Osnovi ekonomije

Prof.dr Ilija Rosić, Doc.dr Petar Veselinović, Nikola Makojević, asistent

Stepen razvijenosti privrede

  Nivo ekonomske razvijenosti je složen izraz koji je teško pojednostaviti i definisati Prilikom analize stepena razvijenosti koriste se različiti indikatori i ekonomske veličine , i od njihovog broja zavisi i dubina i sadržaj same ekonomske analize  Indikatori koji se koriste u ekonomskoj analizi su: 1.demografska analiza, 2.veličina i struktura društvenog bogatstva, 3.struktura izvora formiranja nacionalnog dohotka, 4.zaposlenost, 5.obim i struktura spoljne trgovine, 6.stepen akumulativne i reproduktivne sposobnosti i 7.nacionalni dohodak po glavi stanovnika

1.Demografska analiza

 Demografska analiza obuhvata tri ključne stvari: 1.

Analizu ekonomskog sastava stanovništva, koja predstavlja procentualno učešće poljoprivrednog u ukupnom stanovništvu, 2.

Analizu prirodnog priraštaja i 3. Analizu kvalifikacione i obrazovne strukture

2. Obim i struktura društvenog bogastva

  O stepenu razvijenosti možemo govoriti na osnovu veličine nacionalnog društvenog bogastva po stanovniku i strukturi tog bogatstva Ukoliko je zemlja više razvijena , utoliko srazmerno veći deo njenog nacionalnog bogatstva čine proizvodni fondovi  Ako je reč o nerazvijenoj zemlji , pretežno učešće u strukturi društvenog bogatstva imaju neproizvodni fondovi

3. Struktura izvora formiranja nacionalnog dohotka

 Struktura izvora formiranja nacionalnog dohotka predstavlja učešće pojedinih sektora u formiranju nacionalnog dohotka   U privredi postoje U primarni sektor primarni, sekundarni i tercijarni vodoprivreda i šumarstvo sektor spadaju: poljoprivreda, ribarstvo,   U sekundarni sektor spadaju: industrija, rudarstvo, građevinarstvo i proizvodno zanatstvo Tercijarni sektor čine: saobraćaj, trgovina, ugostiteljstvo i slične uslužne delatnosti

4. Zaposlenost

   1.

2.

Zaposlenost predstavlja jedan od značajnih ciljeva u ekonomskoj politici U ekonomskoj literatuti postoji saglasnost da je prisutna velika korelacija između privrednog rasta i zaposlenosti, tako da veća zaposlenost ima višestruke ekonomske efekte Kod analize zaposlenosti kao ekonomskog indikatora za prikazivanje stepena razvijenosti privrede bitna su dva pokazatelja: Stepen zaposlenosti radne snage 1000 stanovnika) ( broj zaposlenih na Stepen nezaposlenosti zaposlenih) (broj nezaposlenih na 100

5. Obim i struktura spoljne trgovine

   Svaka privreda se mora razvijati tako da bude uključena u svetsku ekonomiju Struktura spoljne trgovine predstavlja učešće pojedinih sektora u ostvarenoj spoljnotrgovinskoj razmeni U strukturi izvoza nerazvijenih zemalja pretežno učestvuju poljoprivredni proizvodi i sirovine , dok u uvozu preovlađuju gotovi proizvodi i sredstva za proizvodnju  U strukturi izvoza razvijenih privreda dominiraju gotovi proizvodi i sredstva za proizvodnju , dok su u uvozu dominantni poljoprivredni proizvodi i sirovine

6. Akumulativna i reproduktivna sposobnost

 Za prikazivanje stepena razvijenosti dovoljno pouzdan indikator jeste i analiza ostvarenog nivoa akumulativne i reproduktivne sposobnosti u nacionalnoj ekonomiji   Akumulativna sposobnost u jednoj nacionalnoj ekonomiji čini deo novostvorene vrednosti, tj. nacionalnog dohotka koji se u robnom obliku i vrednosnom izrazu može izdvojiti za proširenu reprodukciju Reproduktivna sposobnost reprodukciju privrede čini deo novostvorene vrednosti tj. nacionalnog dohotka i društvenog proizvoda koji se u robnom obliku i vrednosnom izrazu može izdvojiti za prostu i proširenu

7. Nacionalni dohodak po glavi stanovnika

  Nacionalni dohodak po glavi stanovnika predstavlja sintetički pokazatelj stepena razvijenosti privrede Unapred definisana granica (veličina nacionalnog dohotka) predstavlja ‘’prag razvijenosti’’, koju treba uzeti uslovno

Kontakt:

 Prof.dr Ilija Rosić – [email protected]

 Doc .dr Petar Veselinović - [email protected] .yu

 Nikola Makojević – [email protected]