unsurları nelerdir? Kalp-Damar fonksiyonları Kas fibril tipi Kemik mineral yoğunluğu Hücresel aktivite Moleküler yapı Atomik komposizyon Vücut kompozisyonu Kaslar Yağ dokusu Su/kemik/bağ doku Sinirler ve diğerleri K A L P K R İ Z İ Spor yapmayan Spor yapan Düzenli spor, kalp hastalığı riskine azaltmakla kalmaz, aynı zamanda kalp krizine karşı kalbi korur İstirahat Halindeki Kalp Damar Sistemindeki Değişiklikler 1. Kalbin ölçüsünde değişiklikler: Sporcularda kalbin ölçüleri spor yapmayanlara göre daha büyük olduğu bilinir. 2. Kalp atım sayısında azalma: Dinlenik kalp atım sayısının azlığı (bradikardi) antrenmanın bir etkisidir. 3. Atım volümünde artış . 4. Kan ve hemoglobin miktarında artış. 5. İskelet kaslarında değişiklikler. Vücut Kompozisyonundaki Değişiklikler 1. Toplam vücut yağında azalma. 2. Yağsız vücut ağırlığında biraz artış yada değişmeme. 3. Toplam vücut ağırlığında azalma. Bu değişikliklerin büyüklüğü kişilerin şişmanlık düzeylerine göre değişir. • Yüksek düzeyde yapılan spor vücut tonunu geliştirir,kuvveti arttırır, koordinasyonu geliştirir v.s İ Ş K A P A S İ T E S İ 60 dk/gün spor yapan 30 dk/gün spor yapan Spor yapmayan Yaş Antrenman yaşam sürprizlerine karşı fiziksel iş kapasitenizi korur 1970-1999 evlerde kablolu TV ve VCR oranı 100 90 80 Percent 70 Cable TV VCR 60 50 40 30 20 10 0 1970 U.S. Census Bureau, 2001 1980 1990 2000 Antrenmana Kalp-Damar cevabı Beyin C.O: Kalp atımı Beyin Böbrek Böbrek Mide Mide Cilt Diğer dokular Cilt Diğer dokular İskelet Kaslar İskelet Kaslar İstirahat Zorlu Egzersiz Isınma ve Önemi Oluşması arzu edilmeyen sakatlanma ve kas gerilmelerine karşı alınacak tedbir Performansı artırabilir Bedeni fizyolojik olarak fiziksel çalışmaya hazırlar Kalp damar sisteminde, dolaşımı arttırır ve kanın kaslara daha yoğun akmasını sağlar Isınma Çeşitleri Genel Isınma • Vücudu genel anlamda ısıtan hareketlerin tümü (terlemeye başlangıç) • Herhangi bir spor branşıyla ilgili değildir. Özel Isınma • Spor branşına özgü ısınmadır. • Stretching, jogging, koşma, atma, yakalama Etkili olabilmesi için en az 10-15 dakika ve en fazla 45 dakika olmalıdır. Soğuma Antrenmanın önemli bölümlerinden biridir. Vücudu istirahat halindeki pozisyonuna taşır. 5-10 dakika sürer Sıklıkla ihmal edilir. Şayet antrenmandan sonra esnetme hareketlerine de yer verilirse oluşabilecek kas gerilmelerini azaltır. İyi bir esnekliğe sahip olmak niçin önemlidir? Eklemleri hareketin bütününde daha iyi hareket ettirebilme yeteneğine sahip olmak için Hareket edebilme sınırlarında azalma: Performans kapasitesinde azalmaya Koordinesiz ve uygun olmayan hareketlere Atletin sakatlanmasına etkiye İyi esneklik başarılı fiziksel performans için gereklidir. Antrenörler tarafından sakatlıkların önlenmesinde tavsiye edilir. Esnekliği etkileyen faktörler Kemik yapısı Tahmini doku Aşırı yağ Kas ve tendon uzunluğu Bağlayıcı doku Önceki sakatlıklar Deri yapısı Hareketin sınırları Aktif hareket sınırı = dinamik esneklik Eklemi çok az bir dirençle hareket ettirebilme yeteneği Pasif hareket sınırı = statik esneklik Eklemi hareketin sonuna kadar kas kasılması olmaksızın ulaştırma Sınırlanmamışlıktan hareket ettirebilme Esneme esnasında hareketlilikle karşılaştığı ekstra esnekliğe sahip olmalıdır. Esnetme Hareketleri Esnetme Hareketleri Esnetme Hareketleri Esnetme Hareketleri Hücresel Aktivite için Enerji Tüm canlı varlıklarda olduğu gibi, insan vücudunda da yaşamın devamı için enerjiye gereksinim vardır. Bu gereksinim biyolojik işlerin tüm formları için gereklidir. Hücresel solunum Mekanik iş Kimyasal iş nakliye Hücresel Aktivite için Enerji İnsan vücudu biyolojik işlerin bütün formlarının çalışabilmesi için devamlı bir enerji desteğine ihtiyaç duyar. Yiyecek kaynakları yıkılır ve enerji açığa çıkar. Vücutta depolanan bu enerji acil olarak hemen yada daha sonra kullanılır. Tüm hücrelerde acil enerji kaynağı ATP (Adenozin trifosfat)dır. ATP yüksek enerjili bir moleküldür ve vücut tarafından enerjinin yapımında, saklanmasında ve transferinde kullanılır. ATP’nin yıkılmasıyla oluşan enerji, derhal ihtiyacı olan biyolojik moleküllere taşınır ve egzersizle artan enerji tüketimi karşılanmış olur. Depo edilen CHO dağılımı: ortalama 80kg Erkek Kas glükoz Karaciğer glükoz Kan glükoz Depo yağların dağılımı: ortalama 80kg Erkek YAĞ DOKUSU Kan içi serbest yağ Kan içi yağ Kas içi yağ Enerji Oluşumu Yağların yakılması Oksijensiz Şekerin yakılması Karbonhidrat yakılması Posfokreatin ATP Enerjinin kullanımı Enerji sistemleri ve antrenman tipi Zaman 0s 4s A T P 10s 1.5 dk 3 dk + Kuvvet-Güç Sporları Halter, disk, yüksek atlama ATP-PC Güç sporları Sprints, fast breaks, Amerikan futbol ATP-PC & Laktik Asit Aerobik sistem Acil/kısa-süreli Anaerobik sistem Anaerobik-Güç Endurans 200-400m, 100m yüzme Aerobic-Endurance >800m, marathon Uzun-süreli Aerobik sistem ANTRENMANIN BAZI İLKELERİ ANTRENMANIN ÜÇ TEMEL PRENSİPİ VARDIR: • Özellik, • Yüklenme • Gelişim Fiziksel Fitnesin Parçaları BAZI KUVVET HAREKETLERİ “Başarının çalışmadan önce geldiği yer sadece sözlüktedir.” -Söyleyen:Bilinmiyor-