عنوان ارائه : ارائه دهنده : گازهای سمی محیط غبار آلود آلودگی صوتی مواد اشتعال زا ظرف تحت فشار شیما نجاران زیر نظر.
Download
Report
Transcript عنوان ارائه : ارائه دهنده : گازهای سمی محیط غبار آلود آلودگی صوتی مواد اشتعال زا ظرف تحت فشار شیما نجاران زیر نظر.
عنوان ارائه :
ارائه دهنده :
گازهای سمی محیط غبار آلود آلودگی صوتی مواد اشتعال زا ظرف تحت فشارشیما نجاران
زیر نظر استاد ارجمند :
جناب آقای عبدهللا آبادی
بهار 1387
آلودگی های صوتی در محیط
كار
آلودگی های صوتی در محیط كار
سر و صدا شایع ترین عامل زیان آور محیط كار است .حداكثر سر و صدای
مجاز در محیط كار در یك شیفت ۸ساعته dB ۸۵-۹۰ ،می باشد .صوت
بیش از حد مجاز سبب ناشنوایی های حس ی ،عصبی و یا هر دو می گردد .
افزایش فشار ،قند و كلسترول خون ،اضطراب ،ناراحتی عصبی و
اختالالت شنوایی در كودكانی كه مادرانشان به هنگام بارداری در معرض
سر و صدای بیش از حد مجاز بوده اند ،از دیگر اثرات سوء آن بر سالمت
انسان می باشد .
سایت اطالع رسانی آفتاب
www.aftab.ir
سر و صدا شایع ترین عامل زیان آور محیط كار است .حداكثر سر و صدای
مجاز در محیط كار در یك شیفت ۸ساعته dB ۸۵-۹۰ ،می باشد .صوت
بیش از حد مجاز سبب ناشنوایی های حس ی ،عصبی و یا هر دو می گردد .
افزایش فشار ،قند و كلسترول خون ،اضطراب ،ناراحتی عصبی و
اختالالت شنوایی در كودكانی كه مادرانشان به هنگام بارداری در معرض
سر و صدای بیش از حد مجاز بوده اند ،از دیگر اثرات سوء آن بر سالمت
انسان می باشد .برخی فلزات سنگین ،حالل ها ،آفت كش ها و سایر
مواد شیمیایی نیز سبب كاهش شنوایی حس ی -عصبی می گردند .
ناشنوایی شغلی به هر گونه ناشنوایی جزیی یا كلی در یك یا هر دو گوش كه
در زمان اشتغال فرد و به علت آن ایجاد شده باشد ،اطالق می گردد .
عوامل متعددی در ایجاد ناشنوایی شغلی موثرند كه حوادثی همچون
ضربه به سر ،افتادن از بلندی ،برخورد اجسام تیز به جمجمه ،انفجار،
اصابت پلیسه یا تراشه فلز گداخته به پرده و مجرای گوش ،تماس با
برخی فلزات و مواد شیمیایی و سرو صدای بیش از حد مجاز ،از آن جمله
اند .
كاهش شنوایی ناش ی از سر و صدای بلند ،شایع ترین و مهم ترین علت
كاهش شنوایی است كه اغلب در محیطی با شدت صوت dB ۸۵-۹۰و
بعد از گذشت سالها ایجاد می شود .كاهش شنوایی ناش ی از سر و صدا،
به عوامل گوناگونی بستگی دارد كه شدت صوت ،مدت تماس و
حساسیت فردی از مهم ترین آنها به شمار می آیند .حد مشخص و
واضحی برای شدت صوت زیان آور وجود ندارد و سر و صدای مجاز در
محیط كار یك برآورد آماری است كه به طور معمول برای حفاظت
شنوایی ۹۰درصد شاغلین تعیین می گردد
طبق استاندارد اداره ایمنی و سالمت كار در آمریكا ،حداكثر سر و صدای
مجاز در محیط كار در یك شیفت ۸ساعته dB۹۰می باشد .كاهش
شنوایی ابتدا در حوالی فركانس ۴هزار هرتز بروز می كند .متاسفانه قبل
از آن كه بیمار متوجه شود (به فركانس های گفتاری برسد) آسیب قابل
توجهی ایجاد شده است .این كاهش شنوایی از دو مرحله عبور می كند :
مرحله اول كه برگشت پذیر و موقتی است و مرحله دوم كه برگشت
ناپذیر و دائمی است .
چون اكثر قوانین كار ،آخرین كارفرما را مقام مسئول مشكالت قلمداد می
كنند و دعواهای قانونی و ادعاهای خسارات فراوانی در این زمینه مطرح
می شود ،لذا كارخانه ها ،بر آزمون های شنوایی قبل از استخدام تاكید
می ورزند .كس ی كه در محیط پر سر و صدا كار می كند باید مرتب معاینه
شود .معاینه باید حداقل پس از ۱۴ساعت مرخص ی انجام شود تا موارد
كاهش شنوایی موقتی باعث تشخیص غلط كاهش شنوایی دائمی و
برگشت ناپذیر نشود .كاهش شنوایی ناش ی از سر و صدا ،ابتدا خود را به
شكل وز ،وز گوش و (نه كاهش شنوایی) بروز می دهد
بنابراین در صورتی كه صدا بیش از dB۸۵در ۸ساعت شیفت كاری باشد
باید برنامه پیشگیری از افت شنوایی به كار رود .برنامه پیشگیری از
كاهش شنوایی شامل موارد زیر است :اندازه گیری صدا (اولین قدم در
برنامه حفاظت شنوایی) ،تعیین منابع تولید صدا و اندازه گیری سر و
صدای محیط كه توسط كارشناسان بهداشت حرفهای انجام می پذیرد .
اقدامات پیشگیری مهندس ی و اجرایی :در مرحله اول طراحی ،دستگاهها و
ابزار پر سر و صدا باید به شكلی تغییر یابند كه آلودگی صوتی كمتری
ایجاد نمایند
به عنوان مثال برای اتصال قطعات ،به جای پرچ كردن ،از جوش دادن آنها
استفاده كرد .كار گذاشتن صدا خفه كن ( )mufflerدر دستگاهها،
به كارگیری مواد میرا كننده ( )Dampingبرای سطوح مرتعش و یا
محصور نمودن دستگاههای پر سر و صدا به جهت محافظت از سایر
افراد شاغل در كارگاه ،نمونه هایی از روش كنترل مهندس ی می باشند .
تعمیر و نگهداری مداوم و منظم ابزار ،تجهیزات و دستگاهها موجب می
گردد كه صداهای اضافی ناش ی از سستی و فرسودگی كاهش یابد .
با وجود این كه بهترین روش كنترل سر و صدا به كارگیری اقدام های
مهندس ی است ،گاهی این اقدام ها به علت كاستی های تكنولوژی و یا
هزینه زیاد عملی نمی باشد .به این صورت باید روشهای اجرایی را به كار
بست و مدت زمان قرار گرفتن كارگر در محیط پر سر و صدا را كاهش داد
.و یا با ایجاد شیفت در گردش در بخش های مختلف كارخانه از توقف
طوالنی یك كارگر در مكان پر سر و صدا جلوگیری كرد .
آموزش و تعلیم :در راستای موفقیت یك برنامه پیشگیری باید آثار زیان آور
سر و صدا بر سالمتی انسان به مدیران و كارگران تفهیم گردد .استفاده
ا
از تجهیزات حفاظت شنوایی بهترین وسیله ای است كه باید كامال اندازه
باشد و كارگر به طور مرتب از آن استفاده كند .به طور كلی این تجهیزات
به سه نوع تقسیم می گردند :
الف : Ear Plug :معمول ترین وسیله حفاظت شنوایی در میان كارگران
است .استفاده راحت و ارزان بودن از ویژگیهای آن می باشد .گاهی
كارگران از گلوله های پنبه ای یا پشمی به جای Ear Plugاستفاده
می كنند كه متاسفانه كارآیی ندارد .
ب : Canal Cap :این وسیله ،تنها دهانه مجرای گوش را می پوشاند
ج : Ear Muff :وسیله ای از جنس پالستیك و الستیك با دو صفحه
ا
بزرگ اسفنجی است كه روی هر دو گوش را كامال می پوشاند .قابل
شست و شو بوده و برخالف Ear Plugبه سهولت گم نمی شود و
یكبار مصرف نیست .مشكل اندازه نبودن برای مجاری گوش را ندارد،
اما به هنگام كار سنگین و در هوای گرم مرطوب به كار بردن آنها مشكل
است ۳ .تا ۶ماه پس از استخدام فرد در یك فضای پر سر و صدا ،باید
سنجش و ارزیابی مرتب شنوایی انجام شود و با آزمون اولیه مقایسه
گردد .ثبت اطالعات :نتایج سنجش شنوایی پیش از استخدام و دوره
ای ،هم چنین اطالعات مربوط به سر و صدای محیط كار به منظور
رعایت ضوابط طبی و قانونی باید در پرونده پزشكی كارگر ثبت گردد .
کنترل صدا در محیطهای
کاری :
کنترل صدا در محیطهای کاری :
یکی از راههای کنترل صدا در صنعت کنترل در شنونده از طریق
استفاده از وسایل حفظت فردی میباشد.
-1ایر پالک ( earplugگوش بند)
-2ایر ماف ( ear muffگوش پوش)
سایت اطالع رسانی دانشنامه رشد
www.daneshnameh.roshd.ir
ایر پالگ earplug
این وسیله از نوع پالستیک نرم میباشد که داخل گوش قرار میگیرد و صدا
را 20تا db 30کاهش میدهد.نکته قابل توجه در استفاده از این نوع
گوشیها این است که بهداشت فردی در حین استفاده از آن رعایت
گردد.در واقع اگر این گوش ی بیشتر از مدت زمان تاریخ مصرف آن مورد
استفاده قرار گیرد و یا احیانا جهت استفاده مجدد شستشو داده شود.
با تجمع گرد و خاک درون منافذ آن در هنگام استفاده میتواند منجر به
آلودگی و عفونت شدید گوش گردد.
ایر ماف ear muf
این گوش ی روی گوش خارجی را میپوشاند و برتری آن نسبت به ایر پالک این
است که موجب تحریک و عفونت مجرای گوش نمیگردد.عالوه بر آن با
توجه به اینکه از طریق استخوان پشت گوش روی گوش قرار
میگیرد.مانع تاثیر سر و صدا می شود.ولی شرایط استفاده از آن به علت
وزن آن روی گوش کمی سخت تر میباشد.از آنجاییکه مزیت استفاده از
این گوش ی قابل مقایسه با نوع قبلی نمبی باشد توصیه می گردد تا ازاین
نوع گوش ی استفاده شود تا در دراز مدت دچار آلودگی صوتی نشویم.
باید توجه داشت که دراثر عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در محیط کار
هرساله حدود میلیونها حادثه ناش ی از کار در سرار دنیا اتفاق می افتد که
منجر به مرگ ،ازکارافتادگی کلی و جزئی می شود .حوادث همواره برای
قربانیان درد و رنج ببار می آورد که بعض ی از آنها خانواده فرد مصدوم را
دچار اضطراب و ناراحتی شدید می کند و بخصوص هنگامی که با مرگ و
یا ازکارافتادگی دائمی همراه باشد اثرات جبران ناپذیری در زندگی به جای
می گذارد .
این است که امروزه سیستمهای استاندارد جهانی ( ایزو ) یک سیستم
حفاظت -ایمنی و بهداشت در محیط کار را با نام ( ) OHSASو یا
همان ( ) ISO 18000را برای کلیه کارخانجات توصیه می نمایند
که تقریبا" همه ابعاد بهداشت – حفاظت و ایمنی را پوشش می دهد .
عالئم و راههای تولید گاز
(COمنوکسید کربن):
عالئم و راههای تولید گاز (COمنوکسید کربن):
سوختن کامل زمانی انجام میشود که اکسیژن کافی وجود داشته باشد.
علیاالصول در دستگاههای گرم کننده ،هوای مورد نیاز باید از خارج از
محیط تامین شود و گازهای مضره ناش ی از سوختن مانند گاز کربنیک و
منواکسید کربن باید در خارج از محیط تخلیه شود.
در وسایل گرمازای دودکش دار در صورتیکه دودکش بدون نقص باشد عمل
تهویه (ورود اکسیژن الزم و تخلیه گازهای مضره) به خوبی از طریق
دودکش انجام میشود
سایت اطالع رسانی تبیان
www.tebyan.com
اما در وسایل گرمازا با شعله باز و بدون دودکش این شرایط فراهم نیست
بنابراین ،این وسایل اکسیژن الزم برای سوختن را از همان محیط
میگیرند و طبعا گازهای مضره حاصل از سوختن را نیز به همان محیط بر
میگردانند و متاسفانه با توجه به سرمای هوا شهروندان راههای تهویه
هوا مثل پنجرهها و دریچههای کولر و درها را نیز میبندند و در نتیجه
عمل تهویه هوا به درستی انجام نمیشود و در اثر سوختن ناقص و وجود
گازهای مضره خصوصا گاز COدر محیط در افراد ،مسمومیت ایجاد
میشود که اصطالحا به آن « گاز گرفتگی» میگویند و در اثر این
مسمومیت افراد در اندک مدتی جان خود را از دست میدهند.
بسیاری از مردم تصور میکنند که پدیده « گاز گرفتگی» و ایجاد گاز COتنها
در اثر سوختن ناقص ذغال چوب ایجاد میشود و برای همین بسیاری به
این گاز کشنده نام « گاز کرس ی» و یا « گاز ذغال» دادهاند در صورتی که
همانطور که ذکر شد این گاز در اثر سوختن ناقص هر ماده سوختنی
ممکن است ایجاد شود.
از جمله مهمترین منابع و راههای تولید گاز منواکسید کربن COدر منازل و
ساختمانها میتوان به استفاده از وسایل گازسوز و گرمایش بدون
دودکش ،نقص در دودکش و نشت گاز به فضای مسکونی ،استفاده از
وسایل خوراکپزی جهت گرمایش ،به کارگیر روشنایی گازی به مدت
طوالنی به خصوص در فضای بدون تهویه ،ضعف در دودکش شومینه،
معیوب بودن مشعل شوفاژ ،آبگرمکنهای دیواری و زمینی به ویژه وقتی
که دودکش مناسب ندارند و اتومبیل روشن در پارکینگ اشاره کرد.
عالئم وجود این گاز در محیط به منظور پیشگیری از خطر گاز منواکسید کربن
بهترین راه این است که ما شناخت نسبی و اولیه در مورد این گاز کشنده و
چگونگی ایجاد آن داشته باشیم .طبعا اگر شرایط بروز و ایجاد آن وجود
نداشته باشد پدیده گازگرفتگی و به دنبال آن مسمومیت و در نهایت مرگ
نیز بروز نخواهد کرد.
این گاز بسیار سمی ،بیرنگ ،بیبو و بیطعم است و همین خصائص باعث آن
شده که به آن « قاتل پنهان» لقب دهند .این گاز اگرچه سبکتر از
هواست اما قابلیت انتشارش در محیط بسیار زیاد است و به همین دلیل
در تمامی نقاط مثال یک اتاق اعم از باال و پایین به سرعت متراکم میشود
و چون هموگلوبین خون میل ترکیبی فوقالعادهای با این گاز دارد به
طوری که 300برابر میل ترکیبی هموگلوبین با اکسیژن است وقتی این
ترکیب صورت میگیرد اکسیژن دیگر به بافتهای بدن نرسیده لذا سریعا
باعث مسمومیت شده و سلسله عصبی فلج میشود و قدرت هرگونه
اقدامی از مسموم سلب میشود و مسموم به نوعی به خواب و مرگ آرام
تن در میدهد.
مهمترین عامل بروز این نوع حوادث غفلت و عدم آگاهی مردم است با اینکه
بارها از سوی کارشناسان این سازمان در این خصوص هشدار داده شده
است ظاهرا چون این قاتل پنهان غیرقابل حس و ملس و بیبو و بیرنگ
است مردم کشنده بودن آن را باور ندارند و برای همین به راحتی تسلیم و
قربانی آن میشوند.
عدم تهویه درست و مناسب محیط ،تخلیه ایمن گازهای مضره و جایگزینی
هوای تازه ،نقص فنی در وسایل گرمازا و نیمسوز بودن زغال چوب و
نقص فنی در شبکه تهویه(لولهکش ی آبگرمکنها ،بخاریها و شومینهها و
غیره) از دیگر عواملی هستند که باعث ایجاد این گاز در محیط
میشوند.
مهمترین تدابیر و نکات حفاظت از پیشگیری از گاز :CO
-1توصیه میشود حتما از وسایل گرمازای استاندارد استفاده شود و قبل
از استفاده از این وسایل توسط افراد متخصص بازبینی و سرویس شود
.
-2تحت هر شرایطی عمل تهویه هوا را تسهیل کنید به عنوان مثال
دریچههای باز کولر عمل مناسبی جهت تهویه هواست .بازگذاشتن یک
پنجره کوچک یا در به نحو مطمئن که بسته نشود راه حل مناسبی جهت
تهویه هواست .
-3هرگز از بخارهای دستی برای گرم کردن هوای حمام استفاده نشود چون
محیط حمامها کوچک است و اکسیژن محیط نیز در اثر بخار آب به
سطوح باال رانده میشود و در نهایت بر اثر سوختن ناقص و ایجاد گاز
COمسمومیت قطعی خواهد بود.
-4در صورت استفاده از وسایل گرمازای دودکشدار حتما دودکشها کامال
معاینه و بررس ی شود .معموال مسدود بودن دودکشهای دیوار از عوامل
مهم ایجاد مسمومیت و گازگرفتگی و به خطر افتادن جان افراد محسوب
میگردد.
-5دودکشهای غیرثابت( غیردیواری) حتما کنترل شود .این دودکشها باید
از مواد غیرقابل اشتعال و گالوانیزه (زنگ نزن) باشند و از مقاومت فیزیکی
مناسبی برخوردار باشند.
-6این نوع دودکشها باید حتیاالمکان کوتاه و مستقیم باشند و باید در
حمل اتصاالت کامال محکم و غیرقابل نفوذ باشند.
-7قدرت مکش دودکشها هرچند وقت یک بار توسط سرویس کار و
متخصص اهل فن بررس ی شود.
-8برای جلوگیری از برگشت دود و گازهای مضره به داخل دودکش و در
نهایت به داخل محیط که معموال بر اثر گرفتگی و یا وزش باد به وجود
میآید باید دودکشها دارای هواکش مخصوص باشد و کالهک آنها
حداقل 60سانتیمتر از بلندترین نقطه ساختمان باالتر باشد.
-9دودکشها به ویژه درمورد شومینهها هر سال بررس ی و از دوده تمیز شود.
-10اتصاالت دودکشها و سرتاسر آن از هرگونه نقص و نشت کاز حفاظت
شود.
-11استفاده مشترک از یک دودکش بسیار خطرناک است و دودکشهای
فلزی باید در مسیر خود با بستهای مخصوص محکم شده باشد به
نحوی که از جدا شدن اتصاالت جلوگیری شود.
-12قطر دودکش طراحی آن ،مسیر عبور و ...باید با توجه به ظرفیت
حرارتی محاسبه و اجرا شود.
-13از وسایل پخت و پز برای گرمایش استفاده نشود.
-14از کپسولهای سفری (پیک نیکی) در فضای داخلی ساختمان استفاده
نشود.
-15در فضای پارکینگ که بسته و فاقد تهویه است اتومبیل روشن نشود.
-16نفوذ محصوالت احتراق خودرو به فضای داخل مسکونی خطرناک بوده
و باید مراقبت شود.
-17در تبدیل سوخت مایع به گاز شهری حتما از سرویس کار ماهر و مجاز
بهرهگیری شود.
-18هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش استاندارد مجزا و مجهز به
کالهک باشد.
-19در هنگام ساخت و ساز از ریختن مصالح به داخل دودکش و مسدود
کردن آن مراقبت شده و مسیر دودکش همواره در سرتاسر آن عاری از
هرگونه موانع باشد.
-20رنگ شعله آتش در وسایل گرمازا کال باید کامال آبی باشد در غیر
اینصورت نقص در سیستم سوخت رسانی و یا فتیله دستگاه وجود دارد
و باید سریعا نقص را برطرف نمود.
- 1مسمویتهای تنفس ی:
ا
گازهای سمی اساسا شامل منواكسید كربن ،گازهای جنگی و بخارهای ناش ی
از مایعات فرار (چون نفت ،بنزین ،مایعات سبك ،سریشهای پالستیكی،
سقز و زنگها) میباشند و ساالنه تلفات جانی زیادی در اثر مسمویت با
این گازها رخ میدهد .این گازها میتوانند از منابع مختلف تولید شده و
موجبات مسمومیت را فراهم سازند؛ مانند -1 :منوكسید كربن و
دیاكسید كربن ناش ی از سوختن ذغال (در كرس ی و بخاری) و یا اگزوز
ماشینها -2گازهای آمونیاك و دیاكسید گوگرد و كلر مورد مصرف در
یخسازیها و تصفیه آب -3گازهای بیهوشكننده مثل اتر ،كلرفرم ،اكسید
نیترو و غیره -4گازهای جنگی مانند :گاز خردل ،عامل اعصاب ،عامل
خون.
هر كدام از این مواد ،با توجه به نوع و مقدار مصرف ،موجب ایجاد عالئم
خاص ی میشوند .سوزش چشم و گلو از مشخصات بارز بعض ی از این
سمهاست .مسمومیت با منوكسید كربن باعث تغییر رنگ پوست به
كبودی مایل به گلی رنگ میشود .گازهای جنگی نیز هر كدام بوی ویژهای
مانند بوی سیر یا بادام تلخ دارند.
كمكهای نخستین:
كمكهای اولیه كه برای این مسمومیتها انجام میگیرد ،عبارتند از -1 :دور
كردن مسموم از منبع سم -2كنترل و برقرار كردن تنفس -3شل كردن
لباسهای شخص مسموم -4انتقال به مركز درمان.
توجه :به دلیل وجود خطر مسمومیت امدادگر در صحنه آلوده به گازهای
سمی ،حفاظت شخص ی در جلوگیری از مسمویت تنفس ی حائز اهمیت
است .در مناطق جنگی ،استفاده از ماسك ضدگاز و در صورت در
دسترس نبودن ماسك ،استفاده از پارچه خیس دور دهان و بینی پیشنهاد
میشود.
مراقبتهاى بهداشتی دستگاه
تنفس
مراقبتهاى بهداشتی دستگاه تنفس
گرد و غبار ،گازها و بخارات سمى عواملى هستند که باعث بروز عوارض
ريوى مختلف مىشوند که عوارض خفقانآور ،التهابي ،سلى و
پنوموکونيوزها از آن جمله هستند.
پنوموکونيوز که از دو لغت يونانى به نام پنومون ( )Penemonيعنی
ريه و کونيس ( )Conisبه مفهوم گرد مشتق شده است نوعى بيمارى
است که در آن بافت ريه در اثر ورود گرد و غبار تغيیر شکل يافته و دچار
ضايعاتى مىگردد .نبايد تصور شود هر فردى که مدت کمى در محيط پر
گرد و غبار کار کند دچار بيمارى پنوموکونيوز مىگردد.
سایت اطالع رسانی مگیران
www.magiran.com
چرا که مدت کار ،شدت گرد و غبار ،نوع گرد و غبار و باالخره عيوب
دستگاه تنفس ی شخص در قبول يا رد آن مؤثر خواهد بود .موضوعى که
بايد توجه داشت عمل تقويتکننده و يا خنثیکننده گردها نسبت به هم
است .گاهى بعض ی از گرد و غبارها اثر همديگر را تقويت و شروع بيمارى
را تسريع مىنمايند مانند خاک رس که درجه ضرر و زيان غبار سيليس را
در هوا کم مىکنند .مهمترين پنوموکونيوزهايى که شدت و تعداد
مبتاليان به آن بيش از ساير بيمارىهاى ناش ی از ذرات گرد و غبار
مىباشند عبارتند از:
)Asbestosis( آسبستوز
)Anthracosis( آنتراکوز
)Siderosis( سیدروز
)Berylliosis( بریلیوز
آسبستوز ()Asbestosis
آسبستوز پنوموکونيوزى است که در اثر استنشاق گرد و غبار پنبه نسوز
بهوجود مىآيد .آسبستوز يا پنبه کوهى در البالى سنگهاى سخت و در
اعماق زمین موجود است و داراى رشته يا فيبرهاى دراز و سفيد بوده و
مقاومت زيادى به حرارت دارد .قابليت هدايت الکتريکى آن بسيار کم و به
اين جهت مصارف الکتريکى فراوانى دارد .کارگرانى که در معادن و
کارخانجات سازنده فرآوردههاى آسبستوز از قبيل لوله و نخهاى آسبست
کار مىکنند در معرض ابتالء به بيمارى مىباشند .از عالئم بيمارى سرفه و
نفستنگى مىباشد که در مراحل پيشرفته بيمارى با نارسايى قلب همراه
مىباشد .ثابت شده است که زمان الزم براى بروز بيمارى آسبستوزيس
بهطور متوسط ۷ - ۹سال در گرد و غبار با غلظت زياد و ۱۵ - ۲۵سال در
غلظت کم مىباشد.
آنتراکوز ()Anthracosis
آنتراکوز به پنوموکونيوز ناش ی از گرد و غبار ذغال اطالق مىشود .ذرات
ذغال از نظر بيوشيمى مواد بىخاصيت و بىاثر هستند ،بدين علت توليد
فيبروز نمىکنند فقط موجد عوارض ناش ی از انباشتهشدن سلولهاى
گرد و غبارى مىشوند متأسفانه آنتراکوز خالص نادر است و نزد کارگران
ا
معادن ذغال که معموال به آنتراکوز مبتال مىشوند بهعلت وجود گرد و
غبار سيليس در معادن ،سيليکوز نیز بدان اضافه مىشود .تصاوير ريوى
در اين صورت ستارهاى شکل و مشخص خواهند بود
که مخصوص اين عارضه مىباشند در حالى که تصاوير ريوى ناش ی از
سيليکوز خالص ،ندولهاى گرد و محدود مىباشند که داراى حدود
مشخص و واضح هستند .در آنتراکوز گاهى ضايعات شبهغدهاى بزرگ
ديده مىشود که ممکن است مايع شدن آنها دفع اخالط سياه رنگ و
فراوانى را به شکل استفراغ بهوجود بياورند که مالنوپتیزى
( )Melanoptysieناميده مىشود .مالنوپتیزى گاهى با خونريزى از
ريه و نفستنگى شديدى همراه است.
در بعض ی از موارد کارگران معادن ذغالسنگ ضمن دچار شدن به آنتراکوز
دچار بيمارى روماتيسم هم مىگردند و در اينگونه موارد عالئم
ا
کامال واضح است و به آن سندرم کاپالن گويند .چون
راديولوژيکى سينه
اين موضوع بهوسيله پزشک انگليس ی بهنام کاپالن گزارش شده بهنام
ا
سندرم کاپالن موسوم است که بعدا بهوسيله ديگران تائيد گرديده
است.
سيدروز ()Siderosis
هر گاه گرد و غبار آهن وارد ريتین شده و سبب بيمارى شوند به آن بيمارى
سيدروز گويند .امروزه کارگران زيادى در اين صنعت مشغول کار
مىباشند و کارگرانى که مدتها بدون مراعات اصول بهداشتی با گرد و
غبار آهن کار مىکنند ممکن است دچار بيمارى سيدروز گردند .البته
بيمارى سيدروز بيمارى بسيار خطرناک و ناراحتکنندهاى نيست و
مىشود با درمانهاى مختصر و اوليه و تغيیر شغل کارگر به درمان
اميدوار بود.
عوارض بيمارى همان ناراحتیهاى ريه و قلب ،تورم معده و رودهها
و عدم اشتها و غیره مىباشد .در هر حال بايد دانست که بيمارى
سيدروزيس يک نوع پنوموکونيوزيس خوشخيم است و
گزارشاتى که شده بيشتر نزد کارگرانى بوده که با اکسيدآهن کار
مىکردهاند.
بريليوز ()Berylliosis
بريليوز ناش ی از استنشاق گرد و غبار بريليوم است که نام ديگر آن
گلوسينيوم ( )Gluciniumمىباشد .اين پنوموکونيوز در شکل مزمن
به آرامى آغاز شده و شروع به پيشرفت مىکند در مرحله استقرار،
نفستنگى شديدى توأم با الغرى زياد وجود دارد .در مراحل حاد بيمارى
سرفه و نفستنگى شديدى همراه با سيانوز وجود دارد که در اغلب موارد
قابل درمان هستند.
مراعات اصول نظافت فردي
تغيیر در نوع دستگاهها ،نحوه توليد و مواد اوليه مصرفى تا میزان گرد وغبار ايجاد شده به حداقل ممکن کاهش يابد.
نصب دستگاەهاى تهويه به تعداد مناسب در محوطه توليد. مجهز کردن افراد به لباسهاى حفاظتي ،ماسکهاى تنفس و ساير لوازمىکه آنان را در مقابل ابتالء به بيمارى ريوى محفوظ دارد.
دورهاى بودن کار در واحدهايى که کار مستمر در آنها براى بهداشت دستگاهتنفس مضر هستند.
وجود متخصص تأسيسات در کارخانه تا در مواقع خرابى دستگاەهاىکنترل ذرات و گازها ،تا حد امکان رفع عيوب گردد.
معاينات دورهاى کارگران توسط پزشک ،در صورت مشاهده اختالل دراعمال تنفس ی کارگران ،الزم است شخص بيمار تا مداواى کامل از کار
معاف و پس از بهبود نیز در صورت نياز به تغيیر محل کار وى در کارخانه
اقدام شود.
بازرس ی محيط کار از لحاظ بهداشتی از طرف مسؤولین دولت و ارائهضوابط و پيشنهادات الزم در جهت رفع نواقص بهداشتی در آنها.
منع نمودن کارگران از کار اضافى در واحدهايى که امکان ابتالء بهبيمارىهاى تنفس ی در اثر ورود ذرات و مواد شيميايى آلودهکننده وجود
دارد .گاهى خود کارخانه آلوده به گرد و غبار و گازهاى سمى آلودهکننده
نيست ولى آلودگىهاى محل مجاور باعث آلودگى مىشوند .در اينگونه
موارد اگر رفع نواقص بهداشتی محيط اطراف ممکن نشد ،تغيیر محل
کارگاه يا کارخانه خود مؤثرترين اقدام بهداشتی در جهت پيشگیرى از بروز
عوارض مختلف منجمله ناراحتیهاى دستگاه تنفس ی است.
براى افرادى که در واحدهاى صنعتی فعاليت نداشته و در معرض خطرات
ناش ی از گرد و غبار و گازهاى سمى صنايع نيستند اهم مراقبتهاى
بهداشتی دستگاه تنفس عبارتند از:
عدم اعتياد به دخانيات.
رعايت مسائل بهداشتی در محل سکونت از نظر نور ،درجه حرارت ،رطوبتو تهويه.
پيشگیرى از بيمارىهاى عفونى و درمان بهموقع آنها بهويژه عفونتهاىمجارى تنفس ي.
-استفاده از رژيم غذايى مناسب و سرشار از ويتامینهاى مختلف.
رعايت اصول بهداشت فردى بهويژه مراقبتهاى الزم از دستگاه گردشخون.
خوددارى از قرار گرفتن در معرض هواى آلوده و عدم فعاليت مستمر درنقاط آلوده شهر .در صورت اجبار و موقت بودن فعاليت ،مىبايست از
ماسکهاى محافظ دستگاه تنفس استفاده گردد.
-سعى در حفظ وزن بدن در حد معمول و مناسب.
پرهیز از خوردن غذاها و يا تماس با مواد آلرژىزا از قبيل گلها ،گردهگياهان ،پشم ،لوازم آرايش و غیره که در افراد حساس ،موجب ناراحتی
دستگاه تنفس بهويژه عود حمالت تنگنفس و آسم مىگردد.
انجام ورزشهاى متناسب با سن جهت افزايش تبادالت ريوى و دفع سريعگاز کربنيک و سموم از بدن.
سعى در تنفس از راه بينی به منظور جذب ذرات گرد و غبار هواى ورودى بهششها توسط موهاى بيني.
تزريق بهموقع واکسن ب -ث -ژ ،جهت پيشگیرى از بروز بيمارى سل. -اجتناب از مصرف شیر و ساير فرآوردههاى دامى غیر پاستوريزه و آلوده.
انواع مواد قابل اشتعال:
انواع مواد قابل اشتعال:
بطور کلی انواع مواد سوختنی و قابل اشتعال که در زندگی روزمره با آنها
مواجه هستيد عبارتنداز:
-1مواد سوختنی جامد ( مانند چوب ،پارچه،الستيک و غیره )
-2مواد سوختنی مايع ( مانند فراورده های نفتی ،الکلها و غیره )
-3مواد سوختنی گازی ( مانند انواع گازهای قابل اشتعال مثل بوتان ،متان،
استلین و غیره )
موتور جستجو گر گوگل
www.google.com
بر اساس نوع مواد قابل اشتعال و عوامل ديگر ،راههای خاموش کردن
آتش ها متفاوت است اما بطور کلی 3روش زير در خاموش کردن و مهار
آتش استفاده می شود:
-1سرد کردن توسط عواملی مانند آب و گاز کربنیک ( ) CO2
-2خفه کردن توسط عواملی مانند خاک ،ماسه ،پتوی نمدار ،خاموش
کننده های پودری
-3گرفتن سوخت از طرق مختلف از جمله قطع جريان گاز ،قطع جريان
سوخت ،دور کردن مواد قابل اشتعال
نكات ايمني در انبار داري مواد قابل اشتعال
مواد قابل اشتعال شامل موادي است كه به صورت جامد ،گرد ،مايع ،
بخار يا گاز و با اختالط با اكسیژن هوا در حرارت معيني (بسته به نوع
ماده ) به وسيله شعله جرقه يا منابع حرارتي ديگر محترق و سپس
مشتعل مي شوند .براي اداي توضيح بيشتر بايد گفت كه در عمل
ا
معموال از اختالط بخار يك سوخت (ماده قابل اشتعال) و يا ذرات ريز
گرد آن در حرارت معيني با مقدار هواي كافي و روشن كردن آن عمل
احتراق و سپس اشتعال رخ مي دهد .
بنابراين براي آنكه سوخت جامد قابل اشتعالي را بسوزانيم الزم است
مقداري از آن را كه به قدر كافي بخار ايجاد كند و آتش بگیرد حرارت دهيم
ا
.ضمنا چون در يك حرارت معین مايعات داراي فشار بخار بيشتري نسبت
به جامدات مي شوند لذا مايعات قابل اشتعال سريعتر از جامدات قابل
اشتعال آتش مي گیرند .مسلم است كه گردها و گازهاي قابل اشتعال
خيلي سريعتر از دو دسته مذكور محترق و مشتعل مي شوند .در اين
صورت اختالف و نسبتي را كه در احتراق و اشتعال مواد جامد ،مايع ،
گرد ،بخار و يا گازهاي قابل اشتعال وجود دارد مي توان به ترتيب زير
بيان كرد .
کوره های بخار :
کوره های بخار :
يک کوره بخار در حقيقت ظرف تحت فشاری است که آب در آن تبخیر گرديده
و در اثر حرارت به بخار تبديل مي شود .کوره بخار از کوره ای (محفظه
احتراقي) تشکيل يافته که در فضاي سربسته آن سوخت محترق ميگردد .
کوره های بخاريکه در صنايع قند مورد استفاده قرار ميگیرند اکثرا" بال
استثناء داراي خصوصيات ذيل ميباشد :
الف -کوره ها از نوع( )water-tube boilerبوده که در آن آب
وبخاردرداخل لوله ها جريان داشته وحرارت ازقسمتهای خارجي لوله ها
به آن انتقال مي يابد .
ب -کوره ها دارای سیرکالسيون طبيعی بوده که آب وبخار در اثر اختالف
دانسيته (ويا درجه حرارت) در لوله های تبخیر کننده به گردش در مي
آيند.
ج :فضار کار آنها کمتر از psig700مي باشد .در صنايع کوره سازی
عموما" کوره های بافشار کمتر از psig600به عنوان کوره های
بافشار پايین شناخته ميگردند.
يک کوره بخار ايده آل که در کارخانجات قند مورد استفاده قرار مي گیرد
مي بايست حائز شرايط بشرح ذيل باشد :
-1طوری طراحی وساخته شود که عملکرد مناسب و يا اطمينانی را دارا
باشد
-2از مواد وعمليات کارگاهی با کيفيت عالی برخوردار باشد
-3قابل رقابت از نظر قيمت باشد
امکانات
جهت
جدا
نمودن
بخار از آب
-4دارا بودن
وتحويل بخار تمیز
-5دارا بودن راندمان حرارتی باال
-6سادگي در نگهداری وتمیز نمودن وتعمیرات
-7آمادگی داشتن در مقابل تغيیرات ناگهانی بار
-8مناسب بودن جهت نصب لوازم و ادوات کنترل مقرون به صرفه
درساليان گذشته کوششهائی در حرفه مهندس ی به عمل آمد که اصطالح
(توليد کنند بخار)
را برای کوره های بخار مدرن بکار برند ،ولي اين کوشش با شکست مواجه
گرديد واصطالح (کوره بخار)همچنان مورد موافقت قرار گرفت .يک
کوره بخار را ميتوان در هر شرايطی در داخل ويا خارج کارخانه نصب
نمود بسياری از کوره ها ،مخصوصا آنهايي که اساسا اتوماتيک بوده در
خارج از کارخانه قرار گرفته اند ولی در شرايط جوی سرد تر معموال"
کوره را در داخل نصب مي نمايند .تقريبا"تا20سال قبل اکثر کوره های
بخار کارخانجات قند در محل کارخانه سوار ونصب مي شدند
با چنین کوره هائی مخصوصا" در ظرفيت های بيشتر هزينه سرمايه گذاری
نصب به ازای يک واحد بخار توليد شده کاهش مي يافت و نتيجتا" اين
مسئله منجر به نصب کوره های در تعداد کمتر گرديد ،کمااينکه چندين
کارخانه قند هر کدام تنها مجهز به يک کوره بخار گرديده اند .در ساليان
اخیرسبک نصب کوره ها تغيیر نموده و قسمتهائی در خود کارگاههای
کوره سازي سوار و نصب ميگردند .تا اينکه از 20سال گذشته استفاده
از کوره های سوار شده در کارگاه يا کوره های بسته بندي
شد)(packaged boilerمتداول شده
بطوريکه تمام قطعات کوره بوسيله سازنده در کارگاه سوار گرديده و اين
امر به نحو مطلوبی در کاهش هزينه های اوليه کارخانجات قند موثر بوده
است .چون در آن موقع کوره های سوار شده در کارگاه در اندازه های
نسبتا" کوچک ساخته ميشد .لذا يک کارخانه قند مجهز به حداقل 6ويا
7دستگاه از کوره های مذکور گرديد .سازندگان کوره در ادامه طراحی
های خود موفق به ساخت کوره های بزگتر از اين نوع شدند وبطوريکه
جديد ترين واحد های آن دارای ظرفيت ib/hr325000می باشد
هم اکنون مديران کارخانجات قند کوره های سوارشده در کارگاه را در اندازه
های بزرگتر انتخاب مي نمايند .
برای انتخاب فشار يک کوره بخار ،مهندس طراح ابتدا فشار بخار خروجی از
توربین را که در بدنه اول اواپراتور مورد استفاده قرار مي گیرد مد نظر
خواهد داشت .سپس وی مقدار قدرت توليد شده بوسيله توربین ها را
مورد رسيدگی قرار داده و آنگاه فشار بخار کوره را انتخاب مينمايد ،
البته با در نظر گرفتن اينکه تنها 80در صد بخار توليدی کوره های
بخارتوليدی کوره های بخار از توربین عبور مينمايد .
مقدار 10در صد باقيمانده از بخار توليدی کوره های بخار بعنوان
بخار تکميلی ( )made up steamبحساب آمده و از
طريق يک شیر فشار شکن ،فشار آن از فشار کوره به فشار بخار
خروجی از توربین تقليل می يابد .
در ساليان اخیر گرايش ي در جهت کاربرد کوره های بخار با اطاق احتراق
(کوره) تحت فشار وپرهیز از کوره های تحت مکش بوجود آمده است .در
کوره های با اطاق احتراق تحت مکش ،فشار منفی کمی و يا مکش در
کوره از طريق تأثیر دودکش به تنهايي و يا بوسيله يک فنتيالتور به همراه
دود کش برقرار ميگردد .در کوره های با اطاق احتراق تحت فشار يک
فشار مثبت در کوره وجود داشته و لذا نيازی به فنتيالتور مکش نبوده و
ميتوان بر مجموع اصطحکاک سيال ناش ي از عبور هوا وگازهای حاصل
از احتراق در داخل کوره کال" توسط يک فنتيالتور فشار غلبه نمود.
بنابراين فشار مثبت در کوره برابر با مجموع ارتفاع اصطحکاک بین دود کش
وکوره منهای خل ايجاد شده بوسيله دود کش خواهد بود .
در کوره ای تحت مکش هر گونه نشتی منجر به نفوذ هوا بداخل کوره
شده ،در حاليکه در کوره های تحت فشار هرگونه نشتی به خارج کوره
سرايت مينمايد .بنابر اين در کوره های تحت مکش تمام قسمتهای
مربوطه ميبايست به نحئ مطلوبي آب بندي گردد ،هرچند نشتي به مقدار
کم ناقابل مي باشد .در کوره های تحت فشار اقدامات احتياطی الزم به
منظور به حداقل رسانيدن مقدار نشتی ميبايست به عمل آيد .
براي اين منظور غالبا" کوره را بوسيله لوله آهنی جوشکاری شده و يا
آملينيومی آب بندي نموده و توجه خاص ي نیز در محلهای نصب دوده
شورها ،محورهای دمپر وانژکتورهای سوخت پاش و جائی که بداخل
کوره راه مي يا بند از نظر آب بندي بعمل آيد .معموال" هوای فشرده به
محل های بازديد لوله کش ي شده ،و تا اينکه اولین شيشه های بازديد را
خنک نگهدارند وثانيا" در مواقعی که دريچه های بازديد ميبايست باز
شوند مانند يک پمپ با جريان سريع عمل نمايند(. )jet pump
کوره های بااطاق تحت فشار تاثیر مطلوبی داشته و ضمن کاهش هزينه
های نگهداری کوره ،طراحی وعملکرد وکنترل آن ساده نیز مي سازد.
پايان