Slide 1

KIRIM-KONGO
KANAMALI ATEŞİ

Mayıs 2008


Slide 2

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?
Kırım-Kongo Hemorajik Ateş (KKHA),keneler
tarafından bulaştırılan ateş, cilt içi ve diğer
alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden
hayvan kaynaklı bir enfeksiyondur.


Slide 3

Virüsün Tarihçesi
• 1944-45
Kırım
– Kırım Kanamalı Ateşi
• 1956
Kongo
– Kongo Hastalığı
• 1968
– İki etkenin biyolojik olarak aynı olduğu bulunmuş
• 1979
– İki coğrafik bölgenin adına uygun olarak

Kırım-Kongo Kanamalı Ateş Virüs(CrimeanCongHemorrhagic Fever Virus; CCHFV)


Slide 4

Dünyada KKKA Endemik Bölgeler


Slide 5

KKKA VAK’ALARININ GÖRÜLDÜĞÜ
AYLAR
120

Vak'a Sayısı

100
80

60
40

20
0
Mart

Nisan

Mayıs

Temmuz

Haziran
Aylar

Ağustos

Eylül

Ekim


Slide 6

Kırım-Kongo kanamalı ateşi virüsü
(Crimean-Congo hemorrhagic fever virus, CCHV)

• Bunyaviridae familyasından Nairovirus cinsine
bağlı olan insanlarda Kırım-Kongo kanamalı
ateşi hastalığı’na sebep olmaktadır.

Bunyavirus’un elektron mikroskobundaki görüntüsü


Slide 7

Bulaş Yolu
• İnfekte hayvanların doku ve kanı ile
temas
• Kene ısırığı (veya ezilmesi) ile
• İnfekte insanlardan
• (Genellikle Nozokomiyal)
• Laboratuvardan
o Hava yolu?
o İnfekte sütün içilmesi ile?


Slide 8

KKKA NASIL BULAŞIR?

Henüz ergin olmamış Hylomma soyuna ait
keneler, küçük omurgalılardan kan emerken
virüsleri alır, gelişme evrelerinde muhafaza
eder; ergin kene olduğunda da hayvanlardan
ve insanlardan kan emerken bulaştırır.


Slide 9

Virüsün Rezervuarı ve Vektörü
Keneler
Ixodidae

Argasidae

(sert veya barınak kenesi)

(yumuşak veya arazi kenesi)

Hyalomma,
Dermacentor,
Rhipicephalus cinsleri

?


Slide 10

Larva

Nimf

Erkek erişkin
kene

Erkek erişkin
Hyalomma

Dişi erişkin
kene

Dişi erişkin
Hyalomma

Nimf (deriye yapışmış)

Dişi erişkin
Hyalomma kan emmiş


Slide 11


Slide 12


Slide 13

KKKA da Kuluçka Süresi
Kene tarafından ısırılma ile virüsün
alınmasını takiben kuluçka süresi genellikle
1-3 gündür; bu süre en fazla 9 gün
olabilmektedir. Enfekte kan, ifrazat veya
diğer dokulara doğrudan temas sonucu
bulaşmalarda bu süre 5-6 gün, en fazla ise
13 gün olabilmektedir.


Slide 14

KKKA’nin Belirtileri
•
•
•
•
•

Ateş
Kırıklık
Baş ağrısı
Halsizlik
Kanama pıhtılaşma mekanizmalarının
bozulması sonucu;
–
–
–
–

Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler
Gözlerde kızarıklık,
Gövde, kol ve bacaklarda morluklar
Burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülür


Slide 15


Slide 16


Slide 17


Slide 18


Slide 19


Slide 20


Slide 21

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
Korunma
Hastalığın bulaşmasında keneler önemli bir yer
tutmaktadır. Bu nedenle kene mücadelesi önemlidir
fakat oldukça da zordur.

1. İnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise
bulaş önlenebilir. Bu nedenle de mümkün
olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan

kaçınmak gerekir.


Slide 22

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
Korunma
2. Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve
gür ot bulunan alanlardan uzak durulmalı, bu
gibi alanlara çıplak ayak yada kısa giysiler

ile gidilmemelidir.

3. Bu alanlara gidenlerin lastik çizme
giymeleri, pantolonlarının paçalarını çorap
içine almaları,


Slide 23

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
Korunma
4. Ayrıca uzaklaştırıcı olarak WHO (Dünya
Sağlık Örgütü) tarafında da önerilen DEET,
dimetil ftellat, benzil benzoat ve indanol
içeren uzaklaştırıcıları açık yerlere ve
kıyafetlere uygulanması,

5. Bu kenelerle sıklıkla karşılaşılabilecek
ortamda çalışması gerekenlerin kıyafetlerine
WHO tarafından önerilen ilaçları uygulaması,
önerebilinir.


Slide 24

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
Korunma
6. Diğer canlılara ve çevreye zarar vermeden,
haşere ilacı (insektisit) ile uygulamanın
uygun görüldüğü durumlarda çevre
ilaçlanması yapılabilinir.
7. Kenelerin bulunduğu alanlara gidildiği zaman
vücut belli aralıklarla kene için taranmalıdır.


Slide 25

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden
Korunma
8. Vücuda yapışmış keneler uygun bir
şekilde kene ezilmeden, ağızdan veya
başından tutularak bir cımbız veya pens
yardımıyla sağa sola oynatarak alınmalıdır.
Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Mümkünse
kenenin tanı için alkolde saklanması uygun
olur.


Slide 26

KENE KOVUCU İLAÇLAR
• Giysilere, çadır, uyku tulumu, koltuk, kanepe, halı,
kilim perde, duvar gibi kenenin uzak tutulması istenen
alanlara uygulanır. Uzun süreli koruma sağlar.
• Giysilere giymeden önce uygulanıp kuruduktan sonra
giyilir.
Ken-Kov Aeresol (TAMAY)
Anti-Kene Sprey (PCI)
• Sivrisinekler için piyasada mevcut olan direkt vücuda
sürülen ilaçlar kenelere karşı da kullanılabilir. Kısa
süreli koruma sağlar.
OF, KOV, SİN-KOV vb.


Slide 27

KENE KOVUCU İLAÇLAR

Kırsal alanlara gidildiğinde vücudun açıkta kalan
kısımlarına repellent olarak bilinen böcek kovucu
maddelerin sürülmesi, kenelerin birkaç saat vücuda
yaklaşmalarını engellemektedir.


Slide 28

KENE KOVUCU İLAÇLAR
Park ve mesire yerleri
gibi dar alanlarda ise
çok yoğun kene olması
durumunda, çevreye ve
halk sağlığına yönelik
etkileri iyi bilinen
insektisit ilaçların
uzmanların kontrolünde
yapılması faydalı olabilir.


Slide 29

Kenelerin Habitatlarının
Değiştirilmesi
•
•
•
•

Herbisidal ilaç kullanımı
Arazi (anız) yakma
Arazinin sürülmesi
Kuru yaprak tabakasının hatta orman
taban örtüsünün kaldırılması
*Ekolojik bozulmaya yol açabilir, ancak zorunlu hallerde
denenebilir


Slide 30

KENE ÇIKARILMASI
• Keneler virüsü, vücuda yapıştıktan
hemen sonra vermeyip, bunun için belirli
bir süre gerektiğinden kenenin en kısa
sürede çıkarılması çok önemlidir.
• Keneler kesinlikle ezilmeden ve kenenin
ağız kısmı koparılmadan bir cımbız veya
pens yardımıyla kenenin vücuda yapıştığı
yerden tutularak, sağa sola
oynatılarak çıkartılmalıdır.


Slide 31

KENE ÇIKARILMASI
• Kene üzerine herhangi bir kimyasal
madde (alkol, gaz yağı, kolonya vb.)
kesinlikle dökülmemeli ve keneler sigara
veya kibrit gibi fiziksel yöntemlerle
uzaklaştırılmaya çalışılmamalıdır. Çünkü
bu durumda keneler kusmakta ve
mikrobu vücuda verebilmektedir.
• Mecbur kalınırsa (deri içinde kenenin
başının kalması vb.) kenelerin cerrahi
yöntemle çıkarılması gerekmektedir.


Slide 32


Slide 33


Slide 34

İple Kene Çıkarma


Slide 35

Tedavi
• Spesifik tedavisi yoktur
• Destek tedavisi (Kan replasmanı, solunumdolaşım desteği vb.)
• Antiviral ilaç (Ribavirin) kullanılabilir.


Slide 36

Prognoz
• Hafif ve orta derecede klinik seyir
gösterenler yaklaşık 9-10 günde iyileşir
• Mortalite oranı ortalama %30 (%8-80)
• İyileşen olgularda sekel görülmez
• Ölüm klinik bulguların 2. haftasında
görülür
Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri nedeni ile olmaktadır.


Slide 37

TEŞEKKÜR EDERİZ