ĐIỀU KHIỂN CHÙM E TRONG ĐIỆN , TỪ TRƯỜNG HƯỚNG DẪN : PGS.TS LÊ VĂN HIẾU THỰC HIỆN: HV VÕ KIÊN TRUNG BỘ MÔN.

Download Report

Transcript ĐIỀU KHIỂN CHÙM E TRONG ĐIỆN , TỪ TRƯỜNG HƯỚNG DẪN : PGS.TS LÊ VĂN HIẾU THỰC HIỆN: HV VÕ KIÊN TRUNG BỘ MÔN.

ĐIỀU KHIỂN CHÙM E TRONG
ĐIỆN , TỪ TRƯỜNG
HƯỚNG DẪN : PGS.TS LÊ VĂN HIẾU
THỰC HIỆN: HV VÕ KIÊN TRUNG
1
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Địa chỉ bạn đã tải:
http://mientayvn.com/Cao%20hoc%20quang%20dien%20tu/Semina%20tren%20lop/seminar.
Nơi bạn có thể thảo luận:
http://myyagy.com/mientay/
Dịch tài liệu trực tuyến miễn phí:
http://mientayvn.com/dich_tieng_anh_chuyen_nghanh.html
Dự án dịch học liệu mở:
http://mientayvn.com/OCW/MIT/Co.html
Liên hệ với người quản lí trang web:
Yahoo: [email protected]
Gmail: [email protected]
I.CƠ CHẾ :
4
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
1- SỰ TƯƠNG TỰ QUANG –CƠ :
QUANG
CƠ
 Một trong những nguyên lý
 Trong cơ học cũng có
cơ bản của quang học là
nguyên lý Fermat. Theo
nguyên lý này, khi ánh sáng
lan truyền từ điểm A đến
điểm B thì trong tất cả các
quỹ đạo có thể nó sẽ truyền
theo quỹ đạo nào mà thời
gian cần thiết để đi hết quỹ
đạo là cực trị.
nguyên lý tác dụng tối
thiểu, được biểu diễn
dưới dạng toán học sau
(1)
5
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Töø nguyeân lí Fermat ruùt ra 3 ñieàu kieän cô baûn trong quang hoïc:
- Ñònh luaät truyeàn thaúng: Trong moâi tröôøng ñoàng nhaát vaø ñaúng höôùng (
chieát suaát ñoàng ñeàu), aùnh saùng truyeàn theo ñöôøng thaúng.
- Ñònh luaät phaûnv xaï: Khi tia saùng phaûn xaï treân maët phaân caùch giöõa hai
moâi tröôøng thì goùc phaûn xaï baèng goùc tôùi.

ox
- Ñònh luaät khuùc xaï: Khi tia saùng ñi töø moâi tröôøng coù chieát suaát n1 sang
moâi tröôøng ’
coù=chieát
khuùc xaï ôû maët phaân caùch hai moâi
 suaát n2, noù bò(2)
tröôøng. Tæ soá giöõa goùc tôùi vaø goùc phaûn xaï thoaû maõn ñieàu kieän:


vox v
Sin
n2
=
Sin
n1
6
(3)
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG

’
n1
n2 >n1
06/11 2015
Hieän töôïng truyeàn thaúng, phaûn xaï, khuùc
xaï
Theo nguyeân lí taùc duïng toái thieåu trong cơ học , moät haït chuyeån ñoäng
töø ñieåm A ñeán ñieåm B trong tröôøng theá theo moät quyõ ñaïo xaùc ñònh
cuõng tuaân theo nguyeân lí taùc duïng toái thieåu:
B

   Wd dt 
A

=
 B mv 2 
 
dt 
2
A

=0
(4)
Wñ = mv 2 :ñoäng naêng cuûa haït.
V: vaän toác2 cuûa haït.
Giaû söû electron chuyeån ñoäng vaøo vuøng coù ñieän theá U töø ñieåm ban ñaàu
Uo=0 vôùi vaän toác ban ñaàu v0=0.
Theo ñònh luaät baûo toaøn naêng löôïng ta coù:
mv 2
2
7
=
eU
ν=
2eU
m
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
(5)
06/11 2015
Phöông trình (4) trôû thaønh:
 B mv 2 
 
dt 
2
A

=
Do m = conts
2
B

   vds 
Neân
Thay (5) vaøo A(6) 
(4) 
Do 2e
m
Neân
8
B


A
 B mv 2 ds 
 

2
v
A

 B mv 
 
ds 
2
A

=
=0

2eU
ds 

m

(6)
=0
= Const
B
 
A

U ds  = 0

BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
(7)
06/11 2015
Ta thaáy hai bieåu thöùc (1) vaø (7) hoaøn toaøn töông töï nhau.
 Coù theå xem quyõ ñaïo cuûa haït tích ñieän trong tröôøng tónh ñieän gioáng
nhö ñöôøng ñi cuûa tia saùng trong moät moâi tröôøng xaùc ñònh.
ÔÛ ñaây, U ñoùng vai troø töông töï chieát suaát n hay noùi caùch khaùc söï
Uñoäng cuûa haït ñieän trong tröôøng
thay ñoåi cuûa ñoái vôùi söï chuyeån
tónh cuõng töông töï söï thay ñoåi cuûa chieát suaát trong moâi tröôøng truyeàn
saùng. Söï töông töï naøy ñöôïc goïi laø söï töông töï quang cô, cho pheùp ta
xaây döïng caùc ñònh luaät lan truyeàn cuûa caùc haït ñieän.
9
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Caùc ñònh luaät ñoù coù theå coi laø caùc ñònh luaät
quang hoïc cuûa chuøm caùc haït ñieän:
 - Ñònh luaät truyeàn thaúng: Trong vuøng coù ñieän theá khoâng ñoåi ( U=
Conts), haït tích ñieän chuyeån ñoäng thaúng.
 - Ñònh luaät phaûn xaï: Neáu chuøm haït tích ñieän phaûn xaï treân beà maët
ñaúng theá thì goùc tôùi vaø goùc phaûn xaï baèng nhau.
10
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Ta ñi tìm ñieàu kieän phaûn xaï cuûa chuøm ñieän töû:
Höôùng chuøm ñieän töû coù vaän toác ban ñaàu v0 vaø beà maët kim loaïi (
moät Colector) coù ñieän theá UC.
Ñieàu kieän ñeå ñieän töû rôi leân Colector khi Colector tích ñieän aâm UC < 0:
2
ox

11
mv
 eU C
2
mvo2
2
Cos   eU C
2
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG

vo
(8)

vox

’
Hieän töôïng phaûn xaï ñieän
tö’
06/11 2015
mvo2
2
Theo coâng thöùc (5) ta coù:
=
eUo
2
mv
 o Cos 2 = eU oCos 2 = eU o 1  Sin 2 
2
Töø (8) vaø (9) suy ra:
eU o
UC
 Sin  1 
Uo
(9)
2
1

Sin
   e UC

laø ñieàu kieän ñeå chuøm ñieän töû rôi leân Colector.
 Ñieàu kieän ñeå chuøm tia phaûn xaï trôû laïi:
12
UC
Sin  1 
Uo
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
- Ñònh luaät khuùc xaï: Khi haït ñieän chuyeån ñoäng töø vuøng coù ñieän theá
U1 sang vuøng coù ñieän theá U2, höôùng chuyeån ñoäng vaø ñoä lôùn vaän toác
seõ thay ñoåi vaø ñöôïc xaùc ñònh baèng ñònh luaät khuùc xaï:

Sin
Sin
v1x

=
v1 y
U2
U1

v1

U1 = Const

E



v2 y

v2 x
U2 = Const > U1
v2
Hieän töôïng khuùc xaï chuøm haït ñieän
Söï khuùc xaï cuûa chuøm haït ñieän laø do taùc duïng cuûa löïc ñieän tröôøng
toàn taïi ôû moät lôùp moûng phaân caùch giöõa hai vuøng coù ñieän theá khaùc
nhau.
13
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Thaønh phaàn vaän toác vy vuoâng goùc vôùi maët phaân caùch thay ñoåi (seõ
taêng leân neáu U2 > U1), thaønh phaàn vaän toác song song vôùi maët phaân
caùch khoâng ñoåi:
v1x = v2x
(10)
hay v1Sin = v2Sin
maët khaùc, theo coâng thöùc (3):
v1
=
2eU1
m
v2
=
2eU 2
m
Phöông trình (10)

14
Sin
Sin
=
v2
v1
=
U2
U1
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
(11)
06/11 2015
So saùnh 2 phöông trình (3) vaø (11) ta thaáy:
U ñoùng vai troø laø chieát suaát trong quang hình hoïc, do ñoù ñöôïc goïi laøU
chieát suaát quang ñieän töû.
Khi U1 < U2 –tröôøng taêng toác, thì goùc khuùc xaï nhoû hôn goùc tôùi,
tröôøng coù taùc duïng hoäi tuï.
Khi U 1> U 2 –tröôøng caûn, thì goùc khuùc xaï lôùn hôn goùc tôùi, tröôøng coù
taùc duïng phaân kì.
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
15
 Nhöõng ñieåm khaùc nhau trong söï lan truyeàn cuûa tia saùng vaø chuyeån
ñoäng cuûa haït mang ñieän:
- Naêng löôïng cuûa electron chuyeån ñoäng trong ñieän tröôøng lieân tuïc thay
ñoåi nhöng naêng löôïng cuûa photon cuûa tia saùng truyeàn qua moät moâi
tröôøng trong suoát laø khoâng ñoåi ( theo ñònh luaät W =hv).
- Ñöôøng ñi cuûa tia saùng trong quang hoïc thöôøng laø moät ñöôøng gaõy
khuùc bao goàm nhieàu ñoaïn thaúng, coøn quyõ ñaïo cuûa electron laø moät
ñöôøng cong.


16
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
Ñöôøng ñi cuûa tia saùng trong quang
hoïc
06/11 2015
- Trong quang hình hoïc, hình daùng cuûa beà maët khuùc xaï vaø chieát suaát
khoâng quan heä vôùi nhau. Trong quang ñieän töû, chieát suaát quang ñieän töû
vaø hình daïng cuûa maët ñaúng theáUcoù quan heä vôùi nhau.
- Giaù trò cuûa chieát suaát quang ñieän töû coù theå thay ñoåi trong moät khoaûng
roäng. Trong quang hình hoïc, chieát suaát cuûa moät moâi tröôøng cho tröôùc laø
khoâng ñoåi, vaø caùc giaù trò n chæ coù theå thay ñoåi trong moät khoaûng nhoû
(xaáp xæ töø 1 tôùi 3).
17
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Với e chuyển động trong điện trường có thể chứng
minh
 Chúng ta thấy rằng có thể xem quỹ đạo của hạt tích
điện trong trường tĩnh điện giống như đường đi của tia
sáng lan truyền qua môi trường xác định : U đóng vai
trò như chiết suất. Ta gọi đó là sự tương tự quang cơ.
18
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Từ đó ta có định luật quang học của
chùm hạt mang điện:
 1. Định luật truyền thẳng: Trong vùng có điện thế
không đổi, hạt tích điện chuyển động thẳng .
 2. Định luật phản xạ: Khi chùm hạt tích điện phản xạ
trên mặt đẳng thế thì góc phản xạ bằng góc tới.
 3. Định luật khúc xạ: Khi hạt tích điện chuyển động từ
vùng có thế U1 sang vùng có thế U2, hướng chuyển
động và độ lớn của vận tốc sẽ thay đổi và được xác
định bằng định luật khúc xạ :
19
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Khi electron chuyển động trong từ
trường chúng chịu tác dụng của lực
từ


FL
=q

v B
 Lực này phụ thuộc vào điện tích của hạt, độ lớn và
hướng của vận tốc hạt mang điện. Do đó, trong trường
hợp từ trường không có sự tương tự như trong quang
học: từ trường là môi trường bất đẳng hướng, còn điện
trường là môi trường đẳng hướng.
20
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
2. QUỸ ĐẠO CỦA ELECTRON TRONG
TỪ TRƯỜNG, ĐIỆN TRƯỜNG
 Thấu kính điện tử được dùng để hội tụ hay phân kỳ
chùm điện tử, tạo được bằng điện trường không
đồng nhất hay từ trường không đồng nhất có đối
xứng trục.
21
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
a. Chuyển động của electron trong
điện trường:
22
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Phương trình chuyển động của electron trong điện
trường không đều đối xứng trục: U(r)=U(-r) trong hệ
tọa độ trụ :
23
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Theo định luật bảo toàn năng lượng và biến đổi toán
học, ta thu được phương trình sau:
24
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Dùng công thức trên ta giải bài toán trong
trường hợp một thấu kính tĩnh điện mỏng và
yếu. Thấu kính tĩnh điện mỏng và yếu khi
vùng không gian trong thấu kính có là hẹp,
trong vùng đó giá trị r của điện tử không kịp
thay đổi nhiều.
25
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Để xác định, ta xét một chùm điện tử từ điểm A cách
khe thấu kính một khoảng d và làm thành với trục một
góc α, khi đi qua thấu kính chùm này bị khúc xạ và cắt
trục thấu kính tại điểm A1, ở khoảng cách ảnh d1 như
hình vẽ sau:
26
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Các góc α,β đều rất nhỏ. Phương trình quỹ đạo trên có
thể viết về dạng như sau:
d
 Tích phân theo z từ A đến A1, ta có:
27
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
28
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Ta thấy rằng f1 và f2 phụ thuộc vào dấu đạo hàm bậc
hai
 Nếu đạo hàm >0 thì f>0, thấu kính hội tụ.
 Nếu đạo hàm <0 thì f<0, thấu kính phân kỳ.
29
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
 Quỹ đạo của e trong điện trường đối xứng trục có dạng
phẳng .
 Thấu kính tĩnh điện có thể là thấu kính hội tụ hoặc
phân kỳ
30
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
b. Chuyển động của electron trong
từ trường:
31
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
. Tiêu cự của thấu kính từ:
Công thức trên cho thấy f luôn luôn dương, do
đó thấu kính từ là thấu kính hội tụ.
Quỹ đạo của e trong từ trường không có dạng
phẳng mà là dạng xoắn ốc .
32
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
II. ỨNG DỤNG
33
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
SÚNG ĐIỆN TỬ
34
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
1. GIỚI THIỆU
2.
3.
4.
5.
6.
35
HỆ QUANG HỌC CỦA SÚNG ĐIỆN TỬ
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
THẤU KÍNH CHÍNH
SÚNG ĐIỆN TỬ VỚI HỆ HỘI TỤ TĨNH ĐIỆN
SÚNG ĐIỆN TỬ VỚI HỆ HỘI TỪ
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
1.GIỚI THIỆU
36
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015

1.
2.
3.
37
Hình dạng và thông số của súng điện tử tùy thuộc
vào từng lĩnh vực sử dụng. Tuy nhiên cũng có một
số yêu cầu sau:
Hệ thống điện tử phải tạo ra một hình ảnh nhỏ nhất
của chùm trên màng hứng
Cấu tạo của súng không quá phức tạp, dễ sử dụng và
có tuổi thọ cao.
Vật liệu làm súng phải không nhả khí, không từ tính
và chịu được nhiệt độ cao.
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
GIỚI THIỆU
38
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
SÚNG ĐIỆN TỬ
Cathode
Hệ thống các điện
Cực(các thấu kính
điện tử)
Tạo ra chùm electron
Hội tụ chùm electron
Có chức năng như 1
van điều khiển
39
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
2.HỆ QUANG HỌC CỦA SÚNG
ĐIỆN TỬ
 Hệ 1 thấu kính
 Yêu cầu: ảnh của
chùm trên màng
hứng phải nhỏ
nhất
40
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Hệ 1 thấu kính
 Theo lý thuyết Larange-Helmholz :
 Độ rộng ảnh của cathode
r1n1tg 1  r2 n2tg 2
 Yêu cầu: r2 nhỏ nhất: Giảm tử số hay tăng
mẫu số
r2 
41
r1 U1  1
 2 U2
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Hệ 1 thấu kính
r2 
r1 U1  1
r2 nhỏ nhất
 2 U2
1
Giảm tử số
Giảm r1
Giảm U1
06/11 2015
Tăng mẫu số
giảm gama 1
Tăng U2
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
Tăng gama 2
42
Hệ 1 thấu kính
Giảm U1
ảnh hưởng của vận tốc
Ảnh hưởng của vận tốc
ban đầu cua3 điện tử
đầusẽ cao
sắc sai
06/11 2015
dt chuyển đông chậm hơn.
Điện tích không gian
Đt mở rộng chùm đt
Không khả thi
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
43
Hệ 1 thấu kính
Tăng gama 2
không đủ không gian để
vật làm lệch chùm điện tử.
thấu kính gần màng
hiệu quả làm lệch điện
tử sẽ giảm
Không khả thi
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
44
Hệ 1 thấu kính
 Với những lý do trên, súng điện
tử thấu kính đơn không thể cho
chùm điện tử có tiết diện nhỏ
nhất. Do đó nó ít được sử dụng
 Hầu hết súng ngày nay sử dụng
hệ quang học hai thấu kính
45
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Hệ 2 thấu kính
46
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Hệ 2 thấu kính
(1.thấu kính thứ nhất 2. thấu kính thứ hai, 3. màn hình, 4. tiết
diện giao nhau, 5. hình ảnh cathode, 6. bán kính chùm tia)
47
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Hệ 2 thấu kính
 Vì vậy công dụng của hệ quang học 2 hoặc 3 thấu kính
cho phép chúng ta tạo ra những súng điện tử đáp ứng
tốt những đòi hỏi đã nêu ra ở trên.
48
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
49
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
50
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
 lý thuyết Lagrange-
Helmholtz:
 Theo hình vẽ
rc n1 sin  1  rn
i 2 sin  2
 ri  btg

 r  btg 2
rc n1 sin  1 rc n1 sin  1
r  btg 2  b sin  2  b

rn
n2tg
i 2
n1  u0 ; n2  U c ;Ui  U c
06/11 2015
rc
u0
r

BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬU
ỨNG
max
c
DỤNG
tg
51
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
 Vì
0   1  90
rmax

rc

tg
ra
u0
Uc
u0
Uc
r
a
tg
(4.8)
:
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
52
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
 Từ công thức trên ta thấy rằng :
 r không phụ thuộc vào bán kính của bề mặt
cathode phát xạ
 r phụ thuộc vào tỷ số năng lượng ban đầu và năng
lượng ở tiết diện ngang của electron.
r chỉ đúng khi giả thiết rằng mọi electron có cùng vận
tốc đầu.
53
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
 Thực tế: electron phát xạ từ cathode được phân bố
theo định luật Maxwell.
 N: nguyên tử phát ra trên 1cm2, trong 1 đơn vị thời
gian và trong 1 góc khối có năng lượng từ eu đến
e(u+du) là:
eu
eu
eu
N (u )du  N 0
exp( )d ( )
kT
kT
kT
 N0: số electron được phát ra ban đầu
 T: nhiệt độ tuyệt đối của cathode.
 K : hằng số Boltzman
54
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
THẤU KÍNH ĐẦU TIÊN CỦA SÚNG
 Giá trị N0 có thể được xác định bởi mật độ dòng
jc  e N0
 Bằng 1 số tính toán ta rút được mật độ dòng tại tâm tiết
diện:
 euc
j0  jc 1 
kT

55
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG

 sin 

06/11 2015
THẤU KÍNH CHÍNH
 lý thuyết lagrange-Helmholtz
rer Uer tg 1  rs U s tg 2
(6.68)
 rer: bán kính tiết diện ngang
 Uer: thế ở mặt phẳng tiết diện ngang
 1 : khẩu độ giác ở mặt phẳng tiết diện ngang
 2 : khẩu độ giác ở màng hứng
 Us: thế mặt phẳng màng hứng
Giả sử khẩu giác nhỏ, ta có:
rs 
06/11 2015
rer  1
2
U er
Us
(6.70)
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
56
THẤU KÍNH CHÍNH
r  rer 1
 s 2

 ra

U er
Us
rs  a
1
2
u0
Us
u0
U
Để giảm rs có hai phương án sau.
Giảm vận tốc ban đầu giảm eu0 (cathode nhiệt
độ thấp)
Tăng điện thế ở màng hứng:
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG
DỤNG
57
THẤU KÍNH CHÍNH
Tăng điện thế có nhiều ưu điểm:

 Làm giảm ảnh hưởng lực đẩy Coulomb của điện tích không
gian.
 Giảm ảnh hưởng của điện trường và từ trường bên ngoài.
.
Giảm bán kính ảnh bằng cách tăng điện thế màng húng là một
thành công đáng kể trong các thiết bị súng điện tử.
Năng suất khuếch đại:
M
58
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
rs
rer

1
2
Uer
Us
06/11 2015
SÚNG ĐIỆN TỬ VỚI HỆ HỘI TỤ
TĨNH ĐIỆN
59
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
SÚNG ĐIỆN TỬ VỚI HỆ HỘI TỪ
60
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
Thấu kính tĩnh điện
61
U1 < U 2


U1
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
U2
sin 

sin 
U1
U2
06/11 2015
a) HỘI TỤ QUANG
CHÙM TIA SONG
SONG
62
ẢNH
VẬT
TIÊU ĐiỂM
b) HỘI TỤ CHÙM
ĐIỆN TỬ
THẤU
KÍNH
SỰ TƯƠNG TỰ GIỮA CHÙM HỘI TỤ QUANG VÀ CHÙM ĐiỆN TỬ
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
63
GÓC LỆCH
KHOẢNG CÁCH TỪ TRỤC r
CHÙM TIA SONG SONG
YÊU CẦU HỘI TỤ: GÓC LỆCH LÀ MỘT HÀM TUYẾN TÍNH CỦA
KHOẢNG CÁCH TỪ TRỤC: r = f tan
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
U1
U2
64
VÙNG 1
VÙNG 2
ỐNG DẠNG TRỤ
r(z), v(z) thay
đổi theo z
v(z
)
r(z)
v(r)
v
z
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015

0

d
 
z 

=
 0
ro
z
d1
r 
1 U 'o' ( z )
U o (z)

r (z)

z 
4 U o (z)
r
U o (z)
z
r
U o (z)
z

S1
S
1

4
S1

S
U 'o' ( z )
r ( z )dz
U o (z)
r  ro
r
z

 tg  
S
ro
ro r
;
d z
U o (S1 )
ro

d1
06/11 2015
 tg   
S1
U o (S)
ro

d
4
ro
d1



BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
U 'o' ( z )
dz
U o (z)
65
d  , d1  f 2
1
1

f 2 4 U o (S1 )



''
o
U (z)
dz
U o (z)
d 1   , d  f1
1
1

f1 4 U o (S)



''
o
U (z)
dz
U o (z)
f phụ thuộc vào dấu của đạo hàm bậc hai U” nên:
U” > 0  f > 0  thấu kính hội tụ
U” < 0  f < 0  thấu kính phân kỳ
06/11 2015
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
66
HỆ THẤU KÍNH TĨNH ĐIỆN ĐƠN
K
G
D
d1
A
d2
Ud
1
06/11 2015
2
4U d
f
 2  1
UD  UG
UA  UD
2 
; 1 
d2
d1
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
67
Thấu kính từ
68
F,v
vo
Bz
Fr
Br
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
B
v
vo
vr
06/11 2015
2
d r
e
2

Bo ( z ) r
2
dz
8mU o
1
e

f 8U o

B
(
z
)

2
o

• f luôn dương  thấu kính từ luôn là thấu kính hội
tụ.
• Thành phần v làm điện tử có xu hướng xoay
quanh trục thấu kính  ảnh của vật qua thấu kính
sẽ bị quay đi một
góc
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
69
THẤU KÍNH TỪ
Nguồn điện tử
70
Trục
Quỹ đạo
điện tử
Tiêu
điểm
Cuộn dây đồng
Vỏ bọc sắt
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
Trường thấu
kính từ
06/11 2015
71
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015
72
BỘ MÔN VẬT LÝ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
06/11 2015