Transcript สมาชิกกลุ่ม นางสาวทรงพร เงินสูงเนิน นางสาวอัมพิกา จันตา นายชัชชาลี มิลินทสูท นายสุ รศักดิ์ ตุลาทิพากุล นางสาวปัทมา คาโส นางสาวพลอยสี รุ้ง ตันติแพทยางกูร ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่ อสารสากล 3-2

สมาชิกกลุ่ม
นางสาวทรงพร เงินสูงเนิน
นางสาวอัมพิกา จันตา
นายชัชชาลี มิลินทสูท
นายสุ รศักดิ์ ตุลาทิพากุล
นางสาวปัทมา คาโส
นางสาวพลอยสี รุ้ง ตันติแพทยางกูร
ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่ อสารสากล 3-2
บทที่ 8 ภาษา
การแปลกับภาษาศาสตร์
มันควรเป็ นอะไร? (การลักพาตัว)
การใช้เหตุผลที่อาศัยข้อเท็จจริ ง (อุปนัย)
นักแปลกับทฤษฎีการพูด (การอนุมาน)
การพิจารณา
แบบฝึ กหัด
การเพิ่มข้อเสนอแนะในการอ่าน
142
143
146
148
152
152
158
การแปลกับภาษาศาสตร์
การแปลและภาษาของเราอยูค่ ู่กนั มานาน ในภาษาละติน
translatio linguarum หมายถึง การแปลภาษา
translatio studii หมายถึง การแปลอย่างเข้าใจ
translatio imperii หมายถึง กาแปลแบบกว้างขวาง
คนส่ วนใหญ่มองว่าการแปลเป็ นเรื่ องที่ยงุ่ ยากและต้องใช้ความสามารถระดับสู งถึงจะสามารถ
แปลภาษาได้ นอกจากนี้การเรี ยนแปลภาษาถูกมองว่าเป็ นการเรี ยนของนักเรี ยนเฉพาะสาขา
ภาษาศาสตร์, ภาษาศาสตร์ประยุกต์หรื ออักษรศาสตร์
ในศตวรรษแรก ๆ นักภาษาศาสตร์ ซิเซโร ได้แบ่งการแปล ออกเป็ น 2 ส่ วน คือ 1. การแปลคาวลีหรื อ
การแปลคาศัพท์แบบคาต่อคา 2. การแปลเป็ นประโยคหรื อการแปลในแบบที่เราเข้าใจ
“ภาษาศาสตร์” ในภาษาศาสตร์แบบเดิม ๆ ได้เข้าถึงการเรี ยนการแปลที่สอนให้นกั แปลได้คิดว่าจะทา
อย่างไรที่จะเป็ นนักแปลที่ดี
ภาษาศาสตร์น้ นั ยังเข้าถึงการแปลแบบวิชาการเพื่อความยากในการแปลและช่วยให้นกั แปลประสบ
ผลสาเร็จ ในขณะเดียวกันเพื่อค้นหาทฤษฎีที่หลากหลายของภาษาศาสตร์ ตัวนักแปลเองก็ตอ้ ง
เข้าถึงทฤษฎีใหม่ ๆ ภายใต้คาว่า “อนุมาน”
มันควรเป็ นอะไร ? (การลักพาตัว)
ความเข้าใจในการพูดหรื อการเขียนข้อความของคนอื่นมันยากเกินกว่าที่พวกเราจะคิด
ได้ ถึงแม้วา่ ในจิตใต้สานึ กจะบอกเราว่าเราอ่านหรื อเราได้ยนิ ข้อความที่เรารู้จกั ดี
แล้วก็ตาม แต่กม็ ีเหตุการณ์เกิดขึ้นมากมายที่ทาให้เราคาดหวังแบบผิด ๆ เช่น เมื่อ
คุณอยูใ่ นต่างประเทศคุณไม่ควรที่จะคาดหวังว่าทุกคนจะพูดภาษาของคุณได้
ถึงแม้วา่ คนที่คุณคาดหวังเค้าจะสามารถเขียนและอ่านภาษาของคุณได้อย่างถูกต้อง
ก็ตาม แต่เพราะความคาดหวังของคุณที่มีมากเกินไปอาจจะเป็ นสิ่ งที่กดี ขวางความ
เข้าใจในการสื่ อสารของคุณได้
นี้คือการลักพาตัว: การกระโดดข้ามจากข้อมูลที่สับสนไปสู่ การสมมุติฐานที่มีเหตุผล
และมันก็เกิดขึ้นด้วยการพูดในภาษาของพวกเราที่ง่ายต่อการเข้าใจ บางอย่างนั้น
อาจจะกีดขวางความสามารถของพวกเราที่มาจากความรู ้สึกของภาษา, ความ
คาดหวังผิด ๆ, การทาให้ไขว้เขว
การใช้ เหตุผลทีอ่ าศัยข้ อเท็จจริง (อุปนัย)
พ่อและแม่ถือว่าเป็ นล่ามที่ดีที่สุดของทารกในการตอบสนองความต้องการในสิ่ งต่างๆ ทั้งทารกยัง
เรี ยนรู้ภาษาของพ่อแม่ท้งั ภาษากายและภาษาพูด
ผูค้ นต่างมากมายต้องการที่เรี ยนภาษาต่างประเทศ แต่แน่นอนว่าบุคคลผูน้ ้ นั ต้องมีความรู้ทางด้านศัพท์
มากกว่าผูอ้ ื่น จึงจะเรี ยนรู้ได้เร็ วและดีกว่า
มีหลายคนที่ชอบถามคาถามเกี่ยวกับการแปลภาษาที่พวกเข้าไม่เข้าใจ และอยากให้ผมช่วย ทั้งวลีที่
ออกเสี ยงคล้ายกันจนทาให้เข้าใจผิดความหมาย หรื อประโยคที่ไม่สามารถพูดได้ในภาษานั้นๆ
หลายคนมองว่าการเลือกใช้ ถ้อยคาให้สละสลวยเป็ นเรื่ องที่ยากในการแปลแต่หากเป็ นความคิดของ
นักแปลแล้วจะกลับรู้สึกมีความสุ ขมากอย่างหนึ่งของการมีอาชีพเป็ นนักแปล
วิธีที่จะช่วยให้ทุกอย่างราบรื่ นคือการหัดจาข้อความหรื อคาที่จาได้ง่ายเพราะถ้าคาเหล่านั้นอยูใ่ นสมอง
ของผูแ้ ปลแล้วจะทาให้ผแู้ ปลเลือกเฟ้ นคาออกมาใช้ได้อย่างเหมาะสม
การคิดคาใหม่ข้ ึนมาใช้เป็ นเรื่ องยากและเสี ยเวลาแต่หากทาได้กจ็ ะเกิดผลประโยชน์ไม่นอ้ ยไม่เพียงแต่
ความรวดเร็วในการแปลคาศัพท์จากภาษาหนึ่งไปอีกภาษาหนึ่ง นักแปลยังจะเกิดทักษะที่เรี ยกว่า
ทักษะการถ่ายโอน คือการแปลโดยใช้อารมณ์และความรู้สึกเหมือนดัง่ ได้ท่องเที่ยวไปในสถานที่
ต่างๆ หรื อพูดง่ายๆก็คือ เพียงแค่ได้อ่านอย่างคร่ าวๆผูแ้ ปลก็สามารถแปลได้อย่างคล่องแคล่วและ
รวดเร็ว
สมองของมนุษย์เป็ นที่ซบั ซ้อน ยืดหยุน่ ปรับเปลี่ยนได้ มีความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์ บางครั้งทางานได้
ช้า ซึ่งต่างจากคอมพิวเตอร์ ทางออกที่ดีที่สุดคือ การฝึ กฝนอย่างสม่าเสมอจะช่วยปรับปรุ ง
ซอฟท์แวร์ความทรงจาในตัวมนุษย์ได้อย่างดีเช่นกัน
นักแปลกับทฤษฎีการพูด (การอนุมาน)
เครื อข่ายประสาทที่ทางานมากเหมือนกับชิ้นส่ วนของคอมพิวเตอร์ ที่เพิ่ม หรื อ ลด
แก้ไขลาดับที่ความเร็ วสุ งสุ ด ดังนั้น,ผูห้ ดั แปลสามารถใช้เวลาสองถึงสามชัว่ โมง
ในการแปล ที่ สามร้อยคา
นัน่ สามารถนาไปสู่ ผเู ้ ชี่ยวชาญในการแปล
ทุก ภาษาผูใ้ ช้ได้แปลงสิ่ งที่เค้าต้องการในการใช้คาศัพท์ ทุกภาษาค่อนข้างซ้ าซ้อน
แต่ไมได้แน่นอนในอย่างเดียวกัน ตราบใดที่ภาษาซ้ าซ้อนถูกผูใ้ ช้แปลงสิ่ งเก่าให้
ทางใหม่ๆ
ทุกภาษาผูใ้ ช้ได้ แปลงสิ่ งที่เค้าต้องการใช้ศพั ท์ ทุกภาษาค่อนข้างซ้ าซ้อน แต่ไมได้
แน่นอนในอย่างเดียวกัน ตราบใดที่ภาษาซ้ าซ้อนถูกผูใ้ ช้แปลงสิ่ งเก่าให้ทางใหม่ๆ
การพิจารณา
มีความเป็ นจริ งเท่าไหร่ ที่จะพิจารณาภาษาในส่ วนของนามธรรมและโครงสร้าง
ความเป็ นระบบในด้านทักษะภาษา ภาษายังคงจะคงรู ปแบบหรื อไม่เปลี่ยนแปลงโค
รสร้างได้ไหม? ถ้าไม่แล้วคุณค่าขนาดไหนที่จะวิเคราะห์และบอกลักษณะที่มีไว้
สาหรับวิชาการแปล “ลักษณะเหนือทัว่ ไป” เป็ นภาคของภาษาศาสตร์ที่อธิบายการ
ประมวลผลทางจิต ส่ งผลถึงผูท้ ี่เรี ยนภาษาแรกอย่างเล็กๆ ไม่ใช่การยอมรับอย่าง
ทัว่ ไปที่จะทางานร่ วมกับนักภาษาศาสตร์ ที่พยายามลดความซับซ้อนในธรรมชิต
ของภาษา ถึงความงายของระบบทางการ นักภาษาศาสตร์บางคนมักจะถูกละเมิด
เมื่อได้ยนิ ผลงานของพวกเขาถูกวิจารณ์เช่นเรื่ องของลักษณะเหนือปกติ เป็ นการสบ
ประมาทขนาดไหนที่นกั ภาษาศาสตร์ออกมาลือกล้องถึงความเหนือปกติ อะไรคือ
การเดิมพันในการถกเรื่ องหลักการใช้ถอ้ ยคา
แบบฝึ กหัด
อ่านส่ วนที่คดั ลอกจาก อูจีนน นิดา้ และ ชาร์ ลีห์ เทเบอร์ ทฤษฎีและการฝึ กการแปล
(1969:12-13)
การแปลที่ดี ฟังไม่เหมือนกับการแปล เป็ นธรรมดาที่ใครจะไม่สามารถทาให้ฟัง
เป็ นไบเบิล และถ้ามันเกิดขึ้นในเมืองข้างๆ อีก 10 ปี ที่แล้ว จากประวัติศาสตร์
บริ บทของพระคัมภีร์น้ นั สาคัญ และไม่มีใครที่จะทา Pharisees และ
Sadducees ในศาสนาทุกวันนี้ได้ ไม่กไ็ ม่มีใครต้องการ สาหรับการเคารพ
ที่มากเกินในประวัติศาสตร์ ของกระจุติลงมายังบนโลก การแปลไบเบิลทีด่ ี ไม่ใช่
“การแปลเชิงวัฒนธรรม” ค่อนข้างที่จะเป็ น “การแปลภาษาศาสตร์” แต่กระนั้น
ไม่ได้หมายความว่านัน่ ควรจะแสดงไวยากรและรู ปแบบจากความเปิ่ นและความไม่
ชอบมาพากล นัน่ พูดถึงการเลี่ยงที่จะ “แปลพลาด” ด้วยความจงรักภักดี ด้วยผลของ
ความไม่ศรัทธาใน เนื้อหา และผลกระทบต่อข้อความ
ความแตกต่างระหว่างรู ปแบบและจังหวะ
ทางานในกลุ่มเพื่ออธิ บาย "สิ่ งหนึ่ง" ในที่น้ ีคือไม่ควรทาให้เสี ยงพระคัมภีร์เหมือนที่
เคยเกิดขึ้นในเมือง เมื่อสิ บ ปี ที่แล้ว และความเคารพที่มากเกินไป การสร้างเมือง
ทางประวัติศาสตร์ ของชาติ เพื่อต้องการที่จะทราบอายุของคนว่าเท่าไหร่ เป็ นเพศ
ชาย หรื อหญิง? เชื้อชาติ, การศึกษา ,สังคม ? ระดับการศึกษา? ความใจบุญ
ของคริ สเตียนเป็ นอย่างไร (และประเภทของชาวคริ สเตียน) หล่อน/เขาต้องเป็ น
ชาวคริ สเตียนใช่ไหม ? หล่อน/ เขาเชื่อในพระเจ้าหรื อไม่?
ตอนนี้จินตนาการประเภทของ "สิ่ งหนึ่ง" ผูใ้ ดต้องการความเท่าทันในพระคัมภีร์
ในทางที่รุนแรงและรู ้วา่ จะทาได้น้ นั เป็ นบุคคลประเภทไหน? (เพศ,อายุ,เชื้อชาติ,
การศึกษา,ระดับการศึกษา,ศาสนา ฯลฯ ) หล่อน/เขา รู ้และเชื่อว่า สิ่ งนั้นไม่ควรทา
ถ้าเป็ นเช่นนั้น หล่อน/เขาจะรู ้สึกผิดเกี่ยวกับการพยายามทาเช่นนั้นหรื อไม่
ถ้าใช่…ทาไม หล่อน/เขา จะต้องทามันล่ะ? หากไม่ได้หรื อ ถ้า หล่อน/ เขา ไม่รู้วา่
สิ่ งนี้คือ "การแปลที่ไม่ดี" สิ่ งที่กระตุน้ เธอ หรื อเขาดาเนินการตามความคิดดัง
กล่าวคืออะไร ?
พิจารณาระหว่างความแตกต่างและความรู ้สึกทับซ้อน ระหว่างการพูดถึงสิ่ ง
หนึ่งที่ไม่สามารถ แปลโดยวิธีน้ ีได้ (มันเป็ นไปไม่ได้จริ งๆใช่ไหม? และมัน
ควรจะเป็ นอย่างไร?) หนึ่งไม่ควร แปลด้วยวิธีการนี้ (สิ่ งที่พวกเขาปกป้ อง
คืออะไร สถานการณ์ในนี้คืออะไร ? อะไรจะเกิดขึ้นหาก นักแปลเริ่ มทาใน
สิ่ งที่พวกเขา ไม่ควรทาเช่นนั้น) หนึ่งไม่ตอ้ งการที่จะแปลให้เป็ นแบบนี้
เหมือนกับคุณบอกกับเด็กว่า”คุณไม่ตอ้ งการที่จะให้ไอศกรี มเขาเพิม่ อีก”
"การแปลวัฒนธรรม"และ"การแปลภาษา" มีความสัมพันธ์กนั
ฟังเหมือนการแปล ไม่ใช่วฒั นธรรม ในที่น้ ีหมายถึง "การคลายปม" หรื อ
"การเป็ นอิสระ" วาดแผนภาพของนิดา้ และอาร์กิวเมนต์ เทเบอร์ ในวรรคนี้ :
แผนภาพต้นไม้, แผนภูมิ, ภาพ3มิติ หรื อ แล้วแต่คุณชอบ
ภาษาที่ใช้อุปกรณ์ที่แตกต่างกันสาหรับการส่ งสัญญาณข้อมูลโครงสร้างและ
นักแปลต้องพัฒนาความไวในระบบการส่ งสัญญาณต่างๆใช้ได้
ในภาษาที่พวกเขาทางาน
การเพิม่ ข้ อเสนอแนะในการอ่ าน (ต่ อ)
การคาดล่วงหน้ายอมให้นกั แปลหรื อคนที่รู้หลายภาษาวิเคราะห์คามากกว่าต้องเดาที่ผคู้ นจริ งๆ ที่
พูดด้วยความไม่ต้งั ใจหรื อเดา ดังนั้น Baker จึงกระตุน้ ให้เราจินตนาการตัวของเราเองเป็ นผู้
พูด/นักเขียนและเพื่อทาโน้มน้าวจิตใจ การตัดสิ นใจเกี่ยวกับการใช้สญ
ั ญาณชัดเจนเกี่ยวกับ
สถานะคาแนะนา นักแปลที่ดีควรจะมีการเตรี ยมพร้อมสาหรับการเปลี่ยนแปลงของบริ บทของ
รู ปแบบประโยคที่หลากหลาย และในการแปลนั้น ควรที่จะลองทาการแปลหลายๆรอบ ในการ
ลองพยายามเคลื่อนย้ายบริ บทของประโยค หรื อจัดเรี ยงรู ปประโยคใหม่อีกครั้ง ละเว้นหรื อเพิม่
เครื่ องหมายตามความจาเป็ น และต้องเข้าใจถึงความต้องการของผูอ้ ่านที่อาจจะมีความรอบรู้หรื อ
ความใจร้อน กระหายอยากอ่านเรื่ องที่นกั แปลแปลออกมา ดังนั้นนักแปลที่ดีจะต้องมีการศึกษา
ภาษาที่หลากหลาย และข้อมูลความรู้เกี่ยวกับเรื่ องที่จะแปลอย่างชัดเจน และถูกต้อง เพื่อที่งาน
แปลจะได้ออกอย่างสมบูรณ์ นอกจากนี้ Baker ยังได้แนะนาว่า การคาดการณ์ล่วงหน้านั้นจะ
ช่วยนาทางการแปลของคุณในประโยคสุ ดท้ายได้