Transcript KAYNAKTA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Kaynakta İş Sağlığı ve Güvenliğini Etkileyen Tehlikeler 1-Elektrik 2-Elektromanyetik Alan 3-X ve gama ışınlarına maruziyet 4-Yangın, patlama 5-Kaynakta kullanılan basınçlı tüpler 6-Kaynak yapılan.

KAYNAKTA
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Kaynakta
İş Sağlığı ve Güvenliğini Etkileyen Tehlikeler
1-Elektrik
2-Elektromanyetik Alan
3-X ve gama ışınlarına maruziyet
4-Yangın, patlama
5-Kaynakta kullanılan basınçlı tüpler
6-Kaynak yapılan mekan koşulları( atmosferik şartlar,
patlayıcı ortam vb.)
7-Kaynakta oluşan gazlar/ duman/ toz
8-Mekanik etmenler(gürültü vs.),
9-Sıcak parçalarla temas,
10- Ergonomi (Statik ağır işlerde tekrarlayıcı
zorlanmalardan kaynaklanan incinmeler
uygunsuz çalışma sonucu kas iskelet sistemi
rahatsızlıkları, ağır metal parçaların kaldırılması
sırasında yorucu fiziksel iş yüklenmesi, kas gerginliği
ve ellerde zorlanma
11-Kapalı alanda kaynak çalışması
ELEKTRİK
Kaynaklı imalatta, kaynak ve kesme işlerinin bir tehlikesi
elektrik şokudur. Kaynakta genellikle düşük voltaj
kullanılmasına rağmen kaynak akımları yüksektir, elektrik şoku
tehlikesi vardır
Tüm ekipman ve parçaları böyle bir şoka neden olabilir.
Ark kaynağından çarpılma olayı, makine boşta çalışırken
meydana gelir.
Bunun nedeni, genellikle kaynak yaparken ark gerilimi 20-30
volt arasındadır.
Boşta çalışma voltajı ise 65-100 volt’tur.
ELEKTRİK
Alternatif akım (AC), Doğru akıma (DC) göre daha
tehlikelidir.
Çünkü doğru akım adele kramplarına neden olmadığından kişi
kendini şoktan kurtarabilir.
Alternatif akım adele kramplarına neden olur.
Kalp yöresinden geçen gerilim, kalbin ritminin bozulmasına ve
durmasına neden olur.
ELEKTROMANYETİK ALAN
Elektro manyetik alanlarla ilişkili sağlık tehlikelerinin sonuçları, diğer
tehlike kaynaklarının sonuçlarına göre henüz ayrıntılarıyla
belirlenememiştir. Bu durum, yüksek elektro manyetik alanda çalışan
insanların maruziyet düzeyini belirlenmiş düzeylere indirmek gereğini
değiştirmez.Düşük frekanslı bir elektromanyetik alan elektrik ve
manyetik alanlarının bileşiminden oluşur.Fakat genellikle bir tanesi
baskındır.Elektrik alanları voltajdan kaynaklanır. Elektrik akımı bulunan
kablolar yada yüzeyler arasında oluşur. Manyetik alanlar akımın geçtiği
iletken çevresinde oluşur. En güçlü manyetik alanlar direnç kaynağı ile
ilişkili olarak ortaya çıkarlar. Kalp pili olan kişiler için direnç kaynağı
uygulaması sırasında çevrede bulunmaları uygun değildir.
YANGIN VE PATLAMA
Kaynakta yangın ve patlamalara sebep olan etkenler;
Küçük kıvılcım ve kaynak çapakları,
Kullanılan tüpler ve ilgili donanım,
Kapalı kaplarda yapılan kaynak işlemleri
Kaynakçı, kaynak yaparken taktığı kaynakçı maskesi veya
gözlük vb kişisel koruyucu malzemeler nedeni ile kaynak işlemi
sırasında sıçrayan kıvılcımların farkına varmadığı için bu
kıvılcımların döşeme çatlak ve aralarına girer ve için için
yanmaya başlar.
YANGIN VE PATLAMA
Kıvılcımların etrafta bulunan;
 yanıcı parlayıcı malzeme ile teması,

 oksi asetilen kaynağında hidrokarbonlar–
yağ-ile oksijenin teması,
 kapalı mekanda gaz ölçümü yapmadan
kaynak yapılması,
 tüplerin devrilmesi,
 vana ve basınç saatlerinin bozuk olması gibi
nedenlerle yangın ve patlamalar oluşur.
Kaynak Tüpleri & Gazlar
Oksijen kaynağında,
 asetilen,
 sıvılaştırılmış petrol gazları,
 propan,
 metan,
 bütan ve
 hava gazı gibi kolay yanabilen,
 yüksek ısı veren ve
 yanmaları sonucunda artık bırakmayan gazlar kullanılır.
Oksi-gaz kaynağında, yanıcı gaz olarak değişik gazların
kullanımı mümkündür. Ancak, yakıcı gaz olarak sadece oksijen
gazı kullanılır.
Kaynak Tüpleri & Gazlar
 Oksijen tüplerine yüksek basınçla gaz doldurulduğundan
çekme yöntemiyle üretilirler.
 Et kalınlıkları 6-7 mm ve boş ağırlığı 75 kg’dır.
 Mavi renkte olan tüplerin üzerinde bilgiler bulunmaktadır;
üreten firmanın ismi, boş ağırlığı, içerisine konulacak gazın
cinsi, üretim tarihi, iç hacmi, seri numarası, deneme basıncı ve
kullanma basıncı.
 Dolum basıncı 150 bardır.
 Oksijen tüpleri beş yılda bir muayene edilir.
 Muayene tarihi tüp üzerine yazılır.
Oksijen kaynağında, çoğunlukla çabuk yanma, yüksek ısı elde
etme ve teminindeki kolaylık nedeniyle asetilen gazı kullanılır.
 Havadan hafif ve kokulu bir gazdır.
 Oksijenle tam bir yanma sağlar.
 3100 0C lik ısı verir.
 Asetilen gazının hava ile % 2,5 - % 81 oranları arasındaki
karışımları küçük bir kıvılcımla patlamaya neden olur.
 Asetilen gazı, bakır ve bakır alaşımlarına karşı da çok hassastır.
 İçerisinde % 65 oranından fazla bakır bulunan alaşımlarla
temas ettiği zaman patlayıcı olan bir asetilen bakır alaşımı oluşur.
 Asetilen yüksek basınçlara ve ısılara maruz kaldığında ayrışması
nedeniyle patlamaktadır.
Bu nedenle asetilenin tüplere doldurulmasında saf asetilenin yalnız
başına konması halinde basıncın 1,5 Kg/cm2 yi, asetona emdirilmesi
halinde ise 18 Kg/cm2 yi geçmemelidir.
Asetilen tüpleri yine ısıya maruz kaldıklarında iç basınçları
yükseleceğinden patlama tehlikesi yaratmaktadır.
Sarı renkteki asetilen tüpleri, çelikten çekme veya kaynaklı olarak
üretilmektedir. Tüplerin dolum basıncı 15 bar dır.
Oksijen kaynağında asetilen yerine likid gaz (LPG) tüpleri de yaygın
olarak kullanılmaktadır. LPG, etan bütan ve propan gazlarının
karışımı olup, hava ile %1,9 ile %12,5 arasındaki oranları patlayıcı
ortam oluşturmaktadır.
Genelde kullandığımız gazların tüp renkleri :
Siyah;
Sarı ;
Beyaz;
azot, teknik argon, basınçlı hava, diğer yanıcı olmayan
gazlar
asetilen
asetilen
Yeşil;
hidrojen
Kahverengi;helium
Mavi ;
oksijen
Kırmızı; propan, butan ve diğer yanıcı gazlar
KAPALI HACİMLERDE KAYNAK
İngilizce de “Confined Space “olarak adlandırılan;
İçine giriş / çıkış şartları kısıtlı olan, normal koşullarda içinde
çalışılması için tasarlanmamış/üretilmemiş,
Atmosferik, fiziksel, mekanik, elektrik, gürültü, titreşim vb. gibi
tehlikelerden bir veya birkaçını bulundurabilecek,
Kazanlar / ocaklar, borular / hatlar, çukurlar, proses kapları silo /
stok tankları, lağımlar/ çukurlar (menholler),hendekler vb. gibi
hacimler “KAPALI HACİM” olarak adlandırılır.
Bu hacimlerde taşlama, kesme gibi kaynak işlemi sırasında yoğun
ısı oluşturabilecek türden işlemler yapıldığında yangın , patlama riski
ortaya çıkar.
Bu hacimlerde yapılacak kaynak işlemi öncesi bu mekanların özelliklerinin
incelenmesi gerekmektedir.
Bu hacimlerde ; Atmosferik, mekanik, elektrik , fiziksel, tehlike
oluşturabilecek etmenlerin dikkate alınarak işleme başlanması
kaynakçının,işletmenin güvenliği için önemlidir.Dolayısıyla bu hacimlerde
yapılacak çalışma öncesi;
Atmosferik şartların
Az oksijenli ortam, çok oksijenli ortam, tutuşabilir ortam, zehirli ortam,
yakıcı ortam
boğulma riski taşıyan ortam kriterlerine göre işlem öncesi / işlem
anında oluşabilecek tehlikelere karşı ölçüm yapılarak çalışma
uygunluğunun belirlenmesi,
Elektriksel tehlikelerin;
Bozuk aydınlatma armatürleri, şalterler, kapalı hacme alınacak ekipmanlar
gözönüne alınarak kontrol altına alınması ( EKED )
(Kapalı bir yerde elektrik ark kaynağı yaparken, içeride bulunan
elektriksel yönden iletken parçalara(duvarlar, zemin, ızgaralar,
borular) aynı anda dokunuluyorsa veya dik durmak mümkün değilse,
elektriksel tehlike mevcuttur.)
Mekanik Tehlikelerin ;
İçerde çalışan ekipman ( kayış kasnak, tahrik sistemleri, dönen /hareketli
ekipmanlar dikkate alınarak kontrol altına alınması ( EKED)
Fiziksel Tehlikelerin ;
Çalışma zemininin/ ortamının durumu( yatay, dikey , eğimli, ıslak /kaygan,
merdiven/ platform kullanımı gerekmesi , yetersiz aydınlatma)
incelenerek gerekli önlemlerin alınması,
Gürültü, titreşim tehlikelerinin kontrol edilmesi sağlandıktan sonra
“Kapalı Hacimlere Giriş “ ve Sıcak İş İzni “ formları eşliğinde operasyona
başlanması önemlidir.
Elektrik Tehlikelerine Karşı ;
Elektriksel bağlantıların kuru, temiz ve sıkı olması sağlanmalıdır.
Kablo ve bağlantılarını iyi durumda olması sağlanmalıdır.
Çalışma alanı ve ekipmanı yaş/nemli olmamalı, kuru tutulmalıdır.
Alçak gerilime dayanıklı ve kuru eldiven kullanılmalıdır.
Kaynak pensleri akımı geçirmeyecek şekilde izole edilmelidir .
Kaynak tabloları sağlam olmalı, izoleleri kontrol edilmelidir.
Kapalı ve nemli yerlerde yapılan kaynakta, kaynakçının metalik kısımlarla
temasını önleyecek lastik veya tahta altlıkları kullanılmalıdır.
- Kaynak makinasının boşta çalıştığı zamanlara da, elektrot pensesi tahta
bir masa veya askıya konmalıdır. Koltuk altına veya omuza koymak son
derece tehlikelidir.
-Kaynak kablosunu takarken veya kutupları değiştirirken makine boşta
çalıştırılmamalı makinede akım yokken yapılmalıdır.
-Hortumlar kontrol edilmelidir. Yıpranmış hortumlar kullanılmamalıdır.
-Yanıcı gaz tüpü hortumu ile oksijen tüpü hortumu farklı renkte olmalıdır.
Yanıcı gaz tüpü hortumu kırmızı, yakıcı gaz (Oksijen) hortumu mavi veya
gri renk olabilir. Hortumlar tüp ve şalumaya çift kelepçe ile bağlanmalı ve
tel kullanılmamalıdır.
Kapalı Hacimlerde Kaynak Yaparken;
Kapalı hacimlerde ( tank, depo, boru vs.) kaynak işlemi yapmadan
önce;
Kapalı hacimde olabilecek olası tehlikeler için ortam ölçüleri
yapılmalı. Ortamda gerekli ve yeterli oksijen olduğundan, yanıcı ,
parlayıcı, patlayıcı malzeme/ atık olmadığından , zehirli bir madde
olmadığından emin olunmalı,
İçinde ne olduğu bilinmeden kaynak yapılmamalıdır; kapalı hacimde
bulunması olası malzemenin/ atığın tamamen boşaltılması (
havalandırma , su ile doldurma, inert gaz kullanımı) sağlanmalı,
Bir gözlemci eşliğinde çalışılmalıdır; yalnız çalışılmamalıdır.
24 voltluk seyyar lamba eşliğinde kaynak yapılmalıdır.
Kazan, tank, menhol gibi dar ve kapalı yerlerde yapılan elektrik ark
kaynağında doğru akım kullanılmalıdır.
Kapalı hacimde mevcut olan /ortaya çıkabilecek hertürlü enerji dikkate
alınarak EKED uygulanmalı.
Gözlemci ile kaynakçı arasında haberleşme herdurumda sağlanmalı
/sürdürülmelidir.
Kapalı hacmin havalandırılması veya hava beslenmesi gerektiğinde,
oksijen kulllanılmamalıdır.
Emniyet şeridi ile alan sınırlandırılmalı , yetkisiz girişler engellenmelidir.
Uyarı levhaları ile gerekli uyarılar yapılmalıdır.
Yangın ve Patlama Tehlikelerine Karşı
Kaynakta kullanılan basınçlı tüplerin kullanımı,depolanması güvenlik
açısından önemlidir.
Depodaki oksijen tüpleri diğer gaz tüplerinden ayrı bir yerde tutulmalı,
, veya oksijen tüplerini depolandığı yer ile yanıcı gaz tüplerinin depolandığı
yer arasında yangına dayanıklı duvar olmalı,
Tüpler dik ve duvara bağlı, göz veya raflara sıralanmış biçimde stok
edilecektir.
Çıplak alevle gaz tüplerinin bulunduğu depoya girilmeyecek ve sigara
içilmeyecek, tüp depoları sürekli havalandırılacaktır.
Gaz tüpleri direk güneş ışığından korunmuş olmalı üstü kapalı yerlerde
saklanmalı.
Gaz tüplerinin düşmesini önlemek için mutlaka biryere sabitlenmeli,
Tüplerin üzerinde valf koruma başlığı kullanım dışında mutlaka tüp üzerinde
olmalı.
Manometrelerin sağlam/ çalışır olması kontrol edilmelidir.
Oksijen, asetilen vb. kaynak işlerinde kullanılan basınçlı tüplerin, ilgili
ve yetkili firmasına 5 yılda bir periyodik basınç testi yaptırılacaktır.
Test föyleri ünitelerde muhafaza edilecektir. Kaynak tüpleri üzerinde
test tarihi, test basıncı, ağırlığı vb. değerler bulunacaktır.
Alev tutucu donanım her tüpte bulunmalıdır.
Donmuş ventiller sadece sıcak su veya buharla ısıtılarak açılmalı, hiç
bir surette açık alev yaklaştırılmamalıdır .
Şalomanın tıkalı olması halinde el veya parmaklar şaloma ağzına
konarak kontrol yapılmamalıdır.
Tazyikle galen gaz parmağı kopardığı gibi eli de parçalayabilir.
Gaz kaçağı vb. nedeniyle tüplerde tutuşma olursa, tüplerin ventilleri
mümkün olan süratle kapatılarak gaz kaçağı önlenmelidir.
Tüpler alev içinde kalıyorsa bir siper arkasından karbondioksit
sıkılarak tüp soğutulmalı ve alevler söndürülmelidir.
Alevler sönmüyor ve tüpten çıkan gaz yanmayı devam ettiriyor ise,
bir battaniye ile sarılmak suretiyle havasız bırakılarak tüp
söndürülmeli ve bu arada yine tüpü su ile soğutma işlemine devam
edilmelidir.
Genel olarak odaklanma
İş Güvenliği Riski
Sağlık Riski
• Epizodik/planlanmamış olaylar
• Kısa süreli etkiler
• İnsan
(Sonra Mülk, daha sonra çevre)
• Sürekli/rutin/Planlanmış
olaylar
• Uzun süreli etkiler
• İnsan ve Çevre etkileri
Kazayı açığa çıkaran olayların
sıklığını tahmin etmek olasılık
hesaplarını gerektirir
Açığa çıkma sıklığını tahmin
etmek olasılık hesaplarını
gerektirmez
Gri alan: Bir kimyasal kazanın uzun süreli
etkileri
Ortam
Ölçümleri
Meslek Hast.
-Sıklık
-Method
Erken Tanı
Erken Maruziyet
Bulguları
BEM
X
-Kan
SFT
-İdrar
Metabolit
Ne Ölçüde Maruz
Kaldığına Dair Gösterge
-KCFT
-BFT
-EMG
Hasarın Şiddeti
Periyodik Muayene
Yakınma
85 dB
8 saat
korunmadan
izin
verilebilen
günlük eş
değer
maruziyet
şiddet / süre
ı
30
“ bası ağrısı ”
İşle İlgili Risk Faktörleri
• Ağır kaldırma ve taşıma
• Ağır fiziksel aktivite
• Uzun süre aynı pozisyonda çalışma
• Öne eğilerek çalışma
• Kalça sabitken üst gövdeyi döndürme
• Titreşime maruziyet
• Tekrarlı vasıfta iş yapmak
Radyasyonlar
İyonlayıcı
Radyasyonlar
İyonlayıcı Olmayan
Radyasyonlar
KAYNAK IŞINLARI
Kaynak işlemi esnasında oluşan ark enerjisinin yaklaşık %15’i
ışın şeklinde ortama yayılmaktadır.
Bu ışınların %60 IR, %30 görünür ve %10’u ise UV
ışınlarıdır.
Arktan yayılan (ultraviole, IR) radyasyon havadaki oksijen
moleküllerini parçalayarak serbest oksijen atomları
oluşmasına neden olur.
Bu atomlar, diğer oksijen molekülleri ile reaksiyona girerek
O3 (ozon) moleküllerini oluşturur.
Transmisyon %
ultraviyole
Görünür bölge
Dalga boyları ( nm)
İnfrared
Ultraviyole Işınlar
Ultraviole ışınları iyonize elektromanyetik radyasyonlar ile görünür
ışınlar arasında kalan radyasyonlardır.
130-175 nm dalga boyundaki ultraviole ışınları ozon oluşumunun ana
nedenidir. Ozon moleküllerinin büyük çoğunluğu
arkın hemen
yakınında oluşur.
• Ultraviyole ışınları elektromanyetik spektrumda 100 -400 nm.
dalga boyları arasında yer alır. üç gruba ayrılır:
• UV A
• UV B
• UV C
320-400 nm.
280-320 nm.
< 280 nm.
Menekşe rengi
Deride kızarıklık
Bakteri öldürücü
170-220 nm. Oksijeni molekülünü parçalar, ozon’un oluşturur.
130-190 nm. Azotmonoksit, Azotdioksit ve Fosgen’in oluşmasına neden olur.
280 -320 nm korneayı etkiler.
300-320 nm. deride kızarıklık, göz merceği, korneada hasara neden
olabilir.
400 nm. deri altında su toplanmasını sağlayacak derecede, ciddi yanıklara
neden olur.
UV’nin derideki etkileri hiperemi, pigmentasyon , melanin
granüllerin üretimi ve laserasyon, epidermal hücrelerin yeniden
gelişmesi safhalarından oluşur.
Gözün UV’den etkilenmesi ile ortaya çıkan etkileri ise fotokeratit ve
konjoktivit’tir.
UV radyasyonunun çoğu kornea ve ön kamara tarafından yutulur.
Gözün ön bölümündeki dokular 295 nm’lik UV’ye, retina ise daha uzun
boylu olan UVA’ye maruz kalır.
İnfrared Işınları( IR)
Özellikle akkor haline gelen maddelerden yayılan dalgalar olarak
tanımlanır.
Maruz kalınan ısı radyasyonun oluşturduğu sıcaklık 450C’nin üstüne
çıktığı hallerde ciltte kızarıklıklar oluşur.
Bu etkilenmeler genellikle ısı radyasyonunun etkisi ile olabilmektedir.
Arktan gelen ışının dalga boyuna bağlı olarak retina, kornea ve göz
merceği etkilenir.
Görünür Işınlar
Dalga boyları 400 nm ile 700 nm arasında bulunan dalgalardır.
Çalışan kişilerde maruz kalınan ışığın dalga boyuna bağlı olarak geçici
körlükler oluşmaktadır.
Bu dalga uzunluklu ışınlar gözde hiç absorbe olmadan retinaya kadar
ulaşmaktadırlar.
Kronik etkilenmeler sonucu retina hasarlarına bağlı görme kusurları
oluşmaktadır. Yanıklara varmayan patolojik
hasar bırakmayan
etkilenmelerinde ise kişinin renk ayrım
kalitesinde
bozulmalar
meydan gelmektedir.
Yapılan çalışmalar, sürekli olarak kaynak ile çalışan kişilerin göz dibinde
herhangi bir patoloji olmaksızın, mavi, sarı ve kırmızı yeşil renk görme
eksenlerin de bozulmalar meydana geldiğini göstermiştir.
Kaynak dumanı nedir?
• Kaynak operasyonu
sırasında üretilmiş olan
toksik metal
dumanlarıdır.
• Kaynakta kullanılan
metallere bağlı olarak
farklı kompozisyonlara
sahiptir.
• Gazlar ve buhar
olarak adlandırılan çok
küçük partiküllerin
karışımından
oluşmaktadır.
Gazlar ve dumanın kaynağı
nedir?
• Asıl metal & dolgu metali
• Kaplamalar & boyalar
• Koruyucu gazlar & kimyasal
reaksiyonlar
• İşlem & kullanılmış yakıtlar
• Havadaki kirleticiler
Kaynak sırasında hangi gazlar ve duman
üretilirler?
• Duman
-Aluminyum
-Berilyum
-Kadmiyum Oksitleri
-Krom
-Bakır
-Floridler
-Demir oksit
-Kurşun
-Manganez
-Molibden
-Nikel
-Vanadium
-Çinko oksit
Gazlar
-Karbon Monoksit
-Hidrojen Florid
-Nitrojen Oksit
-Ozon
Sağlık Zararları
• Kaynak dumanı maruziyetinin bütün sağlık
etkilerini sıralamak zararlı olduğu bilinen
birçok farklı maddeyi içermesi nedeniyle
zordur
• Kaynak “dumanının” tek tek bileşenleri
vücudun yalnızca bir parçasını etkileyebilir,
akciğerler, kalp, böbrekler ve santral sinir
sistemi gibi
Kaynak Dumanları
sağlığımızı nasıl etkilerler?
• Bazı kısa süreli sağlık
etkileri
-Göz irritasyonu
-Öksürük
-Solunum daralması
-Bronşit
-Akciğer ödemi
-Pnomonitis
-İştah kaybı
-Kramplar
-Bulantı/kusma
Kısa dönem maruziyetleri
• Çinko, magnezyum, bakır ve bakır oksit
maruziyeti metal dumanı ateşine neden
olabilir.
• Metal dumanı ateşinin semptomları
maruziyetten 4 ile 12 saat sonra ortaya
çıkabilir.
• Üşüme, susuzluk, ateş,kas ağrısı, göğüs ağrısı,
öksürük, hırıltı, yorgunluk, bulantı ve ağızda
metalik bir tat gibi semptomları içerir.
Bazı uzun etkili sağlık problemleri
-Kronik akciğer problemleri(pnomoni,
amfizem, silikozis, siderozis,
ak. inhalasyon hasarı, metal duman ateşi,
ağır metal hastalığı, KOAH, AB)
-Akciğer kanseri
-Larinks kanseri
-Üriner sistem kanseri
Tek başına toksik dumanlar özel sağlık
problemlerine yol açabilir
-Krom, solunum zorluğu, sinus problemleri,
burun iç duvarı sorunları
-Manganez, Parkinson hastalığı
-Kadmiyum, böbrek problemleri
-Kaynak dumanı, kadmiyum, nikel,
berilyum, krom ve arsenik gibi kanser
nedeni olan ajanları içerebilir
Bu çalışma akciğer kanseri oluşumu ve paslanmaz çelik kaynağı
dumanı arasındaki ilişkiyi analiz eden beş çalışmanın
değerlendirilmesidir
Asbest maruziyeti ve sigara kullanımı hesaba katılmıştır.
Sonuçlar akciğer kanseri ile çelik kaynak dumanı maruziyeti
arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
Occup Environ Med. 1995 Apr;52(4):284-5
8372 metal çalışanında akciğer kanseri ve kaynak dumanı
arasındaki ilişki değerlendirilmiş ve nedensel ilişki sonucuna
varılmıştır. Kaynak ve diğer mesleki maruziyetler (sigara ve
alkol dahil) göz önüne alınmıştır.
Am J Ind Med 1996 Oct;30(4):383-91
Kaynak gazlarına bağlı olarak diğer sağlık
problemleri
-Sıcak maruziyeti
-Çapak, yanık
SİGARA İÇMEK SÜREKLİ
(DAHA BÜYÜK) RİSK
ANLAMINA
GELMEKTEDİR
• Kaynağın çıkardığı UV ışınları hidrokarbon
solventleri ile reaksiyona girebilirler
• Örneğin, Trikloretilen, trikloretan,
metilen klorid, & perkloroetilen fosgen
gazı oluştururlar
• Fosgen gazının çok küçük bir miktarı bile
öldürücü olabilir
– Erken semptomlar olarak baş dönmesi, üşüme
ve öksürük genellikle 5-6 saatte açığa çıkarlar
Solunum Korunması
Nasıl Sağlanmalı?
•Daha az tehlikeli malzeme
•Kanserojen ajanları içeren
malzemeye uyarıcı etiketler
•Tehlikeye özgü solunum
koruyucusu
•Bir karsinojenin varolduğu
her zaman respiratörler
tavsiye edilir
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
1-Toz, kaynak dumanı ve partiküller için kaynak maskesi
alev almayan EN 149 standardına sahip FFP2 kaynak maskesi
kullanılmalıdır.
Yüzeyi
 FFP2 S
 10 x MAK
 10 x Ozon
2- Kaynak Işınlarına Karşı Koruyucu Maske / Başlık
Kaynakta kullanılacak amper değerine göre maske camının koyuluk değeri
belirlenir. Otomatik kararan kaynak başlıkları kullanılabilir.
Önerilen değerler :
(AMPER)
40-80 A
80-175 A
175-300 A
300-500 A
DIN 4647
10
11
12
13 Koyuluk derecesi seçilmelidir.
3- Ateşe Isıya Dayanıklı Eldiven/ Önlük/ Tozluk
Kevlar veya deriden yapılmış kaynakçı eldiveni kullanılmalıdır.
4-İş Ayakkabısı
EN 345 standardına uygun çelik burunlu, tabanı sıcağa dayanıklı ayakkabı
kullanılmalıdır.
5- Ateşe / Isıya Dayanıklı Koruyucu Elbise
Yanmaz/ alevalmaz kumaştan yapılmış elbise
6- Siperlik
EN 166 Şeffaf Yüz Koruma Vizörleri
7-Gürültüye Karşı
EN 352-1 Kulaklıklar
EN 352-2 Kulak Tıkaçları
8- Baret
EN 397 Endüstriyel Emniyet Baretleri
Kullanılmakta olan toz/sis/duman ve gaz /buhar
filtrelerinin/maskelerinin ortalama kullanım süresi aşağıdaki
etkenlere bağlıdır.
1234567-
Ortamdaki kirletici derişimi(oranı)
Ortamdaki havalandırma sistemi
Kişinin nefes alıp verme sıklığı
Maske veya filtrelerin bakımı veya saklanması
Havadaki nem oranı
Ortam sıcaklığı
Kirleticinin tipi
Tüm bunları göz önüne aldığımızda maske ve filtrelerin
kullanım ömürleri için aşağıdaki yöntemlere başvurmak
doğrudur.
57
Kimyasalın
•ismi yada numarası,
•çalışmanın ağırlığı,
•ısı,
•nem,
•basınç,
•kimyasalın oranı
verildiğinde dakika olarak
filtrenin kullanım süresini veren programdır
iş akışının standarta yakın oldugu durumlar için
http://www.osha.gov/SLTC/etools/respiratory/advisor_genius_wood/advisor_
genius.html
58
1-Kaç yıldır kaynakçı
2-Halen maruz kaldığı tehlikeli
maddeler
3-FM bulgusu
4-SFT
5-Akc. Gr.
6-Balgam
7-Öksürük
8-Solunum daralması
9-Hırıltı
10-Sigara
11-Akut solunum yolları hastalığı
takip-gözetim
kişisel takip-peryodik muayene
ve testler
çevresel takip- işyeri ortam
ölçümleri
Kaynak dumanı ve gazlardan örnek alınması kaynakçı maskesinin
baş bandına (omuz ya da boyun) numune alma
kasedinin yerleştirilmesi ile yapılır.
ACGIH TLV:5mg/m3 (kaynak dumanı-başka türlü sınıflanmamışsa)
NIOSH REL: mümkün olan en az konsantrasyon-potansiyel
60
karsinojen
İŞ ADIMI TANIMLAMA
Sıra No
1
Yapılan İş Rutin
Araç içinde
çalışma.
(İskelet)
Rutin
Dışı
TEHLİKE TANIMLAMA
Risk
Altındakiler
Tehlike Olası Etki
RİSK DEĞERLENDİRME
Olasılık
A
Şiddet
B
Risk
AxB
RİSK KONTROL
Etkin
Önlem
Var/Yok
Alınacak
Önlemler
Yasal
Şartlar
X
Çalışanlar.
Düşme
Kırık çıkık
burkulma.
3
3
9
*Araç içi
Kısmen. platform
yapılmalı.
Ek1/10
X
Çalışanlar.
Gürültü.
İşitme
kaybı.
3
4
12
*Çalışma
Kısmen. kabini
yapılmalı.
Ek1/10
3
2
6
Var.
Var.
2
Tavan
doğrultma
işlemi.
(İskelet)
3
Tavanda
taşlama.
(İskelet)
X
Çalışanlar.
Toz.
Solunum
yolu
enfeksiyon
u.
4
Tavanda
kaynak.
(İskelet)
X
Çalışanlar.
Kaynak
gazı
dumanı.
Akciğer
meslek
hastalığı.
2
3
6
Oksijenle
yanma.
Uzuv
yanması.
3
3
9
*Eğitim
Kısmen. planlanmalı Ek1/32
.(İSİG)
3
4
12
*Eğitim
Kısmen. planlanmalı Ek1/32
.(İSİG)
5
İskelet
doğrultma.
(İskelet)
X
Çalışanlar.
Balyoz
Yaralanma.
çarpması.
Sorumlular
Termin
İŞ ADIMI TANIMLAMA
Sıra No
Oksijen
Kaynağı.
X
X
Çalışan ve çevresindekiler.
2
Gazaltı
kaynağı.
Rutin Dışı
Çalışan ve çevresindekiler.
1
Yapılan İş Rutin
TEHLİKE TANIMLAMA
Risk
Altındakiler
RİSK DEĞERLENDİRME
RİSK KONTROL
Olasılık
A
Şiddet
B
Risk
AxB
Etkin
Önlem
Var/Yok
Kaynak
Solunum
dumanları yolu
gazları.
rahatsızlığı.
2
3
6
Var.
Kaynak
çapakları.
Yanık.
2
2
4
Var.
Sıcak
yüzeylere
temas.
Yanık.
2
2
4
Var.
Kaynak
ışınları.
Göz
rahatsızlığı.
2
3
6
Var.
Elektrik
Ölüm.
1
5
5
Var.
Basınçlı
tüpler.
Yaralanma.
2
3
6
Var.
Göz
Çapak
yaralanmas
sıçraması.
ı.
2
4
8
Var.
Kaynak
Solunum
dumanları yolu
gazları.
rahatsızlığı.
2
3
6
Var.
Kaynak
ışınları.
Göz
rahatsızlığı.
2
3
6
Var.
Yaralanma
2
3
6
Var.
Tehlike
Olası Etki
Basınçlı
tüpler.
Patlama,
yangın.
1
5
5
Var.
Alınacak
Önlemler
Yasal
Şartlar
*Gözlük
kullanımı
izlenmeli.
Ek1/31
*Tüplerin
mutlaka
bağlı
olduğu
izlenmeli.
Ek1/19
Sorumlular
Termin