Transcript MADDENİN ÖZELLİKLERİ ASİTLER BAZLAR TUZLAR HAZIRLAYAN : GÖKÇE FORTACI ASİTLER Asit kelimesi latincede “ekşi” anlamına gelen bir kelimedir. Yani ekşi tat veren maddeler asit özelliğine sahiptir.

MADDENİN ÖZELLİKLERİ
ASİTLER
BAZLAR
TUZLAR
HAZIRLAYAN :
GÖKÇE FORTACI
ASİTLER
Asit kelimesi latincede “ekşi” anlamına gelen bir kelimedir.
Yani ekşi tat veren maddeler asit özelliğine sahiptir.
 ASİT:Suda çözündüğünde hidrojen iyonu ( H+ )
verebilen maddelere “asit” denir.
HCl → H+(suda) + Cl-(suda)
(Hidroklorik asit)
CH3COOH → CH3COO-(suda)+H+(suda)
(Asetik asit)
H2SO4 → 2H+(suda) + SO2-(suda)
(Sülfürik asit)
H3PO4 → 3H+(suda) + PO43-(suda)
(Fosforik asit)
Örneklerde gördüğünüz asitlerin
hepsinin içerisinde hidrojen elementi
vardır. Ancak hidrojen elementi içeren
her şey asit değildir.
Örneğin NH3(Amonyak)
bileşiği yapısında hidrojen
elementi bulunmasına
rağmen asit değil bazdır.
Su içinde H
olmasına
rağmen asit
değildir. Su
nötrdür!!
CH4 (metan gazı) ya da
C2H5OH (Etil Alkol) de İçerisinde H
olduğu halde ASİT DEĞİLDİR!!!
Metan Gazı
Etil Alkol
Bunun dışında (COOH) köküne sahip bileşikler ve
CO2 - SO2-NO2 gazları (içinde H elementi olmasa
bile) asittir!!!
CO2 ve SO2
gazları H elementi içermezler. Bu
gazlar yağmur damlalarında çözündüklerinde asit
olarak yere düşer. Asit yağmurları bu şekilde oluşur
CO2+H2O → 2H+ + CO32SO2+H2O → 2H++ SO32-
Sulu çözeltilerinde büyük oranda H
iyonlarına ayrışabilen asitlere
kuvvetli asit denir.
Kuvvetli Asitler
Hidroklorik asit – HCl
Günlük hayatta tuz ruhu olarak
bilinir. Kuvvetli bir asittir. Tuvalet
ve banyo temizlemede kullanılır
Ayrıca , Midemiz de seyreltik
hidroklorik asit salgılayarak
besinleri parçalar. Bu salgının
fazlalaşması midede ülsere
sebep olur.
Temizlik için kullandığı tuz ruhundan zehirlendi
Tarih: 17.07.2009-12:24:47
 Mersin'in Tarsus ilçesinde
tuz ruhu ile evinde temizlik
yapan bir kişi zehirlenerek
hastanelik oldu.
Edinilen bilgiye göre, Ali
Karademir (31), Yeni
Mahalle, 4037 Sokak 13
numaradaki evinin bir
odasında yere dökülen
boyayı tuz ruhu ile
temizlemek istedi. Temizlik
sırasında odada fazla kalan
Ali Karademir zehirlendi.
Ailesinin durumu fark etmesi
ile Tarsus 70. Yıl Devlet
Hastanesi'ne götürülen
Karademir, yoğun bakıma
kaldırıldı.
Evli ve 1 çocuk babası
olduğu öğrenilen
Karademir'in hayati tehlikeyi
atlatamadığı bildirildi
H2SO4 - Sülfirik Asit
Günlük hayatta Zaç Yağı
olarak bilinir.
Boya sanayinde ve
patlayıcılarda kullanılır
Araba akülerinde sülfirik
asit vardır.
Nitrik asit :
HNO3
Günlük hayatta KEZZAP olarak bilinir.
Temizlik işlerinde kullanılır
Kezzabın Zararları
Bergen
BAZI ASİTLER:
1. Hidroklorik asit : HCl
2. Nitrik asit :
HNO3
3. Sülfürik asit :
H2SO4
4. Karbonik asit :
H2CO3
Kuvvetli asitler çok tahriş edici ve
yakıcıdır.Tahta, kağıt, kumaş, et gibi
birçok maddeyi kısa sürede
parçalayabilir.
Asitler etin rengini değiştirebilir
Hücreleri parçalar
Kağıdı karartır
Kayaları aşındırır
Mermer , tebeşir gibi maddelerin
yapısını bozar..
»Kuvvetli asitlerin
asla
»TADINA BAKILMAZ
»EL DEĞDİRİLMEZ
»YA DA KOKLANMAZ
Suda iyonlaşmaları sırasında az
miktarda H iyonu bırakan asitlere ise
ZAYIF ASİT denir.
Zayıf asitlerin tadına
bakılabilir ,
EKŞİDİR
Zayıf Asitler…
Malik Asit
Sitrik asit
Laktik Asit
Asetik asit
Meşrubat ve kola da karbonik asit
Karınca da Formik Asit
Üzüm de Tartarik Asit
Turunçgillerde Askorbik Asit
Folik Asit
Oleik Asit
Butirik Asit
ASİTLER
Limon,elma,sirke,erik vb
besinlerin ekşi olmasının nedeni
asit içermeleridir.
Asit çözeltilerini başka sıvılardan ayırt
etmek için turnusol kâğıdı kullanılır.
Bir maddeyi başa maddeden ayırt etmeye yarayan maddelere
ayıraç ya da indikatör denir.
Asitler
mavi turnusol kağıdını
kırmızıya çevirir
Kolaylık….
Annem KIZARTIR ( Asit KIRMIZIya)
BABAM MORARTIR (Baz Maviye Çevirir)
Asitlerin sulu çözeltileri elektrik akımını iletirler
Deney da (HCL) bir asittir ve düzeneğin lambası yanmıştır..
Asitler metallerle etkileşerek hidrojen
gazı ve tuz açığa çıkarırlar.
Asitler metallere aşındırıcı etki
yaparlar. Bu özelliğinden dolayı
asitler metal kaplar içerisinde değil,
cam ya da plâstik kaplarda saklanır.
Asitler bazlarla nötürleşme tepkimesi
yaparak tuz ve su oluştururlar.
Asit + Baz →
Asit + Baz →
Tuz
+
+
Su + Isı
+
Özetle ASİTLER
ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ
1- Tadları ekşidir.
2- Asitler yakıcı özelliğe sahiptir.
3- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
4- Asitler metallerle( Zn ve Mg) etkileşerek hidrojen
gazı açığa çıkarırlar.
Asit + Metal → Tuz + Hidrojen gazı
Asitler bu özelliklerinden dolayı metal kaplarda
saklanmamalıdırlar.
5- Asitler mavi turnusol kağıdının rengini kırmızıya
çevirirler.
(Asitlerin ayıracı MAVİ TURNUSOL KAĞIDIDIR)
6- Asitler bazlarla nötralleşme tepkimesi yaparak tuz
ve su oluştururlar.
Asit + Baz → Tuz + Su
7-Hepsinin yapısında hidrojen (H) vardır ve sulu
çözeltilerine (suda çözündüklerinde) hidrojen iyonu
(H+) verirler.
NOT
Asit nasıl sulandırılır?
Beher bardağına bir miktar su konur.
Üzerine derişik sülfürik asit azar
azar dökülür.Böylece asit çözeltisi
elde edilir.
DİKKAT:
Asit üzerine su dökülmez!
Sıçrar / Patlar
NOT
Asit yanıklarında cilt
bol su ile
ya da
seyreltik baz çözeltisi (sıvı
sabun) ile yıkanmalıdır
( Nötürleştirme Tepkimesi)
SORU: Asit çözeltilerinin metaller üzerine etki ederek aşağıdakilerden hangisi
açığa çıkar?
A ) Asit
B ) Metal
C ) Hidrojen
D ) Oksijen
SORU : Bir sulu çözeltiye asit özelliği kazandıran iyon aşağıdakilerden hangisidir?
A ) OH-
B ) Cl-
SORU : Asit + Baz
C ) Na+
D ) H+
? + Su
Soru işareti yerine ne yazılmalıdır?
A ) Oksijen
B ) Baz
C ) Hidrojen
D ) Tuz
BAZLAR
BAZLAR
Sulu çözeltilerine hidroksit OHiyonu verebilen maddelere baz denir.
Başlıca bazlar;
NaOH , KOH , Ca(OH)2 , NH4(OH) ,
Mg(OH)2 , Fe(OH)3 VE NH3 tür.
Kuvvetli Bazlar..
Kuvvetli bazlar suda
çözündüklerinde
yüzde yüz
iyonlaşırlar.
yakıcı ve tahriş edici
özelliktedir.
Bazlar acı
tattadır.Fakat bazı
çeşit bazlar zehirlidir.
Bu yüzden tadına
bakmamak gerekir.
Kuvvetli bazlar
Sud- Kostik
(Sodyum Hİdroksit – NaOH)
Nem çekici, kaygan, suda çözünen bir
maddedir. Deterjan, sabun yapımında,
ayrıca tıkanmış boruları açmakta kullanılır
Kuvvetli bazlar
Potas-Kostik ( KOH-Potasyum Hidroksittir.)
Arap sabunu ve şampuan üretiminde, gübre
sanayinde ve pil yapımında kullanılır
Zayıf Bazlar..
Suda çözündüklerinde az
miktarda OH iyonu verebilen
maddeler zayıf bazlardır…
Zayıf Bazlar..
Amonyak –NH3
Renksiz, keskin kokulu, sıvı bir bileşiktir.
Çamaşır suyu yapımında, boya, ilaç
gibimadde üretiminde kullanılır
Amonyağın buharı göze, burna ve
solunum yoluna zarar verir.
BAZLAR
BAZLAR
Günlük hayatımızda BAZLAR genel
olarak temizlik maddesi olarak otaya
çıkarlar.örneğin
sabun
Diş macunu
Çamaşır sodası
şampuan
Kabartma tozu
Deterjan
BAZLAR
BAZLAR
BAZLAR
BAZLARIN ÖZELLİKLERİ
Turnusol kağıdının rengini
maviye çevirirler.
Bazların sulu çözeltileri elektrik akımını iletirler
Deney da (NAOH) bir asittir ve düzeneğin lambası yanmıştır..
Bazların asitlerle reaksiyonundan tuz
ve su oluşur.
Bazların tadları acıdır. Bu yüzden
sabun ağzımıza ve gözümüze
değdiğinde acı verir.
BAZLAR
BAZLARIN ÖZELLİKLERİ
Bazlar ele kayganlık duygusu verirler.
Çözeltilerinde OH iyonu verirler
BAZLAR
DİKKAT!!!
Bazların tadına bakılmaz
Baz yanıklarında cilt bol su
ile ya da limon suyu ya da
sulandırılmış sirkeyle
yıkanmalıdır!!
Temizlikte kullandığımız çamaşır
suyu, tuz ruhu gibi maddelerin
ambalajlarının üzerinde “Deri ile
temasından kaçınınız”, “Tahriş
edicidir” ya da “Aşındırıcı” gibi
uyarılar bulunmaktadır.
Ayrıca bu
maddelerin
ambalajlarının
üzerinde bazı
tehlike işaretleri
bulunmaktadır.
Bunlara dikkat
etmeli ve dikkatli
kullanmalıyız.
ASİTLER
BAZLAR
pH KAVRAMI
Asitler suda çözündüklerinde H+
iyonu
Bazlar suda çözündüklerinde OHiyonunu oluştururlar.
Asit ya da baz çözeltilerindeki H ve
OH derişimleri ile ilgili olarak
geliştirilen bir kavram vardır.
ASİTLER
BAZLAR
pH KAVRAMI
Bu kavrama pH denir. Bir çözeltinin
pH değerine göre asit, baz ya da nötr
özellik gösterdiği belirlenebilir.
ASİTLER
BAZLAR
pH KAVRAMI
 Sulu bir çözeltide pH değeri 7 ise
çözelti nötr özellik gösterir.
 Sulu bir çözeltide pH değeri 7
den küçük ise çözelti asidik
özellik gösterir.
 Sulu bir çözeltide pH değeri 7
den büyük ise çözelti bazik özellik
gösterir.
ASİTLER
BAZLAR
pH-metre
[H3O+]
[ HO- ]
PH
1
10-14
A
0
10-1
10-13
S
1
10-2
10-12
İ
2
10-3
10-11
D
3
10-4
10-10
İ
4
10-5
10-9
K
5
10-6
10-8
6
İdrar
10-7
10-7
7
Saf su
Kan
10-8
10-6
8
10-9
10-5
9
10-10
10-4
10-11
10-3
10-12
10-2
10-13
10-1
10-14
1
B
A
Z
İ
K
Bazı maddelerin PH değeri
01 M HCl
Maden suyu
Limon
Portakal
Domates
Kabartma tozu
Deniz suyu
10
Magnezya sütü
11
Evlerde kullanılan amonyak
12
13
14
pH-metre
pH-metre
pH-metre
ASİTLER
BAZLAR
ASİTLER
BAZLAR
ASİTLER-BAZLAR-TUZLAR
TUZLAR
Asit ve bazların nötürleşmesinden meydana gelir.
Asitlerin (-) kutupları ile bazların (+) gruplarının
birleşmesiyle oluşan iyonik katılara tuz denir.
Tuz oluşumunda anyon ve katyon grupları arasında
iyonik bağ oluşur.
ASİTLER-BAZLAR-TUZLAR
TUZLAR
Çok sert yapılı olup kristalize halde bulunurlar.
Örneğin;
NaCl (yemek tuzu),
CaCo3 (kireç tuzu), … tuzlar grubuna girer.
ASİTLER-BAZLAR-TUZLAR
TUZLAR
Katı halde iyonlar birbirlerine sıkı sıkıya
bağlandıkları için tuzlar katı halde elektrik
akımını iletmezler.
Eritildiklerinde ve suda çözündüklerinde oluşan
(+) ve (-) iyonlarla elektrik akımını iletirler.
Tuzlar özetle…
Katı ve kristal haldedirler
Katı halde iken elektrik akımını
iletmezler.
Sulu çözeltileri elektrik akımını
iletirler.
Asit ve bazların nötrleşme tepkimesi
sonucu oluşurlar.
Turnusol kağıdına etkileri yoktur.
 NÖTRALLEŞME TEPKİMESİ
 Asitler ile bazların bir araya gelmesiyle
oluşan tepkime sonucu nötr olan tuzlar ve
su oluşur. Bu tepkimelere Nötralleşme
Tepkimesi adı verilir.
 Asit + Baz → Tuz + Su
 NaOH + HCl → NaCl + H2O
 (Baz) (Asit) (Tuz) (Su)
 H2SO4 +Ca(OH)2 → CaSO4 + 2H2O
 (Asit)
(Baz)
(Tuz)
(Su)
 HNO3 + KOH → KNO3 + H2O
 (Asit) (Baz) (Tuz) (Su)
Ağız sağlığımız için asitli içeceklerden
ve yiyeceklerden uzak durmalı, bu
maddeleri tükettikten sonra bazik
özelliğe sahip olan diş macunu ile
dişlerimizi fırçalayarak (Nötürleşme
tepkimesi)asitlerin dişlerimize zarar
vermesini engellemeliyiz.
 Besinlerin sindirimini
yapan midenin bu
işlemi mide asidi ile
gerçekleştirdiğini ve
bu yüzden fazladan
içeceğimiz veya
yiyeceğimiz asitli
yiyeceklerin
midemizde asit
derecesini
yükselteceğini reflü,
gastrit ve ülser gibi
rahatsızlıklara neden
olabilir. Bu tür
rahatsızlıklarda bazik
mide ilaçları kullanılır
( Nötürleşme)