Transcript - Historia home
Slide 1
Reformy Gajusza Mariusza
i podział jednostek rzymskich
przed i po nich
Oraz:
„Skąd się wzięły te nazwy?”
Slide 2
Slide 3
•
Lekkozbrojna piechota
używana przez Rzymian
„do zaczepki”.
•
1.
2.
3.
4.
5.
•
Ekwipunek:
Włócznia
Gladius
Zakrzywiona tarcza
Lekka zbroja
2 pila
Byli to zazwyczaj mało
utalentowani żołnierze
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„hasta”, czyli „włócznia”
Hastati
Slide 4
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„principatus”, czyli „reguła”
Principes
•
Była to ciężkozbrojna
piechota, która
stanowiła trzon armii
rzymskiej. Używano jej
do głównego uderzenia.
•
1.
2.
3.
4.
•
Ekwipunek:
Gladius
Zakrzywiona tarcza
Cięzka zbroja
2 pila
Byli to przeciętni
żołnierze
Slide 5
•
Była to także ciężkozbrojna
piechota. Gdy Principes
zostali wycofani, w
ostateczności, Triari zostali
rzucani do boju.
•
1.
2.
3.
•
Ekwipunek:
Włócznia
Zakrzywiona tarcza
Ciężka zbroja
Kohorty Triari były złożone
ze starszych obywateli
Czasem, gdy ktoś coś robi
na ostatnią chwilę, można
także powiedzieć, że ktoś
robi coś „na triari”
•
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„tertius”, czyli „trzeci”
Triari
Slide 6
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ velitatio”, czyli „potyczka”
Welici
•
Welici była to jednostka
rzucająca oszczepami.
Na niej właśnie
wzorowały się późniejsze
jednostki szaserów.
Wybiegali oni przed linię
wojsk, obrzucali wroga
oszczepami i wracali.
•
1.
2.
•
Ekwipunek:
3 oszczepy
Mała, okrągła tarcza
Kohorty Welitów były
tworzone z młodych,
szybko biegających
chłopców
Slide 7
•
Ekwici była to lekkozbrojna
kawaleria, która miała za zadanie
razem z Hastati przyciągać wroga
pod szeregi Principes.
•
1.
2.
•
Ekwipunek:
Duża, okrągła tarcza
Długa włócznia
Kawaleria zawsze była tworzona z
bogatszych obywateli, których
stać było choćby na zakup konia.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ equitas”, czyli „sprawiedliwość”
Ekwici
Slide 8
Slide 9
Gajusz Mariusz
•
Gajusz Mariusz (ur. 156 p.n.e. w południowolatyńskim Arpinum, zm. 13 stycznia
86 p.n.e.). Żonaty z Julią, ciotką Juliusza Cezara ze strony ojca, Gajusza
Juliusza Cezara Starszego. Znany przede wszystkim jako reformator armii
rzymskiej oraz mąż stanu w starożytnym Rzymie, przez długie lata, jako „homo
novus” (czyli prowincjusz), związany ze stronnictwem popularów. W 105 p.n.e.
pokonał króla numidyjskiego, Jugurtę (zobacz: wojna Rzymu z
Numidyjczykami), w 104 p.n.e. Cymbrów a w (102-101 p.n.e.) Teutonów. W
„Żywotach” Plutarcha określony mianem „trzeciego założyciela Rzymu” (po
Romulusie i dyktatorze Kamilusie). Pod koniec kariery politycznej przeciwnik
Sulli, zwolennika optymatów.
•
W latach 104-100 p.n.e. przeprowadził reformę wojskową, przekształcając
dotychczasową armię obywatelską w zawodową i przyjmując do armii
ochotników. Służba w takiej armii trwała minimum 16 lat. Żołnierz otrzymywał
żołd, i ekwipunek. Symbolem jednoczącym nowy legion stał się jego znak
bojowy - orzeł (aquila). Stopniowo także zaczęły się tworzyć wyborowe oddziały
gwardii (w odróżnieniu od armii) tzw. pretorianów (praetorium). Problemem stała
się kwestia, co począć z weteranami: jakie źródło utrzymania im zapewnić po
długoletniej służbie wojskowej, w czasie której nie mieli innego źródła
utrzymania i z reguły nie zakładali rodzin.
Slide 10
Slide 11
Gaius Marius
•
Gajusz Mariusz, podobno zgodnie z przepowiednią, był siedmiokrotnie wybierany
konsulem: w latach 107, 104-100 i 86 p.n.e.. W roku 101 p.n.e. zawiązał przymierze,
triumwirat, choć w historiografii tak się go nie określa, z Saturninem i Glaucją na
mocy którego Mariusz został wybrany na urząd konsula na rok 100 p.n.e., Glaucja na
urząd pretora, a Saturnin - trybuna ludowego. Temu ostatniemu musiano utorować
drogę do wyboru mordując Kwintusa Nunniusza, jednego z kontrkandydatów.
Wspólnym celem wymienionej trójki było nadanie ziemi weteranom Mariusza.
Chciano do przeprowadzenia tego nadania powołać komisję, na czele której stanąłby
Mariusz. Senat pod przymusem zaakceptował ustawę. Jednak już w roku następnym
Saturnin starając się o urząd, tym razem konsula, znów zamordował swojego
przeciwnika ze stronnictwa popularów - Memmiusza. To już przebrało miarę
cierpliwości senatu. Zażądał od konsula Mariusza podjęcia działań zbrojnych. Ten
zaś, jako legalista, musiał wszcząć walkę z dawnymi sojusznikami. Armia pod
dowództwem Skaurusa rozbiła w 100 p.n.e. broniących się na Kapitolu Saturnina i
Glaucję. W rezultacie popularność Mariusza znacznie spadła, odwrócili się od niego
jego dotychczasowi stronnicy i nie było mowy o następnym konsulacie. Mariusz wziął
udział w wojnie ze sprzymierzeńcami (90 p.n.e.-88 p.n.e.), a po jej zakończeniu,
wobec konfliktu z Sullą, musiał opuścić Rzym. Powrócił w 87 p.n.e., kiedy Sulla
przebywał na wschodzie walcząc z Mitrydatesem VI Eupatorem. Pod nieobecność
Sulli w Rzymie wybuchła tzw. pierwsza wojna domowa. Wraz z Cynną, stając na
czele popularów, Mariusz wprowadził w Rzymie terror. Skazał wtedy na śmierć wielu
przeciwników politycznych. Zmarł w 86 p.n.e.
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Auxiliari (włócznicy i łucznicy)
• Byli to półnajemni, lekkozbrojni żołnierze piechoty, którzy
wraz z legionami szli na wojny.
• Ekwipunek
1. Łuki i strzały lub oszczepy
2. Broń biała wyniesiona z domu
Ale dlaczego nazywamy ich półnajemnikami?
Zgodnie z reformami Gaiusa Mariusa, żołnierze po służbie
szesnastoletniej służbie dostawali swój kawałek ziemi, za to
nie otrzymywali żołdu. Tak samo było z Auxiliari z tą
różnicą, że oni byli rekrutowani nie spośród Rzymian, lecz
spośród barbarzyńców.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „auxiliari”, czyli
„sprzymierzone armie”, lub od słowa „auxilium”, czyli „pomoc”
Slide 16
Wczesna kohorta legionu i kohorta legionu
• Zwykła jednostka po
reformach Gajusza
Mariusza. Wczesna kohorta
była rekrutowana w
sytuacjach nadzwyczajnych.
Byli oni (żołnierze wczesnej
kohorty) zazwyczaj
niedoszkoleni.
• Ekwipunek:
1. Średnia zbroja
2. Gladius
3. Podłużny pawęż
4. 2 pila
Slide 17
Pierwsza kohorta legionu
• W każdym legionie była swego
rodzaju elita. Po reformach
Mariusza tą elitą byli żołnierze
pierwszej kohorty legionu. Byli
oni bardziej utalentowani, niż
ich współwalczący.
• Ekwipunek:
1. Półciężka zbroja
2. Gladius
3. Podłużny, wzmocniony pawęż
4. 3 pila
Slide 18
• Oryginalnie: milicja Pretora,
czyli zarządcy miasta.
Później: elitarna jednostka
nie podlegająca legionowi.
• Ekwipunek:
1. Ciężka zbroja
2. Nagolenniki
3. Gladius
4. Nad wyraz wzmocniony
pawęż
5. 4 pila
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ Preator”, czyli „Pretor”
Kohorta pretorianów
Slide 19
Kohorta miejska
• Elitarna jednostka wybierana
spośród Pretorianów. W otwartej
walce występowała bardzo
rzadko, ponieważ głównie była
przeznaczona do obrony miast.
Została zlikwidowana po
pojawieniu się systemu limes
•
1.
2.
3.
4.
5.
Ekwipunek
Ciężka zbroja
Nagolenniki
Gladius
Nad wyraz wzmocniony pawęż
5 pil
Slide 20
Jazda rzymska
• Podstawowa lekka
jazda. Po reformach
zastąpiła Ekwitów. Na
1 legion piechoty,
przypadał tylko
1 manipuł jazdy.
• Ekwipunek
1. Lekka zbroja
2. Eliptyczna tarcza
jeździecka
3. Długa włócznia
Slide 21
Jazda legionów
• Lepsza jazda z lepszymi
końmi. Byli to bardziej
uzdolnieni w jeździe
żołnierze. Na 1 legion
piechoty, przypadał tylko
1 manipuł jazdy.
• Ekwipunek:
1. Średnia zbroja
2. Sześciokątna tarcza
jeździecka
3. Długa włócznia
Slide 22
i uwaga…
Płonące świnie
• Strategia ta polegała
na tym, iż rzymscy
chłopi oblewali świnie
smołą, podpalali je
i gnali w stronę wroga
(zazwyczaj
szarżującej piechoty)
Slide 23
A teraz parę zadań…
1. Kto to byli Auxiliari?
2. Skąd wybierano kohorty miejskie?
3. Wymień 3 główne jednostki wojskowe
piechoty przed reformami
4. Ile razy Gajusz Mariusz był konsulem?
Slide 24
Aleksander Mierzejewski
http://historia-home.jimdo.com
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Reformy Gajusza Mariusza
i podział jednostek rzymskich
przed i po nich
Oraz:
„Skąd się wzięły te nazwy?”
Slide 2
Slide 3
•
Lekkozbrojna piechota
używana przez Rzymian
„do zaczepki”.
•
1.
2.
3.
4.
5.
•
Ekwipunek:
Włócznia
Gladius
Zakrzywiona tarcza
Lekka zbroja
2 pila
Byli to zazwyczaj mało
utalentowani żołnierze
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„hasta”, czyli „włócznia”
Hastati
Slide 4
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„principatus”, czyli „reguła”
Principes
•
Była to ciężkozbrojna
piechota, która
stanowiła trzon armii
rzymskiej. Używano jej
do głównego uderzenia.
•
1.
2.
3.
4.
•
Ekwipunek:
Gladius
Zakrzywiona tarcza
Cięzka zbroja
2 pila
Byli to przeciętni
żołnierze
Slide 5
•
Była to także ciężkozbrojna
piechota. Gdy Principes
zostali wycofani, w
ostateczności, Triari zostali
rzucani do boju.
•
1.
2.
3.
•
Ekwipunek:
Włócznia
Zakrzywiona tarcza
Ciężka zbroja
Kohorty Triari były złożone
ze starszych obywateli
Czasem, gdy ktoś coś robi
na ostatnią chwilę, można
także powiedzieć, że ktoś
robi coś „na triari”
•
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„tertius”, czyli „trzeci”
Triari
Slide 6
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ velitatio”, czyli „potyczka”
Welici
•
Welici była to jednostka
rzucająca oszczepami.
Na niej właśnie
wzorowały się późniejsze
jednostki szaserów.
Wybiegali oni przed linię
wojsk, obrzucali wroga
oszczepami i wracali.
•
1.
2.
•
Ekwipunek:
3 oszczepy
Mała, okrągła tarcza
Kohorty Welitów były
tworzone z młodych,
szybko biegających
chłopców
Slide 7
•
Ekwici była to lekkozbrojna
kawaleria, która miała za zadanie
razem z Hastati przyciągać wroga
pod szeregi Principes.
•
1.
2.
•
Ekwipunek:
Duża, okrągła tarcza
Długa włócznia
Kawaleria zawsze była tworzona z
bogatszych obywateli, których
stać było choćby na zakup konia.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ equitas”, czyli „sprawiedliwość”
Ekwici
Slide 8
Slide 9
Gajusz Mariusz
•
Gajusz Mariusz (ur. 156 p.n.e. w południowolatyńskim Arpinum, zm. 13 stycznia
86 p.n.e.). Żonaty z Julią, ciotką Juliusza Cezara ze strony ojca, Gajusza
Juliusza Cezara Starszego. Znany przede wszystkim jako reformator armii
rzymskiej oraz mąż stanu w starożytnym Rzymie, przez długie lata, jako „homo
novus” (czyli prowincjusz), związany ze stronnictwem popularów. W 105 p.n.e.
pokonał króla numidyjskiego, Jugurtę (zobacz: wojna Rzymu z
Numidyjczykami), w 104 p.n.e. Cymbrów a w (102-101 p.n.e.) Teutonów. W
„Żywotach” Plutarcha określony mianem „trzeciego założyciela Rzymu” (po
Romulusie i dyktatorze Kamilusie). Pod koniec kariery politycznej przeciwnik
Sulli, zwolennika optymatów.
•
W latach 104-100 p.n.e. przeprowadził reformę wojskową, przekształcając
dotychczasową armię obywatelską w zawodową i przyjmując do armii
ochotników. Służba w takiej armii trwała minimum 16 lat. Żołnierz otrzymywał
żołd, i ekwipunek. Symbolem jednoczącym nowy legion stał się jego znak
bojowy - orzeł (aquila). Stopniowo także zaczęły się tworzyć wyborowe oddziały
gwardii (w odróżnieniu od armii) tzw. pretorianów (praetorium). Problemem stała
się kwestia, co począć z weteranami: jakie źródło utrzymania im zapewnić po
długoletniej służbie wojskowej, w czasie której nie mieli innego źródła
utrzymania i z reguły nie zakładali rodzin.
Slide 10
Slide 11
Gaius Marius
•
Gajusz Mariusz, podobno zgodnie z przepowiednią, był siedmiokrotnie wybierany
konsulem: w latach 107, 104-100 i 86 p.n.e.. W roku 101 p.n.e. zawiązał przymierze,
triumwirat, choć w historiografii tak się go nie określa, z Saturninem i Glaucją na
mocy którego Mariusz został wybrany na urząd konsula na rok 100 p.n.e., Glaucja na
urząd pretora, a Saturnin - trybuna ludowego. Temu ostatniemu musiano utorować
drogę do wyboru mordując Kwintusa Nunniusza, jednego z kontrkandydatów.
Wspólnym celem wymienionej trójki było nadanie ziemi weteranom Mariusza.
Chciano do przeprowadzenia tego nadania powołać komisję, na czele której stanąłby
Mariusz. Senat pod przymusem zaakceptował ustawę. Jednak już w roku następnym
Saturnin starając się o urząd, tym razem konsula, znów zamordował swojego
przeciwnika ze stronnictwa popularów - Memmiusza. To już przebrało miarę
cierpliwości senatu. Zażądał od konsula Mariusza podjęcia działań zbrojnych. Ten
zaś, jako legalista, musiał wszcząć walkę z dawnymi sojusznikami. Armia pod
dowództwem Skaurusa rozbiła w 100 p.n.e. broniących się na Kapitolu Saturnina i
Glaucję. W rezultacie popularność Mariusza znacznie spadła, odwrócili się od niego
jego dotychczasowi stronnicy i nie było mowy o następnym konsulacie. Mariusz wziął
udział w wojnie ze sprzymierzeńcami (90 p.n.e.-88 p.n.e.), a po jej zakończeniu,
wobec konfliktu z Sullą, musiał opuścić Rzym. Powrócił w 87 p.n.e., kiedy Sulla
przebywał na wschodzie walcząc z Mitrydatesem VI Eupatorem. Pod nieobecność
Sulli w Rzymie wybuchła tzw. pierwsza wojna domowa. Wraz z Cynną, stając na
czele popularów, Mariusz wprowadził w Rzymie terror. Skazał wtedy na śmierć wielu
przeciwników politycznych. Zmarł w 86 p.n.e.
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Auxiliari (włócznicy i łucznicy)
• Byli to półnajemni, lekkozbrojni żołnierze piechoty, którzy
wraz z legionami szli na wojny.
• Ekwipunek
1. Łuki i strzały lub oszczepy
2. Broń biała wyniesiona z domu
Ale dlaczego nazywamy ich półnajemnikami?
Zgodnie z reformami Gaiusa Mariusa, żołnierze po służbie
szesnastoletniej służbie dostawali swój kawałek ziemi, za to
nie otrzymywali żołdu. Tak samo było z Auxiliari z tą
różnicą, że oni byli rekrutowani nie spośród Rzymian, lecz
spośród barbarzyńców.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „auxiliari”, czyli
„sprzymierzone armie”, lub od słowa „auxilium”, czyli „pomoc”
Slide 16
Wczesna kohorta legionu i kohorta legionu
• Zwykła jednostka po
reformach Gajusza
Mariusza. Wczesna kohorta
była rekrutowana w
sytuacjach nadzwyczajnych.
Byli oni (żołnierze wczesnej
kohorty) zazwyczaj
niedoszkoleni.
• Ekwipunek:
1. Średnia zbroja
2. Gladius
3. Podłużny pawęż
4. 2 pila
Slide 17
Pierwsza kohorta legionu
• W każdym legionie była swego
rodzaju elita. Po reformach
Mariusza tą elitą byli żołnierze
pierwszej kohorty legionu. Byli
oni bardziej utalentowani, niż
ich współwalczący.
• Ekwipunek:
1. Półciężka zbroja
2. Gladius
3. Podłużny, wzmocniony pawęż
4. 3 pila
Slide 18
• Oryginalnie: milicja Pretora,
czyli zarządcy miasta.
Później: elitarna jednostka
nie podlegająca legionowi.
• Ekwipunek:
1. Ciężka zbroja
2. Nagolenniki
3. Gladius
4. Nad wyraz wzmocniony
pawęż
5. 4 pila
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa
„ Preator”, czyli „Pretor”
Kohorta pretorianów
Slide 19
Kohorta miejska
• Elitarna jednostka wybierana
spośród Pretorianów. W otwartej
walce występowała bardzo
rzadko, ponieważ głównie była
przeznaczona do obrony miast.
Została zlikwidowana po
pojawieniu się systemu limes
•
1.
2.
3.
4.
5.
Ekwipunek
Ciężka zbroja
Nagolenniki
Gladius
Nad wyraz wzmocniony pawęż
5 pil
Slide 20
Jazda rzymska
• Podstawowa lekka
jazda. Po reformach
zastąpiła Ekwitów. Na
1 legion piechoty,
przypadał tylko
1 manipuł jazdy.
• Ekwipunek
1. Lekka zbroja
2. Eliptyczna tarcza
jeździecka
3. Długa włócznia
Slide 21
Jazda legionów
• Lepsza jazda z lepszymi
końmi. Byli to bardziej
uzdolnieni w jeździe
żołnierze. Na 1 legion
piechoty, przypadał tylko
1 manipuł jazdy.
• Ekwipunek:
1. Średnia zbroja
2. Sześciokątna tarcza
jeździecka
3. Długa włócznia
Slide 22
i uwaga…
Płonące świnie
• Strategia ta polegała
na tym, iż rzymscy
chłopi oblewali świnie
smołą, podpalali je
i gnali w stronę wroga
(zazwyczaj
szarżującej piechoty)
Slide 23
A teraz parę zadań…
1. Kto to byli Auxiliari?
2. Skąd wybierano kohorty miejskie?
3. Wymień 3 główne jednostki wojskowe
piechoty przed reformami
4. Ile razy Gajusz Mariusz był konsulem?
Slide 24
Aleksander Mierzejewski
http://historia-home.jimdo.com
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ