Transcript ATAKUM KAYMAKAMLIĞI TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ
Slide 1
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI
HAKKINDA KANUN
VE
BU KANUN KAPSAMINDA TÜKETİCİYE
TANINAN HAKLAR
OCAK 2014
Mehmet ARSLAN
Tüketici Hakem Heyeti Başkanı
1
Slide 2
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
TÜKETİCİ HAKKI; İNSAN HAKLARININ EN BAŞTA GELENLERİNDENDİR.
BU HAKKIN TÜM İNSANLARA EŞİT BİR ŞEKİLDE UYGULANMASI TEMEL
HAKLARDANDIR.
BU ANLAMDA KURUMUMUZUN GÖREVLERİNDEN BİRİ DE TÜKETİCİLERİN
ŞİKÂYETLERİNİ DOĞRU VE ADİL BİR ŞEKİLDE KARARA BAĞLAMAK VE
ONLARA TÜKETİCİ BİLİNCİNİ VERMEKTİR.
BU HASSAS KONUYLA İLGİLİ SORUNLARI ÇÖZMEYE ÇALIŞIRKEN
TÜKETİCİNİN TÜRK VATANDAŞI YA DA YABANCI OLMASI ARASINDA DOĞAL
OLARAK HERHANGİ BİR FARK GÖZETİLMEMEKTEDİR.
Slide 3
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
BİZİ YASA KORUR
!
Slide 4
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Amaç:
Bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak;
1-Tüketicinin sağlık ve güvenliğini
2-Ekonomik çıkarlarını koruyucu
3-Eğitici ve aydınlatıcı
4-Zararlarını tazmin edici
hususları düzenlemektir.
Kapsam:
Bu Kanun, amacına uygun olarak mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan
birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar.
4
Slide 5
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
1- AYIPLI MAL
a-Ambalajında,
b-Etiketinde,
c-Tanıtma ve kullanma kılavuzunda,
d-Reklam ve ilanlarında,
e-Standardında ve teknik düzenlemesinde
-Satıcı tarafından bildirilen ancak yerine getirilmediği
tespit edilen nitelikleri taşımayan
mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
5
Slide 6
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ayıp Çeşitleri:
Açık Ayıp (Maddi Ayıp): Üründe var olan gözle görülebilen, yoklama ile tespit edilen
ayıplardır.
Örneğin; Buzdolabın kapısı kırık, TV’nin camının çatlak, halının deseninin bozuk
olması v.b.
Gizli Ayıp: Dış muayene ile tespit edilemeyen ve kullanma ile ortaya çıkan ayıptır.
Örneğin; Çamaşır makinesinin yıkama yapmasına rağmen, suyu boşaltmaması veya
buzdolabın dipfriz bölümünün gerekli ısıyı sağlamaması gibi
Hukuki Ayıp: Tüketicinin satın aldığı ürünün nitelik ve nicelik yönünden eksiksiz
olmasına rağmen; tüketici hukuki nedenlerle üründen tamamen veya kısmen
yararlanamıyorsa, ürün hukuki ayıplı sayılır.
Örneğin; Yurda kaçak olarak sokulan bir cihaz veya otomobil hukuki ayıplıdır. Çünkü
Gümrük Kanununa aykırı olarak yurda girmiştir.
Slide 7
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ekonomik Ayıp: Bir ürünün standardında ve kullanma kılavuzunda belirtilen özellikleri
taşımaması halinde ekonomik ayıptan söz edilir.
Örneğin; Bir elektrikli ev aletinin en az 5 yıl arıza yapmadan çalışacağı belirtilmesine
rağmen 3 yıl içerisinde kullanılamaz hale gelmesi durumunda tüketici 2 yıl kullanım
kaybına uğramış oluyor.
Tüketicinin ayıbın varlığını bilmeden ürünü satın almış olması gerekir. Ayıp kullanım
sonucu meydana gelmemelidir. Satıcı sattığı ürünün ayıplı olduğunu bilmese de
alıcıya karşı ayıptan dolayı sorumludur.
7
Slide 8
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
MALIN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİYE 4 SEÇİMLİK HAK TANINMIŞTIR:
1- Bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme
2- Malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi
3- Ayıp oranında bedel indirimi
4- Ücretsiz onarım isteme hakkıdır.
8
Slide 9
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
AYIPLI HİZMET
Ayıplı malla aynıdır. Sadece ayıplı hizmette tüketiciye tanınan seçimlik haklar 3
tanedir.Hizmetin ayıplı bulunması durumunda misliyle değiştirilmesi mümkün
olmadığından doğal olarak böyle bir hak bulunmamaktadır.
Tüketiciye tanınan bu üç hak;
1- Bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme,
2- Ayıp oranında bedel indirimi,
3- Ücretsiz onarım isteme
Şeklindedir.
9
Slide 10
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
8-KAPIDAN SATIŞLAR
Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan
satımlardır.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve
bozulmalarından sorumlu değildir.
Bu kapsamdaki satışlarda, tüketici ile satıcı veya sağlayıcı
arasında yazılı bir sözleşme yapılması ve akdedilen sözleşmenin bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Sözleşmede bulunması zorunlu asgari bilgiler:
a) Tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adres, telefon ve
varsa diğer erişim bilgileri,
b) Sözleşmenin düzenlendiği tarih,
10
Slide 11
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
11
Slide 12
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
c) Malın veya hizmetin teslim veya ifa tarihi,
d) Malın veya hizmetin vergiler dahil Türk Lirası olarak peşin satış fiyatı,
e) Sözleşme konusu mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı
bilgiler,
f) Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres,
g) Cayma hakkını belirten en az on altı punto koyu siyah harflerle yazılan;
'Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir
gerekçe göstermeksizin malı teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı
tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek
sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı veya
sağlayıcıya ulaşmasından itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz.' ibaresi.
12
Slide 13
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Sözleşmede belirlenen şartlar, sonradan hiçbir şekilde ve şartta tüketici
aleyhine değiştirilmez.
Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme
tarihini tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorundadır.
Cayma hakkını belirten ibarenin sözleşmenin birinci sayfasında yer alması
zorunludur.
13
Slide 14
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Cayma Hakkının Kullanımı
Tüketici;
a) Malın teslimi ile sözleşmenin aynı tarihte yapılması durumunda
sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren,
b) Malın tüketiciye teslimi sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra ise malın
teslim tarihinden itibaren,
c) Hizmet satımında, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren, yedi günlük
cayma hakkı süresinin sonuna kadar malı veya hizmeti kabul veya hiçbir
gerekçe göstermeksizin reddetmekte serbesttir.(iadeli taahhütlü mektubun
İade kartının üzerine cayma bildirimi diye not edilmeli)
14
Slide 15
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren
yirmi gün içinde malı geri almakla yükümlüdür.
Sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcı veya sağlayıcıya
aittir. Aksi takdirde tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile
bağlı değildir.
15
Slide 16
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
12-GARANTİ BELGESİ
İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri
veya ürettikleri sanayi malları için
Bakanlıkça onaylı garanti belgesi
düzenlemek zorundadır. Mala ilişkin
faturanın tarih ve sayısını içeren garanti
belgesinin tekemmül ettirilerek
tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı,
bayi veya acenteye aittir. Garanti
süresi malın teslim tarihinden itibaren
başlar ve asgari iki yıldır. Ancak,
özelliği nedeniyle bazı malların garanti
şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü
birimi ile belirlenebilir.
16
Slide 17
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Garanti Belgesi Düzenleme Zorunluluğu
İmalatçı-üretici veya ithalatçı firmalar, imal veya ithal ettikleri,
Bakanlıkça belirlenen listede yer alan mallar için; Bakanlığa
başvurarak garanti belgelerini onaylatmak ve tüketicilere verilecek
garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar.
Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanacak garanti belgesinin tasdik
edilerek tüketiciye verilmesini temin etmekle satıcı, bayii, acente ya
da temsilcilikler yükümlü ve sorumludurlar.
Servis istasyonlarında yapılan onarım ve parça değişimi işlemleri
sonucunda verilen fatura, Yönetmeliğin öngördüğü garanti şartlarını
içermesi kaydıyla, garanti belgesi yerine geçer.
17
Slide 18
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Garanti ve Tamir Süresi
Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve en az iki
yıl ve/veya başka bir ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır.
Garanti süresinin başka bir ölçü birimi ile belirlenmiş olması halinde, malın
üzerinde bu ölçü biriminin tespitine yönelik bir düzeneğin bulunması veya
yapısının bu değerin tespitine uygun olması gerekir. Aksi halde garanti
süresinin 2 yıl olduğu kabul edilir.
Malın arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti süresine eklenir.
Malın tamir süresi en fazla 20 iş günüdür. (Otomobil gibi büyük ürünlerde tamir süresi
30 iş günüdür) Bu süre mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun
olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya
imalatçısı - üreticisinden birine bildirim tarihinden itibaren başlar.
Malın arızasının 10 iş günü içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici
veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip
başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.
18
Slide 19
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
g) Azami tamir süresi,
h) Malın bütün parçaları dahil olmak üzere tamamının en az iki yıl ve/veya
Bakanlıkça belirlenen ölçü birimi ile tespit edilen değere göre garanti
kapsamında olduğu,
ı) Malın ücretsiz tamir, değiştirme, bedel iadesi ve bedel indirimi
yükümlülüklerine ilişkin bu Yönetmelikte düzenlenen şartlar,
i) Kullanım hataları,
j) Tüketici lehine tanınabilecek haklarla ilgili diğer hususlar,
k) Bakanlık izin tarihi ve sayısı.
19
Slide 20
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ücretsiz Tamir Yükümlülüğü
Satıcı, malın; garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik, gerekse montaj
hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafı, değiştirilen parça
bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin
tamirini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
Arızalarda kullanım hatasının bulunup bulunmadığı servis istasyonları, servis
istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla; bu malın satıcısı, bayii,
acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisi tarafından
düzenlenen raporla belirlenir.
Tüketiciler, belirtilen rapora ilişkin olarak bilirkişi tarafından tespit yapılması
talebiyle ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurabilir.
20
Slide 21
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;
a) Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde
kalmak kaydıyla,
- bir yıl içerisinde dörtten fazla arızalanması
- belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altından fazla
olması unsurlarının yanı sıra arızaların yararlanmamayı sürekli kılması,
b) Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
c) Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde
sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-Üreticisin
den birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının
belirlenmesi durumlarında, tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel
iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.
21
Slide 22
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Tüketici, raporun belirtilen süre içerisinde düzenlenmemesi veya
raporu kabul etmemesi hallerinde, ilgili tüketici sorunları hakem
heyetine başvurarak mevcut durumun tespit edilmesini isteyebilir.
Satıcı, tüketicinin yukarıda belirtilen taleplerini reddedemez.
Tüketicinin talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı,bayi,
acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
22
Slide 23
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Değiştirilen Ürünün Garanti Süresi
Garanti uygulaması sırasında değiştirilen malın garanti süresi, satın
alınan malın kalan garanti süresi ile sınırlıdır.
Kullanım Hatası
Tüketicinin malı kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı
kullanmasından kaynaklanan arızalarda garanti hükümleri uygulanmaz.
23
Slide 24
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
3-SÖZLEŞMEDEKİ HAKSIZ ŞARTLAR
Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak
sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülük
lerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe
neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan
haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Slide 25
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Haksız Şart
Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart
sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o
sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme
olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının
veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan
kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı, sağlayıcı veya kredi veren, bir standart şartın münferiden
tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
Slide 26
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
HAK ARAMA YOLLARI
Bakanlığımız, il ve ilçe merkezlerinde Tüketici Kanunun
uygulanmasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla
en az bir Tüketici Sorunları Hakem Heyeti oluşturmakla
görevlidir. İlimiz gibi Büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise;
merkez ilçelerin yanında bir adet İl Tüketici Sorunları Hakem
Heyeti Başkanlığı mevcuttur.
İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinin 2014 yılında üst limiti
1.272,19 TL’na kadar olan uyuşmazlıklarda verdikleri kararların
bağlayıcı, 1.272,19 TL ile 3.321,17 TL arasında değeri olan
uyuşmazlıklarda aldıkları kararın ise delil niteliğinde olduğu
bilinmektedir. 3.321,17 TL.nin üzerindeki uyuşmazlıklara Tüketici
Mahkemeleri bakmaktadır. Bu hakem heyetinin verdiği kararlar
bağlayıcı değildir.
26
Slide 27
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Bugünkü rakamlarla 1.272,19 TL.’nin üzerindeki uyuşmazlıklarda
bağlayıcı karar alınabilmesi için Tüketici Mahkemelerine başvurulması
gerekmektedir
Hakem heyetlerinin üye sayısı beştir. İlçelerde, başkanlığını Kaymakam
yada onun görevlendireceği bir memur yürütür. Bunun yanında Baro,
Belediye, Tüketici Dernekleri ile Esnaf yada Taciri temsilen bir üye
bulunur.
Genelde insan haklarının, konumuz üzerinde de tüketici haklarının daha
üst seviyede olacağı günlerin temennilerimle…….
27
Slide 28
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Mehmet ARSLAN
Tüketici Hakem Heyeti Başkanı
28
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI
HAKKINDA KANUN
VE
BU KANUN KAPSAMINDA TÜKETİCİYE
TANINAN HAKLAR
OCAK 2014
Mehmet ARSLAN
Tüketici Hakem Heyeti Başkanı
1
Slide 2
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
TÜKETİCİ HAKKI; İNSAN HAKLARININ EN BAŞTA GELENLERİNDENDİR.
BU HAKKIN TÜM İNSANLARA EŞİT BİR ŞEKİLDE UYGULANMASI TEMEL
HAKLARDANDIR.
BU ANLAMDA KURUMUMUZUN GÖREVLERİNDEN BİRİ DE TÜKETİCİLERİN
ŞİKÂYETLERİNİ DOĞRU VE ADİL BİR ŞEKİLDE KARARA BAĞLAMAK VE
ONLARA TÜKETİCİ BİLİNCİNİ VERMEKTİR.
BU HASSAS KONUYLA İLGİLİ SORUNLARI ÇÖZMEYE ÇALIŞIRKEN
TÜKETİCİNİN TÜRK VATANDAŞI YA DA YABANCI OLMASI ARASINDA DOĞAL
OLARAK HERHANGİ BİR FARK GÖZETİLMEMEKTEDİR.
Slide 3
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
BİZİ YASA KORUR
!
Slide 4
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Amaç:
Bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak;
1-Tüketicinin sağlık ve güvenliğini
2-Ekonomik çıkarlarını koruyucu
3-Eğitici ve aydınlatıcı
4-Zararlarını tazmin edici
hususları düzenlemektir.
Kapsam:
Bu Kanun, amacına uygun olarak mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan
birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar.
4
Slide 5
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
1- AYIPLI MAL
a-Ambalajında,
b-Etiketinde,
c-Tanıtma ve kullanma kılavuzunda,
d-Reklam ve ilanlarında,
e-Standardında ve teknik düzenlemesinde
-Satıcı tarafından bildirilen ancak yerine getirilmediği
tespit edilen nitelikleri taşımayan
mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
5
Slide 6
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ayıp Çeşitleri:
Açık Ayıp (Maddi Ayıp): Üründe var olan gözle görülebilen, yoklama ile tespit edilen
ayıplardır.
Örneğin; Buzdolabın kapısı kırık, TV’nin camının çatlak, halının deseninin bozuk
olması v.b.
Gizli Ayıp: Dış muayene ile tespit edilemeyen ve kullanma ile ortaya çıkan ayıptır.
Örneğin; Çamaşır makinesinin yıkama yapmasına rağmen, suyu boşaltmaması veya
buzdolabın dipfriz bölümünün gerekli ısıyı sağlamaması gibi
Hukuki Ayıp: Tüketicinin satın aldığı ürünün nitelik ve nicelik yönünden eksiksiz
olmasına rağmen; tüketici hukuki nedenlerle üründen tamamen veya kısmen
yararlanamıyorsa, ürün hukuki ayıplı sayılır.
Örneğin; Yurda kaçak olarak sokulan bir cihaz veya otomobil hukuki ayıplıdır. Çünkü
Gümrük Kanununa aykırı olarak yurda girmiştir.
Slide 7
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ekonomik Ayıp: Bir ürünün standardında ve kullanma kılavuzunda belirtilen özellikleri
taşımaması halinde ekonomik ayıptan söz edilir.
Örneğin; Bir elektrikli ev aletinin en az 5 yıl arıza yapmadan çalışacağı belirtilmesine
rağmen 3 yıl içerisinde kullanılamaz hale gelmesi durumunda tüketici 2 yıl kullanım
kaybına uğramış oluyor.
Tüketicinin ayıbın varlığını bilmeden ürünü satın almış olması gerekir. Ayıp kullanım
sonucu meydana gelmemelidir. Satıcı sattığı ürünün ayıplı olduğunu bilmese de
alıcıya karşı ayıptan dolayı sorumludur.
7
Slide 8
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
MALIN AYIPLI ÇIKMASI HALİNDE TÜKETİCİYE 4 SEÇİMLİK HAK TANINMIŞTIR:
1- Bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme
2- Malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi
3- Ayıp oranında bedel indirimi
4- Ücretsiz onarım isteme hakkıdır.
8
Slide 9
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
AYIPLI HİZMET
Ayıplı malla aynıdır. Sadece ayıplı hizmette tüketiciye tanınan seçimlik haklar 3
tanedir.Hizmetin ayıplı bulunması durumunda misliyle değiştirilmesi mümkün
olmadığından doğal olarak böyle bir hak bulunmamaktadır.
Tüketiciye tanınan bu üç hak;
1- Bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme,
2- Ayıp oranında bedel indirimi,
3- Ücretsiz onarım isteme
Şeklindedir.
9
Slide 10
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
8-KAPIDAN SATIŞLAR
Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan
satımlardır.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve
bozulmalarından sorumlu değildir.
Bu kapsamdaki satışlarda, tüketici ile satıcı veya sağlayıcı
arasında yazılı bir sözleşme yapılması ve akdedilen sözleşmenin bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Sözleşmede bulunması zorunlu asgari bilgiler:
a) Tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adres, telefon ve
varsa diğer erişim bilgileri,
b) Sözleşmenin düzenlendiği tarih,
10
Slide 11
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
11
Slide 12
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
c) Malın veya hizmetin teslim veya ifa tarihi,
d) Malın veya hizmetin vergiler dahil Türk Lirası olarak peşin satış fiyatı,
e) Sözleşme konusu mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı
bilgiler,
f) Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres,
g) Cayma hakkını belirten en az on altı punto koyu siyah harflerle yazılan;
'Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir
gerekçe göstermeksizin malı teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı
tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek
sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı veya
sağlayıcıya ulaşmasından itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz.' ibaresi.
12
Slide 13
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Sözleşmede belirlenen şartlar, sonradan hiçbir şekilde ve şartta tüketici
aleyhine değiştirilmez.
Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme
tarihini tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorundadır.
Cayma hakkını belirten ibarenin sözleşmenin birinci sayfasında yer alması
zorunludur.
13
Slide 14
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Cayma Hakkının Kullanımı
Tüketici;
a) Malın teslimi ile sözleşmenin aynı tarihte yapılması durumunda
sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren,
b) Malın tüketiciye teslimi sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra ise malın
teslim tarihinden itibaren,
c) Hizmet satımında, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren, yedi günlük
cayma hakkı süresinin sonuna kadar malı veya hizmeti kabul veya hiçbir
gerekçe göstermeksizin reddetmekte serbesttir.(iadeli taahhütlü mektubun
İade kartının üzerine cayma bildirimi diye not edilmeli)
14
Slide 15
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren
yirmi gün içinde malı geri almakla yükümlüdür.
Sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcı veya sağlayıcıya
aittir. Aksi takdirde tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile
bağlı değildir.
15
Slide 16
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
12-GARANTİ BELGESİ
İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri
veya ürettikleri sanayi malları için
Bakanlıkça onaylı garanti belgesi
düzenlemek zorundadır. Mala ilişkin
faturanın tarih ve sayısını içeren garanti
belgesinin tekemmül ettirilerek
tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı,
bayi veya acenteye aittir. Garanti
süresi malın teslim tarihinden itibaren
başlar ve asgari iki yıldır. Ancak,
özelliği nedeniyle bazı malların garanti
şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü
birimi ile belirlenebilir.
16
Slide 17
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Garanti Belgesi Düzenleme Zorunluluğu
İmalatçı-üretici veya ithalatçı firmalar, imal veya ithal ettikleri,
Bakanlıkça belirlenen listede yer alan mallar için; Bakanlığa
başvurarak garanti belgelerini onaylatmak ve tüketicilere verilecek
garanti belgesi düzenlemek zorundadırlar.
Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanacak garanti belgesinin tasdik
edilerek tüketiciye verilmesini temin etmekle satıcı, bayii, acente ya
da temsilcilikler yükümlü ve sorumludurlar.
Servis istasyonlarında yapılan onarım ve parça değişimi işlemleri
sonucunda verilen fatura, Yönetmeliğin öngördüğü garanti şartlarını
içermesi kaydıyla, garanti belgesi yerine geçer.
17
Slide 18
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Garanti ve Tamir Süresi
Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve en az iki
yıl ve/veya başka bir ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır.
Garanti süresinin başka bir ölçü birimi ile belirlenmiş olması halinde, malın
üzerinde bu ölçü biriminin tespitine yönelik bir düzeneğin bulunması veya
yapısının bu değerin tespitine uygun olması gerekir. Aksi halde garanti
süresinin 2 yıl olduğu kabul edilir.
Malın arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti süresine eklenir.
Malın tamir süresi en fazla 20 iş günüdür. (Otomobil gibi büyük ürünlerde tamir süresi
30 iş günüdür) Bu süre mala ilişkin arızanın servis istasyonuna, servis istasyonunun
olmaması durumunda, malın satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya
imalatçısı - üreticisinden birine bildirim tarihinden itibaren başlar.
Malın arızasının 10 iş günü içerisinde giderilememesi halinde, imalatçı-üretici
veya ithalatçı; malın tamiri tamamlanıncaya kadar, benzer özelliklere sahip
başka bir malı tüketicinin kullanımına tahsis etmek zorundadır.
18
Slide 19
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
g) Azami tamir süresi,
h) Malın bütün parçaları dahil olmak üzere tamamının en az iki yıl ve/veya
Bakanlıkça belirlenen ölçü birimi ile tespit edilen değere göre garanti
kapsamında olduğu,
ı) Malın ücretsiz tamir, değiştirme, bedel iadesi ve bedel indirimi
yükümlülüklerine ilişkin bu Yönetmelikte düzenlenen şartlar,
i) Kullanım hataları,
j) Tüketici lehine tanınabilecek haklarla ilgili diğer hususlar,
k) Bakanlık izin tarihi ve sayısı.
19
Slide 20
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Ücretsiz Tamir Yükümlülüğü
Satıcı, malın; garanti süresi içinde, gerek malzeme ve işçilik, gerekse montaj
hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafı, değiştirilen parça
bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin
tamirini yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
Arızalarda kullanım hatasının bulunup bulunmadığı servis istasyonları, servis
istasyonunun mevcut olmaması halinde sırasıyla; bu malın satıcısı, bayii,
acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-üreticisinden birisi tarafından
düzenlenen raporla belirlenir.
Tüketiciler, belirtilen rapora ilişkin olarak bilirkişi tarafından tespit yapılması
talebiyle ilgili tüketici sorunları hakem heyetine başvurabilir.
20
Slide 21
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;
a) Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde
kalmak kaydıyla,
- bir yıl içerisinde dörtten fazla arızalanması
- belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altından fazla
olması unsurlarının yanı sıra arızaların yararlanmamayı sürekli kılması,
b) Tamiri için gereken azami sürenin aşılması,
c) Firmanın servis istasyonunun, servis istasyonunun mevcut olmaması halinde
sırasıyla satıcısı, bayii, acentesi, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı-Üreticisin
den birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının
belirlenmesi durumlarında, tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel
iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.
21
Slide 22
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Tüketici, raporun belirtilen süre içerisinde düzenlenmemesi veya
raporu kabul etmemesi hallerinde, ilgili tüketici sorunları hakem
heyetine başvurarak mevcut durumun tespit edilmesini isteyebilir.
Satıcı, tüketicinin yukarıda belirtilen taleplerini reddedemez.
Tüketicinin talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı,bayi,
acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
22
Slide 23
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Değiştirilen Ürünün Garanti Süresi
Garanti uygulaması sırasında değiştirilen malın garanti süresi, satın
alınan malın kalan garanti süresi ile sınırlıdır.
Kullanım Hatası
Tüketicinin malı kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı
kullanmasından kaynaklanan arızalarda garanti hükümleri uygulanmaz.
23
Slide 24
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
3-SÖZLEŞMEDEKİ HAKSIZ ŞARTLAR
Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak
sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülük
lerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe
neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan
haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Slide 25
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Haksız Şart
Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart
sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o
sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme
olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının
veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan
kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı, sağlayıcı veya kredi veren, bir standart şartın münferiden
tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
Slide 26
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
HAK ARAMA YOLLARI
Bakanlığımız, il ve ilçe merkezlerinde Tüketici Kanunun
uygulanmasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla
en az bir Tüketici Sorunları Hakem Heyeti oluşturmakla
görevlidir. İlimiz gibi Büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise;
merkez ilçelerin yanında bir adet İl Tüketici Sorunları Hakem
Heyeti Başkanlığı mevcuttur.
İlçe Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinin 2014 yılında üst limiti
1.272,19 TL’na kadar olan uyuşmazlıklarda verdikleri kararların
bağlayıcı, 1.272,19 TL ile 3.321,17 TL arasında değeri olan
uyuşmazlıklarda aldıkları kararın ise delil niteliğinde olduğu
bilinmektedir. 3.321,17 TL.nin üzerindeki uyuşmazlıklara Tüketici
Mahkemeleri bakmaktadır. Bu hakem heyetinin verdiği kararlar
bağlayıcı değildir.
26
Slide 27
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Bugünkü rakamlarla 1.272,19 TL.’nin üzerindeki uyuşmazlıklarda
bağlayıcı karar alınabilmesi için Tüketici Mahkemelerine başvurulması
gerekmektedir
Hakem heyetlerinin üye sayısı beştir. İlçelerde, başkanlığını Kaymakam
yada onun görevlendireceği bir memur yürütür. Bunun yanında Baro,
Belediye, Tüketici Dernekleri ile Esnaf yada Taciri temsilen bir üye
bulunur.
Genelde insan haklarının, konumuz üzerinde de tüketici haklarının daha
üst seviyede olacağı günlerin temennilerimle…….
27
Slide 28
ATAKUM KAYMAKAMLIĞI
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ BAŞKANLIĞI
Mehmet ARSLAN
Tüketici Hakem Heyeti Başkanı
28