Transcript serebral lateralizasyon - Ankara Akupunktur Derneği
SEREBRAL LATERALİZASYON
Dr. Ayfer KUZULUGİL
Tanım:
Beynin bir hemisferinin vücudun karşı tarafı üzerindeki motor ve fonksiyonel dominansisidir. Göz, kulak ve ekstremitelerin belirgin dominant kullanımı ile kendini gösterir.
Tarihçe:
Lateralizasyon o kadar eskidir ki 17.000 yıllık duvar resimlerinin sağ el kullanılarak yapıldığı tespit edilmiştir.
Ortaçağda sol el şeytani kabul edilmişti. Leonardo Da Vinci ve Michelangelo’ nun da solak olduğu biliniyor. 19.yy.sonunda Broca konuşma merkezinin sol beyinde olduğunu buldu. Pavlov iki tip insandan sözediyor. Düşünürler ve sanatçılar…
Genetik:
İnsanların %92 sağ elli, %1 sol elli, %7 disfonksiyonedir. Sağ ellilerin %90 anne baba sağ elli geri kalanında ebeveynlerden biri solak bulunmuş.
Teori:
Fötal hayatta veya perinatalde endokrin bir faktör veya biyoşimik bir hatanın hemisferin spesiyalize olmasını engelleyerek solaklığa yol açtığı düşünülüyor. Solaklarda başka anomalilere de rastlanmış. Otoimmun hastalıklar daha çok görülmektedir.
Fizik Tanı:
MR ile solaklarla sağ ellilerin beyin zonlarının aktivitelerinin farklı olduğu gösterilmiş.
Broca’nın konuşma alanı sol beyine lateralizedir. Bu nedenle solaklar çoğunlukla iki hemisferini birden kullanmak zorundadırlar ve Corpus Callosum onlar için çok önemlidir.
Hemisfer Fizyolojisi:
Çocuk 3-6 yaşlarında iken bir hemisfer diğerine dominant olmaya başlar. İyi lateralize bir hemisferin diğerine salt üstünlüğü sözkonusudur. Hayvanlarda lateralizasyon yoktur. Lateralite üç seviyede yeralır: -Mental(Kortikal) -Affektif(Subkortikal), -Motor
Hemisfer anatomisi:
Her iki hemisfer aşağıdaki yapılarla birbirine bağlanır.
-Corpus callosum -Commissura anterior -Commissura posterior -Comissura hippocampi -Commissura habenularum
Hemisferlerin Fonksiyonları: Sol hemisfer Sağ hemisfer
Soyut Analitik Rasyonel Mantıklı Matematik İnisiyatif Aktif, neşeli Sözcük algılama Somut Bütünsel İrrasyonel Duygusal, sanatsal, sezgisel Geometri İmajinatif, yaratıcı İrritable Ses algılama Ağaca konsantre Zaman kavramı gelişmiş Anı yaşayan Sempatik aktivite Ormana konsantre Parasempatik aktivite
Kişi iyi lateralize ve hemisferler arası bağlantı iyi ise uyumlu, dengeli, iyi performanslı, ruhsal ve fiziksel sağlığı iyi olacaktır. Ama hiç kimse %100 sağ elli veya %100 sol elli değildir. Öyle olsa bile interhemisferik blokajların neden olduğu dislateralite görülebilir.
Sağ elliler bilimde, sporda daha başarılı iken, sol elliler sanat ve edebiyata yeteneklidir.
Okul çağında dislateralizasyon:
-Odaklanma zorluğu -Geç kalma -Son dakikada yetişme -Sınav endişesi -Organize olamama, -Konuşma bozuklukları -Yazma bozuklukları -Zayıf gramer -Okuma zorluğu -Not tutma zorluğu -Yaşıt arkadaş edinememe -Çekingenlik -Katılımcı olmama -Unutkanlık -Sık kazalara uğrama -Beceriksizlik, sakarlık
Lateralizasyon testleri:
1-Göz Testleri 2-Kulak Testi 3-Yazan el 4-Alkış 5-Kol bağlama 6-El bağlama 7-Parmak bağlama 8-Yürüyüşe başlama 9-Merdiven çıkma 10-Bacak bacak üstüne atma -Tekme atma -Top yakalama -Cebe eşya koyma
Dislateralizasyon nedenleri: 1-Engellenmiş solaklık
6-12 yaş: -Öfke eğilimi -Kıskançlık -Hiperemotivite -Disleksia -Düz çizgi çizememe -Hesap yapamama -Odaklanma zorluğu 18-20 yaş: -Anksiyete -Taşikardi -Kontipasyon 40-45 yaş: -Atopik egzama, psöriyazis -Mide ülseri -Diyabet
2-Lateralizasyonun santral blokajı
(Sol hemisfer aktivitesi azalmış):
a-Oluşum nedenleri:
-Kraniyal, servikal veya koksiks travmaları -Psişik travmalar -Geçirilen hastalıklar(Viral hepatit, tüberküloz) -İlaçlar ve toksik maddeler -Nöroleptikler -Antidepressanlar -Anafranil -Benzodiazepin -Eroin -Tütün -Mesleksel nedenler(Sağ hemisferi aktive eder) -Müzisyen -Ressam -Aktör
b-Lateral blokajın sonuçları:
-Minör blokaj -Odaklanma zorluğu -Hafıza problemleri -Uyku bozuklukları -Yorgunluk -Orta blokaj -İrritabilite -Hafif depresyon -Menstrüasyon problemleri -Fonksiyonel sterilite -Ereksiyon sorunu -Astım -Egzema -Kabızlık -Derin blokaj -Derin depresyon -Ciddi uyku bozukluğu -Hafıza kaybı -Fonksiyonel bozukluklar
3-Lateralizasyonun periferik blokajı:
Vertebral (özellikle servikal) problemler %95 travmatik, %5 fonksiyonel (%70 pedal, %30 denter oklüzif)
Tanı Enstrümanları
DB 165
PULSATİF DETEKTÖR Kırmızı ve Beyaz Emisyon
Frekans Yüksek frekans: 8,74 Hz.
Düşük Frekans: 3,79 Hz.
Dalga Boyu: 625 nm.
Power: 0,95 W.
Tanı Enstrümanları
Asetilkolin ve Adrenalin Filtreleri
V.A.S.’IN ALINMASI
DİSLATERALİZASYONUN TANISI :
DB 165 ile lateralite muayenesi
YF DF DF YF DF YF YF DF Normal Sağ Elli Normal Sol Elli
YF DF YF DF YF DF YF DF DF YF
Engellenmiş Solaklık Nöroleptik Blokajı
YF YF YF YF YF YF DF DF YF DF
Derin Santral Blokaj Periferik Blokaj
TEDAVİ:
1-Etyolojk tedavi -Viral hepatit -Tüberküloz sekeli -Skarlar 2-Genel tedavi -Epifiz noktaları -Tragus noktaları
Tedavi Enstrümanları GIR 30
Kırmızı Işık Detektörü ve Stimülatör
Red emisyon Dalga Boyu: 630 nm.
Power: 0,76 mW.
Infrared emisyon Dalga Boyu: 880 nm.
Power: 1,4 mW.
Tedavi Enstrümanları THERALIGHT
IŞIK DETEKTÖRÜ ve STİMÜLATÖR
Halojen Power: 50 W.
Dalga Boyu: 905 nm.
7 Frekans: A, B, C, D, E, F G +U
Tedavi Enstrümanları
Semipermanent Kulak İğneleri