Transcript การพัฒนารู ปแบบการจัดการความรู้ เพือ่ เพิม่ สมรรถนะ การปฏิบัตงิ านของข้ าราชการ สานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ดร.ปรัชญนันท์ นิลสุ ข [email protected] http://www.prachyanun.com 25-29 มิถุนายน 2550 โรงแรมไอแลนด์ ววิ พัทยา.

การพัฒนารู ปแบบการจัดการความรู้ เพือ่ เพิม่ สมรรถนะ
การปฏิบัตงิ านของข้ าราชการ
สานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
ดร.ปรัชญนันท์ นิลสุ ข
[email protected]
http://www.prachyanun.com
25-29 มิถุนายน 2550
โรงแรมไอแลนด์ ววิ พัทยา
การจัดการความรู้
ใช้
สร้ าง
พลวัตของปัญญาปฏิบัติ
ดูด
ปฏิบัติ
บันทึก
ปฏิบัตดิ ้ วยความรู้ ของตนเอง
แลกเปลี่ยน
ภายใน
ภายนอก
ผลงาน
คน
องค์ กร
การจัดการความรู้ เป็ นทักษะ
ไม่ ใช่ ความรู้ เชิงทฤษฎี
ไม่ ทา ไม่ รู้
ฟังการบรรยาย ทาไม่ เป็ น
คนระดับล่ างผ่ านการฝึ ก ทาได้
อธิบายไม่ ได้
ความรู ้ 2 ยุค
ยุคที่ ๑
ยุคที่ ๒
 โดยนักวิชาการ
 โดยผู้ปฏิบัติ
 เน้ นเหตุผล พิสูจน์ ได้
 เน้ นประสบการณ์ ตรง
เป็ นวิทยาศาสตร์
 ค. เฉพาะสาขา
 ค. บูรณาการ
KM
ความร้ ู
การจัดการความรู้
งาน
คน
การจัดการความรู ้คือ
 กระบวนการนา ทุนปัญญา ไปสร้ าง มูลค่ า &
คุณค่ า และเพิม่ พูนทุนปัญญา
 วงจรไม่ ร้ ู จบ วงจรยกระดับ เกลียวความรู้
 การใช้ งาน & ความรู้ เป็ นเครื่องมือพัฒนาคน
พัฒนาตน
การจัดการความรู ้
 เน้ นความรู้ ยุคที่ 2
 ใช้
ค. ทั้งสองยุคให้ เกิดพลังทวีคูณ (synergy)
 เน้ นผู้ปฏิบัติ ในองค์ กร
เกลียวความรู้
- แนวหน้ า K Practioner
K Spiral
- ระดับกลาง K Engineer
- ระดับสู ง K Officer
คงที่
พลวัต
ปฏิบัตกิ าร
•ตัดสินใจ
• ดําเนินการ
สารสนเทศ
•
•
เครื่องจักร
•แบบแผน
• บริบท
/
•ทํานาย
• ความหมาย
ความรู้ 4 ระดับ
K-What
K-Why
K-How
 Care-Why
K-Who, K-When, K-Where
การจัดการความรู้คือ
 การนาความรู้ มาใช้ ประโยชน์
โดย capture, create, distill, share, use
K
K
= K What, K How, K Who, K When,
K Why
 Evolving,
Leveraging Process
การจัดการความรู ้คือ (2)
ในการพัฒนางาน & คน
 เครื่องมือทาสิ่ งที่ไม่ คาดคิดว่ าจะทาได้
 เครื่องมือใช้ ความรู้ ของทั้งโลก
 เครื่องมือดึงศักยภาพของคน & ทีมออกมาใช้
 เครื่องมือ
 เครื่ องมือเพือ่ ความอยู่รอดในสถานการณ์ ทพ
ี่ ลิกผัน
เป้ าหมาย 4 ประการของ KM
 ให้ คนหลากหลายทักษะ หลากหลายวิธีคด
ิ ทางานร่ วมกันอย่ าง
สร้ างสรรค์
 ร่ วมกันพัฒนาวิธีทางานในรู ปแบบใหม่ ๆ
เน้ น ค. ฝังลึก &
 ทดลอง & เรี ยนรู้
โยงอยู่กบั งาน
 นาเข้ า K-how จากภายนอก อย่ างเหมาะสม
ความรู ้ ๒ ประเภท
ค. ฝังลึก
ค. ชัดแจ้ ง
Tacit K
Explicit/Codifi
ed K
อยู่ในสมองคน เชื่อมโยงกับ
ประสบการณ์ ความเชื่อ
ค่ านิยม ไม่ สามารถ
ถ่ ายทอดออกมาได้
ทั้งหมด
อยู่ในตารา เอกสาร
วารสาร คู่มือ คาอธิบาย
วีซีดี คอมพิวเตอร์
อินเทอร์ เน็ต ฐานข้ อมูล
ความรู ้ประเภทที่ ๓
Embedded K
ฝังอยู่ในวิธีปฏิบัตงิ าน วัฒนธรรม ข้ อตกลง กฎ
กติกา คู่มือ แผนงานขององค์ กร
ฝังอยู่ในผลิตภัณฑ์ กระบวนการผลิต
กฎ 3 ข้ อของ จค.
สมัครใจ ไม่ ใช่ กะเกณฑ์
2. “การรู้ ” เกิดเมื่อต้ องการใช้
3. “รู้ ” มากกว่ าที่เขียนได้ พูดได้

1.

Snowden, 23 May 03
KM ส่ วนใหญ่ ไป“ผิดทาง” ???
อย่ าลืมว่ า
ต้ อง “สมดุล”
ให้ ความสาคัญกับ “2T”
Tool & Technology
ให้ ความสาคัญกับ“2P”
People & Processes
SECI Model (Nonaka and Kondo,1998)
SECI Model




Socialization
เป็ นกระบวนการเปลีย่ นแปลงความรู้ Tacit
ผ่ านการแบ่ งปันประสบการณ์ ซึ่งได้ จากการ สั งเกต ลอกเลียนแบบ
หรือการลงมือปฏิบตั ิ
Externalization
เป็ นกระบวนการทีค่ วามรู้ Tacit ถูกทาให้
ชัดเจน โดยการเปรียบเทียบใช้ ตัวอย่ าง หรือ ตั้งสมมุตฐิ านจนความรู้
Tacit เปลีย่ นแปลงเป็ นความรู้ Explicit
Combination เป็ นกระบวนการทีค่ วามรู้ Explicit ถูกทาให้ เป็ นระบบ
จนกลายเป็ นความรู้ ซึ่งจะถูก จัดเป็ นหมวดหมู่ของความรู้ ทชี่ ัดเจน
Internalization
เป็ นการเปลีย่ นแปลงความรู้ Explicit เป็ น
ความรู้ Tacit ซึ่งเป็ นทักษะทีฝ่ ังอยู่ในตัว บุคคลนั้น ๆ อีกครั้ง
เทคโน
โลยี
ผลิต
ภัณฑ์
บริ
การ
เข้ าคน และวัตถุ
เชื่ อม โยงกับลูกค้ า
K Creation
ประสบการณ์ ตรง
นา
ไป
Competitive advantage
S TACIT
I
E
สร้ าง
คุณ EXPLICIT C EXPLICIT
TACIT
วิธแี ก้
ปัญหา ค่ า
ลูกค้ า
ระเหยง่ าย
I C T
สื่อ
ออก
มา
เป็ น
ภาษา
Upward Spiral
TUNA Model
TUNA Model (Thai –UNAids Model) เป็ นการมองประเด็นของการ
จัดการความรู้ อย่ างง่ าย ๆ โดยแบ่ งได้ เป็ น 3 ส่ วนใหญ่ ๆ คือ
1) Knowledge Vision (KV) เป็ นส่ วนที่ต้องตอบให้ ได้ ว่าทาการจัดการ
ความรู้ ไปเพื่ออะไร
2) Knowledge Sharing (KS) เป็ นส่ วนที่สาคัญมากเพราะทาให้ เกิดการ
แลกเปลี่ยนเรี ยนรู้ ผ่านเวทีจริง และเวทีเสมือนเช่ นผ่ านเครื อข่ าย
Internet
3) Knowledge Assets (KA) เป็ นส่ วนขุมความรู้ ท่ ที าให้ มีการนาความรู้ ไป
ใช้ งานและมีการต่ อยอดยกระดับขึน้ ไปเรื่ อย ๆ
แนวทางหนึ่ง ที่จะช่ วยให้ “ไม่ ไปผิดทาง”
KM Model “ปลาทู”
• Knowledge Vision (KV)
• Knowledge Sharing (KS)
• Knowledge Assets (KA)
KV
Knowledge
Sharing
KS
Knowledge
Vision
ส่ วนหัว ส่ วนตา
มองว่ ากาลังจะไปทางไหน
ต้ องตอบได้ ว่า “ทา KM ไปเพือ่ อะไร”
ส่ วนกลางลาตัว ส่ วนที่เป็ น “หัวใจ”
ให้ ความสาคัญกับการแลกเปลีย่ นเรียนรู้
ช่ วยเหลือ เกือ้ กูลซึ่งกันและกัน
(Share & Learn)
KA
Knowledge
Assets
ส่ วนหาง สร้ างคลังความรู้
เชื่อมโยงเครือข่ าย ประยุกต์ ใช้ ICT
“สะบัดหาง” สร้ างพลังจาก CoPs
จาก KV สู่ KS
ส่ วนกลางลาตัว ส่ วนที่เป็ น “หัวใจ”
ให้ ความสาคัญกับการแลกเปลีย่ นเรียนรู้
Knowledge
Sharing (KS) ช่ วยเหลือ เกือ้ กูลซึ่งกันและกัน
(Share & Learn)
Knowledge
Vision (KV)
ส่ วนหัว ส่ วนตา
มองว่ ากาลังจะไปทางไหน
ต้ องตอบได้ ว่า “ทา KM ไปเพือ่ อะไร”
การจัดการความรู้
การจัดการความสั มพันธ์
Care & Share / Give & Grow
Share & Shine
Learn - Care - Share - Shine
จาก KS สู่ KA
ส่ วนกลางลาตัว ส่ วนที่เป็ น “หัวใจ”
ให้ ความสาคัญกับการแลกเปลีย่ นเรียนรู้
Knowledge
Sharing (KS) ช่ วยเหลือ เกือ้ กูลซึ่งกันและกัน
(Share & Learn)
Knowledge
Vision (KV)
ส่ วนหัว ส่ วนตา
มองว่ ากาลังจะไปทางไหน
ต้ องตอบได้ ว่า “ทา KM ไปเพือ่ อะไร”
Knowledge
Assets (KA)
ส่ วนหาง สร้ างคลังความรู้
เชื่อมโยงเครือข่ าย ประยุกต์ ใช้ ICT
“สะบัดหาง” สร้ างพลังจาก CoPs
ขุมความรู้ (Knowledge Asset) เรื่อง……..
สิ บเรื่องสาคัญทีส่ ุ ดทีจ่ ะต้ องรู้
หารายละเอียดเพิม่ เติมได้ จากที่ไหน
เอามาปรับใช้ ได้ อย่ างไร
ควรปรึกษาใคร
เพิม่
เพิม่
เพิม่
เพิม่
สรุป
เพิม่
สรุ ป
บทเรียน
“คุณอานวย”
ส่ วนกลางลาตัว ส่ วนที่เป็ น “หัวใจ”
ให้ ความสาคัญกับการแลกเปลีย่ นเรียนรู้
Knowledge Knowledge
Facilitators Sharing (KS) ช่ วยเหลือ เกือ้ กูลซึ่งกันและกัน
(Share & Learn)
“คุณเอือ้ ”
Chief
Knowledge
Officer
CKO
“คุณกิจ”
Knowledge
Vision (KV)
ส่ วนหัว ส่ วนตา
มองว่ ากาลังจะไปทางไหน
ต้ องตอบได้ ว่า “ทา KM ไปเพือ่ อะไร”
Knowledge Knowledge
Assets (KA) Practitioners
ส่ วนหาง สร้ างคลังความรู้
เชื่อมโยงเครือข่ าย ประยุกต์ ใช้ ICT
สร้ าง CoPs ทีม่ พี ลัง ดุจดัง่ ปลา“สะบัดหาง”
ความรู้
คน + วัฒนธรรมองค์ กร
ความรู้ จากภายนอก
งาน
เลือก
คว้ า
กาหนดเป้ าหมาย
ของงาน
ใช้
แลกเปลีย่ นเรียนรู้
ยกระดับความรู้
จัดเก็บ ปรับปรุง
งานบรรลุเป้ าหมาย
ค้ นหา
คลังความรู้ (ภายใน)
Model 3 มิติ ของ สคส. (ดัดแปลงจากหนังสือ Learning to Fly)
ร้ ู อะไร
*KM
Modelระดับ
ปัจเจก
1
รู้ ว่ า
Known Area
ไม่ รู้ อะไร
3
“Explicit
Knowledge”
“Implicit
Knowledge”
Unknown Area
Learn
Action
2
ไม่ รู้ ว่า
Hidden Area
We know more than
we can tell (Polanyi)
“Tacit
Knowledge”
4
Blind Area
Ignorance
(อวิชชา)
Open-up
* นาเสนอแนวคิดโดย ดร. ประพนธ์ ผาสุ ขยืด สถาบันส่ งเสริมการจัดการความรู้เพือ่ สังคม (สคส.)
ภารกิจ CKO
คุณเอือ้ (CKO)
 คุณอานวย
 คุณกิจ
 คุณลิขิต

KM Guru

ศาสตราจารย์ นพ.วิจารณ์ พานิช
–
–

ผู้อานวยการสถาบันส่ งเสริมการจัดการความรู้ เพือ่ สั งคม (สคส.)
http://gotoknow.org/thaikm
ดร.ประพนธ์ ผาสุ ขยืด
– ผู้อานวยการฝ่ ายส่ งเสริมการสื่ อสารพัฒนาการเรียนรู้
– สถาบันส่ งเสริมการจัดการความรู้ เพือ
่ สั งคม (สคส.)
– http://gotoknow.org/beyondkm
สคส www.kmi.or.th
www.gotoknow.org
Guest Lecturer

Prachyanun Nilsook, Ph.D.





Ph.D. Educational Communications and
Technology
[email protected]
http//www.prachyanun.com
081-7037515
KMITNB